-💜🦋

Don’t force someone to make time for you.

If they really want to, they’ll find a way.

________________________________________
@realitysensation
@realitysensation

〖💙〗
ደጉ አሓቢዬ

የድህረ ምረቃ ትምህርቴን በምከታተልበት ወቅት ለዚሁ ማሟያ እንዲሆን የመስክ ምርምር ስሠራ ከገጠሙኝ ነገሮች ሁሉ የማልረሳቸው አሉ። ገጠመኞቼን ከመናገሬ በፊት የምርምር ሥራዎቼ ምን ምን እንደነበሩ ለአንባቢ ጠቅለል አድርጌ ማስቀመጡ ታሪኩን ለመረዳት ያግዛል ብዬ አምናለሁ። በሰሜኑ የኢትዮጵያ ክፍል እንደሚታወቀው አብዛኛው የተፈጥሮ ደን ተራቁቶ ሲያልቅ በጥንታውያን አብያተ ክርስቲያናትና ገዳማት ዙሪያ ግን እነዚህ ደኖች ተጠብቀው ዘመናትን መዝለቅ ችለዋል" ወደ ሰሜን ላቀና ተጓዥ እንደነዚህ ዓይነት አገር በቀል ደኖችን አንድ ኣካባቢ ካዬ በመካከሉ ቤተ ክርስቲያን ወይም ገዳም ለመኖሩ እርግጠኛ መሆን ይችላል።....

#ከ_መጸሐፉ_የተወሰደ
@books_centerr
@books_centerr

እነዚህ ደኖች ለዘመናት ተጠብቀው የቆዩበት ምሥጢር ሕዝቡ ለቤተ ክርስቲያኑ ካለው ክብር የመነጨና ቤተ ክርስቲያኗም ጥንቁቅና ምልዑ የሆነ የተፈጥሮ ሐብት ጥበቃ አስተምህሮ ስላላት እንደሆነ ይታወቃል። በአጠቃላይ የጸሎትና የአርምሞ _ የምናኔ የቅዱሳን መናሀሪያ፣ የትምህርትና የእውቀት ስፍራዎች ክርስቲያኖች ከዚህ ዓለም በሞት ሲለዩ የሚያርፉበት መካነ መቃብር በመሆናቸው ኅብረተሰቡ የሚያከብራቸው ናቸው። እነዚህን ደኖች ጠጋ ብሎ ላስተዋላቸው ሰው ለዘመናት የቆዩትን ያክል ወደፊትስ በዚህ ሁኔታ ይቀጥላለ ወይ ብሎ ማሰቡም የማይቀር ነው። ዋናው የምርምር ሥራዬ የሚያተኩረውም በዚህ ዙሪያ ነበር።

በዚህ መሠረት በርካታ ደኖችን እየተዘዋወርኩ ሳጠና አብዛኛዎቹ ደኖች የብቅለት ችግር ያለባቸው ወይም ዘር ችግኝ ሆኖ ችግኙ ዛፍ ሆኖ የሚተካ ለመሆን የሚችልበት ምቹ ሁኔታ የሌለበት መሆኑን ተገንዝቤ ነበር። በአብዛኛው ደኖቹ ከውጭ የሚታዩት ያረጁ ዛፎች ስብስብ እንጅ በችግኝ ደረጃ ተስፋ የሚሆን ተተኪ እንደሌላቸው ለመረዳት ችያለሁ። ስለሆነም የእነዚህ የቤተ ክርስቲያንና ገደማት ደኖች የወደፊት እጣ ፋንታ የሚወሰነው ከታች በሚያድጉትና በሚተኩት ቡቃያዎችና ችግኞች በመሆኑ በቂ ቡቃያና ችግኝ ያለመኖሩ ምሥጢር ምንድን ነው? የሚለው መሰረታዊ ጥያቄ ነው:

ይህ ጥናት በሁለት መላ ምት ተከፍሎ የሚታይ ሲሆን አንደኛው ዘርፍ የልቅ የቤት እንስሳት ግጦሽ መኖሩ፣ በተደጋጋሚ ለመካነ መቃብር ስለሚውሉ እና ሐውልትና...


#ከ_መጸሐፉ_የተወሰደ
@books_centerr
@books_centerr

ቤቶች ስለሚገነቡባቸው ሲሆን ሁለተኛው ደግሞ ዛፎቹ በተፈጥሮ ዘር የመስጠትና ዘሮቹም የብቅለት ችግር ሊያጋጥማቸው ይችላል በሚል የሚደርግ ጥናት የሚመለከት ይሆናል"

በሁለተኛው መላምት ስር የተፈጥሮ Biological and natural የብቅለት ችግር ከምን ይመነል? የሚለውን ለማወቅ ወይም ለመረዳት የዛፎቹን የተፈጥሮ እድገት ዑደት መከተል ይጠይቅ ነበር" በዚህ መሠረት አንድ ዛፍ ያብባል፣ ፍሬ ይሰጣል ፍሬው ወደ መሬት ይረግፋል መሬት ላይ ከረገፈ በኋላ ግማሹ ይበቅላል በቅሎ ችግኝ ሆኖ መልሶ ዛፍ ይሆናል# የቀረው ደግሞ መሬት ውስጥ አፈር ውስጥ ተቀብሮ ምቹ ዘመን ይጠብቃል። በመካከል ዘሩ ዛፉ ላይም ሆኖና መሬትም ከደረሰ በኋላ በእንሰሳት ሊበላ ይችላል# እንግዲህ የብቅለትን ችግር ለመረዳት ይህን ዑደት እየተከተሉ ማጥናት ግድ ይላል። ለምሳሌ በበቂ መጠን ያብባሉ ወይ? የሚያብቡት መቼ ነው? አብበው ሲያበቁስ ያፈራሉ ወይ? ያፈሩት ዘርስ ብዛቱ ምን ያክል ይሆናል? መብቀል የሚችል ዘር ነው ወይ? ይሄ ከሆነ በኋላ መሬት ላይ ካረፈ በኋላ ዘሩ ምን ይገጥመዋል? እንስሳት ይበሉታል ወይስ ወደ አፈር ገብቶ ይቀበራል? ወይስ ይበቅላል ወይ? ከበቀለ ደግሞ ችግኝ ለመሆን ምን ችግር ይገጥመዋል? የሚሉትን ጥያቄዎች መመለስ የጥናት ሥራዬ ዋና ተግባራት ነበሩ።...

#ከ_መጸሐፉ_የተወሰደ
@books_centerr
@books_centerr

እና በዚህ ጥናት አንዱ ገጠመኝ ብዬ የማስታውስው ዛፎቹ አብበው ፍሬ ከሰጡ በኋላ የፍሬው ብዛት ምን ያክል ነው የፍሬጡ ዓይነትስ መብቀል የሚችል (Viable) ነው ወይ? የሚለውን የሚመልስ Phenology And Seed Rain Analysis የሚባለውን የጥናት ዘርፍ ሳከናውን ነበር። ይህም የፎች ለማወቅ ነው። አበባ ዘር ማፍራቱንና ወደ መሬት መራገፉን (እንደ ዝናብ ከላይ የሚወርድ ስለሆነ seed rain ይባላል) ይህን ለማጥናት ዛፎቹ የሚያብቡበትን ጊዜ ከመመዝገብና ማበባቸውን ከማወቅ በተጨማሪ ዘር በሚሰጡበት ጊዜ በደኑ ውስጥ የተለያዩ ቦታዎች በጥናት በተመረጡ እና በዘዴ በተቀመጡ የ50 ሳ.ሜ ዲያሜትር ስፋት ያላቸው ከአቡጀዲ ጨርቅ የተሠሩ ከረጢቶች በክብ መልክ ተዘጋጅተው ይቀመጣለ። ስለዚህ ዛፉ አፍርቶ ሲያረግፍ ዘሩ ልክ ወደ መሬት በሚወድቅበት ዓይነት እነዚህ ከረጢቶች ውስጥ ይገባል።

ከረጢቶቹ ውስጥ የገባው ዘር በየሳምንቱ ለአንድ ዓመት እየተወሰደ የዘር ዓይነትና ብዛት፣ የረገፈበት ወቅት እንደዚሁም ወደ ላቦራቶሪ ተወስዶ መብቀል አለመብቀሉ እየታዬ ይመዘገባል። በከረጢቱ አፍ ስፋት አንፃር ጠቅላላው ደኑ ውስጥ ምን ያክል ዘር ሊመረት እንደሚችል በዓመቱ መጨረሻ መገመት ያስችላል በዚህ መሠረት ያ ደን በሌላ አገር ከተጠናው በሳይንስ ከሚገመተውና ማምረት ከሚገባው የዘር መጠን ጋር ይተያይና ዛፎቹ በቂና ጤነኛ ዘር ያመርታሉ ወይስ አያመርቱም የሚለውን ጥያቄ ለመመለስ ያስችላል።...

#ከ_መጸሐፉ_የተወሰደ
@books_centerr
@books_centerr

እግረ መንገዱንም የዛፎቹ ቅርንጫፍ፣ ቅጠላቅጠል እየረገፈ ከረጢቱ ውስጥ የሚገባውን ወስዶ ደግሞ ዛፎቹ ሲያረጁ ቅጠሎቹ ወደ መሬት ሲረግፉ የሚመጣውን ንጥረ ነገር እና ዑደት (Nutrient Cycling) ለመረዳት ያስችላል።

ይህን ጥናት ለማድረግ በስምንት አብያተ ክርስቲያናት ቁጥራቸው የታወቀ ከረጢቶችን በስርዓት አስቀምጬ በየሳምንቱ እየተመላለስኩ ከረጢት ውስጥ የገባውን እየገለበጥኩ ወደ ላቦራቶሪ እየወሰድኩ አንድ ዓመት ሉ መሥራት ነበረብኝ# አንዳንዱ ከረጢት ባዶውን ሊገኝ ይችላል። ያ ግን የምርምሩ አካል እንጂ ችግር አይደለም።

ከስምንቱ ጥንታዊ አብያተ ክርስቲያናት በአንዱ የአብነት ተማሪዎች የሚማሩትና የሚያስተምሩት ደኑ/ካው ውስጥ ስለነበረ ምናልባት ከውጭ ሰው መጥቶ ከረጢቶቹን እንዳይወስዳቸው ተማሪዎቹ እንዲከታተሉልኝ መርጌታውን አደራ ብዬ ተስማምተን ሄድኩኝ።

መርጌታውን ስለምርምሩ በበቂ መጠን አላስረዳኋቸውም ነበር# ብቻ በየሳምንቱ እየመጣሁ ዘሩን እንደምወስድ ነግሬአቸዋለሁ። በዚህ መሠረት አንድ ወር ያክል በየሳምንቱ እየሄድኩኝ ዘሩን እየገለበጥኩ ስመለስ ይመለከታሉ። እኔም ሰላም እላቸዋለሁ እሳቸውም ሰላም እያሉኝ ከረጢቶቹን ስገለብጥ ያያሉ። እንድ ቀን፡...

#ከ_መጸሐፉ_የተወሰደ
@books_centerr
@books_centerr

“እንዲያው እንደዚህ ዓመት ትዘልቀዋለህ?” አሉኝ በሐዘኔታ

“አዎ አንድ ዓመት እመላለሳለሁ። ከዚህ ከረጢት ውስ የገባውን ዘር ስለምፈልግ በየሳምንቱ መምጣቴ ግዴታ ነው" አልኳቸው።

በዚህ መሠረት አንድ ሁለት ወር ተመላለስኩኝ። ስምንት ጊዜ ማለት ነው" በዘጠነኛው እንደተለመደው ከረጢቱ ውስጥ የገባውን ዘርና ቅጠላቅጠል ለመገልበጥ ስሄድ ደኑ ውስጥ ያስቀመጥኳቸው ከረጢቶች በሉ ከአፍ አስከ ገደፋቸው በዘር እና በቅጠል ተሞልተዋል። ይሕ ለእኔ የሚገመትም የሚጠበቅም አልነበረም# ምክንያቱም ያን ያክል በከረጢቱ የሚሞላ ሀር የሚገኝ ከሆነ ተአምር እንደማለት ነውና በጣም ተደንቄ ይሄ ሊሆን አይችልም? እንዴት ይህን ያክል ዘርና ቅጠል በሳምንት ይረግፋል? እያልኩ ከራሴ ጋር በጥያቄ ስፋጠጥ ድምጼን ሰምተውኝ ኖሮ እኒህ መርጌታ ተማሪዎቻቸውን አስከትለው መጡ። ሰላምታ ከሰጡኝ በኋላ መገረሜን ሲያዩ “ምነው?"

አለኝ። “አይ ደንቆኝ ነው" ይህን ያክል ዘር እንዴት ተገኘ ብዬ እያሰብኩ ነው" ስላቸው:

“እ ነው?" አሉና “እኔማ እንዲያው በየሳምንቱ መንከራተትህ ሲያሳዝነኝ ጊዜ ለምን እኛ አንሰበስብለትም ብዬ ተማሪዎችን...

#ከ_መጸሐፉ_የተወሰደ
@books_centerr
@books_centerr

በየዛፉ አሰማርቼ ሽምጥጠን ከመሬት ያለውንም እያፈስን እኛ ሞልተንልህ እኮ ነው አሌኝ።

ይህን ስሰማ ብው አልኩ። ለወዲያው የምይዘውን የምጨብጠውን አጣሁ" ምክንያቱም ያዚያን ሳምንት ምርምር አውጥቼ መድፋት ስለሚኖርብኝ ነው" የዛን ሳምንት መረጃ ለማግኘት ደግሞ በሚቀጥለው ዓመት በዛችው ወቅት መጠበቅ ሊኖርብኝ ነው" ወይም ሁለተኛው ደካማ አማራጭ የዚህን ሳምንት መረጃ መተው ይሆናል" ለማንኛውም በምርምሬ ሥራ ላይ ትልቅ ጥፋት ትልቅ በደል ነበር።

እርሳቸውም ቀጠል አደረጉና

“መቼም የሚበቃህ ይመስለኛል ተንግዲህ አትመላለስም "

አሌኝ።

እሳቸው በደግነታቸው ለእኔ ያደረጉት እርዳታ የእኔን የምርምር ሥራ የሚያጠፋና የሚያወድም እንደሆነ አልተረዱትም ነበር። ተግባራቸው ለእኔ ጥፋት እንደሆነ ብረዳም ይህን ያደረጉት ደግሞ እኔን ለማገዝ ለእኔ ባላቸው ሐዘኔታ በመሆኑ የእሳቸው ደግነትና የምርምር ሥራዬ ላይ የደረሰው ጥፋት አንድ ላይ አዕምሮዬ ውስጥ ገብቶ ጭንቅላቴን ናጠው።

“በዓለም ላይ ትልልቅ ጥፋቶች የተፈጸሙት በጎ ሓሳብ ባላቸው ሰዎች ነው የሚባለው ለዚህ ይሆን? በጎና ቅን ሓሳብ በዕውቀት በጥበብና አርቆ በማዬት ካልታሰበ መጨረሻው ጥፋት ሊሆን ይችላል። ወደ ገሃነም የሚወስደው መንገድ...

#ከ_መጸሐፉ_የተወሰደ
@books_centerr
@books_centerr

በቅንነትና በየዋህነት የተገነባ ነው የሚባለው ለዚህ ነ እያልኩ ብዙ ተብሰከሰኩ።

ሰከን ብዬ ሳስብ ደግሞ በተንኮል ከመነጨው የይሁዳ መሳም

ይልቅ በቅንነት የሆነው የሙሴ መግደል ይሻላል የሚለው አባባል ሞገተኝ። እንዲያውም ኢማኑኤል ካንት የተባለው ፈላሰፋ ስለ ደግነትና

ሞራሊቲ ሲገልጽ፣

“ደግነትና ሞራሊቲ የሚለካው በሚያመጣው ወይም በሚያስከትለው ውጤት ሳይሆን ድርጊቱ በተፈጸመበት መንፈስ ብቻ ነው በጎ ሐሳብ ውጢት ባይኖረው እንኳን እንደ እንቄ ያበራል። በጎ ሐሳብ በራሱ መልካም ነውና።

Moral worth of an action depends on motive. A good will isn't good because of what it effects or accom plishes, it's good in itself. Evenif by atmost effort the good will accomplishes nothing it would still shine like a jewel for its own sake as something which has its full value in itself enA

እንደ ካንት አባባል በበጎ የታሳበን፡ መጥፎ ውጢት አያባላሸውም፤ በሌላ በኩል መጥፍ እሳቤን፡ መልካም ውጤት አያስተካክለውም ነው" ምሳሌ ሲሰጥ...

#ከ_መጸሐፉ_የተወሰደ
@books_centerr
@books_centerr

“አንድ ባለሱቅ በርካሽ የሚሽጥን እቃ ተመሳሳይ ከሆነና በውድ ከሚሸጥ ዕቃ ጋር ቀላቅሎ ለመሸጥ አስቦ ድንገት ደንበኞቼ ዕቃውን ለይተው ቢያውቁት ለወደፊቱ ደንበኝነታቸውን ያቋርጡብኝና ገቢዬ ይቀንሳል› ብሎ ማጭበርበሩን ቢተዎው የተወበት ምክንያት ከራስ ወዳድነት አንጻር በመሆኑ ውጤቱ መልካም ቢሆንም አያስመሰግነውም” ይላል።

ተረጋግቼ ይህን ሁሉ ሳስበው ከእርሳቸው ደግነት የሚበልጥ ጉዳይ እንደሌለኝ ተረዳሁና መቀየሜን ተውኩት። ራሴን እንደምንም አረጋጋሁና የምፈልገው ዝም ብሎ ዘር ብቻ ሳይሆን እራሱ በተፈጥሮ የሚገባውን እንደሆነ ለወደፊቱ እንዲያ እንዳያደርጉ የምርምሩን ሐሳብ አስረዳኋቸሁ። በዚህ ሂደት የራሴ ጥፋት ወለል ብሎ ታየኝ" ይህን ገለጻ ቀደም ብዬ ማድረግ ነበረብኝ። የሀገራችን ተመራማሪዎች የተለመደ ተራ ስህተት ነበር። እርሳቸውም ሁኔታውን ሲረዱ በአድራጎታቸው ተጸጽተው “አላዋቂ ሳሚ ንፍጥ ይለቀልቃል ማለት ይኼ አይደል?" አለኝ ደጉ መርጌታ!
#ከ_መጸሐፉ_የተወሰደ

📚✨

______________________________________________
@books_centerr
@books_centerr

...የሀገር መሪዎች፣ የሃይማኖት እና የእምነት መሪዎች፣ የፖለቲካ ድርጅት መሪዎችº አንቃዒና አንቃሂ ሊሆኑ ይገባቸዋል። አንቃዒ ሕዝቡን የሚያነቃ፣ ንቅሐተ ሊና የእስተሳሰብ ንቃትን የሚፈጥር፣ ቅንነትና መልካምነትን አፍላቂ ነው ለመልካም _ አስተሳሰብ መንገድ ሠንጣቂ፣ መንገዱን የሚያውቅ፣ በመንገዱም የሚሄድና ለሌሎችም ቅን የሆነውን መንገድ አንቅቶ የሚያሳይ ነው። ይህ ይፈጸም ዘንድ መሪዎች በኣንቃዒነት ላይ አንቃሂነትን መደረብ አለባቸው: አንቃሂነት የተኛውን መቀስቀስ ነው የሞተውንም ማስነሳት ነው ሕዝብ አስነሺ ይሻል። በሐሳብ እንዳይሞት አንቅሆ ያስፈልገዋል። የመሪዎች፣ የአስተዳዳሪዎች ብሎም የመምህራን ኃላፊነት ሕዝብ የትናንት ማንነቱን ረስቶ በዛሬ ከንቱነት ፈዝዞ የነገ አሳቢ እንዳይሆን ከያዘው የኅሊና እንቅልፍ ይነሣ ዘንድ hንቃሐን መሆን ይገባቸዋል። ይልቁንም ለዛሬይቱ ኢትዮጵያና ሕዝቧ ይህ የግድ ነው።

#ከ_መጽሐፉ_ውስጥ_ገጽ_የተወሰደ

📚✨
_____________________________________________
@books_centerr
@books_centerr

〖🥀〗

ᴇᴠᴇʀʏᴛʜɪɴɢ ʜᴀᴘᴘᴇɴѕ ғᴏʀ ᴀ ʀᴇᴀѕᴏɴ, ʙᴜᴛ ѕᴏᴍᴇᴛɪᴍᴇѕ ᴛʜᴇ ʀᴇᴀѕᴏɴ ɪѕ, ᴛʜᴀᴛ ʏᴏᴜ'ʀᴇ ѕᴛᴜᴘɪᴅ ᴀɴᴅ ʏᴏᴜ ᴍᴀᴋᴇ a ʙᴀᴅ ᴅᴇᴄɪѕɪon

@realitysensation
@realitysensation

〖💙🤍💜〗

ዛሬ የተሰጠን ቀን ከነገ የተሻለ ነው።

@realitysensation
@realitysensation

〖🐾〗

YOU ARE THE CREATOR OF YOUR OWN DESTINY'S.


@REALITYSENSATION
@REALITYSENSATION

〖🐾〗

When you are the owner of your smile,
No one can make you cry:)

@realitysensation
@realitysensation

-💖✨

They are always special,
But can't bring them back🖤
____________________________
@realitysensation
@realitysensation