📚 معرفی کتاب:
«از روزگارِ خُسروان»: دریچه‌ای به سپهر شاهنامه‌پژوهی
#دکتر_زاگرس_زند
کتاب تازه‌منتشرشدهٔ «از روزگارِ خُسروان: دَوازدَه جُستار در شاهنامه‌شناسی» اثر دکتر زاگرس زند، مجموعه‌ای از تأملات انتقادی است که به تحلیل بنیان‌های مفهومی و ساختاری شاهنامه فردوسی می‌پردازد. این اثر، فراتر از یک بررسی صرفاً ادبی، به واکاوی ابعاد گوناگون این منظومه حماسی در بسترهای تاریخ‌نگاری، جهان‌بینی، فرهنگ‌شناسی و نقد متن اختصاص دارد.
بازخوانی بنیادهای فکری و روایی:
یکی از محورهای اصلی کتاب، تحلیل چگونگی تاریخ‌نگاری فردوسی و تمایز آن با روایت‌های پیشین است. نویسنده نشان می‌دهد که شاهنامه صرفاً گردآوری وقایع نیست، بلکه تبیینی است از تاریخ با رویکردی خاص که از فلسفه و حکمت آن دوران نشأت می‌گیرد. در پیوند با این رویکرد، کتاب به جهان‌بینی حاکم بر شاهنامه می‌پردازد و ابعاد فکری و اخلاقی آن را آشکار می‌سازد. این تحلیل‌ها، به فهم عمیق‌تر از جایگاه خرد و حکمت در اندیشه فردوسی و فرهنگ ایران باستان کمک می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این مفاهیم در تاروپود حماسه تنیده شده‌اند.
درنگ بر وجوه اجتماعی و بینافرهنگی:
«از روزگار خسروان» به مسائل اجتماعی و فرهنگی مطرح در شاهنامه نیز نظر دارد. جایگاه زن در شاهنامه، با بررسی ابعاد پیچیدهٔ زن‌ستایی و زن‌ستیزی، یکی از موضوعات مورد توجه است که به فهم دقیق‌تر ساختارهای اجتماعی و ارزشی بازتاب‌یافته در متن یاری می‌رساند. افزون بر این، کتاب به بازتاب فرهنگ‌های دیگر در شاهنامه، به ویژه فرهنگ هند، می‌پردازد. این کاوش، نشان‌دهنده آن است که شاهنامه اثری صرفا بومی نیست، بلکه در تعامل با تمدن‌های هم‌عصر خود بوده و عناصری از فرهنگ‌های دیگر را در خود جذب کرده است.
نقد متن و مسائل روش‌شناختی:
بخش دیگری از پژوهش‌های این مجموعه به ابعاد متنی و ویرایشی شاهنامه اختصاص دارد. علل ورود خطاها به دست‌نویس‌ها و اهمیت روش‌های تصحیح متن، و بررسی اهمیت ویرایش‌های علمی همچون ویرایش استاد خالقی مطلق، مورد بحث قرار می‌گیرد. این مباحث، ضرورت دقت و شناخت عمیق از فرآیند انتقال متن را برجسته می‌سازد. همچنین، کتاب به رویکردهای اسطوره‌شناختی می‌پردازد و با بررسی نقش شخصیت‌های اساطیری چون سیمرغ و تحلیل واژگان کلیدی، به آسیب‌شناسی مطالعات اساطیری در ایران نیز نظر دارد. این رویکرد، به فهم صحیح‌تر از مبانی نظری و کاربردی اسطوره‌پژوهی کمک می‌کند.
اهمیت پژوهشی و جایگاه علمی:
در مجموع، «از روزگار خسروان» با نگاهی تحلیلی و مبنایی، به ارزش علمی شاهنامه و جایگاه آن در مطالعات آکادمیک جهانی می‌پردازد. این اثر، تنها به توصیف بسنده نمی‌کند، بلکه مسائل کلان و ابهامات بنیادین شاهنامه‌شناسی را طرح و مورد بحث قرار می‌دهد. این رویکرد انتقادی و پژوهش‌محور، نه تنها به غنای ادبیات شاهنامه‌پژوهی خواهد افزود، بلکه برای دانشجویان و پژوهشگران ادبیات فارسی، اسطوره‌شناسی و تاریخ ایران، منبعی ارزشمند به شمار می‌رود. زاگرس زند، با تأکید بر تحلیل‌های عمیق و طرح پرسش‌های نو، به فهمی جامع‌تر و پیچیده‌تر از شاهنامه فردوسی یاری می‌رساند.
