جویندگان گنج شهر بزرگ ساسانی را سوراخ سوراخ کرده‌اند

شهر باستانی «غندجان» در استان فارس که یکی از بزرگترین شهرهای دوره ساسانی محسوب می‌شود، سال‌هاست شاهد جولان حفاران غیرمجاز و جویندگان گنج بوده است. در تازه‌ترین موارد، فعالان میراث‌ فرهنگی از حفاری‌های جدیدی در نزدیکی یکی از بناهای تاریخی این شهر خبر می‌دهند. در یک پایش سطحی جدید، حدود ۴۰ گودال تازه شناسایی شده است.

isna.ir/xdTSkL

https://www.tg-me.com/reesjomhoormiras

هویت‌کُشی با مرمت؛ بناهای ارزشمند تهران زیر تیغ بازسازی‌های عجیب!

🏛️ تهران هر روز بخشی از هویت معماری خود را از دست می‌دهد. این بار اما خطر از جانب لودرها نیست، بلکه مرمت‌های غیراصولی و سلیقه‌ای است که بناهای ارزشمند و مدرن پایتخت را تهدید می‌کند.

🗣️ فعالان معماری در استودیو کالک، با مستند کردن این روند، زنگ خطر را به صدا درآورده‌اند. به گفته آن‌ها:

میراث معماری مدرن تهران، یکی‌یکی قربانی تصورات سطحی از بازسازی شده‌اند... به‌جای حفاظت و احیای هویت معماری‌، با حجم زیادی از تزیینات بی‌ربط و تصمیم‌های سلیقه‌ای مواجه می‌شوند.

🏛️ نتیجه این بازسازی‌ها، بناهایی سردرگم و بی‌هویت است که نه مدرن هستند و نه سنتی. این فرایند نه تنها به روح اولیه بنا آسیب می‌زند، بلکه حافظه جمعی شهروندان از تاریخ معماری پایتخت را نیز مخدوش می‌کند.

📌 روایت تصویری از سرنوشت معماری مدرن تهران در کجارو

✈ @kojaro

به‌رغم وعده‌های وزیر میراث‌فرهنگی و وزیر راه‌‌وشهرسازی بار دیگر حریم مهمترین محوطه کاشان در خطر کوچک‌سازی قرار گرفت

آشفتگی خواب ۸ هزارساله مردگان سیلک

🔺|پیام ما| «سیلک» را بی‌شک بسیاری از ایرانیان و خارجیانی که به کاشان سفر کرده‌اند، دیده‌اند؛ چرا که یکی از مهمترین محوطه‌ها و جاذبه‌های گردشگری باستانی‌ ایران است. این محوطه اگرچه رازهای مگویی از ۸ هزارسال پیش تا امروز در دل خود دارد اما سال‌هاست که گسترش شهر و افزایش ساخت‌وسازها و تغییر کاربری‌ها حریم آن را در خطر قرار داده است. در چند سال گذشته رونق اقتصاد گردشگری کاشان در اطراف این محوطه که بی‌شک مدیون آن است، به قدری افزایش پیدا کرد که بسیاری از مالکان خواستار مطالبات جدیدی برای ساخت‌وساز شدند. بهمن سال ۱۴۰۳ بود که رضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی صدای این مطالبات را شنید اما از آنجایی‌که حفظ حریم این محوطه در حیطه حکمرانی به معنای صیانت از هویت ملی همه مردم ایران است، قرار شد تا با همکاری وزارت راه و شهرسازی به مالکان و صاحب زمین‌ها و باغ‌های اطراف زمین معوض داده و زمین‌های اطراف آزاد و حریم این محوطه حفظ شود. با این وجود چندی پیش بار دیگر بحث کوچک‌سازی حریم پیش کشیده شد با یک مطالبه مشخص: وزارت راه تا امروز به وعده‌های خود در دادن زمین‌های معوض عمل نکرده، بنابراین باید حریم کوچک شود. سرانجام سه‌شنبه (۱۵ مرداد) بار دیگر نشستی برگزار شد تا در این زمینه تصمیم‌گیری شود و همین امر بار دیگر خواب آرام مردگان این محوطه و دوستداران میراث‌فرهنگی ایران را آشفته کرد. هر چند که درنهایت مدیر پایگاه سیلک، به «پیام ما» این نوید را داد که همچنان به شرط همراهی وزارت راه برای اعطای زمین معوض به تمامی مالکان زمین‌های حریم سیلک این کوچک‌سازی منتفی شده است. اما این تهدید مثل شمشیر داموکلس، همچنان برای حریم سیلک به قوت خود باقی است. از طرفی تصمیمی که در جلسه شورای فنی گرفته شده، مربوط به زمین‌های تعاونی مسکن دارایی است که تنها شامل ۵ هکتار از زمین‌های حریم سیلک است و هنوز تکلیف مابقی زمین‌ها مشخص نشده است.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/136999

#میراث_فرهنگی #سیلک #کاشان #پیام_ما

@payamema

💠شامگاه جمعه، ۱۷ مرداد، مقابل موزه هنرهای معاصر تهران؛ سخت است که باور کنیم سقوط آزاد کیفیت زندگی در تهران و به آشوب کشیدن پهنه‌هایی از این دست، که اندک مجالی برای زیست فرهنگی طبقه متوسط شهری فراهم می‌کنند، تعمدی نیست!

در این‌باره، مقاله کوتاه «بمبئی‌سازی پنهان در کلان‌شهرها» را بخوانید: https://www.tg-me.com/nafetehroon/2644

🔺تلگرام و اینستاگرام ناف تهرون @nafetehroon

‍ 🔺ساخت پاساژ در حریم یک اثر سلجوقی!

‼️آیا عرصه و حریم مسجد جامع شش‌ناوه تفرش تغییر کرده است؟!

🖋#سعيد_حيدری:باستان شناس و كنشگر ميراث فرهنگی

🔸میراث‌باشی: مسجد جامع شش ناوه واقع در شهرستان تفرش در مرداد ماه سال ۱۳۷۹ با شماره ٢٧٧١ در فهرست آثار ملی قرار گرفت. ساخت اوليه بنا به دوره سلجوقيان باز می‌گردد. كارشناسان بر اين باورند كه هرجا كه مسجد جامع وجود دارد دليل بر اهميت آن مكان است.

🔸اين در حالی است كه به تازگی در حريم نزديك به عرصه این مسجد،  يك پاساژ تجاری به منظور كسب درآمد برای مسجد درحال ساخت است كه اين كار غير اصولی اشتباه و به باور ديگر جنايت در باستان شناسی است چرا كه با تخريب لايه‌های باستانی ديگر این لایه ها قابل ترميم نیست و بسياری از اطلاعاتی كه در لايه‌های باستانی وجود داشت از بين رفت و ديگر قابل جبران نیست.

🔸برای من بعنوان يك باستان شناس قابل توجيه نيست كه يك اثر تاريخی ارزشمند را به خاطر كسب درآمد جهت كمك هزينه به مسجد نابود كنند. پیش از اين درآمد مسجد جهت تعميرات و غيره از كجا تامين می‌شد؟ مشخصا بخشی را خيرين به عهده می‌گرفتند و بخشی را ميراث فرهنگی تقبل می كرد.

🔸بنابراین ساخت اين پاساژ تجاری به بهانه كمك هزينه به مسجد كاملا مجهول و پرسش برانگيز است. من مراتب را از مدير كل ميراث فرهنگي استان مركزی پيگير شدم به گفته ایشان برای ساخت اين بنا قبلا مجوز صادر شده است اما  صرف اينكه اين مجوز در زمان مدير كل پیشین صادر شده دلیل نمی‌شود تا مدیر کل فعلی نسبت به ساخت اين بنا بی‌تفاوت باشد و از اهميت عرصه و حريم يك اثر تاريخی با این تاریخچه چشم‌پوشی کند.

🔸طبق پیگیری‌های بنده از رئيس اداره ميراث فرهنگی تفرش ايشان فرمودند مجوز ساخت اين بنا توسط شورای فنی صادر شده است. از ايشان پرسيدم شورای فنی استان يا وزارت جواب ندادند. طبق شنيده‌ها  ظاهرا در  عرصه و حريم بنا اصلاحاتی صورت گرفته و مجوز صادر شده است.

🔸البته اگر اين اصلاحات در زمان وزير پیشین صورت گرفته جای تعجب نيست! کارنامه این گروه در حفظ عرصه و حریم چندان قابل دفاع نیست. به هر حال به خاطر صيانت از آثار ميراث فرهنگی اينجانب از طريق وزراتخانه پيگيری کردم كه در دست بررسی است.

