ከአስደንጋጭ ገጠመኝ በኃላ የሚደርስ የአዕምሮ ጭንቀት (Post-Traumatic stress Disorder)
የህይወት ገጠመኝ የሌለው ሰው ይኖር ይሆን? ይብዛም ይነስም ሁላችንም ዛሬ እስካለንበት ድረስ ለመልካም ነገር ወይም ደግሞ ለመጥፎ ነገር ተጋልጠናል። ብዙ ሰዎች እጅግ አስደንጋጭ ነገር በራሳቸው አልያም በቤተሰቦቻቸው ላይ ገጥሟቸው ተጨንቀው፣ ተረብሸው ኑሮን በመከራ ይኖራሉ።
በአደጋ፣ በተሽከርካሪ፣ በወንጀል፣ በድብደባ፣ በስለት መወጋት፣ በጦርነት፣ በጾታዊ ትንኮሳ፣ በተፈጥሯዊ አደጋ፣ ወዘተ በኃላ የሚፈጠር የአዕምሮ ህመም ድህረ ሰቀቀን ጭንቀት (PTSD) በመባል ይታወቃል።
ስርጭት፦
ሴቶች ላይ ይበዛል። 10 በመቶ በሴቶች/ ጾታዊ ጥቃት ስለሚበዛ፣ 4 በመቶ በወንዶች/ ከግጭት ጋር በተያያዘ፣ በወታደሮች ላይ 30 በመቶ እንደሚጠጋ ጥናቶች ያሳያሉ። ወጣቶች ላይ ስርጭቱ ከፍተኛ ነው።
አጋላጮች፦
ማንም ሰው ከዚህ ችግር የተጠበቀ አይደለም። ነገር ግን ማህበራዊ ተሳትፏቸው አነስተኛ የሆኑ ሰዎች የበለጠ ሊጠቁ ይችላሉ፤ እንደ ምሳሌ ብቸኛ ሰዎች፣ ትዳር የሌላቸው/ በሞት አልያም በፍቺ ሊሆን ይችላል፣ ከፍተኛ ድህነት ውስጥ ያሉ፣ የወንጀል ስለባ የሆኑ፣ አብዝቶ የሱስ ተጠቃሚዎች፣ አንዳንድ የስብእና ችግር አይነቶች፣ ተያያዥ ጭንቀቶች እንዲሁም ድባቴ በጥቂቱ የሚጠቀሱ ናቸው።
ምልክቶቹ፦
1. ለአሰቃቂ ነገር ተጋላጭ ከሆኑ በኋላ የሚፈጠር፦
በራሳቸው ላይ የተፈጠረ ገጠመኝ ሲሆን፣ ሌሎች ሰዎች ላይ ሲደርስ መታዘብ፣ በቤተሰብ አባል ላይ መድረሱን ሲያውቁ፣ እና ተደጋጋሚ አጋላጮች ሲኖሩ/ የአደጋ ጊዜ ሰራተኞች።
2. ተመላላሽ፣ ጣልቃ ገብ የሆነ የሚረብሽ ትውስታ፣ ቅዠት፣ ሰመመን ውስጥ መግባት፦
አደጋው እንደ አዲስ በእውን የሚፈጠር ይመስላቸዋል፣ ሁኔታውን እንደነበረው ይተገብሩታል፣ ፍንጭ የሚሰጡ ነገሮች ሲሰሙ፣ ሲያዩ ይረብሻቸዋል።
3. የጸና ሽሽት ውስጥ ይገባሉ፦
ስለሁኔታው ትውስታ የሚሰጣቸውን ላለመስማት፣ ላለማየት፣ ሰዎችንም ላለማግኘት በጽናት ይሸሻሉ። ትውስታውንም ለመርሳት ሱስ ይጠቀማሉ።
4. አሉታዊ አስተሳሰብ እና ስሜት ይኖራቸዋል፦
''እኔ መጥፎ ነኝ፣ ማንም ሰው አይታመንም፣ አለም ክፉ ናት'' የሚሉ አስተሳሰቦች በግለሰቡ ላይ ይነግሳሉ። እራስን መውቀስ፣ እራስን ለማጥፋት መገፋፋት፣ ሌሎችን መውቀስ እንዲሁም ለከፋ የአዕምሮ ጤና መታወክ፣ ሱሰኝነት ብሎም ክፋት ይዳርጋሉ። ፍርሃት፣ ቁጭት፣ ቁጣ መግለጫቸው ይሆናል። እነዚህ ስሜቶች ቁጥጥር ከሌላቸው ሌሎች ሰዎችን ሳያውቁት ሊጎዱ ይችላሉ።
5. ድንጉጥ እና ደንታ ቢስ ሊሆኑ ይችላሉ፦
ቶሎ ይቆጣሉ፣ ሁሉንም ነገር በነቂስ ይከታተላሉ፣ ይበረግጋሉ፣ ይወራጫሉም። እንቅልፍ ላይ ይሰቃያሉ፣ በህይወታቸውም ደንታ ቢስ ይሆናሉ።
ህክምናው፦
የስነልቦና እንዲሁም የመድኃኒት ናቸው። ጊዜ የሚፈልግ እና ቀስ በቀስ በሂደት የሚስተካከል የህመም አይነት ስለሆነ በጊዜ ህክምና ከተገኝ ውጤታማና አመርቂ ይሆናል።
ዶ/ር መሀመድ ንጉሴ (MD, Psychiatrist)
@melkam_enaseb
የህይወት ገጠመኝ የሌለው ሰው ይኖር ይሆን? ይብዛም ይነስም ሁላችንም ዛሬ እስካለንበት ድረስ ለመልካም ነገር ወይም ደግሞ ለመጥፎ ነገር ተጋልጠናል። ብዙ ሰዎች እጅግ አስደንጋጭ ነገር በራሳቸው አልያም በቤተሰቦቻቸው ላይ ገጥሟቸው ተጨንቀው፣ ተረብሸው ኑሮን በመከራ ይኖራሉ።
በአደጋ፣ በተሽከርካሪ፣ በወንጀል፣ በድብደባ፣ በስለት መወጋት፣ በጦርነት፣ በጾታዊ ትንኮሳ፣ በተፈጥሯዊ አደጋ፣ ወዘተ በኃላ የሚፈጠር የአዕምሮ ህመም ድህረ ሰቀቀን ጭንቀት (PTSD) በመባል ይታወቃል።
ስርጭት፦
ሴቶች ላይ ይበዛል። 10 በመቶ በሴቶች/ ጾታዊ ጥቃት ስለሚበዛ፣ 4 በመቶ በወንዶች/ ከግጭት ጋር በተያያዘ፣ በወታደሮች ላይ 30 በመቶ እንደሚጠጋ ጥናቶች ያሳያሉ። ወጣቶች ላይ ስርጭቱ ከፍተኛ ነው።
አጋላጮች፦
ማንም ሰው ከዚህ ችግር የተጠበቀ አይደለም። ነገር ግን ማህበራዊ ተሳትፏቸው አነስተኛ የሆኑ ሰዎች የበለጠ ሊጠቁ ይችላሉ፤ እንደ ምሳሌ ብቸኛ ሰዎች፣ ትዳር የሌላቸው/ በሞት አልያም በፍቺ ሊሆን ይችላል፣ ከፍተኛ ድህነት ውስጥ ያሉ፣ የወንጀል ስለባ የሆኑ፣ አብዝቶ የሱስ ተጠቃሚዎች፣ አንዳንድ የስብእና ችግር አይነቶች፣ ተያያዥ ጭንቀቶች እንዲሁም ድባቴ በጥቂቱ የሚጠቀሱ ናቸው።
ምልክቶቹ፦
1. ለአሰቃቂ ነገር ተጋላጭ ከሆኑ በኋላ የሚፈጠር፦
በራሳቸው ላይ የተፈጠረ ገጠመኝ ሲሆን፣ ሌሎች ሰዎች ላይ ሲደርስ መታዘብ፣ በቤተሰብ አባል ላይ መድረሱን ሲያውቁ፣ እና ተደጋጋሚ አጋላጮች ሲኖሩ/ የአደጋ ጊዜ ሰራተኞች።
2. ተመላላሽ፣ ጣልቃ ገብ የሆነ የሚረብሽ ትውስታ፣ ቅዠት፣ ሰመመን ውስጥ መግባት፦
አደጋው እንደ አዲስ በእውን የሚፈጠር ይመስላቸዋል፣ ሁኔታውን እንደነበረው ይተገብሩታል፣ ፍንጭ የሚሰጡ ነገሮች ሲሰሙ፣ ሲያዩ ይረብሻቸዋል።
3. የጸና ሽሽት ውስጥ ይገባሉ፦
ስለሁኔታው ትውስታ የሚሰጣቸውን ላለመስማት፣ ላለማየት፣ ሰዎችንም ላለማግኘት በጽናት ይሸሻሉ። ትውስታውንም ለመርሳት ሱስ ይጠቀማሉ።
4. አሉታዊ አስተሳሰብ እና ስሜት ይኖራቸዋል፦
''እኔ መጥፎ ነኝ፣ ማንም ሰው አይታመንም፣ አለም ክፉ ናት'' የሚሉ አስተሳሰቦች በግለሰቡ ላይ ይነግሳሉ። እራስን መውቀስ፣ እራስን ለማጥፋት መገፋፋት፣ ሌሎችን መውቀስ እንዲሁም ለከፋ የአዕምሮ ጤና መታወክ፣ ሱሰኝነት ብሎም ክፋት ይዳርጋሉ። ፍርሃት፣ ቁጭት፣ ቁጣ መግለጫቸው ይሆናል። እነዚህ ስሜቶች ቁጥጥር ከሌላቸው ሌሎች ሰዎችን ሳያውቁት ሊጎዱ ይችላሉ።
5. ድንጉጥ እና ደንታ ቢስ ሊሆኑ ይችላሉ፦
ቶሎ ይቆጣሉ፣ ሁሉንም ነገር በነቂስ ይከታተላሉ፣ ይበረግጋሉ፣ ይወራጫሉም። እንቅልፍ ላይ ይሰቃያሉ፣ በህይወታቸውም ደንታ ቢስ ይሆናሉ።
ህክምናው፦
የስነልቦና እንዲሁም የመድኃኒት ናቸው። ጊዜ የሚፈልግ እና ቀስ በቀስ በሂደት የሚስተካከል የህመም አይነት ስለሆነ በጊዜ ህክምና ከተገኝ ውጤታማና አመርቂ ይሆናል።
ዶ/ር መሀመድ ንጉሴ (MD, Psychiatrist)
@melkam_enaseb
ማንነት እና ሰውነት!
ለመሆኑ Identity/Self ምንድን ነው?
ማንነት ሰፊ ጽንሰ ሃሳብ ቢሆንም እንዲህ ልንረዳው እንችላለን..'መገለጫችን የሆነ፣ ከሌሎች የምንለይበት ሲሆን፤ አካላዊ አፈጣጠራችንን፣ ስነልቦናዊ እና ማህበራዊ መዋቅራችንን ያካትታል'
አለማወቅ በተሰኘው የዶ/ር ዳዊት ወንድማገኝ መጽሃፍ አንድ ድንቅ ምልልስ እናገኛለን...
'ሰው መሆን የተሰጠን ወይንም ይዘነው የመጣነው ሲሆን ማንነት ግን ከዚያ በኋላ የጨመርነው ነው። ማንነት ሸክም ነው....የሚጨመር በመሆኑ የግድ ጨማሪ ያስፈልገዋል። ይህንን የሚጨምሩልን ደግሞ ከእኛ በፊት የነበሩ ሰዎች ናቸው። የቀደሙት ሰዎች የኑሮ ገጠመኞቻቸውን ከእነርሱ በኋላ ለሚመጣው ያወርሱታል።'
ዊኒኮት የተባለ የስነልቦና ሊቅ ሁለት አይነት ማንነቶች ይኖሩናል ይለናል። True እና False Self። ሁለቱን ማንነቶች አስማምቶ ማስኬዱ ለጤናማ ስነልቦና ወሳኝ ነው ይላል።
- እውነተኛው ማንነታችን፦ ማስመሰል የሌለው (Authentic)፣ በየትኛውም አውድ ውስጥ ከእውነታው አለም አንጻር ራስን የሚቀበል ማንነት ነው።
- ሃሰተኛው ማንነታችን፦ ማስመሰል ያለበት፣ ምናባዊ የሆነ (illusion)፣ ወላጆቻችን በሰፉልን ልክ እንጂ በአቅማችን ያልሆነ፣ ፍጽምናን (perfectionist) እና በሌሎች ዘንድ ሞገስ ማግኘትን የሚሻ እና ወቀሳን አብዝተን እንድንፈራ የሚያደርገን ማንነታችን ነው። (ይህን ማንነታችን ይሆን በአለማወቅ መጽሃፍ 'ማንነት ሸክም ነው' ተብሎ የተገለጸው?)
እንደ Eric Eriksson አረዳድ ከሆነ ሰዎች በተለይም በአስራዎቹ እድሜያቸው ስለ ማንነታቸው አብዝተው ይጠይቃሉ። ይህን ጊዜ 'Identity Vs role confusion' ብሎ ይሰይመዋል። ስለማንነታችን በአግባቡ መረዳት ላይ ከደረስን ጽኑ ማንነት ይኖረናል.. አልያ ግን የማንነት ቀውስ ይከተላል። ይህ የማንነት ቀውስም በራስ አለመተማመንን፣ አይናፋርነትን እና ራስን ለመግለጽ መቸገርን አለፍ ሲልም አመጸኝነትን ያስከትላል።
በእኔ አመለካከት ማንነታችን ተፈጥሮ በሰጠችን እንዲሁም በኑሮአችን በሚኖሩን ገጠመኞች (በምንኖርበት ባህል፣ ሃይማኖት፣ ማህበራዊ እሴቶች) እየተገነባ የሚሄድ ነው። የ Nature እና Nurture ድምር ውጤት።
መሆን የምንፈልገው (Ideal self) እና የሆንነው (Real self) ሳይጣጣሙ ሲቀሩ ለስነልቦና አለመረጋጋት እና ቀውስ ያጋልጣል። ብዙዎቹ ይህን ተቃርኖ መቋቋም አቅቷቸው ሲሰበሩ ይስተዋላል።
መቀየር እና ማሻሻል የምንችላቸው ማንነት ላይ መስራት፤ መቀየር የማንችለውን ደግሞ አምኖ መቀበል ያስፈልጋል።
ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው (የአዕምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)
@melkam_enaseb
ለመሆኑ Identity/Self ምንድን ነው?
ማንነት ሰፊ ጽንሰ ሃሳብ ቢሆንም እንዲህ ልንረዳው እንችላለን..'መገለጫችን የሆነ፣ ከሌሎች የምንለይበት ሲሆን፤ አካላዊ አፈጣጠራችንን፣ ስነልቦናዊ እና ማህበራዊ መዋቅራችንን ያካትታል'
አለማወቅ በተሰኘው የዶ/ር ዳዊት ወንድማገኝ መጽሃፍ አንድ ድንቅ ምልልስ እናገኛለን...
'ሰው መሆን የተሰጠን ወይንም ይዘነው የመጣነው ሲሆን ማንነት ግን ከዚያ በኋላ የጨመርነው ነው። ማንነት ሸክም ነው....የሚጨመር በመሆኑ የግድ ጨማሪ ያስፈልገዋል። ይህንን የሚጨምሩልን ደግሞ ከእኛ በፊት የነበሩ ሰዎች ናቸው። የቀደሙት ሰዎች የኑሮ ገጠመኞቻቸውን ከእነርሱ በኋላ ለሚመጣው ያወርሱታል።'
ዊኒኮት የተባለ የስነልቦና ሊቅ ሁለት አይነት ማንነቶች ይኖሩናል ይለናል። True እና False Self። ሁለቱን ማንነቶች አስማምቶ ማስኬዱ ለጤናማ ስነልቦና ወሳኝ ነው ይላል።
- እውነተኛው ማንነታችን፦ ማስመሰል የሌለው (Authentic)፣ በየትኛውም አውድ ውስጥ ከእውነታው አለም አንጻር ራስን የሚቀበል ማንነት ነው።
- ሃሰተኛው ማንነታችን፦ ማስመሰል ያለበት፣ ምናባዊ የሆነ (illusion)፣ ወላጆቻችን በሰፉልን ልክ እንጂ በአቅማችን ያልሆነ፣ ፍጽምናን (perfectionist) እና በሌሎች ዘንድ ሞገስ ማግኘትን የሚሻ እና ወቀሳን አብዝተን እንድንፈራ የሚያደርገን ማንነታችን ነው። (ይህን ማንነታችን ይሆን በአለማወቅ መጽሃፍ 'ማንነት ሸክም ነው' ተብሎ የተገለጸው?)
እንደ Eric Eriksson አረዳድ ከሆነ ሰዎች በተለይም በአስራዎቹ እድሜያቸው ስለ ማንነታቸው አብዝተው ይጠይቃሉ። ይህን ጊዜ 'Identity Vs role confusion' ብሎ ይሰይመዋል። ስለማንነታችን በአግባቡ መረዳት ላይ ከደረስን ጽኑ ማንነት ይኖረናል.. አልያ ግን የማንነት ቀውስ ይከተላል። ይህ የማንነት ቀውስም በራስ አለመተማመንን፣ አይናፋርነትን እና ራስን ለመግለጽ መቸገርን አለፍ ሲልም አመጸኝነትን ያስከትላል።
በእኔ አመለካከት ማንነታችን ተፈጥሮ በሰጠችን እንዲሁም በኑሮአችን በሚኖሩን ገጠመኞች (በምንኖርበት ባህል፣ ሃይማኖት፣ ማህበራዊ እሴቶች) እየተገነባ የሚሄድ ነው። የ Nature እና Nurture ድምር ውጤት።
መሆን የምንፈልገው (Ideal self) እና የሆንነው (Real self) ሳይጣጣሙ ሲቀሩ ለስነልቦና አለመረጋጋት እና ቀውስ ያጋልጣል። ብዙዎቹ ይህን ተቃርኖ መቋቋም አቅቷቸው ሲሰበሩ ይስተዋላል።
መቀየር እና ማሻሻል የምንችላቸው ማንነት ላይ መስራት፤ መቀየር የማንችለውን ደግሞ አምኖ መቀበል ያስፈልጋል።
ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው (የአዕምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)
@melkam_enaseb
የመርሃ ግብር ጥቆማ!
ወርሃዊው የሜንታል ሄልዝ አዲስ መርሃ ግብር ቅዳሜ ታህሳስ 26 ቀን 2017 ዓ.ም አትላስ አካባቢ በሚገኘው በአዶር አዲስ ሆቴል ከቀኑ 10፡00 ሰዓት ላይ ይደረጋል።
የዚህ ወር ርዕስም፡- “ቦርደርላይን ፐርሰናሊቲ ዲስኦርደርን መረዳት” የሚል ሲሆን የዚህ ወር እንግዳ አቶ ጴጥሮስ ሃጎስ ናቸው፡፡
ለመታደም ይህን መስፈንጠሪያ ይጫኑና ይመዝገቡ፡፡ ⬇️
https://forms.gle/ErdfV7uCCR2Y3Lzs8
@melkam_enaseb
ወርሃዊው የሜንታል ሄልዝ አዲስ መርሃ ግብር ቅዳሜ ታህሳስ 26 ቀን 2017 ዓ.ም አትላስ አካባቢ በሚገኘው በአዶር አዲስ ሆቴል ከቀኑ 10፡00 ሰዓት ላይ ይደረጋል።
የዚህ ወር ርዕስም፡- “ቦርደርላይን ፐርሰናሊቲ ዲስኦርደርን መረዳት” የሚል ሲሆን የዚህ ወር እንግዳ አቶ ጴጥሮስ ሃጎስ ናቸው፡፡
ለመታደም ይህን መስፈንጠሪያ ይጫኑና ይመዝገቡ፡፡ ⬇️
https://forms.gle/ErdfV7uCCR2Y3Lzs8
@melkam_enaseb
Adjustment Disorder!
ህይወት በውጣ ውረድ የተሞላች ናት። ኢኮኖሚያችን ተናግቶ ኪሳችን ባዶ ሁኖብን፤ አልያም ከህግ አንጻር ትክክል ያልሆነን ነገር ፈጽመን ፍርድ ቤት የሚያስቆም ነገር ገጥሞን፤ የፍቅርና ትዳር ህይወታችን እክል ገጥሞት፤ የትምህርት ውጤታችን አሽቆልቁሎብን ተጨንቀንና ተጠብበን ይሆናል።
ብዙዎቻችን እኚህን ጊዜያት እንደአመጣጣቸው አለሳልሰን አሳልፈናቸው ይሆናል። ለእንዳንዶች ደሞ እነዚህ የህይወት ሁነቶች ለከባድ የስሜት እና ስነልቦና ቀውስ መንስኤ ሲሆኗቸው ይስተዋላል።
አጀስትመንት ዲሶርደር፦ በተፈጠሩብን አስደሳችም ሆኑ አስከፊ የጭንቅ ሁነቶች ምክንያት የሚመጣ የአእምሮ ህመም ነው።
እንደ DSM 5 ገለጻ ከሆነ አንድ ሰው አጀስትመንት ዲሶርደር አለበት ለማለት ምልክቶቹ ሁነቱ በተከሰተ በ 3 ወራት መከሰት ይኖርባቸዋል ሁነቱ በተፈታበት 6 ወራት ውስጥ ደሞ ምልክቶቹ መሻር አለባቸው ይላል።
የህመሙ ዋና ዋና ምልክቶች፦
- ድባቴ፣ የብቸኝነትና ተስፋ የመቁረጥ ስሜት፣ ራስን ዝቅ የማድረግ እና ወቀሳ፣ ራስን የመነጠል፣ የመቅበጥበጥ፣ ድንጉጥ የመሆን፣ ግልፍተኝነት፣ ከልክ ያለፈ ጭንቀት
አካላዊ ምልክቶች (የምግብ ፍላጎት መቀነስ፣ እንቅልፍ የማጣት ህመሞች እና የመሳሰሉ)
- ራስን የማጥፋት ሃሳብ
- አደንዛዥ እጽ መጠቀም መጀመር (ምናልባትም ነገሮችን ለመቋቋም ሲባል የሚጀመር)...
- የባህርይ ለውጥ
አንዳንዶች ለህመሙ ተጋላጭነታቸው ለምን ይጨምራል?
አንድ ሰው አስጨናቂ ሁነት ሲገጥመው ነገሮቹን ለማሰናሰል የተለያዩ ሂደቶችን ያልፋል።
1. ሁነቱን የተመለከቱ መረጃዎች ለአእምሯችን ስለሚደርሱ የሁነቱን መከሰት እናገናዝባለን።
2. ሁነቱን ለመርሳት በመሞከር እና በትውስታ መሃል ሄድ መጣ እያለ ይቆያል። ከዚህ ጋርም ተያይዞ ስለ አስተሳሰባችን፣ ስነ-ባህርይ፣ ስነ-ማህበራዊ ነገሮችን በተመለከተ አእምሯችን መረጃዎችን ያጠናቅራል።
3. ሁነቱን በተመለከተ የተጠናከሩ መረጃዎችን አእምሯችን በአስተሳሰብ ማዕቀፋችን በማካተት፣ ለመላመድ መሞከር እና ትርጉም ለመስጠት ይሞክራል።
ይህ ስራ በተገቢው አኳኋን ካልተካሄደ ለስሜት መቃወስ ምልክቶች መጋለጥ ያስከትላል።
ሰዎች ለአስጨናቂ ሁነቶች ተያያዥ ስሜቶች ልምዱ ከሌላቸው፤ ለሚያጋጥማቸው ክስተት በቀላሉ ከመላመድና ወደቀደመ ህይወታቸው ቶሎ ከመመለስ ይልቅ ስለሁነቱ ራስን መውቀስ ይቀናቸዋል፣ ለሌሎች አዋይቶ መፍትሄ ከመፈለግ ይልቅ ብቻ ለመጋፈጥ ይጥራሉ፡፡ ይህም ለድብርት አልያም ጭንቀት እንዲጋለጡ ያደርጋቸዋል::
ከልክ በላይ በድሎት የኖሩ እና ሁሉንም ነገር በሰዎች እርዳታ ማለፍ የለመዱ ሰዎች ክስተቶችን በራሳቸው ለመጋፈጥ ዝግጁነት ስለሚጎላቸው፣ በሚያጋጥማቸው ውጣ ውረድ ስሜታቸው ሲጎዳ እና ለስነ ልቦና ቀውስ ሊጋለጡ ይችላሉ።
አንዳንዶች ደሞ ፈተና ያጠነክራቸዋል፡፡ Resilience ያዳብራሉ።
የህክምናው አበይት አላማዎች፦
- ምልክቶችን እና ተጓዳኝ ህመሞችን (እንደ እጽ ተጠቃሚነት ያሉ) ማከም
- የተፈጠረው አስጨናቂ ሁነትን መፍታት
- ወደ ቀደመ አቋማቸው መመለስ
ስነ ልቦናዊ ህክምና፦
- Supportive psychotherapy (ታካሚዎች ስሜታቸውን እንዲገልፁ ማድረግ፣ መመካከር፣ የመፍትሄ ሃሳቦችን መዘየድ..)
- Cognitive behavioral therapy (አረዳዳችንን እና የባህርይ ማፈንገጦችን ማቃናት)
- Interpersonal therapy- የተፈጠሩ ክስተቶችን (ሃዘን/grief፡ የሚና ለውጦች/role transition፡ ብቸኝነት/interpersonal deficit፤ መቃቃር/dispute) ለይቶ መፍትሄ ማበጀት
- Meditation training (ጽሞናን እና አርምሞን መሰረት ያደረገ) እና የመሳሰሉ…
የመድሃኒት ህክምና፦
- እንደ ህመሙ ምልክቶች ደረጃ መድሃኒቶች ሊታዘዙ ይችላሉ።
- እንቅልፍ ማጣትን፣ የጭንቀትና የድባቴ ምልክቶችን ለማከም መድሃኒት ሊሰጥ ይችላል።
ማጠቃለያ፦ በፈተና ውስጥ እያለፋ ላሉ ሰዎች ከንፈር ከመምጠጥ የዘለለ እዝነት ማሳየት፣ አለንላችሁ በማለት ከጎናቸው መቆም እና ያጋጠማቸውን ችግር በተመለከተ በጋራ መፍትሄ ማፈላለጉ እጅግ ወሳኝ ሚና አለው።
ቸር ይግጠመን!
ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው (የአዕምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)
@melkam_enaseb
ህይወት በውጣ ውረድ የተሞላች ናት። ኢኮኖሚያችን ተናግቶ ኪሳችን ባዶ ሁኖብን፤ አልያም ከህግ አንጻር ትክክል ያልሆነን ነገር ፈጽመን ፍርድ ቤት የሚያስቆም ነገር ገጥሞን፤ የፍቅርና ትዳር ህይወታችን እክል ገጥሞት፤ የትምህርት ውጤታችን አሽቆልቁሎብን ተጨንቀንና ተጠብበን ይሆናል።
ብዙዎቻችን እኚህን ጊዜያት እንደአመጣጣቸው አለሳልሰን አሳልፈናቸው ይሆናል። ለእንዳንዶች ደሞ እነዚህ የህይወት ሁነቶች ለከባድ የስሜት እና ስነልቦና ቀውስ መንስኤ ሲሆኗቸው ይስተዋላል።
አጀስትመንት ዲሶርደር፦ በተፈጠሩብን አስደሳችም ሆኑ አስከፊ የጭንቅ ሁነቶች ምክንያት የሚመጣ የአእምሮ ህመም ነው።
እንደ DSM 5 ገለጻ ከሆነ አንድ ሰው አጀስትመንት ዲሶርደር አለበት ለማለት ምልክቶቹ ሁነቱ በተከሰተ በ 3 ወራት መከሰት ይኖርባቸዋል ሁነቱ በተፈታበት 6 ወራት ውስጥ ደሞ ምልክቶቹ መሻር አለባቸው ይላል።
የህመሙ ዋና ዋና ምልክቶች፦
- ድባቴ፣ የብቸኝነትና ተስፋ የመቁረጥ ስሜት፣ ራስን ዝቅ የማድረግ እና ወቀሳ፣ ራስን የመነጠል፣ የመቅበጥበጥ፣ ድንጉጥ የመሆን፣ ግልፍተኝነት፣ ከልክ ያለፈ ጭንቀት
አካላዊ ምልክቶች (የምግብ ፍላጎት መቀነስ፣ እንቅልፍ የማጣት ህመሞች እና የመሳሰሉ)
- ራስን የማጥፋት ሃሳብ
- አደንዛዥ እጽ መጠቀም መጀመር (ምናልባትም ነገሮችን ለመቋቋም ሲባል የሚጀመር)...
- የባህርይ ለውጥ
አንዳንዶች ለህመሙ ተጋላጭነታቸው ለምን ይጨምራል?
