لحظه دیدار نزدیک است ✨
آغاز بلیت‌فروشی همنوازان «باشا»

📅 سه‌شنبه ۲۹ مرداد ساعت ۲۱
🎼 اثری از پیمان خازنی
👩‍🎤 سرپرست گروه: ملینا فرجی
🎤 خواننده: محمدرضا خادم
🎬 تهیه‌کننده: فلیپا بازگیر


#هم_نوازان_باشا
#پیمان_خازنی
#ملینا_فرجی
#محمد_رضا_خادم
#فلیپا_بازگیر

🎶 آغاز بلیت‌فروشی اجرای همنوازان «باشا» 🎶

📅 تاریخ: سه‌شنبه ۲۸ مرداد
🎼 اثری از: پیمان خازنی
👩‍🎤 سرپرست گروه: ملینا فرجی
🎤 خواننده: محمدرضا خادم
🎬 تهیه‌کننده: فلیپا بازگیر
موشن و تیزر: امیرعلی سیدجلالی
⚠️ توجه: این اجرا تمدید نخواهد شد.

🎟 برای تهیه بلیت:
از طریق بخش «اجراهای خصوصی پردیس شهرزاد» در لینک زیر وارد شوید و کد shahrzad517 را وارد کنید:
👉 tiwall.com/voucher

این را یادتان هست؟ خورشید که به ۲۷ اسد رسید برنامه اشغال غزه را آغاز کردند.

دیروز مصاحبه‌ای با کالیوم ویلکینسون داشتم. در این مصاحبه به طور خاص به تفسیر «سهم‌ها» در نمودار پرداختم. تمرکز روی سهم سعادت، سهم غیب، سهم ازدواج، سهم دوستی و الفت و سهم هفت سیاره بود. ویدیو را می‌توانید در صفحه یوتیوب کانال کپلر مشاهده کنید.

https://www.youtube.com/watch?v=3H3O5YDtnxg

در آپدیت‌های جدید نیلام ابزارهای تحلیل ترانزیت بسیار متنوع و قوی شده‌اند.

به طور خاص جدول «ترانزیت هفتگی» کار تفسیر را مثل آب خوردن می‌کند! 😍

در این جدول قدرت سیارات از روی الگوریتم شخصی و آزموده شده‌ای که مخصوص نیلام است محاسبه می‌شود.

چارت‌های ۲‌تایی مربعی و دایره‌ای هم برای تحلیل ترانزیت‌ها در یک نگاه فوق‌العاده هستند.

این ویدیو را ببینید تا ببینید چقدر این ابزار سودمند است

راستی تخفیف ۵۰٪ نیلام با کد تخفیف Jupiter فقط تا ۳۱ مرداد برقرار است 🤩

www.tg-me.com/neelam_ir

کتاب خلاصه هاشمی اثر «هاشم‌شاه» برادرزاده «آقاخان محلاتی» از امامان اسماعیلیه است که در هندوستان نوشته شده است. این کتاب ساختار تقویم‌های نجومی را با جزئیات شرح می‌دهد. اسمش را نخستین بار در کتاب استاد صابری دیدم و بعدها مطالعه‌اش را بسیار مفید یافتم. شش-هفت سال پیش این کتاب را به همراه خانم دکتر جعفری تصحیح کردیم. قرار بود آخرین یادداشت‌ها و آخرین مرور را انجام بدهیم تا کتاب آماده چاپ شود اما مشغله‌های بسیار هر کدام و آمدن کرونا باعث شد این کتاب به سرانجام نرسد.

دیروز تصمیم گرفتیم بار دیگر کتاب را بازخوانی کنیم و این بار آن را به چاپ برسانیم. برای این منظور تصمیم گرفتم مراحل بازخوانی را به صورت فشرده با دوستان همراه شوم تا دوستانی که علاقمندند در این خوانش همراه باشند.

