#امروز_در_شیمی

9 سپتامبر

شیمیدانان آمریکایی آلبرت گیرسو و گلن سیبورگ کشف سیبرگیوم (Sg) را در این روز در سال 1974 اعلام کردند.
سیبورگ اولین فرد زنده بود که نام عنصر - seaborgium (Sg) - به نام او نامگذاری شد. او در سال 1951 جایزه نوبل شیمی را با ادوین مک میلان به خاطر اکتشافات بسیاری از عناصر واسطه داخلی به اشتراک دریافت کرد.

@kooche_shimi

#امروز_در_شیمی

10 سپتامبر

سر آلک جفری، ژنتیک شناس انگلیسی، در این روز در سال 1984 خاصیت اثر انگشتی DNA را کشف کرد.
او مشخص کرده است که هر فرد یک کد ژنتیکی منحصر به فرد دارد، بنابراین افراد می توانند با اثر انگشت ژنتیکی خود شناسایی شوند. از آن زمان این تکنیک به تحقیقات جنایی کمک شایانی کرده و شناسایی اعضای خانواده را به کمک پرونده های پدر و مادر امکان پذیر می سازد.

@kooche_shimi

🟣 نان ۵۰۰۰ ساله سومری 🧑‍🍳

در شهر لاگاش در عراق امروزی، باستان‌شناسان یک تنور عظیم مربوط به ۲۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح کشف کردند که قطر آن ۵ متر بود. این تنور آنقدر بزرگ است که می‌توانست ۱۰۰ پیتزا را در آن جا دهد. اما چیزی که از آن بیرون آمد پیتزا نبود، بلکه نان جو به نام باپیر بود.

اما چرا نان جو و نه گندم؟ پاسخ در خاک جنوب بین‌النهرین نهفته است. سومری‌ها کانال‌هایی برای منحرف کردن آب از دجله و فرات ساختند و به این ترتیب مزارع خود را به صورت مصنوعی آبیاری کردند که باعث افزایش بهره‌وری کشاورزی شد - اما با گذشت زمان، نمک موجود در خاک را افزایش داد.

از آنجایی که جو در برابر شوری مقاوم است، هنوز هم می‌توانست کشت شود. به همین دلیل حدود ۹۰ درصد از کل محصولات کشاورزی در جنوب بین‌النهرین جو بود، در حالی که در آشور شمالی‌تر - جایی که کشاورزی به صورت دیم انجام می‌شد - گندم به طور گسترده‌تری کشت می‌ شد.

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

🟣 عناصری هنگامی که گل می شوند.

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

🟣 خبر بد برای جامعه علمی #آمریکا❗️

🟣 کشف عنصر ۱۱۹ توسط #ژاپن 🫡

اگر به #جدول_تناوبی که در ویدیو هست دقت کنید، می‌بینید که کدوم یک از عنصرهای ساختگی توسط چه کشوری درست شدن، همکاری عجیب دانشمندان آمریکایی و روسی حتی در دوره جنگ سرد منجر به کشف این عنصرها شد❗️
اولین عنصر ساختگی بشر یعنی #تکنیسم هم وقتی در سال ۱۹۳۷ درست شد، کاربرد خاصی براش نداشتن ولی بعدها تا همین امروز هم کلی در پزشکی کاربرد داره…

#شیمی #شیمی_هسته_ای #شیمی_عمومی #علمی #پست_آموزشی #جدول_مندلیف #تاریخ_علم

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

🟣 استایرن یک ماده کلیدی در تولید پلی استایرن است، ماده‌ای سبک و بادوام که در همه چیز از بسته‌بندی گرفته تا عایق‌بندی استفاده می‌شود!

خواص منحصر به فرد استایرن، آن را برای ایجاد محصولات رنگارنگ و پر جنب و جوش، از جمله تجهیزات کشاورزی، مصالح ساختمانی و حتی اجزای وسایل نقلیه با کارایی بالا، ایده‌آل می‌کند. همچنین به عنوان یک استاندارد تحلیلی در آزمایشگاه استفاده می‌شود.


‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

#امروز_در_شیمی

11 سپتامبر

Schoenheimer
زیست شیمی شناس آمریکایی در این روز در سال 1941 درگذشت
او تکنیک "برچسب گذاری" مولکول ها با ایزوتوپ های رادیواکتیو را توسعه داد. این روش باعث می شود مسیرهای مولکول های آلی در حیوانات و گیاهان را بررسی و مطالعات متابولیک را جان دوباره ببخشد.

