نگاهی به جنگ ۱۲ روزه

بهمن اکبری

سه‌شنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۴

@seyedjavadmiri

نگاهی به جنگ ۱۲ روزه

حمید رضا اکبری

سه‌شنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۴

@seyedjavadmiri

نگاهی به جنگ ۱۲ روزه

سید رحیم ربانی‌زاده

سه‌شنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۴

@seyedjavadmiri

نگاهی به جنگ ۱۲ روزه

سیدجواد میری

سه‌شنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۴

@seyedjavadmiri

تعلیق عضویت انجمن جامعه‌شناسی اسرائیل در انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی

کمیته اجرایی انجمن بین المللی جامعه‌شناسی، عضویت انجمن جامعه شناسی اسرائیل را به خاطر اینکه بر علیه نسل‌کشی فلسطینیان در غزه موضع روشنی اتخاذ نکرده است، معلق کرد.

@seyedjavadmiri

برنامه‌ی پنجره:

🔹پنجره‌ی جامعه شناختی:
عنوان: نقد ایدئولوژی
دکتر سید جواد میری: صفحه‌ی تلگرامی
دکتر حسن محدثی: صفحه‌ی تلگرامی

پنجشنبه ۱۲ تیرماه
ساعت ۲۱
از یوتیوب آکادمی

ایدئولوژی چیست؟ و چه ویژه‌گی‌هایی دارد؟ چند سنت فکری در باره‌ی ایدئولوژی وجود دارد؟ مهم‌ترین سنخ‌شناسی‌های ایده‌ئولوژی کدام اند؟ فرق ایده‌ئولوژی‌سازی و ایده‌ئولوژی‌پژوهی چیست؟ دکتر علی‌ی شریعتی در ایران معاصر چه نقشی ایفا کرده است؟ آیا شریعتی ایده‌ئولوژی‌پژوه است یا ایده‌ئولوژی‌ساز؟ تبار فکری‌ او چیست؟

موضوعات و پرسش‌های فوق در یک گفت‌گوی مفصل بین دکتر سیدجواد میری و دکتر حسن محدثی در قسمت جدید برنامه‌ی پنجره مورد بحث قرار گرفته‌اند و دانشجویان و علاقه‌مندان می‌توانند در این گفت‌وگو، درآمدی به ایدئولوژی را بشنوند و هم‌چنین از منظر موضوع ایدئولوژی، گفت‌وگویی انتقادی در باره‌ی عمل‌کرد دکتر علی شریعتی را مشاهده و تجربه کنند.

موضوع اصلی این پنجره‌ی جامعه‌شناختی، ایدئولوژی است و به‌مناسبت سال‌گرد وفات شریعتی در ۲۹ خرداد، عمل‌کرد این شخصیت اسلام‌گرا نیز مورد بحث قرار گرفته است.

آکادمی را دنبال کنید

.

امت، ملت، ایران و "جهان اسلام"
تاملاتی پیرامون ایران به مثابه بخشی از "تمدن اسلامی"؟

"جنگ تحمیلی" پرسش‌های بنیادین را دوباره در مرکز تاملات جدی قرار داد.


گفتگوی سیدجواد میری با "فرهیختگان"


۱۱ تیر ۱۴۰۴

@seyedjavadmiri

‌دکتر میری در ابتدا در توضیح کارکرد جامعه‌شناختی شعائر و مناسک بیان می‌کند: بحث عزاداری‌ها در مفهومی کلان‌تر، ذیل عنوان شعائر و مناسک قرار می‌گیرد. این شعائر و مناسک، کارکردهای مهمی در جوامع انسانی دارند که ازجمله آن‌ها می‌توان به تسهیل فرایند «جامعه‌پذیری» (Socialization) اشاره کرد. مفهوم جامعه‌پذیری بدین معناست که هنجارها، ارزش‌ها، ایده‌آل‌ها، آرزوها، رؤیاها و... به گونه‌ای در فضای روزمره زندگی جاری و ساری می‌شوند که افراد بدون اندیشیدن به آن‌ها، آن‌ها را درونی کرده و بر اساسشان عمل می‌کنند. این فرایند را می‌توان به استنشاق هوا تشبیه کرد؛ انسان‌ها بدون آنکه به عمل دم و بازدم بیندیشند، هوا را تنفس کرده و به حیات خود ادامه می‌دهند. شعائر و مناسک نیز به همین شیوه، مفاهیم عمیق و نظام معنایی دین را بازتعریف کرده و آن ها را در بستر زندگی روزمره جاری می‌سازند.


https://qudsonline.ir/xcbqK


@seyedjavadmiri

در آستانه تاسوعا و عاشورای حسینی؛ واکاوی جامعه‌شناختی آیین‌های حسینی در گفت‌وگو با دکتر میری؛
‏عاشورا، بستر جامعه‌پذیری زیسته

هر سال، با فرارسیدن ماه محرم، گویی نبض زندگی در جامعه شیعی، با ضرباهنگ دیگری می‌تپد و دل‌های شیعیان، میزبان شور و حماسه‌ای دیرینه می‌شود. اما ورای این جلوه‌های آشکار، آیین‌های حسینی همواره کارکردی عمیق‌تر و پنهان‌تر در شکل‌دهی به هویت فردی و جمعی داشته‌اند. این مناسک، بستر درونی‌سازی ناخودآگاه ارزش‌ها و جهان‌بینی عاشورایی را فراهم می‌آورند و حس این‌همانی و پیوند عمیق با واقعه کربلا را در تار و پود زندگی روزمره می‌تنند.
‏اما در کنار این کارکردهای عمیق و ریشه‌دار که از حکمت الهی و سنت‌های دیرین نشأت گرفته‌اند، پرسشی بنیادین در ذهن پدید می‌آید که با واقعیت‌های امروز جامعه ما گره خورده است: در عصری که ذائقه نسل جوان دستخوش تغییر شده و فضای دیجیتال بی‌سابقه، زندگی ما را احاطه کرده است آیا این آیین‌های مقدس، با همان عمق و تأثیرگذاری معنوی و اجتماعی، می‌توانند همچنان بستر درونی‌سازی ارزش‌ها و پیوند عمیق با حماسه عاشورا برای نسل‌های جدید باشند؟ آیا این تحولات، اصالت و عمق این آیین‌ها را تهدید می‌کند یا فرصت‌های نوینی برای بازآفرینی و تعمیق تجربه عاشورایی فراهم می‌آورد؟ برای واکاوی این ابعاد پیچیده و یافتن پاسخ‌هایی درخور، به سراغ دکتر سیدجواد میری، جامعه‌شناس دینی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی رفته‌ایم تا از منظر تخصصی ایشان به بررسی این تحولات بپردازیم.

