Telegram Web Link
🔷برندگان جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵، ساختارهای مولکولی با فضاهای بزرگی ایجاد کرده‌اند که گازها و سایر مواد شیمیایی می‌توانند از طریق آنها جریان یابند. این ساختارها، چارچوب‌های فلزی-آلی، می‌توانند برای برداشت آب از هوای بیابان، جذب دی‌اکسید کربن، ذخیره گازهای سمی یا کاتالیز واکنش‌های شیمیایی استفاده شوند.

کیتاگاوا، رابسون و یاغی شکل جدیدی از معماری مولکولی را توسعه داده‌اند. در ساختارهای آنها، یون‌های فلزی به عنوان سنگ‌های گوشه‌ای عمل می‌کنند که توسط مولکول‌های طولانی آلی (مبتنی بر کربن) به هم متصل می‌شوند. یون‌ها و مولکول‌های فلزی با هم سازماندهی می‌شوند تا کریستال‌هایی را تشکیل دهند که حاوی حفره‌های بزرگی هستند. این مواد متخلخل، چارچوب‌های فلزی-آلی (MOF) نامیده می‌شوند. با تغییر بلوک‌های سازنده مورد استفاده در MOFها، شیمیدانان می‌توانند آنها را برای جذب و ذخیره مواد خاص طراحی کنند. MOFها همچنین می‌توانند واکنش‌های شیمیایی را هدایت کنند یا الکتریسیته را هدایت کنند.

هاینر لینکه، رئیس کمیته نوبل شیمی، می‌گوید: «چارچوب‌های فلزی-آلی پتانسیل عظیمی دارند و فرصت‌های پیش‌بینی‌نشده‌ای را برای مواد سفارشی با عملکردهای جدید فراهم می‌کنند.»


#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
کیتاگاوا، ریچارد رابسون و عمر ام. یاغی به خاطر توسعه نوع جدیدی از معماری مولکولی، جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۲۵ را دریافت کردند.

در سال ۱۹۸۹، ریچارد رابسون، برنده جایزه شیمی، استفاده از خواص ذاتی اتم‌ها را به روشی جدید آزمایش کرد. او یون‌های مس با بار مثبت را با یک مولکول چهار بازویی ترکیب کرد؛ این مولکول دارای یک گروه شیمیایی بود که در انتهای هر بازو به یون‌های مس جذب می‌شد.

وقتی آنها با هم ترکیب شدند، به هم متصل شدند و یک کریستال منظم و جادار تشکیل دادند. این کریستال مانند الماسی بود که پر از حفره‌های بی‌شماری بود.

#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
سوسومو کیتاگاوا نشان داد که گازها می‌توانند به داخل و خارج سازه‌ها جریان یابند و پیش‌بینی کرد که می‌توان چارچوب‌های فلزی-آلی (MOF) را انعطاف‌پذیر ساخت.


#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
کوچه شیمی
Photo
سوسومو کیتاگاوا، ریچارد رابسون و عمر یاغی، برندگان جایزه شیمی ۲۰۲۵، از طریق توسعه چارچوب‌های فلزی-آلی، فرصت‌های جدیدی را برای شیمیدانان فراهم کرده‌اند تا برخی از چالش‌های پیش روی ما را حل کنند.


پس از اکتشافات پیشگامانه برندگان، محققان چارچوب‌های فلزی-آلی (MOF) مختلف و کاربردی متعددی ایجاد کرده‌اند. تاکنون، در بیشتر موارد، این مواد فقط در مقیاس کوچک استفاده شده‌اند. برای بهره‌برداری از مزایای مواد MOF برای بشریت، بسیاری از شرکت‌ها اکنون در حال سرمایه‌گذاری در تولید انبوه و تجاری‌سازی آنها هستند. برخی موفق شده‌اند. به عنوان مثال، صنعت الکترونیک اکنون می‌تواند از مواد MOF برای مهار برخی از گازهای سمی مورد نیاز برای تولید نیمه‌هادی‌ها استفاده کند. در عوض، یک MOF دیگر می‌تواند گازهای مضر، از جمله برخی از گازهایی که می‌توانند به عنوان سلاح‌های شیمیایی استفاده شوند را تجزیه کند. شرکت‌های متعددی نیز در حال آزمایش موادی هستند که می‌توانند دی اکسید کربن را از کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها جذب کنند تا انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهند.


برخی از محققان معتقدند که چارچوب‌های فلزی-آلی چنان پتانسیل عظیمی دارند که ماده قرن بیست و یکم خواهند بود.


#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
عمر یاغی یک MOF بسیار پایدار ایجاد کرد و نشان داد که می‌توان آن را با استفاده از طراحی منطقی اصلاح کرد و به آن خواص جدید و مطلوب بخشید.


#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
advanced-chemistryprize2025.pdf
1018.2 KB
🔴 درباره جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ بیشتر بدانیم.


#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
popular-chemistryprize2025-1.pdf
2.3 MB
🔴 درباره جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ بیشتر بدانیم.


#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
«من تصمیم گرفتم چیزهای زیبا بسازم و مسائل فکری را حل کنم.» عمر یاغی تازه داشت پروازش را عوض می‌کرد که خبر دریافت جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ را شنید. برای این گفتگو با آدام اسمیت، برنده جایزه نوبل، که هنگام عزیمت او به مرحله بعدی سفرش ضبط شده است، یاغی درباره زندگی اولیه‌اش به عنوان پناهنده در اردن، نحوه شگفت‌انگیز توسعه رشته‌اش و جذابیت خیره‌کننده زیبایی شیمی صحبت می‌کند؛ «هرچه عمیق‌تر کاوش کنید، می‌بینید که چیزها زیباتر ساخته می‌شوند.»

#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
کوچه شیمی
Photo
ملبورن
پروفسور ریچارد رابسون از دانشگاه ملبورن یکی از سه دانشمندی است که جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ را دریافت کرده است.

پروفسور رابسون، پروفسور سوسومو کیتاگاوا از دانشگاه کیوتو و پروفسور عمر ام. یاغی از دانشگاه کالیفرنیا، توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد به خاطر توسعه چارچوب‌های فلزی-آلی (MOF) مورد تقدیر قرار گرفتند.

چارچوب‌های فلزی-آلی دسته جدیدی از جامدات هستند که به دستگاه‌های ذخیره‌سازی گاز و انرژی، راکتورهای کاتالیزوری و سایر محصولات بالقوه انقلابی تبدیل می‌شوند.

پروفسور اما جانستون، معاون رئیس دانشگاه ملبورن، به پروفسور رابسون به خاطر کسب جایزه نوبل، بالاترین تقدیر ممکن برای دستاوردهایش، تبریک گفت.

پروفسور جانستون گفت: «این نوعی تحقیق رویایی است که افراد زیادی فرصت کاوش در آن را ندارند و حتی تعداد کمتری به موفقیت‌هایی مانند پروفسور رابسون دست می‌یابند.»

«استرالیا باید تشخیص دهد که این تحقیقات بنیادی بلندمدت همان چیزی است که به ما اجازه می‌دهد تا آن تحقیقات را به محصولاتی مانند توانایی ذخیره و انتقال ایمن هیدروژن تبدیل کنیم.»

«تا زمانی که به دنبال راه‌حل‌هایی برای بزرگترین چالش‌های جهان هستیم، تحقیقات بنیادی ضروری است. هنوز موانع علمی و فناوری جدی برای غلبه بر آنها وجود دارد. اگر قرار است این چالش‌ها را حل کنیم، باید بر پایه تحقیقات بنیادی بلندمدتی که دانشگاه‌ها فراهم می‌کنند، تکیه کنیم.»

«این گواهی بر پروفسور رابسون و دیگرانی است که از کنجکاوی عمیق در مورد چگونگی کارکرد جهان الهام گرفته و انگیزه می‌گیرند، و همچنین بر مؤسساتی که از تحقیقات بنیادی بلندمدت برای منفعت جامعه حمایت و آن را ممکن می‌سازند.»

پروفسور رابسون از سال ۱۹۶۶ مدرس و محقق دانشگاه ملبورن بوده است. او اولین چارچوب‌های فلزی-آلی را در اوایل دهه ۱۹۹۰ تولید کرد و از آن زمان تاکنون به بررسی اشکال مختلف چارچوب‌های فلزی-آلی ادامه داده است.

در میان جوایز فراوان، او در سال ۲۰۲۲ به عنوان عضو انجمن سلطنتی انتخاب شد و در سال ۲۰۲۴ کرسی استادی در دانشگاه ملبورن به نام او نامگذاری شد.


پروفسور مارک کسیدی، معاون رئیس دانشگاه ملبورن (پژوهش)، گفت که جامعه تحقیقاتی استرالیا از پروفسور رابسون و به رسمیت شناختن این جایزه برای تحقیقات استرالیا هیجان‌زده خواهد شد.


پروفسور کسیدی گفت: "پروفسور رابسون مردی فروتن است که صرفاً با انجام کاری که دوست دارد - رفتن به آزمایشگاه هر روز، صحبت با دانشجویان، تفکر در مورد ایده‌های بزرگ شیمی برای دهه‌ها و انجام آزمایش‌ها - به این افتخار دست یافته است."


او تقریباً ۶۰ سال عضو ارزشمند دانشکده شیمی ما بوده و با خرد و داستان شگفت‌انگیز خود در مورد چگونگی ساخت اولین نمونه‌های آنچه اکنون به عنوان چارچوب‌های فلزی-آلی شناخته می‌شوند، با دانشگاهیان و دانشجویان بی‌شماری همکاری و الهام بخشیده است.


"این جایزه بدون شک موجی از تحقیقات بیشتر را برای توسعه MOFها به محصولاتی که می‌توانند برای انقلاب انرژی تجدیدپذیر حیاتی باشند، آغاز خواهد کرد." «این روز فوق‌العاده‌ای برای پروفسور رابسون و علم استرالیا است.»

