سەندرۆمی گرێدراوی شوێنکار ،سەندرۆمێکە کە زۆرتر لە کەسانێکدایە کە بە هەر هۆکارێک بەشی فرۆنتاڵی مێشکیان بریندار بووە یان کاردانەوەی خۆی لە دەست داوە.
وا دیار دوو سیستم هەیە کە ڕەفتار و بیرکردنەوەی ئێمە کۆنترۆڵ و بەڕێوە دەبەن :
سیستمی contention scheduling :
ئەم شێوازە سیستمە، خۆکارە و ڕەفتارەلێک ئێمە دەگرێتە ئەستۆ کە ڕووتینە یانێ لە درێژای تەمەندا ئەوندە دووپاتمان کردوە کە لە ئەنجامدانیا سەرەنجێکی وای گەرەک نییە بۆ نموونە کاتێک شۆفێری دەکەین چرای سووری ڕێنما دەبینین خۆکار پامان لە مل گاز لا ئەوەین پا دەنینە سەر گرتۆکا و.....
سیستمی supervisory attentional system:
ئەم سیستمە بە پێچەوانەی سیستمی پێشوو زۆر پێویستی بە سەرەنجدانە و بۆ کارەلێک وا هەر ئەنجامان نەداوە و وردبینی گەرەکە بەکار تێت.
وا دیارە کە بەشی فرۆنتاڵی مێشک لە سیستمی دووەمدا ڕۆڵی گرینگی هەیە.کەسانێکە بەشی فرۆنتاڵی مێشکیان کاردانەوەی خۆی لەدەس داوە (یان بە هۆی برینداری یان شێرپەنجە و......)سیستمی دووەم لەم کەسەلەدا بوونی نییە و سیستمی سەرتایی کۆنتڕۆڵی ڕەفتاری دەگرێتە ئەستۆ.یانێ بە شێوازی ڕووتین ڕەفتار دەکات و ئەو کەسە ڕەفتاری بە گۆڕینی شوێن و شتانێکە بە دەوروبەریەوە هەس دەگۆریت.
سەندرۆمی گرێدراوی شوێنکار یەکێک لە ئاکامەکانی گرفتی بەشی فرۆنتاڵی مێشکە .بۆ نموونە هەرواکە لە وێنەی سەرەو نیشان کراوە ئەو پیاوە بەڕێزە کاتێک تێت بۆ مەتەبی دکتۆری خۆی و بان مێزەکەو چەکوش ، مێخ و تابلۆیک دەبینێت چەکۆش و مێخەکە هەڵەگرێت و تابلۆوەکە دادەمەرزێنێت.
یان خاتوونەکە لە وێنەی بانەو هەر قاپەکان ئەوینێت لە مەتەب دەس بە شۆردن دەکات.
یانی ئەم کەسانە بەجۆرێک بە دیتنی هەر بزوێنەرێک کارێکی ڕووتین سەبارەت بەو بزوێنەرە دەکەن .
❌بە هۆی نەبوونی کات و پەلە نووسین ئەگەری هەڵەی ڕێنووس هەیە ئەگەر هەڵەیکتان دی بێژن سپاس
@kurdpsychology
وا دیار دوو سیستم هەیە کە ڕەفتار و بیرکردنەوەی ئێمە کۆنترۆڵ و بەڕێوە دەبەن :
سیستمی contention scheduling :
ئەم شێوازە سیستمە، خۆکارە و ڕەفتارەلێک ئێمە دەگرێتە ئەستۆ کە ڕووتینە یانێ لە درێژای تەمەندا ئەوندە دووپاتمان کردوە کە لە ئەنجامدانیا سەرەنجێکی وای گەرەک نییە بۆ نموونە کاتێک شۆفێری دەکەین چرای سووری ڕێنما دەبینین خۆکار پامان لە مل گاز لا ئەوەین پا دەنینە سەر گرتۆکا و.....
سیستمی supervisory attentional system:
ئەم سیستمە بە پێچەوانەی سیستمی پێشوو زۆر پێویستی بە سەرەنجدانە و بۆ کارەلێک وا هەر ئەنجامان نەداوە و وردبینی گەرەکە بەکار تێت.
وا دیارە کە بەشی فرۆنتاڵی مێشک لە سیستمی دووەمدا ڕۆڵی گرینگی هەیە.کەسانێکە بەشی فرۆنتاڵی مێشکیان کاردانەوەی خۆی لەدەس داوە (یان بە هۆی برینداری یان شێرپەنجە و......)سیستمی دووەم لەم کەسەلەدا بوونی نییە و سیستمی سەرتایی کۆنتڕۆڵی ڕەفتاری دەگرێتە ئەستۆ.یانێ بە شێوازی ڕووتین ڕەفتار دەکات و ئەو کەسە ڕەفتاری بە گۆڕینی شوێن و شتانێکە بە دەوروبەریەوە هەس دەگۆریت.
سەندرۆمی گرێدراوی شوێنکار یەکێک لە ئاکامەکانی گرفتی بەشی فرۆنتاڵی مێشکە .بۆ نموونە هەرواکە لە وێنەی سەرەو نیشان کراوە ئەو پیاوە بەڕێزە کاتێک تێت بۆ مەتەبی دکتۆری خۆی و بان مێزەکەو چەکوش ، مێخ و تابلۆیک دەبینێت چەکۆش و مێخەکە هەڵەگرێت و تابلۆوەکە دادەمەرزێنێت.
یان خاتوونەکە لە وێنەی بانەو هەر قاپەکان ئەوینێت لە مەتەب دەس بە شۆردن دەکات.
یانی ئەم کەسانە بەجۆرێک بە دیتنی هەر بزوێنەرێک کارێکی ڕووتین سەبارەت بەو بزوێنەرە دەکەن .
❌بە هۆی نەبوونی کات و پەلە نووسین ئەگەری هەڵەی ڕێنووس هەیە ئەگەر هەڵەیکتان دی بێژن سپاس
@kurdpsychology
دەروونناسی،ڕاوێژکاری
لە ڕوانگەی ئێوە ئەگەر هێندێک ئاوی گەرم بخەینە ناو گوێچکەی ڕاستمان گلێنەی چاومان بەرەو کام لا دەخولێتەوە ئەگەر ئاوی سارد بێ چۆن دەبێت؟
سپاس بۆ هاوڕێیان کە بەشدار بوون بژێرەی دووەم وڵامی ڕاستە.
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔴لە دوێنێوە هەموو میدیا جیهانیەکان بەبایەخەوە بڵاوییانکردەوە دروستکردنەوەی ڕوخساریی نیاندەرتاڵێک بوو کە 75هەزار ساڵ لەمەوبەر لە کوردستان ژیاوە و پاشماوەی ئێسکی کەللــەسەرەکەی لە ئەشکەوتی شانەدەر بووە، دوێنێ پۆستم لەسەر کرد بۆیە لەکاپشن بەکورتی ئاماژەی پێدەکەم سەیری ڤیدیۆکە بکەن زانیاریی زیاتری تێدایە.
ئەوەی گرنگە ناوی ئەم ژنە بە شانەدەر z ناسراوە و لەساڵی 2018 بۆ 2019 دۆزراوەتەوە، تیمێکی زانکۆی کامبریج و لیڤەرپوڵ پێکەوە توانیان وێنەی ڕوخساریی ژنەکە دروستبکەنەوە بەتەکنیکی نوێ،
تیمەکە توانیان لەڕێی کۆکردنەوەی 200ئێسکی پارچەئێسکەوە، کەللەسەری ژنە نیاندەرتاڵەکە دروستبکەنەوە ئەم پڕۆسەیەش ساڵێکی خایاندووە.
ئەوەی زۆر سەرنجڕاکێشە لەم لێکۆڵینەوە زانستیەداو لەڤیدیۆکەش ئاماژەی پێدەکات مرۆڤی نیاندەرتاڵ وەکو ئێمە گرنگیان بە مردووەکانیان داوە و مردوویان ناشتووە، نمونە باسی ئەم ژنە دەکات کە بەشێوەیەکی ڕێک دانراوە و وەک ئاماژەیەک بۆناشتنی و گرنگی بە مردنەکەی دراوەو ناشتویانە. ئەمەش زانایانی خستوتە گومانەوە تا جارێکی تر لێکولینەوە لە هەڵە زانستیەکان لە سەر نئاندرتال بکەنەوە .
ئەوەی گرنگە ناوی ئەم ژنە بە شانەدەر z ناسراوە و لەساڵی 2018 بۆ 2019 دۆزراوەتەوە، تیمێکی زانکۆی کامبریج و لیڤەرپوڵ پێکەوە توانیان وێنەی ڕوخساریی ژنەکە دروستبکەنەوە بەتەکنیکی نوێ،
تیمەکە توانیان لەڕێی کۆکردنەوەی 200ئێسکی پارچەئێسکەوە، کەللەسەری ژنە نیاندەرتاڵەکە دروستبکەنەوە ئەم پڕۆسەیەش ساڵێکی خایاندووە.
ئەوەی زۆر سەرنجڕاکێشە لەم لێکۆڵینەوە زانستیەداو لەڤیدیۆکەش ئاماژەی پێدەکات مرۆڤی نیاندەرتاڵ وەکو ئێمە گرنگیان بە مردووەکانیان داوە و مردوویان ناشتووە، نمونە باسی ئەم ژنە دەکات کە بەشێوەیەکی ڕێک دانراوە و وەک ئاماژەیەک بۆناشتنی و گرنگی بە مردنەکەی دراوەو ناشتویانە. ئەمەش زانایانی خستوتە گومانەوە تا جارێکی تر لێکولینەوە لە هەڵە زانستیەکان لە سەر نئاندرتال بکەنەوە .
✅یەکێک لە کاردانەوەکانی بەشی ACC یان anterior cingulate
ئەوەیە کە ئەو کارەیکە ئێمە گەرەکمانە ئەنجامی بدەین بایەخی هەیە یان نە.
یانی بە جۆرێک تێت تەقلای ئێمە لە گەڵ خەڵاتێکدا کە دوایی ئەنجامی کار بە دەستی تێرین ئەژمار دەکات.
✅برینداری بوون یان ناکۆکی لەم بەشە لە مێشک و هەروەها پەیوەندی لە گەڵ بەشی preSMA دەبێتە هۆی ئەوەیکە سەبارەت بە ئەنجامی هەرکارێک تەمڵ بین یا دەست پێکردنی هەر کارێک بۆمانە ئەستەم دەبێت.
ئەم بەشە لە وێنەی سەرو نیشان کراوە.
#ACC
#تەمەڵی
#بایەخ
@kurdpsychology
ئەوەیە کە ئەو کارەیکە ئێمە گەرەکمانە ئەنجامی بدەین بایەخی هەیە یان نە.
یانی بە جۆرێک تێت تەقلای ئێمە لە گەڵ خەڵاتێکدا کە دوایی ئەنجامی کار بە دەستی تێرین ئەژمار دەکات.
✅برینداری بوون یان ناکۆکی لەم بەشە لە مێشک و هەروەها پەیوەندی لە گەڵ بەشی preSMA دەبێتە هۆی ئەوەیکە سەبارەت بە ئەنجامی هەرکارێک تەمڵ بین یا دەست پێکردنی هەر کارێک بۆمانە ئەستەم دەبێت.
ئەم بەشە لە وێنەی سەرو نیشان کراوە.
#ACC
#تەمەڵی
#بایەخ
@kurdpsychology
سڵاو بەڕێزان ئەم سایتە کتێب و پەیپێری زۆرە بە زمانی ئێنگلیزی ، هیوادارم سوودی هەبێ بۆتان.😍
https://www.pdfdrive.com/cognitive-neuroscience-the-biology-of-the-mind-e175298446.html
https://www.pdfdrive.com/cognitive-neuroscience-the-biology-of-the-mind-e175298446.html
Pdfdrive
Cognitive Neuroscience. The Biology of the Mind - PDF Drive
🥚هیلکە و DLPFC😁
✅بەشی DLPFC بەشێکە لە نێتڤۆرکی executive network
ئەم بەشە لە مێشک لە کاتێکدا کارێک وەکوو دروست کردنی هیلکەیک ساکار 😂 کە پیویستیە بە ڕێک خستن (ێانی ئەوەڵ جار ڕۆنی تێدەکەین جا دوای هیلکەکە بشکێنین و دوای هێندێک خوێ تێکەڵ کەین ) هەموو ئەم کارانە کە پیویستە یەک لە دوای یەک ئەنجام بدرێت چالاک دەبێتەوە هەر چەن ئەم وردە ئامانجەلە لە کارەکانمانە فرەتر بێت چالاکی ئەم بەشە فرەترە.
✅ کەسەلێک بەشی DLPFC تووشی کێشە بێت لە بوواری ڕەستە دروست کردنەوە ئەگەری هەس تووشی کێشە بن بۆ نموونە بۆ ڕەستەیک وەک: هیوا کاتژمێر 4 دەڕواتە سەر شەقامی ڕەزازی ،ئێژێت کاتژمێر دەڕوات 4 هیوا ڕەزازی شەقام . ئەم نموونە ڕەستە بۆ تێگەیشتنی ئێوەیە و ئازموونێکی ڕاستی نییە. مەبستم ئەوەیە کە چۆن یک ڕەستە پێویستە کردار، کارا و ... جێگەی خۆی بێت .
✅ڕۆڵی گرینگیتر کە بەشی DLPFC تێدا بەشدارە ئەو کاتەیە کە ئێمە لە کارێک بۆ کارێکتر ئەڕۆین یان سویچ دەکەین بۆ نموونە کاتێک هیلکەکە ساز دەکەین یەکڕا مۆبایلەکەمان زەنگ دەخوات ئەوەیکە لە هیلکە دروست کردن بڕین بۆ سەر مۆبایلەکەمان ئەم بەشە چالاکی تایبەت بە خۆی هەیە هەر چەن لەم هیلکە دروست کردنەوە ئەوەیکە وڵامی مۆبایل بدەین و لە سەرێکیەو هیلکەکەمان ئەگەری سووتانی هەیە بەشەکانی دیکە وەکوو ACC و ئەگەری هەس OFC چالاک بوێتەوە بۆ ئەوەیکە بێژێت پێمان داخەم وڵام دانەوەی ئەم مۆبایلە نرخی هەیە ئاگری ژێر هیلکەکە قۆژنمەوە😂 یانێ DLPFC لە سویچ کردن لە کارێک بۆ کاری دیکە ڕۆڵی گرینگی هەیە.
✅ئازموونی ژمارە یەک ئازموونی ئێسترۆپ بۆ پلان داڕشتن و وردەئامانجەکانە کە دەبێت یەک بە دووای یەک ئەنجامی بەین.
ئازموونی ژمارە 2 ئازموونی کاری ویسکانسینگ بۆ شیفت کردنە.
👇👇
#DLPFC
✅بەشی DLPFC بەشێکە لە نێتڤۆرکی executive network
ئەم بەشە لە مێشک لە کاتێکدا کارێک وەکوو دروست کردنی هیلکەیک ساکار 😂 کە پیویستیە بە ڕێک خستن (ێانی ئەوەڵ جار ڕۆنی تێدەکەین جا دوای هیلکەکە بشکێنین و دوای هێندێک خوێ تێکەڵ کەین ) هەموو ئەم کارانە کە پیویستە یەک لە دوای یەک ئەنجام بدرێت چالاک دەبێتەوە هەر چەن ئەم وردە ئامانجەلە لە کارەکانمانە فرەتر بێت چالاکی ئەم بەشە فرەترە.
✅ کەسەلێک بەشی DLPFC تووشی کێشە بێت لە بوواری ڕەستە دروست کردنەوە ئەگەری هەس تووشی کێشە بن بۆ نموونە بۆ ڕەستەیک وەک: هیوا کاتژمێر 4 دەڕواتە سەر شەقامی ڕەزازی ،ئێژێت کاتژمێر دەڕوات 4 هیوا ڕەزازی شەقام . ئەم نموونە ڕەستە بۆ تێگەیشتنی ئێوەیە و ئازموونێکی ڕاستی نییە. مەبستم ئەوەیە کە چۆن یک ڕەستە پێویستە کردار، کارا و ... جێگەی خۆی بێت .
✅ڕۆڵی گرینگیتر کە بەشی DLPFC تێدا بەشدارە ئەو کاتەیە کە ئێمە لە کارێک بۆ کارێکتر ئەڕۆین یان سویچ دەکەین بۆ نموونە کاتێک هیلکەکە ساز دەکەین یەکڕا مۆبایلەکەمان زەنگ دەخوات ئەوەیکە لە هیلکە دروست کردن بڕین بۆ سەر مۆبایلەکەمان ئەم بەشە چالاکی تایبەت بە خۆی هەیە هەر چەن لەم هیلکە دروست کردنەوە ئەوەیکە وڵامی مۆبایل بدەین و لە سەرێکیەو هیلکەکەمان ئەگەری سووتانی هەیە بەشەکانی دیکە وەکوو ACC و ئەگەری هەس OFC چالاک بوێتەوە بۆ ئەوەیکە بێژێت پێمان داخەم وڵام دانەوەی ئەم مۆبایلە نرخی هەیە ئاگری ژێر هیلکەکە قۆژنمەوە😂 یانێ DLPFC لە سویچ کردن لە کارێک بۆ کاری دیکە ڕۆڵی گرینگی هەیە.
✅ئازموونی ژمارە یەک ئازموونی ئێسترۆپ بۆ پلان داڕشتن و وردەئامانجەکانە کە دەبێت یەک بە دووای یەک ئەنجامی بەین.
ئازموونی ژمارە 2 ئازموونی کاری ویسکانسینگ بۆ شیفت کردنە.
👇👇
#DLPFC
کەسەلێک کە دەتوانن ئەم جۆرە ئازموونەلە ئەنجام بەن کەسەلێکی داهەێنەرن هۆکاری نۆرۆنی باس دەکەم👏👏👌👌👆👆👆👆