Telegram Web Link
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
*"لا نخافكم، "إسرائيل" كيــ.ـان عنصري واستعــ.ـماري ودولة إبــ.ـادة".. برازيليون يهتفون لغــ.ـزة ويُنددون بالإبــ.ـادة خلال فعالية في جامعة ريو دي جانيرو.*


دانشگاه ریودوژانیرو در برزیل
حمایت از فلسطین


@seyedjavadmiri
دین، مذهب، زبان و "دیوان خطائی"

رمزهای ابداعی ابن‌عربی که توسط حلمی به چهار دسته تقسیم می‌شوند به شرح ذیل می‌باشند:

"رمزهای انسانی، رمزهای کیهانی، رمزهای عددی و رمزهای حروفی. سپس منقولاتی از آثار ابن‌عربی نقل می‌کند که از نظر او به گنج‌های پنهان در رمزها اشاره دارند. گنج‌های عرفانی در رمزهای مربوط به دریا و جویبار، گنج‌های الهی در رمزهای عددی، گنج‌های نوریِ محمدی در رمزهای حروفی گیاهی" (الحکیم، ۱۳۹۱. ۲۱).

البته الحکیم به طبقه‌بندی حلمی و دیگر ابن‌عربی‌پژوهان نقدهایی هم وارد می‌کند اما آنچه در اینجا برای ما اهمیت دارد مدلی هست که در "تامل زبان عرفانی" در باب ابن‌عربی او پیش روی ما می‌گشاید که شاید بتواند در تتبعات ما درباره خطائی کارساز باشد. سُعاد الحکیم در تاملات خود به نکته‌ای اشاره می‌کند که ذکرش خالی از لطف نیست. او می‌گوید وقتی به پژوهش‌های موجود درباره "زبان عرفانی ابن‌عربی" رجوع می‌کنیم

"... درمی‌یابیم که تاکنون زبان ابن‌عربی مستقلاً مورد مطالعه و تحقیق قرار نگرفته و هیچ یک از محققان مجموعه‌ی واژگان و اصطلاحاتی را که ابن‌عربی در آثار خود به کار برده است بررسی نکرده‌اند تا نشان دهند چه مقدار از آنها برگرفته از سنت موروث‌اند و چه مقدار ابداعی، چگونه ساخته شده‌اند و آیا زبان ابن‌عربی صرفاً همان زبان متعارف قدیم است که رنگ و بوی متفاوتی گرفته یا این که زبان تازه‌ای است که گوینده‌اش آن را ابداع کرده و مختص خود اوست" (الحکیم، ۱۳۹۱. ۲۹).

نکته‌ای که در اینجا الحکیم درباره ابن‌عربی به آن اشاره می‌کند دقیقاً موضوعی است که ما نیز در باب خطائی دچارش شده‌ایم. با این تفاوت که ما درباره ابن‌عربی پژوهش‌های بیشماری را در طی این یکسد ساله اخیر داشته‌ایم و ابعاد نظری عرفان و حکمت و تصوف ابن‌عربی مورد واکاوی قرار گرفته است ولی درمورد دیوان خطائی ما فاقد چنین پیشینه تحقیقی هستیم. مضاف بر این، متون ابن‌عربی در این هشت سال اخیر به کرّات مورد تفسیر و نقد و تاویل قرار گرفته است اما ما به صورت مدون در ایران (و حتی جهان)‌ سنتی تفسیری درباره دیوان خطائی و متون منسوب به او نداریم و این کاستی‌های کار را برای محققین و اهل نظر سخت‌تر کرده است. اما الگویی که محمد مصطفی حلمی در مواجهه با متن ابن‌عربی پیش روی ما می‌گذارد شاید بتواند در فهم "زبانِ عرفانی خطائی" هم مورد استفاده قرار بگیرد. به عبارت دقیق‌تر، شاید ما بتوانیم متن دیوان خطائی را از منظر رمزهایش به چهار دسته طبقه‌بندی کنیم و بگوییم شاه اسماعیل از "رمزهای انسانی" و "رمزهای کیهانی" و "رمزهای عددی" و "رمزهای حروفی" در دیوانش سخن گفته است. البته برای بازسازی دیوان مبتنی بر این الگو ما نیازمند استخراج مفاهیم کلیدی به مثابه "رمزهای چهارگانه" هستیم که تاکنون این سنخ از پژوهش‌ها در ایران درباره دیوان خطائی انجام نشده است. همانگونه که پیشتر اشاره کرده بودم ما در ابتدای یک مسیر پروهشی طولانی هستیم که بتوانیم بر اساس الگوهای پژوهشی در حوزه عرفان و حکمت و تصوف ابعاد پنهان و مغفول دیوان خطائی را "باز-یابی" کنیم.



سیدجواد میری

#سنت_خطائی
#شاه_اسماعیل

(بخش سوم)

@seyedjavadmiri
دین، مذهب، زبان و "دیوان خطائی"

ما تا اینجا تلاش کردیم به برخی از ابعاد زبانی دیوان خطائی با الگو گرفتن از "زبان عرفانی ابن‌عربی" بپردازیم و این حساسیت را در بین محققین و اهل نظر ایجاد کنیم که زبانِ عرفانی شاه اسماعیل دارای وجوه بدیعی است که تاکنون مورد بازخوانی انتقادی قرار نگرفته است و لازم است که به این مقوله به صورت جدی پرداخته شود. اما مفهوم "زبان" در دیوان خطائی یک جنبه عام‌تری هم دارد که فراتر از مباحث عرفانی می‌رود و آن نقش "زبان ترکی" در تمدن اسلامی و جهان ایرانی است که هیچ اثری به صورت انتقادی در سطح آکادمیک به آن تخصیص نیافته است. برای درک و صورتبندی "زبان خطائی" در سطح تمدنی ما نیازمند یک چارچوب تئوریک هستیم که در داخل آن به سه مولفه "دین" و "مذهب" و "زبان" بپردازیم و این تئوری بتواند تحولات دینی، تغییرات مذهبی و دگرگونی‌های زبانی را تبیین و تشریح کند. یکی از انتقادهای من در طول این پانزده سال اخیر این بوده است که ما تئوری یا نظریه‌هایی نبافتیم که مبتنی بر آنها بتوانیم تحولات دینی و تغییرات مذهبی و دگرگونی‌های زبانی در ایران را به صورت رادیکال (با رفتن به ریشه‌ها) و انتقادی صورتبندی تئوریک کند و به دور از گرایش‌های سیاسی (پیکارهای ایدئولوژیک) منحنی‌های تحولات تاریخ اجتماعی ایران را تبیین کند. کلان‌نظریه من این است که ورود دینِ اسلام به مثابه حاکمیتی در جهان ایرانی بر بالِ "زبان عربی" بوده است ولی "زبان فارسی" محملی بود که تاریخاً از منظر حکومتی "مذهب تسنن" در آن ماواء داشت و "مذهب تشیع" بر بال "زبان ترکی" در ایران نقش‌آفرینی کرد. این صورتبندی کلان زبانی در ایران تا حوالی انقلاب مشروطه برقرار بود ولی با ظهور جنبش بابی و برآمدن "بهایییت" تغییرات عمده‌ای ایجاد شد که هندسه زبانی در ایران را دگرگون کرد و زبان "ملت-دولت ایرانی" فارسی شد. به عبارت دیگر، هنگامیکه درباره دیوان خطائی سخن می‌گوییم مقولات و موضوعات بیشماری وجود دارند که بدون داشتن یک کلان نظریه Grand Theory قادر نخواهیم بود پیچیدگی‌های منحنی‌های زبانی و فرهنگی و اجتماعی و تاریخی جامعه ایرانی را به دقت تبیبن و تشربح کنیم. اجازه دهید به نمونه‌های تاریخی در حوزه "شعر کلاسیک فارسی" در ایران پیش از ظهور حاکمیت شیعی صفوی رجوع کنیم و بببنیم از منظر مذهبی ما در چه وضعیتی در نسبت "زبان و مذهب" هستیم. داریوش شایگان اثری دارد با عنوان "پنج اقلیم حضور" که مفهوم حضور اشارت به خودآگاهی تاریخی ایرانیان دارد. او فردوسی و خیام و سعدی و حافظ و مولوی را به عنوان "ایده‌آل تایپ‌های" خودآگاهی تاریخی ایرانیان صورتبندی می‌کند. اما اجازه دهید از منظر کلان‌تئوری خود به روایت شایگان از "پنج اقلیم حضور" بنگریم و ببینیم آیا نظریه ما با ارجاع به مواد تاریخی جواب می‌دهد یا خیر؟ درباره مذهب حکیم ابوالقاسم فردوسی کماکان مناقشه وجود دارد اما به گفته محمد جعفر جعفری لنگرودی او اهل تسنن (ولی با گرایش‌های شدید معتزلی) بود؛ عمر خیام هم که از نامش پیداست اهل تسنن بوده است؛ ابومحمد مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله بن مشرف متخلص به سعدی اهل تسنن و شافعی مذهب بود؛ خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاء‌الدین محمد حافظ شیرازی نیز اهل تسنن و شافعی مذهب بود؛ جلال‌الدین محمد بلخی مشهور به مولوی هم شافعی مذهب و اهل تسنن بود و به این لیست ما می‌توانیم بزرگان دیگر ادب فارسی در ایران را اضافه کنیم که شایگان به آنها نپرداخته است اما کلان‌نظریه ما را تایید می‌کند. به عنوان مثال، نظامی گنجوی، و عبدالرحمن جامی نیز که از کلاسیک‌های شعر و ادب فارسی هستند اهل تسنن و شافعی مذهب بودند و امام شافعی در ابراز محبت به "اهل‌البیت" زبانزد می‌باشند. اما نکته قابل ملاحظه این است که "هویت تاریخی" ایرانیان را نظریه‌پردازان معاصر ایرانی با ارجاع به این شعرای کلاسیک صورتبندی می‌کنند و به قول شایگان "اقلیم حضور" ایرانیان در تاریخ با خودآگاهی شاعران فارسی‌گوی پیوند دارد اما پارادوکس این روایت اینجاست که هویت کنونی ایرانی شیعی است و به نظر میآید در این روایت نقاط مبهمی وجود دارد که نیاز به تامل دارد.

سیدجواد میری

#سنت_خطائی
#شاه_اسماعیل

(بخش چهارم)

@seyedjavadmiri
دین، مذهب، زبان و "دیوان خطائی"


آنچه به نظر من می‌تواند این پارادوکس را حل کند نقش زبان ترکی به عنوان محملی برای تشیع در ساخت "کشور ایران" به گونه‌ای که امروز ما آن را می‌شناسیم است. به سخن دیگر، زبان مذهب در ایران با زبان ترکی تا پیش از مشروطه با ساخت قدرت پیوند بنیادین دارد و دیوان خطائی صرفاً یک کتاب شعر در تاریخ ایران شیعی نیست بل به نوعی "اوج حضور" یا "خودآگاهی تاریخی" ایرانیان است که "در" و "با" زبان ترکی و مذهب تشیع "کشور ایران" را می‌سازد. اما بعد از انقلاب مشروطه، زبان دین و زبان مذهب و طبقه قدرت سیاسی در ایران دچار دگرگونی می‌شود. زبان دین یعنی عربی به محاق می‌رود و زبان مذهب یعنی ترکی از حوزه عمومی بیرون می‌رود و طبقه قدرت سیاسی دچار دگرگونی شدید می‌شود که البته اینها از عوارض عالمیت جدید می‌باشد. البته تاریخ تشیع در زبان ترکی فقط محدود به ایران نیست بل مبتنی بر "نیروی قزلباش" از طریق آناتولی به بالکان و آلبانی و اروپای شرقی (کرانه‌های دریای آدریاتیک) و قفقاز و بخشهایی از جنوب مدیترانه گسترش می‌یابد. ما در ایران بر روی "صوفی-شاعران" که ایده‌های شیعی را در زبان ترکی به مناطق مذکور برده‌اند مطالعه جدی و آکادمیک انجام ندادیم اما یکی از کارهای کلاسیک در حوزه "شاعران شیعی" اثر سه جلدی سعدالدین نُزهت اِرگون با عنوان "بکتاشی شاعیرلری و نفس‌لری" (جلد ۱ و ۲) و "بکتاشی-قیزیلباش-علوی شاعیرلری" (جلد ۳) است که در سال ۱۹۴۴ در استانبول به چاپ رسید. سعدالدین نرهت ارگون در این سه جلد به شعرای شیعی در سه سنت قزلباش و علوی و بکتاشی پرداخته است و به نوعی ما می‌توانیم زمینه‌ها و تداوم فرهنگی و فکری خطائی را در فراسوی مرزهای سیاسی ایران در جهان مشاهده کنیم.


سیدجواد میری

#سنت_خطائی
#شاه_اسماعیل

(بخش پنجم)

@seyedjavadmiri
Audio
چپ و انقلاب ۵۷: چگونه تاثیر ایده‌های چپ در انقلاب ۵۷ را باید صورتبندی کرد؟



گفتگوی خبرگزاری سدید با سیدجواد میری


۱۰ خرداد ۱۴۰۴

@seyedjavadmiri
🟤 به زودی منتشر می‌شود

کتاب« نظریه دیکولونیال؛ نظریه انتقادی_اجتماعی در مکتب اصالت فطرت» اثر دکتر سیدجواد میری از مجموع آثار گروه جامعه‌شناسی پژوهشکده علوم اجتماعی به زودی توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر می‌شود. 

🟤 چکیده:
کتاب حاضر اثری است پژوهشی که با نگاهی انتقادی به سنت‌های فکری غیرغربی، ظرفیت آنها را برای بازاندیشی در نظریه اجتماعی معاصر بررسی می‌کند. این اثر با تمرکز بر اندیشه‌های متفکرانی همچون علامه طباطبایی، علی شریعتی، امام موسی صدر و سیدحسین العطاس نشان می‌دهد چگونه این اندیشه‌ها، با وجود پیوندشان با زمینه‌های فرهنگی خاص، قادرند پرسش‌هایی بنیادین درباره مدرنیته، هستی اجتماعی و کنش انسانی را در سطح جهانی مطرح کنند. نویسنده با تکیه بر آموزه‌های مکتب اصالت فطرت و پیوند آن با نظریه اجتماعی انتقادی، ساختارهای معرفتی استعمارزده را نقد و مفاهیمی چون ذهن منقاد و جامعه عوضی را بازخوانی می‌کند. این اثر با تأکید بر تکثر معرفتی، افق‌های تازه‌ای برای بازاندیشی در مفاهیم دانش، قدرت و پیشرفت در جهان پسااستعماری می‌گشاید.

همراهمان باشید 
🟤 @research_hu

@seyedjavadmiri
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Audio
⚜️ بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام برگزار ‌کرد:

🔺 جریان

💠 شکاف اجتماعی و قطبیدگی در ایران؛ الان کجا ایستاده ایم؟

👥 گفت‌و‌گو با حضور:

دکتر بیژن عبدالکریمی
دکتر سیدجواد میری


📅 زمان: یکشنبه ۱۱ خردادماه،‌ ساعت ۲۰:۳۰ الی ۲۳.۳۰
🏢 مکان: سالن شهید مطهری




#واحد_فرهنگی

__
🇮🇷 بسیج‌دانشجویی‌دانشگاه‌امام‌صادق(ع)
سایت | بله | ایتا | تلگرام | اینستاگرام | ایکس
📱@Basij_ISU


@seyedjavadmiri
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نشستی با شرح و عنوان زیر برگزار می‌کند:

بازخوانی تئوریک دیوان خطائی:
عرفان و حکمت در نگاه شاه‌اسماعیل صفوی

سخنرانان:
دکتر سیدمحمد ثقفی
دکتر حمید پارسانیا
دکتر محمدعلی فتح‌الهی
دکتر عزیز نجف‌پور آقابیگلو
دکتر رسول اسماعیل‌زاده
دکتر قادر فاضلی
دکتر سیدسلمان صفوی
دکتر محمدجواد ادبی
دکتر میثم قهوه‌چیان
دکتر علیرضا میرزایی
دکتر شهرام پازوکی
دکتر زهرا زارع

دکتر سیدجواد میری

زمان و مکان:
یکشنبه، 18 خردادماه 1404
ساعت: 9 تا 13
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

پیوند ورود برخط(آنلاین) به نشست:
https://webinar.ihcs.ac.ir/rooms/pd9-y3n-8nf-a8r/join


@seyedjavadmiri
Audio
نگاهی به روابط ایران و روسیه

مهدی مطهرنیا
سیدجواد میری

به مدیریت آقای خادمی

مکان: اندیشکده‌ی سیمرغ باریخ.
نشانی: تهران، خیابان مطهری، نرسیده به خیابان ترکمنستان، پلاک ۲۲، واحد ۳.
جلسه از ساعت ۱۳ الی ۱۵


@seyedjavadmiri
Forwarded from گزاره / Gozaare
سقوط اصفهان و تأثیر آن بر شناخت و تصویر جامعه ایرانی از مهاجرین افغانستانی

گزارش‌گر: رضا عطایی

لید خبری:
به گزارش گزاره، نشست دوازدهم از سلسله نشست‌های وضعیت‌شناسی مهاجران افغانستانی در ایران به ابتکار انجمن راحل برگزار شد و به بررسی تأثیر سقوط اصفهان بر نگرش جامعه ایرانی نسبت به مهاجران افغانستانی پرداخت. این نشست در تاریخ ۸ جَوزا/خرداد ۱۴۰۴ در خانه اندیشه‌ورزانِ تهران برگزار شد و سخنرانان به تحلیل عمیق تاریخ، روایت‌های آن و چالش‌های هویتی ناشی از این تاریخ پرداختند. گزارش نشست...
Forwarded from رضا عطایی
⚫️ سقوط اصفهان به دو روایت!

نشست اخیر انجمن راحل -نشست دوازدهم- تحت عنوان "سقوط اصفهان و تاثیر آن بر شناخت و تصویر جامعه ایرانی از مهاجرین افغانستانی" مجال خوبی برای بازاندیشی در تاریخِ مشترک دو کشور ایران و افغانستان بود و همچنین گریز مهمی به یکی از مسائل مهم اجتماعی-سیاسی جامعه ایران -مهاجرین- داشت.
همانطور که پیش از این در یادداشتِ کوتاهِ سقوطِ اصفهان به روایت پشتونیزم اشاره شده بود، موضوع سقوط اصفهان در افغانستان نیز متأثر از خوانش پشتونیستی، غرض‌دار و تحریف‌آلود روایت می‌شود.
در این نشست، دکتر سیدجواد میری و دکتر مجتبی نوروزی به نقد خوانش رایج از این رویداد تاریخی در ایران پرداخته‌اند و در پایان نشست استاد ارجمند دکتر سیدعسکر موسوی نیز دقایقی به تبیین و تحلیل این موضوع پرداخته‌اند.
شنیدن صوت این نشست را به همه علاقمندان حوزه تاریخ، فرهنگ و تمدن مشترک ایران و افغانستان پیشنهاد می‌کنم.
گزارش این نشست را نیز می‌توانید در سایت گزاره بخوانید.
https://gozaare.com/?p=2500
سُعاد الحکیم بر این باور است که "اضافه" اساس ساختار زبانی تازه‌ای را شکل می‌دهد که ابن‌عربی ابداع کرده است. (۱۳۹۱. ۶۵)

#ابن‌عربی


@seyedjavadmiri
ابن‌عربی بر این نظر است:

اگر انسان را در نظر آوریم، همه‌ی ویژگی‌هایش و حتی وجودش صفت‌هایی زائد بر انسانیت اوی‌اند. صفتِ وجود در طول حیاتِ دنیوی انسان با اوست یعنی از طریق "خلق جدید" پایدار می‌ماند و آنگاه که خداوند مرگ انسان را مقدر کند زوال می‌پذیرد. (سعاد الحکیم، ۱۳۹۱. ۶۸)

#ابن‌عربی
@seyedjavadmiri
🔻ای جانِ خون فشان دیه‌ات شاهکار بود؛ سخنی در باب فص اسحاقی فصوص الحکم
✔️داستان قربانی اسماعیل یا اسحاق، روایتی عمیق از تسلیم و عشق الهی در ادیان ابراهیمی است. محمد جواد ادبی در مقاله‌ای با نگاهی به فص اسحاقی فصوص‌الحکم ابن‌عربی، این واقعه را نه صرفاً ذبحی فیزیکی، بلکه نمادی از فنای تعلقات و تجدید مظاهر الهی می‌داند. او با تکیه بر تأویل‌های عرفانی و بین‌الادیانی، از رؤیای ابراهیم و جایگزینی قوچ به‌جای فرزند، به‌عنوان مثالی از «تجدید امثال» یاد می‌کند که حقیقت واحد را در صورت‌های متغیر آشکار می‌سازد.
📎 پيوند به متن کامل این یادداشت در سایت دین‌آنلاین
https://www.dinonline.com/45191/


🆔 @dinonline
پس جامعه باید با عقل و اقتصاد و عدالت زندگی کند، این انسان و فرد است که می‌تواند آزاد تا هر کجا که امکان یابد، رشد کند. (شریعتی، م. آ. ۱۴: ۱۳۸۸. ۱۹۴)


@seyedjavadmiri
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نشستی با شرح و عنوان زیر برگزار می‌کند:

بازخوانی تئوریک دیوان خطائی:
عرفان و حکمت در نگاه شاه‌اسماعیل صفوی

سخنرانان:
دکتر سیدمحمد ثقفی
دکتر حمید پارسانیا
دکتر محمدعلی فتح‌الهی
دکتر عزیز نجف‌پور آقابیگلو
دکتر رسول اسماعیل‌زاده
دکتر قادر فاضلی
دکتر سیدسلمان صفوی
دکتر محمدجواد ادبی
دکتر میثم قهوه‌چیان
دکتر علیرضا میرزایی
دکتر شهرام پازوکی
دکتر زهرا زارع

دکتر سیدجواد میری

زمان و مکان:
یکشنبه، 18 خردادماه 1404
ساعت: 9 تا 13
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

پیوند ورود برخط(آنلاین) به نشست:
https://webinar.ihcs.ac.ir/rooms/pd9-y3n-8nf-a8r/join


@seyedjavadmiri
تا لحظاتی دیگر سمینار "بازخوانی تئوریک دیوان خطائی" آغاز می‌شود ...




@seyedjavadmiri
2025/07/05 19:37:42
Back to Top
HTML Embed Code: