Telegram Web Link
این احمق هنوز نمیداند که با جاری شدن تحریم‌های ماشه در ۳ ساعت دیگر، کشورهای دوست و همسایه و شرقی و چین و روسیه هم نمی‌توانند با حکومت بده بستان کنند.

همه دنیا موظف به رعایت ۶ قطعنامه هستند
دفعه قبلی ۱۳ سال مذاکره کردند تا توانستند این تحریم‌ها را در نهایت در سال ۲۰۱۵ بردارند.

باید دید این‌بار چند سال طول می‌کشد.

و باید دید اینبار فشار ناشی از مردم باعث میشود به سمت مذاکره بروند
یا فشار ناشی از تحریم‌های نظامی و اقتصادی بر روی پیشبرد اهداف شخصی حکومت
یا جنگ.
دفعه قبلی به خاطر نیازهای شخصی حکومت به سراغ مذاکره رفتند نه مردم، مردم اعتراضی نداشتند و در باغ نبودند. و در کل شرایط بسیار متفاوت از امروز بود. دفعه قبل دلار نه صد تومان بود الان ۱۱۳ هزار تومان و این تازه روز نخست است.
افــــــق رویـــــداد
به صورت خودکار ۶ قطعنامه‌ای که گفتیم در ساعت ۳:۳۰ بامداد شنبه جاری میشوند.
من نوشتم تحریم‌ها شنبه جاری میشوند،
ولی «یکشنبه» درست است.
یعنی هنوز حتی تحریم‌ها جاری نشده و تا بامداد پیش رو باید صبر کرد.

اصلاح یک اشتباه محاسباتی
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
پژوهشی مهم در زمینه خاطرات که کاربرد عملی در کلاس درس دارد:

چرا بعضی خاطره‌ها ماندگار می‌شوند و بعضی محو؟

همه ما تجربه کرده‌ایم که برخی خاطره‌ها با جزئیات زنده در ذهنمان باقی می‌مانند، در حالی‌که بسیاری دیگر به مرور محو یا فراموش می‌شوند. پژوهشی تازه در مجله Science Advances نشان داده است که خاطره‌های عادی هم می‌توانند ماندگار شوند، اگر به رویدادی مهم، هیجانی یا غیرمنتظره متصل باشند.

برای مثال اگر کسی در قرعه‌کشی برنده شود، احتمال زیادی دارد که حتی جزئیات ساده‌ای مثل ناهار همان روز یا لباسش را هم به خاطر بسپارد. این پدیده به مغز کمک می‌کند تا اتفاقات به ظاهر بی‌اهمیت را در پیوند با لحظه‌های مهم ثبت کند.

پژوهشگران دانشگاه بوستون نشان دادند که مغز به شکل انتخابی خاطره‌ها را تقویت می‌کند. شبکه‌ای از ساختارهای مغزی مانند هیپوکامپ، نئوکورتکس و آمیگدالا در ذخیره خاطرات رویدادی نقش دارند. وقتی یک رویداد هیجانی رخ می‌دهد، مغز می‌تواند حتی خاطرات شکننده و کم‌رنگ اطراف آن را نجات دهد و تثبیت کند.

این تیم با بررسی حدود ۶۵۰ شرکت‌کننده در ۱۰ آزمایش مستقل و تحلیل داده‌ها با هوش مصنوعی دریافت که مغز از یک مقیاس لغزنده برای اولویت‌بندی خاطرات استفاده می‌کند. خاطرات بعد از یک رویداد مهم (پیش‌نگر یا proactive) به میزان زیادی به شدت هیجان آن رویداد وابسته‌اند. اما خاطرات پیش از رویداد (پس‌نگر یا retroactive) بیشتر زمانی حفظ می‌شوند که شباهت‌هایی بصری یا معنایی با آن رویداد داشته باشند.

به گفته دکتر رابرت راینهارت، یکی از نویسندگان، این نخستین شواهد روشن در انسان است که نشان می‌دهد مغز خاطرات ضعیف را به شکل تدریجی و وابسته به ارتباطشان با رویدادهای هیجانی نجات می‌دهد. جالب اینکه اگر یک خاطره فرعی خودش بار هیجانی داشته باشد، این اثر کاهش می‌یابد؛ یعنی مغز بیشتر به دنبال حفظ آن خاطرات شکننده‌ای است که در خطر فراموشی هستند.

کاربردهای این کشف گسترده است: در آموزش می‌توان مطالب دشوار را در کنار محتوای هیجان‌انگیز ارائه کرد تا بهتر در ذهن بمانند. در بالین، این مکانیزم می‌تواند به بهبود یادآوری در سالمندی کمک کند، یا برعکس در درمان اختلالات ناشی از تروما به کار رود تا از تثبیت خاطرات آزاردهنده جلوگیری شود.

این پژوهش گامی مهم در فهم چگونگی انتخاب و تثبیت خاطرات توسط مغز است؛ اینکه حافظه فقط یک ضبط‌کننده منفعل نیست، بلکه سامانه‌ای پویا است که تصمیم می‌گیرد چه چیزی ارزش ماندگاری دارد.


🚀 @ofoghroydadd

🔗 PopularScience

🔗 Science

کلیپ

🎥 اگر هرگز نتوانید حتی یک خاطره جدید بسازید، زندگیتان چگونه میشود؟

🎥 آیا آدم‌های صاف و صادق کلاه‌شان پس معرکه‌ است؟

🎥 دلیل تنهایی شما چیست، و چگونه دوست پیدا کنید

🎥 احساس تنهایی

🎥 پادزهری برای حس نارضایتی

🎥 خاطرات چطور ایجاد میشوند و چطور از بین‌ میروند؟

🎥 ارتباط شگفت انگیز استرس و حافظه
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
مکانیسم ماشه که ۳۰ روز پیش فعال شده بود، رسما از این ساعت اجرایی شد و همه ۶ قطعنامه که شامل ده‌ها تحریم مختلف در زمینه‌های مختلف هستند فعال شدند.

پس کاغذبازی‌ها پایان یافت.

حال باید دید در عمل تحریم‌ها چقدر میتواند کار کند.
چون امروز برخلاف گذشته، هم حکومت در دور زدن تحریم‌ها ماهر است هم متحدانش.
همچنین طبیعتا اجرای هرچه دقیق‌تر این تحریم‌ها در عمل، برای همه کشورهای دنیا هزینه بر است؛ باری بر روی اقتصاد همه کشورها(نیاز به کنترل مالی، بازرسی، ردیابی شرکت‌های واسطه، و مقابله با تهدیدات متقابل اقتصادی در تقریبا هر کشور دنیا).

ولی در نهایت همه میدانیم که هزینه سنگین و اصلی را حکومت خواهد داد؛ چون حکومت به دنیا نیاز دارد، نه دنیا به حکومت.

در دنیای به‌هم‌پیوسته امروز، هیچ حکومتی نمی‌تواند بدون دسترسی به نظام مالی، فناوری، بازارها، و سرمایه جهانی، دوام طولانی‌مدت داشته باشد.

با این حال، یک سوال مهم باقی می‌ماند:
هدف نهایی از این تحریم‌ها چیست؟ اگر هدف تغییر رفتار حکومت باشد، تجربه نشان داده که تحریم به‌تنهایی نمی‌تواند چنین تغییری را تضمین کند، مگر آنکه با دیپلماسی هوشمند و اجماع جهانی همراه باشد.
مسئله سه جعبه اشتباه برچسب‌خورده

سه جعبه داریم:

جعبه A که فقط سیب دارد

جعبه B که فقط پرتقال دارد

جعبه C که هم سیب و هم پرتقال دارد


به طور تصادفی به همه جعبه‌ها برچسب زده‌اند، اما تمام برچسب‌ها اشتباه هستند.

شما حق دارید فقط یک میوه از یک جعبه بردارید (بدون نگاه کردن به داخل جعبه). سوال این است:

چطور می‌توانید با یک برداشت، همه جعبه‌ها را درست برچسب‌گذاری کنید؟

The Three Boxes Problem

پاسخ تصویری

این پرسش هوش مصنوعی از من بود
زمان برای من اهمیتی ندارد
شما از دو راه به پاسخ این پرسش می‌رسید

شهودی،‌ تحلیلی

شهودی یعنی از راه سریع و اسان به پاسخ می‌رسید؛ یعنی پاسخ صحیح را خواهید داد، ولی نمیفهمید دقیقا چرا پاسخ این شده. مراحل را نمی‌دانید.

تحلیلی یعنی از راه مرحله به مرحله با تحلیل به پاسخ می‌رسید، یعنی وقتی پاسخ را گرفتید میفهمید که چرا پاسخ این شده



اما برای پاسخ دادن به این پرسش زیر تنها با تحلیل میتوانید پاسخ بگیرید.
این دقیقا یک پرسش تحلیلی است و نمیتوان شهودی جوابش را داد


سه دوست (علی، بهزاد و سارا) با سه رنگ متفاوت لباس (قرمز، آبی، سبز) در یک مسابقه شرکت کردند. هیچ‌کدام لباس همدیگر را ندارند. اطلاعات این است:

۱. علی لباس سبز ندارد.
۲. بهزاد لباس آبی ندارد.
۳. سارا لباس قرمز ندارد.

پرسش: هر کس چه رنگ لباسی دارد؟

یک مسئله کلاسیک منطق استنتاجی

نتیجه اینکه برای شما اعضای این کانال که بیشتر تحلیلی کار میکنید، تا شهودی
پاسخ دادن به سوال دومی که سخت‌تر است، آسان تر است.
و پاسخ به پرسش اولی که بسیار آسان است، برای شما سخت‌تر است. با توجه به اینکه شما معمولا مسائل را تحلیل میکنید، سخت تر به پاسخ می‌رسید.

یعنی امثال شما در شهود انگار ضعیف شده‌اید.
و این با پژوهش‌ها نیز همخوانی دارد.
و این خوب است.
افــــــق رویـــــداد
مسئله سه جعبه اشتباه برچسب‌خورده سه جعبه داریم: جعبه A که فقط سیب دارد جعبه B که فقط پرتقال دارد جعبه C که هم سیب و هم پرتقال دارد به طور تصادفی به همه جعبه‌ها برچسب زده‌اند، اما تمام برچسب‌ها اشتباه هستند. شما حق دارید فقط یک میوه از یک جعبه بردارید…
شهودی و تحلیلی: تفاوت‌ها و مثال نی روی آب

در زندگی روزمره، هنگام تصمیم‌گیری یا حل مسائل، ذهن ما معمولاً از دو مسیر استفاده می‌کند: شهودی و تحلیلی. بسیاری از افراد نمی‌دانند شهودی چیست و چرا گاهی با تحلیل دقیق متفاوت است. برای توضیح این موضوع، یک مثال ساده از فیزیک می‌تواند مفید باشد.

صورت مسئله:
تصور کنید روی یک دریاچه آرام، چند نی شناور هستند. ناگهان باد می‌وزد. پرسش این است که نی‌ها به کدام سمت حرکت می‌کنند؟

پاسخ شهودی :

اکثر افراد فوراً فکر می‌کنند: نی‌ها به سمت باد می‌روند.
این پاسخ سریع و بدون محاسبه است و نمونه‌ای از شهود است. ذهن ما به تجربه‌های روزمره و الگوهای ساده تکیه می‌کند و سریع نتیجه می‌گیرد، بدون اینکه تمام جزئیات فیزیکی را بررسی کند.

پاسخ تحلیلی :

برای پاسخ دقیق، باید نیروهای وارد بر نی و آب را تحلیل کنیم:

۱. نیروی باد روی سطح بالایی نی اثر می‌کند و نی را هل می‌دهد.


۲. اصطکاک نی با آب باعث می‌شود حرکت نی با جریان آب سطحی هماهنگ باشد.


۳. جریان آب ناشی از باد باعث می‌شود نی‌ها عمدتاً با جریان سطحی حرکت کنند، نه دقیقاً همان جهت باد.

نتیجه تحلیلی نشان می‌دهد که حرکت نی‌ها با جریان سطحی آب هم‌جهت است، اما دقیقاً در همان مسیر باد نیست.

نکته کلیدی

شهود: سریع، غیررسمی، بر اساس تجربه و الگوهای ذهنی. ممکن است درست یا گمراه‌کننده باشد.

تحلیل: مرحله‌به‌مرحله، بر اساس قوانین و شواهد، با دقت بیشتر به نتیجه می‌رسد.

این مثال نشان می‌دهد که شهود می‌تواند راهگشا باشد ولی همیشه درست نیست، و تحلیل دقیق برای تصمیم‌های علمی و پیچیده ضروری است.

و نکته مهمتر برای شما

هوش تحلیلی با دینداری رابطه منفی دارد؛ نتیجه متاآنالیز ۶۳ پژوهش.

یعنی دینداران، بیشتر از تفکر شهودی استفاده میکنند، تا تفکر تحلیلی.
و الان روشن شد چرا دینداران، در درک جهان و طبیعت و چگونگی‌ها ـ خیلی ـ نادان به نظر میرسند و تفسیر کج یا نادرست و ضد علمی دارند.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23921675/#:~:text=A%20meta%2Danalysis%20of%2063,association%20between%20intelligence%20and%20religiosity

این متا آنالیز ۶۳ تا تحقیق هست؛
یعنی اعتبار بسیار بالایی دارد.
یک کلاسیک خوب برای رابطه
چون فرهنگش ژاپنی هست به ما هم نزدیکتره. ‌
این انیمه احساسی است و بدرد افراد زیر ۳۰ سال میخوره به ویژه زیر ۲۰.
پیام اصلی فصل ۱ این بود که چرا باید آروم آروم پیش رفت و عجله نکرد.


The Fragrant Flower Blooms with Dignity 2025

«گل معطر با وقار شکوفا می‌شود.»
آرام و دلنشین و احساسی و طنز ملایم؛ آرومتون میکنه.
آینه‌ی ناشناخته: آیا پژوهش در زیست‌شناسی مولکولی آینه‌ای باید متوقف شود؟

دنیایی واقعی، که ترسناک است.

در حالی که بحث‌ها درباره‌ی مزایا و خطرات مطالعه نسخه‌های آینه‌ای بلوک‌های سازنده‌ی حیات شدت گرفته است، نیاز فوری به یافتن راهی برای همگرایی دیدگاه‌های متفاوت وجود دارد.

این هفته، متخصصان زیست‌شناسی سنتزی، میکروب‌شناسی و دیگر حوزه‌ها در منچستر بریتانیا گرد هم می‌آیند تا مزایا و خطرات ساخت حیات مصنوعی را بررسی کنند. یکی از موضوعاتی که مطرح خواهد شد، چگونگی محدود کردن پژوهش‌ها برای جلوگیری از ایجاد موجوداتی است که از اجزایی ساخته شده‌اند که نسخه‌ی آینه‌ای مولکول‌های تشکیل‌دهنده‌ی حیات روی زمین هستند. چند روز پس از نشست منچستر، این موضوع در کارگاهی که توسط آکادمی‌های ملی علوم، مهندسی و پزشکی آمریکا سازماندهی شده است مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین نشست‌های دیگری نیز برنامه‌ریزی شده‌اند.

بیشتر مولکول‌های زیستی شناخته‌شده که حیات روی زمین را تشکیل می‌دهند، دارای دست‌چپی یا دست راستی(یا راست‌چپی هم مینویسند) مشخص هستند.
برای مثال، آمینواسیدها دست‌چپی دارند، در حالی که DNA دست‌راست است. از آنجا که باکتری‌ها یا دیگر موجودات مصنوعی آینه‌ای از مولکول‌هایی با دست مخالف ساخته می‌شوند (آمینواسیدهای دست‌راست و DNA دست‌چپ)، نگرانی که ایجاد شده این است که چنین موجوداتی ممکن است تهدیدی برای حیات شناخته‌شده باشند ـ به عنوان مثال، برخی از آن‌ها ممکن است توانایی فرار از سیستم ایمنی، مختل کردن اثر داروها، مقاومت در برابر شکار و ایجاد آسیب به انسان‌ها، حیوانات غیرانسانی، گیاهان و اکوسیستم‌ها را داشته باشند.
ممنوع کردن ایجاد مولکول‌ها یا موجودات زیستی با هر دست‌چپی که سلامت انسان یا ثبات محیط‌زیست را تهدید کند، موضوعی غیرقابل مناقشه است.(به عنوان مروج علم که مدتی است این موضوع را دنبال میکنم و گزارش هایی هم پست کرده‌ام این موضوع خطرش در حد انقراض حداکثری انسان است اگر از کنترل خارج شود؛ همانطور که دیدید و در ادامه نیز می‌بینید نیچر هم مینویسد این موضوع قابل مناقشه نیست؛ اما در کل در این مقاله میخوانیم که چرا نباید در محدود کردن پژوهش‌های مربوطه عجله کرد/ سام)


همچنین بحث‌ها در اوایل شکل‌گیری یک حوزه‌ی پژوهشی ـ همراه با تلاش برای مشارکت عمومی ـ می‌تواند در اطمینان از انجام پژوهش‌ها به صورت مسئولانه و اخلاقی سازنده باشد.
اما در مواجهه با ناشناخته‌های گسترده، مسیر شریف محافظت پیشگیرانه از انسان در برابر خطرات بالقوه در آینده‌ی دور می‌تواند لغزنده باشد و باید با احتیاط پیش رفت.

مفهوم جهان زیست‌شناسی آینه‌ای جدید نیست. این ایده نخستین بار در سال ۱۸۶۰ توسط شیمی‌دان و میکروب‌شناس فرانسوی، لویی پاستور، مطرح شد. و مزایا و خطرات بالقوه‌ی موجودات آینه‌ای بیش از ۳۰ سال است که توسط جامعه‌ی پژوهشی مورد بحث قرار گرفته‌اند. با این حال، در چند ماه اخیر، بحث‌ها ناگهان به سمت درخواست برای محدودیت‌های سخت بر پژوهش پایه و تأمین مالی آن تغییر جهت داده است.
در حال حاضر، دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد [در مورد این که چه زمانی ممکن است بتوان موجودات آینه‌ای را ایجاد کرد؛ مزایا و خطرات بالقوه‌ی ایجاد حیات آینه‌ای و توسعه‌ی فناوری‌های پیش‌نیاز آن؛ آیا باید توقف موقت بر پژوهش‌ها اعمال شود؛ و در صورت مثبت بودن، کدام حوزه‌های پژوهشی باید محدود شوند].

با توجه به تعداد بی‌شمار پرسش‌های بی‌پاسخ، بررسی دقیق واقعیت‌های علمی که تاکنون آموخته شده‌اند ـ درباره‌ی آنچه برای ایجاد یک موجود آینه‌ای لازم است و مزایا و معایب پژوهش در زیست‌شناسی مولکولی آینه‌ای به طور کلی ـ برای همگرایی دیدگاه‌ها و ایجاد بحثی عقلانی و آگاهانه ضروری است....

ادامه این مطلب از نیچر به زبان فارسی

🚀 @ofoghroydad

Nature 645, 588-591 (2025)
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
شما میتوانید در بسیاری از زمینه‌های علمی، اخبار علمی(فارسی یا انگلیسی) را در بخش دایرکت کانال برای ما بفرستید تا تیتر و محتوای اخبار علمی و محتوای مقاله‌ی ارجاع داده شده را از نظر «اعتبار و دقت و متد» برای شما بررسی کنیم. بررسی ما باعث میشود به مرور خود شما نیز بتوانید این کار را به تنهایی انجام دهید.
لزوما نیازی به تخصص نیست، بلکه بیشتر تجربه میخواهد و دانش پایه از فلسفه‌ی علم.
در این مورد به طور خاص در بیشتر موارد هوش مصنوعی راهگشا نیست.

این یک خدمت رایگان است و ما تنها نیستیم، شبکه‌ای از دوستان هستیم؛
امیدوارم استفاده کنید.
افــــــق رویـــــداد pinned «شما میتوانید در بسیاری از زمینه‌های علمی، اخبار علمی(فارسی یا انگلیسی) را در بخش دایرکت کانال برای ما بفرستید تا تیتر و محتوای اخبار علمی و محتوای مقاله‌ی ارجاع داده شده را از نظر «اعتبار و دقت و متد» برای شما بررسی کنیم. بررسی ما باعث میشود به مرور خود شما…»
افــــــق رویـــــداد
شما میتوانید در بسیاری از زمینه‌های علمی، اخبار علمی(فارسی یا انگلیسی) را در بخش دایرکت کانال برای ما بفرستید تا تیتر و محتوای اخبار علمی و محتوای مقاله‌ی ارجاع داده شده را از نظر «اعتبار و دقت و متد» برای شما بررسی کنیم. بررسی ما باعث میشود به مرور خود شما…
ساینس‌دیلی یکی از معتبرترین هاست
ولی حتی معتبرین‌ها نیز گاهی اغراق میکنند یا اشتباه میکنند یا باعث می‌شوند مخاطب دچار سوءتفاهم شود.

به عنوان مثال این تیتر تازه

Heisenberg said it was impossible. Scientists just proved otherwise

این تیتر گمراه کننده است و در متن هیچ توضیح اضافه‌ و روشن کننده‌ای نیست.
اگر خبر را بخوانید باز هم بیشترتان متوجه برخی نکات این خبر جالب و تقریبا مهم نمی‌شوید، ولی ما میشویم بیشتر به این دلیل که تجربه داریم و از فلسفه‌ی مفاهیم باخبریم(نه در همه زمینه‌ها، بلکه در زمینه‌هایی که معمولا بیشتر ما سر و کار داریم.).

حالا اگر پیام نمی‌دهید که «این اعلامیه خودشیفتگی بود» ما در بخش دایرکت همواره منتظر حرف زدن با شما هستیم.
فیزیکدانان راهی برای دور زدن اصل عدم قطعیت هایزنبرگ پیدا کردند، بدون نقض آن

فیزیکدانان استرالیایی موفق شده‌اند با روشی خلاقانه، موقعیت و تکانه یک ذره را به طور همزمان اندازه‌گیری کنند، بی‌آنکه اصل مشهور هایزنبرگ را نقض کنند.

در مکانیک کوانتومی، ذرات ویژگی‌های ثابت ندارند و تنها به صورت احتمالاتی وجود دارند. طبق اصل عدم قطعیت، نمی‌توان همزمان هم موقعیت دقیق و هم تکانه دقیق یک ذره را دانست. اما پژوهشگران نشان داده‌اند که اگر به جای مقادیر مطلق، روی کمیت‌هایی به نام متغیرهای مدولار تمرکز کنیم، امکان اندازه‌گیری همزمان موقعیت و تکانه فراهم می‌شود.

کریستوف ولاهو، فیزیکدان دانشگاه سیدنی، توضیح می‌دهد که در این روش بخشی از اطلاعات کنار گذاشته می‌شود تا بتوان آنچه اهمیت دارد را با دقت بالا اندازه‌گیری کرد. او برای توضیح مثالی ساده می‌زند: تصور کنید با خط‌کش اندازه می‌گیرید. در روش معمولی عدد سانتی‌متر و میلی‌متر را می‌خوانید، اما در اندازه‌گیری مدولار فقط میلی‌مترها اهمیت دارند و سانتی‌مترها کنار گذاشته می‌شوند.

این نوع اندازه‌گیری برای فناوری حسگرهای کوانتومی اهمیت دارد، چون هدف آن‌ها اغلب آشکار کردن تغییرات بسیار کوچک ناشی از نیروها یا میدان‌های ضعیف است. چنین دقتی می‌تواند ابزارهای ناوبری را مطمئن‌تر و ساعت‌های اتمی را دقیق‌تر کند.

در آزمایش، پژوهشگران یک یون منفرد (اتم باردار) را در تله الکترومغناطیسی نگه داشتند و با لیزر، آن را به حالتی کوانتومی به نام حالت شبکه‌ای بردند. در این حالت، تابع موج ذره به صورت قله‌های منظم گسترش می‌یابد، شبیه خط‌کشی با تقسیمات منظم. وقتی نیرویی کوچک به یون وارد می‌شود، این الگو کمی جابه‌جا یا کج می‌شود و از همین تغییر می‌توان به طور همزمان تغییرات موقعیت و تکانه را خواند.

نیروی اندازه‌گیری‌شده حدود ۱۰ یوکتونیوتن (۱۰ به توان منفی ۲۳ نیوتن) بود. این رکورد جهانی نیست، اما اهمیت آن در استفاده از تنها یک اتم و دستگاهی نسبتاً ساده است. این نشان می‌دهد که می‌توان حساسیت‌های فوق‌العاده بالا را با سامانه‌هایی کوچک و مقیاس‌پذیر به دست آورد.

کاربردهای چنین فناوری گسترده است: از ناوبری در اعماق دریا و زیرزمین یا فضا (جایی که GPS کار نمی‌کند) گرفته تا بهبود تصویربرداری زیستی و پزشکی. همان‌طور که ساعت‌های اتمی جهان ارتباطات و ناوبری را دگرگون کردند، حسگرهای کوانتومی با حساسیت بالا می‌توانند صنایع جدیدی را متحول کنند.

🔗 Science

🚀 @ofoghroydad

«این پژوهش به‌معنای نقض یا بی‌اعتبار کردن اصل عدم قطعیت هایزنبرگ نیست؛ بلکه نشان می‌دهد با انتخاب نوع خاصی از کمیت‌ها (متغیرهای مدولار)، می‌توان بخشی از اطلاعات را با دقت بسیار بالا به دست آورد، بدون آنکه قوانین بنیادی مکانیک کوانتومی زیر پا گذاشته شوند؛ عدم قطعیت در ذات طبیعت است»

۷ نکته در مورد این خبر که ممکن است باعث سوءتفاهم شوند در اینجا توضیح داده شده است
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
تصور میکنم طرح ۲۱ ماده‌ای این هست
و اگر اشتباهی بود گزارش میکنیم در ادامه

به این صورت نوشتیم برای استفاده شما در پیشبرد بحث‌هایتان.


۱. پایان فوری جنگ

با پذیرش دو طرف، جنگ بلافاصله پایان می‌یابد و نیروهای اسرائیلی به خطوط تعیین‌شده عقب‌نشینی می‌کنند.


۲. بازگشت گروگان‌ها

تمام گروگان‌ها، اعم از زنده و کشته، ظرف ۷۲ ساعت پس از پذیرش توافق بازمی‌گردند.


۳. آزادی زندانیان فلسطینی

اسرائیل ۲۵۰ زندانی با حکم اعدام و ۱۷۰۰ فلسطینی بازداشت‌شده از اکتبر ۲۰۲۳ را آزاد می‌کند.


۴. عفو برای اعضای حماس

اعضای حماس که به همزیستی مسالمت‌آمیز و خلع سلاح متعهد شوند، عفو می‌شوند.


۵. گذر امن برای اعضای حماس

اعضای حماس که تمایل به ترک غزه دارند، گذر امن به کشورهای ثالث دریافت می‌کنند.


۶. کمک‌های بشردوستانه فوری

ورود کمک‌های بشردوستانه با نظارت سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل و هلال احمر بدون مداخله طرفین آغاز می‌شود.


۷. بازسازی زیرساخت‌ها

بازسازی زیرساخت‌های حیاتی مانند آب، برق، فاضلاب، بیمارستان‌ها و نانوایی‌ها با تجهیزات لازم برای باز کردن راه‌ها و حذف آوارها انجام می‌شود.


۸. اداره موقت غزه

غزه تحت اداره موقت یک کمیته فنی و غیروابسته به سیاست‌مداران فلسطینی قرار می‌گیرد.


۹. نظارت بین‌المللی

یک نهاد بین‌المللی جدید به نام «هیئت صلح» با ریاست ترامپ و اعضای بین‌المللی نظارت بر روند بازسازی و اصلاحات را بر عهده می‌گیرد.


۱۰. منع حاکمیت حماس

حماس هیچ نقشی در اداره غزه نخواهد داشت و تمام زیرساخت‌های نظامی و تونل‌های آن تخریب می‌شود.


۱۱. تضمین امنیتی منطقه‌ای

کشورهای منطقه‌ای مسئولیت تضمین عدم تهدید غزه به همسایگان را بر عهده می‌گیرند.


۱۲. نیروی تثبیت‌کننده بین‌المللی

یک نیروی بین‌المللی متشکل از نیروهای آمریکایی، عربی و اروپایی برای نظارت بر امنیت و آموزش نیروی پلیس فلسطینی مستقر می‌شود.


۱۳. ایجاد منطقه اقتصادی ویژه

یک منطقه اقتصادی ویژه با تعرفه‌های ترجیحی برای بازسازی و توسعه اقتصادی غزه ایجاد می‌شود.


۱۴. تعهد به عدم الحاق کرانه باختری

اسرائیل متعهد می‌شود که هیچ‌گونه الحاقی در کرانه باختری انجام ندهد.


۱۵. بازسازی روابط با قطر

اسرائیل از قطر به دلیل حمله هوایی به دوحه عذرخواهی می‌کند و روابط دیپلماتیک بازسازی می‌شود.


۱۶. تضمین عدم حمله به قطر

اسرائیل متعهد می‌شود که هیچ‌گونه حمله‌ای به قطر انجام ندهد.


۱۷. اصلاحات در تشکیلات خودگردان فلسطین

تشکیلات خودگردان فلسطین باید اصلاحات لازم را انجام دهد تا مسئولیت اداره غزه را بر عهده گیرد.


۱۸. گفت‌وگوهای سیاسی آینده

گفت‌وگوهای سیاسی بین اسرائیل و فلسطینی‌ها برای ایجاد چارچوبی برای همزیستی مسالمت‌آمیز آغاز می‌شود.


۱۹. مسیر به سوی دولت فلسطینی

در صورت موفقیت در بازسازی و اصلاحات، مسیر به سوی تشکیل یک دولت فلسطینی مستقل هموار می‌شود.


۲۰. نظارت بر اجرای توافق

یک هیئت نظارتی بین‌المللی بر اجرای تمام مراحل توافق نظارت می‌کند.


۲۱. تعهد به صلح پایدار

تمام طرف‌ها متعهد می‌شوند که به صلح پایدار و همزیستی مسالمت‌آمیز پایبند باشند.

🚀 @ofoghroydad
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
بازتولید فعالیت‌های حیاتی بر اساس آهن و اکسیژن قبل از غالب شدن فتوسنتز
 

بیش از دو میلیارد سال پیش، زمین مکانی کاملاً متفاوت از امروز بود. قبل از پیدایش جنگل‌ها، حیوانات یا حتی هوای قابل تنفس، جو این سیاره تقریباً فاقد اکسیژن بود. شرایطی که ما امروزه حیات می‌نامیم، می‌بایست در محیطی دوام می‌آورد که برای بیشتر جانداران کنونی سمی محسوب می‌شود. در آن دوران، اکسیژن نه یک ضرورت، که یک تهدید بود.

اما با ظهور نخستین نشانه‌های اکسیژن، حیات چگونه خود را با این تغییر بنیادین سازگار کرد؟ و اکوسیستم‌های اولیه در آن برهه از تاریخ زمین چه شکلی بودند؟
پاسخ به این پرسش‌ها را می‌توان در محیطی به ظاهر نامتعارف جستجو کرد: چشمه‌های آب گرم در ژاپن.
که انگار نمونه کوچکی از شرایط زمین اولیه هستند.
در حدود ۲٫۳ میلیارد سال قبل، جو زمین دستخوش تغییراتی چشمگیر شد. پدیده‌ای که به رویداد بزرگ اکسیژنی یا فاجعه اکسیژن معروف است، برای نخستین بار مقادیر قابل توجهی اکسیژن به اتمسفر سیاره ما وارد کرد. عاملان احتمالی این دگرگونی، سیانوباکتری‌های کوچک بودند که با به کارگیری نور خورشید، آب را تجزیه و اکسیژن را به عنوان محصول جانبی فرآیند فتوسنتز آزاد می‌کردند.

امروزه اکسیژن حدود ۲۱ درصد از جو زمین را تشکیل می‌دهد، اما پیش از رویداد بزرگ اکسیژنی، تقریباً اثری از آن نبود و گازهایی مانند متان و دی‌اکسید کربن در اتمسفر غالب بودند. برای بسیاری از اشکال اولیه حیات، اکسیژن نه تنها مفید نبود، بلکه ماده‌ای مضر به شمار می‌رفت. این تحول، حیات را وادار کرد تا برای بقا، راهبردهای جدیدی را در پیش گیرد.

مطالعه پنج چشمه‌ ژاپن برای درک سازگاری میکروب‌ها با اکسیژن نشان داد این چشمه‌ها با دارا بودن آبی غنی از آهن دوظرفیتی و کم‌اکسیژن، و نیز برخورداری از pH تقریباً خنثی، نمونه‌های مدرن و ارزشمندی از محیط‌های باستانی زمین محسوب می‌شوند.

به گفته شاون مک‌گلین، یکی از نویسندگان این مطالعه، این چشمه‌های غنی از آهن، آزمایشگاه‌های طبیعی برای مطالعه متابولیسم میکروبی در شرایط مشابه اواخر دوران آرکئن و اوایل پروتروزوئیک فراهم می‌کنند.

مک‌گلین می‌گوید: این چشمه‌ها نشان می‌دهند اکوسیستم‌های میکروبی اولیه، پیش از پیدایش گیاهان، جانوران و اکسیژن جو، چگونه سازمان یافته و تشکیل شده بودند.
یافته‌ها نشان می‌دهد که بیشتر این چشمه‌ها توسط باکتری‌های میکروآئروفیلیک اکسیدکننده آهن تسخیر شده‌اند. این میکروب‌ها محیط‌های کم‌اکسیژن را ترجیح می‌دهند و از آهن دوظرفیتی تغذیه کرده و آن را به آهن سه‌ظرفیتی تبدیل می‌کنند. اگرچه سیانوباکتری‌های فتوسنتزکننده نیز در این محیط‌ها حضور داشتند، اما نقش آن‌ها کمتر از حد انتظار بود.

یکی از چشمه‌های آب گرم در آکیتا، الگویی متفاوت را نشان داد. به جای اکسیدکننده‌های آهن، میکروب‌هایی در آن یافت شدند که از راهبردهای متابولیک غیروابسته به آهن استفاده می‌کردند ،کشفی غیرمنتظره که بر تنوع راه‌های سازگاری حیات اولیه تأکید دارد.


پژوهشگران با تجزیه و تحلیل DNA میکروب‌های ساکن در این چشمه‌ها، موفق به بازسازی بیش از ۲۰۰ ژنوم میکروبی کامل شدند. آنچه یافتند، تصویری از همزیستی و همکاری میکروبی بود. میکروب‌هایی که از آهن و اکسیژن استفاده می‌کردند، نه تنها خود زنده ماندند، بلکه با ایجاد محیطی مناسب، امکان زندگی برای موجودات نیازمند به اکسیژن را نیز فراهم آوردند.

این جامعه میکروبی، چرخه‌های کربن و نیتروژن را اجرا می‌کرد و حتی نشانه‌هایی از یک چرخه گوگردی جزئی علیرغم محتوای بسیار کم گوگرد در چشمه‌ها در آن دیده می‌شد. این امر به وجود یک چرخه گوگرد پنهان اشاره دارد که در آن میکروب‌ها گوگرد را به روش‌هایی پیچیده و دشوار برای ردیابی، بازیافت می‌کنند.
این پژوهش نشان می‌دهد زمین اولیه پویا بوده و میکروب‌ها پیش از فتوسنتز، با استفاده از مقادیر کم اکسیژن، اکوسیستم‌های پیچیده‌ای تشکیل داده بودند،همچنین بررسی محیط‌های مشابه امروزی، درک بهتری از توانایی‌های متابولیک و ساختار جوامع میکروبی در زمین اولیه ارائه می‌دهد.
👁‍🗨 www.elsi.jp

نکاتی که وجود دارد؛ این تحقیق فقط پنج چشمه آب گرم را بررسی کرده. اگر نمونه‌های بیشتری از جاهای مختلف دنیا مطالعه می‌شد، نتایج محکم‌تر می‌بود. همچنین این مطالعه به جای استفاده از داده‌های مستقیم از زمین باستانی، از محیط‌های امروزی شبیه‌سازی شده استفاده کرده. بعلاوه ممکن است به خاطر تعداد کم نمونه‌ها، نتواند نماینده کامل همه محیط‌های اولیه زمین باشد.
با این حال، این پژوهش توسط یک موسسه معتبر و در حوزه تخصصی آن منتشر شده است.

🫆 @ofoghroydad
این حشره در جنگل برایت دست تکان می‌دهد؛ دلیلش دانشمندان را شگفت‌زده کرد

در جنگل‌های پاناما اگر با حشره‌ای روبه‌رو شوید که پاهایش را به‌سوی شما تکان می‌دهد، شاید تصور کنید با یک نمایش جفت‌گیری روبه‌رو هستید. اما پژوهش تازه نشان داده است که این رفتار عجیب، نه برای جذب جفت بلکه برای دفع شکارچیان تکامل یافته است.

حشره موسوم به ماتادور (Bitta alipes) پاهای عقبی‌اش را با پرچم‌های قرمز درخشان به شکل نمایشی تکان می‌دهد. در ابتدا تصور می‌شد این حرکت بخشی از انتخاب جنسی و جلب توجه ماده‌هاست، اما آزمایش‌ها نشان داد هم نرها و هم ماده‌ها چنین می‌کنند و ربطی به جفت‌یابی ندارد.

دانشمندان مؤسسه استوایی اسمیتسونیان در پاناما با آزمایشی دقیق، این راز را آشکار کردند. آن‌ها حشرات را در معرض دو گروه قرار دادند: مانتیس شکارگر و کاتیدهای بی‌ضرر. طی حدود ۳ هزار حرکت ثبت‌شده، ماتادورها در حضور مانتیس‌ها هفت برابر بیشتر دست تکان دادند، اما در برابر کاتیدها واکنش کمی نشان دادند. نکته جالب اینکه هیچ مانتیسی به حشره‌ای که فعالانه در حال تکان دادن پاهایش بود حمله نکرد.

مشاهدات میدانی و بررسی ویدئوها نشان داد گونه‌های دیگری از همین خانواده نیز چنین رفتاری دارند. همه این حشرات از گیاهان سمی گل ساعتی تغذیه می‌کنند و شاید با حرکات نمایشی خود، در واقع سمی بودنشان را به رخ می‌کشند. با این حال هنوز روشن نیست چرا این حرکت، شکارچیان را منصرف می‌کند: آیا پیام هشداردهنده‌ای درباره سمی بودن است؟ یا باعث گیج شدن دید شکارچی می‌شود؟ یا شاید نمایشی تهدیدآمیز باشد؟

به گفته پژوهشگران، این یافته نشان می‌دهد حتی در رفتارهایی به ظاهر عجیب، الگوهای تکاملی گسترده‌ای نهفته است. با توجه به اینکه حشرات بیشترین تنوع زیستی زمین را تشکیل می‌دهند، پژوهش این رفتارهای دفاعی به ما کمک می‌کند بهتر بفهمیم چگونه حیوانات در مسیر تکامل سازگار و متنوع می‌شوند.


🚀 @ofoghroydad

🔗 ScieTechDaily

🔗 Oxford academic
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
هندی، یونانی و انگلیسی همگی از یک زبان باستانی واحد سرچشمه گرفته‌اند.

اگر تقریباً هر زبان اروپایی را مطالعه کرده باشید، احتمالاً متوجه کلماتی شده‌اید که به شکل عجیبی آشنا به نظر می‌رسند. کلمه فرانسوی mort (مرده) به کلمه انگلیسی murder (قتل) شباهت دارد. کلمه آلمانی Hund (سگ) کاملاً شبیه hound در انگلیسی است. کلمه چکی sestra به sister (خواهر) در انگلیسی شبیه است. حدس زدن معنی کلمه آلبانیایی kau (که در واقع به معنی گاو نر است) چندان دشوار نیست.
شاید از خود بپرسید: آیا ممکن است این کلمات به نوعی با هم مرتبط باشند؟
البته، کلمات ممکن است به دلایل مختلفی شبیه به نظر برسند. زبان‌های غیرمرتبط از یکدیگر وام می‌گیرند.
به عنوان مثال، کلمه انگلیسی igloo از واژه iglu (خانه) در زبان اینوکتیتوت، یا wok از واژه wok (ماهی‌تابه) در زبان کانتونی گرفته شده است. همچنین، شباهت‌های تصادفی زیادی وجود دارد: کلمه تایلندی ไฟ fai به معنی آتش، به کلمه انگلیسی fire شبیه است، بدون هیچ دلیل خاصی.
اما مجموعه کلماتی که در بالا ذکر شدند، در واقع با یکدیگر مرتبط‌اند. آنها هم‌خانواده هستند، یعنی از یک زبان مادر مشترک سرچشمه گرفته‌اند.

این زبان منقرض‌شده احتمالاً حدود ۸,۰۰۰ سال پیش در جایی از اوراسیا (منطقه اروپا و آسیا) صحبت می‌شده است. از آنجا که این زبان پیش از اختراع سیستم‌های نوشتاری وجود داشته، کلمات آن و نامش، اگر نامی داشته هرگز مکتوب نشده‌اند.
به دلیل فقدان اطلاعات مستقیم، زبان‌شناسان روش‌هایی برای بازسازی جنبه‌هایی از ساختار آن ابداع کرده‌اند و آن را با نام پروتو-هندواروپایی یا به اختصار PIE می‌شناسند.

🔘 اما چگونه می‌دانیم که پروتو-هندواروپایی حتماً وجود داشته است؟

خاستگاه مشترک زبان‌ها
آگاهی امروزی ما از خاستگاه مشترک زبان‌های هندواروپایی در دوره رنسانس و اوایل دوران استعماری شکل گرفت. پژوهشگران اروپایی مستقر در هند، مانند گاستون کوردو و ویلیام جونز، از قبل با ارتباطات میان زبان‌های اروپایی آشنا بودند. اما آنها از دیدن شباهت کلماتی مانند mā‌tṛ (مادر)، bhrā‌tṛ (برادر) و dúhitṛ (دختر) در زبان سانسکریت با کلمات مشابه در لاتین، یونانی و آلمانی شگفت‌زده شدند.
چنین کلماتی نمی‌توانستند به‌صورت وام‌واژه باشند، زیرا این زبان‌ها در طول تاریخ تماس مستقیمی با یکدیگر نداشتند. احتمال تصادف نیز به وضوح منتفی بود.

آنچه بیشتر شگفت‌انگیز بود، ماهیت نظام‌مند این تطابق‌ها بود. کلمه سانسکریت با حرف bh- با کلمات آلمانی با حرف b- نه تنها در bhrā‌tṛ (برادر) بلکه در bhar (خرس) نیز مطابقت داشت. همچنین، کلمات سانسکریت با p- با کلمات لاتین و یونانی با p- و با کلمات آلمانی با f- هم‌خوانی داشتند.

☑️ تنها یک توضیح برای چنین تطابق‌های منظمی وجود داشت: این زبان‌ها باید از یک زبان مادر مشترک سرچشمه گرفته باشند که شکسته شدن و تجزیه باستانی آن به مسیرهای تکاملی متمایز منجر شده است.

زبان‌شناسان قرن نوزدهم، مانند راسموس راسک، فرانتس بوپ و آگوست شلایشر، بعدها این مشاهدات را نظام‌مند کردند. آنها نشان دادند که با مقایسه و بازمهندسی تغییراتی که کلمات هر زبان مشتق‌شده متحمل شده‌اند، می‌توان کلمات زبان مادر گمشده را بازسازی کرد.

این یافته‌ها نه تنها بنیان زبان‌شناسی تاریخی مدرن را پایه‌گذاری کردند، بلکه بر دیدگاه چارلز داروین درباره تکامل زیست‌شناختی نیز تأثیر گذاشتند.

تشکیل یک خانواده

مانند یک جنس زیست‌شناختی، زبان‌های هندواروپایی به‌عنوان یک خانواده شناخته شدند. در ریشه آنها زبان مادر **پروتو-هندواروپایی قرار داشت، در حالی که زبان‌های مشتق‌شده مانند گونه‌ها به‌صورت شاخه‌هایی از یک درخت منشعب شدند.

خانواده هندواروپایی شامل زبان‌های هندوآریایی مانند سانسکریت و هندی؛ زبان‌های ایرانی (از جمله پارسی و کردی)؛ زبان‌های هلنی (از جمله یونانی و مقدونی باستان)؛ زبان‌های ایتالیک (از جمله لاتین، اسپانیایی و ایتالیایی)؛ زبان‌های ژرمنی (از جمله انگلیسی، هلندی و آلمانی)؛ زبان‌های بالتو-اسلاوی (از جمله روسی و لیتوانیایی) و زبان‌های سلتیک (از جمله ولش و برتونی)، و همچنین ارمنی و آلبانیایی است.

شاخه‌های منقرض‌شده که تنها از طریق اسناد مکتوب شناخته شده‌اند شامل زبان‌های آناتولیایی (مانند هیتی) و توخاری هستند. زبان‌هایی مانند فریگین، داردانی و تراکی به احتمال زیاد هندواروپایی بوده‌اند، اما در اسناد تاریخی به خوبی ثبت نشده‌اند.

اما همه زبان‌های هندی یا اروپایی، هندواروپایی نیستند!

زبان‌های غیرهندواروپایی هند شامل زبان‌های دراویدی مانند تامیل و تلوگو هستند، در حالی که زبان‌های اروپایی خارج از این خانواده شامل باسک، گرجی، مالتی و فنلاندی هستند. به عنوان مثال، کلمات فنلاندی jalka (پا)، isä (پدر) و viisi (پنج) را مقایسه کنید که کاملاً متفاوت‌اند.

⬇️
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
آشنایی با گویندگان پروتو-هندواروپایی

واژگان بازسازی‌شده پروتو-هندواروپایی همچنین اطلاعاتی درباره زندگی گویندگان آن فراهم کرده است

فرهنگ آنها چگونه بوده، کجا زندگی می‌کردند و چه چیزی باعث تنوع و گسترش زبان آنها شده است.

ریشه‌هایی مانند reg- (پادشاه قبیله‌ای) و pelə- (مکان مرتفع مستحکم) نشان‌دهنده جامعه‌ای جنگ‌جو و سلسله‌مراتبی است. گویندگان با کشاورزی غلات (agro به معنی زمین؛ grə-no به معنی غله)، اهلی‌سازی حیوانات (ghaido به معنی بز؛ gwou به معنی گاو)، حمل‌ونقل با وسایل نقلیه (wogh-no به معنی گاری؛ aks-lo به معنی محور)، فلزکاری (arg- به معنی درخشش یا نقره؛ ajes به معنی مس یا برنز)، تجارت (wes-no به معنی خرید؛ k(a)mb-yo به معنی مبادله) و دین (deiw-os به معنی خدا؛ meldh به معنی دعا) آشنا بودند.
بر اساس چنین شواهدی، پژوهشگرانی مانند وی. گوردون چایلد پروتو-هندواروپایی را به فرهنگ کورگان در دوره نئولیتیک پسین/عصر برنز آغازین در استپ پونتیک-کاسپین (اوکراین و جنوب روسیه امروز) مرتبط دانستند.

**مطالعات اخیر که تا حدی بحث‌برانگیزند از روش‌های فیلوژنیک گرفته‌شده از زیست‌شناسی تکاملی استفاده کرده‌اند تا منشأ پروتو-هندواروپایی را در آناتولی (ترکیه امروز) مطرح کنند و نشان دهند که کشاورزی احتمالاً موتور گسترش هندواروپایی بوده است.

متأسفانه، زبان‌های گفتاری به خوبی به‌صورت فسیلی درنمی‌آیند. کلمات، ایده‌ها و هویت گویندگان پروتو-هندواروپایی هزاران سال پیش در هوا محو شدند.
با این حال، الگوهای موجود در زبان‌های مشتق‌شده از آنها ساختار کافی را حفظ کرده‌اند تا بتوانیم حداقل نگاهی سایه‌وار به آنها داشته باشیم. نظریه‌ها و روش‌های پیشگام در این زمینه به تحقیقات درباره بازسازی پیش‌تاریخ قومی-زبانی انسان در سراسر جهان برای سالیان دراز ادامه خواهد داد.

👁Hindi, Greek and English all come from a single ancient language – here’s how we know
Published: September 29, 2025 8.02pm BST


**پروتو-هندواروپایی اصطلاحی است که در زبان‌شناسی تاریخی برای اشاره به یک زبان باستانی فرضی به کار می‌رود. این زبان، مادر مشترک بسیاری از زبان‌های امروزی در اروپا و بخش‌هایی از آسیا، از جمله پارسی، هندی، یونانی، لاتین، انگلیسی، آلمانی و بسیاری دیگر است.

**این متن یک مقدمه خوب است، اما دوتا نکته وجود دارد؛عدم همسویی در برخی جزئیات در جایی که نوشته مطالعات اخیر تا حدی بحث برانگیز هستند به فرضیه آناتولی که کمتر حمایت می‌شود، زیرا داده‌های ژنتیکی نشان می‌دهد گسترش پروتو-هندواروپایی بیشتر با مهاجرت‌های اسب‌سواران استپ مرتبط است تا کشاورزان آناتولی و دوم برای عمق بیشتر، مطالعات اخیر مانند مقاله Nature ۲۰۲۵ پیشنهاد می‌شود تا با پیشرفت‌های ژنتیکی آشنا شوید.

✔️ این مقاله روی ژنتیک و مهاجرت‌های هندواروپایی تمرکز داره

✔️ این یکی تاریخ ژنومیک منطقه پونتیک شمالی رو بررسی می‌کنه و به PIE مرتبطه


🚀 @ofoghroydad
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
2025/10/24 17:13:34
Back to Top
HTML Embed Code: