کانال رسمی شیرین عبادی

تاریخ جنبش‌های اجتماعی – تجربه شیلی
کاری از بنیاد شیرین عبادی

🔹کمی پیش از کودتای ۱۱ سپتامبر شیلی، حادثه تلخی رخ داد که در تاریخچه سرکوب رسانه‌ها به عنوان موردی نادر از آن یاد می‌شود. هنگامی که پاتریشیو گوسمان و همکارانش در خیابان‌های سانتیاگو مشغول تصویربرداری مستند «نبرد شیلی» بودند، یکی از فیلمبردارها کشته‌شدن خودش را ثبت کرد.

🔹حمله به خبرنگاران و عکاسان در میدان‌های نبرد یا درگیری خیابانی، در سال‌های اخیر بیشتر هم شده و شاهدیم جنایتکارانی که از ثبت اعمال‌شان وحشت دارند، به‌ویژه به سوی اهالی رسانه شلیک می‌کنند. طبق قوانین بین‌المللی از جمله پیمان ژنو، خبرنگارها و امدادگران باید در درگیری‌های مسلحانه مصونیت داشته باشند. اما در جمهوری اسلامی نه‌تنها از آمبولانس‌ها برای انتقال نیروهای سرکوبگر استفاده می‌شود، بلکه رژیم با کشتن امثال دکتر «آیدا رستمی» و حبس دکتر «حمید قره‌حسنلو» امدادگرانی که در جنبش مهسا به مداوای مجروحان پرداخته بودند، بدترین نوع جنایات جنگی را مرتکب شد.

🔹قاضی بدنامی که من را محاکمه کرد در برابر این حرفم که گفتم حضورم در تجمعات خیابانی به دلیل شغل خبرنگاری بوده، می‌گفت: «دیگه بدتر! یکی با اسلحه می‌جنگه، شماها هم با قلم علیه نظام می‌جنگید.» این قاضی محمد مقیسه بود؛ آخوندی که بسیاری از روزنامه‌نگاران را به زندان محکوم کرد و یکی از رکوردداران صدور حکم اعدام در ایران بود. او سال ۱۴۰۳ توسط یکی از کارمندان خودش به قتل رسید و مثل قاتل «غزاله چلابی» هرگز دادگاهی نشد. غزاله شهروندخبرنگار جوانی بود که وقتی با گوشی موبایل از تجمع مردم معترض در مقابل ساختمان فرمانداری آمل فیلم می‌گرفت، هدف گلوله جنگی قرار گرفت و مثل لئونارد هندریکسن صحنه کشته‌شدن خودش را ضبط کرد.

🔹خلاف رفتار نظامیان شیلی، دولت سالوادور آینده به حق «آزادی بیان» متعهد بود؛ هرچند این رفتار دموکراتیک به ضرر او تمام شد. در همان مستند نبرد شیلی می‌بینیم که مخالفان جلوی دوربین، بدون واهمه از دولت انتقاد می‌کنند و مثلاً رئیس اتحادیه کامیونداران که با حمایت سیا اعتصاب کرده و اقتصاد کشور را فلج کرده بودند می‌گوید: «تا زمان پیروزی، از اعتصاب دست نخواهیم کشید. اگر این حرکت منجر به سقوط آینده شود که چه بهتر برای شیلی!»

🔹مهم‌ترین رسانه آتش‌بیارمعرکه، روزنامه ال‌مرکوریو (El Mercurio) بود که به قول گابریل گارسیا مارکز «قدیمی‌ترین روزنامه بورژوازی شیلی و سرور مطبوعات آمریکای لاتین» به حساب می‌آمد و دشمنی‌اش با چپ‌ها علنی بود. این رسانه نقش مهمی در تاریخ شیلی داشت، از جمله اینکه یک ماه پس از کودتا مدیر این روزنامه وزیر اقتصاد شد و او بود که پای «پسران شیکاگو» را به شیلی باز کرد.

🔹پس از انقلاب 57، اسلامگرایان برای حذف سایر گروه‌های رقیب و حمله به رسانه‌های آن‌ها، ماجرای روزنامه مرکوریو را شاهد گرفتند. حزب جمهوری اسلامی در جزوه شیلی و ایران مدعی شد: «در اسنادی که دادستانی انقلاب و دانشجویان پیرو خط امام افشا کردند، به معدودی از مطبوعات خریداری‌شده از سوی سیا اشاره شد. مهم‌ترین این نشریات آیندگان، بامداد، پیغام امروز، خلق مسلمان و چند نشریه هفتگی و روزنامه بود که از آن‌ها نام برده شده. آیندگان که به دست صهیونیسم و با تائید سازمان سیا در ایران به وجود آمده بود، دقیقاً نقش ال‌مرکوریو در شیلی را بازی می‌کرد و متأسفانه پنج ماه بزرگ‌ترین ضربه‌ها را بر پیکر نوجوانان این انقلاب نواخت.»

🔹اما پینوشه اشتباه آینده را مرتکب نشد! یکی از اولین دستورات کودتاچیان، بمباران ایستگاه‌های رادیویی حامی دولت بود. سالوادور آینده در آخرین نطق رادیویی‌اش که زیر گلوله‌باران کاخ مونه‌دا ادا کرد، پس از صدای چند انفجار مهیب که صحبت‌هایش را قطع کرد می‌گوید: «بی‌تردید فرستنده رادیویی ماخایه‌نس از کار خواهد افتاد و ساکت خواهد شد. صدای من دیگر به شما نخواهد رسید. اهمیتی ندارد، زیرا باز هم صدای من را خواهید شنید. همواره در کنار شما خواهم بود و حداقل در خاطره شما انسانی ارزشمند خواهم بود که به کشورش وفادار ماند.»

🔸این متن قسمتی از بخش سی و سوم تاریخ جنبش‌های اجتماعی است که توسط بنیاد شیرین عبادی تالیف و منتشر شده است. برای دسترسی به متن کامل و سایر قسمت‌ها به این لینک مراجعه کنید.

@ShirinEbadiofficial

431 views09:01