📣 شطرنج سیاسی در خاورمیانه: تحلیل دینامیک روابط آمریکا و کشورهای عربی غرب‌گرا در بحران غزه

👤 نویسنده: وحید اخوت

✂️ برش‌هایی از متن:

🔹در ژانویه ۲۰۲۵، دونالد ترامپ با پیشنهادی جنجالی خواستار انتقال فلسطینیان غزه به کشورهای عربی مانند مصر، اردن و عربستان سعودی شد. این طرح بلافاصله با مخالفت قاطع کشورهای عربی روبه‌رو شد. اما آیا این طرح، طرح نهایی ترامپ است؟ یا اینکه ایالات متحده در حال پیشبرد یک راهبرد دیپلماتیک پیچیده‌تر است؟

🔹این پیشنهاد، احتمالا تنها یک مانور دیپلماتیک برای پذیرش سناریویی جایگزین است: سپردن مدیریت غزه به محمد دحلان، سیاستمدار فلسطینی نزدیک به امارات، و تبدیل غزه به یک مرکز اقتصادی و گردشگری تحت نظارت آمریکا و امارات به هدف حذف نفوذ حماس و ایجاد تغییرات بنیادی در ساختار فرهنگی، اجتماعی و سیاسی غزه.

🔹اجرای مستقیم طرح سپردن اداره غزه به محمد دحلان به نمایندگی امارات، حتما با مخالفت مصر، اردن و عربستان سعودی مواجه خواهد شد، زیرا این کشورها نمی‌خواهند امارات در غزه نقش پیشتاز را ایفا کند. از این رو اگر ترامپ از ابتدا سراغ این طرح برود، باید هزینه زیادی برای اجرای آن متحمل شود. در حالی که اگر پیش از مطرح کردن این گزینه، طرح «تهجیر» فلسطینیان غزه به مصر، عربستان سعودی و اردن،‌ به طور جدی طرح شود  زمینه‌ساز پذیرش بی‌دردسر طرح اصلی ترامپ خواهد شد و این کشورها با هزینهٔ کمتری با نقش‌آفرینی امارات در غزه کنار خواهند آمد؛ به عبارت دیگر، به مرگ گرفته تا به تب راضی شوند.

🔹در روزهای اخیر نشانه‌های این طرح بیش از پیش به گوش می‌خورد. چه اینکه انور قرقاش، مشاور کهنه‌کار سیاست خارجی محمد بن زاید با تایید سخنان احمد ابوالغیط، اشاره به لزوم کنار کشیدن حماس از مدیریت غزه داشته است و به نوعی بر خبرهای ماه‌های پیش مبنی بر رایزنی میان آمریکا و رژیم صهیونیستی برای سپرده شده مدیریت غزه به ابوظبی، صحه گذاشته است.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷
📣 بازی دولت موازی در زمین سوخته سودان
حمیدتی، پس از شکست نیروهای الدعم السریع روی زمین به سمت بازی سیاسی رفته است

👤 نویسنده: ایمان محمدی

✂️ برشی از متن:

🔹از سپتامبر سال گذشته، وضعیت میدانی در کشور سودان به سرعت در حال تغییر به نفع البرهان است. ارتش سودان پس از پاکسازی مراکز استان‌های جنوبی و شمالی پایتخت، به سمت خارطوم حرکت کرد و طی مرحله جدید عملیات‌ها به دنبال تسلط بر تمام شرق نیل در این کشور است. در کمتر از دو ماه از اعلام مرحله جدید، ارتش سودان به فراتر از اهداف تعیین شده دست یافته و به زودی اهداف مشخص شده برای مرحله بعدی را اعلام خواهد کرد.

🔹چرخش تحولات میدانی به نفع البرهان در حالی است که ائتلافات منطقه‌ای و بین‌لمللی نیز در چند ماه گذشته تغییر کرده و بسیاری از متحدین سابق نیروهای الدعم السریع، به سمت ارتش سودان تغییر موضع داده‌اند. مهمترین این چرخش‌ها را می‌توان در حمایت موسکو از البرهان پس از دیدار وزیر خارجه روسیه و عبدالفتاح البرهان در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل دانست.

🔹در این میان، کشور کنیا در هفته گذشته میزبان مخالفان البرهان بوده است تا طی اجلاسیه با عنوان "تحالف السودان التاسیسی"، حرکت سیاسی مخالف ارتش سودان را پایه گذاری کنند. به نظر می‌رسد محمد حمدان دقلو(حمیدتی) به این نتیجه رسیده است که دیگر نمی‌تواند خواسته‌هایش را از مسیر نظامی دنبال کند، از این رو [....]

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷
📣 «فرهنگستان ملعون» چگونه اوجالان را خلع سلاح کرد؟!

👤 نویسنده: حمید عظیمی

✂️ برش‌هایی از متن:

🔹«همه می‌دانند فرهنگستان زادهٔ فکر اعلیحضرت فقید نیست، بلکه جماعتی لغت‌ساز که یا از بی‌مایگی یا از شیادی به این کار دست زده‌ بودند... به آن دکتر چنین فهماندند که لغت‌سازی و فارسی سره نوشتن هم از اجزای اصلی وطن‌پرستی و جزء لاینفک ایران‌دوستی است.» اینها بخش‌هایی از مقاله‌ای به عنوان «فرهنگستان ملعون» است که به‌سال 1337 در مجلۀ یغما تحریر شده است. نویسنده را که از قضا عضو ثابت و پیشگام فرهنگستان و از بنیان‌گذاران تاریخ‌نگاری و تصحیح ادبی معاصر ایران بوده خوب می‌شناسیم.

🔹صد سال پس از تاسیس فرهنگستان، این نهاد باز موضوع هیاهو در صحن علنی پارلمان ایران شده است. یک طرح کاملا محتاطانه و حداقلی که تازه بعد از نیم قرن می‌خواهد حسب اصل 15 قانون اساسی، آزادی «استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی» را محقق کند. مرجعیت تشخیص زبان‌های محلی طبق تبصره ماده دو این قانون نیز به فرهنگسان زبان فارسی محول شده است تا فاقد هرگونه رسمیت‌بخشی به سازوکارهای نمایندگی از گویشوران محلی باشد.

🔹برای هویت‌گرایان ایرانی شاید راه‌حل، توسعه و تعدیل همان فرمی باشد که اوجالان نتوانست به سرانجام برساند و از آن عقبنشینی کرد. به خلاف تجربۀ احزاب کردی یا فرهنگستان فارسی، در این الگو هویت زبانی نه بر اساس احزاب یا بروکراسی که بر اساس کنفدراسیونی از انجمن‌های زبانی دموکراتیک، توده‌ای و غیردولتی سامان‌دهی و نمایندگی می‌شود.

🔹رویکرد ملی‌گرایان به مرکزگرایی و همگن‌سازی یک‌سویه و آمرانه، به نفع زبان فارسی و امنیت ملی نیست. بالعکس، این تمرکززدایی و آمیزش حداکثری اما متوازن میان این گروه است که جغرافیای سیاسی و فرهنگی ما را هماهنگ‌تر می‌کند و ناهنجاری‌های آن را به طور طبیعی‌تر کاهش می‌دهد. خصوصا به یاد داشته باشیم که پس از ماجرای سوریه نیاز متقابل ما و کردها برای دسترسی به سواحل مدیترانه و خروج از محاصرۀ ژئوپولتیکی فرصتی برای تغییر رویکردهای سلبی گذشته است. برای گشودن صفحه‌ای جدید در روابط پرتنشی که اسلام‌گرایی و ملی‌گرایی در ایران از زمان استبداد صغیر دچار آن شده‌اند شاید لازم باشد به پیشنهاد کردها بیشتر فکر کنیم.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷
📣 اصلاحیه قانون عفو عمومی در عراق؛ مصالحه سیاسی یا تهدید امنیتی؟

👤 نویسنده: شهاب نورانی

✂️ برش‌هایی از متن:

🔹مهم‌ترین پیامد قانون عفو عمومی، آزادی برخی از محکومان به جرایم امنیتی و تروریستی است که عمدتا از اهل سنت هستند و معیارهای ذکر شده در ماده 2 از اصلاحیه بر آنها منطبق نیست. اما موضوع آزادی و عفو فقط محدود به اهل سنت نمی‌شود؛ برای نمونه نور زهیر، از متهمان پرونده فساد مالی مشهور به «سرقت قرن» در عراق که مرتبط با سرقت 2.5 میلیارد دلاری است، بر اساس پرداخت کامل مبالغ دزدیده‌شده از بیت‌المال و طبق قانون مذکور مشمول عفو عمومی می‌شود. 
 
🔹اختلاف شورای عالی قضایی و دادگاه فدرال بر روند تصویب این قانون را می توان، نخستین اختلاف و تقابل علنی میان فائق زیدان، رئیس شورای عالی قضایی، و جاسم عبود، رئیس دادگاه فدرال، دانست. نکته قابل‌توجه این است که پایان این تقابل، اگرچه به سود رئیس شورای عالی قضایی و در نهایت به اجرای قانون مذکور منتهی شد، اما رئیس دادگاه فدرال هم به‌طور صریح در برابر عالی‌ترین مقام قضایی کشور عقب‌نشینی نکرد و با حفظ موضع خود، جلسه بررسی شکایت از روند تصویب قانون عفو عمومی را برگزار کرد و سپس رأی به رد این دعوی داد. پس از آن، به‌طور خودکار و با توجه به رد دعوی، قرار مربوط به آن نیز ملغی اعلام شد.
 
🔹با توجه به اهمیت قانون عفو عمومی برای جامعه اهل سنت و چالش‌های امنیتی ناشی از آن، شاید بتوان گفت رهبران شیعی در چارچوب هماهنگی، چالش‌های بلندمدت امنیتی را قربانى منافع کوتاه‌مدت سیاسی و جناحی خود کرده‌اند که تصویب چنین قوانینی مانند قانون عفو عمومی ممکن است منجر به آن شود. البته این مسئله تنها محدود به چارچوب هماهنگی شیعیان نیست. چه‌بسا اگر رقیب این گروه سیاسی یعنی جریان صدر در قدرت بود، آن‌ها هم به نحوی منافع بلندمدت جامعه شیعی را قربانى منافع جناحی خود می‌کردند.
 
🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷
⭕️ آیا عراق امکان گشایش جبهه پشتیبانی برای یمن را دارد؟

🖌️شهاب نورانى

 
در روزهای گذشته، هم‌زمان با آغاز حملات سنگین ارتش آمریکا به یمن، بحث ازسرگیری دوباره جبهه پشتیبانی مقاومت عراق، این‌بار برای یمن، مطرح شده است. (منبع) همچنین، به گفته برخی رسانه‌ها، یکی از اهداف گفت‌وگوی تلفنی وزیر دفاع آمریکا با نخست‌وزیر عراق، هشدار درباره ورود مقاومت عراق برای پشتیبانی از یمن بوده است. (منبع) بااین‌حال، ورود مقاومت عراق به این موضوع، در صورت تحقق، با چالش‌هایی روبه‌رو است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
 
الف) چالش آمادگی جامعه عراق برای پذیرش هزینه‌ها
 
نخستین چالش، بحث آمادگی جامعه عراق برای پرداخت هزینه‌های این اقدام است. این مسئله پیش‌تر در موضوع جبهه پشتیبانی از غزه نیز مشاهده شد. به‌طور مشخص، جامعه شیعی عراق از نظر همبستگی، به نظر می‌رسد که با اقدامات استکبارستیزانه مقاومت عراق همراه است، اما درعین‌حال، نگرانی‌های جدی درباره هزینه‌ها و تبعات نظامی این اقدامات بر عراق دارد. يكى از دلايل این نگرانی، تجربه تلخ جامعه عراق از تحریم‌های ظالمانه آمریکا در دهه ۹۰ میلادی است. از سوی دیگر، ديدگاه جامعه اهل سنت و کردها نیز در این موضوع قابل توجه است. چالش اصلی در خصوص این اقشار، میزان همبستگی آن‌ها با چنین اقداماتی است؛ چنان‌که در موضوع جنگ غزه، با اقدامات نظامی مقاومت عراق مخالفت کردند و در مسئله یمن نیز به‌طریق‌ اولی مخالفت بیشتری خواهند داشت.
 
ب) چالش دولت عراق
 
چالش بعدی، موضع دولت عراق است. این دولت برخاسته از چارچوب هماهنگی شیعی است و برخی احزاب این چارچوب، مانند عصائب اهل حق و بدر، حامی گروه‌های مقاومت محسوب می‌شوند. بااین‌حال، به نظر نمی‌رسد که این احزاب در سطح نظامی، موافق ورود گروه‌های مقاومت به چنین درگیری باشند. در مجموع، کلیت حاکمیت عراق، به‌ویژه احزاب شیعی، تمایلی به درگیر کردن بیشتر عراق در جنگ هاى مرتبط با محور مقاومت را ندارند. دلیل این امر، حضور این احزاب در دولت و فشارهای آمریکا، از جمله تحریم‌های اقتصادی و احتمال سقوط دولت چارچوب هماهنگی يا شكست در انتخابات مجلس است. همین مسئله باعث ایجاد فشارهای داخلی بر گروه‌های مقاومت برای عدم ورود به این جبهه می‌شود.
 
ج) موضع مرجعیت نجف اشرف
 
چالش بعدی، موضع مرجعیت نجف اشرف است. مرجعیت همواره بر ضرورت انحصار سلاح در دست دولت تأکید داشته‌اند و این موضوع شامل گروه‌های مقاومت نیز می‌شود. علاوه‌ بر این، از مجموع مواضع مرجعیت می‌توان دریافت که بر مقاومت سیاسی تأکید دارند و پیگیری این امر را از طریق دولت، و نه گروه‌های موازى با دولت، ضرورى می‌دانند. به همین دلیل، در حداقلی ترین حالت مرجعیت موافق اقدام نظامی در این رابطه نیست؛ چنان‌که در موضوع غزه نیز موافقتی با اقدام نظامی نداشتند.
 
د) آینده گروه‌های مقاومت و تهدیدات احتمالی
 
چالش دیگر، آینده و موجودیت خود گروه‌های مقاومت در عراق و مسئله سلاح آن‌هاست. ورود مقاومت عراق به مسئله حملات آمریکا به یمن، می‌تواند بهانه‌ای برای اقدام نظامی آمریکا یا رژیم صهیونیستی علیه این گروه‌ها، یا حتی علیه الحشد الشعبی (که یک سازمان دولتی است)، فراهم کند. افزون بر این، در شرایط کنونی، مقاومت عراق توانایی انجام عملیات خارج از خاک عراق را نیز به نظر نمی‌رسد داشته باشد. پیش‌تر، این امکان از طریق خاک سوریه و شرق فرات فراهم بود، اما با توجه به تحولات اخیر در سوریه و قدرت گرفتن هیئت تحریر الشام، این مسیر دیگر عملی نیست. درنتیجه، در صورت ورود مقاومت عراق به درگیری‌های یمن، مسئولیت مستقیم آن متوجه این گروه‌ها در عراق خواهد شد.
 
@lraqLevant
📣 سقوط بشار اسد؛ آخرین میخ بر تابوت حکومت‌های قومی-عربی

👤 نویسنده: محمدسامان اقدامی

✂️ برش‌هایی از متن:

با اینکه چند ماه از سقوط بشار اسد گذشته است، دلایل و پیامدهای این رویداد همچنان مورد توجه تحلیل‌گران قرار دارد. عوامل متعددی از جمله مسائل اقتصادی، شکاف‌های اجتماعی، بحران‌های سیاسی و نظم منطقه‌ای در فروپاشی حکومت او نقش داشته‌ که هر یک نیازمند بررسی مستقل است. با این‌ حال، یکی از عوامل کلیدی که معمولاً از تأثیر آن غفلت می‌شود، مدل حکمرانی «قومی-عربی» است؛ الگویی که نه‌ تنها در سقوط اسد نقش مهمی داشت، بلکه پیش از او، سرنوشت مشابهی برای دیگر رهبران عربی از جمله صدام حسین، معمر قذافی و... رقم زد.

حکومت عثمانی که متلاشی شد و سایکس- پیکو که آمد و دولت- ملت‌های مدرن عربی که تشکیل شدند، ابراز هویت عربى شکل دیگرى به خودش گرفت. هویتی که سال‌ها در سایه حاکمیت ترکان عثمانی به حاشیه رانده شده بود‌‌. اینجا بود که آرام آرام تفکر قومی-عربی ظهور کرد. تفکری که در هواى استقلال در قالب دولت - ملت بود و در پی وحدت اعراب و به دنبال بازگرداندن ایام عزت و فخر عرب. از همین رو است که می‌توان گفت ظهور جریان‌های قومی-عربی نه تنها کنشی بود تاثیر گرفته از جو ناسیونالیستی و چپ دهه‌هاى شصت و هفتاد؛ بلکه واکنشی بود به سال‌ها در حاشیه بودن و به حاشیه رانده شدن «عرب» و «هویت عربی»؛ حالا یا توسط ترکان عثمانی، یا اروپایی‌های پیروز در جنگ جهانی و از همه مهم‌تر یهودی‌های تازه مستقرشده بر سرزمین فلسطین.

درست است که عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی و امنیتی در سقوط بشارالاسد موثر بود؛ و درست است که عملکرد بهتر ایران (خصوصا در بعد اقتصادی) می‌توانست به تثبیت موقعیت او کمک کند، اما به نظر می‌رسد حکومت اسد در هر حال دیر یا زود سقوط می‌کرد! آن هم به دلیل افول جریان قومی-عربی. حقیقت این است که در جهان امروز جریان قومی-عربی دیگر رنگی ندارد که بشود تمام مشکلات داخلی، اقتصادی و اجتماعی را با آن پوشاند. دیگر عباراتی مانند ارتش عربی، دولت عربی، شکوه عربی و....آن سحر و جادو و حماسه و کِشندگی دهه هفتاد را ندارند که بتوان با آن جامعه‌ای را به شور آورد و بسیج کرد و همه مشکلات اقتصادی و اجتماعی را از یادشان برد. اصولا شعارها (چه دینی باشد چه قومی)‌ تا حد خاصی قابلیت حرکت بخشی دارند. از جایی به بعد مردم به زندگی روزمره‌ شان برمی گردند و از حکومت‌ها انتظار تامین آسایش و معاششان را دارند. خصوصا اگر با فساد، تبعیض و بی عدالتی مواجه شوند.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷
📣 ترامپ از جان عراق چه می‌خواهد؟

👤 نویسنده: شهاب نورانی

✂️ برش‌هایی از متن:

با نگاهی به مواضع و اقدامات مقامات آمریکایی تا این لحظه، روشن است که فشارهای واشنگتن صرفاً به اقدامات نظامی مانند ترور رهبران مقاومت عراق یا حملات هوایی محدود نمی‌شود، بلکه ابعاد اقتصادی هم دارد. آمریکا در حال اعمال فشارهای اقتصادی بر عراق است و به نظر می‌رسد طرح کلان آن، قطع کامل ارتباط میان ایران و عراق باشد.

آمریکایی‌ها بر این باورند که صرفا تضعیف نظامی گروه‌های مقاومت یا حتی خلع سلاح آن‌ها کافی نیست. برای توضیح دقیق‌تر این موضوع باید گفت نگاه آمریکا به پرونده عراق، محدود به توقف عملیات گروه‌های مقاومت علیه نیروهای اشغالگر و مناطق اشغالی نیست، بلکه از نظر آمریکایی‌ها، مهار نفوذ ایران در عراق و از بین بردن هرگونه اتحاد میان بغداد و تهران در سطوح اقتصادی و سیاسی (و حتی در سطحی دیگر، اتحاد فرهنگی و دینی در زمینه‌هایی مانند شعائر اربعین) در گرو مهار کامل موجودیت این گروه‌ها و خلع سلاح آن‌هاست.

موضع فعلی دولت عراق، بنا بر اظهارات نخست‌ وزیر این کشور، محمد شیاع السودانی عبارت از مرتبط کردن موضوع انحلال این گروه‌ها با خروج نیروهای ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش است. اما با توجه به عقب‌ نشینی‌های دولت عراق در مسائل مختلف، مانند جلوگیری از انتقال ارز به ایران، موضوع واردات برق از ایران و توقف عملیات گروه‌های مقاومت علیه مناطق اشغالی، بعید به نظر می‌رسد که دولت عراق در زمینه ارتباط میان انحلال این گروه‌ها و حضور نیروهای ائتلاف بین‌المللی هم بر سر موضع فعلی خود باقی بماند.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷
📣 اسامه الرفاعی؛ بازگشت منصب افتا و بازیابی مشروعیت سیاسی

👤 نویسنده: محمدامین قاضی‌نژاد

✂️ برش‌هایی از متن:

انتصاب شیخ اسامه الرفاعی به عنوان مفتی اعظم سوریه یکی از مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین تصمیمات در این روند تلقی می‌شود که منجر به انتقاداتی بر احمد الشرع از طرف جریان‌های سلفی گردید. در این میان، جریان‌های سلفی با استناد به تمایزات اعتقادی، انتقادات گسترده‌ای را متوجه گرایش‌های کلامی و صوفیانه‌ی وی کردند. در مقابل، جریان اخوان‌المسلمین از این تصمیم استقبال کرده و حمایت خود را از شیخ الرفاعی ابراز داشته است؛ موضوعی که در ادامه به بررسی روابط تاریخی و فکری اخوان‌المسلمین با شیخ اسامه الرفاعی پرداخته خواهد شد.

موضع الرفاعی نسبت به ترکیه بسیار مثبت است؛ او بارها تأکید کرده که «آسیب رساندن به ترکیه، در واقع آسیب رساندن به مسلمانان است». در مقابل، نگاه او به ایران به‌شدت انتقادی است؛ وی معتقد است که برخلاف گفتمان وحدت‌گرایانه‌ای که ایران مطرح می‌کند، عملکردش به‌ویژه در سوریه، طائفه‌گرایانه و تفرقه‌برانگیز بوده است. همچنین در سخنرانی، شیعیان ایرانی را مفسد خطاب می کند و قائل است که آنها مسلمان شدند تا امت اسلام را فاسد کنند.

با وجود پیشینه‌ای از اختلافات قابل توجه میان شیخ اسامه الرفاعی و هیئت تحریر الشام و همچنین تفاوت‌های آشکار اعتقادی میان دیدگاه‌های دینی وی و گفتمان مسلط حاکم بر سوریه، انتصاب وی به عنوان مفتی اعظم سوریه از سوی احمد الشرع، پرسشی اساسی را در فضای تحلیلی مطرح می‌سازد: چه ملاحظات سیاسی، اجتماعی موجب شد تا علی‌رغم این تعارضات، چنین انتخابی صورت پذیرد؟

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷
📣 سناریوی امنیتی در اردن؛ از حماس تا اخوان المسلمین

👤 نویسنده: محمدامین قاضی‌نژاد

✂️ برش‌هایی از متن:

در تاریخ۲۵ فروردین‌ماه، نهادهای امنیتی اردن اعلام کردند که در جریان عملیات‌هایی در شهر الزرقاء، موفق به بازداشت ۱۶ نفر به اتهام مشارکت در ساخت موشک و پهپاد با هدف ایجاد بی‌ثباتی در کشور شده‌اند.این عملیات پس از کشف انبارهای زیرزمینی مجهز به ماشین‌آلات پیشرفته تولید تسلیحات در این شهر انجام گرفت.

هم‌زمان با انتشار این اطلاعات، نیروهای امنیتی اردن، خالد جهنی، مدیر دفتر حزب جبهه عمل اسلامی (شاخه سیاسی اخوان المسلمین) را شبانه بازداشت کردند. در روزهای بعد نیز افراد دیگری از جمله عارف حمدان، عضو شورای اخوان المسلمین اردن، دستگیر شدند.

مازن فَرایه، وزیر داخلی کشور اردن، در یک نشست خبری تصریح کرد که جماعت اخوان‌المسلمین غیرقانونی تلقی می‌شود و هرگونه فعالیت آن‌ها، چه از نظر شکلی و چه از نظر محتوایی، خلاف قانون و مستوجب پیگرد قضایی است.

جمع‌بندی این تحولات، حکایت از راهبردی دارد که دولت اردن در راستای اعمال سیاست‌های بازدارنده و مهارگرایانه نسبت به جریان‌های اسلام‌گرا، به‌ویژه اخوان‌المسلمین، در پیش گرفته است؛ راهبردی که در گذشته نیز نمود داشته و در شرایط کنونی، با توجه به تضعیف جریانات اسلام‌گرا و محور مقاومت در کشورهای فلسطین، لبنان، سوریه و عراق، با شدت و انسجام بیشتری دنبال می‌شود.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷
📣 یمن به لحاظ هویتی، نمی‌تواند نیروی نیابتی ایران باشد

🎙مصاحبه روزنامه فرهیختگان با ایمان محمدی، کارشناس میز یمن اندیشکده مرصاد

حمله صبح دیروز یمن به فرودگاه بن‌گوریون، شکست تلاش‌های ۵۰ روزه برای مهار نیروهای یمنی را آشکار کرد. با اینکه انصارالله یمن زیر نظر مستقیم ایران علیه اسرائیل وارد عمل نشده‌اند، اما اشتراکات هویتی میان دو کشور و همچنین حمایت ایران از جبهه مقاومت، این ذهنیت را تقویت می‌کند که موفقیت یمنی‌ها در این نبرد و وارد کردن ضربه به اسرائیل، می‌تواند برای ایران دستاوردهای نمادین یا استراتژیک به همراه داشته باشد. در همین زمینه، روزنامه فرهیختگان در گفت‌وگویی با ایمان محمدی، کارشناس میز یمن در اندیشکده مرصاد، به بررسی ابعاد هویتی و ساختارهای مبارزاتی انصارالله پرداخت.

✂️برش‌هایی از مصاحبه:

🔷یمنی‌ها در پاسخ به حمله اسرائیل به فلسطین، وارد مرحله جدیدی از مبارزات خود علیه رژیم صهیونیستی شده‌اند که ماهیت فراتر از مراحل قبل دارد. این مرحله علاوه بر هدف‌گیری مستقیم مراکز سیاسی و امنیتی داخل اسرائیل که در مرحله پنجم یمن اعلام شده بود، تلاش دارد تا محاصره هوایی را بر رژیم صهیونیستی تحمیل کند. حمله اخیر به فرودگاه بن‌گوریون با استفاده از موشک‌های هایپرسونیک جدید انجام شد. این موشک با عبور از چهار لایه پدافند رژیم صهیونیستی و سامانه‌های آمریکایی، به هدف اصابت کرد. این حمله نه تنها پیشرفت توانمندی‌های تسلیحاتی انصارالله را نشان می‌دهد، بلکه شکست ۵۰ روزه رژیم برای مهار آن‌ها را نیز آشکار کرد.

🔷با وجود ادعاهای اسرائیل و آمریکا، یمنی‌ها خود را نیروی نیابتی ایران نمی‌دانند و از نظر هویتی، تمدنی و مذهبی خود را مستقل تعریف می‌کنند. گزارش‌های رسمی از نهادهای بین‌المللی نیز تأیید کرده‌اند که انصارالله مستقل عمل می‌کند. فرهنگ قبیله‌ای یمنی‌ها، پیشینه تمدنی چند هزار ساله و اعتقاد به مذهب زیدی و باوری عمیق به قیام علیه ظلم موجب شده تا آن‌ها خود را تحت نظر هیچ قدرتی ندانند و به‌صورت مستقل علیه اسرائیل اقدام کنند. البته همکاری در قالب‌های مشخص بین اعضای محور مقاومت وجود دارد، اما این به معنای نیابتی بودن اعضا برای یکدیگر نیست.

🔷در جنوب یمن که تحت حمایت عربستان، امارات و آمریکا اداره می‌شود، دولت رسمی با بحران مشروعیت و تعدد قدرت‌ها مواجه است. نخست‌وزیر احمد بن مبارک که با حمایت آمریکا وارد سیاست شد، نتوانست اصلاحات اقتصادی را اجرا کند و به دلیل فساد گسترده، ناهماهنگی قدرت‌ها و ناتوانی در مدیریت، استعفا داد. شرایط اقتصادی و خدماتی در جنوب بسیار بدتر از شمال است. برق محدود، نوسان شدید ارز و نبود خدمات عمومی باعث افزایش نارضایتی‌ها شده است. در مقابل، شمال تحت کنترل دولت صنعا، با ثبات بیشتری مواجه است و از ساختار حکومتی منسجم‌تری بهره‌مند است که در استواری انصارالله موثر بوده است[....]

🔗 متن کامل این مصاحبه را در اینجا مطالعه کنید.

©️@mersadcss🔷🔷🔷
📣 افزایش مطالبات برای ایجاد استان های جدید عراق؛ درخواست هایی توسعه محور یا سیاسی؟

👤 نویسنده: شهاب نورانی

✂️ برش‌هایی از متن:

🔷حقوقدانان عراقی معتقدند که بر خلاف اصل ۱۱۹ قانون اساسی عراق ـ که به روند تبدیل یک یا چند استان به اقلیم اشاره دارد ـ در قوانین فعلی کشور روند قانونی مشخصی برای تبدیل یک منطقه به استان وجود ندارد و در این خصوص خلأ قانونی مشهود است. با وجود این مسائل، روند معمول و قانونی بر این منوال است که دولت لایحه‌ای را تهیه و به مجلس ارائه کند و مجلس نیز آن را به رأی بگذارد.

🔷در ارتباط با تصویب لایحه استان شدن حلبچه، به‌ طور مشخص دو فراکسیون «دولت قانون» و «صادقون» اعتراضاتی را مطرح کرده‌اند. به‌عنوان نمونه، محمد رسول الرمیثی، یکی از نمایندگان ائتلاف دولت قانون، به عدم رعایت حد نصاب در جلسه‌ی تصویب لایحه اشاره کرده و حضور تنها ۲۰ نماینده در صحن علنی مجلس را دلیلی بر وجود اشکال قانونی در روند تصویب این لایحه دانسته است. از سوی دیگر، شبکه تلویزیونی «العهد» وابسته به عصائب اهل الحق نیز به‌شدت از فرآیند تصویب این لایحه انتقاد کرده بود.

🔷تعدد مطالبات برای تبدیل مناطق به استان، نشانه‌ای است از شکاف‌های مذهبی، قومی و منطقه‌ای در جامعه‌ی عراق که با توجه تحولات سیاسی و منطقه‌ای بیش از پیش آشکار شده‌اند. همچنین تلاش اهل سنت برای حمایت از استان شدن زبیر، در حالی که همزمان با تشکیل استان‌های جدید در مناطق خودشان مخالفت می‌کنند، گویای دوگانگی معیارهای این جریان در این زمینه است.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️ @mersadcss 🔷🔷🔷
📣 مسئله تاب‌آوری مردم یمن و رویکرد ما

👤 نویسنده: ایمان محمدی

✂️برش‌هایی از متن:

🔸 پس از سقوط دولت بشار اسد، ترور رهبران حزب‌الله و شدت گرفتن سختگیری‌ها بر مقاومت عراق، اینک تنها بازوی مقاومت که همچنان در حمایت از فلسطین به صورت فعال در حال اقدام است، جنبش انصارالله یمن می‌باشد. در همین راستا، حملات متعددی نیز از جهات مختلف بر این بازیگر صورت گرفته که صدمات زیرساختی قابل توجهی به مناطق تحت کنترل انصارالله به دنبال داشته است. سوالی که در این برهه ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است، مسئله تاب‌آوری مردم یمن و تداوم حمایت آن‌ها از اقدامات انصارالله نه تنها در یک سال نیم گذشته و پس از طوفان الاقصی در 7 اکتبر بلکه از انقلاب 21 سپتامبر 2014 تا کنون بوده است.

🔸 از سوی دیگر، هر قبیله در کشور یمن دارای محدوده جغرافیایی مشخصی است که بسیاری از امور داخلی آن توسط شیخ قبیله مدیریت و حل‌وفصل می‌شود. در واقع، هر قبیله را می‌توان به مثابه یک دولت با نیروی نظامی کوچک در نظر گرفت که وظیفه حفظ امنیت و مدیریت مسائل مرتبط با قلمرو خود را بر عهده دارد. فرهنگ قبیله‌ای به‌گونه‌ای در جامعه یمنی نهادینه شده که افراد از سنین کودکی می‌آموزند چگونه از سرزمین و هویت قبیله خود دفاع کنند. از این‌رو، کار با سلاح و آموزش‌های رزمی از کودکی در زندگی بسیاری از یمنی‌ها نقش دارد.

🔸 شهید سید حسین الحوثی با الهام از اندیشه‌های امام خمینی، آمریکا را «شیطان بزرگ» خوانده و مسأله فلسطین را در مرکز گفتمان مقاومت خود قرار داده است. از میان سخنرانی‌های او، سه عنوان «الصرخة علی وجه المستکبرین»، «الهویة الایمانیه» و «مسؤولیتنا أمام الله» را می‌توان ارکان فکری مقاومت انصارالله دانست. در سخنرانی «الصرخة»، سید حسین الحوثی شعار پنج‌گانه جنبش – «الله اکبر، الموت لأمریکا، الموت لإسرائیل، اللعنة علی الیهود، النصر للإسلام» – را مطرح می‌کند و تصریح می‌نماید که حداقلی‌ترین شکل مقابله با استکبار، سر دادن این شعار است.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️@mersadcss🔷🔷🔷
📣 حزب الله در طوفان

👤 نویسنده: سامان اقدامی

✂️برش‌هایی از متن:

🔸 طوفان الاقصی چنان سهمگین و قدرتمند بود که ضرب سیلی اش منطقه را به هم ریخت و نظم و چینش قدرت‌هایش را دچار تغییر کرد. اسرائیل در ۷ اکتوبر به ذلت کشیده شد و سپس وحشیانه غزه را زیر سنگین ترین حملات قرار داد و حماس را محاصره کرد. حزب الله تا پای سقوط پیش رفت و بشار اسد سقوط کرد و ایران قدرت منطقه‌اش را از دست داد و کلی حادثه ریز و درشت دیگر که همه نشانگر اثرگذاری بالای هفت اکتبر و قدرت او در آشوبناک کردن سیستم منطقه غرب آسیاست.

🔸در این میان اما آنچه بر سر حزب‌ الله آمد حساب دیگری دارد. زیرا ضرباتی که خورد به قدری ناگهانی و سنگین و غیرقابل پیش بینی بود که از آن می توان به سونامی تعبیر کرد. ضرباتی که چنان سهمگین بود و چنان بنیان قدرتمند حزب الله را به لرزه درآورد که آن را دچار بحران وجودی کرد. هرچند حزب توانست خودش را دوباره جمع کند و روی پا بایستد، اما اثرات آن همچنان ادامه دارد. که نمونه آن حملات متعدد اسرائیل به لبنان پس از آتش بس است که حتی به ضاحیه نیز کشیده شده است. ضاحیه ای که تا همین چندی پیش دژ مستحکم حزب الله بود و اسرائیل جرات چپ نگاه کردن به آن را هم نداشت؛ اما حالا به راحتی آن را مورد هدف قرار میدهد؛ بدون آنکه پاسخی از حزب الله دریافت کند. نشانی از تغییر معادلات قدرت و از بین رفتن بازدارندگی ایجاد شده پس جنگ ۳۳ روزه . اما به راستی چرا حزب‌الله پاسخ ضربات متعدد اسرائیل پس از آتش بس را نمی‌دهد؟ چه بر سر حزبی آمده که روزگاری بزرگترین نگرانی و خوف اسرائیل بود؟ آینده حزب الله و نقش منطقه‌ای اش چه خواهد شد؟ این‌ ها فقط بخشی از سوال‌ های مخاطب جستجوگر و اغلب رسانه زده امروز است که سعی داریم در این سلسله یادداشت در حد توان به آن پاسخ دهیم.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️@mersadcss🔷🔷🔷
«از صور تا ایلاف»

گفتگوی حمید عظیمی با سیدعلی کشفی در پادکست مدائن

در این قسمت تعارض‌های بنیادین اقتصاد دو سوی خلیج فارس بر اساس دوگانۀ اقتصاد خشکی‌پایه و دریاپایه مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. این دوگانه فراتر از یک معادلۀ منطقه‌ای است و در واقع دو الگوی جهانی اقتصاد سیاسی را بازنمایی می‌کند که ماهیت روابط چین و اروپا با امریکا را نیز در برمی‌گیرد. به‌علاوه در این چارچوب مفهومی، امتداد تاریخی تنازعات جهانی را در تاریخ تمدن و تاریخ ادیان نیز می‌توانیم جستجو کنیم.

در واقع بسیار پیشتر از آنکه امریکا به عنوان جغرافیایی در فراسوی آتلانتیک و پسیفیک کشف گردد، برآمدن شهرها در مجاورت آب‌های آزاد، تهدیدی باستانی برای تمدن‌‌ و زیست طبیعی جوامع خشکی‌پایه در کنارها آبهای شیرین به‌شمار می‌آمد. ایران نیز به عنوان «تمدن میانه» و سگک کمربند ابریشم، نقشی محوری در پیوستگی و قدرت این تمدن‌های «برّی» گسترش یافته در طول اوراسیا داشته است.

در مقابل این طرح، صعود انگلوساکسون‌ها در عصر مدرن، به‌کلی موازنه را به نفع شهرنشینی دریاپایه تغییر داده است و نقش «سرزمین میانه» را به امریکا و مدارهای تجارت اقیانوسی گسترش یافته در دوسوی آن منتقل کرده است. عظیمی و کشفی در این گفتگو می‌کوشند طبیعت تمدن بحری مدرن و منازعۀ سیاسی و اقتصادی ما با این وضعیت جدید را در بستری از اشارات الهیاتی و فلسفی و تاریخی بازتفسیر کنند. سوالی که در نهایت باید پاسخ گیرد آن است آیا با پیوستن به الگوی جدید توسعه و قدرت دریاپایه، ما در مسیری عکس مزیت تاریخی و تمدنی خود حرکت نمی‌کنیم؟

📽 لینک آپارات

©️@mersadcss🔷🔷🔷
📣 نشست «پیامدهای انحلال حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) بر شاخه‌های منطقه‌ای آن»


👤 با مشارکت: محسن امینی، ابوالفضل اجلی، شهاب نورانی، هادی معصومی زارع و حمید عظیمی

✂️پیشگفتار

🔸 تحولات ژئوپلیتیکی در منطقه غرب آسیا همواره با پیچیدگی‌ها و پیامدهای متعددی همراه بوده است. یکی از مهم‌ترین رخدادهای اخیر در این بستر، انتشار خبرهایی مبنی بر انحلال احتمالی حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) و بازتاب‌های آن در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است. این مسئله، با توجه به نقش تاریخی و فراملی این حزب در تحولات امنیتی، سیاسی و اجتماعی چهار کشور ایران، ترکیه، عراق و سوریه، مستلزم بررسی دقیق و چندبعدی است.

🔸 در همین راستا، اندیشکده مرصاد با بهره‌گیری از ظرفیت کارشناسان تخصصی خود در میزهای ترکیه، عراق، سوریه و گروه‌های کردی، اقدام به برگزاری نشستی تحلیلی برای بررسی پیامدهای احتمالی انحلال پ.ک.ک و تأثیرات آن بر ساختارهای امنیتی، سیاسی، اجتماعی و ایدئولوژیک منطقه نمود. این نشست با مشارکت مستقیم و مجازی کارشناسان برجسته‌ای برگزار شد که هر یک با تمرکز بر ابعاد خاصی از این موضوع، دیدگاه‌ها، تحلیل‌ها و سناریوهای پیش‌رو را مورد بررسی قرار دادند.

🔸 آنچه پیش روی شماست، حاصل گردآوری، تدوین و ویرایش محتوای ارائه‌شده در این نشست تخصصی است. امید است این گزارش بتواند برای پژوهشگران، سیاست‌گذاران و فعالان حوزه مطالعات راهبردی، بستری مؤثر برای شناخت دقیق‌تر تحولات جاری و آینده‌پژوهی معادلات منطقه‌ای فراهم آورد.

اردیبهشت ۱۴۰۴

🔗 متن کامل این نشست را در اینجا مطالعه کنید.

©️@mersadcss🔷🔷🔷
📣 گزارش نشست «بازی قدرت در زمین سوخته سودان»
جنگ داخلی سودان از نگاه دیپلمات و متفکر برجسته سودانی

👤 دبیر نشست: ایمان محمدی

✂️مقدمه

🔸در میان تحولات سریع منطقه بویژه پس از عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023، رخدادهایی موازی وجود دارد که به دلایل مختلف مورد توجه قرار نمی‌گیرند. جنگ داخلی سودان از جمله این تحولات است که منجر به از بین رفتن بسیاری از زیرساخت‌ها، قتل عام و بی‌خانمان شدن مردم، تنزل شدید جایگاه اقتصادی و... در این کشور آفریقایی شده است.

🔸جنگی که در این کشور بین دو قطب اصلی یعنی ارتش ملی به عنوان نماینده دولت انتقالی مورد تایید نهادهای بین‌المللی به رهبری عبدالفتاح البرهان و نیروهای واکنش سریع به فرماندهی محمد حمدان دقلو(حمیدتی) از 15 آوریل 2023 شکل گرفته، در ماه‌های گذشته تغییرات محسوسی داشته است. نیروهای البرهان که حمایت‌های کشورهایی همانند عربستان، مصر، ترکیه و ایران را با خود دارند، توانستند بخش‌های مهم کشور سودان از جمله پایتخت، مرکز استان الجزیره، بخش‌هایی از مناطق النهر الابیض، کردفان و شمال دارفور را بازپس گیرند و نیروهای حمیدتی را در موضع ضعف قرار دهند.

🔸در سوی دیگر، حمیدتی با حمایت امارات در تلاش بود که با برگزاری نشست سیاسی و تجمیع مخالفان غیرنظامی دولت انتقالی سودان در نایروبی کنیا بر مشروعیت سیاسی خویش بیافزاید. در همین راستا، نشست نایروبی با بازنویسی قانون اساسی و تشکیل دولت موازی به عنوان دو نکته اصلی نشست نهایی به کار خود پایان داد، اما نتوانست جریان‌سازی که به دنبال آن بود را ایجاد کند. این در حالی است که نیروهای واکنش سریع در طول تاریخ خویش به عنوان نیروهای سرکوب‌گر دولت مرکزی بر ضد قبائل جنوب غرب سودان شناخته شده و مقبولیتی در اراضی باقی مانده در اختیار خویش ندارند.

اردیبهشت ۱۴۰۴

🔗 متن کامل این نشست را در اینجا مطالعه کنید.

©️@mersadcss🔷🔷🔷
📣 انتخابات۲۰۲۵ لبنان؛ جماعت اسلامی از صیدا تا پارلمان

👤 نویسنده:محمد امین قاضی‌نژاد

✂️برش‌هایی از متن:

🔸 درمجموع، انتخابات شهرداری ۲۰۲۵ برای جماعت اسلامی فرصتی بود تا ظرفیت و نفوذ خود را در سطح محلی به نمایش بگذارد. موفقیت‌های قابل‌توجه این گروه، به‌ویژه در صیدا، نه تنها انسجام سازمانی و پایگاه رأی‌دهنده منضبط آن را برجسته ساخت، بلکه نقطه عزیمتی برای ورود جدی‌تر به عرصه سیاست ملی نیز فراهم کرد. اعلام رسمی حضور در انتخابات پارلمانی آینده توسط شیخ احمد سعید فواز، مسئول سیاسی جماعت اسلامی در جبل لبنان، گواهی بر این چرخش راهبردی است.

🔸 جماعت اسلامی که تا پیش از این بیشتر در قالب ائتلاف با جریان‌هایی چون المستقبل و سوسیالیست فعالیت می‌کرد، این‌بار در برخی حوزه‌ها با عبور از سیاست ائتلافی ورقابت مستقیم با این جریانات، نشان داد که در پی ایفای نقشی مستقل‌تر و پررنگ‌تر در صحنه سیاسی لبنان است. این تحولات، نویدبخش آغاز مرحله‌ای تازه در کنشگری سیاسی جماعت اسلامی است.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️@mersadcss🔷🔷🔷
📣 «حزب‌الله در طوفان»؛ جنگ سوریه و حضور حزب‌الله

👤 نویسنده: سامان اقدامی

✂️برش‌هایی از متن:

🔸 در سال ۲۰۱۰ با خودسوزی محمد بوعزیزی در تونس، سلسله انقلاب‌هایی در کشورهای عربی رخ داد که از آن به «بهار عربی» تعبیر می‌شود. بهاری که پاییز حاکمان عربی بود و یکی پس از دیگری آن‌ها را به ورطه سقوط کشاند. بن علی، مبارک، قذافی و علی عبدالله صالح. تا اینکه چنان که انتظارش می‌رفت، دومینوی سقوط به بشار اسد، حاکم جوان سوریه، رسید. اما حساب اسد با دیگران جدا بود، چنانکه حساب مخالفانش نیز. از یک طرف بشار مانند پدرش حامی مقاومت بود و سوریه پشتیبان لجستیک محور مقاومت. از طرف دیگر، مانند دیگر کشورهای عربی، مخالفان اسد مطالبه‌هایی به‌حقی داشتند، اما پشت پرده بسیاری از این مخالفت‌ها، دشمنان مقاومت و ایران قرار داشتند. در واقع، در ظاهر قرار بود اسد سقوط کند، اما در واقع این آمریکا، اسرائیل و هم‌پیمانان‌شان بودند که از این مسئله سود می‌بردند. یعنی به نام اسد و به کام اسرائیل!

🔸 در چنین اوضاعی، حزب‌الله و ایران تصمیم به ورود به سوریه گرفتند تا سدی باشند در برابر سقوط اسد. اما مشکل این‌جا بود که اسد علوی بود و اکثریت مردم سوریه و مخالفان اسد سنی بودند. و آن کس که آمد تا حامی اسد باشد، ایران بود و حزب‌الله و حشدالشعبی و فاطمیون و زینبیون و... همه شیعی! بنابراین طبیعی بود که جنگ، جنگ شیعه و سنی خوانده شود و ایران و حزب‌الله به سنی‌کشی متهم شوند و همان حمایت نیم‌بندی که از اهل سنت داشتند، نه تنها از دست برود، بلکه به جایش عداوت و بغض و دشمنی برای آن‌ها به‌وجود آید.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️@mersadcss🔷🔷🔷
📣 میان دو آتش؛ تأثیرات جنگ علیه ایران بر سیاست و امنیت بغداد

👤 نویسنده: شهاب نورانی

✂️برش‌هایی از متن:

🔸 مجموع مواضع رهبران سیاسی و نیز دولت عراق نشان می‌دهد حاکمیت سیاسی این کشور تلاش دارد تا حد ممکن خود را از این نزاع دور نگه دارد. موضوع تأکید بر عدم استفاده از حریم هوایی عراق هم صرفا تلاشی برای داشتن توجیهی در برابر ایران و هواداران محور مقاومت در عراق است مبنی بر اینکه دولت عراق با این اقدامات یعنی استفاده از حریم هوایی عراق توسط رژیم صهیونیستی مخالف است. این در حالی است که دولت عراق از نظر پدافند هوایی توانایی مقابله با هر گونه حمله از طریق خاک خود را دارا نمی باشد. همچنین باید توجه داشت که گروه‌های مقاومت نیز نشان دادن موضع عملی از سوی خود را مشروط به ورود نظامی آمریکا کرده‌اند.

🔸از آنجا که تهدید بمباران از سوی رژیم صهیونیستی، به دلیل کشته شدن دو نظامی آن، همچنان پابرجاست و در صورت ورود عراق به این درگیری، این خطر می‌تواند به بمبارانی گسترده‌تر و حتی تلاش برای سرنگونی نظام سیاسی فعلی توسط این رژیم و آمریکا در عراق تبدیل شود. کما اینکه ورود نظامی مقاومت عراق می‌تواند منجر به اقدامات تحریمی علیه این کشور برای نمونه در زمینه مسدودسازی ارسال ارز از فدرال رزرو به بانک مرکزی عراق شود زیرا درآمد حاصل از فروش نفت عراق که از آن هزینه‌های جاری مانند پرداخت حقوق کارمندان دولتی تأمین می‌شود، از همین درآمد حاصل از فروش نفت است.

🔸 در صورتی که این جنگ به موضوع مسدودسازی تنگه هرمز کشیده شود، این مسئله به‌طور کلی تأثیر منفی بر اقتصاد عراق خواهد داشت؛ زیرا روزانه حدود ۳ میلیون بشکه نفت عراق از این تنگه عبور می‌کند؛ به‌ویژه در شرایطی که خط انتقال نفت عراق به بندر جیهان ترکیه نیز مسدود است. این در حالی است که ۹۰ درصد بودجه عراق به درآمدهای نفتی وابسته است.

🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید.

©️@mersadcss🔷🔷🔷
📣 اخوان‌المسلمین و آزمون مقاومت: از همدلی با ایران تا ملاحظات سیاسی دولت‌های میزبان

👤 نویسنده: محمد امین قاضی‌نژاد

💢 با آغاز درگیری‌های مستقیم میان ایران و اسرائیل، چشم‌ها به مواضع جریان‌های اسلام‌گرای عربی دوخته شد؛ به‌ویژه اخوان‌المسلمین که همواره مسأله فلسطین را در کانون گفتمان خود قرار داده‌اند. این تنش‌ها که دنباله طبیعی مقاومت ۷ اکتبر غزه تلقی می‌شود، آزمونی تازه برای جریان‌های اسلامی در برابر محور اشغالگر رژیم صهیونیستی است.
در حالی که ایران بهای بالایی در این مقابله پرداخت کرده (از شهادت فرماندهان ارشد تا خسارات سیاسی) سکوت یا واکنش‌های محتاطانه برخی بازیگران عربی، سؤالات تازه‌ای درباره اولویت‌بندی و راهبرد آن‌ها در مواجهه با پروژه مقاومت به‌وجود آورده است.
با این حال، واکنش جریان‌های اسلام‌گرا نسبت به این تحولات، به‌ویژه در میان گروه‌های منتسب به اخوان‌المسلمین و سایر طیف‌های اسلامی، یکپارچه و همسو نبود و می‌توان آن را در قالب دو رویکرد کلی طبقه‌بندی کرد:

1⃣ جریان‌های حامی یا همدل با مواضع ایران در برابر اسرائیل:
این دسته شامل طیفی از گروه‌ها و چهره‌های اسلام‌گراست که حملات اسرائیل به خاک ایران را محکوم کرده و به‌طور صریح یا ضمنی از حق ایران در دفاع از خود حمایت کردند. نمونه‌های این موضع‌گیری را می‌توان در بیانیه‌های رسمی شاخه لندن اخوان‌المسلمین مصر به رهبری صلاح عبدالحق، موضع‌گیری‌های اتحادیه علمای مسلمان به ریاست علی القره‌داغی، و نیز مجمع جهانی انصارالنبی به ریاست محمد الصغیر مشاهده کرد. در فضای رسانه‌ای نیز چهره‌هایی چون عبدالله الشریف و یوسف حسین (مجری برنامه "جو شو") که از نفوذ اجتماعی بالایی در فضای مجازی برخوردارند، واکنش‌هایی در مخالفت با تجاوز اسرائیل به ایران و هم‌دلی با موضع مقاومت منتشر کردند. دکتر مختار شنقیطی، استاد دانشگاه قطر با گرایش‌های نزدیک به جریان اخوان‌المسلمین، نیز با اتخاذ مواضعی صریح و قاطع، حمایت همه‌جانبه‌ای از ایران در برابر تجاوزات اسرائیل ابراز کرد.

2⃣ جریان‌های معارض یا منتقد ایران که از ابراز حمایت خودداری کردند:
گروه دوم، برخلاف جریان اول، عمدتاً سکوت پیشه کردند یا با ادبیاتی مبهم و گاه دوپهلو (نظیر دعای مشهور «اللهم اشغل الظالمين بالظالمين» از اتخاذ موضع مستقیم امتناع ورزیدند. در این دسته می‌توان به اخوان‌المسلمین مصر(شاخه استانبول)، اخوان المسلمین سوریه، برخی معارضان سوری، و طیف‌های سلفی مخالف با جمهوری اسلامی ایران (عبدالحمید زعکری) اشاره کرد. چهره‌هایی مانند شیخ محمد حسن الددو(شخصیت های معروف اخوانی در شمال آفریقا) و احمد السید، بدون موضع‌گیری صریح در قبال حملات رژیم صهیونیستی، عملاً سکوتی پیشه کردند که از سوی برخی ناظران به‌عنوان نوعی پذیرش ضمنی تفسیر شده است.

📌 نکته قابل توجه آن است که این تقسیم‌بندی تا زمانی قابل ردیابی بود که حمله‌ای به پایگاه آمریکایی «العدید» در قطر صورت نگرفته بود. با گسترش دامنه عملیات ایران به آن پایگاه، حتی بخشی از جریان‌های حامی سابق، نظیر شاخه لندن اخوان‌المسلمین، علی القره‌داغی و محمد الصغیر نیز لحن انتقادی نسبت به تهران اتخاذ کردند. این چرخش نشان می‌دهد که موضع‌گیری بسیاری از این جریان‌ها، بیش از آنکه مبتنی بر اصول ثابت ایدئولوژیک باشد، تابع ملاحظات سیاسی دولت‌های حامی‌شان از جمله قطر و ترکیه است.

✍🏻 این روند البته مسبوق به سابقه است. در موارد متعددی در سال‌های گذشته دیده شده که موضع جریان‌های اسلام‌گرای عربی تا زمانی با ایران همسو بوده که موضوع فلسطین در مرکز قرار داشته و سیاست‌های قطر و ترکیه نیز در تعارض با ایران نبوده است. اما در بزنگاه‌هایی که منافع آن دولت‌ها با تهران دچار تقابل شده، همسویی این جریان‌ها نیز به سرعت تضعیف یا معکوس شده است.

📌 با توجه به روندهای فوق، به‌نظر می‌رسد نمی‌توان در سطح راهبردی و بلندمدت بر همکاری پایدار با بخش عمده‌ای از جریان‌های اسلام‌گرای منطقه‌ای حساب کرد، به‌ویژه آن دسته که بیش از اصول فکری، به ملاحظات سیاسی دولت‌های میزبان خود وابسته‌اند. با این حال، در برخی حوزه‌ها همچون گفتمان دینی و مباحث نظری مرتبط با وحدت اسلامی، ظرفیت‌هایی برای تعامل و همکاری همچنان وجود دارد که نباید نادیده گرفته شود.


🔗 متن کامل این گزارش را در اینجا مطالعه کنید.
©️@mersadcss🔷🔷🔷
2025/06/30 00:15:19
Back to Top
HTML Embed Code: