نگارش دهم تا دوازدهم

#خاطره‌نگاری

مظاهر مصفا
از زبان عبدالرحیم جعفری

و باز توسط مهدی سهیلی بود که افتخار آشنایی با دکتر مظاهر مصفّا را پیدا کردم. مهدی سهیلی و مظاهر مصفّا و سادات ناصری دوستان صمیمی بودند و در بحثهای ادبی کارشان اغلب به جرّ و بحث می‌کشید و دوستانه به هم پرخاش می‌کردند. دکتر مصفّا با اکبر زوّار کار می‌کرد. دانشمندی بود بسیار محجوب و آراسته و خوش‌خلق، با اندامی نسبتاً متوسط و صورتی گرد، غالباً متبسم و گاهی غمگین و در خود فرورفته، کم‌حرف و متین و مهربان. والدینش در قم زندگی می‌کردند، اما خودش در تهران بود. گاهی من و همسرم با خانواده‌ی سهیلی می‌رفتیم به خانه‌ی پدری او در قم، و پذیرایی مفصلی از ما می‌کردند. من ارادت خاصی به این خانواده داشتم، مخصوصاً به پدرش، که اهل تفرش و مردی بلندنظر بود و نسبت به مهمانان خود صمیمیت زیاد نشان می‌داد. متأسفانه چند سال پس از آشنایی ما وفات یافت. آن ایام (۱۳۳۴) مصفّا ازدواج نکرده بود. چند سالی از آشنایی‌مان می‌گذشت که مظاهر ازدواج کرد، ولی متأسفانه این ازدواج خیلی زود به جدایی انجامید. بعدها با خانم امیربانو دختر زنده‌یاد امیری فیروزکوهی شاعر و ادیب معروف ازدواج کرد و از او صاحب چند فرزند شد. دکتر مصفّا اکنون استاد دانشکده‌ی ادبیات است. آن سالها گرفتار رساله‌ی دکترایش بود که استاد بدیع‌الزمان فروزانفر باید تأیید می‌کرد و ایراداتی بر آن می‌گرفت. مصفّا در واکنش به اشکال‌تراشیهای فروزانفر قطعه‌ای در ذم او سروده بود به عنوان «لوچک دیدم»: «لوچک دیدم ز حوالی طبس __زشت و کج و کودن و بدمنظرا...» و جریان به گوش فروزانفر رسید، و گرفتاری همچنان ادامه داشت، تا سرانجام بعد از چندین سال فروزانفر با او بر سر مهر آمد و رساله‌اش را تأیید کرد و مصفّا دکترای ادبیات گرفت.

مدتها بود که در نظر داشتم تذکره‌ی مجمع‌الفصحای رضاقلیخان هدایت را با ویرایش و نسخه بدلها و لغات و اعلام و تصحیح و تنقیح چاپ و منتشر نمایم. برای این کار به آقای دکتر مظاهر مصفّا مراجعه کردم و او هم با وسواس زیادی کار را شروع کرد، ولی متأسفانه با سختگیریهای دکتر و سه‌چهار بار غلط‌گیری هر فرم، دو سال طول کشید تا جلد اول که بسیار هم روی آن زحمت کشیده بود آماده‌ی انتشار شد؛ یعنی تا سال ۱۳۳۶؛ این بود که از دکتر مصفّا خواستم موافقت کند که در جلدهای بعدی فقط اغلاط متن را تصحیح کند و کتاب بدون ذکر نسخه بدلها و پاورقی چاپ شود تا پس از انتشار دوره‌ی کامل مجدداً از جلد دوم به بعد کتاب مانند جلد اول تجدید چاپ شود، و او پذیرفت. فروش و توزیع این کتاب که هر جلد در یکهزار و پانصد نسخه و مجموعاً در بیش از ۵۱۰۰ صفحه چاپ شد بیش از ده، دوازده سال طول کشید.

دکتر مظاهر مصفا شعر هم می‌سرود. این چند بیت، از مرثیه‌ای است که در سوک دکتر معین سروده بود:

گریند به سوک تو همه عارف و عامی
پخته ز سر پختگی و خام به خامی

عارف ز غم تو که تویی پخته‌ی عرفان
عامی ز غم خامی و خام از غم عامی

گریان شده از قصه‌ی تو دیده‌ی سعدی
بر سر زند از غصه‌ی تو دست نظامی

خاقانی طرفه‌سخن از درد تو گوید
خون می‌رود از رنج تو از دیده‌ی جامی

دکتر مصفا یک نوآوری و بدعتی هم در آثار خود به یادگار گذاشت و آن اینکه در تمام کلمات فارسی که ص و ث در آن بود سین و در کلماتی که ض و ظ و ط بود «ز» و «ت» به کار می‌برد.
در اینجا باید حق‌شناسی خود را از او ابراز نمایم، که اگر او نبود مجمع‌الفصحایی هم تجدیدچاپ و منقح و منتشر نمی‌شد. دکتر مصفّا، بعدها کلیات دیوان سنایی غزنوی و دیوان نظیری نیشابوری را با پانوشتها و یادداشتهای معتبر و زحمات و کوشش بسیار برای امیرکبیر تصحیح و تنقیح کرد. دوستی و همکاری با او یکی از افتخارات زندگی من است.

‍«در جستجوی صبح»
خاطرات عبدالرحیم جعفری، بنیانگذار مؤسسه‌ی انتشارات امیرکبیر | نشر نو | ص ۶۰۷ تا ۶۰۹
🍁🍂
‌‌‌‌‌‌‌‌Ｃ᭄𝄞 @negareshe10
─━━━━⊱🖋⊰━━━━─

👍4

309 viewsNazi Sojoudi langeroudi, 03:51