የካርል ዩንግ ጥልቅ የፍልስፋና እና ሥነልቦናዊ ንግግሮች!

1. ”ባንተ በራስህ ውስጥ ያለዉን ጨለማ ማወቅ በሌሎች ጨለማ ላይ ለመስራት መንገዱን ይጠርግልሀል”

2. ”ንቁ ባልሆነዉ የአእምሮህ ክፍል ተቀምጠው ባንተ ላይ ተፅኖ የሚያደርጉትን ሀሳቦች ንቁ ወደ ሆነዉ ክፍል እስካላመጣህ ድረስ እነሱም አንተን መምራታቸው አንተም እጣፈንታዬ ነው እያልክ መኖርህ ይቀጥላል” 

3. ”መልካም ነገሮችን ይዘዋል እና በህይወትህ ከባድ እና የሚገዳደሩ ነገሮችን አመስግን በእዉነታዉ ለጤናማ እድገት፣ ራስን ለመሆን እና እውነተኛው እኛነታችን ላይ ለመድረስ ተግዳሮት አስፈላጊ ነው“

4. ”የትኛዉም የምታገኘዉ ሰው አንተ የማታቀዉ የሆነ ነገር ያውቃል ስለሆነም ሁሌም ለማወቅ ጉጉት ይኑርህ ከነሱም ተማር”

5. ”እኔ ለመሆን የመረጥኩትን እንጂ በኔ ላይ የሆነብኝ ነገር ውጤት አይደለሁም”

6. “ዓለም ስለማንነትህ በሚጠይቅህ ግዜ ማን እንደሆንክ ካላወክ በምላሹ ዓለም በራሱ ስለአንተ ይነግርሀል"

7. “አንድ ሰው ይበልጥ ባወቀ ቁጥር ብቸኛ እየሆነ ይመጣል”

8. “በሌሎች ላይ አይተነው የሚያስቆጣን ነገር ሁሉ አራሳችንን እንድንረዳ መንገድ ይመራናል”

9. ”ህይወት የእውነት የሚጀመረው ከአርባ ዓመት በኃላ ነው እስከዛ በነበረው እየኖርክ ሳይሆን ጥናት እያደረግክ ነው”

10. ”አንተነትህ የሚገለፀዉ በድርጊትህ እንጂ በምታወራው አይደለም እና አድርገው”

ፍ/ማርያም ተስፋዬ (የሥነልቦና ባለሙያ )

@melkam_enaseb

ጥናት!

ተመራማሪዎች በቀን ውስጥ ለተወሰነ ጊዜ የእግር ጉዞ ማድረግ የአዕምሯችንን አቅም ለማሳገድ እንደሚረዳ አስታወቁ።

አዲስ የተሰራ የኒውሮሳይንስ ጥናት እንዳመለከተው ከሆነ ለ20 ደቂቃ የእግር ጉዞ ማድረግ የአዕምሯችን አዲስ መረጃ ለመውሰድና ለመያዝ እንዲዘጋጅ ያደርገዋል።

በተለይም ውሳኔ ለመስጠት፣ ጭንቀትን ለመቆጣጠርና፣ በባህሪያችን ዙሪያ የሚያቅደው የአእምሯችን ክፍል ላይ አዎንታዊ ተጽእኖ እንዳለው ነው ተመራማሪዎች ያስታወቁት።

ሌሎች አይነት የአካል ብቃት እንቅስቃሴዎች የአዕምሮ ጤናን ለመጠበቅ እንደሚረዱ የሚታወቅ ቢሆንም፤ ይህኛው ጥናት ግን የግር ጉዞ እና የአእምሮ አቅም ላይ ትኩረትን ያድረገ እንደሆነም አስታውቀዋል።

በዚህም በቀን ለ20 ደቂቃ እና ከዚያ በላይ የእግር ጉዞ ማድረግ የአእምሮን አቅም እንደሚያሳድግ እና ምንም እንቅስቃሴ ካለማድረግ የተወሰነ የእግር ጉዞ ማድረግ እንደሚሻልም ጥናቱ አመላክቷል።

የሳንፎርድ ዩኒቨርሲቲ ተመራማሪዎች ጥናቱን ባከናወኑበት ወቅት ተሳታፊዎች የእግር ጉዞ የሚያደርጉ እና የማያደርጉትን በመለየት ክትትል ያደረጉ ሲሆን፤ በዚህም ለ20 ደቂቃ የእግር ጉዞ የሚያደርጉ ሰዎች ተቀምጠው ከሚውሉት የተሻለ ሆነው ተገኝተዋል።

ተመራማሪዎች የአእምሮ እንቅስቃሴን በኤሌክትሮኤንሴፋሎግራፊ (ኢኢጂ) መለካት ምን እየተፈጠረ እንዳለ የተመለከቱ ሲሆን፤ በዚህም የእግር ጉዞ የሚያደርጉ ሰዎች ላይ ተጨባጭ እና አወንታዊ ተፅእኖዎችን አይተዋል።

Via: Alain

@melkam_enaseb

ስለ አለኝታ ምን ያህል ያውቃሉ?

6388 አለኝታ ነጻ የስልክ መስመር ላይ ይደውሉና ስነልቦናዊ ድጋፍ ያግኙ።  

@melkam_enaseb

የንግግር ህክምና

የንግግር ህክምናን በተመለከተ በህብረተሰቡ ዘንድ የተሳሳተ አረዳድ መኖሩ ይነገራል፡፡ ይህም የንግግር ህክምና የምክር አገልግሎት መስጠት ነው የሚል እሳቤ ነው፡፡

የምክር አገልግሎት ለአእምሮ እክል ወይም ህመም የሚሰጥ ቢሆንም የንግግር ህክምና ነው ማለት አለመሆኑም ይገለጻል፡፡ 

በንግግር ህክምና የአይምሮ እክል ያጋጠመውን ታካሚ የልጅነት ጊዜ አስተዳደግን የሚመረምር እና ያጋጠመውን ችግር ከስር ከመሰረቱ የሚያጤን ሲሆን፤ ታካሚው የችግሩን መንስኤ እንዲገነዘብ የሚረዳ የህክምና መንገድ ነው፡፡

በዚህ የህክምና ሂደት ላይ ታካሚዎች የሚሰማቸውን የውስጥ ሀዘን፣ ንዴት፣ ሃሳባቸውን እና ያለፉበትን መልካም ሆነ መጥፎ አጋጣሚዎችን በነጻነት የሚናገሩ ሲሆን፤ ባለሞያው ችግሩን በትኩረት በመረዳት የትኛው ጉዳይ በህይወታቸው ላይ ተጽዕኖን ሊያሳድር እንደሚችል እና ህመሙ ሚታከምበትን ሁኔታ የሚመረምር ይሆናል፡፡

የህክምና ሂደቱ በባለሞያው እና በታካሚው መካከል የሚካሄድ በመሆኑ የታካሚው ሚስጥር እንዲጠበቅ ያደርጋል፡፡ 

የንግግር ህክምና፦ ለጭንቀት፣ ድባቴ እና መሰል አእምሮ እክሎች የንግግር ህክምናን እንደ መጀመሪያ የህክምና ሂደት የሚሰጥ ነው። እንዲሁም ድንገተኛ ሃዘን ሲያጋጥም፣ ከአደጋ በኋላ የሚከሰት የአይምሮ እክልን፣ በትዳር ህይወት የሚያጋጥሙ ግጭቶችን፣ ለሱስ ለተጋለጡ ሰዎች፣ አረዳድ እና ባህሪን ለማረቅ፣ ጠባሳ ሆነው የቀጠሉትን በልጅነት ጊዜ የተከሰቱ መጥፎ የህይወት አጋጣሚዎችን ለማከም የሚሰጥ ነው።

በልጅትነት ጊዜያት ላይ የሚያልፉ ጥሩም ሆኑ መጥፎ የህይወት ክስተቶች ለሰዎች የወደፊት ህይወት እና ስነልቦና ላይ ከፍተኛ ጫና ያሳድራሉ፡፡

በመሆኑም ወላጆች ወይም አሳዳጊዎች ልጆቻቸው የሚናገሩት ንግግር የተገራ፣ የሚተገብሯቸው ድርጊትች የተቆጠቡ ሊሆኑ ይገባል፡፡ ምክንያቱም የብዙዎች የአእምሮ እክሎች በልጅነት ጊዚያት ላይ በሚፈጠሩ መጥፎ ጠባሳዎችን ተከትሎ  የሚከሰቱ ናቸው።

የሰዎች አሉታዊ ንግግር በሌሎች ላይ ለበታችነት ስሜት፣ ምንም ማድረግ አልችልም ብሎ ለማሰብ እና አንዳንዴም ከልክ በላይ ለራስ ክብርን መስጠት ሊያጋልጥ በመቻሉ፤ አንደበት ሊታረም እና ለሰዎች አይምሮ መጠንቀቅ ያስፈልጋል፡፡

የንግግር ህክምና ውጤታማ ነው። በማህበረሰቡ ዘንድ የተለመደው የተሳሳተ አረዳደድ ሊታረም ይገባል እና ሰዎች የሚያስጨንቃቸውን እና የሚያጋጥማቸውን መጥፎ የህይወት ክስተቶችን ከባለሞያ ጋር በመነጋገር የአእምሮ ጤናቸውን መጠበቅ ይችላሉ፡፡ 

ህክምናው በዋናነት በልጅነት የእድሜ ክልል ያጋጠሙ ሁኔታዎችን የሚያስታውስ፣ የትኛው የህይወት ገጠመኝ የሰዎችን ስነልቦና እና የዕለት ተዕለት ህይወት ላይ ጫና የሚያሳድሩ መንስዔዎችን የሚመረምር በመሆኑ በወላጅ አልያም በአሳዳጊዎች ዘንድ ከታች የተዘረዘሩት ቢለመዱ ጥሩ ነው።

በተቻለ መጠን ቁጡ አለመሆን፣ የልጆች ባህሪ ላይ መስራት፣ ከቁስ በተጨማሪ ፍቅርን ለልጆች መስጠት እና ልጆች የሚተማመኑበት ወላጅ መሆን አስፈላጊ ነው፡፡

ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው (የአዕምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)

@melkam_enaseb

እንኳን ለትንሳኤ በዓል አደረሳችሁ፣ አደረሰን!

መልካም በዓል!

@melkam_enaseb

የማህበራዊ ጭንቀት/ፍርሃት (Social Anxiety Disorder) or Social Phobia - ክፍል 1

በማኅበራዊ ፍርሃት/ጭንቀት የሚሰቃዩ ሰዎች በሕዝብ ፊት መቅረብ ይፈራሉ። የፍራቻቸው ዋና ጽንስ ደግሞ የሚዋርዱ ወይም የሚያሳፍር ድርጊት እንደሚፈጽሙ ማሰብ ነው።

ምንም እንኳን በህዝብ ፊት ቆሞ ንግግር ማድረግ በአብዛኞቻችን ዘንድ ምቾትን ቢነሳም፤ የ “ማህበራዊን ጭንቀት” ህመም ለይቶ ለማወቅ ከፍተኛ የሆነ የጭንቀት መጠን፣ ተመጣጣኝ ያልሆነ ወይም ዘርፈ ብዙ በአካል፣ በስራ፣ በትምህርት ጉዳት ሲኖረው ነው።

ስርጭት

-  ከ 5% እስከ 12% የሚሆኑ የአለማችን ህዝብ በዚህ ህመም የሰቃያሉ።
- ከወንዶች ይልቅ በሴቶች ላይ ያለው ስርጭት ከፍተኛ ነው። ሆኖም ግን ወንዶች ከሴቶች በተሻለ ወደ ህክምና ይመጣሉ። ይህ ሊሆን የቻለው ደግሞ ወንዶች ለማህበራዊ ተሳትፎ ከሴቶች በበለጠ ጫና ስለሚበዛባቸው እንደሆነ ስለሚገመት ነው።
- ማኅበራዊ ፍርሃት በይበልጥ የሚከሰተው በጉርምስና እድሜ ለይ ሲሆን አብዛኞቹ ተጎጂ ሰዎች ከልጅነት የጀመረ የጭንቀት ታሪክ እንዳላቸው ይገመታል።
- በቤተሰባዊ ሃረግ አለው እድሉ በ 3 እጥፍ ሊጨምር ይችላል።

ምልክቶች

1. ማኅበራዊ ጭንቀት ውስን በሆኑ ሁኔታዎች ለይ ብቻ ወይም ደግሞ አጠቃላይ የማህበራዊ ግንኙነቶችን ሊገደብ ይችላል።

ውስን ሁኔታዎች ስንል “የአፈፃፀም ጭንቀት” (“Performance anxiety”) ማለት ሲሆን እንደ ምሳሌ፦ በአደባባይ መናገር፣ መጻፍ፣ ሬስቶራንት አልያም ገላጣ ቦታ መመገብ፣ የህዝብ መጸዳጃ ቤት መጠቀም፣ ወዘተ.... ያጠቃልላል።

አጠቃላይ ማህበራዊ ግንኙነቶች ስንል ደግሞ እንደ ምሳሌ፦ ከሰዎች ጋር መገናኘት፣ ወደ ትምህርት ቤት ወይም ወደ ሥራ መሄድ፣ ወደ ገበያ መሄድ፣ ወዘተ.... ይይዛል።

2. በማኅበራዊ ጭንቀት የሚቸገሩ ሰዎች በሚያሳዩት የጭንቀት ምልክት ምክንያት በሌሎች ሰዎች ዘንድ በአሉታዊ ሁኔታ የሚገመገሙ ይመስላቸዋል፤ ማለትም፦ የሚዋረዱ ወይም የሚያፍሩ አልያም ሌሎችን የሚያሳዝኑ)።

3. ማኅበራዊ ተሳትፎ ሁኔታዎች ሁልጊዜ በሚባል ደረጃ ፍርሃትን ወይም ጭንቀትን ያስከትላሉ።

- በልጆች ላይ ፍርሃቱ ወይም ጭንቀቱ የሚገለጸው በማልቀስ፣ በንዴት፣ ቁጣ፣ ማደንዘዝ፣ መሸማቀቅ ወይም በማህበራዊ ሁኔታዎች ውስጥ መናገር አለመቻል ሊገለፅ ይችላል፡፡

4. ማኅበራዊ ተሳትፎዎች ሁኔታዎች ይሸሹታል፤ ግዴታ ከሆነ ደግሞ በከፍተኛ ፍርሃት ወይም በጭንቀት ያሳልፉታል።

5. ጭንቀቱ፣ ፍርሃቱ ማህበራዊ ሁኔታው ከሚፈጠረው ትክክለኛ ስጋት ጋር ተመጣጣኝ አይደለም የተጋነነ ነው።

6. የማኅበራዊ ፍርሃት፣ ጭንቀት ወይም ሽሽት ቋሚ እና ከ6 ወር ወይም ከዚያ በላይ የሚቆይ ነው።

7. በማህበራዊ፣ በስራ፣ በትምህርት ወይም በሌሎች አስፈላጊ የህይወት ሂደቶች ለይ ከፍተኛ ጫና ወይም ጉዳት ያመጣል።

የማህበራዊ ጭንቀት ምልክቶች ከከፈተኛ ድንጋጤ (Panic disorder)፣ የስብዕና ችግር (Avoidant personality) እና ዓይናፋርነት (Shyness) ጋር ሊመሳሰሉ ይችላል።

ተያይዞም በሱስ አጠቃቀም ችግር፣ አልያም አካልዊ ህመምሞች እንደ ፓርኪንሰን በሽታ፣ አለቅጥ ውፍረት፣ እሳት አደጋ፣ ወዘተ...ጋር አለመዛመዱን መመርመር አስፈላጊ ነው።

ብዙውን ጊዜ በሽታው ሥር የሰደደ ቢሆንም ምልክቶቹ በሁኔታዎች ሲለዋወጡ ይታያል፤ ትንሽ ውጥረትም ያባብሰዋል።

በቀጣይ ስለ ማኅበራዊ ጭንቀት/ ፍርሃት ህክምና እናቀርባለን፤ እስከዛው መልካም ጊዜ።

ዶ/ር መሀመድ ንጉሴ (ሳይካትሪስት)

@melkam_enaseb

የማህበራዊ ጭንቀት/ፍርሃት (Social Anxiety Disorder) or Social Phobia - ህክምና

የማኅበራዊ ጭንቀት/ ፍርሃት ሁለት አይነት ህክምና አሉት። እንዚህም የስነ-ልቦና ህክምና እና የመድሃኒት ህክምና ናቸው። የህክምናው ምርጫ የሚወሰነው የሚከተሉትን ታሳቢ በማድረግ ነው።

- ማኅበራዊ ጭንቀቱ በተጠቂው ግለሰብ ለይ በሚፈጥረው የህይወት ጫና፣ ክብደት፣
- የታካሚ ምርጫ እና ተነሳሽነት፣
 - የታካሚው በሕክምናው ውስጥ የመሳተፍ ችሎታ፣
- ተጓዳኝ የአእምሮ ሕመሞች ካሉ፣ ወዘተ...።

የስነ-ልቦና ህክምና

የኮግኒቲቭ-ቢሄቪየር ህክምና (Cognitive and behavioral Therapy) ዉጤታማ የህክምና አይነት ሲሆን፤ አስተሳሰብ እና ባህሪን በመቀየር የሚሰራ የንንግር ህክምና አይነት ነው።

ህክምናው ጊዜ የሚፈልግ እና ፍርሃትን በመጋፍጥ የሚደረግ የህክምና አይነት ነው። የግለሰቡን ተነሳሽነት የሚጠይቅ ሲሆን በደንብ ከተሰራ አመርቂ ዉጤት ያመጣል። ህክምናው በግለሰብ ወይም በቡድን ሊስጥ ይችላል።

የመድሃኒት ህክምና

የተለያዩ የመድሃኒት አይነቶችን በመጠቀም የማኅበራዊ ጭንቀትን ማከም ይቻላል፤ ዉጤታማ ለውጥም ያመጣሉ። በተለይ ተጓዳኝ የአዕምሮ ችግሮች ካሉ እና በአፋጣኝ ለውጥ ካስፍለገ ይህ ህክምና ተመርጭ ይሆናል።

ስር ለሰደደ የጭንቀት ህመም የህክምና ውጤት ጊዜ የሚወስድ መሆኑን መገንዘብ አስፈላጊ ነው። በርካታ ሳምንታት ወይም ወራቶችን በስነ-ልቦና ህክምና ሲያሳልፉ እንዲሁም ለእርስዎ ሁኔታ ትክክለኛውን መድሃኒት እስከሚገኝ ድረስ የተወሰነ የሙከራ ጊዜ ቢፈጅም፤ እምርታዊ ጉዞው በስተመጨረሻ ለውጥ ያመጣል። 

ዶ/ር መሀመድ ንጉሴ (ሳይካትሪስት)

@melkam_enaseb

መዋሸት ከአዕምሮ ጤና ችግር ጋር ምን ያገናኘዋል?

መዋሸት ከልጅነት ዕድሜ ይጀምር እና እስከ እድሜ አመሻሽ ድረስ ሊቀጥል ይችላል። ውሸት የህመም ምልክት እና የስብዕና መለያ ተደርጎ ይታሰባል፡፡

ውሸት ህመም ነው ማለት ባይቻልም ሲደጋገም ግን እንደ ህመም ባይወሰድም የህመም ምልክት ግን ሊሆን ይችላል፡፡

ሰዎች በተለያዩ አጋጣሚዎች ውስጥ ሊዋሹ የሚችሉ ሲሆን፤ ጊዜ እና ቦታ እየመረጡ የሚዋሹ እና በአገኙት አጋጣሚ ሁሉ መዋሸትን የሚመርጡ በማለት በሁለት መልኩ ከፍሎ መመልከት ይቻላል፡፡

ለመዋሸት እንደ ምክንያት የሚነገሩ  መላምቶች፦

• የአእምሮ ጭንቀት
• የጤና እክል
• ዝቅተኛ በራስ መተማን
• በሰዎች ዘንድ ተፈላጊነትን ለመጨመር በማሰብ
• የናርስሲሲት ስብዕና ያላቸው ሰዎች (አፍቅሮተ ራስ)
• ከዚህ በተጨማሪም በቤተሰብ ውስጥ የሚዋሽ ሰው ካለ ህጻናት ውሸትን እየተላመዱ እንዲያድጉ ያደርጋል፡፡

በመዋሸት ሌሎችን ለመጉዳት የሚሞክሩ ሰዎች ቢኖሩም ያለፈ የህይወት ታሪካቸው በሚያሳድርባቸው አሉታዊ ተጽዕኖ ብቻ ሰዎች ሊዋሹ ይችላሉ፡፡ አንዳንዶች ለምን እንደሚዋሹ ምክንያቱን ባይቁትም ፍላጎታቸው መዋሸት ብቻ ሆኖ ሊያገኙት ይችላሉ፡፡

የመዋሸት ፍላጎታቸው ከጊዜ ወደ ጊዜ ይጨምር እና በመዋሸታቸው ደስተኛ እንደሆኑ ሲናገሩም ይስተዋላል፡፡ ሰዎችን ያለ ምክንያት ማታለል፣ አመለካከታቸውን ማሳት የስብዕና እክል ተደርጎ ይታሰባል፡፡

በህይወት ውስጥ የሚያጋጥሙ ጉዳቶች ሰዎች እንዲዋሹ እንደ ምክንያት ይነሳል ፍርኃትም ለመዋሸት ምክንያት ሊሆን ይችላል፡፡ ሆን ብሎ መዋሸት፣ ሀላፊነትን አለመውሰድ፣ እንደ ታመሙ ማስመሰል፣ ግልፍተኛ መሆን እና የሆነ ጥቅም ለማግኘት ሲሉ የሚዋሹ ሰዎች ይስተዋላሉ፡፡

እንዴት መዋሸትን ማቆም ይቻላል፤

በሰዎች እንዋሻለን የሚለው አመለካከት አለመኖሩ ለሚዋሹ ሰዎች በስነ ልቦና ባለሙያ የሚደረግላቸውን ህክምና አስቸጋሪ ያደርገዋል፡፡

ሰዎች በቅድሚያ ስለ ውሸት እራሳቸውን መጠየቅ ይገባቸዋል፤ በንግግር ህክምና የመዋሸት ባህሪን ማከም ይቻላል፡፡ በህክምናው ሰዎች የሚዋሹበትን ምክንያት እንዲረዱ ማድረግ እና ሌሎች ተጓደኝ የአእምሮ ህመሞች ካሉ ማከምን ያካትታል።

ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው (የአዕምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)

@melkam_enaseb

የእንቅልፍ ማጣት ችግር

እንደ ተመራማሪዎች ገለጻ እንቅልፍ ለአዕምሮ ንቃት እና ብርታት አስፈላጊ መሆኑ ይነገራል።

ሥራን በአግባቡ ለመስራት፣ ማህበራዊ ኑሮን ለማመጣጠን እንዲሁም ጤናማ ሆኖ ለመቆየት ጥሩ እንቅልፍ ወሳኝ መሆኑም ይታወቃል።

አይናችንን ከድነን ለመተኛት መቸገር ወይም በአግባቡ አለመተኛት ደግሞ ከድካም በዘለለ የጤና እክሎች ያስከትላል።

የእንቅልፍ ማጣት ችግር ምንድን ነው?

እንቅልፍ ተፈጥሯዊ የሆነ ሂደት ነው በቀን ውስጥ አንድ አራተኛ የሚሆነውን በእንቅልፍ ነው የምናሳልፈው፡፡

ታድያ ሰዎች ባላቸው የእለት ተዕለት መስተጋብር አንዳንዴ ለመተኛት ምቹ የሚሆኑ ጊዜያቶች ይኖራሉ አንዳንዴ ደግሞ ሳንተኛ እና በቂ እንቅልፍ ሳናገኝ ልንነቃባቸው የምንችላቸው ሁኔታዎቸ አሉ፡፡

ከብዙ የአእምሮ ጤና መዛባት ጋርም የእንቅልፍ ማጣት እንደ ምልክት ሆኖ ሊመጣ ይችላል፡፡

መንስኤዎቹ ምንድን ናቸው?

- የውጥረት መጠን መጨመር
- እየጠጡ ማምሸት
- ስልክ እና ኮምፒውተር ላይ እረዥም ሰዓት ማሳለፍ
- ሰው ሰራሽ የሆኑ ክስተቶች (ጦርነት፣ ግጭት)
- ተፈጥሯዊ የሆኑ አደጋዎች (ጎርፍ፣ ረሀብ፣ ድርቅ) ውስጥ የሚያልፉ ሰዎች አዕምሯቸው ላይ የሚፈጥረው ጠባሳ እንቅልፍ ሊያሳጣቸው ይችላል፡፡

ምን ሊያስከትል ይችላል?

- ቀን ላይ የሚኖረን ንቃት እና ትኩረት መቀነስ
- ድካም ድካም ማለት
- ከባድ የሆነ የአዕምሮ ጤና መታወክ
- የሀይል መቀነስ
- መበሳጨት
- ከሰዎች ጋር ለመግባባት መቸገር
- የሰውነት በሽታን የመከላከል አቅም መቀነስ
- መቆጣት
- የማድመጥ አቅማችን ማነስ
- አዕምሯችን ላይ የሚፈጥረው እረዥም ግዜ የሚቆይ ተፅእኖ ደግሞ ለሌሎች አካላዊ ህመሞች ሊያጋልጠን ይችላል፡፡

ችግሩን ለመቅረፍ ምን ማድረግ ይመከራል?

- የሚረብሸን ነገር ካለ የቅርብ ለምንለው ሰው ማማከር
- የሚያሳስቡን ነገሮች ሲኖሩ መፃፍ
- የስነ ልቦና ባለሙያዎችን ማማከር
- ሙቅ ሻወር መውሰድ
- የሰውነት እንቅስቃሴ ማድረግ
- ትኩስ ወተት መጠጣት
- ለእንቅልፍ የሚሆን ሁኔታ ማመቻቸት (ሲተኙ ከ100 ጀምሮ ወደኋላ ቁጥር እየቆጠሩ መተኛት)
- የቀን ልምዳችንን መጠበቅ (ተመሳሳይ ሰዓት መተኛት እና መንቃት) ይጠቀሳሉ፡፡

ቴድሮስ ድልነሳው (የስነ-ልቦና ባለሙያ)

@melkam_enaseb

ለመላው የእስልምና እምነት ተከታይ እህት/ወንድሞቻችን፣ እንኳን ለኢድ አል‐አድሀ በዓል አደረሳችሁ!

መልካም በዓል!

@melkam_enaseb

ሳይኮሲስ ምንድን ነው?

እንትና እኮ 'ሳይኮቲክ' ነው ምናምን ብላችሁ ወይንም ሰምታችሁ ታውቃላችሁ ብዬ አስባለሁ።

ለመሆኑ አንድ ሰው ሳይኮሲስ አጋጠመው የሚባለው መቼ ነው?

በመጀመርያ ሳይኮሲስ ማለት ምን እንደሆነ ትርጉሙን እንመልከት፦ ሳይኮሲስ 'እውነታን በአግባቡ አለመረዳት' እንደማለት ነው። እውነታ ምንድን ነው? እስቲ ተፈላሰፋበት።

ለአሁኑ ግን እውነታን እንዲህ እንፍታው እና ወጋችንን እንቀጥል:- እውነታ በስሜት ህዋሶቻችን በኩል የሚቃኝ (ማለትም የሚታይ፣ የሚሰማ፣ የሚዳሰስ፣ የሚሸተት እና የሚቀመስ) እና በአዕምሯችን ትርጉም የሚሰጠው ክስተት (Stimuli) ነው።

ሰዎች ሳይኮሲስ ሲያጋጥማቸው አዕምሯቸው የሌለን ነገር እንዳለ አድርጎ ትርጉም መስጠት ይጀምራሉ።

1. ሃሉሲኔሽን

- ለሌሎች የሚታይ ነገር ሳይኖር እንደታያቸው (Visual Hallucinations)
- የሚሰማ ነገር ሳይኖር ድምጽ እንደተሰማቸው (Auditory Hallucination)
- የሚሸተት ነገር ሳይኖር የሆነ ነገር እንደሸተታቸው (Olfactory Hallucination)፣
- በቆዳቸው ላይ ለየት ያለ እንቅስቃሴ እንደሚሰማቸው (Tactile Hallucination)

2. ዴሉዥን

ለየት ያለ እና ከእውነታው ያፈነገጠ አስተሳሰብ ማራመድ ይጀምራሉ። እሳቤያቸውን በሙሉ እርግጠኝነት የሚያምኑበት ሲሆን ከሚኖሩበት ማህበረሰብ/ባህል አስተሳሰብ ጋርም አብሮ የሚሄድ አይደለም። ይህ ዴሉዥን ይባላል።

ለምሳሌ:-

- ይከታተሉኛል፣ መተት አሰርተውብኛል አይነት ጥርጣሬ (Persecutory delusion)
- ያልሆኑትን እንደሆኑ እና የተለየ ችሎታ/ጸጋ እናዳላቸው አድርገው ራሳቸውን መካብ (Grandiose Delusion)
- ምክንያት አልባ ቅናት (Delusional Jealousy)
- በሆነ አካል ቁጥጥር ስር እንዳሉ ማሰብ (Delusion of control)
- አንዳንድ መደበኛ ክስተቶችን ለነሱ የተለየ መልእክት እንዳላቸው ማሰብ (delusional perception) እና ሌሎችም ይጠቀሳሉ።

በነገራችን ላይ ሳይኮሲስ በዋነኝነት ከ ዶፓሚን ስርአት መዛባት ጋር ተያይዞ እንደሚመጣ ይታመናል። ይህን መዛባት የሚያመጡ ብዙ ምክንያቶች አሉ።

ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው (የአዕምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)

@melkam_enaseb

እራስን ከአዕምሮ ህመም መጠበቂያ መንገዶች ምንድን ናቸው?

ለራስ መደረግ ያለበት ጥንቃቄ እንዴት ያለ ነው?

በአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ የአእምሮ ህክምና ትምህርት ክፍል መምህርና ሀኪም እንዲሁም የስጦታ የአእምሮ ህክምና እና የሱስ ማገገሚያ ማዕከል ሜዲካል ዳይሬክተር ዮናስ ባህረ ጥበብ (ዶ/ር) በጉዳዩ ላይ የሰጡትን ማብራሪያ ይህንን ማስፈንጠሪያ በመጫን ያድምጡ: ➡️ https://tinyurl.com/msuxf9zj

Via: ሸገር ኤፍኤም

@melkam_enaseb