#kun_tarixi

1️⃣8️⃣ YANVAR SANASIDA SODIR BO‘LGAN MUHIM TARIXIY VOQEALAR

📣 1554 yil —Tomas Uayttning Angliya qiroli Mariya Tyudorga qarshi qo‘zg‘oloni boshlangan;

⚖️1648 yil—Vestminster saroyida Oliy sudlov palatasining birinchi Majlisi bo‘lib o‘tgan;

🌏1778 yil — ingliz sayyohi Jeyms Kuk hozirgi Gavayi orollarini kashf etgan va ularni Sendvich orollari deb atagan;

📌1871 yil — Fransuzlar mag‘lub bo‘lgan Fransiya-Prussiya urushi yakunida Parij yaqinidagi Versal saroyida Germaniya imperiyasining tashkil topganligi eʼlon qilingan;

📜1915 yil — Okuma Sigenobu Xitoy hukumati oldiga yigirma bitta talabni qo‘ygan;

📌 1919 yil —Millatlar Ligasi nizomini tasdiqlangan Parij tinchlik konferensiyasi o‘z ishini boshlagan;

⚔️ 1942 yil— Vyazemsk havo-desant operatsiyasi boshlangan;

🛡 1943 yil — Leningrad blokadasi yorib o‘tilgan;

🇺🇸 1977 yil— AQSHda "legionerlar kasalligi"ning sababchisi aniqlangan;

🚀 1983 yil —G‘arbiy va Markaziy Yevropada o‘rta masofaga mo‘ljallangan Pershing raketalarini joylashtirish to‘g‘risida farmon imzolangan, bu esa Sovuq urushning yangi bosqichini ochib bergan.

@qiziqfan

🏴󠁧󠁢󠁳󠁣󠁴󠁿 Yevropaning eng ko‘p 🌬 shamol esadigan joyi Shotlandiya hisoblanadi. U yerdagi shamollar butun yevropa shamoli energiyasining 25 foizni beradi.

@qiziqfan

🦜 Eng aqlli va tez gapirishni o‘rgana oladigan to‘ti «Jako»dir. U 2000 tagacha so‘zni yoddan bilibgina qolmay, ularni turli ohanglarda ayta oladi.

@qiziqfan

🇨🇦 Kanadadagi Cherchill shahri aholisi ko‘chaga mashinasini qo‘yib uyga kirib ketayotganda, qulflamaydi. Ular ko‘chada yurganlardan kimdir oq ayiq ta‘qibiga uchrasa, mashina saloniga berkinib jon saqlashi uchun shunday yo‘l tutishadi.

@qiziqfan

#kun_tarixi

1️⃣9️⃣ YANVAR KUNI SODIR BO‘LGAN MUHIM TARIXIY VOQEALAR

👑 1728 yil — Rossiya imperatori Pyotr I va uning saroyi Moskvaga ko‘chib o‘tgan;

🇵🇹 1759 yil —Portugaliya monarxi Xose I barcha iyezuitlarni mamlakat hududidan va uning barcha koloniyalaridan haydab chiqarishni buyurgan;

💬 1764 yil — Jon Uilkes erkin fikr yuritgani uchun Angliya parlamentining jamoatlar palatasidan chiqarib yuborilgan;

🇳🇱 1795 yil —Zamonaviy Gollandiya hududida Bataviya Respublikasi tashkil topgan;

⚔️1806 yil —Yaxshi umid burni Buyuk Britaniya tomonidan bosib olingan;

✈️ 1915 yil — Germaniya xarbiy-havo kuchlari Angliyaga birinchi harbiy reydni o‘tkazishgan;

🚘 1938 yil —AQSHning General Motors kompaniyasi dunyoda birinchi bo‘lib dizel dvigatellarini ceriyali ishlab chiqarishni boshlagan;

📺 1955 yil —AQSH prezidenti Duayt Eyzenxauer Oq uyda dunyodagi birinchi televizion matbuot anjumanini o‘tkazgan;

🇮🇱 1962 yil —SSSR Isroilni josuslik uchun ibodatxonalardan foydalanganlikda ayblagan;

🇮🇳 1966 yil —Indira Gandi Hindiston Bosh vaziri bo‘lgan.

🛢1991 yil — Saddam Xusaynning buyrug‘i bilan Fors ko‘rfaziga 816 ming tonna neft oqizib yuborilgan;

⚔️ 1995 yil —rus qo‘shinlari Grozniydagi prezident saroyini egallab olishgan.

@qiziqfan

🦜 Kakadu va boshqa yirik to‘tilar bolalariga alohida-alohida ism beradi. Ona har bir bolasi uchun alohida chirillab murojaat etadi. Shubhasiz, bolalari ham o‘zining ismini onaning birinchi chirillashidanoq anglay biladi.

@qiziqfan

👩‍🦰 O‘rtacha umr davomida odam boshidan o‘sib chiqadigan bacrha sochlarning umumiy uzunligi 725 kilometrga yetadi.

@qiziqfan

#kun_tarixi

2️⃣0️⃣ YANVAR SANASIDA SODIR BO‘LGAN MUHIM TARIXIY VOQEALAR

⚔️ 1841 yil — ingliz qo‘shinlari Gonkongni egallab olishgan;

🏀 1892 yil— AQSHning Massachusets shtatida ilk basketbol o‘yini bo‘lib o‘tgan;

📌 1893 yil —Londondagi Qirollik institutida Jeyms Devar suyultirilgan gazlarni saqlash uchun idishni namoyish etgan;

📌1921 yil — Dog‘iston Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi, hozirgi Dog‘iston Respublikasi tuzilgan;

🇹🇷 1921 yil —Turkiya davlatining dunyoviy va milliy xarakterini eʼlon qilgan birinchi turk konstitutsiyasi qabul qilingan;

✈️ 1944 yil — Buyuk Britaniya harbiy havo kuchlari Berlinga 2300 tonna bomba tashlagan;

🚫 1980 yil — AQSH prezidenti Jimmi Karter Moskva Olimpiadasiga boykot eʼlon qilgan;

🇦🇿 1990 yil — Sovet qo‘shinlari Ozarbayjon poytaxti Bokuga kirgan (Qora yanvar voqealari);

🗳 1991 yil — Qrimda umumxalq referendumi bo‘lib o‘tdi, uning natijasida Qrim ASSR qayta tiklangan;

📌 1996 yil — Yosir Arofat Falastin maʼmuriyatining prezidenti etib saylangan;

🇸🇾 2018 yil —Turkiya Suriyaning shimolida "Zaytun novdasi" operatsiyasini boshlagan.

@qiziqfan

🐺 Bo’ri 9 kilometr uzoqlikdagi tovushni bemalol eshita oladi.

@qiziqfan

🥔 Kartoshka — Bugun aksar taomlarni kartoshkasiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Biroq kartoshka biz taraflarga yaqin ikki asr muqaddam kirib kelgan xolos. Uni avvaliga noma’lum zamonlarda Janubiy Amerika hindulari madaniylashtirgan. Yevropaga esa birinchi marta 1565-yilda ispan dengizchilari keltirgan.

Avvaliga yevropaliklar bu o‘simlikni ozuqa manbai sifatida emas, balki dekorativ o‘simlik sifatida o‘stirgan. 1800-yilda ham hali Yevropada kartoshka noyob narsa sanalgan va odamlar bayramlarda uni bir-biriga sovg‘a qilgan. 1830–1840-yillarda esa Yevropaning ayrim mamlakatlarida dehqonlar kartoshka ekishga majburlangani uchun g‘alayonlar ham bo‘lib o‘tgan. Uni yomon ko‘rib qolgan fermerlar “jinni olma” deb ham atagan. Hozirda esa bu eng ko‘p ekiladigan ekinlardan biridir.

@qiziqfan

#kun_tarixi

2️⃣1️⃣ yanvar sanasida sodir bo‘lgan muhim tarixiy voqealar

🗡1775 yil —Yemelyan Pugachev Moskvada Bolotnaya maydonida qatl etilgan;

📌 1790 yil— Fransuz shifokori Gilyoten yangi qatl quroli — gilyotinani qo‘llashni taklif qilgan;

⚖️ 1793 yil — Buyuk fransuz inqilobi: Lyudovik XVI millat erkinligi va davlatning umumiy xavfsizligiga qarshi fitnada ayblanib, sud qarori bilan qatl etilgan;

🤝 1920 yil —Birinchi jahon urushidan so‘ng o‘tkazilgan Parijdagi tinchlik konferensiyasi tugagan;

🇯🇵 1925 yil —SSSR Yaponiya tomonidan tan olingan, Yaponiya qo‘shinlari Uzoq Sharqni tark etgan;

🇺🇸 1954 yil —AQSHda dunyodagi birinchi atom suvosti kemasi “Nautilus” ishga tushirilgan;

⚔️ 1968 yil —Vyetnam urushining eng mashhur va ziddiyatli janglaridan biri bo‘lgan Kxesanni qamal qilish boshlangan;

🇮🇹 1977 yil — Italiyada abort qildirishga ruxsat berilgan.

@qiziqfan

😱 Kundalik muloqotda chet ellik suh­batdoshlarni tushunish uchun gaplashilayotgan chet tilidagi taxminan 3 ming so‘zni bilish kifoya.

@qiziqfan

🧠 Miyadan chiqqan nerv impulsi 274 km / soat (76 metr/ soniya) tezlikda harakat qiladi.

@qiziqfan

#kun_tarixi

2️⃣2️⃣ YANVAR SANASIDA SODIR BO‘LGAN MUHIM TARIXIY VOQEALAR

🛡1506 yil— Vatikanda Rim Papasini qo‘riqlovchi shveysarlar otryadi tashkil etilgan bo‘lib, ular hozirgacha faoliyat yuritmoqda;

📌 1863 yil— Polshada yanvar qo‘zg‘oloni boshlangan;

⚔️ 1879 yil— Angliya-Zulu urushidagi Isandlvan jangi sodir bo‘lgan;

🗡 1905 yil — Sankt-Peterburgda "Qonli yakshanba" voqeasi yuz bergan;

📌 1918 yil —Ukraina Markaziy Radasi Ukraina Xalq Respublikasining mustaqilligini eʼlon qilgan;

🇺🇦 1919 yil — Ukraina Xalq Respublikasi va G‘arbiy Ukraina Xalq Respublikasining yagona Ukraina davlatiga birlashishini tantanali ravishda eʼlon qilgan "Zluka akti" yomon tuzilgan;

⚔️ 1944 yil —AQSH va Buyuk Britaniya qurolli kuchlarining Germaniya qo‘shinlariga qarshi Anzio-Nettun strategik harbiy operatsiyasi boshlangan;

💣 1969 yil —SSSR Bosh kotibi Brejnevga nisbatan suiqasd uyuushtirilgan, Qurolli kuchlarning kichik leytenanti Viktor Ilin Leonid Brejnevni o‘ldirishga uringan;

🇺🇸 1973 yil — AQSH Oliy sudi tomonidan abort qonuniylashtirilgan;

🇰🇵 2005 yil — Shimoliy Koreya tashqi ishlar vaziri Kim Ke-Kvan KXDR yadro quroliga ega ekanligini eʼlon qilgan.

@qiziqfan