‍ ‍ بخارای نوروزی منتشر شد

یکصد و شصت و هفتمین شمارۀ مجلۀ بخارا با تصویری از دکتر محمدحسین پاپلی یزدی بر روی جلد در ۷۳۶ صفحه منتشر شد و از صبح پنجشنبه بیست و پنجم بهمن‌ماه ۱۴۰۳ در کتابفروشی‌ها و دکه‌های روزنامه‌فروشی در دسترس است.

با هم مروری می‌کنیم بر مطالب این شماره:

سروده‌ای نوروزی
از پشت شیشه‌ها/ محمدرضا شفیعی کدکنی 

نوروز
نوروز در «نوروزنامه»/ ژاله آموزگار 
نوروز در چکامه‌های درباری/ محمود فتوحی رودمعجنی 
در آیینۀ شعر/ شهلا حائری 

جشن‌نامۀ دکتر محمدحسین پاپلی یزدی
یادداشت سردبیر/ علی دهباشی 
سال‌شمار زندگی و آثار دکتر محمدحسین پاپلی یزدی 
زندگی‌نامۀ دکتر محمدحسین پاپلی یزدی 
طبقه‌بندی نام‌ها در خاندان‌های یزد/ ایرج افشار 
جادۀ ابریشم، جاده‌ای رویایی است/ منوچهر ستوده 
خدا،‌ جای شکرش همیشه باقی است/ محمدابراهیم باستانی پاریزی 
اندر دشواری سخن گفتن از دوست/ سیروس سهامی 
محمدحسین پاپلی یزدی، استاد نظریه‌پرداز عمل‌گرا/ فاطمه وثوقی 
کوتاه‌نوشته‌‌ها، به مناسبت بازنشستگی دکتر پاپلی یزدی 
یادداشت‌هایی دربارۀ «شازده حمام» 
به سحرِ واژه‌های رنگ‌رنگ.../ رضا افضلی 
جغرافیای جرئت/ محمدرضا خسروی 

دیگر نویسندگان این شماره:
محمدرضا شفیعی کدکنی ـ ژاله آموزگار ـ محمود فتوحی رودمعجنی ـ شهلا حائری ـ حسن انوری ـ نصرالله پورجوادی ـ سیدمصطفی محقق داماد ـ سجّاد آیدنلو ـ بهاءالدّین خرّمشاهی ـ میلاد عظیمی ـ حسن میرعابدینی ـ مجید سلیمانی ـ فاطمه قاضیها ـ همایون کاتوزیان ـ ناصرالدین پروین ـ عبدالحسین آذرنگ ـ پیروز سیار ـ رسول رئیس‌جعفری ـ صدری سعدی ـ هاشم رجب‌زاده ـ محمود آموزگار ـ مهدی به‌خیال ـ احمد ضابطی جهرمی ـ‌ شادی گنجی ـ مصطفی حسینی ـ علی یاری ـ حمیدرضا قلیچ‌خانی ـ آزیتا همدانی ـ کاتیا سلماسی ـ سعید رضوانی ـ آرزو مختاریان ـ دکتر علیرضا زمانی ـ صدف محسنی ـ‌ گلنار گلناریان ـ مسعود عرفانیان ـ رستم وهاب‌زاده ـ محسن فرح‌بر ـ دکتر سیدرضا ابوتراب ـ زیور ایزدپناه ـ پریسا احدیان ـ مسعود جعفری جزی ـ سرگه بارسقیان ـ نگار امیرحسینی ـ سجاد امجد ـ سونیا جهانداری ـ ترانه مسکوب ـ سهیلا ایمان‌‌خواه ـ شهاب دهباشی ـ افشین معاصر

@kheradsarayeferdowsi

‍ #دهمین_خردسرای_فردوسی:

افتتاحیه بزرگ خردسرای فردوسی ترکیه (یالووا)
               ( ۲۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۳)


