عنوان کارگاه: موزه در تبعید

تاریخ را که بررسی کنیم، متوجه میشویم که همیشه نشانه ها اثرگذار تر از چیزی که به نظر می رسند هستند! شاید به این دلیل که می توانیم به واسطه آنها هویت سازی کنیم. مثل نشانه های یک پرچم و رنگ هایش که تماما معرف هویت یک جامعه خاص هستند. هنر، یکی از آن ابزار های ایجاد هویت است! حکم یک واسطه را دارد، بین مفهومی به ظاهر دور از دسترس و میدان واقعی یک جامعه. و قرار است باهم در این کارگاه به بررسی یک مفهوم خاص یعنی" مقاومت " بپردازیم. البته به واسطه " تولیدات هنری "، و با تاکید بر نمادها! حتما و حتما و حتما، 2-3 دقیقه زمان بگذارید و این فایل شنیدنی درباره این کارگاه ویژه را، از زبان خود استاد ارائه‌دهنده بشنوید!

ارائه دهنده‌: دکتر محمدرضا وحید‌زاده
دکتری پژوهش هنر
عضو هیئت علمی پژوهشکدهٔ فرهنگ و هنر اسلامی‌
پژوهشگر حوزهٔ ادبیات و هنر #معرفی_کارگاه_اول #برمدارتیم #محمدرضا_وحیدزاده

لینک ثبت‌نام: https://survey.porsline.ir/s/cgOic6kE

@kah_keshan
💭www.tg-me.com/rezavahidzadeh

🔻مروری بر نسبت مفهوم مقاومت و رسانه
📋 کارگاه موزه در تبعید
📆 سیزدهم دی‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۳۰ الی ۱۳

🔗 لینک ثبت‌نام: https://survey.porsline.ir/s/cgOic6kE

@kah_keshan
💭www.tg-me.com/rezavahidzadeh

🟠 تمام اتفاقات عالم روایت است.

🟧 @pol_factory
🟧 @pol_moj


#پادکست_موج
#موج
#روایت
#موج_روایت
#پادکست
#مسابقه
#رویداد_استعدادیابی
#استعدادیابی
#روی_موج_روایت
#کارخانه_پل
#پل
#POL
#polfactory

🔹نشست رونمایی کتاب تاریخ تکوینی شعر انقلاب اسلامی به همت گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه با مشارکت #مرکز_آفرینش‌های_ادبی حوزه هنری برگزار می‌شود:

🎙 با حضور:
◽️ محمدرضا وحیدزاده (نویسنده کتاب)
◽️ #محمدرضا_سنگری
◽️ اسماعیل امینی
◽️ علی داوودی
◽️ کاظم رستمی
◽️ حامد صلاحی

📅 سه‌شنبه ۱۶ بهمن‌ماه ۱۴۰۳
⏰ساعت ۱۰
🏢 تهران، خیابان سمیه، حوزه هنری، سالن هراتی

📡 حضور مجازی

🆔 @hozehonarii

🌕 در سایۀ پدر، در ستایش ایستادگی
نگاهی به پویانمایی «در سایۀ سرو»

#محمدرضا_وحیدزاده
متن یادداشت:
https://www.tg-me.com/esharat_57/101

#در_سایه_سرو #ایستادگی #اسکار
ویدئو بخشی از مستند مذکور ساخته شده در استودیو انیمیشن برفک است.

➕ @esharat_57

🌕 در سایۀ پدر، در ستایش ایستادگی
نگاهی به پویانمایی «در سایۀ سرو»

#محمدرضا_وحیدزاده
🔺اسکار امسال در بخش انیمیشن به یک پویانمایی ایرانی به نام «در سایۀ‌ سرو» تعلق گرفت تا برای سومین بار، پس از «جدایی نادر از سیمین» و «گذشته» فرهادی، نام اثری از ایران در فهرست برندگان جایزۀ اسکار قرار بگیرد؛ جایزه‌ای سیاسی و جهتمند با اهداف مشخص استعماری که پیش از این هم با انتخاب آثاری چون «پرسپولیس» و «آرگو» و نامزدی آثار ضد ایرانی دیگر، رویکرد خصمانۀ خویش را بارها و بارها نشان داده بود؛ و البته در سال‌های اخیر با شیب فزاینده‌ای ماهیت کارکردگرا و ایدئولوژیکش صریح‌ و پررنگ‌تر شده بود.
این پیشینه در کنار موضوع و بن‌مایه‌های اصلی اثر که همانا جنگ و عوارض آن و تقابل گذشتۀ پدر و آیندۀ دختر است، احتمال رویارویی با اثری غرض‌ورزانه را در ذهن مخاطب ایرانی برجسته کرده است. در این میان، نحوۀ حضور سازندگان اثر در مراسم اسکار نیز چنین برداشتی را تقویت می‌کند. این در حالی است که به باور نگارنده، «در سایۀ سرو» اثری شریف، ارزشمند و همسو با ارزش‌ها و آرمان‌های ملت مسلمان ایران است و دلیل انتخابش توسط جایزۀ اسکار را باید در جای دیگری چون تلاش برای کاستن از اتهامات سیاسی این جایزه یا حتی اشتباه دست‌اندرکاران آن جست؛ طرفه آن‌که نامحتمل‌انگاشتن اشتباه اسکار و قطعی دانستن موفقیت آن در هر کنش و عملکردی هم می‌تواند به‌نوعی خود به پیش‌زمینه‌های غرب‌ستایانۀ ذهن مخاطب بازگردد!
چنان‌که اشاره شد،‌ برخی‌ها این پویانمایی را اثری ضد جنگ دانسته‌‌اند. برخی‌ها نیز پدر و لنج قدیمی و فرسودۀ او را با همۀ نشانه‌ها و عناصر آشنایش، نماد سنت‌ها و ارزش‌های فرهنگ پیشین معرفی می‌کنند و غرق شدن آن در دریا را راهی برای رهایی و رستگاری دختر مفروض می‌گیرند. در اینجا نباید تفاوت اثر ضدجنگ و ضددفاع‌مقدس را فراموش کرد. همانا پیام ضدجنگ و ضدجنگ‌افروزی نه تنها مذموم نیست، بلکه یکی از ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی هم به‌شمار می‌رود. آنچه جنبۀ نواستعماری دارد، رویکرد ضد مقاومت است. از این رو اشاره به آلام و مصائب جنگ و همدردی با آسیب‌دیدگان خود به منزلۀ پاسداشت مقام آنان و در راستای فرهنگ پایداری است.
در این اثر، پدر با ترومای جنگش یکی از آسیب‌دیدگان تجاوز به خاک میهن محسوب می‌شود. او حتی رزمنده هم نبوده. صیاد ساده‌ای است که اسلحۀ قدیمی‌اش در برابر جنگنده‌های دشمن، نشانۀ ایستادگی مردمی در برابر دژخیم اجنبی است. او غیور و دلاورانه مقابل دشمن ایستاده و همسر، لنج و سلامتی خود را در این راه از دست داده و حالا با عوارض ناشی از جنگ دست به گریبان است.
چنان‌که برخی از منتقدان هم گفته‌اند، لنج فرسوده نمایانگر جهان پدر به عنوان نسل قدیمی است که به‌سختی با تعمیر و رنگ‌کردنش، سعی در حفظ آن دارد. اما به‌رغم برداشت ایشان، انیمیشن درصدد تحقیر این جهان نیست؛ بلکه کاملاً برعکس، با نمایاندن اهمیت آن برای پدر، تصویر دقیق‌تری از معنای کار او در ذهن مخاطب می‌سازد. صحنۀ به گل‌نشستن نهنگ را در ساحل به یاد بیاوریم. در اولین مواجهه، دختر تصویر خود را در چشمان او می‌بیند و این نشانه‌گذاری به معنای آن است که نهنگ همان دختر است که زندگی‌اش به گل نشسته. مرغان دریایی که نمایندۀ بیگانگان‌اند، قصد از پای درآوردن وی را دارند و او همچنان مقاومت می‌کند. ازخودگذشتگی پدر و چشم‌پوشی‌اش از جهان خود برای نجات نهنگ، به معنای تداوم فداکاری او، از گذشته تا امروز برای میهن و ملت است. طرفه آنکه اقدامش در مغروق‌ساختن لنج، یک عمل انتحاری کور و یأس‌آلود هم نیست و خروج به موقعش از کابین، حکایت از عقلانیت و تدبیر دارد؛ گرچه با پایانی باز، سرنوشت این پدر مجاهد که مسیح‌وار به روی آب آمده، به شکل شاعرانه و مؤثری مبهم می‌ماند.
نکتۀ مغفول‌، اما مهم دیگر نام اثر است. یک اثر هنری را باید کامل ارزیابی کرد و نام هر اثر نیز بخش مهمی از ساختار آن به شمار می‌رود. در سایۀ سرو، با نشانه‌گذاری‌های هوشمندانه‌ای که در بازی با رفتار خرچنگ و سپس سایۀ پیرمرد دارد، از نقش حمایتگر پدر می‌گوید. ضمن آنکه «سرو» در فرهنگ ایرانی نماد راست‌قامتی و آزادگی و سرزندگی است و ارجاعی به پدر خموده، اما رشید اثر دارد؛‌ از این روست که چنین نگاهی را هرگز نمی‌توان علیه پدر و ضد او قلمداد کرد. همچنین خوانشی که این اثر در ذهن مخاطب غربی و با توجه به فضای بین‌الملل و حوادث سال گذشتۀ غزه می‌تواند داشته باشد، خود نیازمند تحلیلی مجزاست.
#در_سایه_سرو #ایستادگی #اسکار

➕ @esharat_57

.
شکسته است دلم، هیچ در بساطم نیست
امید معجزه‌ از صوم و از صلاتم نیست

شکستگی است متاعی که با خود آوردم
بخر، که جز به تو خیره دو چشم ماتم نیست

ز بس ستم به خودم کرده‌ام، عزادارم
تمام عمر بگریم، کفاف ماتم نیست

مگر که بخشش بی‌مرز تو بگیرد دست
وگر نه پای عبور از پل صراطم نیست

کنار خوان تو از شرم، خون دل خوردم
چه غم که خوردن آن جزء مبطلاتم نیست

نشسته از عطش روزه آتشی در جان
که سرّ خامشی‌اش جز لب فراتم نیست

مرا چراغ هدایت ضریح شش‌گوشی است
به غیر کشتی او فرصت نجاتم نیست

به احترام حسینت بگیر دست مرا
به بازویی که در آن خود نشان خاتم نیست

رمضان ۹۷

🎤 با نوای حاج میثم مطیعی
🗓 در دعای ام داوود نیمهٔ ماه رجب، پنجشنبه ۱۴۰۳/۱۰/۲۷
📍تهران، مسجد جامع امام مهدی (عج)

🔗 https://meysammotiee.ir/media/2143
💭www.tg-me.com/rezavahidzadeh

دربارهٔ وجه روشنفکری شهید سیدمرتضی آوینی

#آوینی
#شهید_آوینی

💭www.tg-me.com/rezavahidzadeh

دربارهٔ حنظلهٔ غمگین و خالقش، ناجی‌العلی، مشهورترین کاریکاتوریست خاورمیانه و جهان عرب 🇵🇸✌🏻

گفتگو در برنامۀ تلویزیونی بیست‌چهل
📺 پخش از شبکۀ امید، https://www.tg-me.com/bist40_tv

💭www.tg-me.com/rezavahidzadeh

#نمایشگاه_کتاب

🎥 محمدرضا وحیدزاده، پژوهشگر و نویسنده، در گفت‌وگو با پژوهشگاه فضای‌مجازی در حاشیهٔ سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران:

📮آیا هوش مصنوعی به ارتقای انسان و روابطش کمک می‌کند؟!

هوش مصنوعی نباید فرصت فکرکردن و پردازش را از ما بگیرد. اتکای ما به ماشین‌ها در این عصر، نیاید ما را از انسان‌بودن و روابط انسانی پیرامون خودمان تهی کند.

‌
🖥 پژوهشگاه فضای مجازی
🔗 با ما در ارتباط باشید.

پوچ است هر آنچه وهم در سر داری
پیداست چه کینه‌ای ز حیدر داری
در عید غدیر خون دو دم را بنگر
زنهار که پیش روی، خیبر داری

💭www.tg-me.com/rezavahidzadeh

ننگ دیو و ددی، شرم اهرمنی
نحس و موذی و شوم، موش بی‌وطنی

در سموم خزان، بی‌بر و ثمر است
هر شکوفه و گل، تا در این چمنی

غمزه‌های تزرو، نغمه‌های هَزار
می‌روند ز یاد، با چنین زغنی

زنده‌ای که فقط خون بنوشی و خون
کرم در عفنی، زالوی لجنی

مضمحل‌تر از این خانه‌ دیده کسی؟
هر چقدر که تار گرد خود بتنی

چه خطای بدی از تو سر زده است
گور خود بکن و جور کن کفنی

تیغ پارسی است، پاسخت، پس از آن
دشنه‌ای ز جنوب، خنجری یمنی

وقت پی شدنِ تو رسیده که داشت
صلح ما پی خود جملی حسنی

خیبر آمده کاش جان من به فداش
آن امام که گفت من یمت یرنی

محمدرضا وحیدزاده

💭www.tg-me.com/rezavahidzadeh

به سبز و سرخ و سپیدت گره زدم دل را
که شعله‌وار بسوزم هرآنچه باطل را

به زیر سایه‌ات استاده ملّتی بشکوه
که فاتحانه گذر کرده این مراحل را

محمدرضا وحیدزاده

💭www.tg-me.com/rezavahidzadeh

دم از حب‌الوطن خواهم زدن تا جان به تن دارم
میان قبر هم بر لب حکایات وطن دارم
سیداشرف‌الدین گیلانی (نسیم شمال)


به سبز و سرخ و سپیدت گره زدم دل را
که شعله‌وار بسوزم هرآنچه باطل را

ز موج‌ها به تو بردم پناه و خرسندم
که با تو یافته‌ام، با تو امن ساحل را

میان سینۀ خود از خدا نشان داری
همو که ساخته آسان هرآنچه مشکل را

چه مادران که به دامان تو گریسته‌اند
چو در برِ تو نشاندند مرغ بسمل را

تو یادگار شهیدان خون‌کفن هستی
تو زنده می‌کنی اسم امام راحل را

به یاد نقش تو خواندم غزل‌غزل حافظ
و هم‌نفس شده‌ام مولوی و بیدل را

تو بادبانی و کشتیِّ وحدت است آرام
چه غم ز نعرۀ طوفان چه غم زلازل را

به اهتزاز درآ ای تو هر زمان بالا
به اوج‌ها برسان ها! سرود را کل را

اگر که دشمنت اینک تو را نشان کرده‌ست
کنم نثار تو جانی که نیست قابل را

شگفت نیست به پای تو جان سپردن، بل
سَزاست آن‌که شماتت کنند کاهل را

اگر به سوختنت جاهلی شود مایل
ملال نیست، به آتش کشیم مایل را

ز جهل در تو کسی گر نگاه کرده حریص
درآوریم ز جا آن دو چشم جاهل را

مطامع عَربی یا که‌ عِبری و غَربی
اگر که جمع کند گرد تو اراذل را

غلط کنند وگر این قبیله‌های شقی
کنیم روی به قبله همین قبایل را

سپیدِ چهرۀ تو نور دیده و دل ماست
به روشنیش ندیدیم ماه کامل را

ز سرخی رخ تو اهل خانه دل‌گرم‌اند
ز سبزی تو معطّر کنیم منزل را

چه رنج‌ها که تو دیدی و سر نکردی خم
چه سرشکسته نموده لبت هلاهل را

به زیر سایه‌ات استاده ملّتی بشکوه
که فاتحانه گذر کرده این مراحل را

مباد سایه‌ات از سر دمی بگردد کم
مبینم از شرر تو شبی تُهی دل را

محمدرضا وحیدزاده

💭 www.tg-me.com/rezavahidzadeh/773

💠گفتارهای جنگ و وطن
🔻گفتار ششم؛
🔹«بزم هنر در روزهای رزم»
♦️محمدرضا وحیدزاده

🔸بسیاری از هنرمندان در لحظه‌های مهم و خطیر همیشه با ملت بود‌ه‌اند و از دل ملت بر آمدند.
این لحظه‌ای که هنر دارد هویت و روح حماسی ما را در این جنگ نشان می‌دهد، لحظه شکوفایی هنر متعهد و هنر دغدغه‌مند است.

➕ @esharat_57

👈پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در فضای مجازی:
[بله] | [ایتا] | [تلگرام] | [اینستاگرام]
🌐 [سایت پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی]

💠گفتارهای جنگ و وطن
🔻گفتار ششم؛
🔹«بزم هنر در روزهای رزم»
♦️محمدرضا وحیدزاده

🔸بسیاری از هنرمندان در لحظه‌های مهم و خطیر همیشه با ملت بود‌ه‌اند و از دل ملت بر آمدند.
این لحظه‌ای که هنر دارد هویت و روح حماسی ما را در این جنگ نشان می‌دهد، لحظه شکوفایی هنر متعهد و هنر دغدغه‌مند است.

➕ @esharat_57

👈پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در فضای مجازی:
[بله] | [ایتا] | [تلگرام] | [اینستاگرام]
🌐 [سایت پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی]

🌕ای ایران بخوان، با ایران بمان

#محمدرضا_وحیدزاده

🔻شنبه، چهارده تیر ۱۴۰۴، یک نقطۀ عطف و یک روز تاریخی برای ایران بود؛ روزی که در حسینیۀ امام خمینی(ره) رهبر انقلاب از مرثیه‌خوان مراسم شب عاشورای خود خواست تا سرود «ای ایران» را بخواند و همراه آن شروع به گریستن کرد؛ آن هم پس از گذار ملت ایران از چه روزهایی و زیستن چه تجربه‌های عجیبی. این لحظۀ شگفت، از زمان شکل‌گیری دولت صفوی و درآمیختن دو ابرمفهوم «مذهب» و «ملیت» با یکدیگر و بنیان‌گرفتن ایران جدید تا امروز، به لحاظ بلوغ و شکفتگی این پیوند، به‌‌واقع بی‌‌بدیل است. از این رو دربارۀ آن و جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی‌اش می‌توان و بلکه باید بسیار سخن گفت؛ اما من در این مجال کوتاه می‌خواهم به یک جنبۀ هنری خاص آن نگاهی بیندازم: به مسئلۀ اثرپذیری در آثار هنری.
کاری که حاج‌محمود کریمی در روز اول محرم به اجرا درآورد و شب عاشورا در حسینۀ امام‌خمینی به درخواست رهبر انقلاب مجدداً بازخوانی کرد، بازسرایی یکی از آهنگ‌های قدیمی و آشنای میهنی با صدای مرحوم محمد نوری و شعر تورج نگهبان بود؛ یعنی استفاده از نغمۀ همین آهنگ و تغییر و اصلاح بخش‌هایی از شعر آن و حفظ بخش‌های دیگر؛ چیزی که می‌‌توان تحت عنوان تأثیرپذیری آثار هنری از یکدیگر دربارۀ آن گفتگو کرد و ذیل مباحث کلاسیکی چون نسخ و انتحال یا نظریه‌های جدیدتری چون بینامتنیت به نقد آن پرداخت. به‌راستی کاری که حاج‌محمود کریمی انجام داده چه نام دارد؟ تضمین، اقتفا، استقبال، اقتباس یا چیز دیگر؟
اگر انتحال را طبق تعریف منتهی الارب، بستن شعر دیگری بر خود بدانیم و تضمین را طبق تعریف رادویانی آوردن بیتی از شاعر دیگر در میان شعر به عنوان مهمان، نوحۀ «ای ایران» هیچ‌کدام از آن‌ها نیست؛ چراکه نه امکان بستن در میان است و نه در اینجا بیتی وام گرفته شده. بلکه در کل اثر دخل و تصرف شده است؛ چیزی که شاید نزدیک‌ترین برداشت به آن را بتوان در مفهوم «از آن خودسازی» (appropriation) بازجست؛ به معنی بازتولید یا تقلید آثار هنرمندان یا سایر مواردِ از پیش موجود که می‌تواند شامل اقتباس از فرهنگ، هنرهای تجسمی، وام گرفتن از فرم‌ها یا سبک‌های هنری، بازتولید و همانندسازی، یا به مالکیت در آوردن ایده‌های هنری، سمبل‌ها، آثار باستانی، تصاویر، اصوات، اشیاء، تاریخ هنر، فرهنگ‌عامه و مصنوعات بشری باشد. شیوه‌ها و کارکردهای «از آن خودسازی» را نیز می‌توان در سه دستۀ مختلف گنجاند: 1. فراخوان گذشته در وضعیت معاصر 2. ترجمه یا گفتگوی بینافرهنگی 3. معنی‌گردانی آثار درون‌فرهنگی پیشین.
اما به باور نگارنده، کاری که حاج‌محمود کریمی در نوحۀ «ای ایران» انجام داده، به شکل دقیقش «از آن خودسازی» هم نیست. به گمان من، این کار را باید از سنخ کاری دانست که پیش از این در ادبیات ارجمند فارسی، نوابغی چون حافظ علیه‌رحمه با ابیات درخشان شاعران پیش از خود انجام داده‌اند و پس از آن موضوع بحث‌ها و گفتگوهای بسیاری در نقد ادبی واقع شده است. از آن جمله می‌توان به گفته‌های بهاءالدین خرمشاهی در مقدمة «حافظ‌نامه» اشاره کرد که با ذکر شواهدی تأثر حافظ را از شاعران گذشته نشان داده است. یا سید‌علی میر‌افضلی که در تکمیل بحث تأثیرپذیری حافظ، در مقاله‌ای با عنوان «زین قصة دراز...» در مجلة نشر دانش در سال 1369، به ابیات و شواهدی از شاعران دیگر پرداخته که از چشم خرمشاهی دور مانده است؛ چنانکه گاهی با تغییر چند واژه و گاه یک واژه و حتی واج یا طرز کاربرد کلمات در محور همنشینی کلام، بیتی را تماماً حافظانه و متعلق به خویش ساخته است؛ به‌نحوی که منتقدان ادبی با وجود حداقلی‌بودن این تصرفات، همگی اذعان به هنرمندانگی کار حافظ کرده‌اند و معتقدند با این تغییر اندک، بیت درخشان پیشین به‌‌‌‌شکلی رندانه ارتقا یافته و این تغییر جنبۀ استعلایی داشته است.
به‌راستی کاری که محمود کریمی با اثر ارزشمند و ماندگار مرحوم نوری کرده‌ است، از همین سنخ است. او با هوشمندی، ضمن احضار خاطرۀ جمعی ایرانیان و فراخواندن حس میهن‌دوستی و وطن‌پرستیِ درآمیخته با این اثر هنری، در این لحظۀ تاریخی خطیر، مفهوم وطن را بیش از پیش با معانی و ارزش‌های دینی گره زده و مفهومی والاتر و گرامی‌تر از میهن را به مخاطبان رشدیافته و بالغ خود در سال‌های طی شدۀ تاریخ انقلاب، پیشکش کرده است. این اثر، نه اقتباسی ساده از کار نخست یا تضمینی صرفاً هنری از آن و نه حتی از آن خودسازی یک اثر آشنا، بلکه احیا و استعلای آن به درست‌ترین شکل ممکن و در حساس‌ترین لحظات تاریخ این ملت و زنده‌داشتن کار گرامی پیشین و اهدای یک اثر هنری والا و جدید به ایران و ایرانیان است.

#هنر_متعهد
#ای_ایران_بخوان

➕ @esharat_57