🩸درمان لوسمی با استفاده از سلول های بنیادی یکی از روش های مهم و موثر است که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته.
🧪پیوند سلول های بنیادی می‌تواند به صورت اتولوگ یا آلوژنیک انجام شود که در آن سلول‌های بنیادی خود بیمار یا فرد اهدا کننده از مغزاستخوان ، خون محیطی و خون بندناف جمع آوری شده و به فرد بیمار پیوند داده می‌شود.
⚡️در طی این فرایند ابتدا فرد بیمار برای از بین رفتن سلول های سرطانی تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار می‌گیرد .سپس بعد از تزریق 💉سلول‌های بنیادی ، این سلول‌ها در مغزاستخوان مستقر شده و تولید و بازسازی سلول‌های خونی را شروع می‌کنند.🩸
🩺با وجود موفقیت‌ها، عود بیماری پس از پیوند در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بیماران رخ می‌دهد و عوارض جانبی مانند عفونت‌ها و رد پیوند نیز چالش‌هایی مهم هستند.
💊🧫ترکیب پیوند سلول‌های بنیادی با درمان‌های هدفمند، سلول‌درمانی CAR-T، و فناوری‌های نوین ژنتیکی برای بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر بیماران مبتلا به لوسمی موردتوجه قرار گرفته اند.
🔬ترکیب پیوند سلول‌های بنیادی بالغ با کارتی سل تراپی (CAR-T cell therapy) در درمان لوسمی یکی از روش های درمانی است که در آن ابتدا پیوند سلول‌های بنیادی بالغ (معمولاً آلوژنیک) انجام می‌شود تا مغز استخوان بیمار بازسازی شده و سیستم ایمنی جدیدی شکل گیرد.
🧬سپس سلول‌های T بیمار یا اهداکننده اصلاح ژنتیکی می‌شوند تا گیرنده آنتی‌ژن کایمریک (CAR) را بیان کنند و بتوانند سلول‌های سرطانی خاص، مانند سلول‌های CD19 مثبت در لوسمی، را هدف قرار دهند.
این سلول‌های CAR-T پس از بازگرداندن به بدن، به طور فعال سلول‌های سرطانی را شناسایی و نابود می‌کنند و می‌توانند برای مدت طولانی در بدن باقی بمانند و از عود بیماری جلوگیری کنند.
✨این ترکیب باعث افزایش اثربخشی درمان، کاهش احتمال عود و بهبود بقای بیماران می‌شود، به‌ویژه در مواردی که لوسمی مقاوم به درمان‌ است.
🧫💉در مدیریت لوسمی میلوئید حاد (AML)، ایمنوتراپی‌های موجود شامل آنتی‌بادی‌های هدفمند، مهارکننده‌های نقاط کنترل ایمنی (ICIs)، پیوند سلول‌های بنیادی خونساز (HSCT) و واکسن‌های توموری است. 🔸در میان این روش‌ها، پیوند سلول‌های بنیادی خونساز آلوژنیک هنوز یکی از روش‌های کلاسیک و مؤثر ایمنوتراپی برای بدخیمی‌های خونی به شمار می‌رود.با وجود آزمایش‌های بالینی متعدد در حال انجام، این ایمونوتراپی‌ها برای AML هنوز محدودیت‌های زیادی دارند.
⁉️یکی از این محدودیت ها ایجاد بیماری پیوند علیه میزبان(GVHD) است ،برای جلوگیری از آن پس از پیوند سلول‌های بنیادی، پیشرفت‌های مهمی ازجمله توسعه داروهای هدفمند برای مهار مسیرهای مولکولی خاص صورت گرفته است. محققان دارویی ساخته‌اند که با مهار دو مسیر مولکولی از جمله مسیر  JAK2 باعث افزایش تمایز سلول‌های T تنظیمی شده و مانع از بروز GVHD می‌شود ، بدون اینکه توانایی سیستم ایمنی در مقابله با عفونت و سلول‌های سرطانی را کاهش دهد.
🔎یک مطالعه پیشگامانه، سلول‌های T CAR7 ویرایش‌شده با باز (BE-CAR7) را معرفی می‌کند .
🧬یک رویکرد جدید که ویرایش باز با CRISPR را با مهندسی سلول T CAR ترکیب کرده اند. ایجاد این سلول ها در جهت هدف قرار دادن موثر و ایمن لوسمی لنفوبلاستیک حاد سلول T عودکننده/مقاوم به درمان در بیماران کودک است.
👩‍💻🧑‍💻این تیم با تکنیک مبتنی بر CRISPR سه ژن در سلول های T اهدا کننده را مختل کردند که موجب جلوگیری از مقاومت سلول ها به دارو و از بین بردن خطر GVHD شوند.
💯🔬این مطالعه نشان داد سلول‌های CAR T ویرایش‌شده با باز می‌توانند به طور ایمن در T-ALL با خطر بالا به بهبودی دست یابند. در حالی که چالش‌هایی مانند کنترل عفونت🦠 همچنان وجود دارد. غلبه بر GVHD ، به حداقل رساندن خطرات سرطان مرتبط با ویرایش ژن سنتی، از پیامد های موثر دست یافته در درمان لوسمی بودند.همچنین بانک‌های سلول‌های پیش‌ساخته می‌توانند درمان بیماران عودکننده را تسریع بخشند و هفته‌ها تولید سلولی شخصی‌سازی‌شده را دور بزنند.⏰
🆕سلول درمانی آسان برای بیماران مبتلا به سرطان خون
با توجه به امکانات محدود برای درمان سلول‌های بدخیم پس از HSCT بدون تأثیر بر سلول‌های سالم پیوند شده ،محققان رویکردی را برای "حذف" ❌سیستم خونی مبتلا به سرطان خون و در عین حال ساختن یک سیستم جدید و سالم با سلول‌های بنیادی خون اهداکننده ایجاد کرده‌اند.این تیم نتایج امیدوارکننده‌ای در آزمایش‌های حیوانی🐁 و سلول‌های انسانی در آزمایشگاه بدست آوردند  که توضیح میدهد چگونه می‌توان تمام سلول‌های خونی را از یک فرد مبتلا به سرطان خون به روشی هدفمند حذف کرد، در حالی که یک سیستم خونی جدید در همان زمان ساخته شود.

💊💊  یک ترکیب آنتی‌بادی-دارو (ADC) که انتی ژن CD45 را هدف قرار می‌دهد، باعث کاهش اختصاصی آنتی‌ژن کل سیستم خون‌ساز  HSCs می‌شود.
🆕 این ADC ها ریشه‌کنی انتخابی سلول‌های لوسمیک را درکنار پیوند سلول های بنیادی خونساز مهندسی شده راممکن می‌سازد. این نشانگر در همه انواع مختلف سلول‌های خونی (اعم از سالم و بیمار) مشترک است اما در سایر سلول‌های بدن ظاهر نمی‌شودو بر این اساس تمام سلول‌های سیستم خونی بیمار را تشخیص داده و از بین می‌برد و همزمان بیمار پیوند سلول‌های خونی جدید و سالم را از یک اهدا کننده مناسب دریافت می‌کند. برای جلوگیری از حمله ترکیبات آنتی‌بادی-دارو به سلول‌های بنیادی خون جدید، محققان با اصلاح سلول‌های بنیادی اهداکننده 🧬 موجب میشوند تا آنتی بادی‌ها سلول‌های خونی جدید را تشخیص ندهند.
💯در کل، پیشرفت‌های کارتی سل تراپی و پیوند سلول‌های بنیادی، چشم‌انداز درمان لوسمی را متحول کرده و امیدهای تازه‌ای برای بیماران فراهم آورده است، به ویژه برای کسانی که درمان‌های معمولی برایشان مؤثر نبوده است❗️

به اطلاع همراهان گرامی می‌رسانیم،

با توجه به شرایط دشوار و چالش‌برانگیزی که در هفته‌های گذشته پشت سر گذاشتیم، بیش از هر زمان دیگری به همدلی و همراهی نیاز داریم.

از همین‌رو، انجمن سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی دانشگاه علوم پزشكي ایران در راستای تقویت این همدلی و حمایت بیشتر، تصمیم دارد در آینده نزدیک مجموعه‌ای از سمینارها و کارگاه‌های آموزشی در حوزه سلول‌های بنیادی را به صورت رایگان برگزار نماید.

حضور و همراهی شما، دلگرمی ماست.

🍀با آرزوی سلامتی و آرامش
انجمن سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی دانشگاه ایران

🔗https://www.tg-me.com/sabastemcell

🧬 درمان ناباروری با سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی

ناباروری، مشکلی چندعاملی است که می‌تواند ناشی از اختلالات گامت‌سازی، آسیب به بافت‌های تولیدمثلی، یا اختلالات هورمونی باشد. پزشکی بازساختی با تکیه بر توانایی بازسازی بافت‌ها، به‌ویژه با استفاده از سلول‌های بنیادی، افق‌های نوینی در درمان ناباروری گشوده است.


🔬 انواع سلول‌های بنیادی مورد استفاده:

| ESCs (جنینی) |
پرتوان، تمایز به همه سلول‌ها | تولید گامت مصنوعی، بازسازی اندومتر |

| iPSCs (پرتوان القایی) |
مشتق از سلول‌های بالغ، بدون ملاحظات اخلاقی ESC | تولید تخمک یا اسپرم در محیط آزمایشگاهی |

| MSCs (مزانشیمی) |
ضد التهاب، ترشح فاکتورهای رشد | بازسازی تخمدان، آندومتر، بیضه |

| SSCs (اسپرماتوگونیال) |
پیش‌ساز اسپرم | بازیابی اسپرماتوژنز در مردان آزواسپرم |

---

👩‍⚕️ درمان ناباروری زنان:

- نارسایی زودرس تخمدان (POF):
تزریق MSCs به تخمدان باعث افزایش بیان ژن‌های مرتبط با فولیکولوژنز (GDF9، BMP15) و بهبود سطح استرادیول می‌شود.

- تولید تخمک از iPSCs:
در محیط آزمایشگاهی، iPSCs به سلول‌های germ-like تمایز یافته‌اند که بیان ژن‌هایی مانند VASA و DAZL را نشان می‌دهند.

- ترمیم آندومتر:
MSCهای مشتق از خون قاعدگی (MenSCs) با ترشح VEGF و IGF-1 باعث افزایش ضخامت آندومتر و بهبود لانه‌گزینی می‌شوند.

---

👨‍⚕️ درمان ناباروری مردان:

- آزواسپرمی غیرانسدادی:
SSCها پس از پیوند به توبول‌های سمینیفروز، تحت تأثیر فاکتورهایی مانند GDNF و FGF2، وارد مسیر اسپرماتوژنز می‌شوند.

- ترمیم بیضه آسیب‌دیده:
MSCها با کاهش بیان TGF-β و افزایش فاکتورهای ضد فیبروز، ساختار بافتی بیضه را بازسازی می‌کنند.

- درمان اختلال نعوظ:
تزریق MSCها در مدل‌های حیوانی باعث بهبود عملکرد عروقی آلت از طریق افزایش NO و کاهش آپوپتوز شده است.

---

⚠️ چالش‌ها و ملاحظات:

- تمایز کنترل‌نشده:
خطر ترشح تومور (تراتوما) در استفاده از ESCs و iPSCs وجود دارد.

- ایمنی ایمونولوژیک:
پیوند سلول‌های allogeneic ممکن است پاسخ ایمنی ایجاد کند؛ استفاده از سلول‌های اتولوگ ترجیح داده می‌شود.

- ملاحظات اخلاقی:
تولید گامت مصنوعی از ESCs هنوز در بسیاری از کشورها با محدودیت قانونی مواجه است.


📚 منابع علمی برای مطالعه بیشتر:

📍گزارش پژوهشگاه ابن‌سینا درباره MenSCs | [Avicenna.ac.ir](https://www.avicenna.ac.ir/fa/chairmanship/public-relations/news/item/264) |
📍 مقاله تحلیلی از دکتر لادن پژومند | [drpajoumand.com](https://drpajoumand.com
📍 بررسی پزشکی بازساختی در ناباروری | [ایسنا](https://www.isna.ir/news/1400051007013)

💊 استفاده از سلول‌های پوست برای تولید تخمک‌های مصنوعی 💊

🧬🩸 یکی دیگر از پیشرفت‌های جالب در درمان ناباروری با سلول‌های بنیادی، استفاده از سلول‌های پوست برای تولید تخمک‌های مصنوعی ست. محققان دانشگاه علوم و بهداشت اورگان (OHSU) موفق شدند با استفاده از تکنیک انتقال هسته سلول سوماتیک، هسته سلول‌های پوست را به تخمک‌های اهدایی فاقد هسته منتقل کنند و جنین‌های سالمی در مدل موش ایجاد نمایند. این روش که گامتوژنز آزمایشگاهی (IVG) نام دارد، می‌تواند برای زنانی که به دلیل سن بالا، یائسگی زودرس یا درمان‌های سرطان قادر به تولید تخمک نیستند، امیدبخش باشد. این فناوری هنوز در مراحل تحقیقاتی است، اما پتانسیل بالایی برای درمان ناباروری دارد . 
این روش می‌تواند انقلابی در درمان ناباروری ایجاد کند، هرچند نیاز به تحقیقات بیشتری برای اطمینان از ایمنی و کارایی آن در انسان دارد.

📆 ۹ مارچ ۲۰۲۴

❗️لینک مقاله مربوطه: https://www.news-medical.net/news/20240309/Scientists-transform-skin-cells-into-functional-eggs-in-mice.aspx)