زیباست

آویگدور لیبرمن،وزیرسابق جنگ، این روزها می‌تواند با رضایت لبخند بزند. توصیه او برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران سرانجام عملی شد. البته، به گفته خودش، تأسف می‌خورد که نتانیابو در گذشته به او اجازه نداد ظرف ۴۸ ساعت اسماعیل هنیه را حذف کند. با این حال، از نظر لیبرمن، پایان جنگ با ایران مزه‌ای تلخ دارد:

«آنچه پس از آتش‌بس رخ داد این بود که ما یک شیر زخمی را باقی گذاشتیم. جنگ را آن‌طور که باید، به پایان نرساندیم و موظف بودیم از شتابی که داشتیم استفاده کنیم. به آتش‌بس بدون هیچ توافقی رسیدیم، و این بدترین حالت ممکن است.»

اما نتانیابو می‌گوید اهداف جنگ محقق شدند.

لیبرمن پاسخ می‌دهد:
«یادآوری می‌کنم که سه هدف اعلام شد: چشم‌پوشی ایران از غنی‌سازی اورانیوم، توقف تولید موشک‌های بالستیک، و پایان دادن به تأمین مالی تروریسم. برای هر سه، ما سه پاسخ منفی گرفتیم. آتش‌بس، به‌ویژه در سایه دستاوردهای شگفت‌انگیز عررررتش و موساد، بسیار دردناک است. ما در حال حرکتی بی‌سابقه بودیم و ناگهان متوقف شدیم.»

دلیل توقف چه بوده؛ آیا به‌خاطر فشارهای ترامپ بود؟

لیبرمن:
«نمی‌دانم دلیلش چه بود، اما وقتی ایرانی‌ها آتش‌بسی را که به ابتکار ترامپ شکل گرفته بود شکستند و در بئرالسبع آدم کشتند، معلوم نیست چرا پاسخ لازم را ندادیم. مشخص بود که آن‌ها می‌خواهند کلمه آخر را بگویند. درست است که باید به بی‌بی اعتبار داد بابت تصمیم به حمله و اجرای ضربه پیش‌دستانه، اما باید مطابق دستور ترامپ پیش می‌رفتیم: تسلیم بی‌قید و شرط. و این رخ نداد. در حال حاضر اصلاً مشخص نیست که به کجا می‌رویم

به‌عنوان وزیر دارایی پیشین، برآورد شما از هزینه عملیات چیست؟

لیبرمن پاسخ می‌دهد:

«مبالغ هنگفتی در حد ده‌ها میلیارد شِکِل، فراتر از آنچه در نظر گرفته شده بود. از نظر امنیتی، هزینه مستقیم جنگ ۲۲ میلیارد شِکِل (حدود ۵/۹ میلیارد دلار) بود. افزون بر آن، باید موجودی انبارها را هم بازسازی کنیم. هر روزی که اقتصاد تعطیل است، باعث از دست رفتن ۱/۵ میلیارد شِکِل (حدود ۴۰۰ میلیون دلار) تولید ناخالص داخلی می‌شود. پرداخت غرامت به آسیب‌دیدگان ۵ میلیارد شِکِل (حدود ۱/۳ میلیارد دلار) دیگر هزینه دارد، و دامنه خسارات به بخش خصوصی هنوز مشخص نیست.»

در پاسخ به این سؤال که این هزینه‌ها چگونه باید تأمین شوند، لیبرمن می‌گوید:

«پیش از هر چیز، باید بودجه را از نو نوشت. نمی‌توان بودجه سال ۲۰۲۵ را اصلاح کرد یا صرفاً کاهش‌های افقی اعمال نمود. هزینه‌ها بسیار بالاست. در همین راستا باید سه سال آینده را نیز دید. باید روشن شود که پس از پایان توافق کمک مالی با آمریکا – توافقی که در زمان من امضا شد و سالانه ۳/۸ میلیارد دلار تضمین می‌کرد – چه خواهد شد، و سرنوشت توافق "هورایزن" برای توسعه فناوری چیست.»

نظر او درباره مدل پرداخت خسارت به کسب‌وکارها؟

«این مدل بسیار سخاوتمندانه است، و به نظر می‌رسد که ما در آستانه انتخابات هستیم و انگار فردایی وجود ندارد. زمانی که من در دوره خودم طرح پرداخت بیمه بیکاری کرونا را لغو کردم، سر و صدای زیادی علیه من بلند شد، اما تردیدی نیست که باید به کسب‌وکارها کمک کرد.
نتانیابو عملاً وارد کمپین انتخاباتی شده. از کجا می‌دانم؟ این هفته در ریشون لتسیون فلافل خورد، و حتی خودش پولش را پرداخت کرد.»

■ دو چالش اصلی: فرار از خدمت و بودجه

«ما با دو چالش بزرگ روبه‌رو هستیم: قانون فرار از خدمت و بودجه. بودجه ۲۰۲۵ دیگر مرتبط نیست، و درباره بودجه ۲۰۲۶ هنوز هیچ اقدامی نشده. ممکن است تصمیم گرفته‌اند که به انتخابات بروند.»

پرسیده می‌شود که آیا به نظر او، اسموتریچ وزیر دارایی خوبی است؟

لیبرمن:
«او یک وزیر دارایی پوپولیست است. وظیفه وزیر دارایی این نیست که محبوب باشد، بلکه باید مسئولیت‌پذیر باشد. از تجربه خودم می‌گویم که این کار دشواری است. در مسائل بودجه‌ای هیچ مسئولیتی وجود ندارد. من می‌بینم در کنست چه می‌گذرد. دو ماه و نیم دیگر باید پیش‌نویس بودجه ۲۰۲۶ به دولت ارائه شود. من نمی‌بینم که وزیر دارایی کاری انجام دهد یا رهبری این فرایند را برعهده داشته باشد. مشکلات اقتصاد به‌دلیل نرخ بهره بالاست، و این در حوزه مسئولیت وزیر دارایی نیست. مشکل دوم کمبود نیروی انسانی است، که مسئولیتش با دولت است. تقریباً هیچ کارگر خارجی باقی نمانده.»

■ اگر اکنون وزیر دارایی بودید چه می‌کردید؟

«اکنون، تمام امور اقتصادی کشور به حال خود رها شده. هیچ رویکرد یا تفکر خلاقی وجود ندارد. از سوی وزیر دارایی یا وزیر اقتصاد تقریباً هیچ فعالیتی دیده نمی‌شود. اولین گام، رسیدگی به کسری بودجه است: کشور با کسری بزرگی مواجه است و باید هدف کسری به‌سرعت اصلاح شود. همچنین باید وزارتخانه‌های غیرضروری بسته شوند و بودجه‌های ائتلافی کاهش یابد. وزیر دارایی باید فوراً وزیر مسکن، وزیر کشور، و مدیر سازمان اراضی اسقاطیل را برای اقدام فوری در موضوع ساخت پناهگاه‌های ضد موشکی (مَمَد) و کوتاه‌کردن جدی زمان اجرای طرح‌های تخلیه و نوسازی، فرا بخواند.»

■ هشدار درباره بن‌بست بودجه و احتمال انتخابات

«تا پیش از روش‌هَشانا (سال نو عبری) باید بودجه ۲۰۲۶ تصویب شود، اما من نمی‌بینم چگونه این اتفاق خواهد افتاد. هنوز در مارس ۲۰۲۵ گفته بودم که در وزارت دارایی اصلاً نمی‌فهمند چه چیزی تصویب می‌کنند، چون فرض اولیه‌شان این بود که جنگی در کار نخواهد بود. در حالی‌که هنگام تصویب بودجه، جنگ در غزه جریان داشت، و بعد هم جنگ با ایران شروع شد.
من حضور وزرای اقتصادی را احساس نمی‌کنم. کابینه امنیتی هر روز جلسه دارد، اما کابینه اقتصادی چه؟»

پرسیده می‌شود که آیا انتخابات برگزار خواهد شد و آیا لیبرمن آماده آن است؟

«از آن‌جا که هیچ اقدام یا برنامه‌ریزی‌ای نمی‌بینم، و کسی در وزارت دارایی روی بودجه ۲۰۲۶ کار نمی‌کند، به نظر می‌رسد که تصمیم گرفته‌اند انتخابات را جلو بیندازند و به مسائل دشوار نپردازند. به‌نظر من، دولت قادر نیست با تصمیمات سخت بودجه‌ای روبه‌رو شود، چون شرکای ائتلافی خیلی حریص هستند.
من شخصاً برای انتخابات در هر لحظه آماده‌ام. ستاد مرکزی قوی دارم و فعالیت در شاخه‌های مختلف هم جریان دارد.»

برخی توصیه می‌کنند نتانیابو بازنشسته شود؛ آیا به نظر شما نتانیابو دوباره نامزد خواهد شد؟

«لازم نیست حدس بزنم، چون خودش با زبان خودش اعلام کرده که دوباره نامزد خواهد شد. این حق اوست، چون اسقاطیل یک کشور 🤮 دموکراتیک است. تا زمانی‌که قانونی وجود ندارد که دوره نخست‌وزیری را به دو دوره محدود کند، یا مانع از نامزدی کسی شود که علیه‌اش کیفرخواست صادر شده، چاره‌ای نیست.
من خیلی متأسفم که دولت تغییر پیشین موفق نشد محدودیت‌هایی را تصویب کند که خود نتانیابو زمانی طرفدارش بود.»

خوش به حال عزیزایی که این مدت کربلایی شدن

حمله خشونت‌بار از سوی یهودیان علیه نظامیان «عررررتش» اسقاطیل در منطقه رام‌الله همچنان در حال شدت‌گرفتن است:

پس از آنکه صبح امروز شعارنویسی و تلاش برای آتش‌زدن یک ایستگاه پلیس در شهرک اریل انجام شد، در ساعات اخیر نیز خودروهای نظامی اسقاطیلی در یکی از شهرک‌های نزدیک به محل درگیری‌های شب گذشته، آسیب دیدند یا به آتش کشیده شدند.

در «عررررتش» برای مقابله با ادامه این خشونت‌ها با نیروهای تقویتی آماده می‌شوند. یک افسر ارشد می‌گوید: «اگر قانون اجرا می‌شد، این اتفاق‌ها نمی‌افتاد. پس از حادثه سنگین روز چهارشنبه در روستای مالِک، سه نوجوان بازداشت شدند اما روز بعد آزاد شدند. مشخص نیست که آیا بازداشت‌های اداری می‌توانستند مانع از آنچه اکنون رخ می‌دهد، بشوند یا نه.»

از صبح هم بیانیه پشت بیانیه از سران اسقاطیل و محکوم کردن حمله به تروریست‌های عرررررتش داره انجام میشه

خوب افتادن به جون هم

این روعی فکر کنم مشتری صدا و سیما شده
داره معلی میبینه

علی شمخانی، مشاور نزدیک رهبر (آیت‌الله) خامنه‌ای، برای نخستین‌بار پس از حمله اسقاطیل که در آن نزدیک بود کشته شود، سخن گفت:

«سه ساعت زیر آوار خانه‌ام دفن شده بودم و به‌شدت زخمی شدم. دنده‌هایم شکست. ابتدا فکر کردم زلزله شده، اما وقتی صدای ماشین‌ها را شنیدم، فهمیدم که ماجرا چیز دیگری‌ست، کاملاً متفاوت.»

نفتالین اختاپوس‌زده، نخست‌وزیر پیشین اسقاطیل، در مصاحبه‌ای با برنامه تلویزیونی «دیدار با مطبوعات» در کانال ۱۲، ادعا کرد که زیرساخت عملیاتی حمله به ایران در سال ۲۰۲۵، در زمان دولت او در سال ۲۰۲۱ پایه‌ریزی شده است. او همچنین اتهاماتی علیه نماینده پیشین کنست، عیدیت سیلمان، مطرح کرد و گفت که او باعث شد عملیات ترور یحیی سنوار، رهبر حماس، متوقف شود.

نفتالین اختاپوس‌زده گفت:
«در دوره من، و من باید از دولت آن زمان تقدیر کنم، مخصوصاً از آویگدور لیبرمن که وزیر دارایی بود. او همراه من وارد این موضوع شد و ما سفارشی به ارزش ۶ میلیارد شِکِل (حدود ۱/۶ میلیارد دلار) برای تجهیزات ویژه ثبت کردیم. بدون این تجهیزات، مثل این بود که به کسی بگویی شلیک کن ولی خشاب خالی باشد.»

او ادامه داد:
«بدون اقداماتی که ما در سال ۲۰۲۱ انجام دادیم، اصلاً نمی‌شد در سال ۲۰۲۵ فرمان (حمله) را صادر کرد. در هر صورت، آن دستور فرماندهی کاملاً درست بود.»

نفتالین اختاپوس‌زده گفت که در زمان دولت او، با همکاری فرماندهان عررررتش و سازمان اطلاعات داخلی شاباک، برنامه‌ای برای «قطع سر» حماس تهیه شد، که شامل ترور دو فرمانده ارشد این گروه، یحیی سنوار و محمد ضیف، بود. او تأکید کرد که طرح آماده اجرا بوده، اما اجرا نشد.
«وقتی از من پرسیده شد چرا این طرح اجرا نشد، پاسخ ساده است: چون عیدیت سیلمان دولت را ساقط کرد. او باعث فروپاشی دولت شد و در نتیجه طرح متوقف ماند.»

او بار دیگر خواستار کناره‌گیری نتانیابو شد و گفت:
«نتانیابو باید برود. او بیست سال است در قدرت است. در هر دموکراسی، این زمان بیش از حد طولانی‌ست. این اصلاً سالم نیست. فکر می‌کنم همه بر سر این نکته توافق دارند. نتانیابو خدماتی داشته، اما مسئولیت‌های سنگینی هم دارد و خسارات جدی به جامعه وارد کرده – از جمله در انداختن مسئولیت گردن دیگران، گسترش نفرت، و جنون سیاسی.»

نفتالین اختاپوس‌زده افزود:
«پس از پایان جنگ، باید به جنگ‌های داخلی هم پایان دهیم. این پاسخ ماست: او باید به خانه‌اش برود. مردم امروز خواهان یک چیز تازه‌اند. آن‌ها آرامش می‌خواهند. دولتی می‌خواهند که کشور را اداره کند، نه وزارتی مثل حمل‌ونقل که تبدیل شده به ماشین توزیع شغل برای اعضای حزب لیکود.»

او در پاسخ به پرسشی تکراری که آیا ممکن است بار دیگر در دولتی به رهبری نتانیابو حضور داشته باشد، گفت:
«نه، نه‌تنها این، بلکه من دیگر هرگز بخشی از حکومتی نخواهم بود که در آن سیاستمداران افراطی مذهبی – آن‌هایی که دم، سگ را تکان می‌دهد – قدرت اصلی را در دست داشته باشند.»

نفتالین اختاپوس‌زده همچنین اشاره کرد که امروز مردم اسقاطیل خواهان یک تغییر واقعی‌اند: آرامش، حکومت مؤثر، و پایان دادن به چرخه درگیری‌های داخلی و مدیریتی.

خبرگزاری ایرانی «مهر» عصر شنبه، ۲۸ ژوئن ۲۰۲۵، نخستین مصاحبه با علی شمخانی را منتشر کرده است. شمخانی در این گفت‌وگو توضیح داده که چگونه پس از سه ساعت گرفتار بودن زیر آوار خانه‌اش، با شکستگی شدید در ناحیه قفسه سینه و آسیب‌های داخلی جدی، نجات یافت. او اکنون با کمک دستگاه تنفسی به زندگی ادامه می‌دهد.

«آن شب خوابیده بودم. وقتی برای نماز بیدار شدم، کل اتاق روی من خراب شد. تنها بودم. قفسه سینه‌ام شکست و زیر آوار گیر افتادم. اول فکر کردم زلزله شده، ولی بعد صدای ماشین شنیدم و به خودم گفتم این صدای معمولی نیست. این زلزله نیست، این کار اسقاطیلی‌هاست.»

او در ادامه گفت که زیر آوار دعا می‌کرده و زمانی که نماز را تمام کرد، صدای ماشین را واضح شنید و کاملاً مطمئن شد که موضوع فراتر از حادثه طبیعی‌ست:

«نزدیک پایان، اکسیژن تمام شد. فقط با نفس‌های خیلی کوتاه زنده ماندم.»
شمخانی گفت که می‌داند چرا اسقاطیلی‌ها قصد ترور او را داشتند، اما از بیان جزئیات خودداری کرد. تنها افزود: «مهم این است که حسابی دمار از روزگارشان درآوردم!»

مشاور ارشد (آیت‌الله) خامنه‌ای، علی شمخانی، که از تلاش برای ترور جان سالم به در برد، در گفت‌وگویی تازه گفت:

«صهیونیست‌ها خوب می‌دانند چرا سعی کردند مرا ترور کنند. من زندگی‌شان را به جهنم تبدیل کردم.»

در میانه این مصاحبه، شمخانی در حالی که هنوز تحت درمان است، نفس عمیق می‌کشد که نشانه‌ای از شدت آسیب‌های وارده و وضعیت تنفسی دشوارش پس از حمله.