از دیگر برندگان جایزه نوبل دانشگاه ملبورن می‌توان به الیزابت بلک‌برن (فیزیولوژی یا پزشکی، ۲۰۰۹)، سر جیمز میرلیس (علوم اقتصادی، ۱۹۹۶)، سر جان اکلس (فیزیولوژی یا پزشکی، ۱۹۶۳)، سر فرانک مک‌فارلن برنت (فیزیولوژی یا پزشکی، ۱۹۶۰) و پیتر دوهرتی (فیزیولوژی یا پزشکی، ۱۹۹۶) اشاره کرد.

تیلمان راف از بنیانگذاران ICAN، کمپین بین‌المللی برای نابودی سلاح‌های هسته‌ای، بود که در سال ۲۰۱۷ جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.

علاوه بر این، جیمز ای. رابینسون، استاد سابق دانشگاه ملبورن، جایزه نوبل علوم اقتصادی ۲۰۲۴ را دریافت کرد.


#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
#امروز_در_شیمی

10 اکتبر

اولین سیکلوترون در این روز در سال 1930 ساخته شد.
سیکلوترون یکی از اولین انواع شتاب دهنده های ذرات است، شبیه به آنهایی است که توسط سازمان تحقیقات هسته ای اروپا، که CERN نیز شناخته می شود، استفاده می شود. سیکلوترون از میدان های الکتریکی و مغناطیسی برای شتاب ذرات شارژ استفاده می کند.

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
سوسومو کیتاگاوا، برنده جایزه شیمی ۲۰۲۵، در طول دوران تحقیقاتی خود از یک اصل مهم پیروی کرده است: تلاش برای دیدن «مفید بودن چیزهای بی‌فایده».

وقتی کیتاگاوا شروع به بررسی پتانسیل ایجاد ساختارهای مولکولی متخلخل کرد، معتقد نبود که آنها باید هدف خاصی داشته باشند. وقتی اولین ساختار مولکولی خود را در سال ۱۹۹۲ ارائه داد، در واقع چندان مفید نبود: ماده‌ای دوبعدی با حفره‌هایی که مولکول‌های استون می‌توانستند در آنها پنهان شوند. با این حال، این ساختار حاصل یک روش جدید تفکر در مورد هنر ساخت با مولکول‌ها بود. او مانند رابسون، از یون‌های مس به عنوان سنگ بنایی استفاده کرد که توسط مولکول‌های بزرگتر به هم متصل شده بودند.

کیتاگاوا می‌خواست به آزمایش با این فناوری جدید ساخت‌وساز ادامه دهد، اما وقتی برای کمک‌های مالی درخواست داد، تأمین‌کنندگان مالی تحقیقات فکر نمی‌کردند که هدف خاصی در جاه‌طلبی‌های او وجود داشته باشد. موادی که او خلق کرد ناپایدار بودند و هیچ هدفی نداشتند، بنابراین بسیاری از پیشنهادهای او رد شدند.

با این حال، او تسلیم نشد و در سال ۱۹۹۷ به موفقیت رسید.


#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
نوبل شیمی ۲۰۲۵
امسال، کیتاگاوا، رابسون و عمر یاغی به خاطر تبدیل یک رویای مولکولی به واقعیت، این افتخار را به خانه بردند:

چارچوب‌های فلزی-آلی (MOFs).

ماده‌ای را تصور کنید که آنقدر متخلخل است که حجم یک حبه قند با مساحت سطح یک زمین فوتبال رقابت می‌کند. این جادوی MOFها است که "اتاق‌هایی برای شیمی" در سطح مولکولی می‌سازند.

🔬 از جذب CO₂ گرفته تا برداشت آب در بیابان‌ها، از فیلتر کردن آلاینده‌ها گرفته تا فعال کردن کاتالیزهای جدید، MOFها در حال تعریف مجدد کارهایی هستند که می‌توانیم با مواد انجام دهیم.

#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
عمر یاغی، برنده جایزه شیمی امسال، در سال ۱۹۶۵ در عمان، اردن، از والدینی که پناهنده فلسطینی بودند، متولد شد. وقتی با او صحبت کردیم، داستان خود را اینگونه تعریف کرد:

«من در یک خانه بسیار محقر بزرگ شدم، ما دوازده نفر در یک اتاق بودیم و آن را با گاوهایی که قبلاً پرورش می‌دادیم، به اشتراک می‌گذاشتیم. من در خانواده‌ای پناهنده متولد شدم و والدینم به سختی می‌توانستند بخوانند یا بنویسند. پدرم کلاس ششم را تمام کرد و مادرم نمی‌توانست بخواند یا بنویسد. این یک سفر واقعی است. علم به شما این امکان را می‌دهد. علم بزرگترین نیروی برابری‌بخش در جهان است.

افراد باهوش، افراد با استعداد و افراد ماهر در همه جا وجود دارند. به همین دلیل است که ما واقعاً باید با فراهم کردن فرصت برای آنها، بر آزادسازی پتانسیل آنها تمرکز کنیم.»

عکس: بریتانی هوسا-اسمال، دانشگاه برکلی.


#Nobelprize

🔺@kooche_shimi
🔺 instagram.com/kooche_shimi/
2025/10/22 04:38:08
Back to Top
HTML Embed Code: