​​1-May sirli tarixi

​​"Shunday zamon keladiki, bizning sukunatimiz nutqlarimizdan ham o’tkirroq bo’ladi"

Bu so'zlar 1887-yil 11-noyabrda Chikagoda 8 soatlik ish kunidagi namoyishda qatnashgani uchun osishga hukm qilingan mahbuslardan biri Avgust Shpisning so'nggi hukm oldi so'nggi so'zlari sifatida yangragandi.

Haymarket maydonidagi miting

1886-yil 1-may kuni bir guruh amerikalik ishchilar o'zlariga ish sharoitlarini yaxshilash va 8 soatlik ish kunini joriy qilishni talab qilib, katta namoyish va mitinglar o'tkazadi. Uning miqyosi kattalashib, salkam 80 mingga yaqin ishchi ish tashlashga qo'shiladi, butun mamlakat bo'ylab esa ish tashlaganlar soni 300 ming kishidan oshib ketadi.

Tabiiyki, hukumat qattiq choralar ko'radi. Chikagodagi namoyishlar politsiya tomonidan shafqatsizlarcha bostiriladi, 6 nafar odam o'ldiriladi, o'nlab kishi jarohatlanadi.

O'sha paytdagi mehnat sharoitlari juda og'ir edi: maoshlar nihoyatda past, ish vaqti esa 12-15 soatni tashkil qilardi. Shuningdek, bolalar mehnatidan foydalanish, ijtimoiy kafolatlar yo'qligi odamlarni nihoyatda og'ir axvolga solib qo'ygandi.

Ertasi kuni politsiya yuzlab "shubhali" odamlarni hibsga oladi. Ushbu operatsiya natijasida namoyishni boshlashda gumon qilinib 8 nafar anarxist sudga tortiladi.

1887-yil 11-noyabrda 4 ta anarxist A.Parson, A.Fisher, J.Engel va A.Shpis osishga hukm qilinadi, Ularni oq xalatda qatl joyiga olib kelishadi. Shunda ham mahbuslar xalqaro ishchilar harakatining madhiyasi bo'lgan "Marselyeza"ni jo'r bo'lib kuylashardi. Mahkumlarni so'nggi bor ko'rib qolmoqchi bo'lgan oila a'zolarini politsiya tomonidan hibsga olinadi. Qatldan oldin, osishga hukm qilinganlardan biri, Avgust Shpis: "Shunday zamon keladiki, bizning sukunatimiz nutqlarimizdan ham o’tkirroq bo’ladi", deya baqiradi.

1893-yil 26-iyunda Illinoys gubernatori Jon Piter Altgeld ularni oqlash va yaqinlaridan kechirim so'ralgan rasmiy hujjatga imzo chekadi.

Bu sana bizning tariximizda ham katta iz qoldirgan, chunki Sobiq Ittifoqning butun tarixi davomida 1-May kuni "Ishchilar kuni" deya katta bayram qilib kelingan. Undan tashqari, Shimoliy Koreyada joylashgan, dunyodagi eng yirik stadion hisoblangan majmua ham "1-May" deb ataladi.

@panda_books

#newbook #yangikitob

Oʻzbek tiliga yana bir goʻzal tarjima qulluq boʻlsin! @qamarbooks May oyini yangi katta premyera bilan boshladi.

Ushbu ajoyib sovgʻa ichida portugaliyalik mashhur yozuvchi Joze Saramago tomonidan yozilgan “Ko‘rlik” (portugalcha: Ensaio sobre a cegueira, ma’nosi Ko‘rlik haqida esse) joy olgan. Roman 1995-yilda yozilgan boʻlib, bu Saramagoning eng mashhur asarlaridan biri hisoblanadi. U adibning “Iso Masihga ko‘ra Injil" va "Baltasar va Blimunda" romanlari qatorida turadi. 1998-yilda Saramago adabiyot bo‘yicha Nobel mukofotini olgan va mukofotni e’lon qilishda Adabiyot qoʻmitasi tomonidan alohida ta’kidlangan asarlaridan biri aynan "Ko‘rlik" romani edi.

Shunday ekan, bu kitobni oʻqib chiqishga shoshilamiz doʻstlar..

@panda_books

​​#haqida

Glazgo tabassumi

“Kulayotgan odam”ni oʻqiyotib, mana shu ataman bot-bot esimga kelaverdi.

Bir paytlar Glazgo shahrining ko‘chalarida ba’zi odamlar boshqacha jilmayardi. Quvonchdan emas. Hazillashib emas. Ularning "tabassum"i - tig‘ qoldirgan tamg‘a. Lab burchaklaridan to quloqlargacha ikkita kesma tushiriladi. Go‘yo kimdir kulgi chizmoqchi bo‘lgan-u... oʻrniga chandiq hosil qilgan.

Bu belgi Glazgo tabassumi deb ataladi. U na kinoda, na afsonalarda paydo bo‘lgan. Uning vatani - Shotlandiyaning qorong‘u tor ko‘chalari. U yerda muammolar so‘z bilan hal etilmaydi. Bu - qasos, ogohlantirish, jazo. Ko‘cha "axloqi"ning quroli. Nolan oʻz “Joker”ini yaratishda aynan ushbu “tabassum”dan foydalangan.

Pichoq tez kiradi. Qolganini qo‘rquv bajaradi. Qurbon baqirsa, teri ko‘proq yirtiladi. Mana, yuz abadiy buzildi. Odamlar yuz o‘giradi. Bolalar qo‘rqadi. Kimdir esa: "Endi sen doim xursandsan," deya kuladi.

Jokerda bu - niqob. Glazgoda esa - haqiqat. Jinoiy guruhlar bunday "tabassum"larni o‘z imzosi sifatida ishlatgan. Belgi: bu odamda nimadir noto‘g‘ri. U eslab yurishi kerak. Atrofdagilar ham shuni bilishi lozim.

Bu "tabassum" davolanmaydi. Xuddi Gyugoning Guinpliniga oʻxshab, uning butun hayotini bitta yuz holati egallab oladi. “Kulayotgan odam” aslida kulmasada, shu yuzda abadiy qoladi. Hatto yaralar bitsa ham - ko‘zguda baribir begona qiyofa aks etadi.

Eng dahshatlisi-chi? Og‘riq emas. Bu ruhiy azob. Hech qachon oldingidek boʻlolmaslik.

Guinplin, Joker va Glazgo tabassumi sohiblarida boshqa-boshqa mohiyat anglashsa-dq, ular shaklan bir xildirlar…

@panda_books

Oʻz aqling bilan toʻqigan yolgʻonni aytish, boshqalar aytgan haqiqatni aytishdan ming karra yaxshiroqdir.

Birinchisida sen insonsan, ikkinchisida to’tidan farqing yoʻq.

@panda_books

​​Muzqaymoq

Bolaligimda doʻstlarim bilan bor pulimizga “morojniy” olarkanmiz, bir-birimizga qarab:
-“Muzqaymoq sotayotgan amakiga mazza a? Istaganicha muzqaymoq yeyishi mumkin!!” deb xayol qilardik.

Yaqinda o’gʻlimga muzqaymoq olib berish uchun kirganimda, doʻstim muzqaymoq sotayotgan ekan.

Ichimdagi bolakay baribir “Unga mazza, istagancha muzqaymoq yeyishi mumkin” deb turardi.

Ammo bilaman, u muzqaymoq yemaydi.

@panda_books

#haqida

— Welcome to Diagon Alley - said Hagrid.

Tanish sahna toʻgʻrimi? Endi sizga savol: Alley deganda Hagrid nimani nazarda tutadi? Odatda ingliz tilini oʻrganganimizda ongostida allaqachon tilimizga oʻrnashib qolgan tanish soʻzlar bilan assosatsiya qilamiz. Bu esa oʻz navbatida hamishayam toʻgʻri emas.

Misol uchun, Alley - bu xiyobon emas balki “uylar orasidagi tor yoʻlak yoki oʻta tor koʻcha” ma’nosini bildirarkan. Ingliz tilida shunchaki “Koʻcha” ma’nosini bildiradigan 100+ soʻzlar mavjud va ularning har biri alohida holatda ishlatiladi. Va men ham Alley ma’nosini yaqinda bildim.

Aynan shuning uchun ham “Garri Potter” birinchi qismida Diagon Alleyni tasvirlash uchun syomka joyi sifatida York shahridagi eng qadimiy va albatta eng tor koʻchalardan biri – Shambles tanlangani bejiz emas. (Oʻsha koʻchani oʻz koʻzim bilan koʻrganim haqida yozgandim)

Mana bugun yana bitta yangi narsa oʻrgandingiz✅

@panda_books

Choy ichishda qat'iy qoidalaringiz bormi? Choy qanday bo'lishi kerak siz uchun?

@panda_books

​​#review

📙Jorj Oruell — "Yaxshi choy qanday bo'lishi haqida 11 qoida"* *(A Nice Cup of Tea)

Sizningcha, an'anaviy inglizcha choy damlash oson deb o'ylaysizmi? Yoʻq, aslo. Buyuk Britaniyadagi hali-hanuz choyni qanday ichish afzalligi haqida katta debatlar bo'lib turadi. Choy ichish - bu jiddiy narsa.

Misol uchun, bu yerda asosiy bahs ikkita katta guruh orasida kechadi: Miffy’lar va Tiffy’lar.
Miffy'lar bular — Milk First, ya'ni birinchi sut, keyin choyni qo'shish tarafdorlari, ikkinchisi o'z-o'zidan Tea first - birinchi choy keyin sut qo'shish tarafdorlari. Undan tashqari, qo'shiladigan sut miqdori qancha boʻlishi kerakligi haqida ham alohida muhokamalar ketadi.

Angliyaga kelib, e'tibor bergan narsam shuki, britaniyaliklar (eskilari ayniqsa) har bir narsaga detalno yondashishni yaxshi ko'radigan xalq. Kecha aytgandim, shunchaki "Street", "Alley" va "Road" so'zlari biz uchun bitta narsa, aslida esa farqi bor. Xuddi shunday, supermarketga pechenye olishga kirsam, ming xil nomdagi pechenyelar turibdi: kreker, maffin, pancakes... Sweet'larning o'ziyam yuzga bo'linadi. O'zimizda do'konga kirsangiz sotuvchilarning yarmi qanaqa pechenye so'rayotganizni bilmaydi, turgan gapki, o'zingiz ham:) xoʻsh, choyga qaytaylik..

Oʻzining "1984" va "Hayvonlar fermasi" asarlari bilan mashhur ingliz Jorj Oruell 1946-yilda "Evening Standard" gazetasida "Ajoyib bir finjon choy" nomli oʻta jiddiy maqolasini e’lon qiladi. Unda u ideal Britancha choyni tayyorlash uchun o‘zining 11 ta qoidasini bayon etadi. Bu omma orasida iliq qabul qilingan deb o'ylaysizmi? Yo‘q. Bu o'zi shundog'am yonayotgan debatlarni yanada kuchaytiradi.

Xususan adib shunday degan: "Choy qoshiqni tik turtiradigan darajada quyuq bo‘lishi kerak", "Sutni choydan keyin qo‘shish (tiffy) lozim", "Shakar-chi? Aslo yo‘q. U choy ta’mini yo‘q qilish usuli" deb yozadi. Bu sira hazil emasdi. Oruell juda jiddiy turib yozgan barchasini. Tabiiyki, Britaniya jamoatchiligining yarmi darg‘azab bo‘ladi. Odamlar muharrirga tahdidli xatlar yozishadi. Ba’zilar uni manman deb atashadi. Boshqalar esa uni milliy ichimlikni obro'sini to'kishda ayblashadi. Axir, sutni qachon qo‘shish sizga xazilakam narsami?

Ha, bu biroz kulgili eshitiladi, shunday emasmi? "O'la, shuni kelisholmay?" deb aytishingiz ham mumkin. Ammo endi o'ylab ko'ring, britanlarning sal oshirilgan bu muhokamalari insonlarda oʻz pozitsiyasi va qadriyatlarini yaratish, bayon etish, birlashib kerak boʻlsa, uni himoya qilishini bildiradi. Ikkinchidan, “Shayton detallarda yashirin” degan gap bor. Ya’ni har bir ishda uning ikir-chikirigacha yaxshilab oʻylash zarar qilmaydi.

Shunchaki Oruell oʻz maqolasida choyni sivilizatsiyaning o‘zi uchun ramz sifatida ko‘rgan. Agar oddiy choy ichishni oʻtirib kelisholmaydigan boʻlsak, siyosatdan nima umidingiz bor degandek boʻladi Jorj amaki.

@panda_books

#new_video

Islandiya Tabiati, sharsharalar, abadiy muzliklar, qora qumli sohil, issiq buloqlar va kitlar….

Bugungi videoda hayotimidagi eng ajoyib sayohat haqida hikoya qilaman!

https://youtu.be/N1ckgwqdiRU?si=LVX6jtEuMdYsQebW

Sharing is caring! Qoʻllab-quvvatlasangiz minnatdor boʻlaman!

@bagajsiz