Telegram Web Link
💢پایش دوباره فرونشست بناهای تاریخی اصفهان نیازمند همکاری ست

معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان اینکه آخرین بررسی‌ها و پایش‌های دقیق درباره مخاطرات زمین‌شناسی در اصفهان در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ انجام شده است، گفت: تکرار این پایش‌ها با تجهیزات پیشرفته نیازمند ورود و مشارکت نهادهای مسوول همچون شهرداری و وزارت میراث فرهنگی است.

رضا شهبازی درباره وضعیت مخاطرات زمین‌شناسی در استان اصفهان اظهار داشت: سازمان زمین‌شناسی آمادگی خود را برای همکاری اعلام کرده و در سال‌های گذشته نیز اطلاعات لازم را ارائه داده است، با این حال انتظار می‌رود نهادهایی که متولی مستقیم سازه‌ها و بناهای تاریخی هستند مانند وزارت میراث فرهنگی و شهرداری‌ها در این زمینه فعال‌تر عمل کنند.

وی با اشاره به وضعیت میدان نقش‌جهان و ابنیه تاریخی اصفهان گفت: این موارد در مطالعات ما مستندسازی، محل و میزان خطر برای آن‌ها مشخص و از سال ۱۳۹۷ تا کنون نیز بارها بر آن تاکید شده است.

وی افزود: باید توجه داشت که مساله فرونشست زمین در اصفهان فقط یک چالش محلی نیست بلکه بخشی از مساله کلان مدیریت منابع آب در کشور است.

شهبازی گفت: مشکل اصلی کمبود آب یا انتقال آن نیست، بلکه مدیریت درست منابع موجود در قالب برنامه‌ای جامع برای اصفهان و دیگر استان‌ها است که اهمیت دارد.

معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره تاثیر باز و بسته شدن زاینده‌رود بر فرونشست و آسیب‌های وارده به بناهای تاریخی تصریح کرد: این موضوع، کاملاً مهندسی و تخصصی است. برخی کارشناسان معتقدند ناپیوستگی در جریان آب می‌تواند باعث تشدید خشک‌شدن خاک و ترک‌های ثانویه شود، در حالی که برخی دیگر تاثیر آن را چندان جدی نمی‌دانند بنابراین هنوز در این باره اجماع وجود ندارد.

وی تاکید کرد: زمانی که آب در زاینده رود جاری می‌شود، این جریان آن‌قدر محدود است که در تقویت سفره‌های زیرزمینی نقش قابل‌توجهی ایفا نمی‌کند، امیدواریم حداقل جریان پایه برای زاینده رود تعریف شود تا بتوان نام رودخانه را برای آن حفظ کرد و تا حدی شرایط هیدروژئولوژیکی منطقه را بهبود بخشید.

📌خبر را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjV6ZZ
@mehrnaz_shahbaz
♨️ناظر به پروژه بلندمرتبه‌سازی در کریدور دیداری پل خواجو

آموزش تخصصی قُضات در پرونده‌های میراث فرهنگی ضروریست


🔺مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی اصفهان با اشاره به وجود برخی چالش‌ها در رسیدگی قضایی به پرونده‌ بلندمرتبه سازی در کریدور دیداری «پل خواجو» این شهر، بر ضرورت آموزش تخصصی قُضات در حوزه میراث فرهنگی تأکید کرد.

🔺امیر کرم‌زاده با بیان‌اینکه برخی از آرای صادر شده در پرونده‌های میراث‌ فرهنگی به‌دلیل آگاهی نداشتن کافی به قوانین و حساسیت‌های این حوزه صادر می‌شود، خاطرنشان کرد: سال گذشته با حضور رییس قوه قضاییه جلسه‌ای در تهران برگزار و در آن بر ضرورت ویژه دستگاه قضایی به پرونده‌های میراث فرهنگی تأکید شد اما به نظر می‌رسد آگاهی برخی قضات از ضوابط این حوزه نیازمند ارتقاء بیشتر است.

🔺وی افزود: در مواردی همچون ساخت‌وسازهای انجام‌ شده در حریم بصری و کریدور دیداری پل تاریخی خواجو اصفهان و برغم مکاتبات رسمی و پیگیری‌ حقوقی اداره‌کل میراث‌ فرهنگی، رأی به نفع مجوز صادره از سوی شهرداری داده شده؛ در حالی که طبق قانون، صدور اینگونه مجوزها نیازمند استعلام از میراث فرهنگی است.

🔺در برخی موارد، دستگاه قضا صرفاً به استناد مجوز شهرداری رأی صادر می‌کند، بی‌آنکه توجه شود شهرداری موظف به کسب استعلام از میراث فرهنگی پیش از صدور مجوز ساخت‌وساز است.

🔺وی افزود: در پرونده بلندمرتبه‌سازی در کریدور دیداری پل خواجو، علاوه بر شکایت رسمی، مکاتبه مستقیمی نیز با دادستان داشتیم و انتظار داریم با ورود جدی ایشان، جلوی ادامه ساخت‌وساز بنای موردنظر گرفته شود.

📌خبر را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjV7hk
@mehrnaz_shahbaz
♨️ سمیت گرد و غبار تالاب گاوخونی ۶۰ درصد افزایش یافت


🔺رییس مرکز تحقیقات مبارزه با گرد و غبار دانشگاه آزاد اسلامی از افزایش چشمگیر آلودگی فلزات سنگین در گرد و غبار تالاب بین‌المللی گاوخونی خبر داد و گفت: مطابق با آخرین پایش‌ها، شاخص بار آلودگی (PLI) یا درجه سمیت گرد و غبار این منطقه ۶۰ درصد افزایش یافته است.

🔺احمد جلالیان روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهند غلظت فلزات سنگینی مانند کادمیوم در گرد و غبار تالاب گاوخونی سه برابر شده و غلظت فلزات روی و سرب افزایش قابل توجهی داشته است.

🔺وی افزود: شاخص بار آلودگی (PLI) که معیاری برای سنجش درجه سمیت گرد و غبار محسوب می‌شود، نسبت به پایش‌های پیشین حدود ۶۰ درصد افزایش یافته و از عدد ۲.۵ در دومین مرحله پایش‌ها به عدد ۴ در مرحله سوم و آخرین پایش‌ها در سال ۱۴۰۰ رسیده است.

🔺به گفته جلالیان، نتایج پایش سوم نسبت به پایش دوم حاکی از پنج برابر شدن نرخ فرونشست گرد و غبار است.

🔺وی تصریح کرد: در پایش دوم، نرخ فرونشست، ۴۶ تن در کیلومترمربع در سال بوده اما این عدد در پایش سوم به ۲۲۴ تن در کیلومترمربع در سال افزایش یافته است.

🔺رییس مرکز تحقیقات بیابان‌زدایی و مبارزه با گرد و غبار دانشگاه آزاد اسلامی افزود: ذرات گرد و غبار ریزتر و درصد رُس آن‌ها افزایش یافته است که این تغییرات تهدیدی جدی برای سلامت زیست‌محیطی و عمومی مردم منطقه به شمار می‌رود.

📌مصاحبه را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjV7Lf
@mehrnaz_shahbaz
💢 تقاطع تاریخ و توسعه؛ جدال بر سر عبور مترو از حریم مسجد جامع اصفهان

🖋 مهرناز شهباز

طرح عبور خط ۲ متروی اصفهان از مجاورت یکی از ارزشمندترین آثار معماری جهان وارد مرحله‌ای حساس شده و اکنون همه نگاه‌ها به جلسه پیش‌روی شورای تخصصی وزارت میراث فرهنگی است؛ نشستی که با حضور نمایندگان یونسکو و بر پایه نتایج مطالعات فنی دانشگاه علم و صنعت برگزار و درباره امکان یا عدم امکان عبور مترو از حریم مسجد جامع عتیق اصفهان تصمیم‌گیری خواهد شد.

در پی هشدار رسمی یونسکو درباره پیامدهای احتمالی این پروژه عمرانی بر مسجد جامع عتیق، مقرر شد یک شورای تخصصی در وزارتخانه با حضور مسوولان شهری و شرکت مترو تشکیل تا در این جلسه با مدل‌سازی علمی و براساس مطالعات دانشگاه علم و صنعت ثابت شود لرزش‌های ناشی از عبور مترو، آسیبی به این اثر ثبت جهانی وارد نخواهد کرد.

بر همین مبنا مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان در پاسخ به نگرانی‌ها گفته اگر مشاور شرکت مترو نتواند این موضوع را با مدلسازی‌های علمی و مستدل ثابت کند، وزارتخانه میراث فرهنگی به عبور مترو در این مسیر مجوز نخواهد داد.

پیشتر اما مدیر فنی و مهندسی قطار شهری اصفهان به ایرنا گفته بود که پس از ارائه مطالعات دانشگاه علم و صنعت، مسجد جامع عتیق آسیب‌شناسی می‌شود تا اثرات احتمالی عبور مترو به صورت دقیق مشخص شود.

بر اساس گفته‌های مدیر فنی و مهندسی قطار شهری اصفهان اوضاع فعلی مسجد عتیق اصفهان به صورت بالقوه نگران‌کننده است و در صورت اجرای پروژه قطار شهری از جوار این اثر تاریخی باید به بنای آن رسیدگی شود؛ از این رو به گفته روح‌الله سعادت پور نگرانی اصلی به دوران بهره‌برداری بازمی‌گردد که باید توسط کارشناسان بررسی شود.

گزینه اصلی عبور خط مترو از زیرگذر میدان امام علی (ع) است؛ مسیری که در فاصله‌ای ۲۰ متری از بنای تاریخی مسجد جامع عتیق و در عمق ۲۵ متری زمین اجرا می‌شود منتقدان اما تأکید دارند که این مسیر نه‌تنها در حریم درجه یک مسجد قرار دارد، بلکه نزدیکی بخش‌هایی از مسجد همچون مدرسه مظفریه به خط مترو ممکن است بیم آسیب به این بنای تاریخی را پررنگ کند.

گفته می‌شود در بخش شمال شرقی مسجد، جایی که مدرسه تاریخی «مظفریه» قرار دارد، فاصله با تونل مترو به حدود ۱۲ متر می‌رسد در حالیکه بیشترین فاصله در بخش جنوب غربی مسجد، ۱۸۵ متر برآورد شده است.

در حال حاضر سه مسیر جایگزین برای خط ۲ مترو پیشنهاد شده است که هیچ‌کدام به اندازه گزینه فعلی به مسجد جامع نزدیک نیستند. با این حال، به گفته کرم‌زاده، اگر شورای فنی وزارتخانه با مسیر فعلی مخالفت کرد باید مسیر با رعایت فاصله‌ای بیش از ۱۵۰ متر از مسجد جامع طراحی شود.

مقامات میراث فرهنگی استان اصفهان تأکید کرده‌اند که هیچ توافق رسمی و کتبی با شرکت مترو برای عبور پروژه از این فاصله نزدیک وجود ندارد و آنچه در دوره‌های گذشته به عنوان موافقت مطرح شده، صرفاً شفاهی و مشروط به ارائه طرح نهایی بدون آسیب به بنا بوده است.

🔺نگرانی اصلی این است که در صورت عبور مترو از این حریم، ممکن است وضعیت مسجد دچار خدشه شود و حتی در معرض خطر خروج از فهرست یونسکو قرار گیرد؛ به‌ویژه آنکه بخش‌هایی از این بنای ۱۲۰۰ ساله از جمله گنبد تاج‌الملک، پیشتر دچار آسیب‌پذیری‌هایی نظیر رطوبت صعودی شده و همچنین برخی مصالح از جمله خشت‌های قرون اولیه اسلامی به کار رفته در بنای آن از همان ابتدا پخت و کیفیت لازم را نداشته است.

📍یک باستان شناس دوران تاریخی از دانشگاه هنر اصفهان: برخی گزارش‌های باستان‌شناسی از جمله اسناد آقای گالدیِری و سایر محققان نشان می‌دهد که برخی مصالح به کار رفته در ساختار مسجد از کیفیت کامل برخوردار نبوده‌اند و طی قرون گذشته نیز بارها تعمیر و بازسازی شده‌اند. برخی از این مصالح، مانند خشت‌های قرن دوم هجری به کار رفته در این بنا، در آسیب‌پذیرترین وضعیت ممکن قرار دارند و بدون تحلیل دقیق نمی‌توان ایمنی بنا را در برابر ارتعاشات عبور مترو تضمین کرد.

عقیل عقیلی: لازم است جزئی‌ترین مصالح به کار رفته در بنا از جمله خشت‌ها و آجرهایی که قدمت برخی از آن‌ها به بیش از هزار سال می‌رسد، از نظر مقاومت در برابر ارتعاش، به‌طور دقیق مورد تحلیل قرار گیرند. این مصالح باید در ضعیف‌ترین وضعیت ممکن، مبنای محاسبات فنی قرار گیرند تا مشخص شود ارتعاش ناشی از عبور روزانه قطار شهری چه تأثیری بر بنیان و ساختار بنا خواهد داشت.

📍مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان: این موضوع حساس است و باید با هماهنگی یونسکو پیگیری شود، از این رو تاکنون ۲ نامه رسمی هم در این زمینه به وزارتخانه میراث فرهنگی ارسال کرده‌ایم و تشکیل این شورا باید با حضور معاون وزیر صورت بگیرد.

📌گزارش را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjV8xs
@mehrnaz_shahbaz
💢هوای سَمی، تحفه تلخ خشکی تالاب گاوخونی

🖋مهرناز شهباز

خشکی صد درصدی تالاب گاوخونی نه‌تنها زیست بوم آن را از بین برده است، بلکه بستری را فراهم کرده تا باد هر بار با برخاستن از این خاک خشک، بار آلوده‌ای از ذرات معلق را به سمت مراکز جمعیتی بفرستد؛ ذراتی که دیگر تنها گرد و خاک معمولی نیستند.

گستره خشک‌ تالاب گاوخونی به گفته کارشناسان و پژوهشگران به کانونی خطرناک از خیزش گرد و غبارهای سمی تبدیل شده؛ وضعیتی که بنا بر نتایج پژوهش‌ها، با افزایش ۶۰ درصدی شاخص بار آلودگی یا همان درجه سَمیت و ریزتر شدن ذرات گرد و غبار همراه است و تداوم این شرایط می‌تواند پیامدهای سنگینی برای سلامت شهروندان و پایداری محیطی در اصفهان و دیگر استان‌های مرکزی به‌دنبال داشته باشد.

تحلیل داده‌های پژوهشی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که ترکیب گرد و غبارهای تالاب گاوخونی به مراتب خطرناک‌تر از گذشته شده است. نتایج آخرین پایش‌های رسمی از افزایش قابل توجه میزان فلزات سنگینی همچون کادمیوم، سرب و روی در ذرات گرد و غبار این تالاب خشکیده حکایت دارد.

به‌طور خاص، شاخص بار آلودگی (PLI) که معیاری برای سنجش درجه سمیت ذرات محسوب می‌شود، نسبت به دوره‌های قبلی پژوهش‌های صورت گرفته در تالاب گاوخونی حدود ۶۰ درصد افزایش داشته است.

با این تفاصیل در حالی که پدیده گرد و غبار در اصفهان به یک رویداد هفتگی تبدیل شده است، پیامدهای زیست محیطی خشکی گاوخونی و سمیت گرد و غبار آن در آینده نه چندان دور بیشتر از پیش دامن‌گیر شهرها و روستاهای اطراف تالاب گاوخونی، اصفهان و حتی استان‌های همجوار خواهد بود.

همه این‌ها در حالی است که هنوز سازوکار مشخصی برای تأمین سهم زیست محیطی تالاب گاوخونی اتخاذ نشده است.

طرح‌هایی چون انتقال آب از دریای عمان که برای تامین آب صنایع برنامه‌ریزی شده‌اند تا به این ترتیب جایگزین آب برداشتی از زاینده رود شوند، در گام‌های نخستین قرار دارند و هنوز دورنمای مشخصی برای اثربخشی چنین طرح‌هایی به حال نزار تالاب گاوخونی وجود ندارد.

📌ادامه این گزارش را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjVb5c
@mehrnaz_shahbaz
♨️خانه‌های تاریخی محله ابواسحاقیه اصفهان ثبت ملی شدند

🖋 مهرناز شهباز

🔺مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: ۹ خانه تاریخی محله ابواسحاقیه اصفهان در حریم مسجد جامع عتیق این شهر به ثبت ملی رسیدند.

🔺امیر کرم‌زاده شامگاه دوشنبه در گفت‌وگو با ایرنا افزود: پرونده این خانه‌ها در جلسه اخیر شورای ملی ثبت آثار و میراث غیرمنقول کشور که در شهر کاشان برگزار شد، بررسی و ثبت ملی شدند.

🔺وی ادامه داد: این خانه‌ها در محدوده دانشگاه علوم و حدیث و در بافت تاریخی پیرامون مسجد جامع عتیق قرار دارند، پیش‌تر چهار خانه از این مجموعه در فهرست آثار ملی ثبت شده بود که با اضافه شدن ۹ خانه جدید، شمار آثار ثبت شده این محدوده به ۱۳ اثر رسید.

🔺مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با تأکید بر اهمیت حفاظت از بافت تاریخی این محله افزود: ثبت این خانه‌ها در فهرست آثار ملی، نقش مؤثری در جلوگیری از تخریب یا تغییر در این ابنیه دارد و از این پس هرگونه آسیب یا دخل و تصرف در آن‌ها، پیگرد قانونی خواهد داشت.

🔺کرم‌زاده یادآور شد: خانه‌های تاریخی محله ابواسحاقیه به دلیل موقعیت خاص مکانی خود در مجاورت یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی و ثبت جهانی کشور، نیازمند توجه و حفاظت ویژه است و ثبت آن‌ها در فهرست آثار ملی گامی مهم در این مسیر به شمار می‌رود.

🔺خانه‌های تاریخی محله ابو اسحاقیه که در مجاورت مسجد جامع اصفهان - یکی از مهم‌ترین آثار ثبت‌شده در فهرست جهانی یونسکو - قرار دارند، طی بیش از یک دهه گذشته به‌دلیل بی‌توجهی در شرایطی بحرانی و رو به ویرانی قرار گرفته‌اند.

🔺در سال‌های پایانی دهه ۸۰ شمسی، با هدف احداث دانشگاه علوم و حدیث، برخی از خانه‌های این محدوده تملک شد؛ اما به‌دلیل عدم تحقق پروژه، این خانه‌ها بدون حفاظت رها شدند. اداره کل میراث فرهنگی استان در آن زمان با واگذاری مشروط این املاک به شرط حفظ بافت تاریخی موافقت کرده بود.

📍ایرنا پیش از این، در سال ۱۴۰۰ با انتشار مجموعه گزارش‌هایی از جمله گزارش چندرسانه‌ای با عنوان «دومینوی تخریبِ بافت تاریخی در حریم مسجد عتیقِ اصفهان» به وضعیت این محله تاریخی پرداخت و در خرداد گذشته، پیرامون شرایط دشوار این خانه‌ها پس از گذشت ۴ سال گزارشی زیرعنوان «خانه‌های تاریخی محله ابواسحاقیه اصفهان، میراثی که در سکوت فرو می‌ریزند » منتشر کرد که با واکنش نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی و همچنین استاندار اصفهان مواجه شد و آن‌ها خواستار رسیدگی به شرایط این خانه‌ها در حریم مسجد جامع و ثبت آن‌ها در فهرست آثار ملی کشور شدند.

📌خبر را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjVc6P
@mehrnaz_shahbaz
💢اصفهان در انتظار به آغوش کشیدن فرشچیان است

🖋مهرناز شهباز

در حالی که جامعه هنری ایران در سوگ از دست دادن استاد فرشچیان است، وصیت این هنرمند پرآوازه برای آرام گرفتن در جوار آرامگاه صائب تبریزی در اصفهان، چشم انتظاری شهر زادگاهش را دوچندان کرده است؛ شهری که آماده است بار دیگر فرزند هنرمند خود را در آغوش گیرد.

با اندوهی عمیق، خبر درگذشت استاد محمود فرشچیان، نگارگر نام‌آشنای ایران و جهان، امروز بر صفحه دل‌ها نشست؛ هنرمندی که نه تنها نماینده هنر اصفهان، بلکه میراث زنده هنر ایران بود.

وی شاگرد برجسته استاد عیسی بهادری در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان بود و همان‌جا نخستین مشق‌های خود را در عرصه نگارگری آغاز کرد؛ جایی که استعداد شگرفش، که پیش‌تر توسط پدرش کشف و به محضر استاد میرزا آقا امامی برده شده بود، پرورده شد.
فرشچیان بعدها راهی اروپا شد و با بهره‌گیری از تجربه‌های هنری غرب، زبان نگارگری ایران را با بیانی نو و جهانی آمیخت. حاصل این مسیر، آثاری جاودانه چون «عصر عاشورا»، «ضامن آهو»، «شمس و مولانا» و «سخت‌ترین امتحان» است؛ تابلوهایی که هر یک روایت‌گر عشق و زیبایی‌شناسی ایرانی‌اند و امروز پرچم هنر ایران را برافراشته نگاه داشته‌اند.

استاد فرشچیان در طول حیات هنری خود، همواره فرهنگ و باورهای ایران را به شیواترین و زیباترین شکل ممکن به جهان معرفی کرد و اکنون با رفتن او، باید گفت دوباره خزان بر شاخسار هنر ایران نشسته و یکی از بزرگ‌ترین گوهرهای نگارگری و عرصه هنر ایران از میان ما رفته است.

این هنرمند نامدار که سال‌های پایانی عمر را در آمریکا گذراند، در وصیت‌نامه‌اش خواسته بود تا در جوار آرامگاه صائب تبریزی، شاعر بلندآوازه ایرانی به خاک سپرده شود؛ تا پیکرش در خاک زادگاهش آرام گیرد و اصفهان بار دیگر فرزند خویش را در آغوش کشد.

امروز، اصفهان در سوگ است و در انتظار؛ در سوگ از دست دادن فرزندی که با قلم و رنگ، تاریخ و ایمان را بر بوم جاودانه کرد و در انتظار لحظه‌ای که زمین مادری، او را دوباره در بر گیرد.

فرشچیان، میراث فرهنگی زنده ایران، همه عمرش را صرف آفرینش تصاویری کرد که فراتر از رنگ و بوم، روایتگر روح ایرانی بودند. در نگاه او، نگارگری نه صرفاً هنر تصویر، که زبان جاودان فرهنگ و باور ایرانی بود؛ زبانی که با هر خط و نقش، داستانی از عشق، ایثار و زیبایی می‌گفت.

اصفهان در وجود او خلاصه شده بود و ایران در هنرش تبلور یافته بود و امروز، در غم از دست دادن چنین گوهر بی‌همتایی، دل ایران سنگین است و چشم اصفهان بارانی.

بازگشت پیکر او به مام وطن و خاک زادگاهش، مرهمی خواهد بود بر این سوگ جانسوز؛ لحظه‌ای که اصفهان، مادر هنر ایران، آغوش خواهد گشود و فرزند هنرمندش را دوباره در بر خواهد گرفت.

https://irna.ir/xjVdBv
@mehrnaz_shahbaz
💢 چرا نقش‌های صفوی «سردر قیصریه» اصفهان جان نمی‌گیرند؟

🖋 مهرناز شهباز

گذر از زیر سردر بازار قیصریه، شاهکار نگارگری مکتب اصفهان، چشم هر رهگذری را می‌نوازد اما رنگ‌های فرسوده و نقش‌های محو شده این اثر بی‌بدیل، پرسشی قدیمی را زنده می‌کند؛ اینکه چرا مرمت آن به بازسازی کامل نمی‌انجامد و بخش‌های از بین رفته دوباره جان نمی‌گیرند؟

ممکن است در گذر از زیر سردر بازار قیصریه اصفهان، این اندیشه از ذهن شما عبور کرده باشد که چرا نقاشی‌های فاخر این بنای صفوی در معرض باد و باران به حال خود رها شده‌اند و در حالی که بخش‌هایی از نگاره‌های آن رنگ باخته‌اند، مرمت و یا حتی بخش‌های از بین رفته آن بازسازی نمی‌شوند؛ این‌ها پرسش‌های برخی مخاطبان میراث دوست ایرنا هم هست و آنچه در گزارش پیش رو می‌خوانید پاسخ به همین ابهامات است.

سردر بازار قیصریه تابلویی بی‌نظیر از نگارگری مکتب اصفهان است که از هر سوی میدان نقش جهان، به گونه‌ای جلوه‌گری و مخاطب را جذب تماشا می‌کند و به جرات می توان گفت این اثر یکی از بی‌نظیرترین دیوارنگاره‌های صفوی را در پیشانی بازار قیصریه اصفهان نمایان می‌سازد.

این سردر باشکوه راه به سوی بازار بزرگ اصفهان دارد و به گونه‌ای بازار و میدان صفوی را به بخش سلجوقی شهر شامل مجموعه‌ای از بازار، میدان و مسجدی که با عنوان «عتیق» می‌شناسیم وصل می ‌کند.

پیشانی بلند سردر روایتی تصویری از جنگ شاه عباس با ازبک‌ها است که گفته می شود پیروزی در آن برای صفویان نقطه عطفی بوده است. جانب چپ، ضیافتی از رقص و شادمانی مجالس اروپاییان را نمایش می‌دهد و در قسمت راست این جلوخانِ زیبا، تابلویی از شکارگاه صفوی جلوه‌گر است.

سیطره رنگ‌های ایرانی چون لاجوردی، عنابی، اُخرایی و فیروزه‌ای با منشا گیاهی، حیوانی، معدنی و یا دست‌ساز بر گیرایی این شاهکار صفوی افزوده و همه آنچه از نقاشی مکتب اصفهان در این دیوارنگاره در میدان نقش جهان شما را میخکوب تماشا می‌کند، چکیده‌ای از هنر رضا عباسی، معروفترین نقاش عصر صفوی و شاگردانش است.

دیوارنگاره‌های دیگری با مضامین صحنه‌های نبرد شاهان صفوی در جنگ‌هایی چون چالدران و یا ضیافت‌های آنان در پذیرایی از سران کشورهایی چون هندوستان و ترکستان در عمارت چهلستون اصفهان، نمونه‌های بارزی از نقاشی مکتب اصفهان و مربوط به دوران صفوی است که البته از گزند باد و باران در امان بوده‌اند اما دیوارنگاره‌های سردر بازار قیصریه در برابر گزند فرسایش‌های جوی و البته بی‌توجهی‌ها در تمام دوران گذشته آسیب‌پذیر بوده‌اند.

📌این گزارش را در گفت و گو با ناظر تزیینات معماری میراث‌فرهنگی اصفهان و همچنین محسن نکویی، مرمت‌گر تزیینات بناهای تاریخی در لینک زیر بخوانید.

https://irna.ir/xjVdPN
@mehrnaz_shahbaz
♨️یک پژوهشگر: غلظت فلزات سنگین در رسوبات گاوخونی هزار برابر حد مجاز است


🔺یک پژوهشگر و عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان از شناسایی غلظت بی‌سابقه فلزات سنگین خطرناک در رسوبات تالاب گاوخونی خبر داد و گفت: نتایج تحقیقات اخیر که نشان می‌دهد میزان برخی عناصر تا هزار برابر بیش از حد مجاز محیط انسانی است، به صورت مکتوب در اختیار اداره کل حفاظت محیط زیست استان و استانداری قرار گرفته است.

🔺میثم تدین افزاود: نتایج اولیه طرح پژوهشی «بررسی زمین‌شناسی و زیست‌محیطی رسوبات گاوخونی» که با حمایت معاونت پژوهشی دانشگاه اصفهان و ستاد نانو ریاست جمهوری انجام می‌شود، حاکی از وجود غلظت‌های بسیار بالای عناصری مانند آرسنیک، سرب، کادمیوم، جیوه، منیزیم و آهن در این منطقه است.

🔺وی ادامه داد: غلظت برخی عناصر موجود در تالاب، تا هزار برابر بیش از حد استاندارد تعیین‌شده از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا ـ که به‌عنوان میزان مجاز در خوراک و هوای قابل استنشاق برای انسان تعریف شده است ـ افزایش یافته است. همچنین، میزان برخی دیگر از این عناصر تا ۷۰۰ برابر بالاتر از استانداردهای یادشده گزارش شده است.

🔺به گفته وی یک مرحله دیگر از این پژوهش باقی مانده که شامل نمونه برداری از عمق رسوبات است تا مشخص شود در دوره‌های مختلف ترسالی و خشکسالی — حتی از حدود یک میلیون سال پیش تا امروز — میزان و عمق نفوذ فلزات سنگین چگونه تغییر کرده است.

📌جزییات این خبر را در لینک زیر بخوانید.

https://irna.ir/xjVf7S
@mehrnaz_shahbaz
💢 ماجرای معدن پتاس در تالاب بحران زده گاوخونی چیست+فیلم

🖋 مهرناز شهباز

فعالیت یک معدن پتاس در حاشیه تالاب خشکیده گاوخونی، آن هم در شرایطی که این زیست‌بوم شکننده با بحران شدید کم‌آبی و آلودگی به فلزات سنگین دست و پنجه نرم می‌کند، موجی از پرسش‌ها و نگرانی‌ها را برانگیخته است؛ چرا باید در چنین شرایط بحرانی، مجوز بهره‌برداری از معادنی صادر شود که می‌تواند بحران‌های زیست محیطی این منطقه را تشدید کند.

در روزهای اخیر برخی فعالان حوزه محیط زیست نسبت به فعالیت یک معدن پتاس در محدوده حوضه آبریز تالاب گاوخونی ابراز نگرانی کرده‌اند. به گفته آن‌ها، این معدن با استفاده از روش تبخیری برای استخراج پتاس، بخشی از آب‌های زیرزمینی منطقه را برداشت می‌کند؛ آن هم در شرایطی که تالاب گاوخونی سال‌هاست با بحران خشکی و تنش شدید آبی دست و پنجه نرم می‌کند.

این نگرانی زمانی جدی‌تر می‌شود که نتایج پژوهش‌های اخیر محققان دانشگاه اصفهان نشان می‌دهد ذرات گرد و غبار برخاسته از بستر خشک تالاب آلوده به فلزات سنگین است و غلظت برخی از این فلزات تا هزار برابر بیش از حد مجاز و برخی دیگر تا ۷۰۰ برابر فراتر از استانداردها است.

در شرایطی که کارشناسان و فعالان محیط زیست بر ضرورت حفظ اندک رطوبت باقی مانده در بستر تالاب تأکید دارند، برداشت منابع معدنی از جمله پتاس در محدوده و حاشیه تالاب، تامل برانگیز است چرا که به گفته کارشناسان استخراج پتاس از طریق زهکشی و هدایت آب به حوضچه‌های تبخیری، نه تنها موجب افت بیشتر سطح آب‌های زیرزمینی در حوضه تحت تنش آبی تالاب گاوخونی می‌شود بلکه فلزات سنگین مدفون در رسوبات هزاران ساله را به سطح آورده و در معرض باد قرار می‌دهد.

کارشناسان هشدار می‌دهند که هرگونه فعالیت معدنی در این منطقه، به ویژه در شرایط فعلی، می‌تواند روند انتشار این ذرات آلوده را تشدید کرده و خطرات جدی برای سلامت ساکنان مناطق اطراف به همراه داشته باشد. به گفته آنان، خشک‌تر شدن بستر تالاب بر اثر برداشت آب برای حوضچه‌های تبخیر
پتاس، احتمال بلند شدن این ذرات را بیشتر کرده و تبعات زیست محیطی و بهداشتی جبران ناپذیری را رقم خواهد زد.

📌این گزارش را در گفت‌وگو با فرشته عالمشاه فعال محیط زیست، میثم تدین محقق طرح « بررسی زمین‌شناسی و زیست محیطی رسوبات تالاب گاوخونی » ، داریوش گل علیزاده مدیر کل حفاظت محیط‌زیست و شهرام آذرپی فرماندار جرقویه در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjVfMN
@mehrnaz_shahbaz
مهرناز شهباز
💢اصفهان در انتظار به آغوش کشیدن فرشچیان است 🖋مهرناز شهباز در حالی که جامعه هنری ایران در سوگ از دست دادن استاد فرشچیان است، وصیت این هنرمند پرآوازه برای آرام گرفتن در جوار آرامگاه صائب تبریزی در اصفهان، چشم انتظاری شهر زادگاهش را دوچندان کرده است؛ شهری که…
💢 بدرقه خورشید نگارگری ایران در نصف جهان

🖋مهرناز شهباز

اصفهان روزی دیگرگون را تجربه کرد؛ روزی که در آن شهر حامل اندوهی سنگین و در عین حال غروری جاودانه شد و پیکر استاد محمود فرشچیان، نگارگر نام‌آور ایران زمین، بر دوش مردمی که سال‌ها با نگاره‌های او زیسته و جهان را از دریچه هنرش دیده بودند، آرام آرام از دل اصفهان گذشت تا در خانه‌ی ابدی خود، کنار آرامگاه صائب تبریزی آرام گیرد.

دست‌ها و نگاه‌های مردم به ویژه دوستداران هنر و فرهنگ ایران، از مقابل هنرستان هنرهای زیبای اصفهان ـ جایی که استاد روزگاری نخستین گام‌هایش را در نگارگری برداشت ـ پیکر او را بدرقه کردند.

خیابان‌های شهید مطهری، شهید بهشتی تا خیابان منتهی به باغ مقبره صائب تبریزی، شاهد حضور مردمی بود که نه تنها استاد هنر ایران، که روایتگر فرهنگ و هویت این مرز و بوم را بر دوش می‌بردند.

صدای بغض آلود شهر با قدم‌های بدرقه کنندگان درآمیخته بود؛ گویی هر درخت کهن‌سال شهر و هر کاشی فیروزه‌ای اصفهان نیز سر در گریبان اندوه فرو برده است. این حزن و اندوه البته که با تفاخر آمیخته بود و نازیدن به داشتن چنین دردانه‌ای در عالم هنر که از این خطه برخاسته و پس از سال‌ها به آغوش همین خاک بازگشته است.

در این وداع جمعی از مسوولان کشوری، مدیران فرهنگستان‌ها، استادان دانشگاه، شاگردان استاد فرشچیان و برخی چهره‌های برجسته فرهنگ و هنر ایران، هم صدا با مردم ایستادند.
آنان آمده بودند تا آخرین صفحه‌ی زندگی استاد را با احترام ورق بزنند و او را به آغوش اصفهان بسپارند؛ همان شهری که سال‌ها الهام‌بخش او در خلق شاهکارهایی بی‌بدیل بود.

استاد فرشچیان در وصیت خود با دقت و ظرافتی هنرمندانه و سلیقه‌ای که شایسته نگارگری چون اوست، باغ مقبره صائب را برای خانه ابدی خویش برگزیده بود و چه انتخابی شایسته‌تر برای هنرمندی که جهان او همواره آمیخته‌ای از شعر، تصویر و ایمان به زیبایی بود.

پیش از تشییع، بنا و ایوان آرامگاه صائب تبریزی با وسواس و ظرافتی همسنگ روح استاد پیراسته شده بود تا همه چیز از جمله ابیات نقش‌بسته بر کاشیکاری‌های آن در غایت زیبایی و آراستگی برای حضور هنرمندی که با نگاره‌هایش عالم هنر را به حیرت واداشته بود، آماده باشد.گویی صائب تبریزی، خود در آن سوی باغ، چشم‌به‌راه هم‌نشینی با نگارگری نشسته بود که توانست خیال ایرانی را بر بوم، جاودانه سازد.

فضای مراسم، آمیزه‌ای از حزن و شوق بود؛ حزنی از وداع با استاد، و شوقی از آن که اصفهان بار دیگر صاحب نگینی جاودانه در دل خاک خویش می‌شود. مردمی که سال‌ها شاهنامه، رباعیات خیام و روایت‌های جاویدان فرهنگ ایرانی را در نگاره‌های فرشچیان دیده بودند، اکنون او را در باغی رهسپار خانه ابدی می‌کردند که خود تجسم بهشت ایرانی است.
باغ ایرانی همیشه الهام بخش آفرینش‌های هنری هنرمندان و نگارگران این سرزمین بوده و چه خوش که خالق آثاری چون « باغ عدن»، « رقص طبیعت» که باغ بستر الهامشان بوده، در چنین باغ مقبره‌ای زیبا بیارمد.

این‌گونه بود که محمود فرشچیان، نگارگر بی‌بدیل ایران، پس از عمری خدمت به فرهنگ و هنر این سرزمین در جوار شاعر بلند آوازه ایران، صائب تبریزی، در باغ مقبره‌ای که یادآور گوشه‌ای از باغ خیال‌انگیز ایرانی‌ست آرام گرفت تا نام و یادش، همچون نگاره‌هایش، تا همیشه در جان اصفهان و در حافظه تاریخ ایران بدرخشد.

📌این گزارش را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjVhDz
@mehrnaz_shahbaz
عطش حیات بر لبان بزرگترین رودخانه فلات مرکزی ایران

💢وقتی زاینده رود دست به دامن عُمان شد

🖋مهرناز شهباز

زاینده‌رود در بحرانی‌ترین شرایط تاریخ خود قرار دارد. خشکی رودخانه، فرونشست زمین، آلودگی هوا و گرد و غبار آلوده به فلزات سنگین، زنجیره‌ای از تهدیدها را برای اصفهان رقم زده است اما آیا طرح‌های انتقال آب از جمله، انتقال آب دریا می‌تواند دردی از زاینده رود دوا کند، نقاط کور این ماجرا و کاستی‌ها کجاست؟ در این باره با مهران زینلیان، معاون سابق عمرانی استانداری اصفهان گفت و گو کرده‌ایم.

زاینده‌رود، رودی که روزگاری سرچشمه حیات و تمدن اصفهان بود، امروز در شرایطی بحرانی قرار گرفته است. خشکی بستر آن نه تنها سیمای شهر را دگرگون کرده، بلکه زنجیره‌ای از بحران‌ها را برای استان رقم زده است؛ از فرونشست زمین گرفته تا تشدید آلودگی هوا و برخاستن گرد و غبار. پیامدهایی که سلامت شهروندان و حتی معیشت و آینده اصفهان را به‌شدت تهدید می‌کند.
 تالاب گاوخونی در پایاب زاینده‌رود اکنون در وضعیتی قرار دارد که پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد غلظت فلزات سنگین در گرد و غبار آن تا هزار برابر بیش از حد مجاز است؛ هشداری که تنها به حاشیه تالاب محدود نمی‌شود، بلکه تا شعاع صدها کیلومتر می‌تواند پیامدهای خطرناک زیست‌محیطی و انسانی به‌جا بگذارد.

با وجود سال‌ها مطالبه‌گری رسانه‌ها، فعالان و کارشناسان، هنوز پروژه‌های انتقال آب برای اصفهان به سرانجام نرسیده است. طرح‌هایی همچون بهشت‌آباد و کوهرنگ به دلیل مخالفت‌ها و مسائل زیست‌محیطی نیمه‌کاره مانده‌اند، در حالی‌که پیش‌تر تخصیص‌هایی از زاینده‌رود برای بخش‌های مختلف، بدون پشتوانه اجرایی چنین پروژه‌هایی، صورت گرفته است. این تخصیص‌های بی‌برنامه در کنار بارگذاری‌های گسترده، به‌ویژه در بخش کشاورزی و همچنین برداشت‌های بی‌رویه در بالادست و استان‌های همجوار، امروز زاینده‌رود را به نقطه‌ای رسانده که خود دیگر رمقی برای زایش و زندگی ندارد.

هرچند در سال جاری فاز نخست انتقال آب از دریا به اصفهان آغاز شده و بخشی از آن در اختیار پالایشگاه اصفهان قرار گرفته است اما این حجم نمی‌تواند جایگزین برداشت‌های کلان صنایع و کشاورزی از منابع سطحی و زیرسطحی شود. کارشناسان بر این باورند که تنها در صورت اجرای فاز دوم این طرح و انتقال سالانه تا ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب، می‌توان بخشی از وابستگی صنایع به منابع زاینده‌رود و البته آب‌های زیر سطحی را کاست و امید داشت که با تخصیص اندک اما حیاتی به خود رودخانه، بار دیگر جریان آب در بستر خشک آن دیده شود.

این در حالی است که صنایع، به‌عنوان بهره‌مندان این منشا حیات بخش اصفهان  و در عین حال عاملان اصلی آلودگی و فشار بر محیط‌زیست، باید بیش از گذشته پاسخگو باشند و در جبران خسارت‌ها و تأمین آب برای زاینده‌رود نقش ایفا کنند.

امروز زاینده‌رود و تالاب گاوخونی نه تنها مسئله‌ای محلی بلکه موضوعی ملی است و ادامه وضعیت موجود می‌تواند تبعاتی جبران‌ناپذیر بر سلامت، اقتصاد و محیط‌زیست برجای گذارد.
بر همین اساس، برای واکاوی بیشتر این وضعیت و مرور پیگیری‌ها و چالش‌های گذشته و پیش رو ، با مهران زینلیان، معاون عمرانی پیشین استانداری اصفهان و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان گفت و گو کرده‌ایم. او در دوره مسئولیت خود از نزدیک درگیر این پرونده بوده است اما همواره این پرسش مطرح بوده که چرا علی‌رغم تلاش‌ها و وعده‌ها، نتیجه ملموسی برای زاینده‌رود حاصل نشد. می خواهیم بدانیم از نگاه او چه اقداماتی انجام شده، چرا بسیاری از آنها بی‌ثمر مانده و چه راه‌هایی برای نجات زاینده‌رود پیش روی اصفهان قرار دارد.

📌این گفتگو را در لینک زیر بخوانید

https://irna.ir/xjVhgz
@mehrnaz_shahbaz
از نقش جهان اصفهان تا کنسولگری ایران در فرانسه؛

💢 روایت مرمتگری که پشت هر طاق، یک قصه دارد

🖋مهرناز شهباز

در سکوت صبحگاهی نقش جهان، وقتی آفتاب تازه روی کاشی‌های فیروزه‌ای می‌لغزد، محمد پاک‌نژاد از استادان به نام معماری سنتی ایرانی از خاطراتش می‌گوید؛ از روزهایی که عمارت توحید خانه را مرمت می‌کرد تا روزگاری که دست‌هایش به طاق و چشمه‌های پشت رواق‌های میدان نقش جهان جان دوباره بخشید.

روی سکوی پیرنشین مسجد شیخ لطف‌الله نشسته بود؛ جایی که سال‌هاست پناه صداهای آرام و حرف‌های نیمه گفته است. کنار او دوستی قدیمی بود و با هم گرم صحبت. ساعت ۹ قرار داشتیم. آرام نزدیک شدم. با دیدن من، برای لحظه‌ای کوتاه مکث کرد؛ سلام و احوالپرسی رد و بدل شد. دست‌ها را به اهرمی برای بدنم گرفتم و خودم را بالا کشیدم تا روی همان سکوی پیرنشین بنشینم.

حرف‌هاشان درباره یخچال‌های قدیمی اصفهان بود که حالا از بیشترشان جز خاطره‌ای محو چیزی باقی نمانده است. صحبت از تنها بازمانده‌شان بود؛ یخچال محله کوهستانک که به تازگی ثبت ملی شده است.

محمد پاک‌نژاد با صبری که انگار سال‌ها شاگردی استادکاران قدیمی به او بخشیده، گوش می‌داد. دست‌ها را روی هم گذاشته بود، گاهی لبخندی کوتاه می‌زد و گاهی با لحنی آرام صحبت‌های رفیقش را تایید می‌کرد.

پاک‌نژاد، از استادان به نام معماری سنتی ایران است که شاگردی استادکاران برجسته و تجربه‌ی عملی در کنار آنان در خطه اصفهان، از او یک معمار سنتی خبره ساخته، حرفه‌ای که نیاز حتمی پیرایش و حفاظت بناهای تاریخی ست.

او دارای دکترای افتخاری مرمت بناهای تاریخی و از جمله استادکارانی است که به اصالت هنر معماری اصفهان باور دارد. بخش مهمی از زندگی کاریش به مرمت و کمک به حفاظت آثار ارزشمندی چون بازار اصفهان، چهارسوها، راسته‌ها، عمارت توحید خانه، خانه‌های تاریخی از جمله داوید و سوکیانس گذشته است.

فعالیت‌های او تنها به اصفهان محدود نیست؛ بازسازی طاق‌های قلعه تاریخی چالشتر در چهارمحال و بختیاری، مرمت و اجرای طاق‌های سنتی مسجد صفوی کاظمین و اجرای طاق‌های سنتی در نقشخانه سرکنسولگری ایران در فرانسه از جمله دیگر کارهای اوست.

چیزی نگذشت که صحبت‌ها به پایان رسید، دوست قدیمی استاد خداحافظی کرد و رفت. حالا نوبت من بود؛ مصاحبه با محمد پاک‌نژاد شروع شد.

📌این گفتگو را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjVkHd
@mehrnaz_shahbaz
♨️ کشف ۱۰۰ سکه تاریخی در دل کمرزرین اصفهان؛ احتمال کشف یک تجارتخانه قوت گرفت


🔺باستان‌شناسان در فصل دوم کاوش‌های محوطه تاریخی کمرزرین اصفهان موفق به کشف ۱۰۰ سکه تاریخی شدند؛ آثاری که به گفته مقامات میراث‌فرهنگی اصفهان، احتمال وجود یک تجارتخانه مهم در این منطقه را تقویت کرده است.

🔺بدنبال کشف این یافته‌ها، فصل دوم کاوش در کمرزرین تمدید شد.

📌خبر را با جزییات در لینک زیر بخوانید.

https://irna.ir/xjVpxX
@mehrnaz_shahbaz
💢 بحران فرونشست در اصفهان ؛ آیا اصفهان در ۳۰ سال آینده ۶ متر فرو می‌نشیند؟

🖋مهرناز شهباز
 
🔺فرونشست اصفهان، بحرانی که سال‌ها کارشناسان و مسوولان نسبت به آن هشدار داده‌اند، بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته است. اخیراً ادعاهایی مبنی بر وجود ۲۷ میلیارد مترمکعب خلأ زیرزمین و فرو رفتن ۶ متری شهر طی ۳۰ سال آینده مطرح شده اما پرسش این است که این ارقام تا چه اندازه واقعی و علمی هستند؟

مساله فرونشست اصفهان در سال‌های اخیر، به‌ویژه از سال ۱۴۰۰ به این سو، به یکی از پررنگ‌ترین مشکلات و بحران‌های این شهر تبدیل شده است. ریشه اصلی این بحران به فشار فزاینده بر آب‌های زیر زمینی و خشکی زاینده رود باز می‌گردد؛ شرایطی که با نبود جریان دائمی آب در این رودخانه و فشار بر آب‌های زیر سطحی اوضاع را پیچیده‌تر کرده است.

با این حال، درباره وضعیت فرونشست در اصفهان اظهارنظرهای متفاوتی مطرح شده است که همه بر یک نکته تأکید دارند؛ نگرانی جدی برای آینده شهر اصفهان. بسیاری از کارشناسان و مسوولان معتقدند باید برای کنترل این روند و مدیریت شرایط، اقدامات فوری و جدی انجام شود چرا که فرونشست زمین نه تنها تهدیدی جدی برای زیرساخت های شهری و سکونتگاه‌های انسانی این خطه است بلکه با این رویه حیات نگین فلات مرکزی ایران، این گنجینه معماری و تاریخی نیز در معرض خطر نابودی و ویرانی قرار دارد.

یکی از اظهارنظرهایی که در روزهای اخیر بازتاب گسترده‌ای داشته، از سوی یکی از چهره‌های پیشین مدیریتی کشور مطرح شده است؛ فردی که سابقه مسوولیت در سمت‌های مهمی همچون وزارت جهاد کشاورزی و ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست را در کارنامه خود دارد. او در باره فرونشست اصفهان گفته است که زیر سطح این شهر در گستره‌ای حدود ۲۷۰۰ کیلومترمربع، چیزی جز حفره‌های خالی و هوا باقی نمانده و حجم این خلأها به حدود ۲۳ میلیارد مترمکعب می‌رسد. به باور او، این وضعیت به حدی بحرانی است که به زودی آثار تاریخی اصفهان، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، مدارس و حتی خانه‌های مردم در معرض آسیب جدی و نابودی قرار می‌گیرند.

بر اساس همین اظهارنظر، فرونشست سالانه زمین در اصفهان حدود ۲۰ سانتی‌متر برآورد شده است؛ موضوعی که اگر ادامه یابد، در ۳۰ سال آینده کل شهر اصفهانغ حدود ۶ متر پایین‌تر خواهد نشست اما پرسش مهم اینجاست که این آمار و هشدارها تا چه اندازه کارشناسی شده و مبتنی بر مطالعات علمی هستند؟ آیا ساختار زمین‌شناسی و خاک اصفهان چنین بحرانی را تأیید می‌کند؟ وضعیت واقعی سفره‌های آب زیرزمینی این شهر در حال حاضر چگونه است؟

برای پاسخ به این پرسش‌ها و بررسی دقیق‌تر وضعیت فرونشست اصفهان از منظر علمی و کارشناسی، با بهرام نادی متخصص ژئوتکنیک و از جمله کسانی که با بررسی رفتار خاک و آبخوان دشت اصفهان به طور گسترده به ابعاد گوناگون پدیده فرونشست زمین در اصفهان پرداخته گفت‌وگو کرده‌ام.

📌این گفت و گو را در لینک زیر بخوانید تا بدانید چقدر اظهارات عیسی کلانتری علمی و دقیق است؟

https://irna.ir/xjVnMj
@mehrnaz_shahbaz
♨️ مطالعات عبور مترو از حریم «مسجد عتیق» اصفهان ارزیابی و نتایج به یونسکو اعلام می‌شود‌


به گفته مقامات میراث فرهنگی اصفهان قرار است برای انتخاب مشاور ذی‌صلاح برای راستی‌آزمایی مطالعات دانشگاه علم و صنعت درباره تأثیر عبور مترو از حریم مسجد جامع عتیق اصفهان تصمیم گیری شود.

یک جلسه کارشناسی( به احتمال شورای تخصصی میراث‌فرهنگی)هفته گذشته در وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برگزار و مقرر شده است یک مشاور ذی‌صلاح از بخش خصوصی، مرکز پژوهش‌های وزارت راه و شهرسازی و یا مرکز راه‌آهن برای بررسی موضوع به کار گرفته شود.

در این جلسه تمام داده‌های دانشگاه علم و صنعت مطرح و مقرر شده است علاوه بر تشکیل جلسات کارشناسی، روش‌های راستی‌آزمایی داده‌ها و آمارها بررسی تا اطلاعات موجود در چند مرحله ارزیابی شوند .

پیشتر یونسکو از ایران خواسته بود ابعاد عبور مترو از حریم مسجد جامع عتیق اصفهان بررسی و نتیجه به آن‌ها اعلام شود.

🔺حالا آخرین خبرها درباره این موضوع این است که با انتخاب مشاور از سوی وزارتخانه میراث، مطالعات انجام شده، ارزیابی و نتایج آن به نمایندگان یونسکو ارائه می‌شود .

📌جزییات خبر و چند و چون ماجرا را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjVqhT
@mehrnaz_shahbaz
💢 زاینده‌رود عزیز، جان و تنت از زخم بدگوهران دور باد


زاینده‌رودحرمت دارد؛ هر وجبش‌.
تصمیم به برگزاری کنسرت در بستر خشک این رود عزیز که داغش بر سینه اصفهان کهنگی ندارد، نشان از کج‌فهمی و پروپاگاندای کوری ست که می‌خواهد از بک‌گراند خواجو و سینه خشک زاینده‌رود بهره بگیرد تا با فریادی خفه جار بزند مردم خوشحال هستند؛ یا به زور به مردم بگوید خوشحال باشید. دریغا و حسرتا....

عاقبت با فشار فعالان محیط زیست اجرای این شو به حاشیه جنوبی رودخانه منتقل شد اما چنین تصمیاتی که حالا با فشار و اعتراض مردم تغییر داده می‌شوند، بیانگر آن است که واقعا مسوولان این شهر اصلا اعتقادی به اینکه زاینده‌رود احیا می‌شود ندارند و اصلا هرکاری هم می‌کنند و هرآنچه می‌گویند برای سیراب کردن رسانه هاست . حرف در بوق و کرنا کردن است و عملی در پی آن نیست.

حرمت امامزاده به متولی آن است. شهر و مسوولان اصفهان فردا چطور می‌توانند چشم در چشم مردم، فعالان محیط زیست و رسانه‌های مردمی بشوند؛ چطور می‌توانند با مردم حرف بزنند. اصلا چطور می‌توانند کنار بستر زاینده رود عزیز راه بروند!

مسوولان اصفهان که می‌خواهید نغمه شادی آفرینی برای اصفهان سر بدهید! مردم از شما کار می‌خواهند: کاری که راه به حال و روزگارشان ببرد نه شو و نمایش‌های بی حاصل. کاری بکنید که بخوانند شما را نه برانند شما را.

مردم روزگار خوش می‌خواهند. مردم دل خوش می‌خواهند. چه می‌کنید شما! واقعا باورتان می‌شود این کارها می‌تواند به زور امیدآفرینی کند. امید در بستر فهم و درایت در حق و کار مردم است.

این رود، صحنه‌ای برای نمایش‌های زودگذر ، غیر مردمی و پروپاگاندایی شما نیست؛ این رود شریان حیات اصفهان است؛ باید به جای ساز و بوق و کرنای شما بر خاک تشنه‌اش، صدای جریان دوبارهاش را شنید.

@mehrnaz_shahbaz
♨️ شواهد تازه در کمر زرین؛ فرضیه وجود کاخ سلطنتی سلجوقی در این محدوده قوت گرفت

🔺باستان‌شناسان در محوطه کمر زرین اصفهان به شواهدی دست یافته‌اند که احتمال وجود یک کاخ سلطنتی متعلق به دوره سلجوقی را تقویت می‌کند.

🔺 بررسی‌ها و تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد. جالب آنکه، سازه آبی منقشی که در فاز نخست کاوش‌های کمر زرین کشف شده بود، به گفته باستان‌شناسان به احتمال زیاد برای تأمین آب همین کاخ سلطنتی یا دیگر سازه‌های معماری در این محدوده مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

🔺همچنین، شمار سکه‌های کشف‌شده در این محوطه تاکنون به حدود ۴۰۰ قطعه رسیده و به گفته کارشناسان، احتمال کشف سکه‌هایی مربوط به دوره‌های پیش از اسلام، از جمله دوره اشکانی، نیز وجود دارد.

📌این خبر و جزییاتش را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjVrHg
@mehrnaz_shahbaz
مهرناز شهباز
♨️ شواهد تازه در کمر زرین؛ فرضیه وجود کاخ سلطنتی سلجوقی در این محدوده قوت گرفت 🔺باستان‌شناسان در محوطه کمر زرین اصفهان به شواهدی دست یافته‌اند که احتمال وجود یک کاخ سلطنتی متعلق به دوره سلجوقی را تقویت می‌کند. 🔺 بررسی‌ها و تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه…
💢منابع مکتوب و شواهد تاریخی از فرضیه وجود کاخ در کمرزرین اصفهان پشتیبانی می‌کند

سرپرست هیأت باستان شناسی کمرزرین اصفهان با تأکید بر اهمیت بهره‌گیری همزمان از منابع مکتوب، بررسی‌های سطحی و زیرسطحی و کاوش‌های میدانی گفت: شواهد به‌دست آمده در این محوطه فرضیه وجود بناهای فاخر سلجوقی یا دیلمی را تقویت می‌کند؛ فرضیه‌ای که بر اساس یافته‌های علمی و داده‌های معتبر، قوی و قابل اثبات است.


شجاعی با تأکید بر اهمیت منابع مکتوب در شناخت ماهیت این محوطه اضافه کرد: باستان شناسی فقط به معنای کندن زمین نیست؛ یکی از مهم‌ترین داده‌هایی که ما را به درک بهتر گذشته نزدیک می‌کند، منابع مکتوب تاریخی است و در کنار آن، بررسی‌های زیرسطحی و ژئوفیزیکی و همچنین کاوش‌های میدانی، سه منبع اصلی ما برای تحلیل و تبیین فرضیه‌ها به شمار می‌روند.

سرپرست هیات کاوش در کمرزرین ادامه داد: در کمرزرین نیز با تکیه بر این سه دسته داده تلاش کردیم فرضیه‌ای مطرح کنیم که مبتنی بر شواهد علمی و تاریخی باشد.

📌جزییات را در لینک زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjVrSD
@mehrnaz_shahbaz
💢بازخوانی تجربه‌های مرمتی در اصفهان؛ از شیوه‌ ایتالیایی‌ها تا دغدغه حفظ اصالت آثار


🖋مهرناز شهباز

هوشنگ رسام، از چهره‌های مرمت اصفهان، با نگاهی به چند دهه فعالیت خود در بناهای تاریخی شهر، از تغییر رویکردهای مرمتی و فاصله گرفتن از روش‌های اصیل و علمی می‌گوید؛ روایتی از دوران همکاری با استادان ایتالیایی تا چالش‌های امروز مرمت در اصفهان.

مرمت آثار تاریخی اصفهان به‌ویژه تزئینات و نقاشی‌ها همواره از دغدغه‌های اصلی میراث فرهنگی بوده است. هوشنگ رسام، از پیشکسوتان مرمت در این شهر، با سال‌ها تجربه در مرمت نقاشی‌های چهلستون، ایوان قیصریه و مشارکت در طرح‌برداری نقوش گنبدهای تاریخی، بر ضرورت حفظ اصالت و پرهیز از مرمتی که بنای تاریخی را به سمت نوسازی ببرد، تأکید دارد.

او در مرمت نقاشی‌های عمارت چهلستون، ایوان‌های سردر قیصریه و طرح‌برداری نقوش گنبدهای تاریخی اصفهان همچون مسجد جامع عباسی، مسجد شیخ لطف‌الله، مدرسه چهارباغ و دیگر بناهای ارزشمند به‌ویژه آثار دوره صفوی مشارکت داشته است.

رسام تحصیل‌کرده هنرستان هنرهای زیبای اصفهان است و در رشته مرمت بناهای تاریخی نشان درجه یک هنری دارد. او در دهه ۵۰ خورشیدی زیر نظر گروه ایتالیایی «ایزمئو» که در اصفهان فعالیت‌های پژوهشی و مرمتی داشتند، آموزش دیده و با آن‌ها همکاری کرده است.

این استاد مرمت ضمن نقد شیوه‌های کنونی پیمانکاری در مرمت آثار تاریخی، معتقد است بهره‌گیری از گروه‌های امانی میراث فرهنگی و متخصصان بومی، حفظ اصالت بناها و پرهیز از مرمت‌هایی که رنگ و جلای نوسازی دارند، باید در اولویت قرار گیرد. به باور او، سپردن مرمت بناهای تاریخی به دست پیمانکاران می‌تواند آسیب بزرگی برای بناهای تاریخی اصفهان در پی داشته باشد.

📌در گفت‌وگویی با این پیشکسوت مرمت به بررسی فعالیت‌های سالیان گذشته او، دستاوردها و همچنین دیدگاه‌هاش درباره وضعیت کنونی حفاظت از بناهای تاریخی اصفهان پرداخته‌ام که می‌توانید در لینک زیر بخوانید.

https://irna.ir/xjVFcg
@mehrnaz_shahbaz
2025/10/17 06:36:07
Back to Top
HTML Embed Code: