Мова - не сродак зносін
Мова - спосаб мысьленьня

🥳 5 кастрычніка 1967 - нарадзіўся Сяргей Харэўскі (Менск) — беларускі мастак, літаратар, гісторык мастацтва, культуроляг, мастацтвазнаўца.

У час вучобы яго называлі «дыск-жакей Сяргей». Ён правёў першую ў нашай гісторыі беларускамоўную дыскатэку. Вёў канцэрты «Мроі» ды іншых беларускіх гуртоў. Аформіў, як мастак, тузін кніг выдавецтваў «Юнацтва», «Унівэрсітэцкае», «Наша Ніва», «АСТ». Сярод іншага кнігі Алеся Краўцэвіча, Уладзімера Арлова, Валянціны Аксак. Быў мастацкім рэдактарам часопіса «Бярозка», газэты «Свабода». Аўтар «Нашай Нівы» з моманту яе аднаўленьня, вёў праграму «Галерэя Свабоды» на радыё «Свабода».

🔗 З творчасьцю Сяргея можна пазнаёміцца на kamunikat.org

❗️Глядзеце перадачу Кантэкст - Сяргей Харэўскі. Беларуская Вільня і нечаканы Менск.

Сёньня мы маем вялікую шматаблічную і шматвобразную традыцыю Менска ў мастацтве. За апошнія паўтары стагодзьдзі ў сталіцы Беларусі нарадзіліся, жылі і працавалі тысячы мастакоў.

📰 Чытайце артыкул — Мне вельмі хацелася б, каб Менск бачылі горадам мастакоў

🔵 Наўпрост падпісвайцеся на фэйсбук Сяргея Харэўскага, пакідайце камэнтары й гутарыце зь ім. Цікавыя людзі побач!

@supermova #мова #гонар #менск

Рыфмы лёсаў

Рыфмы лёсаў — першы альбом берасьцейскага гурта «Сьцяна». Выдадзены ў 2002 годзе ў менскім выдавецтве Limas.

Спачатку ўзьнікла не слова, спачатку зьявіўся гук
Як пэўная першааснова, як першы сусьветны зрух

🎬 Глядзіце з беларускімі субтытрамі — Parallel Universes Exist. Here's How They Affect You

1. «Прадсьпеў» 3:01
2. «Евангельле ад Сьцяны» 3:41
3. «Transit Cloria Hundi» 2:47
4. «Тост за прышласць» 2:15
5. «Подых» 2:58
6. «Gloria Victis» 4:50
7. «Павешаным у 1863 г.» 4:25
8. «Сляпая» 3:19
9. «Здаецца нам вечнаю сцюжа» 3:35
10. «Тры чатыры» 2:40
11. «Павуцiна» 3:47

🎧 Слухайце Сьцяна — Рыфмы лёсаў

@supermova #мова #музыка

«Разьвітаньне з Радзімай»...

🥳 7 кастрычніка 1765 - нарадзіўся Міхал Клеафас Агінскі, кампазытар, дзяржаўны і вайсковы дзяяч ВКЛ і РП. Удзельнік паўстаньня Т. Касьцюшкі.

Паланэз «Разьвітаньне з Радзімай» ведае кожны паляк і ці ня кожны беларус, які хоць трошку цікавіцца гісторыяй.

У маёнтку Агінскага ў Залесьсі, дзе й быў напісаны палянэз «Разьвітаньне з Радзімай», сёньня месьціцца музэй.

📍 Вельмі раім наведаць ся­дзі­бу-му­зей Агін­скіх у За­лесь­сі. Сачыць за імпрэзамі можна праз суполку ў фэйбуку

🎁 Пампуйце стыкеры "Міхал Клеафас Агінскі. Шляхетная гаворка." і лістуйцеся шляхетна. Таксама ёсьць для вайбэра.

⏸Глядзіце Фонд Агінскага — Рана ў сэрцы. Міхал Клеафас Агінскі

@supermova #мова #гонар #годнасьць #кампазытар #стыкеры

МАСКАЛІЗМЫ Ў БЕЛАРУСКАЙ МОВЕ. Ч4.

Узус — тое, што прынята, што стала звычайным; звычай, звычка. [Ад лац. usus — ужываньне, звычай.]

206.) Сукупнасьць (совокупность) ➞ лучнасьць; супольнасьць
207.) Суткі (сутки) ➞ доба; пара; дзень і ноч, 24 гадзіны
208.) Ссутулёны (ссутуленный) ➞ згорблены; пахілы
209.) Стакан (стакан) ➞ шклянка; кубачак
210.) Стачка (стачка) ➞ страйк
211.) Стралок (стрелок) ➞ стралец
212.) Сышчык (сыщик) ➞ шпег, віж, сок; сьледчы
213.) Сярэдневякоўе (средневековье) ➞ сярэднявечча
214.) Таваравед (товаровед) ➞ таваразнаўца
215.) Таможня (таможня) ➞ мытня
216.) Тормаз (тормаз) ➞ гальмач, гальмо
217.) Тусоўка (тусовка) ➞ талала́, вечарынка, гулянка, імпрэза
218.) Узнос (взнос) ➞ складка, складчына
219.) Уклад (вклад) ➞ 1. унёсак 2. лад; парадак
220.) Узрост (возраст) ➞ век, гады
221.) Узрыў (взрыв) ➞ выбух
222.) Успышка (вспышка) ➞ 1. сполах, выбліск, водбліск 2. выбух
223.) Упамянуты (упомянутый) ➞ памянёны, згаданы
224.) Упраўленьне (управление) ➞ кіраваньне; кіраўніцтва, управа
225.) Урач (врач) ➞ лекар, доктар; мэдык
226.) Урок (урок) ➞ лекцыя; пара; заняткі
227.) Урон (урон) ➞ страта; шкода
228.) Уцечка (утечка) ➞ выцёк, працёк; адток
229.) Участак (участок) ➞ 1. дзялянка; надзел; пляцоўка 2. пункт
230.) Участковы (участковый) ➞ акруговы паліцыянт, акруговы лекар
231.) Учот (учёт) ➞ 1. запіс, рэгістрацыя 2. збор, фіксацыя 3. падлік
232.) Флюгер (флюгер) ➞ ветраньнік
233.) Хадайніцтва (ходатайство) ➞ просьба; стараньне
234.) Халтура (халтура) ➞ дадатковая праца; нядбайная праца
235.) Храбрэц (храбрец) ➞ харобры; зух
236.) Чайка (чайка) ➞ кірля, мартын
237.) Чамадан (чемодан) ➞ валізка
238.) Чарніла (чернила) ➞ атрамант
239.) Чарніліца (чернильница) ➞ каламáр
240.) Чарцёж (чертёж) ➞ рысунак
241.) Чаявыя (чаевые) ➞ гасьцінец
242.) Чуць-чуць (чуть-чуть) ➞ крыху, трошкі
243.) Чын (чин) ➞ годнасьць, пасада; ранг
244.) Чыноўнік (чиновник) ➞ ураднік
245.) Чынавенства, чыноўніцтва (чиновничество) ➞ урадніцтва
246.) Бясчынства (бечинство) ➞ сваволя, бяспраўе
247.) Шлем (шлем) ➞ шолам, гелм
248.) Электрычка (электричка ж.р.) ➞ электрацягнік, электравік
249.) Юродзівы (юродивый) ➞ бажавольны
250.) Юрыст (юрист) ➞ праўнік
251.) Юрысконсульт (юрисконсульт) ➞ праварадца, праўны радца
252.) Юрыспрудэнцыя (юриспруденция) ➞ правазнаўства; праўная сыстэма
253.) Ягадзіцы (ягодицы) ➞ галы
254.) Яўрэй (еврей) ➞ жыд, юдэй; габрэй
255.) Ярасьць (ярость) ➞ шал, гнеў
256.) Аптовы склад (оптовый склад) ➞ гуртоўня, гуртовы склад
257.) Воінская павіннасьць (воинская повинность) ➞ вайсковая павіннасьць
258.) Каробка передач (коробка передач) ➞ мэханічная пушка (англ. gearbox); пушка хуткасьцей (франц. boîte de vitesses)
259.) Павестка дня (повестка дня) ➞ парадак дня
260.) Сьвяшчэннае Пісаньне (священное писание) ➞ Сьвятое Пісьмо

📷 Pan Litoŭski — САВЕЦКІ УЗУС (САВЕТЫЗМЫ)

@supermova @PanLitoŭski #ужываймасваё

Праўда за намі!

8 кастрычніка 1508 - ВКЛ і Маскоўшчына абвяшчаюць вечны мір на два гады.

Якую працягласьць мае вечнасьць? Для шараговага, не абцяжаранага дурнымі пытаньнямі чалавека яна не перавышае адпушчанага на ягоную долю жыцьця; вернік падумае пра бога і канец сьвету. Для лінгвіста «вечнасьць» бярэ карані ў слове «век»; Вечны Жыд толькі ўсьміхнецца. І толькі палітыкі абыходзяцца зь вечнасьцю адвольна. Вечнасьць — гэта столькі, колькі трэба для таго, каб назапасіць сілы і прымераць на сябе новы лебэнсраўм.

У выпадку Жыгімонта І і Васіля ІІІ вечнасьць склала каля двух гадоў. Бо ўжо ў 1510 маскоўскі ўладар пачаў распрацоўваць свой «плян Барбароса». Дамовіўся «зь недругамі» — апрача цара Перакопскага, вядома — і рушыў на Смаленск... Так што лепш не задумвацца пра тое, якую працягласьць мае вечнасьць. І не чытаць граматы — і ранішнія газэты.

🗓 Каляндар Бахарэвіча — Вечная вайна

А ў 1514 адбылася Бітва пад Воршай

©️ Сёньня для беларусай Бітва пад Воршай больш актуальная, чым бітва Грунвальдзкая - грунвальдзкі вораг ужо не актуальны.

❗️ Актуальнасьць Аршайскай бітвы яшчэ ў тым, што сёння і вораг той самы, і сябры таксама, і праўда за намі! - Алесь Краўцэвіч

▶️Глядзіце Загадкі беларускай гісторыі - Аршанская бітва. Падвойная перамога

Возьмем у рукі сьцяг перамогі,
Праўда за намі, з намі свабода.
Там-там-там усе мы!
Нас там дахалеры!

🎧 Слухайце "N.R.M." — Нас да халеры

@supermova #мова #каляндар #вкл #краўцэвіч #гісторыя

Заснавальнік "Новага Часу".

🥳10 кастрычніка 1940 - нарадзіўся Кастусь Тарасаў (Менск), беларускі пісьменьнік, гісторык, дзяяч нацыянальна-дэмакратычнага руху Беларусі.

Напісаў зборнік гісторыка-літаратурных эсэ «Памяць пра легенды», які ўпершыню быў надрукаваны ў 1984 годзе і зрабіўся культавым

Напісаў найвыдатнейшы гістарычны раман Пагоня на Грунвальд, па якому можна было б здымаць эпічнае кіно ўзроўня "Троі".

📚 Больш твораў на knihi.com

©️ "Безь яго, фактычна, газэта „Новы час“ і не была б заснаваная. Бо гэта была ягоная ідэя, назва газэты ім прыдуманая. Таму „Новы час“ распачыналася з Кастусём Тарасавым. Гэта унікальная асоба." — Алена Анісім

⏸ Глядзіце запіс гутаркі пра стэрыатыпы - "Я спрачаўся з усімі"

🌐 Біяграфію і шмат цікавага пра Кастуся Тарасава зноўдзеце на сайце tarasau.com

@supermova #мова #гонар #годнасьць #менск #гісторыя

Стомленасьць Парыжам.

🥳 Сёньня віншуем зь Днём народзінаў Леаніда Дранько-Майсюка, які нарадзіўся 10 кастрычніка 1957 году.

У 1974 годзе будучы паэт скончыў Давыд-Гарадоцкую сярэднюю школу, працаваў на мясцовым заводзе сьлясарна-мантажных інструмэнтаў. Скончыўшы завочнае аддзяленьне Літаратурнага факультэту інстытуту імя М. Горкага ў Маскве, ён сташ рэдактарам выдавецтва “Мастацкая літаратура”.

📚 Першыя вершы Леаніда Дранько-Майсюк надрукаваў у столінскай раённай газэце “Навіны Палесься” у 1972 годзе. Ён выдаў зборнікі «Вандроўнік», «Над пляцам», «Пра тое, як я». Некаторыя зь ягоных вершаў былі пакладзеныя на музыку.

Уладзімер Караткевіч называў Леаніда Дранько-Майсюка «паэтам з рысамі рыцара». Па словах Уладзімера Някляева, у творах паэта «уяўленьні пра рыцарства злучаны з ягоным стаўленьнем да жанчыны, да сяброў, да паэзіі, да Беларусі і ўсяму крэўнаму, беларускаму».

Раім пачытаць ягоную кнігу "Стомленасьць Парыжам". Яна складзена з двух раздзелаў. У першым раздзеле, які называецца «Вершы для А.», праспяваны гімн каханай, а ў другім, у які ўвайшло эсэ «Стомленасць Парыжам», аутар узнёсла расказвае пра Парыж - сталіцу мастацтваў, вандруючы па берагах Сены, разважае пра класічную неадпаведнасць шчасця і кахання.

📕 Чытайце Леанід Дранько-Майсюк — Стомленасьць Парыжам

▶️Глядзіце на Кінакіпа — Парыж, я люблю цябе

@supermova #мова #літаратура #паэзія

Пяшчотнасьць Язэпа Крупскага.

🥳 11 кастрычніка 1934 — нарадзіўся Язэп Крупскі (в. Куплін, Пружанскі раён) — беларускі мастак.

⚡️ Я. Крупскі працаваў у станковым жывапісе (пэйзаж, партрэт) і манумэнтальна-дэкаратыўным мастацтве (мазаіка, зграфіта, фрэска). У пошуках новых тэмаў для сваіх твораў ён шмат езьдзіў па краіне на пленэры, прывозіў адтуль вялікую колькасьць пэйзажаў, эцюдаў, зь якіх пазьней нараджаліся новыя палотны.

У сваіх творах Язэп Крупскі часта зьвяртаўся да тэматыкі роднай Берасьцейшчыны і Палесься (карціны «Палесьсе», «Украіна Берасьця», «Вербы над Бугам», «Пружанскія балоты»).

Ілюстраваў вокладку паэмы свайго земляка Юзэфа Крашэўскага «Вёска» ў перакладзе Міколы Папекі.

📝 Чытайце артыкул пра Язэпа Крупскага

Галоўнай мэтай творчасьці Язэпа Крупскага было раскрыцьцё прыгажосьці прыроды і чалавека.

| З’яўленне пакаёўкі прыносіць у жыццё сям’і новыя клопаты, але дае мастаку новую крыніцу натхнення.

▶️Глядзіце на Кінакіпа — Дзяўчо з перлавай завушніцай

@supermova #мова #мастак #палесьсе #крупскі

ЯК ПА-БЕЛАРУСКУ “ЗАРЯДИТЬ ТЕЛЕФОН ”?

Сілкаваньне — 1) подкрепление 2) тех. питание
◆ Энэргіі для сілкаваньня гэтых машын патрэбна нямнога

Сілкаваць — 1) подкреплять 2) тех. питать, заряжать
◆ Сілкаваць кацёл вадой

Сілкавальны — питательный (заряжающий)
◆ Сілкавальны шнур
◆ Сілкавальная станцыя
——————————————————————
☆ Ладаваць, сілкаваць — заправлять; заряжать (электричеством)
☆ Ладавацца, сілкаваць — заправляться; заряжаться (электричеством)
☆ Заладаваць, засілкаваць — заправить; зарядить (электричеством)
☆ Заладавацца, засілкаваць — заправиться; зарядиться (электричеством) —————————————————————
Разгрузка (рас. разгрузка) ➞ разладаваньне
Загрузка (рас. загрузка) ➞ заладаваньне, запаўненьне; камп. сьцягваньне, сьпісваньне
Зарадка (рас. зарядка) ➞ 1. (працэс) заладаваньне; 2. (прылада) ладаванка; 3. спорт. гімнастыка; разм. руханка
Размінка (рас. разминка) ➞ разрыўка
Разрадка (рас. разрядка) ➞ разладаваньне
Зарад (рас. заряд) ➞ ладунак; набой
Зараджэньне (рас. заряжение) ➞ войск. набіваньне
Разрад (рас. разряд) — 1. ступень; 2. шэраг, рад 3. электр. распрыжэньне
Заправка (рас. автозаправочная станция) ➞ бэнзінавая станцыя; разм. заліўка (у станцыі можна запоўніць ці заліць бак)

📷 Pan Litoŭski — Як па-беларуску “зарядить телефон”?

@supermova @PanLitoŭski #мова #панлітоўскі #ужываймасваё