مهندس میرحسین موسوی

🟠فرهنگ تجاوز، سپر سلبریتی‌ها و مسئولیت ما
✍️شرق- پرستو سرمدی : در روزهایی که نام هنرمندان، ورزشکاران یا چهره‌های محبوب درکنار واژه‌ی «تجاوز» یا «آزار جنسی» قرار می‌گیرد، جامعه واکنشی دوگانه نشان می‌دهد: ناباوری و خشم.

✅ناباوری از اینکه «محبوب ما» ممکن است مرتکب چنین رفتاری شده باشد، و خشم بیش از متهم، از زن یا زنانی که جرأت کرده‌اند لب به سخن باز کنند. در این واکنش دوگانه، فرهنگ تجاوز آشکار می‌شود؛ فرهنگی که در آن قدرت، شهرت و محبوبیت سپری است در برابر مسئولیت، و سکوت بهایی است که زنان برای گفتن حقیقت می‌پردازند.

✅فرهنگ تجاوز محصول سه نیروی تاریخی است: مردسالاری، ناآگاهی جنسی، و عادی‌سازی خشونت. در جوامع مردسالار، بدن زن ملک عمومی تلقی می‌شود؛ از پوشش او تا رفتار و صدایش زیر نگاه داوری مردانه است. در این ساختار، مردان از کودکی می‌آموزند که میلشان طبیعی و خواسته‌شان برتر است، در حالی‌که زنان یاد می‌گیرند «نه گفتن» را سرکوب کنند تا مؤدب و مقبول بمانند. همین نابرابری، زمینه‌ فرهنگی تجاوز را می‌سازد.

✅از سوی دیگر، سکوت درباره آموزش جنسی باعث می‌شود مرز میان «رضایت» و «تجاوز» مبهم بماند. جامعه‌ای که درباره بدن، رابطه و اختیار حرف نمی‌زند، ناخواسته رفتارهای خشونت‌آمیز را در روابط پنهان می‌کند. رسانه‌ها نیز با نمایش مردان قدرتمند به عنوان قهرمان و زنان به عنوان ابژه‌های زیبا و ساکت، این ذهنیت را بازتولید می‌کنند. در چنین فضایی، تجاوز نه جنایت، بلکه «لغزش» یا «حاشیه» تلقی می‌شود.

✅قدرت سلبریتی‌ها در این میان تعیین‌کننده است. محبوبیت آن‌ها نوعی سرمایه‌ نمادین ایجاد می‌کند که با پول و نفوذ رسانه‌ای ترکیب شده و سپری غیرقابل نفوذ می‌سازد. هرچه چهره مشهورتر باشد، احتمال باور حرف زن کمتر می‌شود. رسانه‌ها نیز اغلب به جای حمایت از قربانی، در جهت حفظ چهره‌ محبوب گام برمی‌دارند: یا با سکوت، یا با عباراتی مانند «شایعه»، «اتهام بی‌اساس» یا «تسویه‌حساب شخصی».

✅برای تغییر این وضعیت، باید درباره‌ رضایت و مرزهای شخصی از دوران مدرسه آموزش داد؛ به پسران آموخت که بدن هیچ‌کس در اختیار دیگری نیست، و به دختران یاد داد که «نه» گفتن حق طبیعی آن‌هاست.

✅در سطح نهادی، لازم است سازوکاری مستقل برای بررسی اتهامات خشونت جنسی ایجاد شود؛ هیأت‌هایی متشکل از کارشناسان حقوقی، روان‌شناسان و فعالان اجتماعی که بدون ملاحظات اقتصادی یا سیاسی بتوانند به پرونده‌ها رسیدگی کنند. رسانه‌ها نیز باید در بازنمایی این موضوعات آموزش ببینند تا از قربانی‌مقصرسازی پرهیز کنند و روایت را بر مسئولیت فرد خاطی متمرکز سازند.

✅رسانه مسئولیت دارد نه در نقش قاضی، بلکه در جایگاه ناظر اخلاقی عمل کند. باید از یک‌سو از نام‌بردن بی‌ضابطه‌ متهم یا قربانی خودداری کند تا حیثیت افراد بی‌دلیل آسیب نبیند، و از سوی دیگر فضا را برای بیان امن تجربه‌های زنان فراهم سازد.

✅راه درست، تمرکز بر مسئله‌ ساختاری است نه فردی: یعنی به جای برجسته‌کردن نام‌ها، درباره‌ پدیده‌ آزار و سازوکارهای مقابله با آن بنویسد. رسانه باید روایت را به سمت پرسش‌های بنیادی ببرد: چرا زنان از گزارش تجاوز می‌ترسند؟ چه حمایت قانونی وجود دارد؟ و چگونه می‌توان از تکرار این چرخه جلوگیری کرد؟

✅در عین حال، نباید سکوت کند یا روایت زنان را بی‌اعتبار جلوه دهد. بی‌طرفی واقعی، به‌معنای بی‌تفاوتی نیست؛ بلکه به معنای رعایت اصول حرفه‌ای همراه با همدلی انسانی است. رسانه‌ای که از واژه‌های دقیق و محترمانه استفاده می‌کند، به زنان قربانی این پیام را می‌دهد که شنیده می‌شوند بی‌آنکه محکوم شوند.

✅ما هنوز گرفتار اسطوره‌ «مرد نابغه» و «قهرمان بی‌خطا» هستیم. جامعه ترجیح می‌دهد بگوید «او هنرمند بزرگی است» تا اینکه بپذیرد «او متجاوز است». گویی خلاقیت و استعداد می‌تواند جای عدالت را بگیرد. این همان جایی است که فرهنگ تجاوز نه فقط فردی بلکه ساختاری می‌شود: نظامی از ارزش‌ها، زبان و رسانه که همگی به نفع سکوت مردان قدرتمند کار می‌کنند.

✅در نهایت، گفتن نخستین گام آزادی است. هر زنی که سکوتش را می‌شکند، شکافی در دیوار مردسالاری می‌سازد. شاید عدالت هنوز کامل نباشد، اما روایت‌های زنان چراغی است در تاریکی این فرهنگ.

✅سلبریتی‌ها باید بدانند محبوبیت، مصونیت نمی‌آورد؛ و ما باید بیاموزیم که ستایش هنر یا ورزش کسی، نباید چشم ما را بر رنج انسانی دیگری ببندد. هیچ هنری و هیچ افتخاری ارزش آن را ندارد که سکوتی تحمیلی بر درد زنان سایه بیندازد.

✳️ حامیان‌ مصطفی تاجزاده

✳️ حامیان سبز میرحسین

🆔@MohandesMirHosseinMousavi

👍1

409 views13:34