@kooche_shimi

🟣 چگونه پل‌ها را در زیر آب می‌سازند؟

زیر سطح آب، جایی که هیچ‌کس نمی‌بیند، مهندسان با جریان‌های خروشان، فشار خردکننده و زمان می‌جنگند تا پایه‌های پل را بنا کنند. این کار فقط بتن و فولاد نیست؛ علم، محاسبه و برنامه‌ریزی دقیقی است که سال‌ها تجربه پشت آن ایستاده است. هر اشتباه، می‌تواند به بهای جان تمام شود. دفعه بعد که از روی پل عبور می‌کنید، به یاد بیاورید که زیر پای شما شاهکاری از مهندسی پنهان شده است.

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

🔧ساخت CPU: از دل سنگ تا قلب کامپیوتر! 💻

آیا می‌دانستید قلب تپنده‌ی هر کامپیوتر، یعنی CPU، از ماده‌ای به‌نام سیلیکون ساخته می‌شود؟ دلیل انتخاب سیلیکون، رسانایی الکتریکی عالی، فراوانی در طبیعت و قابلیت کنترل دقیق آن در مدارهای الکترونیکی است.

فرآیند ساخت با استخراج سیلیکون خالص از سنگ کوارتزیت آغاز می‌شود. این سیلیکون تحت فرآیندهای تصفیه قرار می‌گیرد تا به شکل سیلیکون فوق خالص (۹۹٫۹۹۹۹۹۹٪) تبدیل شود. سپس به صورت شمش‌های استوانه‌ای بلورین رشد داده شده و به ویفرهایی با قطر ۳۰۰ میلی‌متر و ضخامت بسیار کم برش داده می‌شود.

روی این ویفرها با استفاده از فرآیند لیتوگرافی نوری، میلیاردها ترانزیستور با دقتی در حد نانومتر چاپ می‌شود. لایه‌های متعدد از مواد رسانا، نیمه‌رسانا و عایق روی هم قرار می‌گیرند تا مدار مجتمع (IC) شکل بگیرد. در هر ویفر، صدها یا حتی هزاران واحد پردازشی وجود دارد

در مرحله بعد، تراشه‌ها از ویفر جدا شده، روی یک لایه اتصال‌دهنده (interposer) نصب می‌شوند و سپس با استفاده از فناوری‌های لحیم‌کاری پیشرفته به بُرد مدار چاپی متصل می‌شوند. برای مدیریت حرارت، یک لایه رسانای گرما و پوشش فلزی به نام Integrated Heat Spreader روی تراشه قرار می‌گیرد.

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

#امروز_در_شیمی

12 سپتامبر

ایرین جولیوت-کوری، شیمیدان فرانسوی، دختر ماری و پیر کوری، در این روز در سال 1897 متولد شد.
مثل پدر و مادرش، او نیز یک دانشمند بود. او و شوهرش فردریک، اتم های پایدار را با ذرات آلفا بمباران کردند تا عناصر مختلف رادیواکتیو حاصل شود. آنها نیتروژن (N) را از بور (B)، فسفر (P) را از آلومینیوم (Al) و سیلییس (Si) را از منیزیم (Mg) ایجاد کردند.

@kooche_shimi

🟣 آیا تا به حال فکر کرده‌اید کولر گازی واقعاً چگونه اتاق را خنک می‌کند؟ موضوع فقط دمیدن هوای سرد نیست — بلکه فرآیندی بسیار هوشمندانه‌تر در پشت‌صحنه رخ می‌دهد.

در واقع ماجرا این‌گونه است 👇

🌀 گام 1: جذب گرما
در داخل اتاق، سیالی به نام «مبرد (Refrigerant)» از میان لوله‌های مارپیچی اواپراتور (کویل‌ها) عبور می‌کند و با تبخیر شدن، گرمای هوا را جذب می‌نماید. درست مانند عرق روی پوست که هنگام تبخیر گرما را جذب کرده و بدن را خنک می‌کند.

⚙️ گام 2: فشرده‌سازی گرما
مبرد — که حالا به صورت گاز است — به کمپرسور در یونیت بیرونی فرستاده می‌شود. در آنجا به گازی داغ و پرفشار تبدیل می‌گردد؛ درست مانند فشردن گرما در فضایی کوچک.

🌬️ گام 3: دفع گرما به بیرون
این گاز داغ از میان لوله‌های مارپیچی کندانسور (کویل‌ها) عبور می‌کند، گرما را به هوای بیرون پس می‌دهد و دوباره به مایع تبدیل می‌شود.

🧊 گام 4: خنک شدن و آغاز دوباره
مایع اجازه می‌یابد منبسط شود، دمایش کاهش پیدا کند و دوباره به داخل بازگردد تا گرمای بیشتری بگیرد. و این چرخه بارها و بارها تکرار می‌ شود.

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

🟣 آیا می‌دانید چگونه نقره را از فولاد تشخیص دهید؟

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

🟣 راز شگفت‌انگیز شیمی
آیا می‌دانستید تمام دنیای اطراف ما از تنها 118 عنصر شناخته‌شده ساخته شده
است؟ 🤯

از درخشش طلای ناب گرفته تا رایحه خوش یک گل رز، همه و همه نتیجه ترکیب همین عناصر هستند.

مثلاً کربن که در ذغال سیاه‌رنگ پیدا می‌شود، اگر آرایش اتم‌هایش تغییر کند، تبدیل به الماس درخشان می‌شود! 💎
یا همان اکسیژنی که برای نفس کشیدن حیاتی است، وقتی با هیدروژن ترکیب شود، به آب تبدیل می‌شود؛ مایعی که سرچشمه حیات است. 🌊

شیمی یادآور این حقیقت است که زیبایی جهان در جزئیات پنهان است؛ جزئیاتی که با چشم دیده نمی‌شوند اما سرنوشت همه‌چیز را رقم می‌زنند.

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

*جدول دوره ای براساس الگوی پیشنهادی شارل ژانت*
شارل ژانت فرانسوی الگویی برای افزایش ظرفیت جدول دوره ای که بتوان عنصرهای با عدد اتمی بیشتر از ۱۱۸ را درآن جای داد ارائه کرده است .
بزرگترین عدداتمی شناخته شده مربوط به عنصر اوگانسیم با عدداتمی ۱۱۸ است و جدول دوره ای امروزی ، ظرفیت پذیرش عنصر ۱۱۹ به بعد را ندارد ولی به طور ساختگی عنصرهایی با عدداتمی ۱۲۰ و۱۲۱ در آزمایشگاه های تحقیقاتی کشف و شناسایی شده اند . از طرفی عنصرهای با عدد اتمی ۱۲۰ و۱۲۱ در آزمایشگاه های تحقیقاتی ساخته شده اند که نمی توان آنها را درجدول امروزی قرار داد .
نکاتی درمورد جدول پیشنهادی ژانت :
1- نمی توان تعداد دوره و گروه مشخصی برای آن ارائه داد.
2- هنگام نوشتن آرایش الکترونی، بعد از پرشدن زیرلایه 8s الکترون در زیرلایه 5g قرارمی گیرد.
زیرلایه g دارای ۹ اوربیتال با حداکثر گنجایش ۱۸ الکترون است.
3- در الگوی ژانت با پر شدن s ، هر دوره تمام می شود.
4- الگوی منظمی که در جدول ژانت دیده می شود این است که ازهر دو دوره یک دسته ( زیرلایه) اضافه می شود و به همین ترتیب باید در دوره هفتم دسته f و در دوره نهم دسته g وارد شود.
5- درجدول امروزی عنصرهای دسته s سمت چپ هستند ولی درجدول ژانت عنصر دسته s در سمت راست قرار دارند.
به عبارت دیگر در جدول امروزی ، هردوره با زیرلایهs شروع وبا زیرلایه p پایان می یابد اما درجدول ژانت با پرشدن s ، هر دوره تمام می شود‌.

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

#امروز_در_شیمی

13 سپتامبر

اولین مقدار میکروسکوپی آمرکیوم (Am) در این روز در سال 1945 ساخته شد.
این فلز رادیو اکتیو ابتدا توسط کانیگهام و ورنر تولید شد. اکثر آمریكیوم بوسیله بمباران اورانیوم (U) یا پلوتونیوم (Pu) با ذرات آلفا تولید می شود - یک تن سوخت هسته ای ذخیره شده حاوی حدود 100 گرم آمریكیوم است. کاربردهای این عنصر بسیار محدود است.

🔺@kooche_shimi
🔺instagram.com/kooche_shimi

#امروز_در_شیمی

14 سپتامبر

فِرید موراد، پزشک و داروساز آلبانیایی آمریکایی در این روز در سال 1936 متولد شد.
او در سال 1998 جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی را با رابرت فورچگات و لوئیس ایگنارو را برای کشف نیتریک اکسید به عنوان یک مولکول سیگنال برای سیستم قلبی عروقی به اشتراک دریافت کرد. نیتریک اکسید یک آرامش دهنده قوی است که موجب آرام سازی سلول های عضلانی منعطف می شود.

🔺@kooche_shimi
🔺instagram.com/kooche_shimi

⚫️ چرا فضا تاریک است؟ 👇

🔭 پارادوکس اولبر (Olbers' Paradox) یکی از چالش‌برانگیزترین سوالات کیهان‌شناسی کلاسیک است:
اگر جهان بی‌نهایت، همگن و ایستا باشد و در هر جهت ستاره‌ای وجود داشته باشد، چرا آسمان شب تاریک است؟ طبق فیزیک کلاسیک، هر خط دید باید نهایتاً به سطح یک ستاره برخورد کند و آسمان شب باید درخشان و به‌روشنی سطح خورشید باشد.

🌌 پاسخ این پارادوکس در مفاهیم مدرن کیهان‌شناسی نهفته است:
۱. سن محدود جهان (~۱۳.۸ میلیارد سال) باعث شده نورِ بسیاری از اجرام دور هنوز به ما نرسیده باشد.
۲. انبساط کیهان باعث انتقال به سرخ (Redshift) نور اجرام دوردست شده، به‌طوری‌که فوتون‌های مرئی به ناحیه فروسرخ و حتی مایکروویو کشیده شده‌اند.
۳. پراکندگی نور و وجود ماده بین‌ستاره‌ای نیز در جذب و بازپخش بخشی از این تابش نقش دارند.

✨ بنابراین، تاریکی آسمان شب نه نشانه‌ای از خالی بودن جهان، بلکه گواهی بر جهان متناهی، پویا و در حال گسترش است—جهانی که هنوز در حال روشن‌ شدن است.

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

🟣 اگر وارد فضای ۴ بعدی شویم

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/

*با ساخت مولکول "محال"، دانشمندان معمای صد ساله شیمی را حل کردند*
دانشمندانی از دپارتمان شیمی دانشگاه هاوایی، موفق شدند متان تترااول، C(OH)4، را سنتز کنند؛ مولکولی که برای سالیان دراز تصور می شد  با ناپایداری بالا نتواند بطور طبیعی وجود داشته‌ باشد. با فراهم کردن شرایط سخت مشابه آنچه که در اعماق فضا وجود دارد، این نوآوری‌ آنها دید جدیدی در مورد چگونگی رخ داد واکنش‌های شیمیایی پیچیده را در کیهان ارائه می‌دهد.
متان تترااول، به عنوان تنها الکل شناخته شده، با چهار گروه هیدروکسیل متصل به یک اتم کربن، خودنمایی می کند. گرچه وجود آن، به صورت نظری، بیش از ۱۰۰ سال است که پیشنهاد شده بود، اما برای اولین بار مشاهده آن ثبت شده است. این تیم پژوهشی، با تقلید از محیط بسیار سرد و نزدیک به خلا ابرهای بین ستاره ای و در معرض تابش های خیلی شدید قرار دادن مواد، شرایط لازم برای ساخت متان تترااول را تامین کرده اند. این یافته جدید نشان می دهد که فضای خارجی ممکن است میزبان مجموعه ای از واکنش های شیمیایی غیر قابل انتظار و متنوع تر از آنچه قبلاً پیش بینی می شد، باشد. این واکنش ها، برای فهم تشکيل مواد آلی، اجزا سازنده حیات، در کهکشان اهمیت زیادی دارند.
ساخت مولکول متان تترااول در راستای همان جمله ای قرار می گیرد که بارها تکرار کرده ام:
*در شرایط غیر عادی ناممکن ها ممکن می شوند!*
مقاله مربوط به ساخت متان تترااول در ژورنال معتبر Nature Communications به تاریخ ۱۴ ژوئیه ۲۰۲۵ چاپ شده است که DOI آن را در زیر آورده ام:
DOI: 10.1038/s41467-025-61561-z
لینک مقاله خبری آن هم در زير داده شده است.
https://share.google/1BX1e9kY1G7W59FGN
موفق باشید

#ساخت_مولکول_محال

‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/