کاری که قرار است انجام بدهیم به این شرح است:

- متن کتاب را مرور می‌کنیم. روی بخش‌هایی که پیچیدگی بیشتری دارد درنگ می‌کنیم
- برای هر بخش خلاصه‌ای استخراج می‌کنیم.
- ساختار تقویم را رسم می‌کنیم و تلاش می‌کنیم در انتهای دوره یک نسخه تقویم نجومی با داده‌های امروزی استخراج کنیم یا حداقل بخش زیادی از فرایند را پیش ببریم.

این کار را به مدت ۲ هفته تقریبا هر روز ساعت ۱۵ تا ۱۷ ادامه می‌دهم. ممکن است جلسات بیشتری لازم باشد که در این صورت با همین روند هفته‌ بعد را هم ادامه می‌دهیم.

دوست دارم این مراحل ثبت شود تا به درد دوستانی که با نسخه‌ها کار می‌کنند، به تقویم علاقه دارند یا تصحیح متون و حل مشکلات نسخه‌ها برایشان جذاب است.

شرکت در این برنامه رایگان است اما وظایفی به دوستانی که شرکت می‌کنند محول می‌شود.

جلسات از فردا آغاز می‌شود. برای شرکت می‌توانید به @ehsankh322 پیام بدهید.

پیشنیاز این برنامه گذراندن بعضی از دوره‌های نجوم ایرانی (حداقل مدخل منظوم و شناخت آسمان‌ و‌ زمین‌» و تسلط بر مفاهیم نجومی، فرهنگی و ادبی است.

فکر نمی‌کردم انقدر این برنامه استقبال شود. اندکی بعد از این فرسته بیش از صد پیام درخواست دریافت کردم که عملا باعث می‌شود مدل پژوهشی و خلوت کار از دست برود. برای اینکه کار به سرعت و درستی انجام شود تصمیم گرفتم روال را به شکل دیگری تغییر دهم.

ویدئوی ضبط شده در پنل همه دوستانی که «مدخل منظوم» و «شناخت آسمان و زمین» را به پایان رسانده‌اند قرار خواهد گرفت 😊

اسطرلاب شاهکاری است که پیچیده ترین اعمال نجومی را به سادگی انجام می‌دهد. بجز قابلیت‌های رصدی، ابزار محاسباتی قدرتمندی است که می‌تواند کارهای پیچیده‌ای مثل «تسییر» و «مطارح شعاعات» و «تسویة البیوت» و «ساعات نجومی» و بسیاری محاسبات دیگر را با چند چرخش ساده محاسبه کند.

در دوره‌‌ی medieval Essentials II که قرار است در کالج کپلر برگزار شود قرار است اسطرلاب را دوباره به دست‌افزار منجمان مدرن غرب تبدیل کنیم. این شوق را دارم که همان مطالب را پیش از هرجای دیگر در ایران آموزش بدهم.

در این دوره از همراهی دوست خوبم امیرحسین حاجی شیخی سازنده اسطرلاب هم بهره‌مندیم. در ماه‌های گذشته به لطف ایشان چندین نمونه جدید از جمله اسطرلاب جدید انگلیسی طراحی و ساخته شد.

📌 سرفصل‌های دوره:

- نگاهی به تاریخ اسطرلاب
- اسطرلاب و فرهنگ و ادب
- انواع اسطرلاب
- ساختار و اجزای اسطرلاب
- کاربردهای اسطرلاب (نظری)
- تمرین اسطرلاب (عملی)
- آزمودن اسطرلاب (بررسی سلامت و دقت اسطرلاب)
- اسطرلاب رصدی - اسطرلاب احکامی
- شیوه‌های ساخت اسطرلاب

📅 شروع دوره: دوشنبه ۱۰ شهریور ساعت ۱۹:۰۰
⏳ مدت: ۴ هفته دوشنبه‌ها
💰 شهریه: ۱.۶۰۰

ثبت‌نام: @ashiimaaa

دو منجم دربار یزدگرد یکم

در هفت پیکر خوانده‌ایم که منجمان با دید زایجه بهرام مسیر زندگی‌اش را طراحی کردند. نظامی زایجه را بیان می‌کند و شرح می‌دهد و داستان خود را بر مبنای آن بنیاد می‌کند. اما روایت فردوسی از زندگی بهرام داده‌های دیگری به دست ما می‌دهد.

فردوسی بزرگ از دو منجم در دربار یزدگرد نام می‌برد:

نام یکی از آن‌ها «سروش» است. با آن‌که نامش سروش است فردوسی او را «سرآمدِ منجمان هندی» می‌خواند. منجم دیگر «هوشیار» نام دارد که هر دو بر دانش زیج و اسطرلاب سرآمد هستند. فردوسی اغلب از لفظ «صلاب» برای اسطرلاب استفاده می‌کند. نکته جالب دیگر «زیج رومی» است. این که در زمان یزدگرد زیج رومی در دربار وجود داشته باشد داده جالبی است.

از نظر تاریخی تولد بهرام حدود ۱۰۰ سال پس از امپراطوری روم شرقی و ۱۰۰ سال پیش از نگارش پانچاسیدانتیکای واراهامیهیرا است. اگر ۱۰۰ سال بعد زیج رومی به هند رفته احتمال آن که پیش از آن در ایران هم باشد بسیار زیاد است. زیج رومی با عنوان رومیکاسیدانتا در پنج‌سیدانتای واراهامیهیرا به هندی‌ها ارائه شده است.

ابیات فردوسی بزرگ در این باره:

هم‌آن‌گه پدر کرد بهرام نام
از آن کودک خرد شد شادکام

به در بر ستاره‌شمر هر که بود
که شایست گفتار ایشان شنود

یکی مایه‌ور بود با فر و هوش
سر هندوان بود نامش سروش

یکی پارسی بود هشیار نام
که بر چرخ کردی به دانش لگام

بفرمود تا پیش شاه آمدند
هشیوار و جوینده راه آمدند

به صلاب کردند ز اختر نگاه
هم از زیچ رومی بجستند راه

از اختر چنان دید خرم نهان
که او شهریاری بود در جهان

ابر هفت کشور بود پادشا
گو شاددل باشد و پارسا

برفتند پویان بر شهریار
همان زیچ و صلابها بر کنار

بگفتند با تاجور یزدگرد
که دانش ز هرگونه کردیم گرد

چنان آمد اندر شمار سپهر
که دارد بدین کودک خرد مهر

مر او را بود هفت کشور زمین
گرانمایه شاهی بود بافرین

احسان خازنی ۸ شهریور ۱۴۰۴

ماه‌گرفتگی ۱۶ شهریور به روایت تصویر

نقش ستارگان ثابت خیلی مهم است.
فعلا همین.

رکن بن شرف‌الدین حسینی زایجه خودش را به شیوه‌ای آموزشی در رساله‌اش آورده است.

به این ترتیب علاوه بر ضروریات توضیحاتی از هر خانه را هم برای مبتدیان دور نویسی کرده است.

اتفاق افتاد ولادت کاتب رکن بن شرف الدین الحسینی روز پنجشنبه ۲۲ ذی الحجه سته ثمانمائه موافق با پنجم ایلول ماه رومی سال هزار و هفتصد و هشت اسکندری ملایم با سیم دی ماه قدیم سال هفصد و شصت و هفت یزدگردی مطابق با بست و هشتم شهریور ماه جلالی سال سیصد و نود ملکشاهی گذشته از روز مذکور یازده ساعت و پانزده دقیقه بیرون آمد طالع برج حوت «یح یح» العاضر قوس «کد لج»

احسان خازنی ۱۰ شهریور ۱۴۰۴

ناهید گرفتگی ۲۸ شهریور

غروب ۲۸ شهریور درست هنگامی که ماه و زهره به افق غرب تهران می‌رسند، هر دو همزمان از اسد به سنبله می‌روند. ماه ۱۵:۵۳ و زهره ۱۶:۰۹ درست دقایقی پیش از آن ماه روی زهره را می‌پوشاند. پدیده‌ای نادر ولی مهم.

زهره وارد برج هبوطش می‌شود و همزمان توسط ماه مخفی می‌شود.

جالب‌تر اینکه این اتفاق با فاصله بسیار ناچیزی از ستاره قلب اسد ملکی می‌افتد. حساب کردیم که در بعضی از آفاق زهره و و قلب اسد هر دو مخفی می‌شوند اما در ایران فقط زهره پنهان می‌شود.

اختفای زهره آن‌ هم در هبوط ممکن است اثرات ناگهانی و فوری‌ای داشته باشد. حادثه‌ای برای زنان و دختران یا آفتی دوباره از سوی حکومت به زنان. همچنین برای عرب‌ها و به طور خاص فلسطینی‌ها که به زهره مربوطند اصلا خوب نیست چه اینکه مقابله زهره و زحل هم دوباره برقرار است.

احسان خازنی ۱۲ شهریور ۱۴۰۴

بزرگداشت ابوریحان بیرونی

امروز روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی است اما تولد او امروز نیست. امروز همچنین روزی است که به ما یادآوری می‌کند وقتی کارهای مهم دست احمق‌ها بیفتد چه نتیجه‌ای دارد.


ابوریحان بیرونی به نقل از غضنفر تبریزی در سوم ذی حجه ساعت ۵:۰۵ صبح بدنیا آمد که معادل ۴ سپتامبر ۹۷۳ ژولیانی است.


شاید ندانید اما شورایی به اسم شورای تقویم روی گاه‌شمارها و تقویم‌ها چنبره زده و تقویم‌ها حق ندارن مناسبت‌هایی بجز آنچه به آن‌ها دیکته می‌شود را چاپ کنند!

این‌ها (یا نهاد پیش‌نهاد کننده دیگر) بدون توجه به اینکه تاریخ ژولیانی بوده آن گریگوری فرض‌کرده‌اند تبدیل تاریخ به ۱۳ شهریور رسیده‌اند!

توجه داشته باشید که تقویم ژولیانی در سال ۹۷۳ با تقویم امروزی ۵ روز اختلاف دارد بنابرین تولد بیرونی ۵ روز دیگر است.

از این فرصت استفاده می‌کنم تا یادآوری کنم که تقویم کاری دمِ دستی نیست که آن را به چند کارمند اداری یا حراستی بسپارند. تنظیم آن همیشه کارِ داناترین ریاضی‌دانان و منجمان بوده اما این روزها به تمسخر گرفته شده است.

بهرحال همین که روزی برای بزرگداشت ابوریحان بیرونی داریم غنیمت است و با شرمساری از این اشتباه گرامی‌اش می‌داریم.

احسان خازنی
۱۳ شهریور ۱۴۰۴

این نوشته را آقای علیرضا حسن زاده روی یادداشت من نوشته‌اند. ایشان رئیس پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری هستند.

https://www.tg-me.com/iraniananthropologist/9589
https://www.tg-me.com/iraniananthropologist/9590

اول از همه بدون ارجاع مطالب من را نقل کردند که از نظر رفتار حرفه‌ای ناپسند است. امیدوارم اشتباهشان را با لینک دادن به مطلب جبران کنند.

چون ایشان من را نمی‌شناسند ابتدا خودم را معرفی می‌کنم.

من احسان خازنی منجم مدرس و پژوهشگر علوم کهن به طور خاص سال‌ها ورق به ورق آثار بیرونی را به فارسی و عربی و حتی ترجمه‌ها و شرح‌های انگلیسی‌ آثارش را خوانده‌ام، بیرونی را نه مثل یک شخصیت غایب تاریخ بلکه همچون استاده زنده در جمعِ خردمندان می‌بینم که هر روز به من درس می‌دهند. هرچه در پاسخ شما می‌نویسم برپایه این دانش است نه صرفا حدس و گمان.

نوشته‌اید:

سال‌هاست که بحث بر سر تاریخ دقیق تولد ابوریحان بیرونی میان پژوهشگران ادامه دارد. منابع تاریخی تولد او را در ۳ ذی‌حجه ۳۶۲ هجری قمری دانسته‌اند، که به‌صورت‌های مختلفی در تقویم‌های میلادی و خورشیدی امروز بازتاب یافته است؛ از ۱۳ شهریور گرفته تا ۱۸ شهریور. 

سالهاست؟! کدام سالها دقیقا؟! بین کدام پژوهشگران؟! قبل از انتخاب تاریخ یا بعد از آن؟!کدام پژوهشگران درباره آن صحبت کرده‌اند؟! بجز دیروز که از نوشته من شنیدید قبلا کجا شنیده بودید؟ لطفا موثق و مستند صحبت کنید!

از ۱۳ شهریور گرفته تا ۱۸ شهریور؟! مگر بغیر از این دو تاریخ دیگری هم گفته شده؟! بیان کنید

این عدم قطعیت محدود به بیرونی نیست. تاریخ‌نگاران نمونه‌های دیگری را هم یاد کرده‌اند:
محمد بن زکریای رازی: منابع او را در سال‌های مختلفی میان ۲۵۰ تا ۲۶۵ هجری قمری متولد دانسته‌اند.

اولا عدم قطعیت یعنی چه؟! ما در مورد بیرونی ساعت و درجه طالعِ زمان تولدش را هم داریم! ساعت ۵:۰۵ دقیقه صبح و طالع سنبله! نمودار ولادتش و جای سیاراتش هم مشخص است. این موضوع اصلا با مواردی که سالشان را نمی‌دانیم قابل مقایسه نیست. چیزهایی هست که نمی‌دانیم و نمی‌شود هم دنبالش گشت ولی چرا با چیزی که داریم انقدر ناشیانه برخورد می‌شود؟! کجایش قاطع نیست؟! هم روز قمری‌اش مشخص است که با محاسبه ساده ماه قابل بررسی است. هم ساعتش، هم بقیه جزئیاتش!

این اختلاف، نتیجهٔ تفاوت میان تقویم ژولیانی و گریگوری و دشواری تبدیل تاریخ‌ها از قرون گذشته به روزگار ماست.

واقعا دشواری تبدیل تاریخ‌ها از قرون گذشته؟! تبدیل تاریخ آن هم از این نوع که دشواری ندارد! یک دانش آموز دبیرستانی در ۱ ساعت می‌تواند تبدیل ۱۰ نوع تقویم به یکدیگر را یاد بگیرد. من یک منجم ساده هستم و می‌توانم بیشتر از ۲۰۰ نوع تقویم رایج و باستانی را به هم تبدیل کنم و حتی تقویم جدید بسازم. امتحان کنید. یک نوجوان با هوش متوسط بیاورید در یک روز یادش می‌دهم تمام تقویم‌ها را به هم تبدیل کند. اینکه بنیان جامعه علمی تا این حد سست شده که شما چهار تا ضرب و تقسیم را کاری سخت بلکه نشدنی می‌دانید بسیار تاسف آور است.

ین تجربه نشان می‌دهد که مسألهٔ اصلی نه انتخاب میان سیزدهم یا هجدهم شهریور است، بلکه ادامه دادن راه ابوریحان و پاسداشت میراث علمی و فکری اوست؛

واقعا؟! راه ابوریحان که یکی از بزرگترین ریاضی‌دانان تاریخ است است و در آثار‌الباقیه لحظه لحظه تاریخ را ثبت کرده را اینطوری ادامه می‌دهید؟! اینکه مهم نیست روز تولدش ۱۳ باشد یا ۱۸؟! اگر مهم نبود چرا روز تولدش را در نظر گرفتند!‌ دقیقا از کدام میراث بیرونی پاسداشت می‌کنید؟!

اما با توجه به دشواری تعیین زمان دقیق تولد ابوریحان، به جای اصرار بر تعیین یک روز مشخص، می‌توان رویکردی تازه داشت.

ادامه در بخش دوم

احسان خازنی ۱۳ شهریور ۱۴۰۴

بخش دوم پاسخ به آقای علیرضا حسن زاده

بخش اول را اینجا بخوانید

اما با توجه به دشواری تعیین زمان دقیق تولد ابوریحان، به جای اصرار بر تعیین یک روز مشخص، می‌توان رویکردی تازه داشت.

اسم این رویکرد تازه پاک کردن صورت مسئله است. وقتی یک متخصص و صاحب نظر اشتباه سیستم‌تان را مشخص می‌کند به جای پذیرش اشتباه دنبال رویکرد تازه می‌گردید؟

مثلا روز تولد ابوریحان دیگر لازم نیست روز تولد ابوریحان باشد؟ یا روزِ بزرگداشت ابوریحان که قبلا اشتباها ۱۳ شهریور بوده را هم لازم نیست ۱۳ شهریور بگیریم.
مثلا دهه‌اش کنید؟ مثل دهه فجر که بعدا شمرده‌اند و دیده‌اند ۱۱ روز است!!! مثل بقیه کارهای مهم دیگری که به دست آدم‌های اشتباهی و ناقص اشتباه اجرا شده است.

خیر قربان رویکرد کاملا مشخص است! اشتباهی صورت گرفته است و آن هم اشتباهِ واضح. کارِ خطیر را به دست فرومایگان سپرده‌اید و حالا نمی‌شود دنبال رویکرد تازه بگردیم.

در این رویکرد تازه‌تان از عمر ابوریحان که برای رصد و دقت محاسبات صرف شد چه باقی می‌ماند؟! بعد این‌طوری می‌خواهید از میراث ابوریحان پاسداری کنید؟! میراثِ ابوریحان برای شما چند مراسم در دانشگاه‌ها و پارک‌ها و چاپ چند پوستر و کمی فاکتور تراشیدن و بخور بخور‌های احتمالی است؟ چند تا مدیر دولتی دور هم جمع بشوند و میوه بخورند و عکس جلد کتاب‌های بیرونی و چند شکل از وسط کتاب‌هایش را نمایش بدهند و بگویند این میراث بیرونی است؟!

در پایان ناچارم از جایگاه تخصصی‌ام با شما صحبت کنم! کاملا مشخص است که افراد مسئول این کار را به دست آدم‌های نادان سپرده‌اند و آن‌ها هم خرابکاری کرده‌اند! این کار یک تبدیل تاریخ ساده‌است اما همین کار ساده هم باید به دست اهلش انجام شود نه هر کارمند ساده‌ای. این کار را باید کسی که بلد است انجام بدهد. افراد دانا و توانا کم نداریم اما به هزاران دلیل از آن‌ها استفاده نمی‌شود.

با این توضیحات حالا می‌دانید که موضوع مجهول و غیر قطعی نیست! کاملا معلوم و قطعی است! مشکل شما و سیستم شما این است که اهل فن در بساطتان ندارید و همچنین نمی‌خواهید این اشتباه را بپذیرید که سوگولی‌های علمی‌تان خراب کرده‌اند! اگر می‌خواهید قدمی بردارید کارشناس‌هایتان را به خط کنید تا جوابگو باشند!

امیدوارم همانطور که سریع از نوشته‌اولم وام گرفتید و چیزهایی سرهم کردید پاسخگوی این نوشته هم باشید اما این بار مستند و موثق

با احترام
احسان خازنی ۱۳ شهریور ۱۴۰۴

آقای علیرضا حسن‌زاده در پاسخ پست قبلی مطالبی نوشته‌اند و خواستند که بیشتر در فضای مجازی ادامه ندهیم. من هم ضمن بازنشر پاسخشان به چند نکته کوتاه بسنده می‌کنم:

https://www.tg-me.com/iraniananthropologist/9597
https://www.tg-me.com/iraniananthropologist/9598


ایشان کمی خودشان را معرفی کرده‌اند و اشاره کرده‌اند که مثل دیگران بورسیه‌ای و آقازاده و سوگلی نیستند. من هم چنین برداشتی از ایشان نداشتم بلکه همانطور که نوشته‌ام کارها دست آدم‌های نادرست قرار گرفته‌اند.

ندهد هوشمند روشن‌رای
به فرومایه کارهای خطیر
بوریاباف اگرچه بافنده‌است
نبرندش به کارگاه حریر

با این حال به هیچ کدام از پرسش‌های اصلی من پاسخ نداده‌اند! کدام پژوهشگران روی این موضوع کار کردند؟! کدام تاریخ‌ها را گفته‌اند و ... پاسخی ندادند که ایرادی هم ندارد.

ایشان همچنین گفته‌اند «ما تاکیدی بر روز تولد ابوریحان نداریم» که شواهد موجود در صفحه‌شان نشان می‌دهد برعکس است.

اما نکته‌آخر که نوشته‌اند:

و یک پرسش دوستانه: روز تولد ابوریحان مهم است، اما مهم‌تر از آن منش و اخلاق اوست. یکی از وجوه والای میراث او، پرهیز از قضاوت و پیش‌داوری درباره دیگران است؛ کاری که شما در متن کوتاه خود نسبت به من انجام داده‌اید.

نمی‌دانم چرا پرسش‌های من که دقیقا ذیل جمله‌ به جمله خودشان است را پیش‌داوری دانسته‌اند. اگر افراد مسئول را نادان و بی‌سواد خطاب کرده‌ام ایشان می‌توانند به اندازه مسئولیتشان پاسخگو باشند. در عین حال همچنان روی موضع اولیه‌ام هستم که در حق ابوریحان جفا شده و این کار با چلفتگی و بی‌دقتی انجام شده.

دلیل اینکه چرا ایشان را خطاب قرار دادم این است که ایشان مطلبی منتشر کردند که دلیل دقیق نبودن تاریخ را گردن پیچیده بودن تبدیل تاریخ انداختند که ادعای نادرستی بود. من هم وظیفه خود دیدم که جمله‌ها را دقیق نقد کنم.

در نهایت تنها جایی که به شخص ایشان معترض شدم پیشنهادهایشان به اسم «رویکرد دیگر» بود که به گمانم رویکردی سراسر نادرست است و آسیب‌هایش را هم نوشتم.

اما اینکه من را ناامید و خشمگین خوانده‌اند هم خیلی درست نیست. صراحت با خشم فرق دارد. اگر استاد ابوریحان می‌نویسد «و من اين را وجهى ندانم جز محكم شدن حماقت» از روی خشم نیست بلکه با صراحت از حماقت گروهی از منجمان نام می‌برد.

در نهایت اینکه دعوتشان به مناظره با ایشان یا با آقای ابراهیم فیاض را می‌پذیرم. راستش نمی‌دانم اصلا این مناظره چه سودی دارد اما اگر به شناخت بهتر ابوریحان، اهمیت تقویم و دانش نجوم در میان مردم‌شناسان منجر شود برای این گفت‌و‌گو اعلام آمادگی می‌کنم. به هرحال پرداختن به موضوع ابوریحان را خویشکاری خودم می‌دانم و هر کاری بتوانم برای شناخت درست آثار و اندیشه‌اش انجام می‌دهم. ضمن تشکر از دوست عزیز آقای کلانی برنامه ریزی و پیگیری این گفت‌و‌گو و انتخاب طرفین صحبت را به ایشان می‌سپارم.

احسان خازنی ۱۴ شهریور ۱۴۰۴