امشب ساعت ۳:۳۰

جلسه پیش در کلاس صور الکواکب یکی از دوستان پرسیدند چطور باید ستاره‌ها را در آسمان پیدا کنیم؟

باید از ساده‌ترین و معلوم‌ترین جای آسمان شب شروع کنید و بعد گستره شناختتان را بیشتر کنید.

امشب فرصتی دست داد که نمونه‌ای را ثبت کنم.

در تصویر مشتری در اواخر صورت فلکی دوپیکر (توامان) قرار دارد.

بالای مشتری ۲ ستاره «راس توام مقدم» و «راس توام موخر» را می‌بینیم. همان Pollux و Castor

کمی آنطرف تر صورت فلکی جبار کاملا واضح است.

در امتداد شانه‌های جبارو دو ستاره کلب اصغر یا Canis minor را می‌بینیم که به آن «ذراع مقبوضه» هم می‌گویند. ذراعِ دیگر دو ستاره سر است که «ذراع مبسوطه» نام دارد.

به همین ترتیب در پایین تصویر ستاره «شعری یمانی» یا Sirius دیده می‌شود.

با شناسایی این چند ستاره بقیه ستارگان تنِ دو پیکر و بدن جبار و ... را هم می‌توان با کمی دقت تشخیص داد. اگر ستاره‌ها را طبق متن دنبال کنیم تقریبا همه قدر ۱ تا ۳ آن‌ها را با چشم غیر مسلح می‌توانیم بیابیم.

با همین تمرین‌های ساده می‌توانید آسمان را با متن صورالکواکب تطبیق بدهید و جای ستارگان مهم را بسادگی پیدا کنید.

احسان خازنی ۲۷ مهر ۱۴۰۴

امروز در دانشگاه بلغارستان پروفسور گازیس درباره صورت «پگاسوس» صحبت می‌کرد. او نظریه‌ای درباره اینکه چرا این صورت طبع عطارد دارد بیان کرد. یکی از شاهد‌های آن حضور صورت «قطعة‌الفرس» بود که پگاسوس را شبیه دوپیکر می‌کند.

اما پروفسور فیلیپ‌اف نظر دیگری مطرح کرد که پگاسوس حیوان است و به یک دوست انسان نیاز دارد. بنابرین دوستش برساوش است. سپس نشان داد که چگونه ستارگان سرِ پگاسوس همتراز با ستارگان سرِ برساوش طلوع می‌کنند.

وقتی نظر من را پرسیدند «اسب صوفی» را نشان‌شان دادم! همانطور که می‌بینید اسب صوفی در صورت‌های امروزی وجود ندارد: یک قرینه عالی از دجاجه، اسب صوفی و پگاسوس بعنوان اسب بالدار دیده می‌شود.

جالب اینکه با مرور صورت‌های سومری متوجه شدیم این اسب را صوفی از خودش نساخته است بلکه این اسب در صورت‌های فلکی سومری هم وجود دارد.

شناسایی ستارگان و صورت‌های فلکی یکی از مهم‌ترین موضوعات نجوم است و ما یکی از ارزنده‌ترین گنجینه‌های این موضوع یعنی «صور‌الکواکب» را در اختیار داریم.

احسان خازنی ۱ آبان ۱۴۰۴