✍ دکتر حامد مهراد
@kheradsarayeferdowsi
«از روزگارِ خُسروان»: دریچه‌ای به سپهر شاهنامه‌پژوهی
#دکتر_زاگرس_زند
کتاب تازه‌منتشرشدهٔ «از روزگارِ خُسروان: دَوازدَه جُستار در شاهنامه‌شناسی» اثر دکتر زاگرس زند، مجموعه‌ای از تأملات انتقادی است که به تحلیل بنیان‌های مفهومی و ساختاری شاهنامه فردوسی می‌پردازد. این اثر، فراتر از یک بررسی صرفاً ادبی، به واکاوی ابعاد گوناگون این منظومه حماسی در بسترهای تاریخ‌نگاری، جهان‌بینی، فرهنگ‌شناسی و نقد متن اختصاص دارد.
بازخوانی بنیادهای فکری و روایی:
یکی از محورهای اصلی کتاب، تحلیل چگونگی تاریخ‌نگاری فردوسی و تمایز آن با روایت‌های پیشین است. نویسنده نشان می‌دهد که شاهنامه صرفاً گردآوری وقایع نیست، بلکه تبیینی است از تاریخ با رویکردی خاص که از فلسفه و حکمت آن دوران نشأت می‌گیرد. در پیوند با این رویکرد، کتاب به جهان‌بینی حاکم بر شاهنامه می‌پردازد و ابعاد فکری و اخلاقی آن را آشکار می‌سازد. این تحلیل‌ها، به فهم عمیق‌تر از جایگاه خرد و حکمت در اندیشه فردوسی و فرهنگ ایران باستان کمک می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این مفاهیم در تاروپود حماسه تنیده شده‌اند.
درنگ بر وجوه اجتماعی و بینافرهنگی:
«از روزگار خسروان» به مسائل اجتماعی و فرهنگی مطرح در شاهنامه نیز نظر دارد. جایگاه زن در شاهنامه، با بررسی ابعاد پیچیدهٔ زن‌ستایی و زن‌ستیزی، یکی از موضوعات مورد توجه است که به فهم دقیق‌تر ساختارهای اجتماعی و ارزشی بازتاب‌یافته در متن یاری می‌رساند. افزون بر این، کتاب به بازتاب فرهنگ‌های دیگر در شاهنامه، به ویژه فرهنگ هند، می‌پردازد. این کاوش، نشان‌دهنده آن است که شاهنامه اثری صرفا بومی نیست، بلکه در تعامل با تمدن‌های هم‌عصر خود بوده و عناصری از فرهنگ‌های دیگر را در خود جذب کرده است.
نقد متن و مسائل روش‌شناختی:
بخش دیگری از پژوهش‌های این مجموعه به ابعاد متنی و ویرایشی شاهنامه اختصاص دارد. علل ورود خطاها به دست‌نویس‌ها و اهمیت روش‌های تصحیح متن، و بررسی اهمیت ویرایش‌های علمی همچون ویرایش استاد خالقی مطلق، مورد بحث قرار می‌گیرد. این مباحث، ضرورت دقت و شناخت عمیق از فرآیند انتقال متن را برجسته می‌سازد. همچنین، کتاب به رویکردهای اسطوره‌شناختی می‌پردازد و با بررسی نقش شخصیت‌های اساطیری چون سیمرغ و تحلیل واژگان کلیدی، به آسیب‌شناسی مطالعات اساطیری در ایران نیز نظر دارد. این رویکرد، به فهم صحیح‌تر از مبانی نظری و کاربردی اسطوره‌پژوهی کمک می‌کند.
اهمیت پژوهشی و جایگاه علمی:
در مجموع، «از روزگار خسروان» با نگاهی تحلیلی و مبنایی، به ارزش علمی شاهنامه و جایگاه آن در مطالعات آکادمیک جهانی می‌پردازد. این اثر، تنها به توصیف بسنده نمی‌کند، بلکه مسائل کلان و ابهامات بنیادین شاهنامه‌شناسی را طرح و مورد بحث قرار می‌دهد. این رویکرد انتقادی و پژوهش‌محور، نه تنها به غنای ادبیات شاهنامه‌پژوهی خواهد افزود، بلکه برای دانشجویان و پژوهشگران ادبیات فارسی، اسطوره‌شناسی و تاریخ ایران، منبعی ارزشمند به شمار می‌رود. زاگرس زند، با تأکید بر تحلیل‌های عمیق و طرح پرسش‌های نو، به فهمی جامع‌تر و پیچیده‌تر از شاهنامه فردوسی یاری می‌رساند.
✍ دکتر حامد مهراد
@kheradsarayeferdowsi
❤8👏4