رصدخانه ابوریحان بیرونی با همکاری انجمن علمی نجوم و انجمن علمی فیزیک دانشگاه شیراز برگزار می‌کند:

🔸 وبینار:
" تصویربرداری سه‌بعدی از نانو‌ساختارها با استفاده از برش‌نگاری الکترونی "

🔹 سخنران:
" شیوا حسین‌نژاد "

🔸 مؤسسه:
" دانشگاه آنتورپ، بلژیک "

🗓 دوشنبه ۲ اسفند‌ماه

⏰ ساعت ۱۷:۰۰ الی ۱۸:۰۰



📌 لینک برای شرکت در برنامه از طریق اسکای روم

📌 لینک پخش زنده آپارات

📌 اطلاعات بیشتر

📌 وبسایت

🆔 @Biruni_Observatory

💻 نسخه‌ی الکترونیکی نشریه‌ی شباهنگ
🌀 شماره‌ی ۱۷هم - زمستان ۱۴۰۰
🏢 نشریه‌ی علمی دانشجویان فیزیک دانشگاه صنعتی شریف

دانلود این شماره و شماره‌های پیشین این نشریه در وبگاه شباهنگ:
https://spssa.ir/نشریه-شباهنگ/

🆔 @anjoman_elmi_phys_sut
🆔 @sharifastronomy

رصدخانه ابوریحان بیرونی با همکاری انجمن علمی نجوم دانشگاه شیراز برگزار می‌کند:

🔸 وبینار:
" ارتباط پیمانه‌ها و ساختارهای فازی در سیستم‌های ترکیبی "

🔹 سخنران:
" مهدیس قدرتی "

🔸 مؤسسه:
" مرکز فیزیک نظری آسیا و اقیانوسیه، کره جنوبی "

🗓 دوشنبه ۱۶ اسفند‌ماه

⏰ ساعت ۱۷:۰۰ الی ۱۸:۰۰



📌 لینک برای شرکت در برنامه از طریق اسکای روم

📌 لینک پخش زنده آپارات

📌 اطلاعات بیشتر

📌 وبسایت

🆔 @Biruni_Observatory

انجمن نجوم دانشگاه بوعلی‌سینا همدان برگزار میکند:

🔹️تلسکوپ جیمزوب-آینده کیهان‌شناسی🔹️

🔸️سخنران: دکتر سعید توسلی
(عضو هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی
و پژوهشگر دانشگاه ipm)

🗓تاریخ: یکشنبه ۱۵ اسفندماه
⏰ساعت: ساعت ۱۷

(برای ورود به وبینار از گزینه میهمان استفاده کنید )

لینک وبینار: http://vc.basu.ac.ir/forumsandcanons1
@astro_basu

#رویدادهای_رصدی_نیمه‌ی‌دوم_اسفند۱۴۰۰
♓#برج_حوت

🔻۱۶ اسفند: اختفای ماه و اورانوس
بهترین زمان رصد ساعت ۱۸:۱۹ در ارتفاع ۴۸ درجه از افق غربی

🔻۱۷ اسفند: مقارنه‌ی ماه و خوشه پروین
زمان رصد ساعت ۲۳:۴۳ با جدایی زاویه‌ای ۴ درجه

🔻۱۹ اسفند: ساعت ۱۴:۱۶ ماه در تربیع اول

🔻۲۱ اسفند: مقارنه‌ی مریخ و زهره
بهترین زمان رصد ساعت ۴:۱۰ در ارتفاع ۱۸ درجه از افق جنوب شرقی

🔻۲۳ اسفند: مقارنه‌ی ماه و خوشه ستاره‌ای کندو(M44)
بهترین زمان رصد ساعت ۱۹:۰۴ با جدایی زاویه‌ای ۴/۸

🔻۲۷ اسفند: ساعت ۱۰:۴۸ ماه کامل

🔻۲۹ اسفند: ساعت ۱۹:۰۳ خورشید در نقطه‌ی اعتدال بهاری

🔭@SharifAstronomy

⚫ «سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم نهان در حلقه‌ای از غبار کیهانی»

تداخل‌سنج تلسکوپ بزرگ رصدخانه‌ی جنوبی اروپا(ESO'S VLT) ابری از غبار کیهانی در مركز کهکشان مسیه ۷۷ رصد کرده که سیاهچاله‌ای کلان‌جرم در آن پنهان شده است. این یافته‌ها تأییدی بر پیش‌بینی‌های سی سال اخیر هستند و به منجمان بینش تازه‌ای درمورد هسته‌های کهکشانی فعال، برخی از درخشان‌ترین و رازآلودترین اشیا جهان، می‌دهند.

🔻هسته‌های کهکشانی فعال، چشمه‌های بسیار پرانرژی‌ای هستند که از سیاهچاله‌های کلان‌جرم نشأت می‌گیرند و در مرکز برخی کهکشان‌ها پیدا می‌شوند. این سیاهچاله‌ها از حجم بالایی از غبار و گاز کیهانی تغذیه می‌کنند. قبل از بلعیده‌شدن، این مواد
به سمت سیاهچاله کشیده می‌شوند و در این فرآیند انرژی بسیار زیادی آزاد می‌شود؛ به‌طوری که اکثر اوقات بر نور همه‌ی ستارگان کهکشان غلبه می‌کند.

منجمان از اولین باری که این اشیا نورانی را در سال ۱۹۵۰ دیدند، در موردشان کنجکاو بوده‌اند. حال به لطفESO's VLTI، تیمی از محققان به سرپرستی Violeta Gamez Rosas از دانشگاه لیدن در هلند، قدمی بزرگ در راستای فهم ساز و کارشان و داشتن نمایی نزدیک‌تر از آن‌ها برداشته شده است. نتایج در Nature منتشر شده است.

🔺با رصدهای بسیار دقیق از مرکز کهکشان M77، یا همانNGC1068، این تیم حلقه‌ای ضخیم از غبار و گاز کیهانی را مشاهده کرده که سیاهچاله‌ای کلان جرم را پنهان کرده است. این مشاهده، شواهدی تأثیرگذار برای دفاع از نظریه‌ای سی ساله به نام وحدت گونه‌های هسته‌های کهکشانی فعال است.

منجمان می‌دانند که AGN (هسته‌ی کهکشانی فعال) مدل‌های مختلفی دارد. برای مثال برخی از آن‌ها امواج رادیویی رها می‌کنند در حالی که برخی اینطور نیستند. بعضی از AGNها به وضوح در نور مرئی می‌درخشند در حالی که سایر آن‌ها، مثل مسیه۷۷، کم‌رنگ‌تر هستند. نظریه‌ی وحدت گونه‌های‌AGNبیان می‌کند که با وجود این تفاوت‌ها، همه‌ی AGNها، ساختار اصلی مشترکی دارند: سیاهچاله‌ای کلان‌جرم احاطه‌شده توسط حلقه‌ای ضخیم از غبار.

🔻طبق این مدل، هر تفاوتی در ظاهر میانAGNها ناشی از زاویه‌ای که به سیاهچاله و حلقه‌ی ضخیم آن از زمین نگاه می‌کنیم است. مدلی ازAGNکه ما مشاهده می‌کنیم بستگی به این دارد که چقدر حلقه، سیاهچاله را از منظر ما می‌پوشاند. در مواردی، تمام آن را پنهان می‌کند.

منجمان پیش از این هم شواهدی در تأیید این نظریه پیدا کرده بودند، مثل مشاهده‌ی غبار گرم در مرکز M77. با این حال شک‌هایی در مورد اینکه آیا این غبار می‌تواند یک سیاهچاله را به طور کامل بپوشاند و توجیه کند که چرا این AGN درخشش کمتری در نور مریی به نسبت بقیه دارد، وجود دارد.
محققان در حال حاضر قصد دارند از ESO's VLTI استفاده کنند تا یافته‌های بیشتری در تایید نظریه‌ی وحدت گونه‌های AGN با بررسی نمونه‌ای بزرگتر از کهکشان‌ها به دست بیاورند. ESO's ELT هم که در همین دهه شروع به کار خواهد کرد، قرار است به این تحقیق کمک کند و نتایجی مکمل در فرآیند کشف روابط میان AGNها و کهکشان‌ها در اختیار محققان قرار بدهد.
Credit: ESO
🔭@SharifAstronomy

🎥 این انیمیشن نشان می‌دهد که مرکز مسیه ۷۷ چگونه ممکن است باشد. مانند سایر هسته‌های کهکشانی فعال، ناحیه‌ی مرکزی مسیه ۷۷ سیاه‌چاله‌ای است که توسط یک دیسک برافزایشی نازک احاطه شده است، که خود آن توسط یک حلقه‌ی ضخیم از غبار و گاز احاطه شده است. در مورد مسیه ۷۷، این حلقه دیدمان از سیاه‌چاله‌ی کلان‌جرم را کاملا می‌گیرد.
باور بر این است که این هسته‌ی کهکشانی فعال، مواد یونیزه در جهت محورش را به بیرون پرتاب می‌کند و بادهای غبارآلودی دارد که عمود بر دیسک برافزایشی آن به بیرون جریان دارند.

Credit: ESO
🔭@sharifastronomy

#رویدادهای_رصدی_نیمه‌ی‌دوم_فروردین۱۴۰۱
♈#برج_حمل

⁉«نزدیک‌ترین سیستم سیاهچاله‌ای» سیاهچاله ندارد!

➕سال ۲۰۲۰ تیمی با هدایت منجمان رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (ESO) نزدیک‌ترین سیاهچاله به زمین را گزارش کردند، که در سیستم 6819 HR، فقط هزار سال نوری فاصله داشت. اما نتایج آن‌ها توسط محققان دیگر مورد مناقشه قرار گرفت. از
جمله توسط تیمی بین المللی در بلژیک. در مقاله‌ای که ۱۲ اسفند منتشر شد، این دو تیم به هم پیوسته‌اند تا گزارش کنند که هیچ سیاهچاله‌ای در6819 HRنیست بلکه سیستم ستاره‌ی دوتایی «خون‌آشام» است که در مرحله‌ای کمیاب و کم عمر از فرآیندش است.
تحقیق اولیه روی 6819 HR توسط خبرگزاری‌ها و دانشمندان مورد توجه قرار گرفت. منجم ESO در شیلی، «ThomasRiviniu» و نویسنده‌ی اصلی مقاله‌ی اولیه، از برخورد جامعه‌ی نجوم با اکتشاف سیاهچاله متعجب نشد. او گفت:«نه تنها عادی است بلکه باید اینطور باشد که نتایج مورد بررسی قرار بگیرند، مخصوصاً نتیجه‌ای که سرخط خبرها است.» او و همکارانش متقاعد شد بودند که بهترین توضیح برای داده‌هایی که توسط
metre-2.2ESO/MPG telescope
به دست آمده بود، این بود که HR 6819 یک سیستم سه‌تایی است. با یک ستاره که دوره‌ی گردش آن حول سیاهچاله چهل روز است و ستارهای دیگر که در مداری بسیار بزرگتر قرار دارد. اما تحقیقی به سرپرستی Julia Bodensteiner که آن زمان دانشجوی دکترای دانشگاه KULeuven بلژیک بود، توضیح دیگری برای همان داده‌ها ارائه کرده: 6819 HR می‌تواند یک سیستم با دو ستاره باشد که دوره‌ی تناوبشان ۴۰ روز است و هیچ سیاهچاله‌ای در کار نیست. این سناریوی جایگزین نیازمند این است که یکی از ستارگان در زمانی پیشتر قسمت بزرگی از جرمش را به ستاره‌ی دیگر داده است.

🔸«ما به حد نهایی روی داده‌های موجود رسیده بودیم، پس نیاز داشتیم سمت استراتژی رصدی متفاوتی برویم تا بین دو سناریوی پیشنهادی تصمیم‌گیری کنیم»
این، نظر Abigail Frost محقق KULeuven بود که تحقیقی که ۱۲ اسفند در
Astrophysics and Astronomy
چاپ شد را هدایت می‌کرد.
برای حل این معما، دو تیم همکاری کردند تا داده‌هایی جدید و واضح‌تر از 6819 HR با استفاده از ESO's VLT و VLTI که به ترتیب «تلسکوپ بسیار بزرگ» و «تداخل‌سنج بسیار بزرگ» هستند به دست بیاورند. Dietrich Baade که هم نویسنده‌ی مقاله‌ی اول و هم نویسنده‌ی مقاله‌ی اخیر بوده می‌گوید:«VLTI تنها امکاناتی بود که به ما داده‌هایی تعیین کننده برای تمیز دادن این دو توضیح می‌داد.» از آنجایی که بی‌معنی بود دو بار تقاضای رصدی یکسان داده شود، دو تیم به هم ملحق شدند تا منابع و دانششان را روی هم بگذارند که طبیعت حقیقی این سیستم را پیدا کنند.
«سناریوهایی که دنبالشان بویم نسبتاً روشن، بسیار متفاوت و به راحتی قابل تمایز بودند اگر ابزار مناسب را به کار می‌بردیم. توافق داشتیم که دو منبع نور در سیستم بود. سوال اینجا بود که نزدیک به هم گردش می‌کنند، مثل سناریوی دوم یا دور از هم هستند، مثل سناریوی سیاهچاله» گفته‌هایRivinus است.
🔹برای تمیز دادن بین دو توضیح، منجمان از ابزارVLTI's GRAVITY و VLT's MUSE یا همان Multi Unit Spectroscopic Explorer
استفاده کردند.
به گفته‌ی MUSE ،Frost تایید کرد که همراهی روشن در مداری بزرگتر وجود ندارد در حالی که قدرت تفکیک مکانی بالیGRAVITY امکان تشخیص دو چشمه‌ی روشن که تنها با یک سوم فاصله‌ی بین زمین و خورشید جدا شده بودند را فراهم کرد. این داده‌ها تکه‌ی آخر پازل بودند و این اجازه را دادند که نتیجه‌گیری شود 6819 HR سیستمی دوتایی بدون سیاهچاله
است
credit: ESO

🔭@SharifAstronomy

📽انیمیشنی ساختگی از HR 6819

🔭@SharifAstronomy

❇| انجمن علمی دانشجویی بین‌رشته‌ای ترویج علم و فناوری دانشگاه تهران با همکاری ستاد گردشگری شهرداری تهران برگزار می‌کند:

🌔| رصد شامگاهی با تلسکوپ
همراه با غرفه‌ی آزمایش‌های علمی

📍| مکان: برج میلاد، محوطه برج، باغ راه غربی

👤| رصدگر: رضا ماه منظر

زمان برگزاری:
🗓| دوشنبه ۲۲ فروردین
⏰| بعد از غروب آفتاب تا ساعت ۲۳

👈🏼| حضور برای عموم آزاد و رایگان است.

@STP_SSA

📷این تصویر از فاصله‌ی ‌تقریباً ۲.۳ میلیون کیلومتریِ زحل، در حالی که دیون، قمر آن، از جلوی غول گازیِ حلقه‌دار می گذرد گرفته شده است، پدیده‌ای که دانشمندان از آن به‌عنوان «گذر» یاد می کنند. گذرها نقشی حیاتی در درک رابطه‌ی بین سیاره و قمرهای آن دارند. دیون توسط فضاپیمای کاسینی در سال ۱۶۸۴ کشف شده‌است.

کاسینی این تصویر را از سمت بی‌نورِ حلقه‌های زحل و قمر آن دیون، در می ۲۰۱۵ ثبت کرد. این فضاپیما در پایان مأموریت خود که «پایان بزرگ کاسینی» نام دارد، برای محافظت از قمر دیگری به نام «انسلادوس» که ممکن است شرایطی مساعد برای حیات داشته باشد، به درون زحل فرو رفت.

#تصویر_نجومی

🔭@sharifastronomy