Bolalarning ichi nima sababdan ketadi? Diareyada bolalarga qanday yordam ko‘rsatish kerak?

https://telegra.ph/Bolalarda-ich-ketishi-diareya-02-20

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bir yoshgacha bo‘lgan bolalar tana vaznini formulalar yordamida aniqlash

6 oylikgacha bo’lgan bolalar vaznini aniqlash(Leviant bo’yicha)

M=m+(nx800)

M – bolaning hozirgi massasi
m – bolaning tug’ulgandagi massasi
n – bolaning yoshi(oyligi)

Masalan: 4 oylik bola, tug’ulgandagi vazni 3300g

M=3300+4x800, M=6500g

Demak bolaning vazni taxminan 6500 g bo’lishi kerak!

7 oylikdan 1 yoshgacha bo’lgan bolalar vaznini aniqlash(Leviant bo’yicha)

M=m+(6x800)+400x(n-6)

M – bolaning hozirgi massasi
m – bolaning tug’ulgandagi massasi
n – bolaning yoshi(oyligi)

Masalan: 11 oylik bola, tug’ulgandagi vazni 3600g

M=3600+(6x800)+400x(11-6), M=10400g

Demak bolaning vazni taxminan 10400 g bo’lishi kerak!

Eslatma! Agar yuqoridagi hisoblash va bola vazni orasidagi farq 1 kg dan ko’p bo’lsa, bolani vrach Pediatr ko’rigiga olib borish zarur!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

🤱Ko‘krak suti bilan ovqatlantirishning afzalliklari

1. Ovqatlantirish turining o‘ziga xosligi (Ona o‘z farzandini ona 
suti bilan boqadi).
2. Bolalar yuqumli kasalliklari va oshqozon-ichak infeksiyalarining passiv immunoprofilaktikasi (Agar ona suvchechak, qizamiq, parotit va shu kabi kasalliklarni boshdan kechirgan bo‘lsa, bolada bunday infeksiyalar rivojlanmaydi).
3. Intellektual (aqliy) rivojlanish Ko‘krak suti tarkibida mavjud 
bo‘lgan polito‘yinmagan yog‘ kislotalari 6–9 oy davomida tabiiy usulda boqiladigan bolalarda yuqori aqliy qobiliyatlar rivojlanishiga xizmat qiladi.
4. Onada sut bezi saratoni profilaktikasi (Statistika ma’lumotlariga ko‘ra, bolasini emizib boqayotgan onaning sut bezi saratoniga chalinishi ehtimoli 30 % ga kamayadi, mastopatiya holati yuzaga kelmaydi).
5. Tug‘ruqdan keyin bachadondan qon ketishi profilaktikasi (Bola 
ko‘krak emayotgan vaqtda ona organizmida ajralib chiqadigan oksitosin gormoni bachadonning silliq mushaklari qisqarishiga olib keladi, bu esa tug‘ruq yo‘llaridan qon ajralib chiqishini kamaytiradi).
6. Yaqinlik (tug‘ishganlik) his-tuyg‘ulari paydo bo‘lishi (Tabiiy 
usulda boqiladigan bolalar katta boʻlganda keksa ota-onalarini qariyalar uylariga tashlab ketmaydilar, emizikli onalar esa o‘z farzandlarini bolalar uylariga topshirmaydilar).
7. Kontrasepsiya (saqlanish) Laktatsiya yetarli darajada bo‘lganda, yangi hayz davri va homiladorlik boshlanishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
8. Gipoallergenlik (Ona sutidagi oqsillarning 1/3 qismi oshqozonda 
parchalanmay soʻriladi, begona oqsilga nisbatan oziq-ovqat allergiyasi xavfi kamayadi).
9. Iste’mol qilish osonligi (Ona suti doimo iste’mol qilish uchun tayyor, sterillangan, isitilgan, ko‘krak uchini qaynatish, idishlarni sterilizatsiyalash va qaynatish kerak emas).
10. Bepullik (Emizikli ona to‘g‘ri ovqatlanishini tashkil qilish kifoya – ikki kishi ovqatlanadi, bolalar uchun mo‘ljallangan sun'iy aralashmalar esa – bu anchagina qimmatga tushadigan ozuqa hisoblanadi). 

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bolalarda ketonuriya – bu siydikda keton tanachalarining (aseton, atsetoatsetat va beta-gidroksibutirat) ortib ketishi bo‘lib, turli sabablar natijasida yuzaga kelishi mumkin. Asosiy sabablarini quyidagicha ajratish mumkin:

1. Fiziologik sabablar

▪️Ochlik yoki kam ovqatlanish – organizm energiya uchun yog‘larni parchalashga majbur bo‘ladi.
▪️Uglevod yetishmovchiligi – noto‘g‘ri parhez yoki uzoq vaqt och yurish keton hosil bo‘lishiga sabab bo‘ladi.
▪️Ko‘p jismoniy faollik – energiya sarfi ortib, organizm yog‘larni yoqish orqali ketonlarni hosil qiladi.
▪️Stress – organizmning zo‘riqishi metabolizm buzilishiga olib kelishi mumkin.

2. Patologik sabablar

▪️Diabetik ketoatsidoz – 1-tip diabet yoki insulinga bog‘liq 2-tip diabet fonida insulin yetishmovchiligi sababli.
▪️O‘tkir infeksion kasalliklar – isitma, qusish, diareya natijasida organizm suvsizlanib, keton tanachalari ortib ketadi.
▪️O‘tkir va surunkali ovqat hazm qilish kasalliklari – qusish, enterit, pankreatit, jigar kasalliklari.
▪️Gipertiroidizm (qalqonsimon bez kasalliklari) – metabolizm tezlashishi natijasida ketonlar ortishi.
▪️Ichki organlarning tug‘ma kasalliklari – jigar yoki buyrak yetishmovchiligi metabolizm buzilishiga olib keladi.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bolalar najasida qon bo‘lishining asosiy sabablari qaysi kasalliklar?

https://telegra.ph/Bolalarning-najasida-nima-sababdan-qon-boladi-04-04

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bolalarda statikaning rivojlanishi

Statika - tananing ma’lum qismlarini zaruriy holatda ushlab turish va fiksatsiya qilishdir. Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda rivojlanmagan.

1⃣Statikaning birinchi belgisi – bola boshini ushlashi hayotining 2-3 oyligidan boshlanadi, 3 oyligida vertikal holatda bola boshini yaxshi ushlashi kerak.

2⃣Ikkinchi belgi – bola o‘tirishi – 6–7 oyligidan boshlanadi, 7 oylikdan emaklay boshlaydi.

3⃣Uchinchi belgi – bola tik turishi – 9–10 oyligidan boshlanadi.

4⃣To‘rtinchi belgi – bola yurishi – 1-yoshning oxiridan boshlanadi.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Sabzavotlarni bolalar ovqat ratsioniga qachondan kiritish kerak?

🫒Kabachki - 6 oylikdan - bir komponentli pyure ko'rinishida

🥦Brokkoli - 6 oylikdan -  bir komponentli pyure ko'rinishida

🥑Qovoq - 6-7 oylikdan -  bir komponentli pyure ko'rinishida

🥔Kartoshka - 6-7 oylikdan -  bir komponentli pyure ko'rinishida

🥕Sabzi - 6-7 oylikdan -  bir komponentli pyure ko'rinishida

🌱Yashil loviya - 8 oylikdan -  monopyure ko'rinishida

🍠Qizil lavlagi - 9 oylikdan - monopyure ko'rinishida

🍆Baqlajon - 12 oylikdan -  monopyure ko'rinishida

🥒Bodring - 12 oylikdan -  salat tarkibida

🍅Pomidor - 12 oylikdan - salat va sho'rva tarkibida

🫑Bulg'or qalampiri - 12 oylikdan - salat va sho'rva tarkibida

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

Ko'krak yoshidagi bolalarni talabiga qarab emizish lozim

Bolani emishga ehtiyoji bo'lganidagina emizish lozim. Agar bola biron jadval, vaqt-soatga qarab emizilsa, uning organizmi bu tartibga o'rgana olmaydi. Natijada u ko'krakdan bosh torta boshlaydi. Masalan, ba'zi chaqaloqlar kunduz kuni emishni yaxshi ko'rsalar, boshqalari esa tuni bilan onasini emib chiqishni xohlaydilar. Shu yo'l bilan ular o'zining sutga bo'lgan sutkalik ehtiyojini qoplaydilar.

Bola onaning tartibiga emas, ona bolaning tartibiga moslashishi lozim. 

❗️Onalar chaqaloqlarni o'zi istagan vaqtda emas, aynan bola xohlagan paytda emizishi kerak. Bola har emganida qancha emishi muhim emas, uning jismoniy ko'rsatkichlarining(tana uzunligi, vazn) normada ortib borishi sut yetarli ekanligidan dalolat beradi. 

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

❓Ona suti bola ehtiyojini to'liq qondiryaptimi yo'qmi qanday aniqlash mumkin

Har bir onani bolam sutimga to'yyaptimi yoki yaxshi o'syaptimi degan savollar doim o'ylantiradi.

Kichkintoy ona sutiga to'yyaptimi yo'qmi quyidagilar orqali aniqlash mumkin:

▪️Bola sutka davomida tagligini 6 va undan ko'p marta och sariq rangli siydik bilan ho'llashi
▪️24 soat oralig'ida 3 martadan 6 martagacha sariq rangda ichi kelishi
▪️Hayotining dastlabki 6 oyi davomida oyiga 700-800 g, haftasiga esa o'rtacha 150-250 g vazni ortib borishi
▪️Sutka davomida kamida 10-12 marta emishi
▪️Qisqa dam olishlar bilan ritmik emishi, jag' harakatlarini ko'rinib turishi
▪️Emizish seanslari oralig'ida bolaning tetik, faol va harakatchan bo'lishi.

Bolada yuqoridagi hamma belgilarni bo'lishi, uni ona suti bilan to'laqonli ta'minlayotganini bildiradi. Kerak bo'lmagan holatda sun'iy aralashmalarga o'tib ketishni oldini oladi.

©Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Aziz ayollar!

Sizlarni bugungi Xalqaro xotin-qizlar bayrami bilan chin qalbimdan muborakbod etaman! Sizlarga uzoq umr, sihat-salomatlik va oilaviy baxt tilayman! Omad har doim yor bo‘lsin! Hamisha bahor gullariday ochilib yurish nasib etsin! Yuzingizni kulgu hech qachon tark etmasin! Yana bir marta bayram muborak bo‘lsin!

Hurmat bilan Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

💊BIFOLAK-NEO haqida nimalarni bilasiz?

❓U qachon qo‘llaniladi?

✅Bolalarda ichak disbakteriozida ichak mikroflorasini tiklash, ich ketganda va qabziyatda ich kelishini normallashtirish uchun qo‘llaniladi.

❓Qo‘llash usuli qanaqa?

✅Chaqaloqlarga ovqatlanish vaqtida ona sutiga yoki sun’iy aralashmalarga qo‘shib beriladi. 2 yoshdan katta bolalarga qaynatib sovutilgan(40 °C dan yuqori bo‘lmagan) 40-50 ml suvga 1 paketcha eritib beriladi.

❓Qo‘llash dozalari qanaqa?

✅ 6 oygacha bo‘lgan bolalarga 1pak.dan 1 mahal
✅ 6 oydan 3 yoshgacha 1pak.dan 2 mahal
✅3 yoshdan 7 yoshgacha 1 pak.dan 3 mahal

Qabul qilish muddati 1-3 hafta.

❗️Preparatni Pediatr tavsiyasiga ko‘ra qo‘llang!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bo‘ri tanglay (tanglay yorig‘i) va quyon lab (xeylolizis)

Tanglay o‘rta qismidagi yoriq bo‘lib, embrional rivojlanish davrida tanglay ikki yarmini yoki yuqori jag‘ orolchalarini bir-biriga qo‘shilmasligi natijasida yuzaga keladi. 2500 ta chaqaloqdan bittasida uchraydi.

Asosiy sababi embrional davrda yuzaga kelgan genetik mutatsiyalar.

Shakllari:
• yumshoq tanglayni yopilmasligi
• yumshoq va qattiq tanglayni bir qismini yopilmasligi
• qattiq va yumshoq tanglayni bir tomonlama to‘liq yopilmasligi
• ikki tomonlama to‘liq yopilmasligi

Belgilari:
• Emishga
• Yutishga
• Nafas olishga qiynaladi.

Davosi faqat operativ yo‘l bilan, bir nechta bosqichli operatsiya orqali lablar xeyloplastika va tanglay uranoplastika qilinadi.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bolalarda yassioyoqlik

Yassioyoqlik – tayanch – harakat tizimining kasalligi. Bunda tovon suyaklari gumbazining yassilanishi kuzatiladi. Tayanch-harakat tizimi faoliyati buziladi.

Oyoq panjasining asosiy vazifasi tanadan tushgan og‘irlikni teng miqdorda taqsimlashdir. U xuddi “prujina” singari harakatda bo‘lishi kerak. Yassioyoqlikda esa bu yuk tizza, bo‘ksa va belga yuklama tushiradi. Harakat qilmasdan turib charchash, bosh og‘rig‘i – bu aynan to‘g‘ri taqsimlanmagan yukning oqibatidir.

Oyoqning tez charchashi, tovonda simillovchi og‘riqlar, oyoq kiyim tanlashdagi qiyinchiliklar, tovon shishi, katta barmoq sohasidagi terining qalinlashishi va dag‘allashishi yassitovonlikning erta belgilari sanaladi.

Yassitovonlikning tug‘ma va orttirilgan turi kuzatiladi. Bolalarda 5 yoshgacha suyak shaklida o‘zgarishlar ro‘y beradi.

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

❓Odimlagich (xodunok)ni qanday zararli tomonlari bor?

Ko‘rinishidan xodunok xavfsizdek tuyuladi, aslida ham shundaymi?

📌Oyoqlarga va umurtqaga ta‘siri - bola hali yurishga tayyor emas, lekin xodunokda tik yurganda butun tana og‘irligi oyoqlarga tushadi va oyoqlarda maymoqlik va yassioyoqlik rivojlanishiga sabab bo‘ladi. Muddatidan avval tik yurish umurtqa pog‘onasida ham deformatsiyalar paydo bo‘lishiga sabab bo‘ladi.
📌Muvozanatga ta’siri - xodunokda bola muvozanatini xodunok ta’minlaydi va muvozanat organi yaxshi rivojlanmaydi.
📌Yurishga ta’siri - xodunokda yurganda bola emaklash bosqichini o‘tkazib yuboradi. Oqibatda muskul va paylar yaxshi rivojlanmaydi. Bu esa yurishni kechikishiga sabab bo‘ladi.

Bolani xodunokda yuritib, undagi tabiiy jarayonlar kechikishiga sababchi bo‘lmang!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

🗣1 yoshgacha bo'lgan bolalarda nutqning rivojlanishi

Bolaning nutqi rivojlanishi juda katta
ahamiyatga ega bo‘lgan ko‘rsatkich, chunki bu jarayon bolaning es-hushini shakllanishi va bolaga bo‘lgan ijtimoiy munosabat bilan bog‘liqdir.

Nutq rivojlanishi 3 ta bosqichga bo'linadi:
1⃣Tayyorgarlik bosqichi. 1-4 oyliklarda gu-gulash bilan boshlanadi, 4 oylikdan tovush chiqarib, kuladi. Gʻurillash 3-5 oylikdan kuzatiladi, bola unli va undosh tovushlarni har xil tonda aytadi.
2⃣Sensor nutq bosqichi. 6-7 oylikda boshlanadi. Bola so‘zlarning ma’nosini tushunib, ma’lum buyum bilan bog‘laydi, biron o‘yinchoqning nomini aytilsa, xuddi shu o‘yinchoqni topadi, mumkin emas, tegma so‘zlarni tushunadi.
3⃣Motor nutq bosqichi. 8-9 oylikdan yuzaga kelib, bola ayrim bo‘g‘inlarni ayta boshlaydi, keyinroq qisqa so‘zlarni aytadi, ma’nosiga tushunib so‘zlarni gapirish 11-12 oyligiga to‘g‘ri keladi.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube