Bolalar virusli Gepatit Aga qarshi necha yoshdan boshlab emlanadi?

Virusli Gepatit Aga qarshi emlash bolalarda 1 yoshdan boshlab amalga oshiriladi.

Bizda 1 yoshdan 16 yoshgacha bo'lgan bolalarga asosan Gepatit Aga qarshi vaksinatsiya uchun "Havriks"(720TB/1 doza) qo'llaniladi.

Preparat 2 yoshdan katta bolalarning yelka mushaklariga, 2 yoshdan kichik bolalar sonining old-lateral yuzasiga inyeksiya qilinadi.

Bolalarda gepatit Aga qarshi vaksinatsiya qilish sxemasi bo'yicha preparat ikki dozada yuboriladi. Birinchi dozadan 6-12 oy vaqt o'tib ikkinchi doza kiritiladi. Dozalar orasidagi interval 5 yildan oshmasligi kerak.

❗️Eslatma: Vaksinatsiya pediatr ruxsati va nazorati ostida amalga oshiriladi! Gepatit Aga qarshi emlash respublika profilaktik emlashlar kalendarida mavjud emas.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

🌡Bolalar isitma qilgan paytda parasetamol(Sefekon D) shamchalari va tabletkasini qanday dozalarda qo‘llash kerak?

✅Shamchani bir martalik qo‘llash dozalari:

-1 oylikdan 3 oylikgacha - 50 mg
-3 oylikdan 3 yoshgacha - 100 mg
-3 yoshdan kattalarga - 250 mg

❗️Bir kunda 3 tagacha shamcha qo‘llash mumkin!

✅Tabletkani bir martalik qo‘llash dozalari (Parasetamol 200 mg tabletkasi uchun):

-1 oylikdan 3 oylikgacha - 50 mg (1/4 tab yoki chorak tab)
-3 oylikdan 3 yoshgacha - 100 mg ( 1/2 tab yoki yarimta tab)
-3 yoshdan kattalarga - 200 mg (1 tab )

❗️Tabletkani ham yuqoridagi dozada kuniga 3 mahal berish mumkin!

‼️Eslatma! Tabletka va shamchalarni bola tana harorati 38 °C dan oshgandan keyin qo‘llash mumkin!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

❓Bolaning ilk qo‘shimcha ovqati nimalardan iborat bo‘lishi kerak?
❓Olti oyga to‘lgan o‘g‘il-qizlar rasioniga qanday oziq-ovqat mahsulotlari kiritilishi zarur?

Manba: unicef.uz

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

❓Odimlagich (xodunok)ni qanday zararli tomonlari bor?

Ko‘rinishidan xodunok xavfsizdek tuyuladi, aslida ham shundaymi?

📌Oyoqlarga va umurtqaga ta‘siri - bola hali yurishga tayyor emas, lekin xodunokda tik yurganda butun tana og‘irligi oyoqlarga tushadi va oyoqlarda maymoqlik va yassioyoqlik rivojlanishiga sabab bo‘ladi. Muddatidan avval tik yurish umurtqa pog‘onasida ham deformatsiyalar paydo bo‘lishiga sabab bo‘ladi.
📌Muvozanatga ta’siri - xodunokda bola muvozanatini xodunok ta’minlaydi va muvozanat organi yaxshi rivojlanmaydi.
📌Yurishga ta’siri - xodunokda yurganda bola emaklash bosqichini o‘tkazib yuboradi. Oqibatda muskul va paylar yaxshi rivojlanmaydi. Bu esa yurishni kechikishiga sabab bo‘ladi.

Bolani xodunokda yuritib, undagi tabiiy jarayonlar kechikishiga sababchi bo‘lmang!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Blennoreya qanday kasallik?

Blennoreya (yoki gonoblenoreya) — bu ko‘zning shilliq qavatining yallig‘lanishi bo‘lib, ko‘pincha gonokokk bakteriyasi (Neisseria gonorrhoeae) tomonidan chaqiriladi. Kasallik odatda yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda uchraydi.

Onaning tug‘ruq yo‘llaridagi gonokokk infeksiyasi chaqaloq ko‘zining infeksiyalanishiga olib keladi. Tug‘ruq paytida bakteriyalar bola ko‘zining shilliq qavatiga tushadi.

Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda infeksiya rivojlanishini oldini olish uchun ko‘zlariga profilaktik antibiotik tomchilar tomiziladi yoki malham suriladi.

Davomi keyingi postda.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Belgilari:

Blennoreya odatda yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda hayotining birinchi haftasida rivojlanadi:

▪️Ko‘zning qattiq qizarishi.
▪️Ko‘zdan ko‘p miqdorda, ko‘pincha sarg‘ish-yashil rangdagi yiringli ajralma ajralishi.
▪️Ko‘z qovoqlarining shishishi va yopilib qolishi.
▪️Qichishish, achishish.

Davolash:

Blennoreya xavfli kasallik bo‘lib, o‘z vaqtida va to‘g‘ri davolashni talab qiladi:

1. Antibiotiklar:
Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda intravenoz yoki mushak ichiga sefalosporinlar yuboriladi. Shuningdek, ko‘zlarga maxsus antibiotik malhamlar suriladi yoki tomchilar (masalan, eritromitsin) tomiziladi.

2. Ko‘z gigiyenasi:
Ko‘zdan ajralayotgan ajralmalarni iliq fiziologik eritma bilan muntazam ravishda tozalash tavsiya etiladi.

3. Shifoxonada kuzatish:
Og‘ir holatlarda yoki chaqaloqlarda kasallik asoratlarini oldini olish uchun statsionar davolash zarurati bo‘lishi mumkin.

Profilaktika:

▪️Tug‘ruqdan keyin chaqaloqlarning ko‘zlariga antibiotik malham (odatda eritromitsin) surtish.
▪️Homiladorlik paytida onaning jinsiy yo‘ldagi infeksiyalarini (xususan, gonoreya va xlamidiya) aniqlash va davolash.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Vitamin D3 (Xolekalsiferol) tomchilari

Ikki ko‘rinishda bo‘ladi:
-suvli eritmasi(akvadetrim,koledan)
-moyli eritmasi(vigantol)

Ko‘pincha yoz oylarida suvli eritmasi, qish oylarida esa moyli eritmasi buyuriladi. Ingichka ichakda suvli eritmasi moyliga nisbatan yaxshiroq so‘riladi.

1 ml eritmada 30 tomchi saqlaydi. 1 tomchi eritmada 500 XB vitamin D3 bo‘ladi.

Profilaktika uchun 1 oylikdan 2-3 yoshgacha 1-2 tomchidan buyuriladi. Yoz oylarida 1 tomchigacha kamaytiriladi.

Raxitni davolash uchun 2 dan 10 tomchigacha kasallikni og‘irlik(I, II va III) darajasiga qarab 4-6 hafta davomida buyuriladi.
Suyakdagi yaqqol o‘zgarishlarda 10 tomchi buyuriladi.

Preparat ertalab (8:00 gacha) 1 qoshiq suyuqlik(suv, sut) bilan beriladi.

❗️Yuqoridagi dozalar faqat ma’lumot uchun berildi. Bolaga preparatni berishdan oldin vrach Pediatr bilan maslahatlashish zarur.

©Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

Bolalar amaliyotida isitma tushuruvchi va yallig‘lanishga qarshi vosita sifatida qo‘llaniladigan 💊Ibuprofen(Ibufen D, Sinepar) tarkibli siroplarni qanday dozada berish kerak?

💠3 dan 6 oylikkacha bo‘lgan ko‘krak yoshidagi bolalarga(5-7,6 kg)
sutkasiga 2,5 ml dan 3 mahal

💠6 dan 12 oylikkacha bo‘lgan ko‘krak yoshidagi bolalarga(7,7-9 kg)
sutkasiga 2,5 ml dan 3-4 mahal

💠1 yoshdan 3 yoshgacha (10-15 kg)
sutkasiga 5 ml dan 3 mahal

💠4 yoshdan 6 yoshgacha (16-20 kg)
sutkasiga 7,5 ml dan 3 mahal

💠7 yoshdan 9 yoshgacha (21-29 kg)
sutkasiga 10 ml dan 3 mahal

💠10 yoshdan 12 yoshgacha (30-40 kg)
sutkasiga 15 ml dan 3 mahal

❗️Yuqoridagi dozalar ma’lumot uchun berildi. Preparatni qo‘llashdan oldin vrach Pediatr bilan maslahatlashing!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

❓Chaqaloqning burni qanday tozalanadi?

Chaqaloqlar burnini tozalash uchun bizga aspirator, pipetka, maxsus suyuqlik (NaCl yoki akvalor) va steril salfetkalar kerak bo‘ladi.

Avvalo chaqaloq burni ichida tiqilib qolgan moddalar yumshatiladi. Buning uchun chaqaloq burniga maxsus suyuqlikdan 1-2 tomchi tomiziladi. 5-10 daqiqa kutiladi va burnidagi tiqilmalar maxsus aspirator yordamida tortib olinadi.

❗️Eslatma. Muolaja o‘tqazilldigan paytda bola uyg‘oq bo‘lishi kerak. Aspirator va pipetka ishlatib bo‘lgandan keyin dezinfeksiya qilinishi lozim!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

💊Bolalarda shamollashni antibiotik bilan davolash qanchalik to'g'ri?

📜Ishonchli manbalardan qarab ko'ramiz.

1. Mayo Clinic - "Bakterial infeksiya borligi isbotini topmaguncha, antibiotiklarni shamollashda ishlatish kerak emas".

2. JAMA(Amerika tibbiyot assotsatsiyasi jurnali) - "Antibiotiklar shamollashni davolashda foyda bermaydi, chunki ular viruslarni emas, faqatgina bakteriyalarni o'ldiradi".

3. CDC(AQSH kasalliklarni oldini olish va nazorat qilish markazi) - "Shamollash chaqiradigan viruslarga qarshi antibiotiklar ta'sir qilmaydi va holatingizni yaxshilamaydi".

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Go'daklarda tish chiqish alomatlari

▪️Bolaning milklari bo'rtishni boshlaydi.
▪️Bolaning milklari och pushti yoki oqish rangga kiradi.
▪️Tish chiqishidan taxminan bir oy oldin ko'p so'lak oqishni boshlaydi
▪️Bola hamma narsani og'ziga olib chaynashni xohlaydi(milklardagi qichishish hisobiga).
▪️Tana harorati ko'tariladi ( ko'pi bilan 37-38 °C gacha) va ko'p vaqt o'tmay o'zi tushadi.
▪️Bola injiqroq bo'lib qoladi, ba'zan emishni ham xohlamasligi mumkin.
▪️ Bolaning uyqusi buziladi yoki uyqu rejimi o'zgaradi.
▪️Bola emayotganda ona ko'kragini yoki qo'lini tishlashni xohlaydi.
▪️ Bolaning ishtahasi pasayadi
▪️Bolaning najasi suyuqlashadi, ichi ketadi(najas rangi va hidi o'zgarmagan holda)

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Ko'krak yoshidagi bolalarda ovqat allergiyasiga sabab bo'ladigan top 5 oziq-ovqat mahsulotlari

▪️Sigir suti - 25 dan ortiq antigenlar saqlaydi, termik ishlov berilganda antigenlik xususiyati pasayadi. 75-80% holatda allergiya chaqirishi mumkin.
▪️Tovuq tuxumi - uning tarkibida bir qancha antigen oqsillar mavjud. Termik ishlov berilganda antigenlik xususiyatini saqlaydi. 60-90% holatda allergiya chaqirishi mumkin.
▪️Baliq - allergenlari termostabil bo'lib, allergenlik xususiyatini saqlaydi. 55-50% holatda allergiya chaqirishi mumkin.
▪️Bug'doy mahsulotlari - 12,5-40% holatda gliadin, glyuten va boshqa oqsillar hisobiga allergiya chaqirishi mumkin.
▪️Sitrus mevalar - ayniqsa apelsin, limon, mandarin 25-30% holatda allergiya chaqirishi mumkin.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

⁠Alisher va Gripp (virusi) suhbati

Alisher o‘z xonasi devorida o‘rmalab yurgan g‘aroyib maxluqchani ko‘rib qoldi. Yaqinlashib qarasa, gripp ekan. Chaqqon bola emasmi, oshxonadan tezda shisha idish olib kelib, grippni qamab qo‘ydi.
– Ushlab oldimmi?! Ana endi, singlim Nargizani kasal qilganing uchun ta’ziringni beraman!
– U men emas, boshqa gripp edi. Men yaqinda ish boshladim, hali ko‘p narsani bilmayman, – dedi qo‘rqib ketgan maxluqcha.
– Unda bu yerda nima qilyapsan? – so‘radi Alisher qovog‘ini uyib.
– Haligi... Seni kasal qilgani keluvdim, – dedi gripp uyalib.
– Hali shunaqami?! – Alisherning jahli chiqib ketdi.
U idishga qaynoq suv quyib grippni yo‘q qilmoqchi bo‘ldi.
– To‘xta, meni jazolama. Balki, kelisharmiz?.. – ko‘zlari yoshlanib iltimos qildi u.
– Kelishamiz, gripp bilan-a?!
– Nima qipti? Meni qo‘yib yuborsang, kasallikdan saqlanishning hech kim bilmaydigan sirlarini aytib beraman.
– Mayli, roziman, lekin shunda ham boshqalarni kasal qilmaslik sharti bilan, – dedi Alisher.
– Unda, eshit. Biz, asosan, havo orqali yuqamiz. Gripp bo‘lmaslik uchun quyidagi maslahatlarimga amal qil.
💊 Maktabda va avtobusda, albatta, dokali niqob taqib yur. Chunki bunday joylarda biz judayam ko‘p bo‘lamiz.
💊 Qo‘ling bilan burning va og‘zingni ko‘pam ushlayverma. Biz ko‘proq bolalarning qo‘llariga yopishib olamiz. Shu uchun ham qo‘lingni tez-tez sovunlab yuv.
💊 Kasal bo‘lib qolgan o‘rtoqlaring bilan masofa saqla. Chunki ular aksa urganda menga o‘xshagan grippchalar senga ham yopishib oladi.
💊 Xonangni tez-tez shamollatib tur. O‘shanda devor va buyumlarga joylashib olgan viruslar uzoqlarga uchib ketadi.
💊 Vaqtida ovqatlanib, vaqtida uxlashni unutma. Charchagan va qorni och bolalarni biz osongina kasal qilib qo‘yamiz.
– Agarda shu qoidalarga amal qilsang, hech qachon gripp bo‘lmaysan!
– Tushunarli. Albatta, bularga amal qilaman. Sen-chi, endi nima qilasan? – so‘radi Alisher.
– Ishdan bo‘shayman. Bolalarni kasal qilish o‘zimga ham yoqmaydi. Keyin esa sayohatga chiqaman. Kichkinaligimdan asalariga o‘xshab guldan gulga qo‘nib yurishni orzu qilardim. Sen esa, hech qachon kasal bo‘lma! Xayr, do‘stim.
Alisher bilan xayrlashgan gripp oyna orqali tashqariga chiqib, ko‘zdan g‘oyib bo‘libdi.

Qadrli onalar! Ushbu hikoyani bolalaringizga o‘qib bering! Va ularni grippdan asrang!

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Ko'kyo'tal (Pertussis) – bu o‘tkir yuqumli kasallik bo‘lib, asosan nafas yo‘llariga ta'sir qiladi va kuchli, davomli yo‘tal xurujlari bilan xarakterlanadi. Kasallikning qo‘zg‘atuvchisi Bordetella pertussis bakteriyasi hisoblanadi.

Ko'kyo'tal klinik belgilari:

1. Inkubatsion davr (7-10 kun):
Belgilarsiz davr, bakteriya organizmga kirib ko‘payadi.

2. Kataral davr (1-2 hafta):
Dastlab shamollash alomatlariga o‘xshash belgilar:

▪️Burun bitishi yoki oqishi
▪️Yengil yo‘tal
▪️Harorat ko‘tarilishi (ko‘pincha yengil)
▪️Umumiy holsizlik.

3. Paroksizmal davr (2-6 hafta):
Kuchli va xurujli yo‘tal xurujlari boshlanadi:

▪️Yo‘tal tutqanoq shaklida kelib, uzoq davom etadi.
▪️Nafas chiqarganda hushtakdek ovoz eshitilishi mumkin.
▪️Yo‘tal paytida yuz qizarishi yoki ko‘karishi mumkin.
▪️Ko‘p hollarda yo‘tal oxirida qayt qilish kuzatiladi.
▪️Kechasi xurujlar yanada kuchayadi.

4. Rekonvalessensiya davri (2-3 hafta):
Yo‘tal xurujlari asta-sekin kamayadi, umumiy holat yaxshilanadi.

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Ko'kyo'tal - hujjatli film

Sovet davrida olingan hujjatli film, to'g'ri hozir videodagi ko'p narsa zamonaviylashgan, lekin ko'kyo'tal klinikasi deyarli o'zgarmagan. Shuning uchun videoni kanalga joylashga qaror qildim.

Bola vaksinatsiya(AKDS)ni o'z vaqtida olmasa va ko'kyo'tal(Bordetella pertussis)ni yuqtirib olsa, xuddi videodagidek qiynalishi mumkin!

Agar bolada hech qanday qarshi ko'rsatma bo'lmasa, emlashni kechirtirmaslikni onajonlardan so'rab qolamiz!

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bola nutqi rivojlanishi bosqichlari (1 yoshdan-7 yoshgacha)

💭1 yosh 3 oy - bola 6 taga yaqin so'zni biladi. Oddiy talablarni tushuna oladi, tanish so'zlarni rasmda ko'rsata oladi.

💭1 yosh 6 oy - badanining 1/2 qismini ayta oladi, 7-20 tagacha so'zni biladi.

💭1 yosh 9 oy - badanining 3-4 qismini aytadi. 20 ta so'zni biladi. Ikki so'zdan iborat bo'lgan iboralarni qo'llaydi ("choy ber", "ada keldi")

💭2 yosh - bu yoshda bola badanining 5 qismini ayta oladi. 50 ga yaqin so'zni biladi. Ikki bosqichli iboralarni tushunadi ("Oshxonaga borib", "sochiq olib kel"). "Men", "Sen", "U" kabi so'zlarni tushunadi. Iboralari ikki so'zdan iborat. p, b, m, f, v, t, d, n, k, g, h harflarni ayta oladi. s, z, sh, j, ch,r, l harflarni odatda qoldirib etadi.

💭2 yosh 6 oy - sonlarni tushuna boshlaydi. "Nima?", "Qayerda?" savollarni tushunadi. s,z,l harflarini ayta oladi.

💭3 yosh - bolaning so'z boyligi 250-700 gacha. Iboralari bir nechta so'zdan iborat. Ko'plikni biladi. "Chunki", "Agar", "Qachon" so'zlarni ishlata oladi. Qiyin talablarni tushunadi ("Piyolani ichiga qoshiq solib qo'y"). Yengil ertaklarni eshitib, tushunadi.

💭4 yosh - "Qancha", "O'rniga", "Keyin", "Qayerga" kabi so'zlarni iboralarda ishlata oladi. So'z boyligi 1500-2000 gacha. "Bolalarcha" harflarni yumshatib gapirishi yo'qoladi.

💭5 yosh - bolaning so'z boyligi 2500-3000 ga yetadi. Tildagi barcha harflarni bemalol ayta oladi. Qiyin iboralarni qo'llab, o'z fikrini, istagini ifodala oladi. So'zdagi harflar tartibini almashtirmay gapiradi.

💭5 yoshdan 7 yoshgacha - 7 yoshga kelib bola so'z boyligi 3500 ga yaqin bo'ladi. Bunda ta'surotli so'zlar soni ko'payadi. Bolada tilga e'tibori oshadi. Atrof- muhitni so'z bilan baholay olish qobiliyati bo'ladi. Bolaning psixologik holati maktabga tayyorlanadi.

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Chaqaloqlarda iyak titrashi normal holatmi?

3-oygacha bo'lgan go'daklarda iyak titrashi normal holat hisoblanadi. Iyak titrashi ko'pincha oziqlantirish(emizish) yoki cho'miltirish vaqtida, yig'lash jarayonida, ba'zan esa uyqu vaqtida ham yuzaga keladi. 3 oydan katta bolalarda esa nevrologik yetilmaganlik yoki patologik holat belgisi bo'lishi mumkin.

Iyak titrashining fiziologik va patologik sabablari:

▪️Fiziologik titrash 3 oylikkacha bo'lgan go'daklar uchun xarakterli hisoblanadi. Asosan chala tug'ilgan chaqaloqlarda uchraydi. Sabablari: gormonlar ta'siri, ochlik, diskomfort xona harorati, yorqin yorug'lik, qattiq shovqin, tana holatini birdan o'zgartirish, og'riq his qilish.

▪️Patologik iyak titrashiga miyadagi gipoksiya, kalla ichi bosimining ortishi, qalqonsimon bez kasalliklari va boshqa buzilishlar sabab bo'lishi mumkin.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bolalar uchun sabzining foydali jihatlari

🥕Ko‘rish qobiliyatini yaxshilaydi
Sabzida beta-karotin juda ko‘p. Beta-karotin organizmda A vitaminiga aylanadi, bu esa ko‘zning to‘g‘ri ishlashi va ko‘rish qobiliyatini yaxshilashga yordam beradi. Ayniqsa, qorong‘ida ko‘rishni kuchaytiradi.

🥕Immunitetni mustahkamlaydi
Sabzining tarkibidagi C vitamini va antioksidantlar bolalarning immun tizimini kuchaytiradi va kasalliklarga chidamliligini oshiradi.

🥕Terini sog‘lom saqlaydi
A vitamini va antioksidantlar terining sog‘lom va yumshoq bo‘lishiga yordam beradi, shuningdek, toshmalar va boshqa teri muammolarini kamaytiradi.

🥕Ovqat hazm qilishni yaxshilaydi
Sabzi tarkibida kletchatka (oziq tolalari) ko‘p bo‘lib, ovqat hazm qilish tizimini yaxshilaydi, ich qotishining oldini oladi.

🥕Tish va milklar uchun foydali
Sabzini chaynash tishlar va milklar mushaklarini mustahkamlaydi, shuningdek, og‘iz gigiyenasini yaxshilaydi.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube