📌 ۲۲ مه ۲۰۰۷ مرگ لوفت پدر پزشکی میتوکندریال

🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۲ خرداد ۱۴۰۳
🟢 [email protected]

▫️رالف لوفت متولد ۲۹ ژوئن ۱۹۱۴ پزشک سوئدی معروف به پدر اندوکرینولوژی این کشور و همچنین پدر پزشکی میتوکندریال بود که به‌ویژه سهم به‌سزا در تحقیقات دیابت داشت.

وی در استکهلم به دنیا آمد و پس از تحصیل در انستیتو کارولینسکا در ۱۹۴۶ به آمریکا و نزد فولر آلبرایت (اندوکرینولوژیست آمریکایی که نخستین بار در ۱۹۳۷ به اتفاق همکارش جیمز مک‌کین سندرم مک‌کین-آلبرایت را توصیف کرد) در بیمارستان عمومی ماساچوست، بوستون رفت. لوفت پس از بازگشت به سوئد به ریاست دپارتمان غدد درون‌ریز انستیتو کارولینسکا منصوب شد.

بیماری لوفت نخستین نمونه از اختلالات موسوم به بیماری‌های میتوکندریال بود که او در ۱۹۵۸ توصیف کرد و مشخصه اصلی آن افزایش سوخت‌وساز (وضعیت هیپرمتابولیک)، عدم تحمل گرما، و تعریق مفرط بود. وی نشان داد این بیماری با تجمع غیرعادی و افزایش چشمگیر و مهارگسیخته فعالیت تنفسی میتوکندری‌ها در سلول‌های عضله اسکلتی همراه است.

طی نیمه دوم قرن بیستم پزشکی میتوکندریال و اختلال عملکرد میتوکندری مورد توجه پژوهشگران قرار گرفت و روشن شد که این بیماری‌ها همواره از مادر به ارث می‌رسند، درحالی‌که بیماری لوفت فاقد الگوی توارث مادری و احتمالاً ناشی از نقص دِنای هسته است.

میتوکندری از اندامک‌های درون سلول و درواقع نیروگاه سلول است که انرژی لازم برای فعالیت‌های سلول را تولید می‌کند. بجز سلول قرمز خون همه سلول‌های بدن انسان دارای میتوکندری هستند. به دلیل تراکم بالای میتوکندری در سلول‌های عضله مخطط یا ماهیچه اسکلتی، آسیب عضله (میوپاتی) از ویژگی‌های اصلی بیماری‌های میتوکندریال است.

دِنای میتوکندریال برخلاف دِنای هسته از یک والد (اغلب مادر) به ارث می‌رسد و به دلیل بازارایی محدود طی فرآیند نوترکیبی ابزار مناسبی برای ردیابی اصل و نسب گونه‌های مختلف جانداران است. نخستین بار دو دانشمند سوئدی (مارگیت ناس و همسرش سیلوان ناس) این دِنا را در ۱۹۶۳ به کمک میکروسکوپ الکترونی شناسایی کردند. سوانته پِبو ژنتیک‌دان سوئدی و از بنیان‌گذاران علم پالئوژنتیک (ژن‌دیرینه‌شناسی) در ۲۰۲۲ برای مطالعه درباره دِنای میتوکندریال انسان‌تباران و تکامل انسان برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی شد.

لوفت رئیس فدراسیون بین‌المللی دیابت، از بنیان‌گذاران انجمن غدد سوئد و انجمن مطالعات دیابت اروپا، و سال‌ها رئیس کمیته نوبل فیزیولوژی یا پزشکی بود و در ۱۹۶۷ نخستین برنامه ملی مراقبت از مبتلایان به دیابت را در سوئد تدوین کرد. وی در ۲۰۰۴ بنیاد لوفت را برای تحقیقات دیابت تأسیس کرد و در ۹۲ سالگی در استکهلم درگذشت. جایزه لوفت به افتخار او توسط انستیتو کارولینسکا به مطالعات برجسته در زمینه دیابت و غدد درون‌ریز اعطا می‌شود.

📌تصویر: نمای میکروسکوپی بزرگنمایی بسیار بالا از الیاف #قرمز_پاره_پاره (ragged red fibres) در میوپاتی میتوکندریال، بیوپسی عضله اسکلتی، رنگ‌آمیزی گوموری تری‌کروم.

🔗تصاویر کامل در اینستاگرام

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌 ۲۳ مه ۱۹۲۵ تولد لِدربرگ پیشگام کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی

🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۳ خرداد ۱۴۰۳
🟢 [email protected]

▫️جاشوا لِدربرگ پزشک آمریکایی، زیست‌شناس مولکولی، و از پیشگامان کاربرد #هوش_مصنوعی در پزشکی بود که برای مطالعه در زمینه تبادل ماده ژنتیکی بین باکتری‌ها به‌طور مشترک با جرج ولز بیدل و ادوارد تاتوم برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۱۹۵۸ شد. دستاوردهای مهم دیگر او شامل همکاری با ناسا در زمینه حیات فرازمینی و همچنین اختراع نخستین سامانه هوش مصنوعی در پزشکی موسوم به دِندرال (الگوریتم دِندریتی) بود.

پژوهش پیرامون کاربرد نرم‌افزارهای رایانه‌ای موسوم به سامانه‌های خبره در پزشکی در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ با هدف حل مسائل شیمی آلی توسط لِدربرگ و به کمک کارل جراسی شیمی‌دان و ادوارد فایگنبوم دانشمند رایانه (گروه دِندرال) در دانشگاه استنفورد آغاز شد و به سرعت گسترش یافت.

دِندرال (از ریشه یونانی دِندرون به معنی درخت) در واقع یک الگوریتم شاخه‌ای (دارینه‌ای) بود که در ابتدا صرفاً به شیمی‌دانان در فرآیند تحلیل طیف وزنی مولکول‌های آلی و حل مسئله براساس دانش موجود کمک می‌کرد.

این پروژه شامل دو برنامه اصلی رهیافت آنی (هوریستیک) و تحلیلی (متادِندرال) و چندین زیرگروه بود که پیش‌درآمد شکل‌گیری برنامه‌های پیشرفته‌تر مانند مایسین (باکتری‌شناسی) و مولژن (زیست‌شناسی مولکولی) محسوب می‌شدند.

لِدربرگ در مونت کلِیر، نیوجرسی در یک خانواده یهودی به دنیا آمد و در نوجوانی در رقابت استعدادهای علمی آمریکا شرکت کرد. او پس از تحصیل در دانشگاه کلمبیا، در ۱۹۴۶ به آزمایشگاه ادوارد تاتوم در دانشگاه ییل رفت. وی تحقیقات خود را در دانشگاه ویسکانسین-مدیسون ادامه داد و در ۱۹۵۷ دپارتمان ژنتیک پزشکی این دانشگاه را تأسیس کرد.

او پس از دریافت جایزه نوبل به دانشگاه استنفورد رفت و در کنار تأسیس و اداره دپارتمان ژنتیک در این دانشگاه به همکاری با ناسا و همچنین تحقیق درباره هوش مصنوعی پرداخت. وی باور داشت که میکروب‌های فرازمینی ممکن است از راه سفینه‌ها وارد اتمسفر زمین شوند و نتایج فاجعه‌آمیزی به بار بیاورند.

لِدربرگ به دنبال ابتلا به ذات‌الریه در ۲ فوریه ۲۰۰۸ در ۸۲ سالگی در نیویورک درگذشت. از افتخارات دیگر او می‌توان به ریاست دانشگاه راکفلر، عضویت در آکادمی ملی علوم (۱۹۵۷)، آکادمی علوم و هنر (۱۹۵۹)، و انجمن فلسفه (۱۹۶۰) و دریافت نشان ملی علوم (۱۹۸۹)، نشان فرانکلین (۲۰۰۲)، و نشان آزادی ریاست‌جمهوری آمریکا (۲۰۰۶) اشاره کرد.

📌تصویر: از چپ بروس بیوکانان، جُرج ساترلند، ادوارد فایگنبوم، جاشوا لِدربرگ، و دنیس اسمیت، دورهمی اعضای گروه دِندرال، ۲۰۰۶.

🔗تصاویر کامل در اینستاگرام

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📚آخرین کتابی که امیرعبداللهیان خرید...

#تقویم_تاریخ_پزشکی

🔗متن کامل در اینستاگرام دکتر تیمورزاده👇👇👇👇
https://www.instagram.com/reel/C6B2R-HNN-X/

🔗لینک معرفی کتاب تقویم تاریخ پزشکی، دکتر بابک عزیزافشاری 👇👇👇👇
https://www.tg-me.com/pezeshkangil/10047

Tel: www.tg-me.com/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

گروه ارغنون برگزار می‌کند:

⬛️ داستان جنگل (۵)
روایتی تحلیلی از هفت‌ سال نهضت جنگل

⬛️ کارشناس مهمان: مسعود جوزی، پزشک و روزنامه‌نگار

⬛️ 🗓 چهارشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۳


⬛️ 🕙 ساعت ۱۰ شب

       
⬛️ برای شنیدن این برنامه در آن ساعت از طریق لینک زیر به گروه تلگرامی ارغنون بپیوندید 👇
https://www.tg-me.com/+nSjXt0zH1Lg0NzVk

⬛️ فایل صوتی قسمت‌های قبلی: ۱، ۲، ۳، ۴

📌 ۲۵ مه روز جهانی تیروئید

🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۵ خرداد ۱۴۰۳
🟢 [email protected]

▫️نخستین بار روز جهانی تیروئید در ۲۵ مه ۲۰۰۸ هم‌زمان با سالروز تأسیس انجمن تیروئید اروپا (۲۵ مه ۱۹۶۵) با هدف آگاهی‌رسانی و گرامی‌داشت مبتلایان به بیماری‌های تیروئید و محققینی که به مطالعه و درمان این بیماری‌ها می‌پردازند توسط اعضای فدراسیون بین‌المللی تیروئید برگزار شد.

بیماری‌های تیروئید در صورت عدم درمان به‌موقع می‌توانند مرگبار باشند اما با تشخیص زودرس به راحتی قابل درمان هستند. تیروئید یک غده درون‌ریز پروانه‌ای‌شکل در مهره‌داران است که در انسان از دو لوب راست و چپ تشکیل شده و در جلوی گردن، پایین‌تر از برجستگی سیب آدم قرار دارد. این دو لوب در قسمت پایین توسط نوار بافتی باریکی به نام ایسموس به هم چسبیده‌اند.

شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید خودایمنی (بیماری گریوز، رابرت جیمز گریوز، ۱۸۳۴) و شایع‌ترین علت کم‌کاری آن کمبود ید است که در کودکان با تأخیر رشد ذهنی و جسمی (کرِتینیسم) مشخص می‌شود و شایع‌ترین علت قابل‌پیشگیری معلولیت ذهنی در کودکان است. شایع‌ترین علت کم‌کاری تیروئید در مناطقی که کمبود ید ندارند خودایمنی (تیروئیدیت هاشیموتو، هاکارو هاشیموتو، ۱۹۱۲) است.

توماس وارتون پزشک و آناتومیست بریتانیایی که بیشتر با ژله وارتون (ماده ژلاتینی درون بند ناف) و مجرای وارتون (مجرای غده بزاقی تحت‌فکی) شناخته می‌شود، در ۱۶۵۶ این غده را به دلیل شباهت آن به سپر یونانی (تیوس) تیروئید نامید، هرچند دانش بشر درباره تیروئید به هزاران سال پیش از آن بازمی‌گردد.

در چین باستان برای درمان گواتر از خاکستر اسفنج و جلبک دریایی (که سرشار از یُد است) استفاده می‌شد. این دارو توسط پلینی بزرگ و جالینوس نیز برای درمان گواتر توصیه شده است. ارسطو و گزنوفون مواردی از گواتر سمّی منتشر را توصیف کرده و بقراط و افلاطون تیروئید را نوعی غده بزاقی می‌دانستند. گواتر در قرون وسطی عمدتاً یک موضوع زیبایی‌شناختی و نه یک بیماری تلقی می‌شد. گاهی همه ساکنین یک منطقه به گواتر مبتلا بودند که اغلب به آب یا هوای بد (مالاریا، پالودیسم) یا وراثت نسبت داده می‌شد.

عنصر یُد در ۱۸۱۱ توسط برنارد کورتوا شیمی‌دان فرانسوی کشف شد. در آن زمان بسیاری از دانشمندان به دلیل کمبود خاکستر جلبک دریایی که در تولید باروت به‌کار می‌رفت، به فرمان ناپلئون به دنبال یک ماده جایگزین بودند. کورتوا با افزودن اسید سولفوریک به جلبک دریایی متوجه بخار بنفش رنگی شد که بعدها یُد نام گرفت.

یوجین بومن شیمی‌دان آلمانی در ۱۸۹۶ با جوشاندن تیروئید هزاران گوسفند نشان داد که عصاره این غده سرشار از یُد است و آن را یدوتیرین نامید. در قرن ۱۹ کم‌کاری تیروئید تحت عناوین مختلف (میکس‌اِدِم، کرِتینیسم) مورد توجه قرار گرفت و روش‌های نوین جراحی گواتر توسط جراحانی چون تئودور کوخر ابداع شد. دیوید مارین آسیب‌شناس آمریکایی در ۱۹۰۷ ثابت کرد که یُد برای عملکرد تیروئید لازم است.

📌تصویر: پالودیسم مادرزادی (کرِتین، مورون)، تنها ۸۶ سانتیمتر در ۸ سالگی (چپ) و ۱، ۲، و ۵ سال پس از درمان با عصاره تیروئید (راست)، ترشحات داخلی و چند تصویر از علائم بالینی، ویلیام سیمن بینبریج به نقل از یوجین هِرتاگ، بولتن دپارتمان خیریه‌های عمومی، ۱۹۱۷.

🔗تصاویر کامل در اینستاگرام

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

Hyperfine Swoop
اولین ام‌آری پرتابل و قابل استفاده بر بالین بیمار
تایید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۲۲

Tel: www.tg-me.com/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

☎️ شماره تلفن‌های موارد اورژانس اجتماعی و روانی در ایران

☎️ سامانه نوشتاری بحران (irancrisisline.org): اگر افکار #خودکشی دارید یا در بحران عاطفی هستید.

☎️ اورژانس اجتماعی (۱۲۳): اگر در بحران هستید و نیاز به کمک فوری دارید.

☎️ صدای مشاور بهزیستی (۱۴۸۰): مشاوره تخصصی تلفنی رایگان در حوزه‌های مختلف از جمله مشاوره‌های روانشناختی و حقوقی.

☎️ ۴۰۳۰: مشاوره تخصصی تلفنی رایگان در حوزه‌های مختلف.

☎️ خط ملی اعتیاد (۰۹۶۲۸): از ساعت ۸ صبح تا ۱۸ به افراد و خانواده‌هایی که درگیر #اعتیاد هستند خدمات‌رسانی می‌کند.

☎️ موسسه آتنا (atena-ngo.com و ۰۲۱۶۶۹۲۱۰۶۳، ۰۲۱۶۶۹۲۱۰۶۳ و ۰۲۱۶۶۹۲۶۶۳۰): از زنان تحت خشونت خانگی حمایت می‌کند.

☎️ سامانه مشاوره حقوقی رایگان قوه قضاییه (۱۲۹ و ۰۹۱۲۱۹۰۰۵۰۰): از ساعت ۸ صبح تا ۲ بعد از ظهر آماده پاسخگویی به سوالات هموطنان می‌باشد.

☎️ خدمات حقوقی رایگان به کودکان و نوجوانان تا ۱۸ سال (۰۹۰۱۶۰۰۲۰۶): در موارد کودک‌آزاری، استثمار کودکان، تعارض با قانون و بازداشت.

☎️ مداخله در بحران خودکشی «ره‌آوا» (۰۲۱۵۴۴۶۷۰۰۰): کارشناسان بیمارستان روزبه همه روزه و بدون تعطیلی از ساعت ۱۴ تا ۲۴ پاسخگوی افرادی هستند که در شرایط بحران خودکشی با این خط تماس می‌گیرند.

☎️ فوریت‌های بیمارستان روانپزشکی ایران (۰۲۱۴۴۵۰۸۲۰۰): همه‌روزه از ساعت ۱۴ تا ۱۹ و در روزهای تعطیل از ساعت ۸ تا ۱۹ آماده پاسخگویی به مشکلات روان‌پزشکی فوری و ضروری می‌باشد.

☎️ خط فوریت دانش‌آموزی (۱۵۷۰): هماهنگی و مداخله بهنگام تخصصی در فوریت‌های روانی-اجتماعی مانند خودکشی و بدسرپرستی، ارائه خدمات تلفنی مشاوره‌ای به دانش‌آموزان، خانواده‌ها و فرهنگیان از ساعت ۸ صبح تا ۲۰ و در اکثر استان‌ها تا ساعت ۲۴.

☎️ خط تلفنی برای افراد مبتلا به ایدز (۰۲۱۵۳۸۶۵ و ۰۲۱۶۶۹۰۱۰۱۰): در زمینه پیشگیری و اطلاع­‌رسانی بیماری ایدز، توانمندسازی و حرفه­‌آموزی زنان سرپرست خانوار مبتلا به بیماری ایدز فعالیت می­‌کند و از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸ صبح تا ۱۷:۳۰ به طور رایگان به شهروندان خدمات مشاوره ارائه می­‌دهد.

☎️ صدای یارا: کودکان، نوجوانان، والدین، سرپرستان یا اولیای مدرسه می‌­توانند برای حل چالش‌ها و مسائل خود با آن تماس بگیرند. واحد مددکاری صدای یارا شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ تا ۱۷ و پنج‌شنبه‌ها از ساعت ۹ تا ۱۲ با شماره ۴۲۱۵۲ و ۸۸۵۳۱۱۰۹ (با کد شهری ۰۲۱) پاسخگوی افراد است. تماس با این خط نیز رایگان است.

Tel: www.tg-me.com/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌 ۲۸ مه ۱۹۸۱ صدور مجوز نخستین لوزالمعده مصنوعی

🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۸ خرداد ۱۴۰۳
🟢 [email protected]

▫️اساس درمان دیابت نوع ۱ انسولین‌درمانی فشرده با تزریقات متعدد روزانه و یا انفوزیون پیوسته زیرجلدی به وسیله یک تلمبه است. هدف از انسولین‌درمانی فشرده، کنترل دقیق قند خون و کاهش عوارض دیابت با تقلید از الگوی فیزیولوژیک ترشح انسولین توسط لوزالمعده است. محدودیت‌های اصلی این روش شامل افت قند خون (هیپوگلیسمی) و لزوم پایش پیوسته قند خون برای تنظیم مقدار انسولین است.

پس از کشف انسولین در دهه ۱۹۲۰، فناوری‌های مرتبط با درمان دیابت همواره در حال پیشرفت بوده است. تلمبه انسولین اولین بار در دهه ۱۹۷۰ وارد بازار شد و از آن زمان اندازه آن به‌تدریج کوچکتر و دقت آن بیشتر شده و به موازات آن فناوری پایش پیوسته قند خون نیز پیشرفت کرده است.

وقتی این دو فناوری در کنار هم قرار بگیرند و از یک الگوریتم واحد پیروی کنند، نتیجه آن یک سامانه کنترل حلقه بسته موسوم به «لوزالمعده مصنوعی» است که آن را جام مقدس درمان دیابت دانسته‌اند.

شکل ابتدایی این سامانه‌ در اوایل دهه ۱۹۶۰ توسط آرنولد کادیش پزشک آمریکایی ساخته شد. در دهه ۱۹۷۰ دو گروه کانادایی و آلمانی به‌طور مستقل موفق به ساخت لوزالمعده مصنوعی شدند و نتایج مطالعات هر دو گروه در ۱۹۷۴ منتشر شد.

گروه آلمانی به رهبری دکتر ارنست فردریش فایفر موفق به تجاری‌سازی ایده خود شد و نخستین لوزالمعده مصنوعی به نام «بیوستاتور» که ۶۰ کیلوگرم وزن داشت در ۱۹۷۷ توسط شرکت آمریکایی مایلز در ایندیانا وارد بازار شد.

بیوستاتور در ۲۸ مه ۱۹۸۱ به تأیید اداره غذا و دارو (اف‌دی‌ای) رسید و مُدل سیار آن در ۱۹۸۷ وارد بازار شد. امروز انواع مشابه و هوشمند این گجت به قدری کوچک شده که در جیب جا می‌گیرد.

فایفر در ۱۰ آوریل ۱۹۲۲ در فرانکفورت به دنیا آمد و در دانشگاه مونیخ، دانشگاه هایدلبرگ، و دانشگاه فرانکفورت به تحصیل پرداخت. وی استاد طب داخلی و غدد درون‌ریز دانشگاه فرانکفورت و دانشگاه اولم بود و اختراع خود را «ساعت قند اولم» نامید.

او در ۲۳ ژانویه ۱۹۹۷ در ۷۴ سالگی در اولم درگذشت. انجمن دیابت آلمان از ۱۹۹۸ جایزه فایفر را به افتخار وی به تحقیقات برتر در زمینه دیابت نوع ۱ اعطا می‌کند.

📌تصویر: نخستین لوزالمعده مصنوعی (بیوستاتور) و مُدل سیار آن.

🔗تصاویر تکمیلی در اینستاگرام

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

ظرفیت محدود
برای سنین ۱۱ تا ۱۵ سال
از متقاضیان تعیین سطح زبان انگلیسی به عمل می‌آید.
برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره
۳۳۵۱۹۸۵۹
از ساعت ۱۳ الی ۲۰ تماس حاصل فرمایید.
https://www.instagram.com/elnaz.abrvash

https://www.instagram.com/afraacademy92

https://www.instagram.com/mehrdad.honarmand
طرح از
https://www.instagram.com/itsmesadra
عکس از
https://www.instagram.com/_.iambehrad._

🎙 همکاری در انسان‌ها

دکتر آذرخش مکری

#مکری #آذرخش_مکری

Tel: www.tg-me.com/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

ایلان ماسک در حساب ایکس خود اعلام کرد که استارت‌آپ #نورالینک در حال پذیرش درخواست داوطلبان برای انتخاب دومین شرکت‌کننده برای کاشت تراشه مغزی است.
‌
این درخواست پنج ماه پس از کاشت تراشه مغزی در اولین آزمایش انسانی و تنها یک هفته پس از آن منتشر شده که نورالینک اعتراف کرد تراشه آن به یک مشکل غیرمنتظره دچار شد و سپس تعدادی از رشته‌ها از مغز این فرد خارج شد و این اختلال برطرف شد. سازمان غذا و داروی آمریکا نیز مجوز کاشت تراشه را در مغز دومین داوطلب صادر کرد.‌

نورالینک در تلاش است تا به مردم برای کنترل ماوس و کیبورد کامپیوتر از طریق فکر کردن کمک کند. هدف شرکت نورالینک که توسط ایلان ماسک تاسیس شده، ایجاد رابط‌های مغز و کامپیوتر است. ماسک ادعا کرده که این تراشه روزی خواهد توانست مردم را قادر به تجربه واقعیت‌های متفاوت کند.
instagram.com/big.bangpage

Tel: www.tg-me.com/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌 ۲۹ مه ۲۰۱۹ حذف تراجنسیتی از فهرست اختلالات روانی

🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۹ خرداد ۱۴۰۳
🟢 [email protected]

⚧مفاهیم مرتبط با افراد ترَنس در قرن ۲۱ به سرعت متحول شده و بسیاری از باورها و اقدامات در این رابطه که تا اواخر قرن بیستم رواج داشت هم‌اکنون در اغلب کشورها منسوخ شده است. نخستین مجموعه جراحی تطبیق جنسیت در ۱۹۲۱ در کلینیک روانی ماگنوس هیرشفلد برلین توسط نورمن هِیر بر روی یک زن ترَنس به نام دورا ریشتر کلید خورد که جزئیات نهایی آن در مقاله‌ای در ۱۹۳۰ منتشر شد.

اصطلاح ترَنس‌سکسوئال اولین بار در ۱۹۲۳ در همین کلینیک مطرح شد و بعدها به صورت عمومی برای افرادی که مایل به تطبیق یا بازتأیید جنسیت خود هستند رواج یافت، هرچند با قدرت گرفتن نازی‌ها مطالعات در این زمینه عمدتاً متوقف شد.

در سال‌های اخیر واژه ترَنس‌جندر جایگزین ترَنس‌سکسوئال شده ‌است. این اصطلاحات در جدیدترین نسخه طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها (آی‌سی‌دی-۱۱) در ۲۰۱۸ از فهرست اختلالات هویت جنسیتی حذف شد و سازمان سلامت جهانی نیز در ۲۹ مه ۲۰۱۹ رسماً این وضعیت را از فهرست اختلالات روانی خارج کرد.

تراجنسیتی، ترَنسجندر، یا ترَنس افرادی هستند که هویت جنسیتی یا بیان جنسیت آن‌ها با جنسیت انتسابی هنگام تولدشان متفاوت است. ترَنس یک اصطلاح کلی است که علاوه بر زنان تراجنسیتی و مردان تراجنسیتی، افرادی را که منحصراً زن یا مرد نیستند، یعنی افراد نان‌باینری و جندرکوییر را نیز شامل می‌شود. نقطه مقابل آن، هم‌سوجنسیتی است که هویت جنسیتی و بیان جنسیت در آن با جنسیت منتسب به فرد هم‌سو است.

نخستین بار جان اُلیوِن در ۱۹۶۵ اصطلاح ترَنس‌جندر را به کار برد و در توضیح آن نوشت: «اصطلاح ترنس‌سکسوئال که پیش‌تر رایج بود، گمراه‌کننده است». ترَنس یک فعل یا اسم نیست بلکه یک صفت است. مثلاً به جای «ترَنس‌جندرها» یا «ترَنس» باید بگوییم «افراد ترنس‌جندر، مرد ترَنس، یا زن ترَنس». اصطلاح غلط دیگر «تغییر جنسیت» است که به‌جای آن باید از اصطلاح «تطبیق یا بازتایید جنسیت» استفاده ‌شود.

دیسفوریا (ملال، آشفتگی) یا اینکارگروئنس جنسیتی به ناسازگاری آشکار و مداوم بین هویت جنسیتی (جندر) یک فرد و جنسیت انتسابی پس از تولدش (سکس) گفته می‌شود. این اصطلاح در ۲۰۱۳ توسط انجمن روان‌پزشکی آمریکا (دی‌اس‌ام-۵) برای مقابله با بدنامی اجتماعی مرتبط با بیماری یا اختلال در افراد ترَنس جایگزین برچسب «اختلال هویت جنسیتی» شد. بسیاری از منابع روان‌شناسی دیسفوریای‌ جنسیتی را جزو ملزومات ترَنس بودن نمی‌دانند.

براساس استاندارد انجمن جهانی حمایت از سلامت افراد ترَنس در حال حاضر تشخیص درست برای افراد تراجنسیتی «ملال جنسیتی» یا «ناسازگاری جنسیتی» به عنوان یک وضعیت پزشکی (مدیکال کاندیشن) است که هدف از آن حمایت و پوشش بیمه‌ای برای نیازهای پزشکی آنان است و نباید ابزاری برای برچسب زدن به آنان شود.

هم‌اکنون در کشورهایی مانند افغانستان، سومالی، و پاکستان مجازات سختی برای افراد ترَنس‌ اعمال ‌می‌شود که شامل شلاق یا حبس است. در میان کشورهای اسلامی، ایران و جمهوری آذربایجان جزو کشورهایی هستند که افراد تراجنسیتی‌ را به رسمیت می‌شناسند. روز تراجنسیتی در ۲۰ نوامبر نخستین بار در ۱۹۹۹ با هدف آگاهی‌رسانی در این زمینه و گرامی‌داشت قربانیان خشونت علیه افراد ترَنس برگزار شد.

📌تصویر: نماد ترَنس در چراغ سبز عابر پیاده به‌جای نماد معمول مرد، میدان ترافالگار، لندن.

🔗تصاویر تکمیلی در اینستاگرام

🔗تریلر «متولد شده در بدن اشتباه»، مستندی درباره افراد تراجنسیتی، با شرکت اپرا وینفری، ۲۰۱۷.

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌 ۳۰ مه روز جهانی اِم‌اِس

🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۰ خرداد ۱۴۰۳
🟢 [email protected]

▫️روز جهانی اِم‌اِس (اسکلروز متعدد) به‌ عنوان فرصتی برای آگاهی‌رسانی و گفتگو درباره این بیماری و پژوهش‌های مرتبط با آن نخستین بار در ۳۰ مه ۲۰۰۹ توسط فدراسیون بین‌المللی اِم‌اِس برگزار شد.

این فدراسیون یک نهاد بین‌المللی است که در ۱۹۶۷ برای هماهنگی بین انجمن‌های ملی اِم‌اِس از کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده، ترکیه، اسلواکی، هند، و ترکیه شکل گرفت و هم‌اکنون بیش از ۴۰ عضو دارد. شعار روز جهانی اِم‌اِس در سال ۲۰۲۴ که در بیش از ۱۰۰ کشور برگزار می‌شود «تشخیص اِم‌اِس من: سفر اِم‌اِس باهم» است.

اسکلروز متعدد (آنسفالومیلیت منتشر) با دوره‌های متناوب عود و فروکش و پیشرفت بسیار آهسته مشخص می‌شود و علائم آن شامل ضعف و اسپاسم عضلانی، دوبینی، مشکلات تکلم و بلع، اختلال تعادل و هماهنگی، افسردگی، خُلق ناپایدار، و سایر مشکلات ذهنی و جسمی است. علت این بیماری ناشناخته است و درمان قطعی ندارد. برخی داروها به تخفیف علائم و کنترل بیماری کمک می‌کنند.

ژان مارتین شارکو آسیب‌شناس و عصب‌شناس فرانسوی اولین کسی بود که در ۱۸۶۸ اِم‌اِس را توصیف کرد. وی گزارش‌های قبلی در این زمینه را خلاصه کرد و با افزودن مشاهدات خود این بیماری را «اسکلروز آن پلاکز» نامید. تا اواسط قرن بیستم سه‌گانه یا تریاد شارکو شامل دودوئک چشم یا نیستاگموس، لرزش یا رعشه هدفمند، و تکلم منقطع یا تلگرافی به عنوان معیارهای احتمالی بیماری اِم‌اِس مطرح بود.

اِم‌اِس با شیوع حدود ۳۶ در ۱۰۰ هزار شایع‌ترین اختلال خودایمنی دستگاه عصبی مرکزی است. حدود ۳ میلیون نفر در جهان به اِم‌اِس مبتلا هستند که بیشتر آنان را زنان جوان اروپایی یا آمریکایی تشکیل می‌دهند. یک مشکل اساسی برای تشخیص این بیماری غیراختصاصی بودن علائم بالینی آن به‌ویژه در مراحل ابتدایی است.

پدیده اوتهوف (اوتاف، ویلهلم اوتهوف چشم‌پزشک آلمانی، ۱۸۹۰) به تشدید گذرای علائم اِم‌اِس و سایر بیماری‌های میلین‌زدا در پی افزایش دمای بدن در اثر تب، حمام آب گرم، سونا، یا گرم شدن هوای محیط (احتمالاً به‌دلیل اختلال در سرعت هدایت عصبی) گفته می‌شود.

پدیده لِرمیت (پدیده صندلی آرایشگر، ژان لِرمیت نورولوژیست فرانسوی، ۱۹۲۴) نوعی حس برق‌گرفتگی است که معمولاً به دنبال خم کردن گردن به جلو ایجاد می‌شود و به پشت و اندام تحتانی انتشار می‌یابد. این علامت غیراختصاصی معمولاً خودبخود برطرف می‌شود و بی‌خطر است، اما در برخی موارد سال‌ها ادامه می‌یابد و ممکن است نشانه‌ ابتلا به اِم‌اِس یا بیماری‌های دیگر باشد.

نخستین مجموعه از معیارهای بالینی قطعی اِم‌اِس در ۱۹۶۵ توسط جرج آدام شوماخر نورولوژیست آمریکایی در دانشگاه وِرمونت تدوین شد که عمدتاً مبتنی بر کاهش پاسخ برانگیخته اعصاب حسی در اثر تخریب پوشش میلین رشته‌های عصبی بود.

بعدها به موازات پیشرفت فناوری معیارهای دیگر (مانند نوارهای پادتن اُلیگوکلونال در الکتروفورز مایع مغزی‌نخاعی یا پلاک‌های مشخصه اِم‌اِس در اِم‌آر‌آی) با هدف طبقه‌بندی و سهولت و استانداردسازی فرآیند تشخیص توسط انجمن‌های مختلف پزشکی به‌کار گرفته شد که نمونه آن معیارهای پوزر (چارلز پوزر نورولوژیست بلژیکی-آمریکایی، ۱۹۸۳) و معیارهای مک‌دونالد (ویلیام یان مک‌دونالد نورولوژیست نیوزیلندی، ۲۰۰۱) است.

📌تصویر: علائم و یافته‌های بالینی اِم‌اِس (دوبینی، تاری دید، نابینایی یکطرفه، بی‌اختیاری، علامت بابینسکی، اسپاسم، ضعف، بیحسی، اختلال راه رفتن، ضایعات ماده سفید اطراف بطن مغز، فلج چشمی بین‌هسته‌ای، و لرزش هدفمند)، گیدو هِگاسی پزشک آلمانی و تصویرگر پزشکی، ۲۰۱۷.

🔗تصاویر تکمیلی در اینستاگرام

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

🎙 داستان جنگل (۵)

روایتی تحلیلی از هفت‌ سال نهضت جنگل
بخش پنجم: دانسترفورس و جنگ منجیل: از زمستان ۱۲۹۶ تا تابستان ۱۲۹۷
 
مسعود جوزی
     
گفت‌وگوی تلگرامی گروه ارغنون، ۹ خرداد ۱۴۰۳

داستان جنگل (۱)
داستان جنگل (۲)
داستان جنگل (۳)
داستان جنگل (۴)

#پادکست
https://www.tg-me.com/Jangal94

📌خالکوبی و خطر سرطان

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۰ خرداد ۱۴۰۳
🟢 [email protected]

▫️یک مطالعه در شماره ۲۱ مه ۲۰۲۴ مجله الکترونیک پزشکی بالینی نشان می‌دهد #خالکوبی احتمالاً جزو عوامل خطرساز #سرطان غدد لنفی (لنفوم بدخیم) است.

براساس نتایج این مطالعه که نخستین پژوهش بزرگ در زمینه عوارض خالکوبی محسوب می‌شود خطر ابتلا به لنفوم در افرادی که خالکوبی دارند، احتمالاً به‌دلیل استفاده از جوهرهایی که حاوی مواد سرطان‌زا هستند، حدود یک‌پنجم بیشتر از کسانی است که خالکوبی ندارند (۲۱ درصد در مقابل ۱۸ درصد).

این مطالعه که از نوع توصیفی (مورد-شاهد) است، در فاصله ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷ با شرکت همه بزرگسالان ۲۰ تا ۶۰ ساله مبتلا به لنفوم بدخیم در دانشگاه لوند سوئد انجام شد. گروه شاهد شامل افراد غیرمبتلا به لنفوم با جنسیت و سن مشابه بود. متغیر اصلی، نسبت میزان وقوع لنفوم بدخیم در دو گروه بود.

در تحلیل زیرگروه‌ها از نظر نوع لنفوم، بالاترین میزان خطر (حدود ۳۰ درصد) برای لنفوم سلول بی بزرگ منتشر و لنفوم فولیکولار مشاهده شد. سطح بزرگ‌تر خالکوبی با خطر بیشتر سرطان همراه نبود.

به نظر محققین، برای اثبات رابطه علت و معلولی در این زمینه مطالعات همه‌گیرشناختی بیشتری باید انجام شود. در این فاصله تشدید اقدامات نظارتی برای کنترل مواد به‌کار رفته در ساخت جوهرهای خالکوبی ضروری به نظر می‌رسد.

🔗منبع: مجله الکترونیک پزشکی بالینی

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌 ۳۱ مه روز جهانی بدون دخانیات

🟣#تقویم_تاریخ_پزشکی
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۱ خرداد ۱۴۰۳
🟢 [email protected]

▫️گرایش مردان به دخانیات به‌طور کلی پنج برابر نسبت به زنان شایع‌تر است، هرچند این تفاوت در برخی جوامع و به‌ویژه در گروه‌های سنی جوان‌تر کمتر است. تعداد سیگاری‌ها از ۷۲۱ میلیون نفر در ۱۹۸۰ به ۹۶۷ میلیون نفر در ۲۰۱۲ افزایش یافته و تعداد سیگار دود شده از ۴٫۹۶ تریلیون به ۶٫۲۵ تریلیون رسیده که دلیل آن رشد جمعیت است. رشد مصرف سیگار در جهان توسعه‌یافته عمدتاً متوقف شده اما در کشورهای فقیر و در حال توسعه همچنان رو به افزایش است.

کشف دخانیات به هزاران سال پیش از کشف قاره آمریکا بازمی‌گردد و احتمالاً اجداد بومیان آمریکای میانی و آمریکای جنوبی نخستین افرادی بودند که به دود کردن تفریحی، آیینی، یا درمانی تنباکو روی آوردند. اروپاییان از اواخر قرن ۱۵ به تدریج تنباکو را به سراسر جهان معرفی کردند.

سیاستمدارانی چون ژان نیکوت نجیب‌زاده فرانسوی که واژه نیکوتین و نیکوتیانا توباکوم (گیاه توتون) برگرفته از نام وی است نقش به‌سزا در گسترش مصرف تنباکو داشتند. نيكولاس مونارديس پزشک اسپانیایی در قرن ۱۶ باور داشت که تنباکو از شدت گرسنگی می‌کاهد، اثر آرام‌بخش و ضددرد دارد، و حتی ضدسرطان است!

با وقوع انقلاب صنعتی، سیگار در اغلب نقاط به شکل غالب مصرف دخانیات تبدیل شد. تاریخچه مصرف و منع دخانیات علاوه بر سلامت و اقتصاد با سیاست، مذهب، و فرهنگ نیز گره خورده است. یکی از نخستین ممنوعیت‌های مصرف دخانیات توسط کلیسای کاتولیک در ۱۵۷۵ در مکزیک اعمال شد. پاپ اوربان هفتم در ۱۵۹۰ هر گونه مصرف تنباکو یا حتی به همراه داشتن آن را در همه کلیساها ممنوع اعلام کرد.

نخستین فتوای اسلامی در این زمینه در ۱۶۰۲ توسط احمد المنصور سلطان مراکش صادر شد. این ممنوعیت در قرن ۱۷ به بسیاری از شهرهای روسیه، عثمانی، و اروپا گسترش یافت و جرایم و مالیات‌هایی برای دخانیات وضع شد.

نیمه اول قرن بیستم دوران طلایی گرایش به مصرف سیگار و آلمان پیشگام کارزارهای مقابله با دخانیات در این دوران بود. آثار منفی سیگار بر سلامت انسان در اواسط قرن بیستم و ابتدا در آلمان نازی مورد توجه قرار گرفت. نخستین مقاله علمی درباره مضرات سیگار در ۱۹۴۸ توسط ریچارد دال پزشک بریتانیایی منتشر شد.

اجرای برنامه‌های کنترل دخانیات در اروپا و آمریکا در دهه ۱۹۸۰ جنبه جدی‌تری به خود گرفت و کشورهای عضو سازمان سلامت جهانی در ۱۹۸۷ تصمیم گرفتند کارزاری برای جلب توجه جهانیان به همه‌گیری مصرف دخانیات و تلفات و آسیب‌های قابل پیشگیری ناشی از آن به راه بیاندازند.

روز جهانی بدون دخانیات از ۱۹۸۸ با هدف آگاه‌سازی عمومی در زمینه خطرات مصرف دخانیات، ترفندهای تجاری شرکت‌های تولید سیگار، اقدامات این سازمان برای مبارزه با مصرف تنباکو، و آن‌چه افراد برای احقاق حق سلامت و حیات و حفاظت از نسل‌های آینده می‌توانند انجام دهند برگزار می‌شود و ۱۶۸ کشور جهان در ۲۰۰۳ با امضای پیمان بین‌المللی کنترل دخانیات در راستای برنامه توسعه پایدار متعهد شدند که سیاست‌ها و مقررات مؤثری در این زمینه تدوین و اجرا کنند.

این روز در کنار روز جهانی سل، روز جهانی مالاریا، روز جهانی سلامت، روز جهانی بیماری شاگاس، روز جهانی ایدز، روز جهانی اهدای خون، هفته جهانی آنتی‌بیوتیک، روز جهانی ایمنی بیمار، هفته جهانی ایمن‌سازی، و روز جهانی هپاتیت جزو ۱۱ کارزار رسمی این سازمان است.

📌تصویر: هر روز را روز جهانی بدون دخانیات بسازید، پوستر سازمان سلامت جهانی به مناسبت روز جهانی بدون دخانیات، ۳۱ مه ۲۰۱۸.

🔗تصاویر تکمیلی در اینستاگرام

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

کشف مدار عصبی تازه‌ای که بر رفتارهای جنسی، میل و پاداش اثر می‌گذارد

✍️ رفتار جنسی نرها ذاتی و همراه با پاداش است. با مطالعه روی موش‌های نر نکات تازه‌ای یافتیم. تحریک نورون‌های POA Tacr1 باعث شد موش‌های نری که تازه جفت‌گیری کرده بودند باز تمایل به جفت‌گیری پیدا کنند؛ این تحریک با پاداش هم همراه بود، موجب رها شدن دوپامین شد و این یاخته‌ها خود موجب تحریک خود هم شدند. در جریان این پژوهش مدار عصبی تازه‌ای یافتیم که بر جنبه‌های کلیدی این رفتار جنسی ذاتی موش‌های نر (رفتارهای حرکتی، میل و پاداش) فرمان می‌راند.

متن کامل مقاله:
A neural circuit for male sexual behavior and reward

https://www.tg-me.com/MHAN_Endocrine

Tel: www.tg-me.com/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

#طب_اسلامی ترکیبی از کاسبی و جهل و جنایت است. این اسم جعلی را بر دکان خود گذاشته‌اند تا کسی جرات اعتراض نداشته باشد.

هدف جدید این شیادان #کم‌خونی کودکان و زنان ماست.

بی‌دروپیکرتر از این هم می‌شود؟ وزارت بهداشت کجاست؟


#شبه_علم #شارلاتانیزم

Tel: www.tg-me.com/pezeshkangil
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil

📌دکتر اورانگوتان!

🟠#باشگاه_مجلات
🟡 بابک عزیزافشاری، ۱۲ خرداد ۱۴۰۳
🟢 [email protected]

▫️راکوس ۳۰ سال را رد کرده است. او ساکن جنگل‌های استوایی شمال اندونزی و منطقه سوماترا است و به دنبال زخم بدی که روی صورتش زیر چشم راست ایجاد شد، با توجه به عدم دسترسی به جراح یا درمانگاه اورژانس، تصمیم به خوددرمانی گرفت.

او چند برگ از گیاه آکار (فیبروره تینکتوریا) را که خواص دارویی آن در اندونزی شناخته شده، کند و پس از چندین بار جویدن روی زخمش گذاشت. این خوددرمانی ممکن است پیش‌پاافتاده به نظر برسد اما نکته این است که راکوس نه یک آدم ماجراجو در جنگل بلکه یک اورانگوتان است که در ۲۰۲۲ توسط گروهی از محققین که مشغول تحقیق درباره اورانگوتان‌ها بودند در جنگل سوماترا مشاهده شد.

محققین گزارش این مورد خوددرمانی اورانگوتان را در شماره ۲ مه ۲۰۲۴ مجله ساینتیفیک ریپورتز (نیچر) منتشر کردند. آنان راکوس را از ۲۰۰۹ می‌شناختند. میمون‌های انسان‌نمای بزرگ مانند او ۹۷ درصد با انسان شباهت ژنتیکی دارند.

علت زخم راکوس مشخص نبود اما محتمل‌ترین فرضیه این بود که از درخت افتاده چون اورانگوتان‌ها بیشتر زندگی خود را در بالای درختان سپری می‌کنند. شاید هم این زخم حاصل یک دعوای مختصر با یک اورانگوتان دیگر بود.

محققین زخم راکوس را نخستین بار در ۲۲ ژوئن ۲۰۲۲ دیدند. او درمان را پس از ۳ روز شروع کرد و با توجه به زمان تهیه و مصرف نسبتاً طولانی (به ترتیب ۱۳ دقیقه و ۷ دقیقه) و مکرر و این‌که اورانگوتان‌ها به ندرت از این گیاه تغذیه می‌کنند، محققین به این نتیجه ‌رسیدند که راکوس این کار را از روی برنامه و آگاهانه انجام می‌دهد.

او پیش از استفاده از این مرهم بیش از ۳۰ دقیقه مشغول آماده کردن آن از برگ‌های آکار بود و به نظر می‌رسید در طول درمان بیشتر استراحت می‌کند. و ظاهراً درمان مؤثر بود چون زخم پس از چند روز کاملاً بهبود یافت.

خوددرمانی در میمون‌های انسان‌نما پیش از این نیز گزارش شده است. جین گودال، آنتروپولوژیست سرشناس در دهه ۱۹۶۰ متوجه شد شامپانزه‌ها احتمالاً با هدف درمان گیاه دارویی مصرف می‌کنند، اما مصرف موضعی این گیاهان توسط میمون به ندرت مشاهده شده است. این نخستین بار است که یک گیاه دارویی که خواص آن برای انسان نیز شناخته شده توسط یک حیوان وحشی به صورت موضعی مصرف می‌شود.

این مطالعه علاوه بر تأکید مجدد بر شباهت‌های قابل‌توجه بین انسان و میمون، نشان می‌دهد داروها احتمالاً از ابتدای پیدایش انسان شناخته شده بودند. و این‌که قدمت استفاده از گیاهان دارویی احتمالاً به ۱۳ میلیون سال پیش بازمی‌گردد.

اما پرسشی که باقی می‌ماند این است که «راکوس پزشکی را کجا آموخته است؟» آیا با توجه به توانایی بالای یادگیری در اورانگوتان‌ها، او این روش را از میمون‌های دیگر (احتمالاً از مادرش) یاد گرفته، یا به‌طور تصادفی کشف کرده است؟

🔗منبع: مدسکیپ

کانال تلگرامی پزشکان گیل
Site: pezeshkangil.com
Insta: instagram.com/pezeshkangil