አንድ ሰው አስጨናቂ ሁነት ሲገጥመው ነገሮቹን ለማሰናሰል የተለያዩ ሂደቶችን ያልፋል።
1. ሁነቱን የተመለከቱ መረጃዎች ለአእምሯችን ስለሚደርሱ የሁነቱን መከሰት እናገናዝባለን።
2. ሁነቱን ለመርሳት በመሞከር እና በትውስታ መሃል ሄድ መጣ እያለ ይቆያል። ከዚህ ጋርም ተያይዞ ስለ አስተሳሰባችን፣ ስነ-ባህርይ፣ ስነ-ማህበራዊ ነገሮችን በተመለከተ አእምሯችን መረጃዎችን ያጠናቅራል።
3. ሁነቱን በተመለከተ የተጠናከሩ መረጃዎችን አእምሯችን በአስተሳሰብ ማዕቀፋችን በማካተት፣ ለመላመድ መሞከር እና ትርጉም ለመስጠት ይሞክራል።
ይህ ስራ በተገቢው አኳኋን ካልተካሄደ ለስሜት መቃወስ ምልክቶች መጋለጥ ያስከትላል።
ሰዎች ለአስጨናቂ ሁነቶች ተያያዥ ስሜቶች ልምዱ ከሌላቸው፤ ለሚያጋጥማቸው ክስተት በቀላሉ ከመላመድና ወደቀደመ ህይወታቸው ቶሎ ከመመለስ ይልቅ ስለሁነቱ ራስን መውቀስ ይቀናቸዋል፣ ለሌሎች አዋይቶ መፍትሄ ከመፈለግ ይልቅ ብቻ ለመጋፈጥ ይጥራሉ፡፡ ይህም ለድብርት አልያም ጭንቀት እንዲጋለጡ ያደርጋቸዋል::
ከልክ በላይ በድሎት የኖሩ እና ሁሉንም ነገር በሰዎች እርዳታ ማለፍ የለመዱ ሰዎች ክስተቶችን በራሳቸው ለመጋፈጥ ዝግጁነት ስለሚጎላቸው፣ በሚያጋጥማቸው ውጣ ውረድ ስሜታቸው ሲጎዳ እና ለስነ ልቦና ቀውስ ሊጋለጡ ይችላሉ።
አንዳንዶች ደሞ ፈተና ያጠነክራቸዋል፡፡ Resilience ያዳብራሉ።
የህክምናው አበይት አላማዎች፦
- ምልክቶችን እና ተጓዳኝ ህመሞችን (እንደ እጽ ተጠቃሚነት ያሉ) ማከም
- የተፈጠረው አስጨናቂ ሁነትን መፍታት
- ወደ ቀደመ አቋማቸው መመለስ
ስነ ልቦናዊ ህክምና፦
- Supportive psychotherapy (ታካሚዎች ስሜታቸውን እንዲገልፁ ማድረግ፣ መመካከር፣ የመፍትሄ ሃሳቦችን መዘየድ..)
- Cognitive behavioral therapy (አረዳዳችንን እና የባህርይ ማፈንገጦችን ማቃናት)
- Interpersonal therapy- የተፈጠሩ ክስተቶችን (ሃዘን/grief፡ የሚና ለውጦች/role transition፡ ብቸኝነት/interpersonal deficit፤ መቃቃር/dispute) ለይቶ መፍትሄ ማበጀት
- Meditation training (ጽሞናን እና አርምሞን መሰረት ያደረገ) እና የመሳሰሉ…
የመድሃኒት ህክምና፦
- እንደ ህመሙ ምልክቶች ደረጃ መድሃኒቶች ሊታዘዙ ይችላሉ።
- እንቅልፍ ማጣትን፣ የጭንቀትና የድባቴ ምልክቶችን ለማከም መድሃኒት ሊሰጥ ይችላል።
ማጠቃለያ፦ በፈተና ውስጥ እያለፋ ላሉ ሰዎች ከንፈር ከመምጠጥ የዘለለ እዝነት ማሳየት፣ አለንላችሁ በማለት ከጎናቸው መቆም እና ያጋጠማቸውን ችግር በተመለከተ በጋራ መፍትሄ ማፈላለጉ እጅግ ወሳኝ ሚና አለው።
ቸር ይግጠመን!
ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው (የአዕምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)
@melkam_enaseb
የንጥረ ነገር አጠቃቀም ችግር| Substance use disorder!
በቅርቡ የተጠና ጥናት እንዳመለከተው በአለማችን ላይ በአመት 11.8 ሚሊዮን የሚሆኑ ሰዎች በዚህ ችግር ምክንያት ለሞት እንደሚዳረጉ ነው፡፡
እንዲሁም 2 በመቶ የሚሆኑ የአለማችን ሰዎች የችግሩ ሰለባ እንደሚሆኑም መረጃው ያሳያል፡፡
Substance use disorder| የንጥረ ነገር አጠቃቀም ችግር ምንድን ነው?
አንድ ሰው በተለያየ ጊዜያቶች ለረጅም ጊዜ የተለያዩ አነቃቂ ንጥረ ነገሮችን በመጠቀም እራሱን ለከፋ የጤና ሁኔታ የሚዳርግ ከሆነ Substance use disorder/ የንጥረ ነገር አጠቃቀም ችግር አለበት እንላለን፡፡
ሰዎች ይህ ችግር አለባቸው የሚባለው 3 ነገሮችን ሲያሳዩ ነው።
1. በቋሚነት የሚያደርገው ከሆነ
2. ለማቆም በሚሞክርበት ጊዜ የሚቸገር ከሆነ
3. በማቆሙ ምክንያት የሚመጡ የህመም ስሜቶች ካሉ
መንስኤው ምንድን ነው?
- የጓደኛ ተፅዕኖ
- አካባቢያችን ላይ አጋላጭ ሁኔታዎች ካሉ
- ብዙ ትርፍ ሰአት መኖር (ስራ ማጣት)
- አንዳንዴ ደግሞ በቤተሰብ ይሄ ችግር ካለ ሊተላለፍ ይችላል፡፡
ምልክቶቹ ምንድን ናቸው?
- የምንጠቀመውን ነገር ሰአት ጠብቆ የፍላጎት ስሜት መሰማት
- ንጥረ ነገሩን ካልተጠቀምን የመነጫነጭ እና የድብርት ስሜት መኖር
- ከጊዜ ወደ ጊዜ መጠኑን እየጨመሩ መሄድ ተጠቃሽ ናቸው፡፡
የሚያመጣው ተፅዕኖ ምንድን ነው?
- እራስን መጠራጠር መጀመር
- ሀላፊነትን ለመቀበል መቸገር
- የቤተሰብ መረበሽ
- የኢኮኖሚ ውድቀት ሊያስከትል ይችላል፡፡
ህክምናዎቹ ምንድን ናቸው?
- ለማቆም የቆራጥነት ስሜት እንዲኖር ማድረግ
- ያለበት ደረጃ ከፍተኛ ከሆነ ንጥረ ነገሩን ከሰውነቱ እንዲወጣ ማድረግ
- በማገገሚያ ማዕከላት ለተወሰነ ጊዜ መቆየት
- የስነ ልቦና ህክምና መውሰድ ዋና ዋናዎቹ ናቸው፡፡
ነገር ግን ለዚህ ችግር ትልቁ ህክምና የሚጀምረው ከራሱ ከግለሰቡ ነው። በመጨረሻም ሱስ እንደማንኛውም በሽታ ስለሆነ ይህ ችግር ያለባቸው ሰዎች ተገቢውን ህክምና ማግኘት አለባቸው፡፡
አቶ ልዑል አብርሀም (የስነልቦና ባለሙያ)
Via: ኢትዮ ኤፍ ኤም 107.8
@melkam_enaseb
በቅርቡ የተጠና ጥናት እንዳመለከተው በአለማችን ላይ በአመት 11.8 ሚሊዮን የሚሆኑ ሰዎች በዚህ ችግር ምክንያት ለሞት እንደሚዳረጉ ነው፡፡
እንዲሁም 2 በመቶ የሚሆኑ የአለማችን ሰዎች የችግሩ ሰለባ እንደሚሆኑም መረጃው ያሳያል፡፡
Substance use disorder| የንጥረ ነገር አጠቃቀም ችግር ምንድን ነው?
አንድ ሰው በተለያየ ጊዜያቶች ለረጅም ጊዜ የተለያዩ አነቃቂ ንጥረ ነገሮችን በመጠቀም እራሱን ለከፋ የጤና ሁኔታ የሚዳርግ ከሆነ Substance use disorder/ የንጥረ ነገር አጠቃቀም ችግር አለበት እንላለን፡፡
ሰዎች ይህ ችግር አለባቸው የሚባለው 3 ነገሮችን ሲያሳዩ ነው።
1. በቋሚነት የሚያደርገው ከሆነ
2. ለማቆም በሚሞክርበት ጊዜ የሚቸገር ከሆነ
3. በማቆሙ ምክንያት የሚመጡ የህመም ስሜቶች ካሉ
መንስኤው ምንድን ነው?
- የጓደኛ ተፅዕኖ
- አካባቢያችን ላይ አጋላጭ ሁኔታዎች ካሉ
- ብዙ ትርፍ ሰአት መኖር (ስራ ማጣት)
- አንዳንዴ ደግሞ በቤተሰብ ይሄ ችግር ካለ ሊተላለፍ ይችላል፡፡
ምልክቶቹ ምንድን ናቸው?
- የምንጠቀመውን ነገር ሰአት ጠብቆ የፍላጎት ስሜት መሰማት
- ንጥረ ነገሩን ካልተጠቀምን የመነጫነጭ እና የድብርት ስሜት መኖር
- ከጊዜ ወደ ጊዜ መጠኑን እየጨመሩ መሄድ ተጠቃሽ ናቸው፡፡
የሚያመጣው ተፅዕኖ ምንድን ነው?
- እራስን መጠራጠር መጀመር
- ሀላፊነትን ለመቀበል መቸገር
- የቤተሰብ መረበሽ
- የኢኮኖሚ ውድቀት ሊያስከትል ይችላል፡፡
ህክምናዎቹ ምንድን ናቸው?
- ለማቆም የቆራጥነት ስሜት እንዲኖር ማድረግ
- ያለበት ደረጃ ከፍተኛ ከሆነ ንጥረ ነገሩን ከሰውነቱ እንዲወጣ ማድረግ
- በማገገሚያ ማዕከላት ለተወሰነ ጊዜ መቆየት
- የስነ ልቦና ህክምና መውሰድ ዋና ዋናዎቹ ናቸው፡፡
ነገር ግን ለዚህ ችግር ትልቁ ህክምና የሚጀምረው ከራሱ ከግለሰቡ ነው። በመጨረሻም ሱስ እንደማንኛውም በሽታ ስለሆነ ይህ ችግር ያለባቸው ሰዎች ተገቢውን ህክምና ማግኘት አለባቸው፡፡
አቶ ልዑል አብርሀም (የስነልቦና ባለሙያ)
Via: ኢትዮ ኤፍ ኤም 107.8
@melkam_enaseb
ገናን ለአእምሮ ጤናማ በሆነ መንገድ ማክበር!
ደስታን ማጣጣምን፣ ጭንቀትን መቀነስን እና ግንኙነቶቻችንን ማዳበርን ያካትታል።
አንዳንድ ጠቃሚ ምክሮች እነሆ፡-
1. እንዲሆኑ ምንመኛቸውን ነገሮች ተጨባጭነት ማረጋገጥ፦ ጭንቀትን ለመቀነስ ፍጽምናን ከመጠበቅ ይልቅ ትርጉም ባለው ጊዜ እና ቀለል ባለ መንገድ መደሰት ላይ ማተኮር።
2. ራስን መንከባከብን ማስቀደም፡- የዕረፍት ጊዜን ቅድሚያ መስጠት፣ ሚዛናዊ አመጋገብ እና የአልኮል አጠቃቀምን መቀነስ ከተቻለም ማቆም።
3. ግንኙነቶችን ማሳደግ፦ ከሚወዷቸው ሰዎች ጋር ጊዜ ማሳለፍ፣ ወይም ማህበራዊ ዝግጅቶችን መቀላቀል እና ብቸኝነት ከተሰማን ከበጎ ፈቃደኞች ጋር በጋራ ለማክበር መሞከር።
4. አስቀድሞ በማቀድ በጀት ማውጣት፦ የጊዜ አጠቃቀምን አስቀድሞ ማቀድ፣ የፋይናንስ እቅድ ማዘጋጀት እና በመጨረሻው ደቂቃ ጭንቀትን እና ከመጠን በላይ ወጪን ማስወገድ።
5. አመስጋኝ መሆን እና ስጦታ መስጠትን መለማመድ፦ ምናመሰግንበትን ነገር ማሰብ ትንሽም ቢሆን፣ በደግነት ስራዎች መሳተፍ።
ጤናማ የሆነ የገና በአልን በማስተዋል፣ በህይወታችን ላሉ ሰዎች ቅድሚያ በመስጠት እና ርህራሄን ለራስ እና ለሌሎች በማሳየት እናክብር።
መልካም በአል!
ለማማከር: 0704156858 ይደውሉ ወይም መልክት ያስቀምጡ!
ዶ/ር ይቅናሸዋ ሰለሞን (የአእምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)
Via: Hakim
@melkam_enaseb
ደስታን ማጣጣምን፣ ጭንቀትን መቀነስን እና ግንኙነቶቻችንን ማዳበርን ያካትታል።
አንዳንድ ጠቃሚ ምክሮች እነሆ፡-
1. እንዲሆኑ ምንመኛቸውን ነገሮች ተጨባጭነት ማረጋገጥ፦ ጭንቀትን ለመቀነስ ፍጽምናን ከመጠበቅ ይልቅ ትርጉም ባለው ጊዜ እና ቀለል ባለ መንገድ መደሰት ላይ ማተኮር።
2. ራስን መንከባከብን ማስቀደም፡- የዕረፍት ጊዜን ቅድሚያ መስጠት፣ ሚዛናዊ አመጋገብ እና የአልኮል አጠቃቀምን መቀነስ ከተቻለም ማቆም።
3. ግንኙነቶችን ማሳደግ፦ ከሚወዷቸው ሰዎች ጋር ጊዜ ማሳለፍ፣ ወይም ማህበራዊ ዝግጅቶችን መቀላቀል እና ብቸኝነት ከተሰማን ከበጎ ፈቃደኞች ጋር በጋራ ለማክበር መሞከር።
4. አስቀድሞ በማቀድ በጀት ማውጣት፦ የጊዜ አጠቃቀምን አስቀድሞ ማቀድ፣ የፋይናንስ እቅድ ማዘጋጀት እና በመጨረሻው ደቂቃ ጭንቀትን እና ከመጠን በላይ ወጪን ማስወገድ።
5. አመስጋኝ መሆን እና ስጦታ መስጠትን መለማመድ፦ ምናመሰግንበትን ነገር ማሰብ ትንሽም ቢሆን፣ በደግነት ስራዎች መሳተፍ።
ጤናማ የሆነ የገና በአልን በማስተዋል፣ በህይወታችን ላሉ ሰዎች ቅድሚያ በመስጠት እና ርህራሄን ለራስ እና ለሌሎች በማሳየት እናክብር።
መልካም በአል!
ለማማከር: 0704156858 ይደውሉ ወይም መልክት ያስቀምጡ!
ዶ/ር ይቅናሸዋ ሰለሞን (የአእምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)
Via: Hakim
@melkam_enaseb
ለመላው የክርስትና እምነት ተከታዮች እንኳን ለጌታችን ለመድኃኒታችን ለኢየሱስ ክርስቶስ የልደት በዓል በሰላም አደረሳችሁ፣ አደረሰን።
መልካም በዓል!
@melkam_enaseb
መልካም በዓል!
@melkam_enaseb
ከበዓል ማግስት ሚመጣ መከፋት (Post Holiday Blues)
የበዓላት ሰሞን ብዙ ጊዜ ደስታን ያመጣል፣ ነገር ግን ሲያበቃ ዝቅተኛ ስሜት እንዲሰማን ሊያደርግ ይችላል— ይህም Post Holiday Blues ይባላል።
እነዚህ ስሜቶች ብዙዎች ላይ የሚከሰቱ እና ብዙ ጊዜ ጊዜያዊ ናቸው። ከበአል ጋር በተያያዘ የስሜት ከፍታ፣ ገንዘብ ነክ ጭንቀት፣ የብቸኝነት ስሜት እንደምክኒያት ይነሳሉ።
ይህንን ስሜት ለመቋቋም የሚከተሉትን ስልቶች እንጠቀም፦
1. ወደ ተለመደው መደበኛ ሁኔታችን ቀስበቀስ መመለስ፦ ለእንቅልፍ፣ ለጤናማ አመጋገብ እና ለአካል ብቃት እንቅስቃሴ ቅድሚያ በመስጠት የዘወትር ተግባራችንን እንደገና ለማስጀመር ትናንሽ እና ሊሳኩ የሚችሉ ግቦችን ማዉጣት።
2. ለራስ ርኅራኄን ማሳየት፦ ያለፍርድ ስሜትን ለመረዳትና በዓሉ ምን ትርጉም እንደሰጠን ማሰብ።
3. አዲስ እቅድ ማውጣት፦ ለምሳሌ ከጓደኞች ጋር መገናኘት፣ አዲስ የትርፍ ጊዜ ማሳለፊያ መንገድን መሞከር ወይም የአንድ ቀን ጉዞ ማድረግ እና አዲስ ሰፈር ወይ ከተማ መጎብኘት የመሳሰሉ የሚያጓጉ ነገሮችን ማቀድ።
4. ጤናማ የገንዘብ አጠቃቀምን መከተል፦ በጀት ማውጣት ጭንቀትን ሊያቀል ይችላል።
5. አካላዊ እንቅስቃሴ ማድረግ፦ ቀለል ያለ የእግር ጉዞ ስሜትን ሊያሻሽል ይችላል። የሚያዝናኑንን እንቅስቀሴዎች መሞከር ለምሳሌ መደነስ፣ ኳስ መጫወት።
6. ከሰዎች ጋር ጊዜ ማሳለፍ፦ ከጓደኛ፣ ከቤተሰብ ጋር በመገናኘት ወይም በበጎ ፈቃደኝነት ተግባራት ላይ ማገልገል።
7. ነገሮችን ምናይበትን መንገድ መቀየር፦ ይህንን ጊዜ አዲስ ሀሳቦችን ለማሰብ፣ ምስጋናን ለመለማመድ እና በግል እድገት ላይ ለማሰላሰል መጠቀም።
ይህም ሆኖ ስሜቶች ከቀጠሉ ወይም ከአቅም በላይ ከሆኑ ከአእምሮ ጤና ባለሙያ ጋር መነጋገር። አስታውሱ፣ ብቻችሁን አይደላቹም፣ ብሩህ ቀናት ወደፊት አሉ።
ለማማከር: 0704156858 ይደውሉ ወይም መልክት ያስቀምጡ!
ዶ/ር ይቅናሸዋ ሰለሞን (የአእምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)
Via: Hakim
@melkam_enaseb
የበዓላት ሰሞን ብዙ ጊዜ ደስታን ያመጣል፣ ነገር ግን ሲያበቃ ዝቅተኛ ስሜት እንዲሰማን ሊያደርግ ይችላል— ይህም Post Holiday Blues ይባላል።
እነዚህ ስሜቶች ብዙዎች ላይ የሚከሰቱ እና ብዙ ጊዜ ጊዜያዊ ናቸው። ከበአል ጋር በተያያዘ የስሜት ከፍታ፣ ገንዘብ ነክ ጭንቀት፣ የብቸኝነት ስሜት እንደምክኒያት ይነሳሉ።
ይህንን ስሜት ለመቋቋም የሚከተሉትን ስልቶች እንጠቀም፦
1. ወደ ተለመደው መደበኛ ሁኔታችን ቀስበቀስ መመለስ፦ ለእንቅልፍ፣ ለጤናማ አመጋገብ እና ለአካል ብቃት እንቅስቃሴ ቅድሚያ በመስጠት የዘወትር ተግባራችንን እንደገና ለማስጀመር ትናንሽ እና ሊሳኩ የሚችሉ ግቦችን ማዉጣት።
2. ለራስ ርኅራኄን ማሳየት፦ ያለፍርድ ስሜትን ለመረዳትና በዓሉ ምን ትርጉም እንደሰጠን ማሰብ።
3. አዲስ እቅድ ማውጣት፦ ለምሳሌ ከጓደኞች ጋር መገናኘት፣ አዲስ የትርፍ ጊዜ ማሳለፊያ መንገድን መሞከር ወይም የአንድ ቀን ጉዞ ማድረግ እና አዲስ ሰፈር ወይ ከተማ መጎብኘት የመሳሰሉ የሚያጓጉ ነገሮችን ማቀድ።
4. ጤናማ የገንዘብ አጠቃቀምን መከተል፦ በጀት ማውጣት ጭንቀትን ሊያቀል ይችላል።
5. አካላዊ እንቅስቃሴ ማድረግ፦ ቀለል ያለ የእግር ጉዞ ስሜትን ሊያሻሽል ይችላል። የሚያዝናኑንን እንቅስቀሴዎች መሞከር ለምሳሌ መደነስ፣ ኳስ መጫወት።
6. ከሰዎች ጋር ጊዜ ማሳለፍ፦ ከጓደኛ፣ ከቤተሰብ ጋር በመገናኘት ወይም በበጎ ፈቃደኝነት ተግባራት ላይ ማገልገል።
7. ነገሮችን ምናይበትን መንገድ መቀየር፦ ይህንን ጊዜ አዲስ ሀሳቦችን ለማሰብ፣ ምስጋናን ለመለማመድ እና በግል እድገት ላይ ለማሰላሰል መጠቀም።
ይህም ሆኖ ስሜቶች ከቀጠሉ ወይም ከአቅም በላይ ከሆኑ ከአእምሮ ጤና ባለሙያ ጋር መነጋገር። አስታውሱ፣ ብቻችሁን አይደላቹም፣ ብሩህ ቀናት ወደፊት አሉ።
ለማማከር: 0704156858 ይደውሉ ወይም መልክት ያስቀምጡ!
ዶ/ር ይቅናሸዋ ሰለሞን (የአእምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)
Via: Hakim
@melkam_enaseb
MESRAT FREE TRAINING OPPORTUNITY.pdf
684.8 KB
ለድሬዳዋ፣ ሀረር፣ ምስራቅ እና ምዕራብ ሀረርጌ ከተሞች ለምትገኙ ነፃ የኦንላይን ስልጠና!
የቴዲ ጎሳ የስልጠና ካውንስሊንግ እና ምርምር ማዕከል ከማስተር ካርድ ፋውንዴሽን በተገኘ የገንዘብ ድጋፍ ከአሜሪካን ኮሌጅ ኦፍ ቴክኖሎጂ ጋር በመተባበር ለሚያከናውነው የመስራት ፕሮግራም ነፃ የኦንላይን 34 (Soft skill) እና 22 (Hard skill) ስልጠናዎች በአጠቃላይ 56 ስልጠናዎች፤ በስራ ላይ እና ከስራ ውጪ ላሉ የተለያዩ የማህበረሰብ ክፍሎችን በሰርተፍኬት የማብቃት እንዲሁም እድገታቸውን የማጠናከር ስልጠና ለመስጠት ዝግጅቱን ጨርሶ እየጠበቃችሁ ይገኛል።
በዚህ ሊንክ ይመዝገቡ ይሰልጥኑ፤ ሰርቲፋይድ ይሁኑ: actacademy.et
ስልክ: 0922012854
0943274318
ለበለጠ መረጃ የተያያዘውን ፋይል ይመልከቱ።
ለማህበራዊና ስነልቦናዊ ልማት እንተጋለን!
@melkam_enaseb
የቴዲ ጎሳ የስልጠና ካውንስሊንግ እና ምርምር ማዕከል ከማስተር ካርድ ፋውንዴሽን በተገኘ የገንዘብ ድጋፍ ከአሜሪካን ኮሌጅ ኦፍ ቴክኖሎጂ ጋር በመተባበር ለሚያከናውነው የመስራት ፕሮግራም ነፃ የኦንላይን 34 (Soft skill) እና 22 (Hard skill) ስልጠናዎች በአጠቃላይ 56 ስልጠናዎች፤ በስራ ላይ እና ከስራ ውጪ ላሉ የተለያዩ የማህበረሰብ ክፍሎችን በሰርተፍኬት የማብቃት እንዲሁም እድገታቸውን የማጠናከር ስልጠና ለመስጠት ዝግጅቱን ጨርሶ እየጠበቃችሁ ይገኛል።
በዚህ ሊንክ ይመዝገቡ ይሰልጥኑ፤ ሰርቲፋይድ ይሁኑ: actacademy.et
ስልክ: 0922012854
0943274318
ለበለጠ መረጃ የተያያዘውን ፋይል ይመልከቱ።
ለማህበራዊና ስነልቦናዊ ልማት እንተጋለን!
@melkam_enaseb
ስፒች ቴራፒና የባህርይ ቴራፒ!
ልጆች ትምህርት ቤት እረፍት በሚሆኑበት ጊዜ ላይ ለልጅዎ ስፒች ቴራፒና የባህርይ ቴራፒ ይፈልጋሉ?
ይደውሉና! ይመዝገቡ!
0940103047
0954999933
አድራሻ:- መገናኛ-ሲቲሞል 3ኛ ፎቅ ስለሺ ስህን ህንፃ አጠገብ!
(ጃዚኤል or ማኅሌት Speech and Language Therapy clinic)
@melkam_enaseb
ልጆች ትምህርት ቤት እረፍት በሚሆኑበት ጊዜ ላይ ለልጅዎ ስፒች ቴራፒና የባህርይ ቴራፒ ይፈልጋሉ?
ይደውሉና! ይመዝገቡ!
0940103047
0954999933
አድራሻ:- መገናኛ-ሲቲሞል 3ኛ ፎቅ ስለሺ ስህን ህንፃ አጠገብ!
(ጃዚኤል or ማኅሌት Speech and Language Therapy clinic)
@melkam_enaseb
#ወቅታዊ
የመሬት መንቀጥቀጥ አደጋ፣ የአእምሮ ጤናና መረዳዳት!
የመሬት መንቀጥቀጥ መሰረተ ልማቶችን፣ ሞቶችን፣ አካላዊ ጉዳቶችን ከማስከተሉ ባለፈ የአእምሮ ጤናን ክፉኛ ሊጎዳዉ ይችላል፡፡ ተጎጂዎች የሰዉ ህይወት ከመቀጠፉ፣ ከማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ቀዉስ የተነሳ ለከፍተኛ ፍርሃትና ጫና ሊጋለጡ ይችላሉ፡፡
በተቃራኒዉ ደግም ሰዎች ተባብረዉ ከቆሙ አደጋ የተሻለ የአእምሮ ጤናና ጫናን የመቋቋም ብቃት ላይ ሊያደርሳቸዉም ይችላል፡፡
ሰዎች የመሬት መንቀጥቀጥና መሰል ድንገተኛ አደጋዎች ሲያጋጥሟቸዉ ለበርካታ የአእምሮ ህመሞች የመጋለጥ እድላቸዉ ይጨምራል፡፡ ጉዳቱ ቀጥታ በራሳቸዉ ላይ ደርሶ፣ በሌሎች ላይ ጉዳት ሲያደርስ ሲመለከቱ እና አደጋዉ በደረሰበት አቅራቢያ ባይገኙ እንኳ በቅርብ ቤተሰቦቻቸዉ ወይም በጓደኞቻቸዉ ላይ አደጋ እንደደረሰ በመስማት ብቻ ለድህረ አደጋ ሰቀቀን ሊጋለጡ ይችላሉ፡፡
ከአደጋዉ የተነሳ ከቤት ንብረታቸዉ ሲፈናቀሉ፣ በአደጋዉ ንብረቶቻቸዉ ሲወድሙባቸዉ፣ ስራቸዉን ሲያጡ፣ ማህበራዊ ትስስሮች (እድር፣ ማህበር፣ የእምነት ስፍራ…ወዘተ) ሲበጣጠሱባቸዉ ለከፍተኛ ድብርት፣ ለጭንቀት ህመም፣ ለሱስ ህመም፣ ራስን ለማጥፋት አደጋ ተጋላጭ ይሆናሉ፡፡
በተፈጥሮ አደጋ ጊዜ የሆስፒታል ድንገተኛ ክፍል ምልልሶች ይጨምራሉ፤ ሰዎች በአጠቃላይ ደስታን በማጣትና በዘርፋ ብዙ የጤና መቃወሶች ዉስጥ ያልፋሉ፡፡ በሌላዉ ጎን ደግሞ የተፈጥሮ አደጋዎች ሰዎች ህይወታቸዉን ለማቆየት በጋራ የመቆም ዉስጣዊ ግፊታቸዉን በመቀስቀስ በትብብር እንዲቆሙ ሊያደርጓቸዉም ይችላሉ፡፡ ሰዎች ተባብረዉ ሲቆሙና ሲረዳዱ የአእምሮ ጤናቸዉ ይሻሻላል፣ ማህበራዊ ትስስራቸዉ ይጠናከራል፣ ጫናን የመቋቋም አቅማቸዉ ይጎለብታል፡፡
እንደ ማህበረሰብ በቀደመዉ ዘመን የገጠሟቸዉን ጠላቶች በጋራ ተባብረዉ እንደመከቷቸዉ ሁሉ በዚህ ዘመንም የሚገጥሟቸዉን አደጋዎች በመረዳዳት፣ በመተሳሰብና በርህራሄ በመተያየት ሊቋቋሟቸዉ ይችላሉ፡፡
ከአደጋ ጋር የተያያዙ የአእምሮ ህመም ተጋላጭነቶችን ከሚቀንሱ ነገሮች ዋነኛዉ በጉዳቱ ዉስጥ ላለፉ ወይም እያለፉ ላሉ ሰዎች የሚደረግ ማህበራዊ ድጋፍ ነዉ፡፡ በዚህ ረገድ ብርቱና መልካም ባህል አለን፤ ባህላችን ሰዉ ለሰዉ መድኃኒቱ፤ ካንድ ብርቱ ሁለት መድኃኒቱ፤ ሀምሳ ሎሚ ለሀምሳ ሰዉ ጌጡ ለአንድ ሰዉ ሸክሙ እንደሆነ አስቀምጦልናል፡፡ እንደሰዉ ዘር መቀጠላችን የሚወሰነዉ በመተባበራችን ነዉና በዚህ ክፉ ጊዜ ልንረዳዳና ተያያዘን ልንቆም ይገባናል፡፡
አደጋን ታሳቢ ካደረገ እንክንብካቤ መመሪያዎች በመነሳት ባለፍንባቸዉም ሆነ በምናልፍባቸዉ ሰቀቀኖች የሚከተሉትን ነገሮች ብንተገብርና ብንለማመዳቸዉ በብዙ እናተርፋለን፡፡
ደህንነት፦
ሰዎች ዉጤታማ የሚሆኑትና በተሟላ አእምሯዊ ብቃት ላይ የሚሆኑት ደህንነት ሲሰማቸዉ ነዉ፡፡ ደህንነታቸዉ ሲናጋ በፍርሃትና ራስን በማዳን ሩጫ ይጠመዱና የሚጠቅማቸዉን ዉሳኔ አመዛዝኖ መወሰን ያቅታቸዋል፡፡ የሚመለከታቸዉ ሁሉ ከሁሉ በማስቀደም ለሰዉ ልጆች አካላዊ ደህንነት፣ ስነልቦናዊ ደህንነት፣ የስሜት ደህንነት፣ ማህበራዊ ደህንነትና ሞራላዊ ደህንነት መጠንቀቅ ይኖርባቸዋል፡፡ በማንኛዉም ሁኔታ ዉስጥ ሲኮንና ሲታለፍ ለራስና ለሌሎች ደህንነት ንቁ መሆን የቅድሚያ ቅድሚያ ሊሆን ይገባዋል!
ታእማኒነትና ግልፀኝነት፦
አደጋዎች ሲኖሩ ብዙ ጥድፊያና ሩጫ መኖሩ የማይካድ ቢሆን የሚከወኑ ተግባራት ሰዎች እምነታቸዉን በሚጥሉበት መንገድ፣ ባልተሸፋፈና ግልፅ በሆነ መልክ ሊደረጉ ይገባቸዋል፡፡ እየሆኑ ስላሉ ጉዳዮች ከሚመለከታቸዉ ተቋማት ወቅታዊ መረጃ ፍሰቱን ጠብቆ መሄድ ይኖርበታል፡፡ እዉነተኛ መታመን እመኑን ከሚል የቃላት ጩኸት ሳይሆን ከተግባር ጥራት ብቻ የሚቀዳ መሆኑን እናስተዉል!
እርስ በርስ መደጋገፍ፣ መተባበር፦
የጋራ ታሪክ፣ የጋራ ልምድና የጋራ ፈተና ያላቸዉ ሰዎች ህልዉናቸዉ የሚዘልቀዉ በጋራ መተባበርና መደጋገፍ ሲችሉ ነዉ፡፡ በሰዉ ልጅ ኑረት የአንዱ ህልዉና በሌላኛዉ ህልዉና ላይ የተመሰረተ ነዉና ከመገፋፋትና ከመጠፋፋት ይልቅ መደጋገፍን፣ መተባበርን፣ አብሮ መስራትንና መገነባባትን የየዕለት ኑረታችን ማድረግ ግዴታችን ነዉ! ሌላኛዉ ወገናችን ሲሰቃይ ቆመን ካየን ነገ እኛ ስንሰቃይ የሚደርስልን አይኖርም፡፡ እንደጋገፍ! እንረዳዳ! እንተባበር! የተጎዱ ወገኖቻችንን ለማከም ሐኪም መሆን አይጠበቅብንም፤ ለሰዉ መድኃኒቱ ሰዉ ነዉና!
ትህትናና አለመፍረድ፦
ሰዉ እንደመሆናችን ባልገባንና ባልተረዳነዉ ጉዳይ በሌሎች ላይ ጣት ለመቀሰር ልንጣደፍ እንችላለን፡፡ ባህላቸዉን፣ ሀይማኖታቸዉን፣ ታሪካቸዉንና ልዩ ልዩ ልዩነቶቻችንን በማክበር በስቃይ ዉስጥ ከሚያልፉ ሰዎች ልምድ ለመማር መፍቀድና መዘጋጀት እንጂ ከኛ የተለየ ነገር ስለገጠማቸዉ ልንፈርድባቸዉ አይገባንም፡፡ ሰዎች በብዙ ስቃይ ዉስጥ የሚያልፉት ክፉ ስለሆኑ ወይም ፈጣሪ ስለፈረደባቸዉ ሳይሆን ስቃይ የህይወት አንዱ መልክ እንደሆነ እንረዳ፡፡ ከሰዉ ሰራሽ (መደፈር፣ ፆታዊ ጥቃት፣ ጦርነት፣ ጠለፋ፣ የእሳት አደጋ፣ ግድያ፣ የመኪና አደጋ…ወዘተ) ሆነ ከተፈጥሮ አደጋዎች (ጎርፍ፣ የመሬት መንቀጥቀጥ፣ የመሬት መንሸራተት፣ የመብረቅ አደጋ፣ ረሃብና ድርቅ…ወዘተ) ጫና የተነሳ የሚረበሹ ሰዎችን ስናገኝ ወደ ባለሙያ እንላካቸዉ እንጂ አንፍረድባቸዉ! ማንም ከአደጋና ስቃይ የራቀ አይደለም!
ዶ/ር እሸቱ ጡሚሶ (የሥነ አእምሮ ሐኪም)
(ቅዱስ ጳውሎስ ሆስፒታል ሚሊኒየም ሕክምና ኮሌጅ)
@melkam_enaseb
የመሬት መንቀጥቀጥ አደጋ፣ የአእምሮ ጤናና መረዳዳት!
የመሬት መንቀጥቀጥ መሰረተ ልማቶችን፣ ሞቶችን፣ አካላዊ ጉዳቶችን ከማስከተሉ ባለፈ የአእምሮ ጤናን ክፉኛ ሊጎዳዉ ይችላል፡፡ ተጎጂዎች የሰዉ ህይወት ከመቀጠፉ፣ ከማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ቀዉስ የተነሳ ለከፍተኛ ፍርሃትና ጫና ሊጋለጡ ይችላሉ፡፡
በተቃራኒዉ ደግም ሰዎች ተባብረዉ ከቆሙ አደጋ የተሻለ የአእምሮ ጤናና ጫናን የመቋቋም ብቃት ላይ ሊያደርሳቸዉም ይችላል፡፡
ሰዎች የመሬት መንቀጥቀጥና መሰል ድንገተኛ አደጋዎች ሲያጋጥሟቸዉ ለበርካታ የአእምሮ ህመሞች የመጋለጥ እድላቸዉ ይጨምራል፡፡ ጉዳቱ ቀጥታ በራሳቸዉ ላይ ደርሶ፣ በሌሎች ላይ ጉዳት ሲያደርስ ሲመለከቱ እና አደጋዉ በደረሰበት አቅራቢያ ባይገኙ እንኳ በቅርብ ቤተሰቦቻቸዉ ወይም በጓደኞቻቸዉ ላይ አደጋ እንደደረሰ በመስማት ብቻ ለድህረ አደጋ ሰቀቀን ሊጋለጡ ይችላሉ፡፡
ከአደጋዉ የተነሳ ከቤት ንብረታቸዉ ሲፈናቀሉ፣ በአደጋዉ ንብረቶቻቸዉ ሲወድሙባቸዉ፣ ስራቸዉን ሲያጡ፣ ማህበራዊ ትስስሮች (እድር፣ ማህበር፣ የእምነት ስፍራ…ወዘተ) ሲበጣጠሱባቸዉ ለከፍተኛ ድብርት፣ ለጭንቀት ህመም፣ ለሱስ ህመም፣ ራስን ለማጥፋት አደጋ ተጋላጭ ይሆናሉ፡፡
በተፈጥሮ አደጋ ጊዜ የሆስፒታል ድንገተኛ ክፍል ምልልሶች ይጨምራሉ፤ ሰዎች በአጠቃላይ ደስታን በማጣትና በዘርፋ ብዙ የጤና መቃወሶች ዉስጥ ያልፋሉ፡፡ በሌላዉ ጎን ደግሞ የተፈጥሮ አደጋዎች ሰዎች ህይወታቸዉን ለማቆየት በጋራ የመቆም ዉስጣዊ ግፊታቸዉን በመቀስቀስ በትብብር እንዲቆሙ ሊያደርጓቸዉም ይችላሉ፡፡ ሰዎች ተባብረዉ ሲቆሙና ሲረዳዱ የአእምሮ ጤናቸዉ ይሻሻላል፣ ማህበራዊ ትስስራቸዉ ይጠናከራል፣ ጫናን የመቋቋም አቅማቸዉ ይጎለብታል፡፡
እንደ ማህበረሰብ በቀደመዉ ዘመን የገጠሟቸዉን ጠላቶች በጋራ ተባብረዉ እንደመከቷቸዉ ሁሉ በዚህ ዘመንም የሚገጥሟቸዉን አደጋዎች በመረዳዳት፣ በመተሳሰብና በርህራሄ በመተያየት ሊቋቋሟቸዉ ይችላሉ፡፡
ከአደጋ ጋር የተያያዙ የአእምሮ ህመም ተጋላጭነቶችን ከሚቀንሱ ነገሮች ዋነኛዉ በጉዳቱ ዉስጥ ላለፉ ወይም እያለፉ ላሉ ሰዎች የሚደረግ ማህበራዊ ድጋፍ ነዉ፡፡ በዚህ ረገድ ብርቱና መልካም ባህል አለን፤ ባህላችን ሰዉ ለሰዉ መድኃኒቱ፤ ካንድ ብርቱ ሁለት መድኃኒቱ፤ ሀምሳ ሎሚ ለሀምሳ ሰዉ ጌጡ ለአንድ ሰዉ ሸክሙ እንደሆነ አስቀምጦልናል፡፡ እንደሰዉ ዘር መቀጠላችን የሚወሰነዉ በመተባበራችን ነዉና በዚህ ክፉ ጊዜ ልንረዳዳና ተያያዘን ልንቆም ይገባናል፡፡
አደጋን ታሳቢ ካደረገ እንክንብካቤ መመሪያዎች በመነሳት ባለፍንባቸዉም ሆነ በምናልፍባቸዉ ሰቀቀኖች የሚከተሉትን ነገሮች ብንተገብርና ብንለማመዳቸዉ በብዙ እናተርፋለን፡፡
ደህንነት፦
ሰዎች ዉጤታማ የሚሆኑትና በተሟላ አእምሯዊ ብቃት ላይ የሚሆኑት ደህንነት ሲሰማቸዉ ነዉ፡፡ ደህንነታቸዉ ሲናጋ በፍርሃትና ራስን በማዳን ሩጫ ይጠመዱና የሚጠቅማቸዉን ዉሳኔ አመዛዝኖ መወሰን ያቅታቸዋል፡፡ የሚመለከታቸዉ ሁሉ ከሁሉ በማስቀደም ለሰዉ ልጆች አካላዊ ደህንነት፣ ስነልቦናዊ ደህንነት፣ የስሜት ደህንነት፣ ማህበራዊ ደህንነትና ሞራላዊ ደህንነት መጠንቀቅ ይኖርባቸዋል፡፡ በማንኛዉም ሁኔታ ዉስጥ ሲኮንና ሲታለፍ ለራስና ለሌሎች ደህንነት ንቁ መሆን የቅድሚያ ቅድሚያ ሊሆን ይገባዋል!
ታእማኒነትና ግልፀኝነት፦
አደጋዎች ሲኖሩ ብዙ ጥድፊያና ሩጫ መኖሩ የማይካድ ቢሆን የሚከወኑ ተግባራት ሰዎች እምነታቸዉን በሚጥሉበት መንገድ፣ ባልተሸፋፈና ግልፅ በሆነ መልክ ሊደረጉ ይገባቸዋል፡፡ እየሆኑ ስላሉ ጉዳዮች ከሚመለከታቸዉ ተቋማት ወቅታዊ መረጃ ፍሰቱን ጠብቆ መሄድ ይኖርበታል፡፡ እዉነተኛ መታመን እመኑን ከሚል የቃላት ጩኸት ሳይሆን ከተግባር ጥራት ብቻ የሚቀዳ መሆኑን እናስተዉል!
እርስ በርስ መደጋገፍ፣ መተባበር፦
የጋራ ታሪክ፣ የጋራ ልምድና የጋራ ፈተና ያላቸዉ ሰዎች ህልዉናቸዉ የሚዘልቀዉ በጋራ መተባበርና መደጋገፍ ሲችሉ ነዉ፡፡ በሰዉ ልጅ ኑረት የአንዱ ህልዉና በሌላኛዉ ህልዉና ላይ የተመሰረተ ነዉና ከመገፋፋትና ከመጠፋፋት ይልቅ መደጋገፍን፣ መተባበርን፣ አብሮ መስራትንና መገነባባትን የየዕለት ኑረታችን ማድረግ ግዴታችን ነዉ! ሌላኛዉ ወገናችን ሲሰቃይ ቆመን ካየን ነገ እኛ ስንሰቃይ የሚደርስልን አይኖርም፡፡ እንደጋገፍ! እንረዳዳ! እንተባበር! የተጎዱ ወገኖቻችንን ለማከም ሐኪም መሆን አይጠበቅብንም፤ ለሰዉ መድኃኒቱ ሰዉ ነዉና!
ትህትናና አለመፍረድ፦
ሰዉ እንደመሆናችን ባልገባንና ባልተረዳነዉ ጉዳይ በሌሎች ላይ ጣት ለመቀሰር ልንጣደፍ እንችላለን፡፡ ባህላቸዉን፣ ሀይማኖታቸዉን፣ ታሪካቸዉንና ልዩ ልዩ ልዩነቶቻችንን በማክበር በስቃይ ዉስጥ ከሚያልፉ ሰዎች ልምድ ለመማር መፍቀድና መዘጋጀት እንጂ ከኛ የተለየ ነገር ስለገጠማቸዉ ልንፈርድባቸዉ አይገባንም፡፡ ሰዎች በብዙ ስቃይ ዉስጥ የሚያልፉት ክፉ ስለሆኑ ወይም ፈጣሪ ስለፈረደባቸዉ ሳይሆን ስቃይ የህይወት አንዱ መልክ እንደሆነ እንረዳ፡፡ ከሰዉ ሰራሽ (መደፈር፣ ፆታዊ ጥቃት፣ ጦርነት፣ ጠለፋ፣ የእሳት አደጋ፣ ግድያ፣ የመኪና አደጋ…ወዘተ) ሆነ ከተፈጥሮ አደጋዎች (ጎርፍ፣ የመሬት መንቀጥቀጥ፣ የመሬት መንሸራተት፣ የመብረቅ አደጋ፣ ረሃብና ድርቅ…ወዘተ) ጫና የተነሳ የሚረበሹ ሰዎችን ስናገኝ ወደ ባለሙያ እንላካቸዉ እንጂ አንፍረድባቸዉ! ማንም ከአደጋና ስቃይ የራቀ አይደለም!
ዶ/ር እሸቱ ጡሚሶ (የሥነ አእምሮ ሐኪም)
(ቅዱስ ጳውሎስ ሆስፒታል ሚሊኒየም ሕክምና ኮሌጅ)
@melkam_enaseb
"አይ ወይም NO" የማለት አስፈላጊነት!
ብዙ ሰዎች “አይሆንም” ወይም NO ለማለት ይቸገራሉ። ይህም ከስብዕናችን ወይም ከአስተዳደግ ሁኔታችን የተነሳ ሊሆን ይችላል፣ ነገር ግን "አይ" ማለትን መለማመድ ሰዎች ሊያዳብሩት ከሚችሉት በጣም ጠቃሚ ክህሎቶች ውስጥ አንዱ ነው። በአባባል እንደሚባለው "ጥርጥር ውስጥ ከሆንክ አታድርግ." በተመሳሳይ፣ “አይሆንም” ማለት እንደሚያስፈልግ ሲሰማንም አይሆንም ማለትን መለማመድ አስፈላጊ ነው።
“አይሆንም” ማለት ሆን ተብሎ በሚደረግ ጥረት የሚዳብር ችሎታ ነው። ለመጀመር እነዚህን መንገዶች ይሞክሩ:
1. ህይወትን አይሆንም ከማለት አንፃር መገምገም፡- “አይሆንም” ማለት መጀመር ያለብዎትን የህይወትዎን ቦታዎች ለማሰላሰል እና በወረቀት መፃፍ ትንሽ ጊዜ ይውሰዱ። ከዛም በእያንዳንዱ ሁኔታ "አይ" ማለት ያለውን ጥቅምና ጉዳት መዘርዘር።
2. የሁኔታዎቹን ቅደምተከተል ማዘጋጀት፡- “አይሆንም” ማለት ለእርስዎ በጣም ቀላል ከሆነበት ሁኔታ ጀምሮ ተዋረድ ይፍጠሩ እና ቀስ በቀስ ከቀላሎቹ በጣም አስቸጋሪ ወደሆኑት ይሂዱ።
3. ልምምድ፡- ከሚቀሉት ሁኔታዎች በመጀመር ልምምድ ማድረግ ይጀምሩ። "አይ" ማለትን በትህትና እና በአክብሮት መግለፅ።
"አይ" ማለት ራስ ወዳድነት አይደለም; ይልቁንም ገደብ የማዘጋጀት እና ቅድሚያ የምንሰጠውን ነገር የማስቀደም መንገድ ነው።
ለአእምሮ ጤንነት እና ደስተኛ ሂወት "አይ" ማለት አንዱ አስፈላጊ ነገር ነው። "አይ" ማለትን አጠናክሮ መለማመድ ዛሬውኑ ጀምሩ።
ለማማከር- 0704156858 ይደውሉ ወይም መልክት ያስቀምጡ!
ዶ/ር ይቅናሸዋ ሰለሞን (የአእምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)
@melkam_enaseb
ብዙ ሰዎች “አይሆንም” ወይም NO ለማለት ይቸገራሉ። ይህም ከስብዕናችን ወይም ከአስተዳደግ ሁኔታችን የተነሳ ሊሆን ይችላል፣ ነገር ግን "አይ" ማለትን መለማመድ ሰዎች ሊያዳብሩት ከሚችሉት በጣም ጠቃሚ ክህሎቶች ውስጥ አንዱ ነው። በአባባል እንደሚባለው "ጥርጥር ውስጥ ከሆንክ አታድርግ." በተመሳሳይ፣ “አይሆንም” ማለት እንደሚያስፈልግ ሲሰማንም አይሆንም ማለትን መለማመድ አስፈላጊ ነው።
“አይሆንም” ማለት ሆን ተብሎ በሚደረግ ጥረት የሚዳብር ችሎታ ነው። ለመጀመር እነዚህን መንገዶች ይሞክሩ:
1. ህይወትን አይሆንም ከማለት አንፃር መገምገም፡- “አይሆንም” ማለት መጀመር ያለብዎትን የህይወትዎን ቦታዎች ለማሰላሰል እና በወረቀት መፃፍ ትንሽ ጊዜ ይውሰዱ። ከዛም በእያንዳንዱ ሁኔታ "አይ" ማለት ያለውን ጥቅምና ጉዳት መዘርዘር።
2. የሁኔታዎቹን ቅደምተከተል ማዘጋጀት፡- “አይሆንም” ማለት ለእርስዎ በጣም ቀላል ከሆነበት ሁኔታ ጀምሮ ተዋረድ ይፍጠሩ እና ቀስ በቀስ ከቀላሎቹ በጣም አስቸጋሪ ወደሆኑት ይሂዱ።
3. ልምምድ፡- ከሚቀሉት ሁኔታዎች በመጀመር ልምምድ ማድረግ ይጀምሩ። "አይ" ማለትን በትህትና እና በአክብሮት መግለፅ።
"አይ" ማለት ራስ ወዳድነት አይደለም; ይልቁንም ገደብ የማዘጋጀት እና ቅድሚያ የምንሰጠውን ነገር የማስቀደም መንገድ ነው።
ለአእምሮ ጤንነት እና ደስተኛ ሂወት "አይ" ማለት አንዱ አስፈላጊ ነገር ነው። "አይ" ማለትን አጠናክሮ መለማመድ ዛሬውኑ ጀምሩ።
ለማማከር- 0704156858 ይደውሉ ወይም መልክት ያስቀምጡ!
ዶ/ር ይቅናሸዋ ሰለሞን (የአእምሮ ህክምና ስፔሻሊስት)
@melkam_enaseb