#سخنرانان:
🔹دکتر نعمت ییلدریم
🔹دکتر محمدجعفر یاحقی
🔹دکتر علیرضا قیامتی

🔸به مناسبت #سپندارمذگان

🔸زمان: يكشنبه ۲۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۳
ساعت ۱۲ (به وقت ترکیه)، ساعت ۱۲:۳۰ (به وقت ایران)

🔸مکان: فرهنگستان و انجمن ایرانیان یالووا

🔹لینک ورود به نشست:
افتتاحیه خردسرای فردوسی ترکیه Sunday 16 Feb · 12:00 – 14:15 View details and RSVP https://calendar.app.google/2bt7AhK9Et36G1Us5

#نعمت_ییلدریم
#محمدجعفر_یاحقی
#علیرضا_قیامتی
#شاهنامه_فردوسی
#سپندارمذگان
#خردسرای_فردوسی_مشهد
#خردسرای_فردوسی_ترکیه


@kheradsarayeferdowsi

پنجاه و سومین میان‌فصلی مؤسسهٔ فرهنگی خردسرای فردوسی

«معمار کاخ‌های بلند»
(با یادِ دکتر یعقوب دانشدوست و پایان سرایش شاهنامه)

سخنرانان:
مهندس سیدمحمد بهشتی
مهندس رجبعلی لباف‌خانیکی
دکتر علیرضا قیامتی
مهندس آزاده دانشدوست

همراه با:
- رونمایی از «فصلنامهٔ پاژ ۵۶ یادبودنامهٔ دکتر یعقوب دانشدوست»
- شاهنامه‌خوانی و اجرای برنامهٔ هنری

مجری برنامه: دکتر امیر الهامی


جمعه: سوم اسفندماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۰ صبح
مشهد، بلوار وکیل‌آباد، بولوار هنرستان، بین هنرستان ۱و۳، سالن همایش‌های بنیاد فرهنگی آریو مصلی‌نژاد


(ورود برای همگان آزاد و رایگان است)

@kheradsarayeferdowsi

‍ ‍ شاهنامه هر روز حرف تازه‌ای دارد

   
جشنواره مجازی «حکیم ابوالقاسم فردوسی» بعدازظهر شنبه ۲۷ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ با حضور اساتید برجسته این عرصه و در تماشاخانه سنگلج تهران برگزار شد.

به گزارش مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی، استاد «محمدجعفر یاحقی»، در این جشنواره با ابراز خرسندی از شکل‌گیری چنین رویدادهایی در فضای مجازی گفت «اگر غافل شویم، فضای مجازی ما را پشت سر خواهد گذاشت. امیدوارم جشنوارهٔ مجازی حکیم ابوالقاسم فردوسی به یک جشنواره همیشگی و سالانه تبدیل شود و یک دبیرخانه دائمی برای آن ایجاد شود. با جناب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلمی مطرح کردم که به خواست خدا سال آینده این جشنواره بر بالین فردوسی بزرگ برگزار شود.»
وی شاهنامه را دارای ظرفیتی بالا دانست و از فعالیت گسترده نسل جدید در این عرصه ابراز خوشحالی کرد.
یاحقی همچنین گفت «امروز ما داریم از فضای مجازی هم عبور می‌کنیم. امروزه بحث هوش مصنوعی مطرح است که معلوم نیست چه بلایی بر سر ما خواهد آورد. ما باید آن را بشناسیم تا عقب نمانیم. متخصصان باید دست ما کلاسیک‌ها را بگیرند.»
او با بیان اینکه بچه‌های نسل جدید ذخایر فرهنگی ما هستند و شاهنامه‌خوانی نقطه اتصال ما و در نگاهی عام به معنای تاریخ است، گفت «شاهنامه فقط درباره شاه نیست. بلکه آنچنان پر از ظرایف و زیبایی است که شاهان در آن گم می‌شوند. ولی اندیشه‌های بزرگ و متعالی که جهان مترقی امروز به آن نیاز دارد در آن آمده است. مثل عقل، خرد، داد و... که امروز بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز داریم. شاهنامه مثل گنجینه‌ای است که هر چه از آن برداریم کم نمی‌شود.
در حوزهٔ فرهنگ ایرانی و بشری، خشک و تری نیست که در شاهنامه نباشد. شاهان چیزی نیستند در برابر عظمتی که شاهنامه دارد.»
این استاد برجسته افزود «این شاهنامه می‌تواند هر روز حرف تازه‌ای داشته باشد. هر روز می‌شود جشنواره دیگری برایش برگزار کرد و با مخاطب دیگری درباره‌اش سخن گفت. پس شاهنامه یعنی تاریخ؛ به معنی همه زندگی و مجموعه حیات. بنابراین نقل این موارد فرهنگی و ارزش‌های انسانی که در لابه‌لای حوادث تاریخی گنجیده شده است، می‌شود تاریخ. به این معنی، قبل از شاهنامه هم شاهنامه‌هایی بوده است.»
یاحقی با بیان اینکه فردوسی روایت‌های تاریخی ما به نظم درآورد تا نسل‌های بعدی از آن استفاده کنند، شاهنامه را یک استوانه اندیشه دانست که ما را بر گرد خود نگه می‌دارد.

او همچنین اظهار کرد «بعد از شاهنامه، جان تازه‌ای در قضیه روایت اندیشه و روایت پیشینیان دمیده شد. ما به دو صورت این روایت‌ها را داشتیم. یکی روایت‌هایی که متکی به شاهنامه بود؛ و دیگری روایت‌هایی که شاخ و برگ بیشتری به روایت‌های شاهنامه دادند که اثر بیشتری بر عموم داشتند و نقالی را گسترش دادند. این میدان تازه‌ای بود که انواع و اقسام هنرها از کنارش رویید.»

استاد شاهنامه‌پژوهی افزود «اخیراً شاهنامه‌خوانی به شیوه نقالان بسیار زیاد شده است. بنابراین امروز روایت‌گری شاهنامه با هنر نقالی تلفیق شده است. این سنت، سنت خوبی است که ما را از مسیر مشخص گذشته به امروز متصل می‌کند. ما نیاز به سنت‌هایی داریم که ما را نگه دارد و به واقعیت امروز خودمان پیوند دهد. چرا باید از فرنگ تقلید کنیم؟ نسل امروز ما باید با تکیه بر فرهنگ خودمان، روی پای خود بایستد.»
او در پایان گفت «احساس می‌کنم نقالی کمی دارد تکراری می‌شود. امکانش نیست آن را کمی نو کنیم؟ همان کاری که فردوسی کرد. فردوسی روایت‌‌های نخ‌نمای زمان خودش را به شیوه‌ای نو مطرح کرد. امروز، زمان هوش مصنوعی است. نسل امروز زبان خاص خودش را دارد. ما باید زبان آنها را به دست بیاوریم و به زبان آنها سخن بگوییم. هر روز باید با لباسی نو این فرهنگ را ظاهر کنیم تا این فرهنگ را مترقی جلو ببریم.»
گفتنی‌ست جشنواره مجازی «حکیم ابوالقاسم فردوسی» به همت مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با همکاری خردسرای فردوسی مشهد و دیگر نهادها، در ۳ بخش کودک، نوجوان و بزرگسالان و در ۴ رشته «شاهنامه‌خوانی»، «نقالی»، «تصویرسازی» و «متون مکتوب» برگزار شده است.


@kheradsarayeferdowsi

تیزر مراسم اختتامیه جشنواره مجازی "حکیم ابولقاسم فردوسی"
https://www.aparat.com/v/teuo6lc

گاه‌شمار فردوسی ۱۴۰۴
(ارمغانی از مؤسسهٔ فرهنگی خردسرای فردوسی)

ویژگی‌ها:
- جلد چهاررنگ، طراحی صفحات با استفاده از نمادهای به کار رفته در شاهنامه‌‎های خطّی.
- نوروزانه مناسب هر سال.
- مقدمه‎ای علمی در مورد گاه‎شمار و جشن‎های ایران باستان.
- اطلاعات دقیق تقویمی براساس گاه‏شمار شمسی، قمری و میلادی.
- انتخاب یک محور اصلی برای هر ماه با توجه به ابیات شاهنامه.
- انتخاب دو بیت از شاهنامه متناسب با هر روز.
- واژه‌شناسی نام و ذکر مناسبت‌های ویژه هر ماه.
- ۴ صفحه رنگی با استفاده از نگاره‌های شاهنامه در آغاز و پس از هر فصل.
- ذکر مناسبتها و رویدادهای مهم ملی، فرهنگی و ادبی ایران و دو کشور همزبان افغانستان و تاجیکستان.
- نقشه نامهای جغرافیایی شاهنامه.
- فهرست نام‌های شاهنامه (مردان و بانوان به طور جداگانه).

گاه‏شمار فردوسی، نه تنها یک سررسید بلکه یک کتاب علمی و فرهنگی است که هیچ کتاب‌خوانی از داشتن آن بی‌نیاز نیست.

بها: ۲۲۰ هزار تومان (به اضافه هزینه پست)
شماره کارت مؤسسه خردسرای فردوسی:
۵۸۵۹۸۳۷۰۰۱۲۹۹۷۹۷

🔹لطفاً پیش از واریز با شمارهٔ زیر تماس بگیرید : ۰۹۱۵۱۵۹۰۴۸۹ (خانم دلیری)

@kheradsarayeferdowsi

‍ ‍ خردسرای فردوسی، روز جمعه سوم اسفندماه ۱۴۰۳، پنجاه‌وسومین همایش میان‌فصلی خود را با عنوان «معمار کاخ‌های بلند» (با یادِ دکتر یعقوب دانشدوست و پایان سرایش شاهنامه) برگزار کرد. این رویداد که در سالن مجموعه فرهنگی آریو مصلی‌نژاد برگزار شد، با سخنان مجری همایش، دکتر امیر الهامی و استقبال گستردهٔ علاقه‌مندان به تاریخ، فرهنگ و ادبیات ایران همراه بود.

همایش با سخنان گرم و صمیمانه
#دکتر_محمدجعفر_یاحقی، مدیر خردسرای فردوسی، آغاز شد. ایشان ضمن خیرمقدم به حاضران، از سپند و مقدس بودن اسفند با همه مناسبت‌های همایونش گفت، از پنجم اسفند روز مهندس و فردای این روز، که زادروز مهندس دانشدوست، ناظر و معمار بناهای فاخر خراسان است، تا ۲۵ اسفند یادروز پایان سرایش شاهنامه و فردوسی، مهندس کاخ بلند نظم پارسی و شباهت هردو، که معمار کاخ‌های بلند بودند.
وی اسفند را به رسم پیشینیان ماه نوروز خواند و اینکه نوروز هرچه غصه داریم فراموش می‌کنیم چرا که نوروز خاستگاه امیدِ فرهنگ ماست و اگر نوروز نداشتیم چه می‌کردیم؟

در این همایش #مهندس_رجبعلی_لباف_خانیکی، باستان‌شناس خراسان، ضمن شادباش دو مناسبت خجسته پنجم اسفند، یعنی روز مهندس و جشن سپندارمذگان، از نخستین سازه‌های معماری جهان و تأثیر متقابل انسان و سکونتگاه‌ها و خلاقیتش در ساخت ابزارها سخن گفت.
سپس به تاریخ معاصر و قراردادهای ننگین دولت قاجار با دولت‌های خارجی و غارت و تحریف حتی وقایع و آثار تاریخی، تخریب بناها اشاره نمود و از نقش ایران‌دوستانِ فداکاری که با سرمایهٔ شخصی در حفظ ابنیهٔ تاریخی اهتمام ورزیدند به نیکی یاد کرد.
وی گفت: پس از انجمن آثار ملی، دکتر دانشدوست پس از حضورش به سال ۱۳۴۵ در مشهد از شاخص‌ترین چهره‌های مهندسی در جهت حفظ و نظارت بر مرمت آثار تاریخی خراسان به شمار می‌رود.
در سایهٔ همت و زحمات شبانه‌روزی این بزرگمرد بناهای بسیاری در خراسان مرمت و بازسازی می‌شود، از جمله: عمارت خورشید در کلات، هارونیه طوس، رباط شرف سرخس، رباط شاه عباسی نیشابور، مسجد جامع گناباد، مسجد جامع فردوس، برج علی‌آباد کشمر، برج رادکان و...
در پایان، مهندس لباف تأکید نمود مام وطن، کیان و جوهر کشور ما ایران، در قالب آثار تاریخی، مواریث ملموس و ناملموس و خدمات شایستهٔ فرزندان و رهروان راه دکتر دانشدوست، همچنان  باید پابرجا بماند.

سخنران بعدی، خانم #مهندس_آزاده_دانشدوست فرزند زنده‌یاد یعقوب دانشدوست، ضمن سپاسگزاری از مؤسسهٔ خردسرای فردوسی و آقای دکتر یاحقی که سعی در پاسداشت خدمتگزاران راستین عرصهٔ فرهنگ و هنر و تمدن ایرانی را سرلوحهٔ فعالیت‌های خویش قرار داده‌اند، در سخنانی کوتاه و صمیمی از  خصوصیات اخلاقی پدر دانشمند و خدمات فرهنگی وی گفت: پدر، دانشی‌مردی پارسا، ایراندوست، خدمتگزار به وطن، بزرگ‌اندیش و سخت‌کوش، دلسوز و خستگی‌ناپذير بود.
وی باورمند بود برای ایرانی سربلند باید کوشید تا همواره چون نگینی در دنیا بدرخشد.
او در مقدمه کتاب «طبس، شهری که بود» عواملی چون نا آشنایی، ناآگاهی و قدرناشناسی نسبت به ارزش‌های گذشته فرهنگی را، دلیل وضعیت امروز معماری ایران می‌دانست.
در ادامه از چندین یادمان معروف مشهد که دکتر دانشدوست طراحی و اجرا کرده بود نام برده و توضیحات  مختصری ارائه کرد.
۱- ساخت یادمان پرواز نور در سال ۱۳۴۶ در میدان آزادی (فلکه پارک سابق) نماد خیز دوپرنده سپید به سوی نور، تعالی و جستجوی  حقیقت است.
۲- یادمان میدان راه‌آهن مشهد، به سال ۱۳۵۱، با مفهوم همیشه به سوی او، نماد پیکر یک مرد وزن ایرانی که نماد انسان ها هستند با دستانی به جانب خداوند ... و طرح های تژیینی شبکه های آن با الهام از طرح های  سنتی و لباس عشایر می باشد.
۳- یادمان علی ای همای رحمت به سال ۱۳۷۴، پرنده هما و از جنس رحمت در حال پرواز و وارستگی از تعلقات.
۴- یادمان والفجر، که طراح آن نام فارسی سوگند به بردمیدن  را نیز بر آن نهاده است.
وی سخنانش را با قرائت دوبیت از سروده‌های زنده‌یاد دکتر یعقوب دانشدوست به پایان برد.


@kheradsarayeferdowsi

‍ ‍ ‍ پنجاه و سومین میان‌فصلی مؤسسهٔ فرهنگی خردسرای فردوسی

«معمار کاخ‌های بلند»
(با یادِ دکتر یعقوب دانشدوست و پایان سرایش شاهنامه)
جمعه، سوم اسفندماه ۱۴۰۳، سالن همایش‌های بنیاد فرهنگی آریو مصلی‌نژاد

(بخش دوم)

سخنران دیگر همایش میان‌فصلی اسفندماه، #دکتر_علیرضا_قیامتی، قائم‌مقام خردسرای فردوسی بود، وی پیش از آنکه به مناسبت آیین سپندارمذگان بپردازد از درخشش ایرانیان بر تارک شعر و ادب جهان و از دستاوردهای دانشورانه ایرانی در دانش‌های مهندسی، ریاضیات، فیزیک، شیمی، پزشکی، نجوم، طب و صنایع که کمتر دیده شده است سخن گفت.
از دانشمندانی چون خوارزمی، خازنی، بوعلی سینا، زکریای رازی، ابوالوفا بوزجانی، عبدالرحمان صوفی، خواجه نصیر طوسی، خیام و ده‌ها چهره علمی ایران یاد نمود و از معماران ایرانی و هنر معماری در تخت‌جمشید، تاج محل، مساجد اسلامی و نفوذ معماری ایرانی بویژه در ساخت کلیساها و بناهای یونانی یاد نمود.
وی در ادامه با نکوداشت جشن سپندارمذگان، زن و زمین را مظهر باروری و پرورش دهندگی  دانست و مام وطن را مناسب با این خویشکاری خجسته به شمار آورد.
سپس با اشاره به جایگاه رفیع مدیریتی و حقوقی زنان در عهد هخامنشیان، به مصادیق بانوان آزاده، آگاه و خردمند، شجاع و میهن‌دوست شاهنامه پرداخت که هر کدام در جایگاهی که حکیم دانای طوس برای ایشان در نظر گرفته است بهترین عملکرد را داشته‌اند همچون سیندخت، رودابه و گردآفرید و دیگر بانوان خردمند شاهنامه.
در پایان برنامه، از فصلنامهٔ پاژ شماره ۵۶، که به‌طور ویژه به دکتر یعقوب دانشدوست اختصاص یافته بود با حضور جناب آقای موسوی  مدیر کل میراث فرهنگی خراسان رضوی، مهندس مکرمی‌فر، مهندس لباف‌خانیکی، دکتر یاحقی و خانواده دکتر دانشدوست، رونمایی شد.
همچنین از شخصیت‌ برجستهٔ مهندس سهیل یزدان‌بخش به عنوان خیّر فرهنگی و مهربانو بهارک امیدفر در عرصهٔ هنر، تقدیر به عمل آمد.

شاهنامه‌خوانی ایران‌دختان ایران‌زمین، پریماه راعی و ساینا صبوری و اجرای زیبا و پرشور موسیقی سنتی و شاهنامه‌ای توسط گروه هنری توکا به دعوت آقای دکتر بهرامپور و سرپرستی رضا حامدی‌خواه (کارگردان سینما) از تهران و تربت‌جام و تقدیر از هنرمندان، از دیگر بخش‌های این نشست فرهنگی بود.

گزارش: فاطمه شکفته


@kheradsarayeferdowsi

🔸سخنان آقای #مهندس_رجبعلی_لباف_خانیکی
با عنوان: «نجات بناهای کهن»

در همایش «معمار کاخ‌های بلند» (با یادِ دکتر یعقوب دانشدوست و پایان سرایش شاهنامه)

سالن همایش‌های بنیاد فرهنگی آریومصلی‌نژاد، مشهد
  جمعه سوم اسفندماه ۱۴۰۳


@kheradsarayeferdowsi

🔸سخنان مهربانو #مهندس_آزاده_دانشدوست
با عنوان: «خلق آثاری ماندگار و تداوم هویت ایرانی»

در همایش «معمار کاخ‌های بلند» (با یادِ دکتر یعقوب دانشدوست و پایان سرایش شاهنامه)

سالن همایش‌های بنیاد فرهنگی آریومصلی‌نژاد، مشهد
  جمعه سوم اسفندماه ۱۴۰۳


@kheradsarayeferdowsi

🔸سخنان آقای #دکتر_علیرضا_قیامتی
با عنوان: «چه باید پی افکندن و ساختن»

در همایش «معمار کاخ‌های بلند» (با یادِ دکتر یعقوب دانشدوست و پایان سرایش شاهنامه)

سالن همایش‌های بنیاد فرهنگی آریومصلی‌نژاد، مشهد
  جمعه سوم اسفندماه ۱۴۰۳


@kheradsarayeferdowsi