Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Eron shimolida yuz bergan fojia oqibatida Eron Islom Respublikasi Prezidenti Ibrohim Raisiy va unga hamrohlik qilgan shaxslarning vafot etgani munosabati bilan ushbu mamlakat Oliy diniy rahbari oyatulloh Ali Xomaneiyga hamdardlik bildirdi.

Maktubda, jumladan, Oʻzbekiston va Eron oʻrtasidagi keng qamrovli hamkorlikni, oʻzaro manfaatli va uzoq muddatli sheriklik munosabatlarini rivojlantirishga ulkan hissa qoʻshgan Ibrohim Raisiyning yorqin xotirasi xalqlarimiz qalblarida doimiy saqlanib qolishi taʼkidlanadi.

Davlatimiz rahbari doʻst Eron xalqiga, marhumlarning oila aʼzolari va yaqinlariga chuqur taʼziya izhor etdi.

@SiyosiyFakt

Aytishlaricha, Eron prezidentining Ozarbayjon rahbari Aliyev bilan uchrashuvidan so'ng halok bo'lishi va vertolyotning to'xtab turish vaqtida qotillikni tashkil etishning nazariy imkoniyati Eronning "xavfsizlik kuchlari partiyasi"ga Isroil va Ozarbayjonni Raisi o'ldirilishini tashkil etishda ayblash imkonini beradi.

Eron xavfsizlik kuchlari Bokuga qarshi uzoq vaqtdan beri adovatga ega: 2023-yil yanvar oyida Tehronda Ozarbayjon ofitserini o'ldirish sodir etilgan; keyinchalik Bokuda bir necha bor Eronga qarshi namoyishlar tashkil etilgan. Tehron o'z elchisini ikki marta chaqirib olgan bo’lsa, Boku bu munosabatlarni tugatmoqchi edi. Shunday qilib, ikki mamlakatda qarama-qarshilikdan manfaatdor bo’lgan guruhlar mavjud.

@SiyosiyFakt

Ma’lumotlarga ko’ra, NATOning kosmik guruhi voqea sodir bo'lgan paytda Eron prezidenti Raisining vertolyot qulashi zonasida hech qanday shubhali havo nishonlarini (samolyotlar, vertolyotlar, raketalarni uchirish, dronlar) qayd etmagan.

Bryusseldagi manbalarning ta'kidlashicha, Yevropa Ittifoqi maxsus xizmatlari Eron rahbarini qasddan yo'q qilish versiyasini istisno qilmaydi, ammo bu holda bunday operatsiyani amalga oshirish uchun eng ehtimoliy joy havo vositasining yerdagi so'nggi nuqtasi - Ozarbayjon bo'lishi mumkin.

@SiyosiyFakt

Yuqoridagilardan kelib chiqib, Raisini kim “zakaz” qilgan bo’lishi mumkin (Vashington, Tel-Aviv, Boku, ichki raqiblar) deb o’ylaysiz? Yoki bu halokat haqiqattan ham tasodifan ro’y berganmi?

@SiyosiyFakt

Eron saylov komissiyasi prezidentlik saylovlarini 28-iyun kuni o‘tkazishni taklif qildi‌‌

@SiyosiyFakt

Eron Tashqi ishlar vazirligiga vaqtincha rahbar etib kim tayinlandi?

Kechagi mudhish voqeadan so’ng TIV rahbari v.b. etib Ali Boqeriy Kani tayinlandi. TIV tizimida 90-yillarning o'rtalaridan beri ishlaydi. "Yadro bitimi"ning ashaddiy raqibi sifatida tanilgan.

U 1967-yilda tug'ilgan. Imom Sadiq universitetida tahsil olgan. Ushbu o'quv muassasasi Eron rejimining eng ishonchli vakillari va yadro olimlari inkubatori hisoblanadi. U yerda Oliy rahnamo Xomanaiyning qizi Xoda ham tahsil olgan. Uning eri Ali Boqeriy Kanining akasi. Ya’ni, yangi tashqi ishlar vazirining akasi Eron Oliy rahnamosining kuyovi.

Ali Boqeriy Kanining otasi Imom Sadiq universitetining ochilgan vaqtidan beri o’qituvchisi bo’lgan, amakisi Muhammad Rizo esa shu oliygohni boshqargan. TIV rahbarining ko’p oila a’zolari ham shu universitet bilan bog'liq. Bundan tashqari, Alining otasi Eronning maqsadga muvofiqligi bo'yicha Kengash a'zosi bo'lgan.

Tashqi ishlar vazirligiga qo'shilishdan oldin Kani radioda ishlagan. Uning diplomatik faoliyati 1994-yilda boshlangan. U Livan, Falastin, Iordaniya, Misr va Isroilga kurator bo’lib, Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika bo'limiga rahbarlik qilgan. 2005-yilda 38 yoshida u TIVning Markaziy va Shimoliy Yevropa boshqarmasining bosh direktori bo'ldi, ikki yildan so'ng esa TIVda butun Yevropa yo'nalishi unga topshirildi.

2008-yilda yadro dasturi bo'yicha muzokaralar boshlanganda u TIVdan Xavfsizlik bo'yicha oliy kengash Kotibiyatiga o'tdi va Said Jaliliyning o'rinbosari bo'ldi. 2013-yilda Ali Jaliliyning prezidentlik kampaniyasining rahbari bo'ldi. So'nggi yillarda Ali Boqeriy Kani tashqi ishlar vazirligiga qaytdi, shu jumladan AQSh bilan mahbuslarni almashtirish bo'yicha muzokaralarda faol ishtirok etgani e’tiborga loyiq.

@SiyosiyFakt

🇮🇷 Eronning Tabriz shahrida vertolyot halokatida halok bo'lgan Eron prezidenti va tashqi ishlar vaziri bilan vidolashuv marosimi boshlandi – IRNA

@SiyosiyFakt

Eron prezidenti Raisi o’limi bilan bir qator mamlaktlarda motam e’lon qilindi:

1 kunlik motam: Hindiston, Pokiston, Turkiya, Iroq, Shri-Lanka.

3 kunlik motam: Livan va Suriya.

Shuningdek, Tojikiston radio va televideniye qo’mitasi raisi Nuriddin Said Tojikistonda 2 kun davomida ko’ngilochar teleko’rsatuvlar efirga uzatilmasligini ma’lum qilgan.

@SiyosiyFakt

🇵🇸🇪🇸 Ispaniya hukumati Falastinni rasman davlat sifatida tan oldi

Bugun, 28-may kuni Ispaniya Falastinni mustaqil davlat sifatida rasman tan oldi. Bu haqda qirollik bosh vaziri Pedro Sanches ma'lum qildi.

«Shunday qilib, Ispaniya Falastinni tan olgan dunyoning 140 dan ortiq davlatiga qo'shiladi. Falastinning tan olinishi tarixiy qaror bo'lib, yagona maqsad Isroil va Falastin o'rtasida tinchlik o'rnatishga qaratilgan».

@SiyosiyFakt

O’zbekistonda AESni yaratish (maqola 2023-yil chop etilgan)

Shavkat Abdukomilov, texnika fanlari nomzodi

Energiya barqaror iqtisodiy o'sish va inson farovonligini oshirish uchun zarurdir. Shuning uchun ham BMTning Barqaror rivojlanish bo’yicha maqsadlaridan biri "hamma uchun arzon, ishonchli, barqaror va zamonaviy energiya manbalaridan umumjahon umumiy foydalanishni ta'minlash"dir. Shu ma'noda, atom energetikasi iqlim o’zgarishining salbiy oqibatlarini yumshatish bilan birga, toza, ishonchli, mavjud va arzon energiyadan foydalanish imkonini beradi. U jahon umumiy energiyasining muhim qismini tashkil qiladi va kelgusi o'n yilliklarda undan foydalanishning o'sishi kutilmoqda.

Xalgaro atom energiyasi agentligi (MAGATE) ma'lumotlar bazasiga ko’ra, bugungi kunda dunyoda umumiy o’rnatilgan quvvati 377 800 MVt bo'lgan 422 ta yadro reaktori faoliyat ko'rsatmoqda. Ushbu reaktorlar dunyodagi elektr energiyasining (ishlab chiqarilgan) taxminan 10%ni ishlab chiqaradi. Shu bilan birga, hozirda umumiy loyiha quvvati 59 580 MVt
bolgan 57 ta yadro reaktori qurilmoqda.

Tabiiy uranning katta zaxiralariga (ishlab chiqarish bo’yicha jahonda 6 - o'rinda, zaxiralari bo’yicha 10 - o'rinda) hamda yadro fizikasi sohasida ilmiy-texnik salohiyatga ega bo'lgan O'zbekiston o'z hududida birinchi AESni qurishni rejalashtirmoqda.

Ta'kidlash joizki, O'zbekistonning atom energiyasidan tinch maqsadlarda foydalanishi yangilik emas. 1959-yildan boshlab mamlakatimizda O'zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi institutining VVR-S Milliy-tadqiqot yadro reaktori faoliyat ko'rsatmoqda.

O'zbekiston olimlari yadroviy
quilmalarini ishga tushirish, ishlatish va ularmi boshqarish, yangi va sarflangan yoqilg’ini saqlash, radioaktiv chiqindilardan foydalanish, yadro texnologiyalarini tibbiyot, farmatsevtika, qishloq xo'jaligi, texnik, zargarlik, tog'-konchilik sanoati va boshga ko'plab sohalarda qo'llash bo'yicha katta tajribaga ega.

O'z atom elektr stantsiyasi O'zbekistonga quyidagilar imkonini beradi:
- umumiy energiya majmuasiga qo'shimcha 2,4 GVt barqaror ishlab chiqarish quvvatini kiritish;
- har yili 3,5 milliard kub metr tabiiy gazni tejash;
- atmosferaga issiqxona effektini chagiruvchi gazlar chiqindilarini, xususan, 14 million tonna karbonat angidrid va 36 ming tonna azot dioksidiga kamaytirish;
- AES quriladigan mintaganing iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishiga hissa qo’shish.

Shuni ham ta'kidlash joizki, AES qurilishida va foydalanish jarayonida minglab aholi jalb qilinadi.

Mutaxassislarning fikricha, multiplikativ effekti tufayli AES qurilishiga sarflangan har bir dollar kelajakda mamlakat iqtisodiyotiga o'rtacha 5-6 dollar foyda keltiradi. Bundan tashqari, atom energetikasi O’zbekistonning energiya balansini diversifikatsiya qilishga imkon beradi, chunki mamlakatdagi elektr energiyasining 86% tabiiy gaz ta’minotiga bog’liq bo’lgan issiqlik elektr stansiyalarida ishlab chiqariladi.

@SiyosiyFakt

❗️ Ba'zi mamlakatlarning tog'li hududi foizda.

@SiyosiyFakt

#infografika

Dunyo davlatlarining tan olinmagan "Tolibon" hukumati bilan munosabatlari qanday?

🟣 "Tolibon" diplomatlarini ishonchli vakil maqomida qabul qilgan davlatlar:

🇶🇦 Qatar
🇮🇷 Eron
🇵🇰 Pokiston
🇺🇿 O‘zbekiston
🇦🇪 BAA
🇲🇾 Malayziya
🇹🇲 Turkmaniston

🟢 Afg‘on diplomatlari "Tolibon" bilan hamkorlik qiladigan davlatlar:

🇮🇩 Indoneziya
🇸🇦 Saudiya Arabistoni
🇹🇷 Turkiya
🇯🇴 Iordaniya
🇮🇳 Hindiston
🇰🇿 Qozog‘iston

🟠 "Tolibon" tashrif buyurgan boshqa mamlakatlar:

🇳🇴 Norvegiya
🇨🇭 Shvetsariya
🇧🇪 Belgiya
🇳🇱 Niderlandiya
🇩🇪 Germaniya
🇬🇲 Gambiya
🇹🇯 Tojikiston

🔴 "Tolibon"dan elchi maqomiga ega diplomatlarni qabul qilgan davlatlar

🇨🇳 Xitoy

@SiyosiyFakt

🇺🇸AQSh davlat qarzi rekord darajada oshib ketdi

Ukraina, Isroil va Tayvanga milliardlab yordam bergan AQSh byudjeti taqchilligi 2024-yilda $2 trlnga yetadi.

Taxminlarga ko’ra, bu ko’rsatkich 2034-yilga kelib $3 trln tashkil etadi. 10 yil ichida mamlakatning umumiy davlat qarzi $51 trlnga (hozir $35 trln) yoki YaIMning 122%ga ko'tariladi. Qayd etish kerak, davlat qarzining o'sishi tezlashmoqda.

Boshqa mamlakatlarga yordam berishdan tashqari, AQSh byudjeti taqchilligi va davlat qarzining ko'payishi quyidagilarga bog’liq:

- AQSh sanoat sektoriga investitsiyalar;
- prezident Jo Baydenning o’n millionlab amerikaliklarga talaba kreditlarini qisqartirish rejalari;
- qariyalar uchun Medicare federal tibbiy sug'urta dasturi xarajatlarining oshishi;
- koronavirus pandemiyasi paytida favqulodda choralar oqibatlari;
-shuningdek, 2017-yilda korporatsiyalar uchun daromad solig'i stavkasini 35% dan 21% gacha pasaytirgan sobiq prezident Trampning soliq islohoti.

@SiyosiyFakt

Erondagi prezidentlik saylovlarida Masʼud Pezeshkian g‘alaba qozondi

Etnik ozarbayjon bo‘lgan Pezeshkianga 16,4 mln eronlik — saylovda qatnashganlarning 54,8 foizi ovoz berdi. Uning raqibi Said Jaliliy esa 13,5 mln ovoz to‘pladi.

@SiyosiyFakt

Bloomberg yozishicha, Ozarbayjon Parij Yerevanga bergan qurol-yarog’ tufayli Fransiya bilan Tinch okeani, Karib dengizi va Lotin Amerikasidagi fransuz hududlarida ziddiyatni kuchaytirmoqda.

Ozarbayjon hukumati bilan bog’liq bo’lgan Boku tashabbus guruhi, Fransuz Polineziyasi va Yangi Kaledoniya kabi joylarda turli siyosiy faollarni (mustaqillik tarafdorlari va namoyishchilar) qo’llab-quvvatlab, Parijning chet eldagi ko’plab mintaqalarida hukmronligini tugatishga intilmoqda.

Shubhasiz, bu qarama-qarshilik kuchayib borishni davom etadi, chunki armanlarning uchinchi yirik diasporasi joylashgan Fransiya Yerevan bilan qurol yetkazib berish bo’yicha yangi shartnoma imzoladi. Taxminlarga ko’ra, Parij navbatdan tashqari parlament saylovi natijalariga qaramay Armanistonni harbiy qo’llab-quvvatlashda davom ettiradi.

Ozarbayjon Armanistonning Fransiyadan qurol olganidan g’azablandi va bunga keskin munosabat bildirdi, deydi Karnegi tahlilchilari.

O’z navbatida, Armaniston TIV Bokuning qurol sotishga munosabati “hayratlanarli” deb baholagan. “Zamonaviy harbiy vositalar bilan jihozlangan jangovar tayyor qurolli kuchlarni saqlash har bir davlatning suveren huquqi. Armanistonning xalqaro miqyosda tan olingan hududidan tashqarida ambitsiyalari yo’q”, deyiladi TIV bayonotida.

@SiyosiyFakt

Jo Bayden AQSh prezidenti saylovi poygasidan chiqishini e’lon qildi. U prezidentlikka nomzodini qo‘ymaydi.

Endi Demokratlar partiyasi Bayden o‘rniga yangi nomzod ko‘rsatishi kerak bo‘ladi.

@SiyosiyFakt

Jo Bayden noyabrda bo‘lib o‘tadigan saylovda vitse-prezident Kamala Harris Demokratlar partiyasidan nomzod bo‘lishini qo‘llab-quvvatlashini ma’lum qildi.

@SiyosiyFakt

🇺🇿Oʻzbekiston sport delegatsiyasi Parij Olimpiadasidagi ishtirokini rasman yakunladi

Parij-2024 yozgi Olimpiada oʻyinlarida Oʻzbekiston sportchilari:
🥇8 ta oltin;
🥈2 ta kumush;
🥉3 ta bronza medalni qoʻlga kiritib, umumjamoa hisobida 13-oʻrinni egalladi.

@SiyosiyFakt

🇺🇿 Bundan roppa-rosa 33 yil avval, 1991-yil, 31-avgust:

“Men shu bugundan e’tiboran 1-sentabrni Mustaqillik kuni – umumxalq bayrami deb e’lon qilishni taklif etaman!” – Islom Abdugʻaniyevich Karimov

@SiyosiyFakt