  🔸اميدوارم افرادی كه برای حفظ آثار تاريخی بخصوص افرادی كه جان و قلبشان برای تاريخ و فرهنگ و تمدن ايران می‌تپد بی‌‌تفاوت نباشند.

http://instagram.com/miras_bashi
@mirasbashi

روزگار عجیبی است

شهرداری ابرکوه با تخریب سردر بقعه ثبت ملی سیدون علی نقیا و تخریب بافت تاریخی ثبت ملی پیرامونی این بقعه، برخلاف مصوبه تعیین محدوده برای 168 شهر تاریخی شورایعالی معماری و شهرسازی، اقدام به تعریض معبر نموده است. و در واکنش به تهیه گزارش پویش ملی نجات میراث فرهنگی ابرکوه از این اتفاق، اقدام به شکایت قضائی از محمدمهدی کلانتری مبنی بر افترا، توهین به مقامات و مامورین و نشر اکاذیب رایانه ای نموده است.
در بی عملی و سکوت و ترک فعل های مکرر وزارت میراث فرهنگی که دست تخریب گران باز گذاشته شده است، نهادهای تخریبگر به جای پاسخگوئی و محاکمه شدن برای تخریب آثار ملی، پا را فراتر گذاشته و علیه دوستداران میراث فرهنگی اقدام به شکایت می کنند.
تاریخ و آیندگان این حجم از هماهنگی و تبانی ارگان های متولی برای تخریب هویت تاریخی ایران را فراموش نخواهند کرد.

پویش ملی:
#نجات_میراث_فرهنگی_ابرکوه
Instagram: @Nejate.Mirase.Abarkuh
Telegram: www.tg-me.com/Nejate_Mirase_Abarkuh

استان فارس در دوراهی؛اقتصاد امروز یا میراث فردا؟

خبرگزاری ایرنا:فرزانه قنبر دزفولی

توسعه فعالیت‌های معدنی و صنعتی در استان فارس اگرچه می‌تواند به رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی کمک کند اما زمانی که این فعالیت‌ها در مجاورت یا حریم آثار باستانی صورت می‌گیرد، نگرانی‌های جدی در میان متخصصان و فعالان حوزه میراث فرهنگی ایجاد می‌کند؛ مساله‌ای که در ماه‌های اخیر بارها مطرح شده و واکنش‌های مختلفی را میان نهادهای ذیربط برانگیخته است.

یک پژوهشگر میراث فرهنگی هم در نامه‌ای که اخیراً خطاب به استاندار نوشته و نسخه‌ای از آن را هم در اختیار خبرگزاری ایرنا گذاشته برای بار دیگر گلایه خود از معدن‌کاوی در محدوده اماکن میراثی را مطرح کرده و گفته معدن کاوی در استان زرخیز پارس که خاستگاه سه تمدن باستانی است و در دوران اسلامی نیز این سرزمین از جایگاه والا و بلندی از دیدگاه تاریخ،فرهنگ،ادب و هنر برخوردار است و کارشناسان آن را ایران کوچک می نامند سبب نابودی و خَدشه دار شدن یادمان های تاریخی و فرهنگی شده است.

سیاوش آریا از مسئولان ارشد استان درخواست کرده که نگذارید معدن کاوی،آثار تاریخی را به نابودی بکشاند و به بهانه‌های فعالیت‌های معدنی آسیب به آثار تاریخی استان وارد آید.

آریا ادامه داد: با وجود همۀ زیبایی و داشته‌های ارزشمند فرهنگی و تاریخی فارس چند سالی است که برخی به بهانه‌های کارآفرینی و اشتغال و با معدن‌کاوی بلای جان آثار تاریخی و ملی و جهانی این سرزمین شده‌اند و با وجود مخالفت‌های وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی و اداره‌های کل استانی و سازمان حفاظت از محیط زیست با معدن کاوی و برداشت سنگ،شن و ماسه و غیره،باز هم بهره‌برداران و مالکان اصرار به ادامۀ معدن‌کاوی دارند.

طبق اظهارات این فعال میراث فرهنگی، در آغاز کار بهره‌برداران که باید بر پایه قانون از اداره کل میراث فرهنگی استان و سازمان حفاظت از محیط زیست استعلام می‌گرفتند،چنین کاری را انجام نداده و ضابطه‌ها و قانون را زیر پا گذاشته‌اند و در حریم درجه یک و نزدیک عَرصه آثار تاریخی با راه اندازی کارگاه معدن کاوی، به یادمان‌های تاریخی دست درازی کرده و چهرۀ یادگارهای ملی و جهانی را خَدشه‌دار کرده‌اند.

آریا می‌گوید کسی با توسعه شهر و استان و اشتغالزایی مخالف نیست اما بر پایۀ قانون و ضابطه‌های کشور و میراث فرهنگی هرگونه طرح عمرانی و معدن‌کاوی در آغاز باید پیوست‌های میراث فرهنگی و محیط زیست را دارا باشد و همه در برابر قانون یکسان و برابر هستند.

گزارش کامل را در پیوند زیر بخوانید:

https://irna.ir/xjVdpd

#mehrganaria
https://www.instagram.com/p/DNKeyz8sUQC/?igsh=NjZiM2M3MzIxNA==

💢 چرا نقش‌های صفوی «سردر قیصریه» اصفهان جان نمی‌گیرند؟

🖋 مهرناز شهباز

گذر از زیر سردر بازار قیصریه، شاهکار نگارگری مکتب اصفهان، چشم هر رهگذری را می‌نوازد اما رنگ‌های فرسوده و نقش‌های محو شده این اثر بی‌بدیل، پرسشی قدیمی را زنده می‌کند؛ اینکه چرا مرمت آن به بازسازی کامل نمی‌انجامد و بخش‌های از بین رفته دوباره جان نمی‌گیرند؟

ممکن است در گذر از زیر سردر بازار قیصریه اصفهان، این اندیشه از ذهن شما عبور کرده باشد که چرا نقاشی‌های فاخر این بنای صفوی در معرض باد و باران به حال خود رها شده‌اند و در حالی که بخش‌هایی از نگاره‌های آن رنگ باخته‌اند، مرمت و یا حتی بخش‌های از بین رفته آن بازسازی نمی‌شوند؛ این‌ها پرسش‌های برخی مخاطبان میراث دوست ایرنا هم هست و آنچه در گزارش پیش رو می‌خوانید پاسخ به همین ابهامات است.

سردر بازار قیصریه تابلویی بی‌نظیر از نگارگری مکتب اصفهان است که از هر سوی میدان نقش جهان، به گونه‌ای جلوه‌گری و مخاطب را جذب تماشا می‌کند و به جرات می توان گفت این اثر یکی از بی‌نظیرترین دیوارنگاره‌های صفوی را در پیشانی بازار قیصریه اصفهان نمایان می‌سازد.

این سردر باشکوه راه به سوی بازار بزرگ اصفهان دارد و به گونه‌ای بازار و میدان صفوی را به بخش سلجوقی شهر شامل مجموعه‌ای از بازار، میدان و مسجدی که با عنوان «عتیق» می‌شناسیم وصل می ‌کند.

پیشانی بلند سردر روایتی تصویری از جنگ شاه عباس با ازبک‌ها است که گفته می شود پیروزی در آن برای صفویان نقطه عطفی بوده است. جانب چپ، ضیافتی از رقص و شادمانی مجالس اروپاییان را نمایش می‌دهد و در قسمت راست این جلوخانِ زیبا، تابلویی از شکارگاه صفوی جلوه‌گر است.

سیطره رنگ‌های ایرانی چون لاجوردی، عنابی، اُخرایی و فیروزه‌ای با منشا گیاهی، حیوانی، معدنی و یا دست‌ساز بر گیرایی این شاهکار صفوی افزوده و همه آنچه از نقاشی مکتب اصفهان در این دیوارنگاره در میدان نقش جهان شما را میخکوب تماشا می‌کند، چکیده‌ای از هنر رضا عباسی، معروفترین نقاش عصر صفوی و شاگردانش است.

دیوارنگاره‌های دیگری با مضامین صحنه‌های نبرد شاهان صفوی در جنگ‌هایی چون چالدران و یا ضیافت‌های آنان در پذیرایی از سران کشورهایی چون هندوستان و ترکستان در عمارت چهلستون اصفهان، نمونه‌های بارزی از نقاشی مکتب اصفهان و مربوط به دوران صفوی است که البته از گزند باد و باران در امان بوده‌اند اما دیوارنگاره‌های سردر بازار قیصریه در برابر گزند فرسایش‌های جوی و البته بی‌توجهی‌ها در تمام دوران گذشته آسیب‌پذیر بوده‌اند.

📌این گزارش را در گفت و گو با ناظر تزیینات معماری میراث‌فرهنگی اصفهان و همچنین محسن نکویی، مرمت‌گر تزیینات بناهای تاریخی در لینک زیر بخوانید.

https://irna.ir/xjVdPN
@mehrnaz_shahbaz