مناسک حسینی؛ بستر جامعه‌پذیری ناخودآگاه
‏دکتر میری در ابتدا در توضیح کارکرد جامعه شناختی شعائر و مناسک؛ توضیح می‌دهد: بحث عزاداری‌ها در مفهومی کلان‌تر، ذیل عنوان شعائر و مناسک قرار می‌گیرد. این شعائر و مناسک، کارکردهای مهمی در جوامع انسانی ایفا می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به تسهیل فرآیند «جامعه‌پذیری» (Socialization) اشاره کرد. مفهوم جامعه‌پذیری بدین معناست که هنجارها، ارزش‌ها، ایده‌آل‌ها، آرزوها و رویاها و... به گونه‌ای در فضای روزمره زندگی جاری و ساری می‌شوند که افراد بدون اندیشیدن به آن‌ها، آن‌ها را درونی کرده و بر اساسشان عمل می‌کنند. این فرآیند را می‌توان به استنشاق هوا تشبیه کرد؛ انسان‌ها بدون آنکه به عمل دم و بازدم بیندیشند، هوا را تنفس کرده و به حیات خود ادامه می‌دهند. شعائر و مناسک نیز به همین شیوه، مفاهیم عمیق و نظام معنایی دین را بازتعریف کرده و آن ها را در بستر زندگی روزمره جاری می‌سازند.
‏ایشان با بیان اینکه شعائر؛ نمادهای جهان‌بینی و الهیات هستند، تصریح می‌کند: هر یک از این شعائر و مناسک، ریشه‌هایی عمیق در ادیان مختلف دارند و سمبل‌ها و نمادهای خاصی را بازنمایی می‌کنند. آن‌ها جهان‌بینی ویژه‌ای را ترسیم کرده و نظام معنایی آن دین را بازتعریف می‌نمایند. نکته حائز اهمیت این است که این مناسک، به جای آنکه از فرد عادی انتظار داشته باشند تا دائماً در باب مبانی ادیان، اخلاق، الهیات، متافیزیک و جهان‌شناسی بیندیشد، تمامی این چارچوب‌های نظری و تئوریک و الهیات دین را به شکلی ساده و بسیط، در قالب یک سری حرکات و اعمال و شعائر و مناسک خلاصه می‌کنند.
تجربه زیسته عاشورایی؛ حس این‌همانی و اقلیم معنوی
عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به آثار مشارکت و تجربه زیسته در این مناسک توضیح می‌دهد: این ویژگی موجب می‌شود افرادی که در این مناسک مشارکت می‌کنند؛ قلباً، روحاً و از جان در آن فضا قرار گیرند. آن‌ها آرام آرام، بر اساس عواطف و احساساتشان، بدون نیاز به تفکر عمیق، آن ایده‌ها را به نوعی زندگی کرده و به صورت زیسته تجربه می‌کنند. برای مثال، هنگامی که فردی وارد فضای عزاداری ایام محرم می‌شود و در مسجد، تکیه، حسینیه یا منزل به روضه اباعبدالله(ع) یا حضرت ابوالفضل(ع) و... گوش می‌دهد، حس می‌کند که خود نیز بخشی از آن واقعه است. این واقعه به نوعی در وجود تک تک افراد بازنمایی و بازسازی می‌شود و حس این‌همانی به آن‌ها دست می‌دهد. ما با خود می‌اندیشیم: «یا لَیتَنا کنّا مَعَک فَنَفوزَ فَوْزاً عَظیماً» و روحاً و معنویاً، خود را بخشی از واقعه عاشورا می‌بینیم.
دکتر میری تفسیر معنوی از عاشورا و کربلا نیز ارائه کرده و می‌گوید: در روایتی از امام صادق(ع) آمده است «کُلُّ یَومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا» هر روز عاشورا و هر زمین کربلاست. این روایت، از منظر جغرافیایی و زمانی و به معنای تحت‌اللفظی نیست. بلکه به معنای معنوی و مشارکت در ساحت یا اقلیم معنوی است که انسان‌های مؤمن، عاشورا را در آن تجربه می‌کنند و کربلا را در اقلیم معنوی خود بازسازی می‌نمایند.
همبستگی جمعی؛ تجلی جهان‌بینی دینی و نقش هنر

این جامعه شناس دین در ادامه یادآور می‌شود: انسان موجودی اجتماعی است و در جامعه زندگی می‌کند. زمانی که افراد، چه به صورت فردی و چه در قالب جمعی، گرد هم می‌آیند؛ برای مثال، صدها میلیون نفر از شیعیان و حتی اهل تسنن در سراسر جهان در عزاداری‌ها شرکت می‌کنند، حس شراکت در ایده‌آل‌هایی را تجربه می‌کنند که عاشورا و حرکت سیدالشهدا(ع) بر پایه آن‌ها شکل گرفته بود. اساساً فلسفه تاریخ شیعی و فلسفه وجودی اهل بیت(ع) بر مبنای جهان‌بینی اسلامی و قرآنی بنیان نهاده شده است. این جهان‌بینی بر این اصل استوار است که نه باید ظلم را پذیرفت و نه خود به ظلم مبادرت ورزید. رویکرد ما در جهان باید مبتنی بر عدم پذیرش ظلم و عدم ارتکاب ظلم باشد؛ بدین معنا که کنش وجودی و جمعی ما همواره باید به گونه‌ای فعالانه شکل گیرد که در یک وضعیت اعتدال حرکت کنیم و از هرگونه تعدی و تجاوز پرهیز نماییم.
‏میری با تأکید بر اینکه مناسک و شعائر، تجلی عمل جهان بینی دینی هستند؛ ادامه می‌دهد: فضای عاشورا، محرم و روضه، این امکان را فراهم می‌آورد که مناسک و شعائر، افرادی را که در آن‌ها مشارکت می‌کنند، به احساس همبستگی و با هم بودگی برسانند. به عبارت دیگر، مناسک و شعائر، ساحت عملی و کاربردی همان جهان‌بینی، نظام فکری، متافیزیک دینی و الهیاتی هستند که پیشتر در ساحت نظری و به صورت مفهومی، فلسفی و الهیاتی صورت‌بندی شده بودند. در این بین نقش هنر بر مناسک به منظور ‏تسهیل دسترسی به جهان‌بینی دینی قابل توجه است. لازم نیست که همگان به سان ملاصدرا، به صورت‌بندی مفهومی فلسفه یا جهان‌بینی دینی بپردازند و حتی توان وجودی آن را داشته باشند. اما این ایده‌ها در قالب هنر، از جمله شعر، تجلی می‌یابند. چنانکه محتشم کاشانی در مرثیه مشهور خود می‌سراید: «باز این چه شورش است که در خلق عالم است/ باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است/ باز این چه رستخیز عظیم است...». در حالی که ملاصدرا در ساحت نظر و متافیزیک، اثر سترگ «اسفار» را صورت‌بندی می‌کند، شاعری چون محتشم کاشانی با تمسک به حوزه خیال، آن عوالم، معارف، مبانی و متافیزیک را به سطح زندگی روزمره می‌آورد. به همین ترتیب، مناسکی چون سینه‌زنی، نوحه، روضه و تعزیه، همگی تلاش می‌کنند تا با استفاده از حرکات بدن، بیان زبانی، مفاهیم و صورت‌بندی‌های گوناگون، آن ایده‌آل‌ها و مبانی را بازنمایی کنند. این فرآیند، امکان درک و تجربه مفاهیم عمیق دینی را برای عموم مردم، بدون نیاز به دانش تخصصی فلسفی یا الهیاتی، فراهم می‌آورد.
عصر دیجیتال؛ مواجهه با تحولات و رویکردهای نوین
‌‏با توجه به آنچه درباره کارکرد جامعه‌شناختی مناسک در فرآیند جامعه‌پذیری، ایجاد حس این‌همانی و همبستگی جمعی بیان شد و با در نظر گرفتن تغییرات ذائقه نوین و ظهور عصر دیجیتال که بخشی از مناسک عزاداری را به محتوای دیجیتال تبدیل کرده است؛ این پرسش مطرح می‌شود که مواجهه با این امپراتوری جدید دیجیتال، چه چالش‌ها و فرصت‌هایی را برای حفظ و تقویت کارکردهای اصیل آیین‌های محرم، به ویژه در ارتباط با نسل جوان، به همراه دارد؟ آیا این فضاها می‌توانند به مثابه ابزاری برای بازتعریف و تعمیق تجربه زیسته عاشورایی عمل کنند یا اصالت آن را به چالش می‌کشند؟
این دین پژوه در پاسخ به این پرسش و با توجه به آنچه درباره کارکرد جامعه‌شناختی مناسک در فرآیند جامعه‌پذیری، ایجاد حس این‌همانی و همبستگی جمعی بیان شد؛ می‌گوید: واقعیت این است که هرچند عزاداری‌ها، روضه‌ها، تعزیه‌ها و اساساً مناسک و شعائر در قرن‌ها و سال‌های پیش نیز وجود داشته‌اند اما محتوا، نحوه بیان و شیوه بازنمایی آن‌ها دقیقاً مشابه روش‌های امروزی نبوده است. این تفاوت ناشی از ظهور تکنولوژی و عصر دیجیتال است که ابعاد جدیدی را پیش روی بشریت گشوده است.
رویکردهای مواجهه با فناوری: سلبی یا فعالانه؟
در مواجهه با این ابعاد جدید، دو رویکرد قابل تصور است: نخست، رویکرد انفعالی و سلبی که مبتنی بر عدم استفاده و عدم ورود به این فضاهاست و آن را نوعی تحمیل می‌داند؛ دوم، رویکرد فعالانه که مستلزم ورود و بازنمایی خود در این فضاهاست. عدم تمایل ما به حضور در این فضاها، به معنای از بین رفتن آن‌ها نیست. به عنوان نمونه، در صد سال پیش، زمانی که بلندگو وارد شد، برخی از منبری‌ها آن را حرام می‌دانستند اما امروز استفاده از آن فراگیر شده است. این امر نشان می‌دهد که عدم درک از عقلانیت تکنولوژیک معمولاً به اتخاذ رویکردهای سلبی منجر می‌شود.

امپراتوری دیجیتال و ضرورت مواجهه فعالانه و بازسازی هویت
ایشان در ادامه تشریح می‌کند: باید درک کنیم که فضای دیجیتال، امپراتوری جدیدی را در جهان خلق کرده است. این امپراتوری، همچون سایر امپراتوری‌ها، دارای نکات سلبی و ایجابی است. شیوه مواجهه ما با این جهان و این امپراتوری باید نقادانه، عقلایی و فعالانه باشد. اگر صرفاً با رویکردهای سلبی با آن مواجه شویم، این فضاها همچنان پابرجا خواهند ماند و نهایت امر این است که تلاش کنیم آن‌ها را به کلی مسدود کنیم. اما تجربه نشان داده است که حتی در صورت مسدودسازی، راه‌های دیگری برای بازسازی و ظهور آن‌ها پیدا می‌شود؛ همانند آنچه در مورد ماهواره و سپس اینترنت رخ داد و در آینده نیز ممکن است با ظهور فناوری‌های پیشرفته‌تر مانند اینترنت کهکشانی مواجه شویم.
‏این استاد دانشگاه با اشاره به لزوم بازسازی هویت فرهنگی در عالمیت جدید، تصریح می‌کند: به عنوان جامعه‌ای که در عالم مدرن یا به تعبیر صحیح‌تر، در عالمیت جدید قرار گرفته‌ایم؛ نمی‌توانیم خود را از این فضاها کنار بکشیم. بلکه می‌توانیم در آن‌ها ورود و مشارکت فعال داشته باشیم و «من» فرهنگی، تشخص و شخصیت فرهنگی خود را در این فضا بازسازی نماییم.
ایران ملک مشاع؛ شعائر، بستر بازسازی همگرایی ملی
دکتر میری در جمع‌بندی مباحث خود و با نگاهی به افق‌های پیش رو، بر ضرورت بازخوانی نقش آیین‌ها در بستر تحولات کنونی جامعه تأکید می‌کند. ایشان که پیشتر به لزوم مواجهه فعالانه با عصر دیجیتال و بازسازی هویت فرهنگی در عالمیت جدید اشاره کرده بود، این رویکرد را به ساحت همبستگی ملی نیز بسط داده و بیان می‌کند: جنگ تحمیلی ما را در فضای جدیدی قرار داد که هویت‌های موجود در ایران در یک نقطه به هم برسند؛ نقطه‌ای که ایران به مثابه ملک مشاع است. یعنی همه ما ایرانی‌ها، با تمامی مذاهب و ادیان؛ از یهودی، مسیحی، زرتشتی گرفته تا مسلمان و حتی کسانی که ادیان دیگری دارند، در یک نقطه مشترک به نام ایران، با هم مشترک شده‌ایم. باید این نقطه، بستر بازسازی ایران به مثابه ملکی مشاع مبتنی بر رویکرد نوسهروردی را بازسازی کنیم. در این راستا، شعائر و مناسک می‌توانند آن انرژی عاطفی موجود در جامعه را دوباره در یک نقطه مشترک، به هم متصل کرده و اتصال وجودی ایجاد نمایند.

@seyedjavadmiri

برنامه‌ی پنجره:

🔹پنجره‌ی جامعه شناختی:
      عنوان: نقد ایدئولوژی
      دکتر سید جواد میری:  صفحه‌ی تلگرامی
      دکتر حسن محدثی: صفحه‌ی تلگرامی

پنجشنبه ۱۲ تیرماه
ساعت ۲۱
از یوتیوب آکادمی

ایدئولوژی چیست؟ و چه ویژه‌گی‌هایی دارد؟ چند سنت فکری در باره‌ی ایدئولوژی وجود دارد؟ مهم‌ترین سنخ‌شناسی‌های ایده‌ئولوژی کدام اند؟ فرق ایده‌ئولوژی‌سازی و ایده‌ئولوژی‌پژوهی چیست؟ دکتر علی‌ی شریعتی در ایران معاصر چه نقشی ایفا کرده است؟ آیا شریعتی ایده‌ئولوژی‌پژوه است یا ایده‌ئولوژی‌ساز؟ تبار فکری‌ او چیست؟

موضوعات و پرسش‌های فوق در یک گفت‌گوی مفصل بین دکتر سیدجواد میری و دکتر حسن محدثی در قسمت جدید برنامه‌ی پنجره مورد بحث قرار گرفته‌اند و دانشجویان و علاقه‌مندان می‌توانند در این گفت‌وگو، درآمدی به ایدئولوژی را بشنوند و هم‌چنین از منظر موضوع ایدئولوژی، گفت‌وگویی انتقادی در باره‌ی عمل‌کرد دکتر علی شریعتی را مشاهده و تجربه کنند.

موضوع اصلی این پنجره‌ی جامعه‌شناختی، ایدئولوژی است و به‌مناسبت سال‌گرد وفات شریعتی در ۲۹ خرداد، عمل‌کرد این شخصیت اسلام‌گرا نیز مورد بحث قرار گرفته است.

آکادمی را دنبال کنید

.

🇮🇷 جنگ هدف نیست ابزار است...

🎙دکتر سید جواد میری

#تحلیل_جنگ

🆔 @sarcheshmeh_nour

🇮🇷 با تمام انتقاداتی که می‌توانیم به مسئولین داشته باشیم، همه ما در این وضعیت باید پشت حکومت و جامعه‌مان باشیم...

🎙دکتر سید جواد میری

#تحلیل_جنگ

🆔 @sarcheshmeh_nour

Urgent Call to Action: Open Letter to the High Commissioner for Human Rights

This compelling open letter addresses the High Commissioner for Human Rights, spotlighting the alarming targeted killings of Iranian academics and civilians amid Israeli aggression. It condemns these acts as severe violations of international law, emphasizing the devastating toll on innocent lives. The letter demands immediate action to safeguard civilians and ensure accountability for these human rights abuses.
Join the call for justice—read and sign the letter here:

فراخوان فوری برای اقدام: نامه سرگشاده به کمیسر عالی حقوق بشر
این نامه سرگشاده به کمیسر عالی حقوق بشر در محکومیت ترور اساتید دانشگاهی و غیرنظامیان ایرانی در پی تجاوزات اسرائیل نوشته شده و خواستار اقدام فوری سازمان ملل برای حفاظت از غیرنظامیان و تضمین پاسخگویی برای این نقض‌های حقوق بشری است.

نامه را بخوانید و امضا کنید:

https://openletter.earth/open-letter-to-the-high-commissioner-for-human-rights-urgent-call-for-action-on-the-targeted-killing-of-iranian-academics-and-civilians-by-israeli-aggression-8958b1ce