باب 17:
#نماز_شب_و_تعداد_رکعت‌هاى_نماز_شب_پیغمبرﷺ_و_اینکه_نماز_وتر_خود_یک_رکعت_است_ویک_رکعت_هم_یک_نماز_صحیح_و_کامل_مى‌باشد
426- حدیث: «عَائِشَةَ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمنِ، أَنَّهُ سَأَلَ عَائِشَةَ، كيْفَ كَانَتْ صَلاَةُ رَسُولِ اللهِ ﷺ فِي رَمَضَانَ فَقَالَتْ: مَا كَانَ رَسُولُ اللهِ ﷺَّ يَزِيدُ فِي رَمَضَانَ وَلاَ فِي غَيْرِهِ عَلَى إِحْدَى عَشْرَةَ رَكْعَةً، يُصَلِّي أَرْبَعًا فَلاَ تَسَلْ عَنْ حُسْنِهِنَّ وَطُولِهِنَّ، ثُمَّ يُصَلِّي أَرْبَعًا فَلاَ تَسَلْ عَنْ حُسْنِهِنَّ وَطُولِهِنَّ، ثُمَّ يُصَلِّي ثَلاَثًا قَالَتْ عَائِشَةُ: فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللهِ أَتَنَامُ قَبْلَ أَنْ تُوتِرَ فَقَالَ: يَا عَائِشَةُ إِنَّ عَيْنَيَّ تَنَامَانِ وَلاَ يَنَامُ قَلْبِي»(1 ).
--------
1- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 16 باب قيام النبي صلی الله علیه و سلم بالليل في رمضان وغيره.
--------------
یعنی: «ابو سلمه بن عبدالرحمن درباره نماز شب پیغمبر ﷺ در رمضان از عایشه پرسید، عایشه گفت: پیغمبر ﷺ چه در رمضان و چه در غیر رمضان از یازده رکعت بیشتر نماز شب را نمى‌خواند، چهار رکعت را مى‌خواند، که بسیار زیبا و طولانى بودند، سپس چهار رکعت دیگر را مى‌خواند که آن‌ها هم بسیار زیبا و طولانى بودند، سپس سه رکعت را مى‌خواند، عایشه گوید: از پیغمبر ﷺ پرسیدم، گفتم: اى رسول خدا! آیا قبل از خواندن نماز وتر مى‌خوابى؟ پیغمبر ﷺ فرمود: اى عایشه! چشم‌هایم مى‌خوابند ولى قلبم نمى‌خوابد».
427- حدیث: «عَائِشَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، قَالَتْ: كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يُصَلِّي مِنَ اللَّيْلِ ثَلاَثَ عَشْرَةَ رَكْعَةً؛ مِنْهَا الْوِتْرُ، وَرَكْعَتَا الْفَجْرِ»(2 ).
---------
2- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 10 باب كيف كان صلاة النبي صلی الله علیه و سلم وكم كان النبي يصلي من الليل.
----------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: پیغمبر ﷺ سیزده رکعت نماز شب را مى‌خواند که وتر و دو رکعت نماز (سنّت قبل از) صبح نیز جزو این سیزده رکعت بودند».
428- حدیث: «عَائِشَةَ عَنِ الأَسْوَدِ، قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ، كَيْفَ كَانَ صَلاَةُ النَّبِيِّ ﷺ بِاللَّيْلِ قَالَتْ: كَانَ يَنَامُ أَوَّلَهُ، وَيَقُومُ آخِرَهُ، فَيُصَلِّي ثُمَّ يَرْجِعُ إِلَى فِرَاشِهِ، فَإِذَا أَذَّنَ الْمُؤَذِّنُ وَثَبَ فَإِنْ كَانَ بِهِ حَاجَةٌ اغْتَسَلَ، وَإِلاَّ تَوَضَّأَ وَخَرَجَ»( 3).
------
3- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 15 باب من نام أول الليل وأحيا آخره.
------------
یعنی: «اسود گوید: از عایشه پرسیدم: نماز شب پیغمبر ﷺ چطور بود؟ گفت: پیغمبر ﷺ اوّل شب مى‌خوابید، و در آخر شب بیدار مى‌شد، و نماز را مى‌خواند، سپس به رختخوابش بر مى‌گشت وقتى که مؤذن اذان مى‌گفت، بلند مى‌شد، چنانچه نیاز به غسل مى‌داشت غسل مى‌کرد والّا وضو مى‌گرفت و از منزل به سوى مسجد خارج مى‌شد».
429- حدیث: «عَائِشَةَ عَنْ مَسْرُوقٍ، قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ، أَيُّ الْعَمَلِ كَانَ أَحَبَّ إِلَى النَّبِيِّ ﷺ ُّ قَالَتِ: الدَّائمُ، قُلْتُ: مَتَى كَانَ يَقُومُ قَالَتْ: كَانَ يَقُومُ إِذَا سَمِعَ الصَّارِخَ»(4 ).
-----
4- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 7 باب من نام عند السحر.
-------------
یعنی: «مسروق گوید: از عایشه پرسیدم: پیغمبر ﷺ چه عملى را از همه بیشتر دوست داشت؟ عایشه گفت: دوام داشتن بر کار (خوب) مسروق گوید: گفتم: پیغمبرﷺ چه وقت براى نماز شب بلند مى‌شد؟ عایشه گفت: وقتى که صداى خروس را مى‌شنید».
430- حدیث: «عَائِشَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ: مَا أَلْفَاهُ عِنْدِي إِلاَّ نَائمًا تَعْنِي النَّبِيَّ ﷺ »( 5).
---------
5- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 7 باب من نام عند السحر.
---------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: هیچ گاه ندیدم که پیغمبر ﷺَّ در منزل من باشد و به هنگام آمدن صبح در خواب نباشد»، (یعنى پیغمبر ﷺ بعد از خواندن نماز شب و سنّت صبح مجدداً به رختخواب خود بر مى‌گشت و دراز مى‌کشید).
431- حدیث: «عَائِشَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ: كُلَّ اللَّيْلِ أَوْتَرَ رسُولُ اللهِ ﷺ ، وانْتَهى وِتْرُهُ إِلَى السَّحَرِ»(6 ).
---------
6- أخرجه البخاري في: 14 كتاب الوتر: 2 باب ساعات الوتر.
---------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: پیغمبر ﷺ هر شب نماز وتر را مى‌خواند ولى در آخر عمرش وتر را در آخر شب مى‌خواند».
#نماز_شب_و_تعداد_رکعت‌هاى_نماز_شب_پیغمبرﷺ_و_اینکه_نماز_وتر_خود_یک_رکعت_است_ویک_رکعت_هم_یک_نماز_صحیح_و_کامل_مى‌باشد
426- حدیث: «عَائِشَةَ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمنِ، أَنَّهُ سَأَلَ عَائِشَةَ، كيْفَ كَانَتْ صَلاَةُ رَسُولِ اللهِ ﷺ فِي رَمَضَانَ فَقَالَتْ: مَا كَانَ رَسُولُ اللهِ ﷺَّ يَزِيدُ فِي رَمَضَانَ وَلاَ فِي غَيْرِهِ عَلَى إِحْدَى عَشْرَةَ رَكْعَةً، يُصَلِّي أَرْبَعًا فَلاَ تَسَلْ عَنْ حُسْنِهِنَّ وَطُولِهِنَّ، ثُمَّ يُصَلِّي أَرْبَعًا فَلاَ تَسَلْ عَنْ حُسْنِهِنَّ وَطُولِهِنَّ، ثُمَّ يُصَلِّي ثَلاَثًا قَالَتْ عَائِشَةُ: فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللهِ أَتَنَامُ قَبْلَ أَنْ تُوتِرَ فَقَالَ: يَا عَائِشَةُ إِنَّ عَيْنَيَّ تَنَامَانِ وَلاَ يَنَامُ قَلْبِي»(1 ).
--------
1- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 16 باب قيام النبي صلی الله علیه و سلم بالليل في رمضان وغيره.
--------------
یعنی: «ابو سلمه بن عبدالرحمن درباره نماز شب پیغمبر ﷺ در رمضان از عایشه پرسید، عایشه گفت: پیغمبر ﷺ چه در رمضان و چه در غیر رمضان از یازده رکعت بیشتر نماز شب را نمى‌خواند، چهار رکعت را مى‌خواند، که بسیار زیبا و طولانى بودند، سپس چهار رکعت دیگر را مى‌خواند که آن‌ها هم بسیار زیبا و طولانى بودند، سپس سه رکعت را مى‌خواند، عایشه گوید: از پیغمبر ﷺ پرسیدم، گفتم: اى رسول خدا! آیا قبل از خواندن نماز وتر مى‌خوابى؟ پیغمبر ﷺ فرمود: اى عایشه! چشم‌هایم مى‌خوابند ولى قلبم نمى‌خوابد».
427- حدیث: «عَائِشَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، قَالَتْ: كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يُصَلِّي مِنَ اللَّيْلِ ثَلاَثَ عَشْرَةَ رَكْعَةً؛ مِنْهَا الْوِتْرُ، وَرَكْعَتَا الْفَجْرِ»(2 ).
---------
2- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 10 باب كيف كان صلاة النبي صلی الله علیه و سلم وكم كان النبي يصلي من الليل.
----------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: پیغمبر ﷺ سیزده رکعت نماز شب را مى‌خواند که وتر و دو رکعت نماز (سنّت قبل از) صبح نیز جزو این سیزده رکعت بودند».
428- حدیث: «عَائِشَةَ عَنِ الأَسْوَدِ، قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ، كَيْفَ كَانَ صَلاَةُ النَّبِيِّ ﷺ بِاللَّيْلِ قَالَتْ: كَانَ يَنَامُ أَوَّلَهُ، وَيَقُومُ آخِرَهُ، فَيُصَلِّي ثُمَّ يَرْجِعُ إِلَى فِرَاشِهِ، فَإِذَا أَذَّنَ الْمُؤَذِّنُ وَثَبَ فَإِنْ كَانَ بِهِ حَاجَةٌ اغْتَسَلَ، وَإِلاَّ تَوَضَّأَ وَخَرَجَ»( 3).
------
3- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 15 باب من نام أول الليل وأحيا آخره.
------------
یعنی: «اسود گوید: از عایشه پرسیدم: نماز شب پیغمبر ﷺ چطور بود؟ گفت: پیغمبر ﷺ اوّل شب مى‌خوابید، و در آخر شب بیدار مى‌شد، و نماز را مى‌خواند، سپس به رختخوابش بر مى‌گشت وقتى که مؤذن اذان مى‌گفت، بلند مى‌شد، چنانچه نیاز به غسل مى‌داشت غسل مى‌کرد والّا وضو مى‌گرفت و از منزل به سوى مسجد خارج مى‌شد».
429- حدیث: «عَائِشَةَ عَنْ مَسْرُوقٍ، قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ، أَيُّ الْعَمَلِ كَانَ أَحَبَّ إِلَى النَّبِيِّ ﷺ ُّ قَالَتِ: الدَّائمُ، قُلْتُ: مَتَى كَانَ يَقُومُ قَالَتْ: كَانَ يَقُومُ إِذَا سَمِعَ الصَّارِخَ»(4 ).
-----
4- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 7 باب من نام عند السحر.
-------------
یعنی: «مسروق گوید: از عایشه پرسیدم: پیغمبر ﷺ چه عملى را از همه بیشتر دوست داشت؟ عایشه گفت: دوام داشتن بر کار (خوب) مسروق گوید: گفتم: پیغمبرﷺ چه وقت براى نماز شب بلند مى‌شد؟ عایشه گفت: وقتى که صداى خروس را مى‌شنید».
430- حدیث: «عَائِشَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ: مَا أَلْفَاهُ عِنْدِي إِلاَّ نَائمًا تَعْنِي النَّبِيَّ ﷺ »( 5).
---------
5- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 7 باب من نام عند السحر.
---------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: هیچ گاه ندیدم که پیغمبر ﷺَّ در منزل من باشد و به هنگام آمدن صبح در خواب نباشد»، (یعنى پیغمبر ﷺ بعد از خواندن نماز شب و سنّت صبح مجدداً به رختخواب خود بر مى‌گشت و دراز مى‌کشید).
431- حدیث: «عَائِشَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ: كُلَّ اللَّيْلِ أَوْتَرَ رسُولُ اللهِ ﷺ ، وانْتَهى وِتْرُهُ إِلَى السَّحَرِ»(6 ).
---------
6- أخرجه البخاري في: 14 كتاب الوتر: 2 باب ساعات الوتر.
---------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: پیغمبر ﷺ هر شب نماز وتر را مى‌خواند ولى در آخر عمرش وتر را در آخر شب مى‌خواند».
باب 20:
#نماز_شب_دو_رکعت_دو_رکعت_است_و_نماز_وتر_هم_یک_رکعت_در_آخر_شب_مى‌باشد
432- حدیث: «ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، أَنَّ رَجُلاً سَأَلَ رَسُولَ اللهِ ﷺ عَنْ صَلاَةِ اللَّيْلِ؛ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ ﷺَّ : صَلاَةُ اللَّيْلِ مَثْنَى مثنى، فَإِذَا خَشِيَ أَحَدُكُمُ الصُّبْحَ، صَلَّى رَكْعَةً وَاحِدَةً تُوتِرُ لَهُ مَا قَدْ صَلَّى»(1 ).
-----------
1- أخرجه البخاري في: 14 كتاب الوتر 1 باب ما جاء في الوتر.
-----------------
یعنی: «ابن عمر رضی الله عنه گوید: مردى از پیغمبر ﷺ درباره نماز شب سؤال کرد، پیغمبر ﷺَّ فرمود: نماز شب دو رکعت دو رکعت مى‌باشد، وقتى از فرا رسیدن صبح بیم داشتى، قبل از طلوع فجر یک رکعت را به تنهایى بخوان، این رکعت تمام نمازهاى دو رکعتى قبل از خودش را به صورت وتر (فرد) در مى‌آورد»، (چون نمازهاى قبل از وتر دو رکعتى بوده‌اند و با خواندن یک رکعت وتر به صورت فرد در مى‌آیند).
433- حدیث: «ابْنِ عُمَر ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ ، قَالَ: اجْعَلُوا آخِرَ صَلاَتِكُمْ بِاللَّيْلِ وِتْرًا»(2 ).
---------
2- أخرجه البخاري في: 14 كتاب الوتر: 4 باب ليجعل آخر صلاته وترا.
--------------
یعنی: «ابن عمر رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: آخرین نماز شبتان را نماز وتر قرار دهید».
#نماز_شب_دو_رکعت_دو_رکعت_است_و_نماز_وتر_هم_یک_رکعت_در_آخر_شب_مى‌باشد
432- حدیث: «ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، أَنَّ رَجُلاً سَأَلَ رَسُولَ اللهِ ﷺ عَنْ صَلاَةِ اللَّيْلِ؛ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ ﷺَّ : صَلاَةُ اللَّيْلِ مَثْنَى مثنى، فَإِذَا خَشِيَ أَحَدُكُمُ الصُّبْحَ، صَلَّى رَكْعَةً وَاحِدَةً تُوتِرُ لَهُ مَا قَدْ صَلَّى»(1 ).
-----------
1- أخرجه البخاري في: 14 كتاب الوتر 1 باب ما جاء في الوتر.
-----------------
یعنی: «ابن عمر رضی الله عنه گوید: مردى از پیغمبر ﷺ درباره نماز شب سؤال کرد، پیغمبر ﷺَّ فرمود: نماز شب دو رکعت دو رکعت مى‌باشد، وقتى از فرا رسیدن صبح بیم داشتى، قبل از طلوع فجر یک رکعت را به تنهایى بخوان، این رکعت تمام نمازهاى دو رکعتى قبل از خودش را به صورت وتر (فرد) در مى‌آورد»، (چون نمازهاى قبل از وتر دو رکعتى بوده‌اند و با خواندن یک رکعت وتر به صورت فرد در مى‌آیند).
433- حدیث: «ابْنِ عُمَر ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ ، قَالَ: اجْعَلُوا آخِرَ صَلاَتِكُمْ بِاللَّيْلِ وِتْرًا»(2 ).
---------
2- أخرجه البخاري في: 14 كتاب الوتر: 4 باب ليجعل آخر صلاته وترا.
--------------
یعنی: «ابن عمر رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: آخرین نماز شبتان را نماز وتر قرار دهید».
باب 24:
#تشویق_بر_ذکر_و_دعاء_در_آخر_شب_و_قبول_آن‌ها_در_آن_وقت
434- حدیث: «أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ ، قَالَ: يَنْزِلُ رَبُّنَا تَبَارَكَ وَتَعَالَى كلَّ لَيْلَةٍ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا، حِينَ يَبْقَى ثُلُثُ اللَّيْلِ الآخِرِ، يَقولُ مَنْ يَدْعُونِي فَأَسْتَجِيبَ لَهُ، مَنْ يَسْأَلُنِي فَأُعْطِيَهُ، مَنْ يَسْتَغْفِرُنِي فَأَغْفِرَ لَهُ»(1 ).
یعنی: «ابو هریره رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: در ثلث آخر هر شب، لطف و مرحمت پروردگار متوجه بندگانـش مى‌شود، و مى‌فرمـاید: هر کسى مرا بخـواند جوابش مى‌دهم، و هرکس چیزى را از من بخواهد آن را به او مى‌بخشم و هرکس مغفرت از من درخواست نماید او را مورد عفو قرار مى‌دهم»(2 ).
-----------
1- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 14 باب الدعاء والصلاة في آخر الليل.
2- شرح نووى بر مسلم، ج 6، ص 36.
------------------
#تشویق_بر_ذکر_و_دعاء_در_آخر_شب_و_قبول_آن‌ها_در_آن_وقت
434- حدیث: «أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ ، قَالَ: يَنْزِلُ رَبُّنَا تَبَارَكَ وَتَعَالَى كلَّ لَيْلَةٍ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا، حِينَ يَبْقَى ثُلُثُ اللَّيْلِ الآخِرِ، يَقولُ مَنْ يَدْعُونِي فَأَسْتَجِيبَ لَهُ، مَنْ يَسْأَلُنِي فَأُعْطِيَهُ، مَنْ يَسْتَغْفِرُنِي فَأَغْفِرَ لَهُ»(1 ).
یعنی: «ابو هریره رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: در ثلث آخر هر شب، لطف و مرحمت پروردگار متوجه بندگانـش مى‌شود، و مى‌فرمـاید: هر کسى مرا بخـواند جوابش مى‌دهم، و هرکس چیزى را از من بخواهد آن را به او مى‌بخشم و هرکس مغفرت از من درخواست نماید او را مورد عفو قرار مى‌دهم»(2 ).
-----------
1- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 14 باب الدعاء والصلاة في آخر الليل.
2- شرح نووى بر مسلم، ج 6، ص 36.
------------------
باب 25:
#تشویق_بر_قیام_رمضان_که_عبارت_از_خواندن_تراویح_مى‌باشد
435- حدیث: « أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ قَالَ: مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا واحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»(1 ).
--------
1- أخرجه البخاري في: 27 كتاب الإيمان: 27 باب تطوع قيام رمضان من الإيمان.
-----------------
یعنی: «ابو هریره رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: کسى که با خلوص نیت، و محض رضاى خدا در شب‌هاى رمضان نماز شب را بخواند (که همان نماز تراویح است) خداوند گناهان صغیره گذشته‌اش را مورد عفو قرار مى‌دهد».
436- حدیث: «عَائِشَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ خَرَجَ ذَاتَ لَيْلَةٍ مِنْ جَوْفِ اللَّيْلِ فَصَلَّى فِي الْمَسْجِدِ، فَصَلَّى رِجَالٌ بِصَلاَتِهِ، فَأَصْبَحَ النَّاسُ فَتَحَدَّثُوا، فَاجْتَمَعَ أَكْثَرُ مِنْهُمْ فَصَلَّوْا مَعَهُ، فَأَصْبَحَ النَّاسُ فَتَحَدَّثُوا، فَكَثُرَ أَهْلُ الْمَسْجِدِ مِنَ اللَّيْلَةِ الثَّالِثَةِ، فَخَرَجَ رَسُولُ اللهِ ﷺَّ فَصَلَّوا بِصَلاَتِهِ، فَلَمَّا كَانَتِ اللَّيْلَةُ الرَّابِعَةُ عَجَزَ الْمَسْجِدُ عَنْ أَهْلِهِ حَتَّى خَرَجَ لِصَلاَةِ الصُّبْحِ؛ فَلَمَّا قَضَى الْفَجْرَ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ فَتَشَهَّدَ ثُمَّ قَالَ: أَمَّا بَعْدُ؛ فَإِنَّهُ لَمْ يَخْفَ عَلَيَّ مَكَانُكُمْ، لكِنِّي خَشِيتُ أَنْ تُفْرَضَ عَلَيْكُمْ فَتَعْجِزُوا عَنْهَا»( 2).
----------
2- أخرجه البخاري في: 11 كتاب الجمعة: 29 باب من قال في الخطبة بعد الثناء أما بعد.
------------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: یکبار پیغمبر ﷺ در وسط شب از منزل بیرون رفت و نماز (تراویح) را در مسجد خواند و عده‌اى از مردان هم پشت سرش نماز خواندند، فردا صبح مردم در مورد نماز شب پیغمبر ﷺ با هم بحث مى‌کردند، و در شب دوم عدّه بیشترى جمع شدند و با پیغمبر ﷺَّ نماز خواندند و صبح آن شب نیز مردم درباره آن با هم بحث کردند و در شب سوم مردم بسیارى در مسجد جمع شدند پیغمبر ﷺ به مسجد رفت و مردم پشت سر او نماز خواندند، وقتى شب چهارم رسید مسجد گنجایش کثرت جمعیت را نداشت، و پیغمبر ﷺ از منزل بیرون نیامد، تا اینکه براى نماز صبح از منزل خارج شد همین که نماز صبح را به جا آورد، رو به مردم کرد و بعد از اداى شهادتین فرمود: امّا بعد از شهادتین باید به شما بگویم که موقعیت و علاقه شما (به نماز جماعت تراویح) بر من پوشیده نیست (و مى‌دانم تا چه اندازه به آن علاقه‌مند مى‌باشید) ولى براى این بیرون نیامدم و با شما نماز تراویح نخواندم چون ترسیدم این علاقه شما موجب فرض شدن آن از جانب خداوند بر شما بشود و شما از انجام این فرض ناتوان و عاجز باشید و به واسطه ترک آن گناهکار شوید».
#تشویق_بر_قیام_رمضان_که_عبارت_از_خواندن_تراویح_مى‌باشد
435- حدیث: « أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ قَالَ: مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا واحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»(1 ).
--------
1- أخرجه البخاري في: 27 كتاب الإيمان: 27 باب تطوع قيام رمضان من الإيمان.
-----------------
یعنی: «ابو هریره رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: کسى که با خلوص نیت، و محض رضاى خدا در شب‌هاى رمضان نماز شب را بخواند (که همان نماز تراویح است) خداوند گناهان صغیره گذشته‌اش را مورد عفو قرار مى‌دهد».
436- حدیث: «عَائِشَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ خَرَجَ ذَاتَ لَيْلَةٍ مِنْ جَوْفِ اللَّيْلِ فَصَلَّى فِي الْمَسْجِدِ، فَصَلَّى رِجَالٌ بِصَلاَتِهِ، فَأَصْبَحَ النَّاسُ فَتَحَدَّثُوا، فَاجْتَمَعَ أَكْثَرُ مِنْهُمْ فَصَلَّوْا مَعَهُ، فَأَصْبَحَ النَّاسُ فَتَحَدَّثُوا، فَكَثُرَ أَهْلُ الْمَسْجِدِ مِنَ اللَّيْلَةِ الثَّالِثَةِ، فَخَرَجَ رَسُولُ اللهِ ﷺَّ فَصَلَّوا بِصَلاَتِهِ، فَلَمَّا كَانَتِ اللَّيْلَةُ الرَّابِعَةُ عَجَزَ الْمَسْجِدُ عَنْ أَهْلِهِ حَتَّى خَرَجَ لِصَلاَةِ الصُّبْحِ؛ فَلَمَّا قَضَى الْفَجْرَ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ فَتَشَهَّدَ ثُمَّ قَالَ: أَمَّا بَعْدُ؛ فَإِنَّهُ لَمْ يَخْفَ عَلَيَّ مَكَانُكُمْ، لكِنِّي خَشِيتُ أَنْ تُفْرَضَ عَلَيْكُمْ فَتَعْجِزُوا عَنْهَا»( 2).
----------
2- أخرجه البخاري في: 11 كتاب الجمعة: 29 باب من قال في الخطبة بعد الثناء أما بعد.
------------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: یکبار پیغمبر ﷺ در وسط شب از منزل بیرون رفت و نماز (تراویح) را در مسجد خواند و عده‌اى از مردان هم پشت سرش نماز خواندند، فردا صبح مردم در مورد نماز شب پیغمبر ﷺ با هم بحث مى‌کردند، و در شب دوم عدّه بیشترى جمع شدند و با پیغمبر ﷺَّ نماز خواندند و صبح آن شب نیز مردم درباره آن با هم بحث کردند و در شب سوم مردم بسیارى در مسجد جمع شدند پیغمبر ﷺ به مسجد رفت و مردم پشت سر او نماز خواندند، وقتى شب چهارم رسید مسجد گنجایش کثرت جمعیت را نداشت، و پیغمبر ﷺ از منزل بیرون نیامد، تا اینکه براى نماز صبح از منزل خارج شد همین که نماز صبح را به جا آورد، رو به مردم کرد و بعد از اداى شهادتین فرمود: امّا بعد از شهادتین باید به شما بگویم که موقعیت و علاقه شما (به نماز جماعت تراویح) بر من پوشیده نیست (و مى‌دانم تا چه اندازه به آن علاقه‌مند مى‌باشید) ولى براى این بیرون نیامدم و با شما نماز تراویح نخواندم چون ترسیدم این علاقه شما موجب فرض شدن آن از جانب خداوند بر شما بشود و شما از انجام این فرض ناتوان و عاجز باشید و به واسطه ترک آن گناهکار شوید».
سوره نجم (آیه ۲۸)
وَمَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا (٢٨)
و آنان را به این كار هیچ آگاهی و معرفت نیست. [آنان] فقط از گمان پیروی می‌كنند، و بی‌تردید گمان [كه حالتی پوچ و بی‌پایه است انسان را] برای دریافت حق هیچ سودی نمی‌دهد
عکس نوشته!
وَمَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا (٢٨)
و آنان را به این كار هیچ آگاهی و معرفت نیست. [آنان] فقط از گمان پیروی می‌كنند، و بی‌تردید گمان [كه حالتی پوچ و بی‌پایه است انسان را] برای دریافت حق هیچ سودی نمی‌دهد
عکس نوشته!
باب 26:
#دعاء_در_نماز_شب_و_به_هنگام_شب_بیدارى
437- حدیث: «ابْنِ عَبَّاس ٍٍرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ٍ، قَالَ: بِتُّ عِنْدَ مَيْمُونَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، فَقَامَ النَّبِيُّ ﷺ فَأَتَى حَاجَتَهُ، غَسَلَ وَجْهَهُ وَيَدَيْهِ ثُمَّ نَامَ، ثُمَّ قَامَ فَأَتَى الْقِرْبَةَ، فَأَطْلَقَ شِنَاقَهَا، ثُمَّ تَوَضَّأَ وُضُوءًا بَيْنَ وُضُوءَيْنِ لَمْ يُكْثِرْ، وَقَدْ أَبْلَغَ، فَصَلَّى، فَقُمْتُ فَتَمَطَّيْتُ كَرَاهِيَةَ أَنْ يَرَى أَنِّي كُنْتُ أَرْقبُهُ، فَتَوَضَّأْتُ، فَقَامَ يُصَلِّي، فَقُمْتُ عَنْ يَسَارِهِ، فَأَخَذَ بِأُذُنِي فَأَدَارَنِي عَنْ يَمِينِهِ، فَتَتَامَّتْ صَلاَتُهُ ثَلاَثَ عَشْرَةَ رَكْعَةً، ثُمَّ اضْطَجَعَ فَنَامَ حَتَّى نَفَخَ، وَكَانَ إِذَا نَامَ نَفَخَ، فَآذَنَهُ بِلاَلٌ بِالصَّلاَةِ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأ؛ وَكَانَ يَقُولُ فِي دُعَائِهِ: اللهُمَّ اجْعَلْ فِي قَلْبِي نُورًا، وَفِي بَصَرِي نُورًا، وَفِي سَمْعِي نُورًا، وَعَنْ يَمِينِي نُورًا، وَعَنْ يَسَارِي نُورًا، وَفَوْقِي نُورًا، وَتَحْتِي نُورًا، وَأَمَامِي نُورًا، وَاجْعَلْ لِي نُورًا.
قَالَ كُرَيْبٌ (الرَّاوِي عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ) وَسَبْعٌ فِي التَّابُوتِ، فَلَقَيْتُ رَجُلاً مِنْ وَلَدِ الْعَبَّاسِ فَحَدَّثَنِي بِهِنَّ فَذَكَرَ عَصَبِي وَلَحْمِي وَدَمِي وَشَعَرِي وَبَشَرِي، وَذَكَرَ خَصْلَتَيْنِ»(1 ).
----
1- أخرجه البخاري في: 80 كتاب الدعوات: 10 باب الدعاء إذا انتبه من الليل.
-------------------
یعنی: «ابن عباس رضی الله عنه گوید: شبى در منزل میمونه رضی الله عنها خوابیده بودم دیدم پیغمبر ﷺ بلند شد، بعد از قضاى حاجت دست و صورتش را شست و خوابید، سپس بلند شد، و به سوى مشک آبى که در آنجا بود رفت و بند دهانه مشک را باز کرد هرچند آب فراوانى را مصرف ننمود ولى وضویى متوسط و معمولى گرفت و نماز را شروع نمود، من هم از جاى خود بلند شدم و به آرامى بیرون رفتم، چون دوست نداشتم که پیغمبر ﷺَّ متوجه شود که من مراقب حرکاتش هستم، بعد از اینکه وضو گرفتم در طرف چپ او ایستادم، پیغمبر ﷺَّ (در حالیکه نماز مى‌خواند) گوشم را گرفت و مرا به طرف راستش آورد، و نماز شبش را با سیزده رکعت تکمیل نمود، سپس دراز کشید و خوابید به نحوى که صداى نفسش (که نشانه خوابیدنش بود) شنیده مى‌شد. پیغمبر ﷺ عادت داشت وقتى که به خواب مى‌رفت صداى نفسش شنیده مى‌شد. بعداً بلال وقت نماز را اعلام کرد، پیغمبر ﷺَّ بلند شد و نماز خواند، ولى وضو نگرفت. پیغمبر ﷺ در دعاى نمازش مى‌گفت: خداوندا! در قلب و چشم و گوشم نور قرار دهید و در اطراف راست و چپ و بالا و پایینم نور قرار دهید و در جلوم و به طور کلى همیشه نور را همراه من قرار دهید.
کریب (راوى این حدیث از ابن عباس) گوید: ابن عباس هفت کلمه را در دعاى پیغمبر ﷺ ذکر نمود که من آن‌ها را فراموش کرده بودم، و به یکى از پسران ابن عباس رسیدم، او آن هفت کلمه را برایم بیان نمود، گفت که پیغمبر ﷺَّ در دعایش مى‌فرمود: خداوندا! در رگ و گوشت و خون و مغز و استخوانم نور قرار دهید و استخوان و مغز را نیز با آن‌ها ذکر کرد یعنى مى‌فرمود: خداوندا! در استخوان و مغز من نیز نور قرار دهید». (باید متوجه باشیم که خواب بدون قرار دادن شیىء در برابر مقعد یکى از اسباب باطل نمودن وضو مى‌باشد و هر مسلمانى که به طور آزاد بخوابد وضوى او باطل مى‌شود ولى پیغمبر ﷺ مى‌فرماید: من به هنگام خواب چشمانم مى‌خوابند ولى قلبم نمى‌خوابد و آگاه است. بنابراین از خواص پیغمبر ﷺ بود که با خواب وضوى او باطل نمى‌شد).
«دشناق: ریسمان و نخى است که درب مشک به آن بسته مى‌شود. تمطيت: یعنى با پشت خمیده بیرون رفتیم. فتتامت: از باب تفاعل است و همیشه لازم است به معنى تکمیل شد. التابوت: جایى که اشیاء در آن نگهدارى مى‌شود مانند قلب وکاغذ براى حفظ گفته‌ها و اسرار و صندوق براى چیزهاى مادى و... خصلتین: استخوان و مغز است».
438- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ عَبَّاس ٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ِ، أَنَّهُ بَاتَ لَيْلَةً عِنْدَ مَيْمُونَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، زَوْجِ النَّبِيِّ ﷺ وَهِيَ خَالَتَهُ، فَاضْطَجَعْتُ فِي عَرْضِ الْوِسَادَةِ، وَاضْطَجَعَ رَسُولُ اللهِ ﷺ وَأَهْلُهُ فِي طُولِهَا، فَنَامَ رَسُولُ اللهِ ﷺ حَتَّى إِذَا انْتَصَفَ اللَّيْلُ أَوْ قَبْلَهُ بِقَلِيلٍ أَوْ بَعْدَهُ بِقَلِيلٍ، اسْتَيْقَظَ رَسُولُ اللهِ ﷺ ، فَجَلَسَ يَمْسَحُ النَّوْمَ عَنْ وَجْهِهِ بِيَدِهِ، ثُمَّ قَرَأَ الْعَشْرَ الآيَاتِ الْخَواتِمَ مِنْ سُورَةِ آلِ عِمْرَانَ، ثُمَّ قَامَ إِلَى شَنٍّ مُعَلَّقَةٍ فَتَوَضَّأَ مِنْهَا فَأَحْسَنَ وُضُوءَهُ، ثُمَّ قَامَ يُصَلِّي قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: فَقُمْتُ فَصَنَعْتُ مِثْلَ مَا صَنَعَ، ثُمَّ ذَهَبْتُ فَقُمْتُ إِلَى جَنْبِهِ فَوَضَعَ يَدَهُ الْيُمْنَى عَلَى رَأْسِي وَأَخَذَ بِأُذُنِي الْيُمْنَى يَفْتِلُهَ
#دعاء_در_نماز_شب_و_به_هنگام_شب_بیدارى
437- حدیث: «ابْنِ عَبَّاس ٍٍرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ٍ، قَالَ: بِتُّ عِنْدَ مَيْمُونَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، فَقَامَ النَّبِيُّ ﷺ فَأَتَى حَاجَتَهُ، غَسَلَ وَجْهَهُ وَيَدَيْهِ ثُمَّ نَامَ، ثُمَّ قَامَ فَأَتَى الْقِرْبَةَ، فَأَطْلَقَ شِنَاقَهَا، ثُمَّ تَوَضَّأَ وُضُوءًا بَيْنَ وُضُوءَيْنِ لَمْ يُكْثِرْ، وَقَدْ أَبْلَغَ، فَصَلَّى، فَقُمْتُ فَتَمَطَّيْتُ كَرَاهِيَةَ أَنْ يَرَى أَنِّي كُنْتُ أَرْقبُهُ، فَتَوَضَّأْتُ، فَقَامَ يُصَلِّي، فَقُمْتُ عَنْ يَسَارِهِ، فَأَخَذَ بِأُذُنِي فَأَدَارَنِي عَنْ يَمِينِهِ، فَتَتَامَّتْ صَلاَتُهُ ثَلاَثَ عَشْرَةَ رَكْعَةً، ثُمَّ اضْطَجَعَ فَنَامَ حَتَّى نَفَخَ، وَكَانَ إِذَا نَامَ نَفَخَ، فَآذَنَهُ بِلاَلٌ بِالصَّلاَةِ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأ؛ وَكَانَ يَقُولُ فِي دُعَائِهِ: اللهُمَّ اجْعَلْ فِي قَلْبِي نُورًا، وَفِي بَصَرِي نُورًا، وَفِي سَمْعِي نُورًا، وَعَنْ يَمِينِي نُورًا، وَعَنْ يَسَارِي نُورًا، وَفَوْقِي نُورًا، وَتَحْتِي نُورًا، وَأَمَامِي نُورًا، وَاجْعَلْ لِي نُورًا.
قَالَ كُرَيْبٌ (الرَّاوِي عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ) وَسَبْعٌ فِي التَّابُوتِ، فَلَقَيْتُ رَجُلاً مِنْ وَلَدِ الْعَبَّاسِ فَحَدَّثَنِي بِهِنَّ فَذَكَرَ عَصَبِي وَلَحْمِي وَدَمِي وَشَعَرِي وَبَشَرِي، وَذَكَرَ خَصْلَتَيْنِ»(1 ).
----
1- أخرجه البخاري في: 80 كتاب الدعوات: 10 باب الدعاء إذا انتبه من الليل.
-------------------
یعنی: «ابن عباس رضی الله عنه گوید: شبى در منزل میمونه رضی الله عنها خوابیده بودم دیدم پیغمبر ﷺ بلند شد، بعد از قضاى حاجت دست و صورتش را شست و خوابید، سپس بلند شد، و به سوى مشک آبى که در آنجا بود رفت و بند دهانه مشک را باز کرد هرچند آب فراوانى را مصرف ننمود ولى وضویى متوسط و معمولى گرفت و نماز را شروع نمود، من هم از جاى خود بلند شدم و به آرامى بیرون رفتم، چون دوست نداشتم که پیغمبر ﷺَّ متوجه شود که من مراقب حرکاتش هستم، بعد از اینکه وضو گرفتم در طرف چپ او ایستادم، پیغمبر ﷺَّ (در حالیکه نماز مى‌خواند) گوشم را گرفت و مرا به طرف راستش آورد، و نماز شبش را با سیزده رکعت تکمیل نمود، سپس دراز کشید و خوابید به نحوى که صداى نفسش (که نشانه خوابیدنش بود) شنیده مى‌شد. پیغمبر ﷺ عادت داشت وقتى که به خواب مى‌رفت صداى نفسش شنیده مى‌شد. بعداً بلال وقت نماز را اعلام کرد، پیغمبر ﷺَّ بلند شد و نماز خواند، ولى وضو نگرفت. پیغمبر ﷺ در دعاى نمازش مى‌گفت: خداوندا! در قلب و چشم و گوشم نور قرار دهید و در اطراف راست و چپ و بالا و پایینم نور قرار دهید و در جلوم و به طور کلى همیشه نور را همراه من قرار دهید.
کریب (راوى این حدیث از ابن عباس) گوید: ابن عباس هفت کلمه را در دعاى پیغمبر ﷺ ذکر نمود که من آن‌ها را فراموش کرده بودم، و به یکى از پسران ابن عباس رسیدم، او آن هفت کلمه را برایم بیان نمود، گفت که پیغمبر ﷺَّ در دعایش مى‌فرمود: خداوندا! در رگ و گوشت و خون و مغز و استخوانم نور قرار دهید و استخوان و مغز را نیز با آن‌ها ذکر کرد یعنى مى‌فرمود: خداوندا! در استخوان و مغز من نیز نور قرار دهید». (باید متوجه باشیم که خواب بدون قرار دادن شیىء در برابر مقعد یکى از اسباب باطل نمودن وضو مى‌باشد و هر مسلمانى که به طور آزاد بخوابد وضوى او باطل مى‌شود ولى پیغمبر ﷺ مى‌فرماید: من به هنگام خواب چشمانم مى‌خوابند ولى قلبم نمى‌خوابد و آگاه است. بنابراین از خواص پیغمبر ﷺ بود که با خواب وضوى او باطل نمى‌شد).
«دشناق: ریسمان و نخى است که درب مشک به آن بسته مى‌شود. تمطيت: یعنى با پشت خمیده بیرون رفتیم. فتتامت: از باب تفاعل است و همیشه لازم است به معنى تکمیل شد. التابوت: جایى که اشیاء در آن نگهدارى مى‌شود مانند قلب وکاغذ براى حفظ گفته‌ها و اسرار و صندوق براى چیزهاى مادى و... خصلتین: استخوان و مغز است».
438- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ عَبَّاس ٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ِ، أَنَّهُ بَاتَ لَيْلَةً عِنْدَ مَيْمُونَة ٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، زَوْجِ النَّبِيِّ ﷺ وَهِيَ خَالَتَهُ، فَاضْطَجَعْتُ فِي عَرْضِ الْوِسَادَةِ، وَاضْطَجَعَ رَسُولُ اللهِ ﷺ وَأَهْلُهُ فِي طُولِهَا، فَنَامَ رَسُولُ اللهِ ﷺ حَتَّى إِذَا انْتَصَفَ اللَّيْلُ أَوْ قَبْلَهُ بِقَلِيلٍ أَوْ بَعْدَهُ بِقَلِيلٍ، اسْتَيْقَظَ رَسُولُ اللهِ ﷺ ، فَجَلَسَ يَمْسَحُ النَّوْمَ عَنْ وَجْهِهِ بِيَدِهِ، ثُمَّ قَرَأَ الْعَشْرَ الآيَاتِ الْخَواتِمَ مِنْ سُورَةِ آلِ عِمْرَانَ، ثُمَّ قَامَ إِلَى شَنٍّ مُعَلَّقَةٍ فَتَوَضَّأَ مِنْهَا فَأَحْسَنَ وُضُوءَهُ، ثُمَّ قَامَ يُصَلِّي قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: فَقُمْتُ فَصَنَعْتُ مِثْلَ مَا صَنَعَ، ثُمَّ ذَهَبْتُ فَقُمْتُ إِلَى جَنْبِهِ فَوَضَعَ يَدَهُ الْيُمْنَى عَلَى رَأْسِي وَأَخَذَ بِأُذُنِي الْيُمْنَى يَفْتِلُهَ
ا؛ فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ رَكْعَتَيْنِ ثُمَّ رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ أَوْتَرَ؛ ثُمَّ اضْطَجَعَ حَتَّى أَتَاهُ الْمُؤذِّنُ فَقَامَ فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ خَفِيفَتَيْنِ، ثُمَّ خَرَجَ فَصَلَّى الصُّبْحَ»(2 ).
----------
2- أخرجه البخاري في: 4 كتاب الوضوء: 36 باب قراءة القرآن بعد الحدث وغيره.
------------------
یعنی: «عبدالله بن عباس رضی الله عنه گوید: شبى در منزل میمونه رضی الله عنها همسر پیغمبر ﷺ (که خاله ابن عباس بود) خوابیـده بودم و سرم را بر عرض بالشـى قرار داده بودم که حضرت رسول صلی الله علیه و سلم با همسرش سرشان را بر طول آن قرار داده بودند، پیغمبر ﷺَّ تا نصف شب یا کمى دیرتر یا زودتر خوابید، آن گاه رسول خدا بیدار شد، و نشست، و دستش را بر صورتش مى‌مالید تا آثار خواب آلودگى را از خود دور نماید، سپس ده آیه آخر سوره آل عمران را خواند، بعد به سوى مشکى که به میخ آویزان شده بود رفت، و از آب آن وضو گرفت و وضوى خوبى هم گرفت و شروع به نماز خواندن کرد، ابن عباس گوید: من هم بلند شدم و آنچه را که پیغمبر ﷺَّ انجام داد انجام دادم، سپس رفتم و در کنارش ایستادم، پیغمبر ﷺَّ دست راستش را بر روى سرم گذاشت و گوش راستم را گرفت و آن را پیچ مى‌داد، و شش نماز دو رکعتى را خواند سپس یک نماز یک رکعتى خواند بعد از آن دراز کشید، تا اینکه مؤذن آمد، پیغمبر ﷺَّ از جاى خود بلند شد و دو رکعت را به صورت خلاصه خواند سپس از منزل بیرون رفت و نماز صبح را (در مسجد) خواند».
439- حدیث: «ابْنِ عَبَّاس ٍٍرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ٍ، قَالَ: كَانَتْ صَلاَةُ النَّبِيِّ ﷺ ثَلاَثَ عَشْرَةَ رَكْعَةً، يَعْنِي بِاللَّيْلِ»(3 ).
---------
2- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 10 باب كيف كانت صلاة النبي صلی الله علیه و سلم وكم كان النبي صلی الله علیه و سلم يصلى من الليل.
---------------
یعنی: «ابن عباس رضی الله عنه گوید: معمولاً نماز شب پیغمبر ﷺ سیزده رکعت بود».
440- حدیث: «حديث ابْنِ عَبَّاس ٍٍرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ٍ، قَالَ: كَانَ النَّبِيُّ ﷺ إِذَا تَهَجَّدَ مِنَ اللَّيْلِ قَالَ: اللّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ نُورُ السَّمَواتِ وَالأَرْضِ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ قَيِّمُ السَّمَواتِ وَالأَرْضِ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ رَبُّ السَّمَواتِ وَالأَرْضِ وَمَنْ فِيهِنَّ أَنْتَ الْحَقُّ، وَوَعْدُكَ الْحَقُّ، وَقَوْلُكَ الْحَقُّ، وَلِقَاؤكَ حَقٌّ، وَالْجَنَّةُ حَقٌّ، وَالنَّارُ حَقٌّ، وَالنَّبِيُّونَ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ حَقٌّ؛ اللّهُمَّ لَكَ أَسْلَمْتُ، وَبِكَ آمَنْتُ، وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ، وَإِلَيْكَ أَنَبْتُ، وَبِكَ خَاصَمْتُ، وَإِلَيْكَ حَاكَمْتُ، فَاغْفِرْلي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ، وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ أَنْتَ إِلهِي لاَ إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ»( 4).
-----------
4- أخرجه البخاري في: 97 كتاب التوحيد: 35 باب قول الله تعالى (يريدون أن يبدلوا كلام الله).
-----------------
یعنی: «ابن عباس رضی الله عنه گوید: هرگاه پیغمبر ﷺ نماز شب را مى‌خواند مى‌فرمود: خـداوندا! سپاس و ستایش تنها شایسته تو است، روشنى بخش زمین و آسمان‌ها هستى و سپاس و ستایش خاص تو است. نگهدارنده آسمان‌ها و زمین تویى و سپاس و ستایش فقط لایق مقام تو مى‌باشد و پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه در آنهاست مى‌باشى، حق هستى و وعده‌ات حق است، گفته‌ات حق است، زنده شدن و رسیدن به حضورت حق است، بهشت حق است و آتش دوزخ حق است و همه پیغمبرانى که از جانبت فرستاده شده‌اند حق هستند و قیامت و رستاخیر حق است، خداوندا! در مقابل تو تسـلیم هستم، سر تعظیم و فرمـان بردارى را فرود مى‌آورم، به تو ایمان آورده‌ام و همه امور خود را به تو واگذار کرده‌ام، به سوى تو بر مى‌گردم، به قدرت و دلایل و برهان تو با دشمنان مى‌جنگم و بر آنان غالب مى‌شوم، تنها تو را حاکم بین خود و دیگران یعنی: «به هنگام اختلاف» قرار مى‌دهم و تنها به حکم تو راضى مى‌باشم، خداوندا! گناه اوّل و آخرم را و آنچه به صورت پنهان و آشکار انجام داده‌ام ببخشاى، تو معبود من هستى و هیچ کسى جز تو سزاوار پرستش نیست».
----------
2- أخرجه البخاري في: 4 كتاب الوضوء: 36 باب قراءة القرآن بعد الحدث وغيره.
------------------
یعنی: «عبدالله بن عباس رضی الله عنه گوید: شبى در منزل میمونه رضی الله عنها همسر پیغمبر ﷺ (که خاله ابن عباس بود) خوابیـده بودم و سرم را بر عرض بالشـى قرار داده بودم که حضرت رسول صلی الله علیه و سلم با همسرش سرشان را بر طول آن قرار داده بودند، پیغمبر ﷺَّ تا نصف شب یا کمى دیرتر یا زودتر خوابید، آن گاه رسول خدا بیدار شد، و نشست، و دستش را بر صورتش مى‌مالید تا آثار خواب آلودگى را از خود دور نماید، سپس ده آیه آخر سوره آل عمران را خواند، بعد به سوى مشکى که به میخ آویزان شده بود رفت، و از آب آن وضو گرفت و وضوى خوبى هم گرفت و شروع به نماز خواندن کرد، ابن عباس گوید: من هم بلند شدم و آنچه را که پیغمبر ﷺَّ انجام داد انجام دادم، سپس رفتم و در کنارش ایستادم، پیغمبر ﷺَّ دست راستش را بر روى سرم گذاشت و گوش راستم را گرفت و آن را پیچ مى‌داد، و شش نماز دو رکعتى را خواند سپس یک نماز یک رکعتى خواند بعد از آن دراز کشید، تا اینکه مؤذن آمد، پیغمبر ﷺَّ از جاى خود بلند شد و دو رکعت را به صورت خلاصه خواند سپس از منزل بیرون رفت و نماز صبح را (در مسجد) خواند».
439- حدیث: «ابْنِ عَبَّاس ٍٍرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ٍ، قَالَ: كَانَتْ صَلاَةُ النَّبِيِّ ﷺ ثَلاَثَ عَشْرَةَ رَكْعَةً، يَعْنِي بِاللَّيْلِ»(3 ).
---------
2- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 10 باب كيف كانت صلاة النبي صلی الله علیه و سلم وكم كان النبي صلی الله علیه و سلم يصلى من الليل.
---------------
یعنی: «ابن عباس رضی الله عنه گوید: معمولاً نماز شب پیغمبر ﷺ سیزده رکعت بود».
440- حدیث: «حديث ابْنِ عَبَّاس ٍٍرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ٍ، قَالَ: كَانَ النَّبِيُّ ﷺ إِذَا تَهَجَّدَ مِنَ اللَّيْلِ قَالَ: اللّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ نُورُ السَّمَواتِ وَالأَرْضِ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ قَيِّمُ السَّمَواتِ وَالأَرْضِ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ رَبُّ السَّمَواتِ وَالأَرْضِ وَمَنْ فِيهِنَّ أَنْتَ الْحَقُّ، وَوَعْدُكَ الْحَقُّ، وَقَوْلُكَ الْحَقُّ، وَلِقَاؤكَ حَقٌّ، وَالْجَنَّةُ حَقٌّ، وَالنَّارُ حَقٌّ، وَالنَّبِيُّونَ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ حَقٌّ؛ اللّهُمَّ لَكَ أَسْلَمْتُ، وَبِكَ آمَنْتُ، وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ، وَإِلَيْكَ أَنَبْتُ، وَبِكَ خَاصَمْتُ، وَإِلَيْكَ حَاكَمْتُ، فَاغْفِرْلي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ، وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ أَنْتَ إِلهِي لاَ إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ»( 4).
-----------
4- أخرجه البخاري في: 97 كتاب التوحيد: 35 باب قول الله تعالى (يريدون أن يبدلوا كلام الله).
-----------------
یعنی: «ابن عباس رضی الله عنه گوید: هرگاه پیغمبر ﷺ نماز شب را مى‌خواند مى‌فرمود: خـداوندا! سپاس و ستایش تنها شایسته تو است، روشنى بخش زمین و آسمان‌ها هستى و سپاس و ستایش خاص تو است. نگهدارنده آسمان‌ها و زمین تویى و سپاس و ستایش فقط لایق مقام تو مى‌باشد و پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه در آنهاست مى‌باشى، حق هستى و وعده‌ات حق است، گفته‌ات حق است، زنده شدن و رسیدن به حضورت حق است، بهشت حق است و آتش دوزخ حق است و همه پیغمبرانى که از جانبت فرستاده شده‌اند حق هستند و قیامت و رستاخیر حق است، خداوندا! در مقابل تو تسـلیم هستم، سر تعظیم و فرمـان بردارى را فرود مى‌آورم، به تو ایمان آورده‌ام و همه امور خود را به تو واگذار کرده‌ام، به سوى تو بر مى‌گردم، به قدرت و دلایل و برهان تو با دشمنان مى‌جنگم و بر آنان غالب مى‌شوم، تنها تو را حاکم بین خود و دیگران یعنی: «به هنگام اختلاف» قرار مى‌دهم و تنها به حکم تو راضى مى‌باشم، خداوندا! گناه اوّل و آخرم را و آنچه به صورت پنهان و آشکار انجام داده‌ام ببخشاى، تو معبود من هستى و هیچ کسى جز تو سزاوار پرستش نیست».
باب 27:
#مستحب_بودن_طول_دادن_به_قرائت_قرآن_در_نماز_شب
441- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ ٍٍرَضِي َاللَّهُ عنه، قَالَ: صَلَّيْتُ مَعَ النَّبِيِّ ﷺ لَيْلَةً فَلَمْ يَزَلْ قَائمًا حَتَّى هَمَمْتُ بِأَمْرِ سَوْءٍ؛ قِيلَ لَهُ: وَمَا هَمَمْتَ قَالَ: هَمَمْت أَنْ أَقْعُدَ وَأَذَرَ النَّبِيَّ ﷺ »( 1).
----------
1- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 9 باب طول القيام في صلاة الليل.
-------------------
یعنی: «عبدالله بن مسعود رضی الله عنه گوید: شبى با پیغمبر ﷺَّ نماز شب را خواندم، پیغمبر ﷺَّ به قیام و قرائت قرآن ادامه داد (و من هم خسته شدم) تا جایى که خواستم کار بدى را انجام دهم، از ابن مسعود پرسیده شد: مى‌خواستى چه کارى بکنى؟ گفت: خواستم بنشینم و پیغمبر ﷺ را تنها بگذارم».
#مستحب_بودن_طول_دادن_به_قرائت_قرآن_در_نماز_شب
441- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ ٍٍرَضِي َاللَّهُ عنه، قَالَ: صَلَّيْتُ مَعَ النَّبِيِّ ﷺ لَيْلَةً فَلَمْ يَزَلْ قَائمًا حَتَّى هَمَمْتُ بِأَمْرِ سَوْءٍ؛ قِيلَ لَهُ: وَمَا هَمَمْتَ قَالَ: هَمَمْت أَنْ أَقْعُدَ وَأَذَرَ النَّبِيَّ ﷺ »( 1).
----------
1- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 9 باب طول القيام في صلاة الليل.
-------------------
یعنی: «عبدالله بن مسعود رضی الله عنه گوید: شبى با پیغمبر ﷺَّ نماز شب را خواندم، پیغمبر ﷺَّ به قیام و قرائت قرآن ادامه داد (و من هم خسته شدم) تا جایى که خواستم کار بدى را انجام دهم، از ابن مسعود پرسیده شد: مى‌خواستى چه کارى بکنى؟ گفت: خواستم بنشینم و پیغمبر ﷺ را تنها بگذارم».
باب 28:
#روایتهاى_وارده_در_حق_کسانى_که_تمام_شب_تا_صبح_مى‌خوابند ( #و_نماز_شب_نمى‌خوانند)
442- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ رضي الله عنه، قَالَ: ذُكِرَ عِنْدَ النَّبِيِّ ﷺ رَجُلٌ نَامَ لَيْلَهُ حَتَّى أَصْبَحَ، قَالَ: ذَاكَ رَجُلٌ بَالَ الشَّيْطَانُ فِي أُذُنَيْهِ أَوْ قَالَ: فِي أُذُنِهِ»(1 ).
-----------
1 - أخرجه البخاري في: 59 كتاب بدء الخلق: 11 باب صفة إبليس وجنوده.
------------------
یعنی: «عبدالله بن مسعود رضی الله عنه گوید: پیش پیغمبر ﷺ راجع به یک مرد گفتند که فلانى شب به تمامى تا صبح مى‌خوابد، پیغمبر ﷺَّ فرمود: این مرد کسى است که شیطان او را فریب داده و گوش‌هایش را از شنیدن حق کر نموده است»(2 ).«بال في اُذنيه: گوش‌هایش را فاسد نموده است».
----------
2- شرح نووى بر مسلم، ج 6، ص 64.
------------------
443- حدیث: «عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب ٍٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ طَرَقَهُ وَفَاطِمَةَ بِنْتَ النَّبِيِّ ﷺ ُ لَيْلَةً، فَقَالَ: أَلاَ تُصَلِّيَانِ فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ أَنْفُسُنَا بِيَدِ اللهِ، فَإِذَا شَاءَ أَنْ يَبْعَثَنَا بَعَثَنَا فَانْصَرَفَ حِينَ قُلْنَا ذلِكَ، وَلَمْ يَرْجِعْ إِلَيَّ شَيْئًا ثُمَّ سَمِعْتُهُ وَهُوَ مُوَلٍّ يَضْرِبُ فَخِذَهُ وَهُوَ يَقُولُ: (وَكَانَ الإِنْسَانُ أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلاً)»(3 ).
--------
3- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 5 باب تحريض النبي صلی الله علیه و سلم على صلاة الليل والنوافل.
------------------
یعنی: «على ابن ابى طالب رضی الله عنه گوید: شبى پیغمبر ﷺ به نزد من و فاطمه دختر پیغمبر ﷺ آمد و ما را از خواب بیدار نمود و فرمود: مگر نماز نمى‌خوانید؟ من گفتم: اى رسول خدا! جان ما در اختیار و تصرف خدا است، هر وقت که بخواهد ما را بیدار کند بیدار مى‌شویم، همین که پیغمبر ﷺَّ این سخن را شنید برگشت و چیزى در جواب من نگفت در حالى که به ما پشت کرده بود و مى‌رفت شنیدم (از شدت ناراحتى) دست به زانو مى‌زد و مى‌گفت: به راستى انسان بیش از هر چیزى به جدل مى‌پردازد».
444- حدیث: «أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ قَالَ: يَعْقِدُ الشَّيْطَانُ عَلَى قَافِيَةِ رَأْسِ أَحَدِكُمْ إِذَا هُوَ نَامَ ثَلاَثَ عُقَدٍ؛ يَضْرِبُ عَلَى كُلِّ عُقْدَةٍ، عَلَيْكَ لَيْلٌ طَوِيلٌ فَارْقُدْ، فَإِن اسْتَيْقَظَ فَذَكَرَ الله انْحَلَّتْ عُقْدَةٌ، فَإِنْ تَوَضَّأَ انْحَلَّتْ عُقْدَةٌ، فَإِنْ صَلَّى انْحَلَّتْ عُقْدَةٌ، فَأَصْبَحَ نَشِيطًا طَيِّبَ النَّفْسِ، وَإِلاَّ أَصْبَحَ خَبِيثَ النَّفْسِ كَسْلاَنَ»( 4).
--------
4- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 12 باب عقد الشيطان على قافية الرأس إذا لم يصل بالليل.
----------------
یعنی: «ابو هریره رضی الله عنه گوید: رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمود: هریک از شما وقتى مى‌خوابد شیطان بر اعصابش مسلط مى‌گردد و تنبل و کسل مى‌شود، انگار که شیطان سرش را به ریسمانى محکم بسته و سه گره بر آن زده است تا گشوده نشود (وقتى که مى‌خواهد براى نماز شب بلند شود) شیطان به او مى‌گوید: هنوز وقت زیادى از شب نگذشته است فعلاً بخواب، امّا اگر به وسوسه شیطان توجّه نکند و بیدار شود و به ذکر خدا مشغول گردد، مقدارى قدرت و نیرو مى‌گیرد، انگار که یکى از گره‌ها گشوده شده است، و اگر بلند شود و وضو بگیرد، نشاط بیشترى کسب مى‌کند، گویى که گره دیگرى از گره‌هاى شیطان نیز گشوده شده است و چنانچه نماز بخواند کاملاً با نشاط و سر حال مى‌شود، مثل اینکه در چنین حالى آخرین گره شیطانى باطل مى‌شود، و انسان احساس شادى و آرامش درونى مى‌نماید، امّا اگر تسلیم وسوسه‌هاى شیطان شود، سستى و تنبلى بر او غلبه مى‌کند، ودرونش ناآرام و متشنج خواهد شد»(5 ).
-----
5- أخرجه البخاري في: 8 كتاب الصلاة: 52 باب كراهية الصلاة في المقابر.
---------------------
#روایتهاى_وارده_در_حق_کسانى_که_تمام_شب_تا_صبح_مى‌خوابند ( #و_نماز_شب_نمى‌خوانند)
442- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ رضي الله عنه، قَالَ: ذُكِرَ عِنْدَ النَّبِيِّ ﷺ رَجُلٌ نَامَ لَيْلَهُ حَتَّى أَصْبَحَ، قَالَ: ذَاكَ رَجُلٌ بَالَ الشَّيْطَانُ فِي أُذُنَيْهِ أَوْ قَالَ: فِي أُذُنِهِ»(1 ).
-----------
1 - أخرجه البخاري في: 59 كتاب بدء الخلق: 11 باب صفة إبليس وجنوده.
------------------
یعنی: «عبدالله بن مسعود رضی الله عنه گوید: پیش پیغمبر ﷺ راجع به یک مرد گفتند که فلانى شب به تمامى تا صبح مى‌خوابد، پیغمبر ﷺَّ فرمود: این مرد کسى است که شیطان او را فریب داده و گوش‌هایش را از شنیدن حق کر نموده است»(2 ).«بال في اُذنيه: گوش‌هایش را فاسد نموده است».
----------
2- شرح نووى بر مسلم، ج 6، ص 64.
------------------
443- حدیث: «عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب ٍٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ طَرَقَهُ وَفَاطِمَةَ بِنْتَ النَّبِيِّ ﷺ ُ لَيْلَةً، فَقَالَ: أَلاَ تُصَلِّيَانِ فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ أَنْفُسُنَا بِيَدِ اللهِ، فَإِذَا شَاءَ أَنْ يَبْعَثَنَا بَعَثَنَا فَانْصَرَفَ حِينَ قُلْنَا ذلِكَ، وَلَمْ يَرْجِعْ إِلَيَّ شَيْئًا ثُمَّ سَمِعْتُهُ وَهُوَ مُوَلٍّ يَضْرِبُ فَخِذَهُ وَهُوَ يَقُولُ: (وَكَانَ الإِنْسَانُ أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلاً)»(3 ).
--------
3- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 5 باب تحريض النبي صلی الله علیه و سلم على صلاة الليل والنوافل.
------------------
یعنی: «على ابن ابى طالب رضی الله عنه گوید: شبى پیغمبر ﷺ به نزد من و فاطمه دختر پیغمبر ﷺ آمد و ما را از خواب بیدار نمود و فرمود: مگر نماز نمى‌خوانید؟ من گفتم: اى رسول خدا! جان ما در اختیار و تصرف خدا است، هر وقت که بخواهد ما را بیدار کند بیدار مى‌شویم، همین که پیغمبر ﷺَّ این سخن را شنید برگشت و چیزى در جواب من نگفت در حالى که به ما پشت کرده بود و مى‌رفت شنیدم (از شدت ناراحتى) دست به زانو مى‌زد و مى‌گفت: به راستى انسان بیش از هر چیزى به جدل مى‌پردازد».
444- حدیث: «أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ قَالَ: يَعْقِدُ الشَّيْطَانُ عَلَى قَافِيَةِ رَأْسِ أَحَدِكُمْ إِذَا هُوَ نَامَ ثَلاَثَ عُقَدٍ؛ يَضْرِبُ عَلَى كُلِّ عُقْدَةٍ، عَلَيْكَ لَيْلٌ طَوِيلٌ فَارْقُدْ، فَإِن اسْتَيْقَظَ فَذَكَرَ الله انْحَلَّتْ عُقْدَةٌ، فَإِنْ تَوَضَّأَ انْحَلَّتْ عُقْدَةٌ، فَإِنْ صَلَّى انْحَلَّتْ عُقْدَةٌ، فَأَصْبَحَ نَشِيطًا طَيِّبَ النَّفْسِ، وَإِلاَّ أَصْبَحَ خَبِيثَ النَّفْسِ كَسْلاَنَ»( 4).
--------
4- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 12 باب عقد الشيطان على قافية الرأس إذا لم يصل بالليل.
----------------
یعنی: «ابو هریره رضی الله عنه گوید: رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمود: هریک از شما وقتى مى‌خوابد شیطان بر اعصابش مسلط مى‌گردد و تنبل و کسل مى‌شود، انگار که شیطان سرش را به ریسمانى محکم بسته و سه گره بر آن زده است تا گشوده نشود (وقتى که مى‌خواهد براى نماز شب بلند شود) شیطان به او مى‌گوید: هنوز وقت زیادى از شب نگذشته است فعلاً بخواب، امّا اگر به وسوسه شیطان توجّه نکند و بیدار شود و به ذکر خدا مشغول گردد، مقدارى قدرت و نیرو مى‌گیرد، انگار که یکى از گره‌ها گشوده شده است، و اگر بلند شود و وضو بگیرد، نشاط بیشترى کسب مى‌کند، گویى که گره دیگرى از گره‌هاى شیطان نیز گشوده شده است و چنانچه نماز بخواند کاملاً با نشاط و سر حال مى‌شود، مثل اینکه در چنین حالى آخرین گره شیطانى باطل مى‌شود، و انسان احساس شادى و آرامش درونى مى‌نماید، امّا اگر تسلیم وسوسه‌هاى شیطان شود، سستى و تنبلى بر او غلبه مى‌کند، ودرونش ناآرام و متشنج خواهد شد»(5 ).
-----
5- أخرجه البخاري في: 8 كتاب الصلاة: 52 باب كراهية الصلاة في المقابر.
---------------------
باب 29:
#مستحب_است_نمازهاى_سنت_در_منزل_خوانده_شود_و_اگر_در_مسجد_هم_خوانده_شود_جایز_است
445- حدیث: «ابْنِ عُمَر ٍٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ َ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: اجْعَلُوا فِي بُيُوتِكُمْ مِنْ صَلاَتِكُمْ وَلاَ تَتَّخِذُوهَا قُبُورًا»(1 ).
------
1- شرح نووى بر مسلم، ج 6، ص 65.
---------------------
یعنی: «ابن عمر رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: مقدارى از نمازهاى خودتان را در منزل بخوانید و منزل خودتان را به صورت گورستان در نیاورید»، (بنابراین بهتر است به منظور اخلاص بیشتر و دورى از هرگونه شائبه، ریا و خودنمایى نماز سنّت در منزل خوانده شود، علاوه بر این منزلى که در آن نماز خوانده نشود مانند گورستان، ویرانه است، امّا با خواندن نماز سنّت در آن آباد و به ذکر خدا مزین مى‌گردد و موجب مى‌شود کسانى که نمى‌توانند به مسجد بروند مانند بچه‌ها و زن‌ها و مریض‌ها از مشاهده منظره زیباى نماز محروم نمانند).
446- حدیث: « أَبِي مُوسى رضي الله عنه، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ : مَثَلُ الَّذِي يَذْكُرُ رَبَّهُ وَالَّذِي لاَ يَذْكُرُ مَثَلُ الْحَيِّ وَالْمَيِّتِ»( 2).
--------
2- أخرجه البخاري في: 80 كتاب الدعوات: 66 باب فضل ذكر الله عز وجل.
--------------------
یعنی: «ابو موسى گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: کسى که به ذکر خدا مشغول است و کسى که از ذکر خدا غافل است مانند زنده و مرده هستند». (پس جایى که در آن نماز ـکه بزرگترین ذکر خدا است یعنی: خوانده شود آباد و محل زنده‌ها است و جایى که در آن نماز خوانده نشود مانند گورستان، محل مرده‌ها است).
447- حدیث: «زَيْدِ بْنِ ثَابِت ٍٍرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ اتَّخَذَ حُجْزَةً، مِنْ حَصِيرٍ، في رَمَضَانَ، فَصَلَّى فِيهَا لَيَالِيَ، فَصَلَّى بِصَلاَتِهِ نَاسٌ مِنْ أَصْحَابِهِ، فَلَمَّا عَلِمَ بِهِمْ جَعَلَ يَقْعُدُ، فَخَرَجَ إِلَيْهِمْ، فَقَالَ: قَدْ عَرَفْتُ الَّذِي رَأَيْتُ مِنْ صَنِيعِكُمْ، فَصَلُّوا أَيُّهَا النَّاسُ فِي بُيُوتِكُمْ فَإِنَّ أَفْضَلَ الصَّلاَةِ صَلاَةُ الْمَرْءِ فِي بَيْتِهِ إِلاَّ الْمَكْتُوبَة»(3 ).
--------
3- أخرجه البخاري في: 10 كتاب الأذان: 81 باب صلاة الليل.
-------------------------
یعنی: «زید بن ثابت رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ در ماه رمضان در منزل خود با پرده حصیرى حجره‌اى ساخت و چند شبى در آن نماز شب مى‌خواند، عده‌اى از اصحاب در مسجد به نماز پیغمبر ﷺ در آن حجره اقتدا مى‌کردند، وقتى که پیغمبر ﷺَّ متوجه اقتداى آنان شد در منزل نشست و به آن حجره نرفت (اصحاب به خیال اینکه پیغمبر ﷺ به خواب رفته است سر و صدایى بلند کردند حتى عده‌اى سنگ‌هایى ریز به در مى‌کوبیدند تا پیغمبر ﷺ را بیدار سازند) پیغمبر ﷺ به نزد آنان رفت و فرمود: متوجه سر و صدا و علاقه شما به نماز در مسجد شدم، ولى اى مردم! در منزل نماز بخوانید و بهترین نماز آن است که در منزل خوانده شود، به جز نمازهاى پنجگانه واجب (بنابراین تمام نمازهاى سنّت به جز آن‌هایى که جماعت در آن‌ها سنّت است مانند نماز عید فطر و قربان و تراویح بهتر آن است در منزل خوانده شوند ولى نماز جشن‌ها و تراویح بهتر است در مسجد و با جماعت باشند، در ضمن نماز تحیة المسجد خاص مسجد است و در منزل خوانده نمى‌شود)( 4).
----------
4- ارشاد السارى، ج 2، ص 70.
--------------------
#مستحب_است_نمازهاى_سنت_در_منزل_خوانده_شود_و_اگر_در_مسجد_هم_خوانده_شود_جایز_است
445- حدیث: «ابْنِ عُمَر ٍٍَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ َ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: اجْعَلُوا فِي بُيُوتِكُمْ مِنْ صَلاَتِكُمْ وَلاَ تَتَّخِذُوهَا قُبُورًا»(1 ).
------
1- شرح نووى بر مسلم، ج 6، ص 65.
---------------------
یعنی: «ابن عمر رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: مقدارى از نمازهاى خودتان را در منزل بخوانید و منزل خودتان را به صورت گورستان در نیاورید»، (بنابراین بهتر است به منظور اخلاص بیشتر و دورى از هرگونه شائبه، ریا و خودنمایى نماز سنّت در منزل خوانده شود، علاوه بر این منزلى که در آن نماز خوانده نشود مانند گورستان، ویرانه است، امّا با خواندن نماز سنّت در آن آباد و به ذکر خدا مزین مى‌گردد و موجب مى‌شود کسانى که نمى‌توانند به مسجد بروند مانند بچه‌ها و زن‌ها و مریض‌ها از مشاهده منظره زیباى نماز محروم نمانند).
446- حدیث: « أَبِي مُوسى رضي الله عنه، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ : مَثَلُ الَّذِي يَذْكُرُ رَبَّهُ وَالَّذِي لاَ يَذْكُرُ مَثَلُ الْحَيِّ وَالْمَيِّتِ»( 2).
--------
2- أخرجه البخاري في: 80 كتاب الدعوات: 66 باب فضل ذكر الله عز وجل.
--------------------
یعنی: «ابو موسى گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: کسى که به ذکر خدا مشغول است و کسى که از ذکر خدا غافل است مانند زنده و مرده هستند». (پس جایى که در آن نماز ـکه بزرگترین ذکر خدا است یعنی: خوانده شود آباد و محل زنده‌ها است و جایى که در آن نماز خوانده نشود مانند گورستان، محل مرده‌ها است).
447- حدیث: «زَيْدِ بْنِ ثَابِت ٍٍرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ اتَّخَذَ حُجْزَةً، مِنْ حَصِيرٍ، في رَمَضَانَ، فَصَلَّى فِيهَا لَيَالِيَ، فَصَلَّى بِصَلاَتِهِ نَاسٌ مِنْ أَصْحَابِهِ، فَلَمَّا عَلِمَ بِهِمْ جَعَلَ يَقْعُدُ، فَخَرَجَ إِلَيْهِمْ، فَقَالَ: قَدْ عَرَفْتُ الَّذِي رَأَيْتُ مِنْ صَنِيعِكُمْ، فَصَلُّوا أَيُّهَا النَّاسُ فِي بُيُوتِكُمْ فَإِنَّ أَفْضَلَ الصَّلاَةِ صَلاَةُ الْمَرْءِ فِي بَيْتِهِ إِلاَّ الْمَكْتُوبَة»(3 ).
--------
3- أخرجه البخاري في: 10 كتاب الأذان: 81 باب صلاة الليل.
-------------------------
یعنی: «زید بن ثابت رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ در ماه رمضان در منزل خود با پرده حصیرى حجره‌اى ساخت و چند شبى در آن نماز شب مى‌خواند، عده‌اى از اصحاب در مسجد به نماز پیغمبر ﷺ در آن حجره اقتدا مى‌کردند، وقتى که پیغمبر ﷺَّ متوجه اقتداى آنان شد در منزل نشست و به آن حجره نرفت (اصحاب به خیال اینکه پیغمبر ﷺ به خواب رفته است سر و صدایى بلند کردند حتى عده‌اى سنگ‌هایى ریز به در مى‌کوبیدند تا پیغمبر ﷺ را بیدار سازند) پیغمبر ﷺ به نزد آنان رفت و فرمود: متوجه سر و صدا و علاقه شما به نماز در مسجد شدم، ولى اى مردم! در منزل نماز بخوانید و بهترین نماز آن است که در منزل خوانده شود، به جز نمازهاى پنجگانه واجب (بنابراین تمام نمازهاى سنّت به جز آن‌هایى که جماعت در آن‌ها سنّت است مانند نماز عید فطر و قربان و تراویح بهتر آن است در منزل خوانده شوند ولى نماز جشن‌ها و تراویح بهتر است در مسجد و با جماعت باشند، در ضمن نماز تحیة المسجد خاص مسجد است و در منزل خوانده نمى‌شود)( 4).
----------
4- ارشاد السارى، ج 2، ص 70.
--------------------
سوره حجرات آیه(۷)
وَلَٰكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ (٧)
لیکن الله ایمان را محبوب شما ساخت و آن را در دل های تان زینت بخشید، و کفر و فسق و نافرمانی را برایتان ناپسند گرداند،(کسانی که چنین کنن)هدایت یافتگانند
عکس نوشته!
وَلَٰكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ (٧)
لیکن الله ایمان را محبوب شما ساخت و آن را در دل های تان زینت بخشید، و کفر و فسق و نافرمانی را برایتان ناپسند گرداند،(کسانی که چنین کنن)هدایت یافتگانند
عکس نوشته!
باب 31:
#پیغمبرﷺدستور_مى‌داد_تا_کسانى_که_خواب_بر_آنان_غلبه_کرده_است_و_از_فهم_قرآن_و_ذکر_خدا_عاجز_مانده‌اند_بخوابند_و_استراحت_کنن_بعدا_با_نشاط_مشغول_عبادت_شوند
448- حدیث: «أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، قَالَ: دَخَلَ النَّبِيُّ ﷺ فَإِذَا حَبْلٌ مَمْدُودٌ بَيْنَ السَّارِيَتَيْنِ؛ فَقَالَ: مَا هذَا الْحَبْلُ قَالُوا: هذَا حَبْلٌ لِزَيْنَبَ، فَإِذَا فَتَرَتْ تَعَلَّقَت فَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ : لاَحُلُّوهُ، لِيُصَلِّ أَحَدُكُمْ نَشَاطَهُ، فَإِذَا فَتَرَ فَلْيَقْعُدْ»(1 ).
---------
1- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 18 باب ما يكره من التشديد في العبادة.
----------------
یعنی: «انس بن مالک رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ داخل مسجد شد، دید که طنابى به دو ستون (به نام ساریتین) بسته شده است، پرسید: این ریسمان چیست؟ اصحابى که در آنجا بودند جواب دادند که این مربوط به زینب بنت جحش (همسر پیغمبر ﷺ ) است، وقتى که خسته و کسل مى‌شود به آن تکیه مى‌کند (تا نیفتد). پیغمبر ﷺ فرمود: این کار را نکنید و طناب را باز کنید، هریک از شما باید وقتى که با نشاط و سرحال است نماز بخواند و اگر خسته گردید باید بنشیند و استراحت کند تا کسالت و خستگیش از بین برود».
449- حدیث: «عَائِشَة َرَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ دَخَلَ عَلَيْهَا وَعِنْدَهَا امْرَأَةٌ، قَالَ: مَنْ هذِهِ قَالَتْ: فُلاَنَةُ، تَذْكُرُ مِنْ صَلاَتِهَا، قَالَ: مَهْ عَلَيْكُمْ بِمَا تُطِيقُونَ، فَوَاللهِ لاَ يَمَلُّ اللهُ حَتَّى تَمَلُّوا. وَكَانَ أَحَبَّ الدِّينِ إِلَيْهِ مَا دَاوَمَ عَلَيْهِ صَاحِبُهُ»(2 ).
----------
2- أخرجه البخاري في: 2 كتاب الإيمان: 32 باب أحب الدين إلى الله أدومه.
----------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: پیغمبر ﷺ به منزل من آمد، زنى پیشم بود پرسید این زن کیست؟ جواب دادم که فلان زن (حولاء دختر تویت) است عایشه رضی الله عنها درباره کثرت نماز آن زن مخصوصآ نماز شبش سخن گفت، پیغمبر ﷺَّ فرمود: این کار را نکنید باید شما آنچه در توان دارید انجام دهید؛ قسم به خدا خداوند ثواب عبادت شما را قطع نمى‌کند مگر اینکه در اثر خستگى عبادت را ترک کنید و آن را ادامه ندهید، و محبوب‌ترین عبادت به نزد خدا عبادتى است که انسان بر آن دوام داشته باشد».
450- حدیث: «عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ قَالَ: إِذَا نَعَسَ أَحَدُكُمْ وَهُوَ يُصَلِّي فَلْيَرْقُدْ حَتَّى يَذْهَبَ عَنْهُ النَّوْمُ، فَإِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا صَلَّى وَهُوَ نَاعِسٌ لاَ يَدْرِي لَعَلَّهُ يَسْتَغْفِرُ فَيَسُب نَفْسَهُ»( 3).
-------------
3- أخرجه البخاري في: 4 كتاب الوضوء: 53 باب الوضوء من النوم.
------------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: هر وقت یکى از شما به هنگام خواندن نماز خسته شد و خواب بر او غلبه کرد، باید بعد از خواندن نماز بخوابد، تا حالت خواب و کسالتش از بین برود، چون اگر شما در حالت چرت زدن و بى‌خوابى نماز بخوانید متوجه نیستید که چه مى‌گویید، شاید به جاى طلب مغفرت خودتان را نفرین کنید».
#پیغمبرﷺدستور_مى‌داد_تا_کسانى_که_خواب_بر_آنان_غلبه_کرده_است_و_از_فهم_قرآن_و_ذکر_خدا_عاجز_مانده‌اند_بخوابند_و_استراحت_کنن_بعدا_با_نشاط_مشغول_عبادت_شوند
448- حدیث: «أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، قَالَ: دَخَلَ النَّبِيُّ ﷺ فَإِذَا حَبْلٌ مَمْدُودٌ بَيْنَ السَّارِيَتَيْنِ؛ فَقَالَ: مَا هذَا الْحَبْلُ قَالُوا: هذَا حَبْلٌ لِزَيْنَبَ، فَإِذَا فَتَرَتْ تَعَلَّقَت فَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ : لاَحُلُّوهُ، لِيُصَلِّ أَحَدُكُمْ نَشَاطَهُ، فَإِذَا فَتَرَ فَلْيَقْعُدْ»(1 ).
---------
1- أخرجه البخاري في: 19 كتاب التهجد: 18 باب ما يكره من التشديد في العبادة.
----------------
یعنی: «انس بن مالک رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ داخل مسجد شد، دید که طنابى به دو ستون (به نام ساریتین) بسته شده است، پرسید: این ریسمان چیست؟ اصحابى که در آنجا بودند جواب دادند که این مربوط به زینب بنت جحش (همسر پیغمبر ﷺ ) است، وقتى که خسته و کسل مى‌شود به آن تکیه مى‌کند (تا نیفتد). پیغمبر ﷺ فرمود: این کار را نکنید و طناب را باز کنید، هریک از شما باید وقتى که با نشاط و سرحال است نماز بخواند و اگر خسته گردید باید بنشیند و استراحت کند تا کسالت و خستگیش از بین برود».
449- حدیث: «عَائِشَة َرَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ دَخَلَ عَلَيْهَا وَعِنْدَهَا امْرَأَةٌ، قَالَ: مَنْ هذِهِ قَالَتْ: فُلاَنَةُ، تَذْكُرُ مِنْ صَلاَتِهَا، قَالَ: مَهْ عَلَيْكُمْ بِمَا تُطِيقُونَ، فَوَاللهِ لاَ يَمَلُّ اللهُ حَتَّى تَمَلُّوا. وَكَانَ أَحَبَّ الدِّينِ إِلَيْهِ مَا دَاوَمَ عَلَيْهِ صَاحِبُهُ»(2 ).
----------
2- أخرجه البخاري في: 2 كتاب الإيمان: 32 باب أحب الدين إلى الله أدومه.
----------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: پیغمبر ﷺ به منزل من آمد، زنى پیشم بود پرسید این زن کیست؟ جواب دادم که فلان زن (حولاء دختر تویت) است عایشه رضی الله عنها درباره کثرت نماز آن زن مخصوصآ نماز شبش سخن گفت، پیغمبر ﷺَّ فرمود: این کار را نکنید باید شما آنچه در توان دارید انجام دهید؛ قسم به خدا خداوند ثواب عبادت شما را قطع نمى‌کند مگر اینکه در اثر خستگى عبادت را ترک کنید و آن را ادامه ندهید، و محبوب‌ترین عبادت به نزد خدا عبادتى است که انسان بر آن دوام داشته باشد».
450- حدیث: «عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ قَالَ: إِذَا نَعَسَ أَحَدُكُمْ وَهُوَ يُصَلِّي فَلْيَرْقُدْ حَتَّى يَذْهَبَ عَنْهُ النَّوْمُ، فَإِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا صَلَّى وَهُوَ نَاعِسٌ لاَ يَدْرِي لَعَلَّهُ يَسْتَغْفِرُ فَيَسُب نَفْسَهُ»( 3).
-------------
3- أخرجه البخاري في: 4 كتاب الوضوء: 53 باب الوضوء من النوم.
------------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: هر وقت یکى از شما به هنگام خواندن نماز خسته شد و خواب بر او غلبه کرد، باید بعد از خواندن نماز بخوابد، تا حالت خواب و کسالتش از بین برود، چون اگر شما در حالت چرت زدن و بى‌خوابى نماز بخوانید متوجه نیستید که چه مى‌گویید، شاید به جاى طلب مغفرت خودتان را نفرین کنید».
باب 33:
#پیغمبر_ﷺ_دستور_فرمود_که_بر_خواندن_قرآن_مواظبت_شود_و_مکروه_است_کسى_بگوید_فلان_آیت_را_فراموش_نموده‌ام_ولى_جایز_است_که_بگوید_فلان_آیه_را_از_یادم_بردند
451- حدیث: «عَائِشَة َرَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا َ، قَالَتْ: سَمِعَ النَّبِيُّ ﷺ قَارِئًا يَقْرَأُ مِنَ اللَّيْلِ فِي الْمَسْجِدِ، فَقَالَ: يَرْحَمُهُ اللهُ لَقَدْ أَذْكَرَنِي كَذَا وَكَذَا، آيَةً أَسْقَطْتُهَا مِنْ سُورَةِ كَذَا وَكَذَا»( 1).
--------------
1- أخرجه البخاري في: 66 كتاب فضائل القرآن: 27 باب من لم ير بأسا أن يقول سورة البقرة وسورة كذا وكذا.
------------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: پیغمبر ﷺ صداى یک نفر را که شب در مسجد قرآن مى‌خواند شنید، و فرمود: خداوند او را مورد لطف خود قرار دهد چون فلان آیه و فلان آیه را در فلان سوره و فلان سوره از یادم رفته بودند به یاد آوردم».
452- حدیث: «ابْنِ عُمَررَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ َ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ ، قَالَ: إِنَّمَا مَثَلُ صَاحِبِ الْقُرْآنِ كَمَثَلِ صَاحِبِ الإِبِلِ الْمُعَقَّلَةِ، إِنْ عَاهَدَ عَلَيْهَا أَمْسَكَهَا، وَإِنْ أَطْلَقَهَا ذَهَبَتْ»( 2).
----------
2- أخرجه البخاري في: 66 كتاب فضائل القرآن: 23 باب استذكار القرآن وتعاهده.
--------------------
یعنی: «ابن عمر رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: کسى که قرآن را در حفظ دارد مانند کسى است که زانوهاى شترش را بسته باشد اگر از آن مواظبت کند شترش در جاى خود باقى مى‌ماند و اگر آن را آزاد کند فرار مى‌کند و از دستش خارج مى‌گردد». (پس لازم است بر قرائت قرآن مواظبت کنیم تا آن را از یاد نبریم).
453- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُود ٍٍرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ : بِئْسَ مَا لأَحَدِهِمْ أَنْ يَقُولَ نَسِيتُ آيَةَ كَيْتَ وَكَيْتَ، بَلْ نُسِّيَ؛ وَاسْتَذْكِرُوا الْقُرْآنَ، فَإِنَّهُ أَشَدُّ تَفَصِّيًا مِنْ صُدُورِ الرِّجَالِ مِنَ النَّعَمِ»( 3).
---------
3- أخرجه البخاري في: 66 كتاب فضائل القرآن: 23 باب استذكار القرآن وتعاهده.
--------------------
یعنی: «عبدالله بن مسعود رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: این حرف خیلى بدى است که انسان بگوید: فلان آیه و فلان آیه را فراموش نموده‌ام (چون نشانه آن است که در اثر بى‌توجهى به خواندن قرآن، از یادش رفته است) بلکه باید بگوید: خداوند مرا دچار فراموشى آن نموده است (و من عمدآ در این کار دخالتى نداشته‌ام) پیغمبر ﷺ فرمود: قرآن را بسیار بخوانید چون قرآن در سینه مردان زودتر از شترى که در دست صاحبش است فرار مى‌نماید».
454- حدیث: «أَبِي مُوسى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ ، قَالَ: تَعَاهَدُوا الْقُرْآنَ، فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَهُوَ أَشَدُّ تَفَصِّيًا مِنَ الإِبِلِ فِي عُقُلِهَا»(4 ).
----------
4- أخرجه البخاري في: 66 كتاب فضائل القرآن: 23 باب استذكار القرآن وتعاهده.
---------------
یعنی: «ابوموسى رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: بر خواندن قرآن مواظبت کنید قسم به کسى که جان من در اختیار اوست قرآن (در سینه‌ها) زودتر از شترى که دست‌هایش با ریسمان بسته شده است، فرار مى‌نماید».
#پیغمبر_ﷺ_دستور_فرمود_که_بر_خواندن_قرآن_مواظبت_شود_و_مکروه_است_کسى_بگوید_فلان_آیت_را_فراموش_نموده‌ام_ولى_جایز_است_که_بگوید_فلان_آیه_را_از_یادم_بردند
451- حدیث: «عَائِشَة َرَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا َ، قَالَتْ: سَمِعَ النَّبِيُّ ﷺ قَارِئًا يَقْرَأُ مِنَ اللَّيْلِ فِي الْمَسْجِدِ، فَقَالَ: يَرْحَمُهُ اللهُ لَقَدْ أَذْكَرَنِي كَذَا وَكَذَا، آيَةً أَسْقَطْتُهَا مِنْ سُورَةِ كَذَا وَكَذَا»( 1).
--------------
1- أخرجه البخاري في: 66 كتاب فضائل القرآن: 27 باب من لم ير بأسا أن يقول سورة البقرة وسورة كذا وكذا.
------------------
یعنی: «عایشه رضی الله عنها گوید: پیغمبر ﷺ صداى یک نفر را که شب در مسجد قرآن مى‌خواند شنید، و فرمود: خداوند او را مورد لطف خود قرار دهد چون فلان آیه و فلان آیه را در فلان سوره و فلان سوره از یادم رفته بودند به یاد آوردم».
452- حدیث: «ابْنِ عُمَررَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ َ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ﷺ ، قَالَ: إِنَّمَا مَثَلُ صَاحِبِ الْقُرْآنِ كَمَثَلِ صَاحِبِ الإِبِلِ الْمُعَقَّلَةِ، إِنْ عَاهَدَ عَلَيْهَا أَمْسَكَهَا، وَإِنْ أَطْلَقَهَا ذَهَبَتْ»( 2).
----------
2- أخرجه البخاري في: 66 كتاب فضائل القرآن: 23 باب استذكار القرآن وتعاهده.
--------------------
یعنی: «ابن عمر رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: کسى که قرآن را در حفظ دارد مانند کسى است که زانوهاى شترش را بسته باشد اگر از آن مواظبت کند شترش در جاى خود باقى مى‌ماند و اگر آن را آزاد کند فرار مى‌کند و از دستش خارج مى‌گردد». (پس لازم است بر قرائت قرآن مواظبت کنیم تا آن را از یاد نبریم).
453- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُود ٍٍرَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ : بِئْسَ مَا لأَحَدِهِمْ أَنْ يَقُولَ نَسِيتُ آيَةَ كَيْتَ وَكَيْتَ، بَلْ نُسِّيَ؛ وَاسْتَذْكِرُوا الْقُرْآنَ، فَإِنَّهُ أَشَدُّ تَفَصِّيًا مِنْ صُدُورِ الرِّجَالِ مِنَ النَّعَمِ»( 3).
---------
3- أخرجه البخاري في: 66 كتاب فضائل القرآن: 23 باب استذكار القرآن وتعاهده.
--------------------
یعنی: «عبدالله بن مسعود رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: این حرف خیلى بدى است که انسان بگوید: فلان آیه و فلان آیه را فراموش نموده‌ام (چون نشانه آن است که در اثر بى‌توجهى به خواندن قرآن، از یادش رفته است) بلکه باید بگوید: خداوند مرا دچار فراموشى آن نموده است (و من عمدآ در این کار دخالتى نداشته‌ام) پیغمبر ﷺ فرمود: قرآن را بسیار بخوانید چون قرآن در سینه مردان زودتر از شترى که در دست صاحبش است فرار مى‌نماید».
454- حدیث: «أَبِي مُوسى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ ، قَالَ: تَعَاهَدُوا الْقُرْآنَ، فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَهُوَ أَشَدُّ تَفَصِّيًا مِنَ الإِبِلِ فِي عُقُلِهَا»(4 ).
----------
4- أخرجه البخاري في: 66 كتاب فضائل القرآن: 23 باب استذكار القرآن وتعاهده.
---------------
یعنی: «ابوموسى رضی الله عنه گوید: پیغمبر ﷺ فرمود: بر خواندن قرآن مواظبت کنید قسم به کسى که جان من در اختیار اوست قرآن (در سینه‌ها) زودتر از شترى که دست‌هایش با ریسمان بسته شده است، فرار مى‌نماید».