Telegram Web Link
گروه نجوم شریف
Photo
و تاریکی به پایان می‌رسد؟

به دنبال یافتن تاثیرات انرژی تاریک بر تحول کیهان، ابزار اسپکتروسکوپی انرژی‌تاریک یا به اختصار DESI در صدد ساخت بزرگترین نقشه 3D از کیهان می‌باشد.
این مهم از ۲۰۱۳ پی ریزی شده است و قرار است در قالب یک پروژه ۵ ساله به کمک سه تلسکوپ مختلف که DESI بر روی آنها نصب شده است آسمان را پیمایش کند. این ابزار به طور کلی شامل یک صفحه کانونی با ۵۰۰۰ میکروکامپیوتر به همراه بانکی از طیف‌سنج‌های نوری است.
پیش از آغاز پروژه ۵ ساله، دیتاهای حاصل از یک سال داده‌کاوی به نام EDR در ژوئن 2021 منتشر شد و در اختیار عموم قرار گرفت که ۱ درصد(۸۰ ترابایت) از نقشه نهایی خواهد بود (برای دسترسی به EDR اینجا را کلیک کنید).
به تازگی اولین فاز این پروژه پیموده شده و سه مقاله با عناوین مختلف ماحصل DESI Y1 می‌باشد که با نتایج داده‌های اولین سال این پروژه به طبع رسیده است.
نوسان‌های آکوستیک باریونی یا BAO که در پلاسمای داغ پیش از بازترکیب رخ می‌دادند، پس از سردشدن کیهان به عنوان خط‌کش کیهانی شناخته می‌شوند. زیرا زمانی که اتم‌ها پس از بازترکیب پایدار شدند محیط انتشار آن‌ها که پلاسما بود دیگر وجود ندارد و این موج‌ها به نوعی فریز شده‌اند و حبابی از موج‌ها به جا می‌ماند که شعاع آن بیشترین مسافت طی شده توسط نوسان‌ها خواهد بود و مانند یک مقیاس کیهانی قابل استفاده است.
با نظر به انبساط کیهان و چگونگی تحول این خط‌کش کیهانی، ساختار مرموز مهم‌ترین جز عالم یعنی انرژی‌تاریک آشکار می‌شود. نتیجه‌ای که در گام اول از آنالیز داده‌هایDESI Y1 استنباط شده به نمودار بالا ختم می‌شود.
محور افقی، زمان را به طور معکوس نشان می‌دهد و به سمت کودکی کیهان پیش می‌رود. محور عمودی، شعاع اندازه‌گیری‌شده حباب موج‌های آکوستیک نسبت به مقداری که مدل پیشتاز و مقبول ΛCDM پیش‌بینی می‌کند را نمایان می‌کند. خط تیره‌رنگ برای مدل ΛCDM است و خط چین طبق مدلی متفاوت از نمونه پیشتاز است که برای انرژی‌تاریک تحول زمانی قائل شده است. با اینکه ΛCDM تحول زمانی انرژی تاریک را رد می‌کند ولی به نظر می‌رسد از مدل دیگر در پیش‌بینی شعاع حباب ضعیف تر عمل کرده است. به همین دلیل شک و تردید ها درباره این مدل قدرتمند افزایش پیدا کرده است.
با این وجود تا ۴ سال آینده کماکان به روشنی بیشتری دست پیدا خواهیم کرد.

منابع:
https://www.desi.lbl.gov/
https://en.wikipedia.org/wiki/Baryon_acoustic_oscillations

لینک سه مقاله در arxiv.org:
https://arxiv.org/abs/2404.03000
https://arxiv.org/abs/2404.03001
https://arxiv.org/abs/2404.03002

تهیه‌ی مطلب: پرهام مهرآرا

🔭@sharifastronomy
3👍1
منجمان موفق شدند برای اولین‌بار نقشه میدان مغناطیسی سیاه‌چاله مرکزی کهکشان راه شیری را ثبت کنند. این تصویر نشان‌دهنده یک میدان چرخشی است که احتمالاً به وجود یک جت کشف‌نشده اشاره دارد.

سیاه‌چاله مرکزی کهکشان راه شیری جرمی حدود ۴.۳ میلیون برابر خورشید در فاصله ۲۷ هزار سال نوری از زمین دارد و یک سیاه‌چاله فعال است، زیرا هرآنچه را که در اطراف باشد، به درون خود می‌کشد. اخیراً منجمان با استفاده از تلسکوپ‌ «EHT» (ایونت وریزون) با کمک نور پلاریزاسیون موفق شده‌اند برای اولین‌بار تصویر میدان مغناطیسی اطراف این سیاه‌چاله را ثبت کنند.

📎منبع
تهیه‌ی مطلب: فاطمه برزویی

🔭@sharifastronomy
🔥43👍3👏1
ما از این پس قصد داریم هر هفته به معرفی کتاب‌ها و پادکست‌های مرتبط با نجوم بپردازیم تا علاقه‌مندان بهتر بتوانند با دنیای سحرآمیز و ناشناخته‌ی ستاره‌ها و کهکشان‌ها آشنا شوند.
شما می‌توانید این دسته از محتواهای کانال تلگرامی گروه نجوم را با هشتگ #معرفی جست‌وجو و دنبال کنید.
17👍6
این هفته در جست‌وجوی دنیای نجوم، به "ایستگاه فضایی" سیاوش صفاریان‌پور رسیدیم.
او که مجری و تهیه‌کننده‌ی تلوزیون است و شاید از این طریق آشنایی نسبی نیز با او داشته باشید، اجرای این پادکست علمی را بر عهده دارد و "ایستگاه فضایی" را با همکاری مجله‌ی نجوم پیش می‌برد.
در هر یک از اپیزودهای این پادکست، بخش‌های جذابی وجود دارد که به معرفی هرچه بهتر فضا و نجوم کمک می‌کند و برای کسانی که تجربه‌ی رصد نداشتند و یا با این فرایند جذاب آشنایی ندارند نیز باید بگوییم که قرار است در بخش آسمان نمای‌ این پادکست، شنوندگان را به دیدن آسمان شب ببرند تا شما تجربه‌ی یک رصد خلاقانه با میهمانان ایستگاه فضایی داشته باشید.
شما می‌توانید این پادکست را از اپلیکیشن‌هایی همچون castbox بشنوید.
#معرفی
13👍1🔥1
✳️ بیستمین شماره‌ی نشریه‌ی #شباهنگ (شماره‌ی ۲۰ - بهار ۱۴۰۳) منتشر شد!

🔹 این شماره به فوران‌های سریع رادیویی پرداخته است و همچنین مصاحبه‌ای با دکتر دانکن لوریمر حول این موضوع، در این شماره انجام شده است.

🆔 @shabahang_sut
🆔 @anjoman_elmi_phys_sut
🆔 @sharifastronomy
3
شباهنگ شماره‌ی 20.pdf
14.3 MB
💻 نسخه‌ی الکترونیکی نشریه‌ی شباهنگ
🌀 شماره‌ی ۲۰ - بهار ۱۴۰۳
🏢 نشریه‌ی علمی دانشجویان فیزیک دانشگاه صنعتی شریف

دانلود این شماره و شماره‌های پیشین این نشریه در وبگاه شباهنگ:
https://spssa.ir/نشریه-شباهنگ/

🆔 @shabahang_sut
🆔 @anjoman_elmi_phys_sut
🆔 @sharifastronomy
3🔥2
یک طوفان ژئومغناطیسی "شدید" G5 در آخر هفته گذشته زمین را درنوردید و بینندگان را تا جنوب فلوریدا با پرده های سبز و قرمز نور مسرور نمود.

این نورهای درخشان و رنگین کمانی با چشم غیرمسلح قابل رویت نبودند. در عرض های جغرافیایی میانی و جنوبی، حتی شفق های شدید نیز کم نور هستند و آسمانی که بیشتر مردم در آن زندگی می کنند روشن است. بیشتر بینندگان پرده های سفید را فقط با اشاراتی از رنگ توانستند مشاهده نمایند. با این حال، عکس‌ها به لطف نوردهی‌های چند ثانیه‌ای، میزان واقعی این رنگ‌ها را نشان دادند: «سرعت شاتر» چشم 1/50 ثانیه است و مخروط‌های چشم ما به حداقل مقدار نور برای درک رنگ نیاز دارند.

در ابتدا پیش بینی می شد که این رویداد یک طوفان ژئومغناطیسی G4 (شدید) باشد، اما سازمان ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) در نهایت آن را به عنوان G5 (شدید) تعیین کرد. چنین رویدادی از اکتبر 2003 از مسیر زمین عبور نکرده است.

طوفان ژئومغناطیسی آخر هفته گذشته پس از ظهور یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های لکه‌های خورشیدی که در دو دهه گذشته بر روی خورشید ظاهر شده‌اند، شش پرتاب جرم تاجی (گاب‌های گاز خورشیدی یونیزه‌شده) را در جهت ما ایجاد کرد. آن گودها با بادهای خورشیدی که دائماً از خورشید و در سراسر منظومه شمسی به بیرون می‌چرخد، حرکت می‌کردند (و حتی از آن پیشی می‌گرفتند). برخی از CMEهای بعدی به موارد قبلی رسیدند و هنگامی که سرانجام به زمین رسیدند، رویداد قدرتمندتری را ایجاد کردند.

میدان‌های مغناطیسی که با ذرات باردار و بسیار سریع حرکت می‌کنند، دوباره با میدان مغناطیسی خود زمین مرتبط می‌شوند و به ذرات خورشیدی اجازه ورود به اتمسفر بالای ما را می‌دهند، جایی که با اتم‌های اکسیژن برخورد می‌کنند و رنگ‌های سبز و قرمز تولید می‌شود. سبز رنگ معمولی‌تری برای شفق‌های قطبی است که توسط اکسیژن در ارتفاعات متوسط تولید می‌شود. اما شفق های قرمز زمانی که یک طوفان ژئومغناطیسی مانند این وجود دارد که ذرات پرانرژی را به اتمسفر می ریزد بیشتر محتمل است. قرمز از اکسیژن کمیاب در بالاترین نقطه می آید، به این معنی که می توان آن را از دورتر دید و باعث می شود قرمز به راحتی در عرض های جغرافیایی پایین دیده شود.

تماشاگران در سراسر ایالات متحده از این منظره لذت بردند، از مناطق روستایی شمال غربی اقیانوس آرام تا حومه بوستون و تا فلوریدا و پورتوریکو. خواننده لری بلک از سدار رپیدز، آیووا نوشت: "این شدیدترین نمایش شفقی است که من از اوت 1972 مشاهده کرده ام!" شان واکر از S&T موافق است: «شاید بهترین نمایش شفق قطبی بود که در بیش از یک دهه دیده‌ام، و مطمئناً بهترین نمایشی بود که از حیاط خودم دیده‌ام».

در زیر تعدادی از تصاویر ثبت شده در این رخداد را مشاهده می کنید.
7👍5
26
سلام
نشریه شباهنگ قصد دارد در راستای بهبود کیفیت مجله و گسترش پوشش اخبار دنیای روز نجوم با افراد بیشتری همکاری کند.
صاحب امتیاز نشریه دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف است و می‌توانید در بخش‌های مختلفی از جمله صفحه‌آرایی، تولید محتوا، ویراستاری و ... با آن همکاری کنید.
در صورت تمایل لطفا فرم زیر را پر کنید و منتظر تماس ما باشید.
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeSznUCEOFsYUH2tMyCQfKhLRVwAgyYfbn1BJ72W1mJ7V5HNA/viewform?usp=sf_link
8👍2
پنجشنبه 23 اردیبهشت

■ ماه کامل، آنتارس(درخشان‌ترین ستاره‌ی صورت فلکی کژدم) را پنهان می کند. امشب ماه گرد درخشان، درست از جلوی آنتارس عبور می‌کند و در جنوب شرقی ایالات متحده آمریکای مرکزی، شمال شرقی آمریکای جنوبی، دریای کارائیب و بخش هایی از غرب و مرکز آفریقا می‌توان آن را مشاهده کرد.
در جاهای دیگر، قابل مشاهده نمی‌باشد.

هر جا که غیبت اتفاق بیفتد، ستاره در لبه‌ی درخشان ماه ناپدید می شود، سپس از پشت "هلال تاریک" بسیار نازک شب در لبه‌ی دیگر دوباره ظاهر می شود. بنابراین در هر دو مورد شما قطعا برای دیدن این پدیده به تلسکوپ نیاز خواهید داشت.
9👎1
الدبران(درخشان‌ترین ستاره‌ی برج ثور) در آستانه پنهان شدن توسط ماه غول پیکر در نور روز، 2 اکتبر 2015.
باب کینگ / آسمان و تلسکوپ این آنتارس نیست، بلکه الدبران است، از نظر روشنایی و رنگ مشابه آنتارس است و در نور روز آسمان آبی در 2 اکتبر 2015 مخفی می شود. عکاس باب کینگ نوشت: "من این عکس را با یک آیفون قدیمی از طریق یک دوربین 10 اینچی گرفتم، کمی قبل از اینکه ماه یک ساعت پس از طلوع خورشید الدبران را پنهان کند."
ماه نیمه‌کامل بود.
10👍2
گروه نجوم شریف
Photo
بررسی همرفت خورشید به‌وسیله‌ی امواج صوتی

تیمی از فیزیکدانان خورشیدی در مرکز اخترفیزیک و علوم فضایی دانشگاه نیویورک ابوظبی (CASS)، به سرپرستی دکتر کریس اس. هانسون، ساختار درونی ابرگرانول‌های خورشید، یک ساختار جریانی که حرارت را از درون پنهان خورشید به سطح آن منتقل می‌کند، را فاش کرده‌اند. تحلیل محققان از ابرگرانول‌ها چالشی برای فهم کنونی از همرفت خورشیدی ایجاد می‌کند.

خورشید در هسته خود از طریق همجوشی هسته‌ای انرژی تولید می‌کند؛ این انرژی سپس به سطح منتقل می‌شود و به صورت نور خورشید از آنجا خارج می‌گردد. در یک مطالعه با عنوان "همرفت خورشیدی در مقیاس ابرگرانول که توسط نظریه طول اختلاط توضیح داده نمی‌شود"، که در مجله‌ی Nature Astronomy منتشر شده، محققان توضیح می‌دهند که چگونه با استفاده از تصاویر داپلر، شدت و مغناطیسی از تصویربردار هلیوسیزمیک و مغناطیسی (HMI) روی ماهواره رصدخانه دینامیک خورشیدی ناسا (SDO)، حدود ۲۳,۰۰۰ ابرگرانول را شناسایی و مشخص کرده‌اند.

چون سطح خورشید برای نور مات است، دانشمندان NYUAD از امواج صوتی برای بررسی ساختار درونی ابرگرانول‌ها استفاده کردند. با تحلیل چنین مجموعه داده بزرگی از ابرگرانول‌ها، که تخمین زده می‌شد تا ۲۰,۰۰۰ کیلومتر (~۳% به درون) زیر سطح خورشید گسترش یابند، دانشمندان توانستند جریان‌های صعودی و نزولی مرتبط با انتقال حرارت ابرگرانول‌ها را با دقت بی‌سابقه‌ای تعیین کنند. علاوه بر استنباط اینکه ابرگرانول‌ها تا چه عمقی گسترش می‌یابند، دانشمندان همچنین دریافتند که جریان‌های نزولی حدود ۴۰% ضعیف‌تر از جریان‌های صعودی هستند، که نشان می‌دهد یک جزء ناشناخته از جریان‌های نزولی وجود دارد.

از طریق آزمایش‌های گسترده و استدلال‌های نظری، نویسندگان نظریه پردازی می‌کنند که جزء "ناپیدا" یا نامشهود می‌تواند شامل ستون‌های کوچک (حدود ۱۰۰ کیلومتر) باشد که پلاسما سردتر را به درون خورشید منتقل می‌کنند. امواج صوتی در خورشید برای حس کردن این ستون‌ها بسیار بزرگ هستند و این باعث می‌شود جریان‌های نزولی ضعیف‌تر به نظر برسند. این یافته‌ها توسط توصیف طول اختلاطی از همرفت خورشیدی قابل توضیح نیست.

🔗 منبع

🔭 @sharifastronomy
👍4🔥2
⚫️🔵 تکانه

سی و سومین شماره‌ی نشریه‌ی تکانه با احترام تقدیم می‌شود.
این شماره در بهار ۱۴۰۳ به سردبیری هانیه حاتمی، کاویان زارع و حانیه ملکی آماده شده است.

مطالبی که در این شماره می‌خوانید:

- ولگردی در پیچ‌وخم دی‌ان‌ای
- فیلترهایی برای رصد هیدروژن خنثی در کهکشان
- کاوش در مرزهای سکونت‌پذیری
- تاریخچه‌ی آزمایشگاه آکوستیک
- سرن
- عمر میون‌ها
- یک بازی کوانتومی
- فروکاست‌گرایی
- مصاحبه با دکتر باغرام
- مصاحبه با دکتر مشحون
- مصاحبه با دکتر بنی‌هاشمی و آقای طباطبایی
- معرفی کتاب: گرانش ناموضعی، نوشته‌ی بهرام مشحون

از اینکه تکانه را می‌خوانید سپاسگزاریم!

@takaneh_physics_sharif
🔥8👍1
Takaneh 33.pdf
8.3 MB
📎نسخه‌ی الکترونیکی سی‌ و سومین‌ شماره‌ی نشریه‌ی تکانه‌ تقدیم می‌شود.

#تکانه نشریه‌ی علمی-آموزشی دانشجویان فیزیک دانشگاه صنعتی شریف

@takaneh_physics_sharif
11🔥2
2025/10/20 09:20:37
Back to Top
HTML Embed Code: