همکاری‌های علمی بین‌المللی، از جمله پروژه‌های باستان‌شناسی مشترک، بر پایۀ اصول شفافیت، اعتماد متقابل و احترام به حاکمیت ملی کشورها شکل می گیرند و نقش مهمی در حفاظت از میراث فرهنگی و گسترش نتایج پژوهش‌های علمی ایفا می‌کنند. مطابق مواد ۳، ۴ و 5 این طرح، هرگونه ارائۀ اطلاعات، گزارش یا آمار به نهادهای غیر ایرانی یا تابع خارج بدون مجوز وزارت اطلاعات ممنوع بوده و «مرتکب به حبس و محرومیت دائمی از شغل مربوط محکوم می‌گردد». همچنین هرگونه همکاری با سایر نهادهای غیرایرانی، از جمله ارسال نمونه‌های پژوهشی و باستان‌شناسی به نهادهایی که در فهرست مجاز وزارت اطلاعات نام آن‌ها ذکر نشده است، ممنوع و مشمول مجازات خواهد بود. اجرای چنین قانونی، در عمل به معنای انسداد ارتباطات علمی ایران با جهان و توقف همکاری‌های پژوهشی در حوزه‌هایی مانند باستان‌شناسی، دیرینه اقلیم‌شناسی، ژنتیک و علوم میان‌رشته‌ای مرتبط با فهم زیست انسان است.

ما تأکید می‌کنیم که همکاری‌های علمی بین‌المللی باید بر اساس معیارهای علمی و اخلاق حرفه‌ای، نه نگاه‌های امنیتی یا محدودکننده، تنظیم شوند. مشارکت پژوهشگران ایران در پروژه‌های بین المللی، یکی از ابزارهای اصلی انتقال دانش، ارتقای استانداردهای پژوهشی و حفاظت از میراث فرهنگی این سرزمین است. هرگونه محدودسازی یا جرم انگاری ارتباطات علمی نه تنها به زیان جامعۀ دانشگاهی ایران خواهد بود، بلکه به اعتبار علمی و فرهنگی ایران در عرصه بین‌المللی آسیب جدی وارد می‌کند.

در نهایت، اگر هدف واقعی صیانت و حفاظت از میراث و فرهنگ ایران است، راه آن بستن درها نیست، بلکه گشودن آن به روی همکاری، دانش و تعامل فرهنگی است. دفاع از منافع و هویت ایران در عرصۀ جهانی زمانی ممکن است که ایران در گفتگوی فرهنگی و علمی فعال باشد. هر صدایی که خلاف این مسیر را تبلیغ کند، در عمل نه مدافع، بلکه مانع رشد و اعتلا و صیانت فرهنگ و هویت ایران است.

جامعۀ باستان‌شناسی ایران از دولت و مجلس شورای اسلامی می‌خواهد پیش از تصویب نهایی این طرح، با جامعۀ علمی و نهادهای فرهنگی کشور مشورت کنند تا از تصویب قوانینی که به انزوای علمی و تضعیف همکاری‌های بین‌المللی منجر می شود، جلوگیری گردد.

@SocietyIranianArchaeology

کاروانسراهای ثبت جهانی آهوان در سایه بی‌توجهی مسئولان، در معرض نابودی قرار دارند

فروش قناتِ کاروانسرای جهانی
| مریم فاخر |

🔺«قنات مرتبط با یکی از کاروانسراهای آهوان به فروش رفته است.» این را «هادی احمدی‌ روئینی»، مدیر پایگاه میراث جهانی کاروانسراهای ایران، در نشست «میراث فراموش‌شده» که به بررسی وضعیت دو کاروانسرای آهوان سمنان اختصاص داشت، می‌گوید. به‌گفته او، هیچ نظارتی بر عملکرد مالک این دو کاروانسرا که «ستاد اجرایی فرمان امام» است و اقدام به فروش بخش‌هایی از این میراث ملی و جهانی کرده، وجود ندارد: «حتی در گذشته آگهی فروش این بناها در روزنامه‌ها و سایت‌ها منتشر شده، هدف فقط فروش است. اما چه چیزی را می‌خواهند بفروشند؟ بنای تاریخی که متعلق به همه مردم است؟»

🔺«این کاروانسراها وضعیت خوبی ندارند و اصلاً در شأن ارائه جهانی نیستند. آیا وضعیت کاروانسرایی که ثبت جهانی شده، باید این باشد؟ قسمت‌های زیادی در سقف‌ها سوراخ شده و ممکن است باز هم تخریب شود. مالک آن‌ که یک نهاد دولتی است؛ سال‌هاست آن‌ را رها کرده و اگر همین‌طور باقی بماند، از بین می‌رود. این مکان تاریخی حتماً باید مرمت و نگهداری شود.» این را «محمدمهدی کلانتری»، دبیر پویش ملی نجات بناها و بافت‌های تاریخی ایران، درباره وضعیت دو کاروانسرای آهوان سمنان می‌گوید.

🔺«هادی احمدی‌ روئینی»، مدیر پایگاه میراث جهانی کاروانسراهای ایران، در جواب این سؤال که چه برنامه‌ای برای حفاظت از این دو کاروانسرا دارید، می‌گوید: «این مجموعه هزار سال است که همین‌طور باقی مانده است. اگر در این چندسال بی‌پولی هم همین‌طور باقی بماند و مرمت نشود، اتفاقی برای آن رخ نمی‌دهد. در حال حاضر حفاظت از کاروانسراها اولویت دولت نیست و این اولویت را مردم تعیین می‌کنند.»

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/141127

#میراث_فرهنگی #محیط_زیست #گردشگری #پیام_ما

@payamema

نعره غول های آهنین ، تن تاریخ را در شیراز می لرزاند

فعالیت یک‌ساله تاورکرین در قلب بافت تاریخی شیراز و لرزه بی‌وقفه فعالیت جرثقیل غول‌پیکر پشت سرای مشیر و خانه‌های تاریخی ادامه دارد.
این جرثقیل درست چسبیده به بنای ثبت‌ملی‌شده سرای مشیر و در مجاورت خانه‌های تاریخی ثبت‌شده‌ای چون خانه صدرایی (هتل بوتیک زیبا) و فروغی قرار دارد. اما با وجود اعتراض‌های پیاپی مالکان این بناها طی یک‌سال گذشته، نه‌تنها اقدامی مؤثر برای توقف فعالیت آن انجام نشده، بلکه تاورکرین همچنان در این محدوده تاریخی مستقر و مشغول به کار است.

در این ساخت‌وساز در بافت تاریخی، تخلف دو نهاد شهرداری منطقه هشت و اداره‌کل میراث فرهنگی فارس در صدور مجوز صددرصدی ساخت یک بنا همراه با گودبرداری عمیق در پشت سرای مشیر آشکار است. این نوع گودبرداری عمیق در بافت تاریخی در حریم درجه‌یک تخلف محسوب می‌شود.

https://shahrmardomdaily.ir/?p=87955

یونسکو: ما نگران تخت جمشید هستیم / نامه‌های هشدار آمیز به وزارت میراث فرهنگی ارسال شده‌است (+فیلم پاسخ دبیرکل)

فیلم گزارش را اینجا ببینید: asriran.com/004dgC

📽 ویدئوهای دیدنی دیگر در کانال های آپارات و یوتیوب عصر ایران
👇👇👇
https://www.aparat.com/asriran/videos

youtube.com/@asriran_official/videos

@MyAsriran

گزارش اختصاصی
🎥 معدن‌کاری در نزدیکی جایی که شاهان ساسانی تاجگذاری می‌کردند / ردپای ۴ درصدی‌ها یا آقا زاده‌ها : چرا حتی دادستانی هم نمی‌تواند جلوی تخلفات یک معدن خاص در تکاب را بگیرد؟ (فیلم)

▪️حسن ظهوری

🔹معدن قزل‌قشلاق در نزدیکی چند اثر تاریخی از جمله قرمزتپه، که در فهرست میراث ملی ثبت شده، و «زندان برنجه»، یک اثر طبیعی با گودالی شبیه به استخر تخت سلیمان، قرار دارد. فاصله معدن تا کوه سنگر کمتر از ۵۰۰ متر است، منطقه‌ای که بخشی از حریم تاریخی تخت سلیمان محسوب می‌شود، جایی که روزگاری محل تاجگذاری شاهان ساسانی بود.

فیلم گزارش را اینجا ببینید: asriran.com/004dj0

📽 ویدئوهای دیدنی دیگر در کانال های آپارات و یوتیوب عصر ایران
👇👇👇
https://www.aparat.com/asriran/videos

youtube.com/@asriran_official/videos

@MyAsriran

دیدگاه استاد دکتر عبدالمجید ارفعی درباره رواج جشن‌های بیگانه در میان ایرانیان به‌جای جشن‌های ایرانی


عبدالمجید ارفعی
زاده ۹ شهریور ۱۳۱۸ اِوَز #فارس
پژوهشگر و متخصص زبان‌های باستانی
پدر کتیبه‌خوانی ایران زمین

https://www.tg-me.com/parsomad

‍ اصالت زیر تیغ بی‌برنامگی، اکریلیک و پارالویید!
فاجعه مرمت در گنبدهای تاریخی مراغه

مراغه، یکی از گنجینه‌های معماری ایران و شهرت‌یافته به «شهر گنبدها»، امروز با خطر جدی دست‌کاری‌های غیرمسئولانه در قلب هویت تاریخی خود روبروست. گزارش‌های مستند و میدانی، پرده از یک فاجعه مرمتی در دو بنای ارزشمند، یعنی گنبد سرخ و گنبد غفاریه، برمی‌دارد. این اقدام نه تنها از ریشه غیراصولی است، بلکه اصالت و ارزش این آثار ملی را به شدت خدشه‌دار کرده است. بر پایه گفت‌وگو با کارشناسانی که نخواستند نامشان آورده شود. مشکلات مرمتی ایجادشده درباره بناهای تاریخی مراغه آورده می‌شود. لازم به ذکر است که پیش‌از این، این مشکلات به پژوهشگاه میراث‌فرهنگی هم ارسال شده اما تا کنون اقدامی صورت نگرفته است:
مرمت یا تخریب؟ نقض آشکار اصول فنی:
انتقاد اصلی متوجه روند مرمتی است که در غیاب کامل "طرح مصوب" و با تکیه بر تصمیمات سلیقه‌ای و غیرعلمی انجام شده است.
گنبد سرخ، قربانی بی‌سوادی فنی:
کتیبه‌های این بنای سلجوقی، که سند هویت معماری آن هستند، به طور فاجعه‌باری با گل اخرا رنگ‌آمیزی شده‌اند. این اقدام ناشی از "عدم خوانش دقیق و شناخت شیوه مرمت" است و نشان می‌دهد که مجریان حتی ابتدایی‌ترین درک از تاریخ‌شناسی و مرمت آثار تاریخی نداشته‌اند.
گنبد غفاریه، پوشیده از رنگ نامناسب اکریلیک و تثبیت‌کننده آسیب‌زا:
در این بنای ایلخانی، به جای استفاده از ملات و آجرهای لعابدار اصیل، ستون‌ها با رنگ اکریلیک پوشانده شده‌اند. نگران‌کننده‌تر آنکه، برای «استحکام‌بخشی و ثبات این رنگ اکریلیک نامتجانس»، ماده شیمیایی پارالویید (Paraloid) نیز به آن افزوده شده است. اکریلیک و پارالویید، موادی کاملاً غیرمتجانس و آسیب‌رسان هستند که به وضوح با آثار ریزش بر روی سنگ‌ها، چهره زشت یک "مرمت غیرحرفه‌ای" را به نمایش گذاشته و جلوه تاریخی بنا را به‌طور اسفباری مخدوش کرده است.
هشداری برای آینده:
بخش تکان‌دهنده‌تر حکایت از اهمال و بروکراسی فلج‌کننده در میراث فرهنگی دارد. به‌رغم ارسال گزارش‌های تصویری و نامه‌نگاری رسمی در تاریخ ۲۲ مهرماه به نهادهای عالی‌رتبه، روند این اقدامات همچنان ادامه دارد.
این تعلل در مواجهه با تخریبی که هر لحظه بر شدت آن افزوده می‌شود، پرسش‌های جدی را مطرح می‌کند: چرا به‌رغم هشدارهای رسمی، روند آسیب‌رسان متوقف نشده است؟ آیا منافع شخصی یا بی‌کفایتی مفرط، مهم‌تر از حفظ هویت ملی است؟
نگرانی مضاعف، داربست‌های گنبد کبود و برج مدور:
در حال حاضر، گنبد کبود و برج مدور مراغه نیز داربست‌گذاری شده‌اند و در مسیر شروع مرمت قرار دارند. با توجه به فاجعه اخیر در گنبد سرخ و غفاریه، جامعه تخصصی میراث فرهنگی به شدت نگران است که این دو گنجینه نیز قربانی همین «بی‌برنامگی و بی‌سوادی فنی» شوند. متخصصان عمیقاً امیدوارند که پیش از هر اقدام جدیدی، طرح‌های مرمتی اصولی و مصوب تهیه و به کار گرفته شود تا تاریخ مراغه زیر تیغ این مرمت‌های سلیقه‌ای، بیشتر اضمحلال پیدا نکند.
معماری مراغه در آستانه اضمحلال
این کارشناسان اعلام می‌کنند که ادامه چنین اقداماتی، اصالت معماری و ارزش تاریخی گنبدهای ثبت‌شده مراغه را به‌شدت خدشه‌دار و غیرقابل جبران خواهد کرد و باید فوراً با عوامل این تخریب برخورد قاطع شده و متخصصان واقعی برای نجات این گنجینه‌های ملی وارد عمل شوند.

بازخوانی آثار «واحد خاکدان» نقاشی که اشیای خاموش را زنده کرد

چگاسفلا؛ آزمونِ «سواد میراثی» ما
| عباس مقدم |

🔺این روزها در گفتار برخی مدیران میراث‌فرهنگی، واژه‌ای تازه زیاد شنیده می‌شود: «سواد میراثی». واژه‌ای پرطمطراق اما بی‌تعریف. هیچ‌کدام از گویندگانش تاکنون نگفته‌اند دقیقاً یعنی چه، شاید چون خودشان هم نمی‌دانند. برای من اما رفتار همان مدیران با یکی از مهم‌ترین محوطه‌های پیشاتاریخی ایران، چگاسفلا، معنای تازه‌ای از این واژه ساخته است.

🔺«سواد میراثی» یعنی بی‌اعتنایی به ارزش‌های باستان‌شناختی مهم‌ترین سند ما از دیرینگی تمدن در کرانه‌های دریای پارس؛ یعنی بی‌توجهی به اصول و ضوابطی که پیش از ما تصویب شده تا چنین اثری برای نسل‌های آینده بماند؛ یعنی حذف تجربه مفید، کنار زدن نیروی انسانی دلسوز و اتکای بیش‌ازحد به تصمیم‌هایی که بیشتر بر ندانستن استوارند تا بر آگاهی.

🔺سال‌ها پیش، از اواسط دهه ۸۰ بارها هشدار داده بودم که در نزدیکی دریای پارس، در دشتی که زیدون نام دارد، محوطه‌هایی نهفته است که می‌تواند بخشی از پازل پیش‌ازتاریخ تا دوران عیلام را در جنوب ایران تکمیل کند. از همان زمان، وسعت چشمگیر یکی از این محوطه‌ها، چگاسفلا، ذهنم را درگیر کرد. هر باستان‌شناسی می‌داند گستردگی یک محوطه شش‌هزارساله، فقط انباشت آثار نیست؛ نشانه‌ای است از تمرکز، پیچیدگی فرهنگی و تداوم زیست.

یادداشت کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/141318

#میراث_فرهنگی #باستان_شناسی #آثار_باستانی #چگاسفلا #پیام_ما

@payamema