"Biz juda oz narsa bilamiz va juda yomon o‘qiymiz, shuning uchun biz yolg‘on so‘zlashga majburmiz."
Fridrix Nitshe. Ibrohim G‘afurov tarjimasi

https://youtu.be/1WrtAooqGpI

Тескари эскалатор

- Ҳеч нарса ўзгармаслиги керак, бор ҳолат сақланиши керак, ўзгаришнинг ҳар қандай шакли бузғунчилик, – бу кескин қадимчилик ёндашуви.
- Ҳамма нарсалар тубдан ўзгариши керак, бунга қарши турган реакционерлик қириб ташланиши керак – болшевикча ёндашув.
- Асл илдизларни сақлаб, эски тўсиқлардан воз кечиш, янгиликларни ўзлаштириш – жадидлар ёндашуви.

Албатта бу ёндашувларни кескинлаштириб, жўн шаклда ифода қилдим. У ёки бу мойиллик тарафдори албатта мана шу кўринишда сўзламайди, доим қандайдир «оговоркалар» қилади.

Масалан статус-кво қадимчиси прогрессга қарши эмаслигини, қадимий қадриятларини сақлаш тарафдори эканини айтса, «большевик»ча фикрлайдиган: «албатта биз маданий мерсони йўқ бўлиб кетсин демаймиз» дейди.

Дейилганидан ташқари амалий тарихга қарасак, қадимчилар янги таълим, тараққиёт лойиҳалари, янгича шаклдаги мустақил давлатчиликка тиш тирноғи билан қарши туришгани ва орзулари «ҳамма нарса аввалгидек ҳолига қайтсин» бўлганини кўрамиз. Натижасини ҳам биламиз.

Болшевиклар эса динни, миллатчилик ва ватанпарварликни буржуа синфининг пролетариат устидан зўравонлик қилиш усули деб, қадимчилар-у жадидларни бирдек қатағон қилган (комунистлар «ватанпарварлик» ғоясига ижобий маънони 2-жаҳон урушида қайтариб, ватан деганда СССР талқин қилинган, «ўлка патриторизми» эса миллатчилик ё маҳаллийчиликка тенглаштирилган). Болшевиклар лойиҳасининг якуни маълум.

Бу энди ўтмиш.

Ҳозир эса қандай ёндашув ҳукмрон? Фикримча, яна ўша қадимчилик. Албатта бу қадимчилик хонликка, клерикализм ҳукмронлигига, йўқотилган қадимий анъана одатларни тиклаш кўринишида кенг тус олмаган ва олмайди. Гап ёндашувда. Ёндашув эса ўша қадимчиликка хос бўлган жиддий равишда ўзгаришни ва ўзгартирилишни истамаслик. Интуитив равишда янгиланиш оғриқли эканини хис қилиб, унинг ортидан келиши мумкин бўлган фойдаларни билмайди, билса ишонмайди. 20-аср бошидаги қадимчилик бошқа эди. 21-асрдаги қадимчилик чўзилиб кетган пост-совет давр қадимчилигидир ва уни нео-қадимчилик деб атаса бўлади.

Бунга кўплаб мисоллар келтириш мумкин: монопол адолатсизлик, ҳокимлар зўравонлиги, таълим тизимидаги чайқалишлардан истаганча норози бўлиш мумкин. Аммо бу норозилик айтилган иллатларининг сабаби билан ишлашга олиб бормайди. Ва ҳар қандай қарши чиқиш охир оқибатда договорняк «келишиб кетиш» билан якунланади. Баъзан келишиб кетиш сотилиш билан бўлса, баъзан «келишиш» муддатга «отилиш» билан амалга ошади, ва бу унчалик эътирозларни билдирмайди. Чунки воқеалар "одатий" равишда кечяпти. Ёқимсиз бўлса-да, одатий воқелар қадимчилик онги учун англанмаган комфортдир. Норози кайфиятини изҳор қилиш билан ўзгариш устида ишлаш ўртасида катта тафовут борлигини "қадимчи" онг тушунмайди.

Қадимчилик, хоҳ у эски, хоҳ янги шаклда бўлсин, оғриқли муаммоларни инкор этмайди. Аммо ечим сифатида ўша эски услублар билан кифояланади: чидаш, умид қилиб кутиш, келишиб мослашиш. Бу яқин муддат учун энг оптимали кўринади. Аммо узоқроқ муддатда катта фалокатни етаклаб, ҳимоя қилмоқчи бўлган кўланкасига эшикни ланг очади. Тарихий мисоллар – ўтган икки аср воқеалари.

Қадимчиликка реактивлик (комунистлар тили билан айтганда «реакционерлик») хос. Юзага келган чақириқ муаммоларга нисбатан реакция кўрсатилади. Аслида ўз ўзидан «қадимчлик» - муҳофазокрлик унсури ҳар қандай тизимга ёки жамиятга хос. Ишлаб турган, фойдали унсурларга зарба етказилганда уни ҳимоя қилиш керак. Аммо, мен ҳозир алоҳида унсур ўлароқ ҳимоя механизми ҳақида эмас, айнан онгимиз ва кўникмаларимзни ўраб чирмаб олган инерт «қадимчилик» ҳақида фикр юритяпман.

Давлат тилини ўрганишни истамаслик, бу ҳам ўзига хос «қадимчилик». Чунки бу шаклланиб бўлган статус, мақом. «Мақом-кво». Нима қилади ниманидир ўзгартириб, агар бу мақом унга маълум имтиёзларни бериб турса? > > >

> > >
Бунга жавобан бошқа «қадимчилик» ёндашуви билан реакция билдирилди. Яъни ҳеч нарса қилмаслик, ҳеч нарса ўзгартирмаслик йўли билан. Ўзбек тили нуфузини ошириш масаласи, эътибор беринг, доимо қандайдир воқеликка нисбатан реакция ўлароқ оммага чиқади. Бошқа пайт ҳолат ўша-ўшалигича қаноатли. Қонун билан мажбурлаш (бунга бу ҳукумат бормаслиги аниқ), балки ҳуқуқий чегарада керакдир, лекин барибир бу қадимчилик йўли, чала ечим ё ундан баттари. Тил нуфузи ҳақда мақола баёнотлар бериб чекланиб, эртага унутиб юбориш, бу қадимчилик йўли. Яъни илгарига юрмайдиган давомсиз йўл.

Тил билан боғлиқ ижтимоий фаолларнинг қадимчи реакциясига албатта «оғалардан» ҳам қадимчи реакция бўлди. Имперча ва ссср-ча омуҳта сентиментлар ғирт қадимчи сентиментлар аслида (чунки «фароғатли ўтмиш» орзусига боғланган).

Бўлаётган жанжаллар қадимчи, жадиддичи, болшевиклар ўртасида эмас, балки бир қадимчилар бошқа қадимчилар билан орасидаги тортишувдир. Демак, – албатта «келишиб кетилади».

Асосий хулосам: қадимчилик-аро можаролар яхшиликка олиб бора олмайди. Тескари юрадиган эскалаторда депсиниб туриш аслида орқага юришдир, секин юриш – жойда туриш. "Эскалатор" – бизга тескари юраётган ВАҚТ. Ёндашув ва фикрлаш тарзимизда бурилиш ясмасак бўлмайди. Реактив эмас, проактив – истиқболга юзланганлар жамияти бўлишимиз керак. «Батафсилроқ, нима таклиф қиласиз?» деган савол табиий. «Қадимчи» дангасалигим тутиб қолмаса, кейинги сафар ёзаман. Ҳозир борини қабул қилиб туринг. Муҳими, реакция билдиришга шошилмай фикрлаб кўринг.

Ochiq dasturxon siyosati | Nizomulmulk | Siyosatnoma [34-35-36]
https://youtu.be/r9OVhHzrG8Y

96-летний уйгурский исламский ученый скончался в китайской тюрьме

Согласно сообщениям, переданным уйгурскими активистами, шейх Абидин Айюб, заключенный в тюрьму китайским режимом около 7 лет назад, скончался в тюрьме из-за жестокого обращения и болезней.

96-летний шейх Айюб был имамом мечети в городе Атуш в Восточном Туркестане в течение почти 30 лет.

Шейх Эйюп также был научным сотрудником Исламского института Восточного Туркестана и ушел на пенсию почти 20 лет назад.

В 2017 году он был арестован китайским режимом и приговорен к 10 годам тюремного заключения. Шейх Абидин Аюб, который вскоре после заключения был доставлен в больницу в тяжелом состоянии, с тех пор содержался в тюрьме в течение 7 лет.

Внук шейха Абидина Аюба подтвердил смерть своего деда.

Bugun ikkita VIDEO-premyera

Birinchisi: "Buyuk voqealar zikri" bobi. Nitshening "Zardusht tavallosi" falsafiy roman bo‘yicha video-suxbat.
Toshkent vaqti bilan soat 14:00da (Toshkent vaqti)

https://youtu.be/xgYAW1y97v8

Savol: "Mening irodam juda past. Ozimni boshqarishim juda qiyin. Biror ishni boshlashga qiynalaman. Menga maslahat bering. Kuchli inson bolishni juda hohlayman."

Javob - video premyera soat 15:15 (Toshkent vaqti)

https://youtu.be/zVx6x5f4SSw

🔥Efirda - Savol: "Mening irodam juda past. Ozimni boshqarishim juda qiyin. Biror ishni boshlashga qiynalaman. Menga maslahat bering. Kuchli inson bolishni juda hohlayman."

Javob - video premyera soat 15:15 (Toshkent vaqti)

https://youtu.be/zVx6x5f4SSw

Izlandi, tirishdi, ishladi. Tushunilmadi. Yiqildi, yiqitldi. Turib, yana o‘zini olg‘a urdi. Buzilgan o‘rniga yangini yasab tortiq qildi, ijod-kashfiyot-tashkilotchilik-bunyodkorlik ichida qorishib yashadi. Tinmadi, kurashdi... Xo‘rlandi, tahqirlandi, ularni sotishdi va... Lekin oqibatda baribir ma’nan yutib chiqdi.

O‘zbeklarning insoniyat uchun taqdim qiladigan qimmatli narsasi bo‘lsa, hozircha u faqat jadidlar tajribasidan boshqasi emas. Balki boshqalarga foydasi tegib ham qolar.

SHOSHILMASLIK SIYOSATI | Nizomulmulk| Siyosatnoma [37-39]
https://youtu.be/veb9WyBS2vM

Китоб ўқисам ухлаб қоламан, нима қилай? деб, сўрайди. Хозир уйғоқмисиз, дўстим?

"Do‘stlarim, mening nima tush ko‘rganligimga quloq tuting va uning ma’nosini chaqishga g‘ayrat qiling!.."

https://youtu.be/KXsgZ8k4FWQ?si=DBwteryhDIGvEf1X

Savollar boʻlsa bering, videoda javob boʻladi.

Savollar boʻlsa, beringlar deganimda, men “google” yoki izohli lugʻatman demadim.

🚨 Mehnat intizomini tarbiyalashga oid savollarga javoblar

Savol: "Odatda sezilarli yutuqlar, uzoq oylik, yillik muntazam harakatlar natijasida keladi. Boshida natija umuman ko‘rinmaydi, odam bir joyda depsinib turayotgandek, juda sekin rivojlanayotgandek tuyuladi. Ijtimoiy tarmoqlar omili ham borki, odam istasa-istamasa, boshqalarning yutuqlariga, chiroyli hayotni tasvirlagan rilslariga o‘zini doimiy solishtiradi. Boshqalarning masshtabi va "шустрый"ligi oldida, o‘zini go‘yoki ahamiyatsiz bir narsa bilan shug‘ullanayotgandek, yo‘nalishni noto‘g‘ri tanlagandek, mevasi hech qachon ko‘rinmaydigandek his qilinadi.

Dastlabki samara va natijalar ko‘ringanidan keyin bu chalg‘ituvchi shubha va ikkilanishlar albatta yo‘qoladi. Lekin ungacha 90-95% odam maqsadidan, intizomdan hafsalasi pir bo‘ladi va o‘z imkoniyatlarini zanglatib umr o‘tkazadi. Qaniydi, hech bo‘lmasa 15-20% odamlar shu ilk bosqichdan sabr bilan o‘tib ololganda edi, butunlay boshqacha, yaxshiroq jamiyat va muhitda yashayotgan bo‘lardik, degan fikrdaman.

1. To‘g‘ri yo‘nalish tanlaganligini qanday tekshirib turish mumkin? Qaysi holatlarda noto‘g‘ri yo‘nalish tanlaganligini aniq bilsa bo‘ladi?

2. Shu boshlang‘ich etapda, shubha va ikkilanishlarga o‘rin qoldirmaslik uchun qandaydir uslublar, qat’iyatini mustahkamlab turadigan vositalar ishlab chiqilganmi?

3. "Mehnatlar hech qachon zoye ketmasligi, muntazamlik yo‘qolmasa, albatta bir necha muddatdan keyin aniq biror samara berishi" ga (normal odamda) mustahkam hissiy ishonch hosil qilish uslublari, texnologiyalari ishlab chiqilganmi? Yoki bu amri mahol narsami, utopiyami?" Bobur Niyozov
https://youtu.be/DZr-CF2hKc8

Savol: "Laziz Adhamov joylagan videodagi tadbirkorning fikriga munosabatingiz,hayotdan ma’no izlagan bolani boshiga urib ishlatish kerakmi?" Farkhod Norbekov

https://youtu.be/BrSOdK_rJN4

Zapravkalardagi janglar o'zbekning hayoti "nochor, g'arib, vaxshiy va qisqa" ekanligini yana bir bor yaqqol ko'rsatdi.

Biz hayvon darajasiga tushib qoldik. Jumladan, adolatsiz iqtisodiy tizim va nopok boshqaruv deb ham. O'zbek jamiyatining barcha jabhalarida insonning rahmoniy emas, shaytoniy xislatlarini rag'batlantiruvchi tizim shakllangan va hukmron. Odam odamga bo'ri. Kuchli kuchsizni ezadi. G'olib hamma narsaga egalik qiladi.

Hayvoniy maylimizni jilovlovchi fozil boshqaruv, huquqiy davlatchilik va bir hovuch oilaga emas, barcha fuqarolarga xizmat qiluvchi iqtisodiy tizim bizga havodek zarur. Aks holda, bir-birimizni yeb tugatyapmiz. Iqtisodda ham, siyosatda ham, zapravkada ham.

U qul boʻlishni istamay, taqqa toʻxtadi. Boshqa qullar xoʻjayin buyrugʻini kutmay savalab ketishdi.

U qul boʻlishni istamay, taqqa toʻxtadi. “Dangasa” va “irodasiz” degan yorliq yopishtirildi.

"Lolazor" podkasti haqida fikrlar👇
https://youtu.be/CuzMrKj7cgc