#علمای_شیعه
🔹 فقیه محقق و مدقق، آیت‌الله شبیری زنجانی حفظه الله، درباره تقوای فقیه عالی مقام، آیت الله "سید احمد خوانساری" رحمه الله گفته‌اند:
«حاج سید احمد خوانساری خیلی از "من" گفتن پرهیز داشت و وقتی مطلبی از وی می‌پرسیدند، رأی و نظر خودش را با عبارتی از بزرگان بیان می‌کرد. مثلاً می‌گفتند: شیخ مرتضی انصاری چنین می‌فرماید، صاحب جواهر چنین عقیده‌ای دارد و ...، و از تعبیری که "من" در آن بود، مجتنب بود. حتّی از معارف معاصر خودش نقل قول می‌کرد، مثلاً می‌گفتند: آقای بروجردی چنین نظری دارد، یعنی من هم همین عقیده را دارم. شنیدم در درس خودش از کتاب مصباح الهدی تألیف حاج شیخ محمد تقی آملی استفاده می‌کرد با اینکه خودش از آقای آملی ادقّ نظراً بود.»
📚جرعه‌ای از دریا، ج٣، ص ۶٢۵
@tazvir3
🔹 فقیه محقق و مدقق، آیت‌الله شبیری زنجانی حفظه الله، درباره تقوای فقیه عالی مقام، آیت الله "سید احمد خوانساری" رحمه الله گفته‌اند:
«حاج سید احمد خوانساری خیلی از "من" گفتن پرهیز داشت و وقتی مطلبی از وی می‌پرسیدند، رأی و نظر خودش را با عبارتی از بزرگان بیان می‌کرد. مثلاً می‌گفتند: شیخ مرتضی انصاری چنین می‌فرماید، صاحب جواهر چنین عقیده‌ای دارد و ...، و از تعبیری که "من" در آن بود، مجتنب بود. حتّی از معارف معاصر خودش نقل قول می‌کرد، مثلاً می‌گفتند: آقای بروجردی چنین نظری دارد، یعنی من هم همین عقیده را دارم. شنیدم در درس خودش از کتاب مصباح الهدی تألیف حاج شیخ محمد تقی آملی استفاده می‌کرد با اینکه خودش از آقای آملی ادقّ نظراً بود.»
📚جرعه‌ای از دریا، ج٣، ص ۶٢۵
@tazvir3
#مشترکات_عرفانی
🔥 مدعیان دروغین!
⭕️ آیت‌الله شبیری زنجانی حفظه الله:
«مرحوم والد در "الكلام یجرّ الكلام" نوشته‌اند: من ملاحظه می‌كنم هیچ چیز بی‌مایه‌تر و آسان‌تر از این نیست كه انسان برای خود مقامی از مقامات معنویه را ادعا نماید؛ زیرا هر طور باشد، جمعی به محض حرف، ایمان می‌آورند و جمع دیگر، پیروی این جمع را دلیل می‌دانند، 👈🏻 منتهی او در نزد اشخاص باهوش و ادراك، مجلس را با سكوت یا با حرف دوپهلو یا با جملات نامفهوم می‌گذراند، بعد در نزد مریدان خود، آن طرف ورقه را می‌خوانَد و اظهار می‌دارد كه در ناصیۀ آنها نور هدایت را نیافتم، از آن جهت چندان با آنها گرم نگرفتم. اینها نیز اشك شوق از دیده می‌ریزند كه ما شرف قبولی یافته‌ایم.»!!!
📚 جرعه ای از دریا، ج ۴، ص ۵٧۶
💥نکته‌ای دقیق و عالمانه، که بین عرفاء مصادیق زیادی دارد.
@tazvir3
🔥 مدعیان دروغین!
⭕️ آیت‌الله شبیری زنجانی حفظه الله:
«مرحوم والد در "الكلام یجرّ الكلام" نوشته‌اند: من ملاحظه می‌كنم هیچ چیز بی‌مایه‌تر و آسان‌تر از این نیست كه انسان برای خود مقامی از مقامات معنویه را ادعا نماید؛ زیرا هر طور باشد، جمعی به محض حرف، ایمان می‌آورند و جمع دیگر، پیروی این جمع را دلیل می‌دانند، 👈🏻 منتهی او در نزد اشخاص باهوش و ادراك، مجلس را با سكوت یا با حرف دوپهلو یا با جملات نامفهوم می‌گذراند، بعد در نزد مریدان خود، آن طرف ورقه را می‌خوانَد و اظهار می‌دارد كه در ناصیۀ آنها نور هدایت را نیافتم، از آن جهت چندان با آنها گرم نگرفتم. اینها نیز اشك شوق از دیده می‌ریزند كه ما شرف قبولی یافته‌ایم.»!!!
📚 جرعه ای از دریا، ج ۴، ص ۵٧۶
💥نکته‌ای دقیق و عالمانه، که بین عرفاء مصادیق زیادی دارد.
@tazvir3
#مشترکات_عرفانی
🔹شیخ جواد خراسانی رحمه الله:
«مرام صوفيه كه مشخصات و مميزات آن است چند امر است:
➖بعضى از آنها از اصول مشتركه است و آنها اصل تصوف است، يعنى مشترك ما بين متصوفه قبل از اسلام كه مبدأ پيدايش اوست، و ما بين متصوفه بعد از اسلام كه از روى ناچارى متظاهر به اسلام شدند.
➖ و بعضى از اصول مختصه است، يعنى مختص به متظاهرين اسلام كه از مخترعات آنهاست، يا اينكه ذكرش در قبل از اسلام بسيار نادر، يا نه به اين خصوصيت و كيفيت بوده.
👈🏻 آنچه از اصول اوليه و اصول مشتركه است كه اصل مقدمِ تصوف است، استغناء از عقل و نقل در سير الى الله، و طلب حق و حقيقت از راه تصفيه باطن، بوسيله مجاهدات و رياضات، و بعبارت دیگر خدای را بخود يافتن و از راه دل طريق وصول بحق را دريافتن، بدون حاجت به عقل و نقل يعنى شرع؛ اين اصل تصوف و حقيقت تصوف است نزد همه متصوفهٔ اهل هر ملت، بطوری‌كه اگر بخواهيم تصوف را تعريف كنيم بدين وجه تعريف خواهيم كرد.
🔻اين اصل كه گفته شد، خود مشتمل بر چهار جمله است كه هر يك اصلى است:
الف) استغناء از عقل در طلب حق
ب) استغناء از شرع نيز در طلب حق
ج) حصول طلب حق و وصول بحق بوسيله تصفيه باطن
د) حاصل شدن تصفيه باطن بوسيله مجاهدات و رياضات، كه هريك از آنها ادعایی است بی‌دليل.
✅ و بعد از اين اختلافات نظرى است، و اختلافاتی در طريق تصفيه باطن و كيفيت رياضات به ممارست در ترك رذائل و سكوت و فكر، و رياضيات شاقهٔ جسميه از ترك حيوانى و ترك خورد و خواب و چله و حبس نفس و خلاف نفس و روزهٔ وصلِ دو روزه يا سه روزه، يا هفت روز متوالى، و رهبانيت و سياحت و امثال ذلك كه هر يك بنظر خود چيزى را مؤيد ديده، پس دخيل دانسته و اضافه كرده.»
📘البدعة و التَحَرُف، ص ١٢
@tazvir3
🔹شیخ جواد خراسانی رحمه الله:
«مرام صوفيه كه مشخصات و مميزات آن است چند امر است:
➖بعضى از آنها از اصول مشتركه است و آنها اصل تصوف است، يعنى مشترك ما بين متصوفه قبل از اسلام كه مبدأ پيدايش اوست، و ما بين متصوفه بعد از اسلام كه از روى ناچارى متظاهر به اسلام شدند.
➖ و بعضى از اصول مختصه است، يعنى مختص به متظاهرين اسلام كه از مخترعات آنهاست، يا اينكه ذكرش در قبل از اسلام بسيار نادر، يا نه به اين خصوصيت و كيفيت بوده.
👈🏻 آنچه از اصول اوليه و اصول مشتركه است كه اصل مقدمِ تصوف است، استغناء از عقل و نقل در سير الى الله، و طلب حق و حقيقت از راه تصفيه باطن، بوسيله مجاهدات و رياضات، و بعبارت دیگر خدای را بخود يافتن و از راه دل طريق وصول بحق را دريافتن، بدون حاجت به عقل و نقل يعنى شرع؛ اين اصل تصوف و حقيقت تصوف است نزد همه متصوفهٔ اهل هر ملت، بطوری‌كه اگر بخواهيم تصوف را تعريف كنيم بدين وجه تعريف خواهيم كرد.
🔻اين اصل كه گفته شد، خود مشتمل بر چهار جمله است كه هر يك اصلى است:
الف) استغناء از عقل در طلب حق
ب) استغناء از شرع نيز در طلب حق
ج) حصول طلب حق و وصول بحق بوسيله تصفيه باطن
د) حاصل شدن تصفيه باطن بوسيله مجاهدات و رياضات، كه هريك از آنها ادعایی است بی‌دليل.
✅ و بعد از اين اختلافات نظرى است، و اختلافاتی در طريق تصفيه باطن و كيفيت رياضات به ممارست در ترك رذائل و سكوت و فكر، و رياضيات شاقهٔ جسميه از ترك حيوانى و ترك خورد و خواب و چله و حبس نفس و خلاف نفس و روزهٔ وصلِ دو روزه يا سه روزه، يا هفت روز متوالى، و رهبانيت و سياحت و امثال ذلك كه هر يك بنظر خود چيزى را مؤيد ديده، پس دخيل دانسته و اضافه كرده.»
📘البدعة و التَحَرُف، ص ١٢
@tazvir3
#مشترکات_عرفانی
🔶 شیخ جواد خراسانی رحمه الله:
«یکی از اصول تصوف " #عشق " است و اين عشق در متصوفه قبل از اسلام صحبتش نيست، بلكه در صوفیه متظاهر به اسلام نيز در قرون اول چندان نامى از او نيست، چنانچه از حالات #رابعه_عدویه معلوم می‌شود كه او مترنم بعشق می‌شده و دم از عشق می‌زده. نشو و نماى عشق، از صوفیه قرون وسطى شده تا حال، كه او را عمده و شرط اهم می‌دانند، بلكه هرچيز را مبتنى به او می‌دانند، بلكه آنچه براى انبياء و ائمه و اولیاء علیهم السلام نيز از كرامات و مقامات بوده، همه را حمل بر عشق می‌كنند، و از آثار عشق می‌شمارند❗️حتى مثلا می‌گويند: ابراهيم خلیل از عشق در آتش رفت، موسى کلیم از عشق چنان شد، عيسى روح الله از عشق چنين شد، و هكذا. بيچاره ساده بی‌اطلاع هم باور می‌كند بگمانش راست است، و چنان می‌پندارد كه همه آن عملها از عشق بود. آرى همه را محبت خداوند بوده اما نه آنكه اين اعمال ناشى از عشق شده، بلكه از وحى و الهام حق سبحانه و تعالى بوده و نه اينكه بروز آن كرامات و مقامات از آثار عشق بوده، بلکه از مقام بندگی و طاعت بوده.»
📓 البدعة و التحرُف، ص ١٣
@tazvir3
🔶 شیخ جواد خراسانی رحمه الله:
«یکی از اصول تصوف " #عشق " است و اين عشق در متصوفه قبل از اسلام صحبتش نيست، بلكه در صوفیه متظاهر به اسلام نيز در قرون اول چندان نامى از او نيست، چنانچه از حالات #رابعه_عدویه معلوم می‌شود كه او مترنم بعشق می‌شده و دم از عشق می‌زده. نشو و نماى عشق، از صوفیه قرون وسطى شده تا حال، كه او را عمده و شرط اهم می‌دانند، بلكه هرچيز را مبتنى به او می‌دانند، بلكه آنچه براى انبياء و ائمه و اولیاء علیهم السلام نيز از كرامات و مقامات بوده، همه را حمل بر عشق می‌كنند، و از آثار عشق می‌شمارند❗️حتى مثلا می‌گويند: ابراهيم خلیل از عشق در آتش رفت، موسى کلیم از عشق چنان شد، عيسى روح الله از عشق چنين شد، و هكذا. بيچاره ساده بی‌اطلاع هم باور می‌كند بگمانش راست است، و چنان می‌پندارد كه همه آن عملها از عشق بود. آرى همه را محبت خداوند بوده اما نه آنكه اين اعمال ناشى از عشق شده، بلكه از وحى و الهام حق سبحانه و تعالى بوده و نه اينكه بروز آن كرامات و مقامات از آثار عشق بوده، بلکه از مقام بندگی و طاعت بوده.»
📓 البدعة و التحرُف، ص ١٣
@tazvir3
#چله_نشینی #مشترکات_عرفانی #رهبانیت #زهد
❌ رهبانیت، ترک دنیا و زهد، در مکتب تصوف، و در مکتب اسلام
🔹 پیشتر نیز در موارد کثیری بیان شد که اسلام با "رهبانیت و عزلت و چله نشینی و ترک لذات حلال و ..." بشدت مخالفت نموده است. اما صوفیه این موارد را سبب رشد معنوی و ترقی روح و نیل به کمال می‌داند، و سلوک و بندگی را بدون موارد مذکور، مردود و بیهوده و ناقص می‌پندارد. حال سؤال اینجاست که با وجود تقابل مشهود و محسوسِ" اسلام و تصوف" شعار و تعبیر "عرفان اسلامی" یعنی چه؟! کدام اسلام؟! اسلامی که صوفیه و عرفاء ساخته‌اند، یا اسلام حقیقی و اصیل؟!
👈🏻 علامه مجلسی رحمه الله می‌نویسد:
در حدیثی معتبر آمده است که امام صادق علیه السلام فرمود: «همسر عثمان بن مظعون خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله رسید وعرض کرد: ای رسول خدا، شوهرم روزها را روزه می‌گیرد و شب‌ها به عبادت می‌پردازد و نزد من نمی‌آید. حضرت خشمناک شد و با همان حال نزد عثمان بن مظعون رفت و فرمود: ای عثمان، خداوند مرا به رهبانیّت نفرستاده، بلکه به دین مستقیم و آسان مبعوث کرده است. من نماز می‌خوانم، روزه می‌گیرم وبا همسرانم نزدیکی می‌کنم؛ پس هرکس مرا دوست دارد باید طبق سنّت و روش من عمل کند و آمیزش با همسران از سنّت من است.»
📘حلیة المتّقین، انتشارات امام علی علیه السلام، ص ٢٢٠
🔍 اما معنای "زهد و رهبانیت " چیست⁉️
پیشتر درباره رهبانیت و مصادیق آن مطالبی ارائه شد. علامه مجلسی رحمه الله در مواضعی به تبیین این مهم پرداخته‌اند. ایشان در "مرآة العقول" ذیل روایتی، اشاره‌ای به بحث مهم "زهد و ترک دنیا و رهبانیت" دارند که نکات ارزنده‌ای در بر دارد. از آنجا که این نوشتار گنجایش انعکاس عین یا تمام مطالب عربی این بحث را ندارد، لذا اصل مطلب را مختصر و جامع بیان می‌نمایم تا مورد استفاده همگان قرار گیرد ان شاء الله. ایشان ذیل روایتی می‌نویسند:
➖دنیا اگر به آخرت ضرر بزند، مذموم است. اما اکثر مردم در این امر به اشتباه افتاده‌اند و دنیای مذموم را اختیار کرده و آن را "زهد" نامیده‌اند.
➖دنیا معانی مختلفی دارد که یکی از آن، زندگی و حیات در دنیاست. اما دنیای مذموم، یعنی خوش‌‌گذرانی، غفلت، ترک بندگی، آرزوپروری، مال دوستی، تأخیر در توبه، فراموش کردن مرگ، و امثالهم. اما اگر هدف از زندگی در دنیا، طلب کمال و بندگی و سعادت باشد، خوب است، لذا طلب بقای عمر در کلمات معصومین علیهم السلام از همین باب است.
🔸یکی دیگر از معانی دنیا، جمع‌آوری و طلب مال و پول است. اینها بخودی خود مذموم نیست، بلکه اگر سبب حرام و شُبهه و فراموشی یاد خداوند و ترک حقوق واجب و مستحب، و حرص و بخل و دلبستگی شود، مذموم است. اما اگر در راه طاعت و رضایت خداوند متعال خرج شود از افضل عبادات و عامل سعادت است.
🔸 یکی دیگر از معانی دنیا، لذت و طلبِ خوراک و پوشاک و رفاهیات و مسکن است. در روایات تصریح شده که اگر این موارد سبب تحقق حرام و خشم خداوند متعال نشود، نه تنها مذموم نیست، بلکه مستحب است.
💥پس بدان طبق روایات، آنچه از دنيا، سبب رضایت و طاعت حق تعالی گردد، خوب است، هرچند بحسب ظاهر از امور مادی مانند تجارت و زراعت و شغل و درآمد محسوب گردد، که نیت در آنان طلب مال حلال، و تامین اهل و عيال، انفاق و صدقه باشد. لذا اینها در راستای آخرت است، هرچند از نگاه مردم ظاهری دنیوی دارد.
👈🏻 اما عبادات و ریاضات جعلی و بدعت و آلوده به ریا و خودنمایی، هرچند با مشقت و سختی همراه باشد، برای دنیاست، زیرا انسان را از خداوند متعال دور می‌کند، مانند اعمال کفار و مشرکین. سالکِ اهل ریاضت و بدعت، با اینکه خود را تارک دنیا معرفی می‌کند و عزلت می‌گزیند، اما در واقع او دنیادوست‌ترین مردم است، زیرا دنبال شهرت و محبوبیت در میان مردم است تا او را به عبادت و زهد و بندگی بشناسند، و از این راه آنان را جذب خود کند و جاه و مالی بدست آورَد، و ترک دنیا دام اوست برای شکار مردم.
↪️ پس بدان که معیار مذمت و مدح افعال و رفتار، شرع مقدس و اوامر و نواهی معصومین علیهم السلام است، نه سلایق شخصی. لذا هرآنچه از مادیات، به نیت رضایت و طاعت حق تعالی باشد، بسیار خوب است، هرچند از نگاه مردم دنیادوستی تلقی گردد. و هرآنچه از مادیات و عبادات که به نیت شهرت و خودنمایی و جاه و مال باشد، مذموم است، هرچند از نگاه مردم عبادت و ترک دنیا محسوب گردد. امام صادق علیه السلام ضمن روایتی فرمودند: زهد به ترک لذات حلال و اضاعه مال نیست، بلکه زهد، عدم دلبستگی به دنیا و عدم اطمینان به آن است.
📚 مأخوذ از: مرآة العقول، ج ٨، ص ٢٨٠ _ ٢٨۴
ادامه در مطلب بعد
@tazvir3
❌ رهبانیت، ترک دنیا و زهد، در مکتب تصوف، و در مکتب اسلام
🔹 پیشتر نیز در موارد کثیری بیان شد که اسلام با "رهبانیت و عزلت و چله نشینی و ترک لذات حلال و ..." بشدت مخالفت نموده است. اما صوفیه این موارد را سبب رشد معنوی و ترقی روح و نیل به کمال می‌داند، و سلوک و بندگی را بدون موارد مذکور، مردود و بیهوده و ناقص می‌پندارد. حال سؤال اینجاست که با وجود تقابل مشهود و محسوسِ" اسلام و تصوف" شعار و تعبیر "عرفان اسلامی" یعنی چه؟! کدام اسلام؟! اسلامی که صوفیه و عرفاء ساخته‌اند، یا اسلام حقیقی و اصیل؟!
👈🏻 علامه مجلسی رحمه الله می‌نویسد:
در حدیثی معتبر آمده است که امام صادق علیه السلام فرمود: «همسر عثمان بن مظعون خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله رسید وعرض کرد: ای رسول خدا، شوهرم روزها را روزه می‌گیرد و شب‌ها به عبادت می‌پردازد و نزد من نمی‌آید. حضرت خشمناک شد و با همان حال نزد عثمان بن مظعون رفت و فرمود: ای عثمان، خداوند مرا به رهبانیّت نفرستاده، بلکه به دین مستقیم و آسان مبعوث کرده است. من نماز می‌خوانم، روزه می‌گیرم وبا همسرانم نزدیکی می‌کنم؛ پس هرکس مرا دوست دارد باید طبق سنّت و روش من عمل کند و آمیزش با همسران از سنّت من است.»
📘حلیة المتّقین، انتشارات امام علی علیه السلام، ص ٢٢٠
🔍 اما معنای "زهد و رهبانیت " چیست⁉️
پیشتر درباره رهبانیت و مصادیق آن مطالبی ارائه شد. علامه مجلسی رحمه الله در مواضعی به تبیین این مهم پرداخته‌اند. ایشان در "مرآة العقول" ذیل روایتی، اشاره‌ای به بحث مهم "زهد و ترک دنیا و رهبانیت" دارند که نکات ارزنده‌ای در بر دارد. از آنجا که این نوشتار گنجایش انعکاس عین یا تمام مطالب عربی این بحث را ندارد، لذا اصل مطلب را مختصر و جامع بیان می‌نمایم تا مورد استفاده همگان قرار گیرد ان شاء الله. ایشان ذیل روایتی می‌نویسند:
➖دنیا اگر به آخرت ضرر بزند، مذموم است. اما اکثر مردم در این امر به اشتباه افتاده‌اند و دنیای مذموم را اختیار کرده و آن را "زهد" نامیده‌اند.
➖دنیا معانی مختلفی دارد که یکی از آن، زندگی و حیات در دنیاست. اما دنیای مذموم، یعنی خوش‌‌گذرانی، غفلت، ترک بندگی، آرزوپروری، مال دوستی، تأخیر در توبه، فراموش کردن مرگ، و امثالهم. اما اگر هدف از زندگی در دنیا، طلب کمال و بندگی و سعادت باشد، خوب است، لذا طلب بقای عمر در کلمات معصومین علیهم السلام از همین باب است.
🔸یکی دیگر از معانی دنیا، جمع‌آوری و طلب مال و پول است. اینها بخودی خود مذموم نیست، بلکه اگر سبب حرام و شُبهه و فراموشی یاد خداوند و ترک حقوق واجب و مستحب، و حرص و بخل و دلبستگی شود، مذموم است. اما اگر در راه طاعت و رضایت خداوند متعال خرج شود از افضل عبادات و عامل سعادت است.
🔸 یکی دیگر از معانی دنیا، لذت و طلبِ خوراک و پوشاک و رفاهیات و مسکن است. در روایات تصریح شده که اگر این موارد سبب تحقق حرام و خشم خداوند متعال نشود، نه تنها مذموم نیست، بلکه مستحب است.
💥پس بدان طبق روایات، آنچه از دنيا، سبب رضایت و طاعت حق تعالی گردد، خوب است، هرچند بحسب ظاهر از امور مادی مانند تجارت و زراعت و شغل و درآمد محسوب گردد، که نیت در آنان طلب مال حلال، و تامین اهل و عيال، انفاق و صدقه باشد. لذا اینها در راستای آخرت است، هرچند از نگاه مردم ظاهری دنیوی دارد.
👈🏻 اما عبادات و ریاضات جعلی و بدعت و آلوده به ریا و خودنمایی، هرچند با مشقت و سختی همراه باشد، برای دنیاست، زیرا انسان را از خداوند متعال دور می‌کند، مانند اعمال کفار و مشرکین. سالکِ اهل ریاضت و بدعت، با اینکه خود را تارک دنیا معرفی می‌کند و عزلت می‌گزیند، اما در واقع او دنیادوست‌ترین مردم است، زیرا دنبال شهرت و محبوبیت در میان مردم است تا او را به عبادت و زهد و بندگی بشناسند، و از این راه آنان را جذب خود کند و جاه و مالی بدست آورَد، و ترک دنیا دام اوست برای شکار مردم.
↪️ پس بدان که معیار مذمت و مدح افعال و رفتار، شرع مقدس و اوامر و نواهی معصومین علیهم السلام است، نه سلایق شخصی. لذا هرآنچه از مادیات، به نیت رضایت و طاعت حق تعالی باشد، بسیار خوب است، هرچند از نگاه مردم دنیادوستی تلقی گردد. و هرآنچه از مادیات و عبادات که به نیت شهرت و خودنمایی و جاه و مال باشد، مذموم است، هرچند از نگاه مردم عبادت و ترک دنیا محسوب گردد. امام صادق علیه السلام ضمن روایتی فرمودند: زهد به ترک لذات حلال و اضاعه مال نیست، بلکه زهد، عدم دلبستگی به دنیا و عدم اطمینان به آن است.
📚 مأخوذ از: مرآة العقول، ج ٨، ص ٢٨٠ _ ٢٨۴
ادامه در مطلب بعد
@tazvir3
👆🏻اما رهبانیت که مذموم است و در اسلام از آن نهی شده، یعنی:
⬅️ کناره‌گیری از مردم و عزلت گزیدن، و خود را اخته کردن و زنجیر در گردن آویختن، و تحمل مشقات و ریاضات شاقه که در دین نهی شده است
⬅️ ترک لذات حلال و ترک مجامعت با زنان و منزل کردن در صومعه‌ها، خانقاه‌ها، و کوه و صحرا
📚 مرآة العقول، ج ٢٠، ص ٣٠١، و ج ٧، ص ٩٠
✍🏻 ایشان در جای دیگر می‌نویسد:
«بدان كه رهبانيت امرى است مركب از ترك زنان، و عزلت اختيار نمودن از مردمان، و ترك مطعومات و مشروبات لذيذه و ملبوسات فاخره. و در امت حضرت عيسى اكثر اينها ممدوح بوده است و خود را خصى مى‌كرده‌اند و در غارها و كوهها جای مى‌گرفته‌اند و رخت‌هاى خشن مى‌پوشيده‌اند. و سنت پيغمبر ما برخلاف اينها جارى گرديده و رهبانيت مذموم است و نكاح كردن و زنان و كنيزان داشتن سنت مؤكد است.
چنانچه ابن بابويه رحمه الله در كتاب "خصال" بسند معتبر از حضرت رسول صلى الله عليه و آله روايت كرده است كه: در امت من رهبانيت نيست، و دنياگردى و سياحت و عبادتِ خاموشى در امت من نيست. و در حديث ديگر فرمود كه: رهبانيتِ امت من جهاد در راه خداست، و خصى كردنِ امت من در روزه داشتن است.
➖ و بسند صحيح از ابراهيم بن عبدالحميد منقول است كه: سكين بن اسحاق نخعى متعبد شد، و متوجه رياضت شد، و ترك زنان و بوى خوش و طعامهاى لذيذ كرد و در اين باب عريضه‌اى بخدمت حضرت صادق عليه السلام نوشت كه معلوم كند كه اين كار او خوب است يا نه. حضرت در جواب نوشتند كه: اما ترك زنان؛ پس می‌دانى كه حضرت رسول صلى الله عليه و آله زن داشت و با ايشان معاشرت مى‌فرمود. و اما ترك طعام لذيذ؛ پس حضرت رسول صلى الله عليه و آله گوشت و عسل تناول مى فرمود.
✴️ بدان كه چنانچه از احاديث متواتره ظاهر می‌شود، اعتزال از عامهٔ خلق در اين امت ممدوح نيست، چنانچه احاديث بسيار در فضيلت: ديدن برادران مؤمن و ملاقات ايشان و عيادت بيماران ايشان و اعانت محتاجان ايشان و حاضر شدن به جنازه مُرده‌هاى ايشان و قضاى حوايج ايشان واقع شده است. و هيچ يك از اينها با عزلت جمع نمى‌شود. و ايضا به اجماع و احاديث متواتره، جاهل را تحصيل مسائل ضروريه واجب است، و بر عالِم، هدايت خلق و امر به معروف و نهى از منكر واجب است. و هيچ يك از اينها با عزلت حاصل نمى‌گردد. چنانچه كلينى رحمه الله بسند معتبر روايت كرده است كه: شخصى خدمت حضرت صادق عليه السلام عرض كرد كه: کسی هست كه مذهب تشيع را دانسته است، و اعتقاد خود را درست كرده است، و در خانه خود نشسته است و بيرون نمى‌آيد، و با برادران خود آشنايى نمى‌كند. حضرت فرمود كه: اين مرد چگونه مسائل دين خود را ياد مى گيرد.⁉️»
📗 عین الحیات، نشر قدیانی، ص ۴٠٨
🌸 الحمدلله الذي جعلنا من المتمسکین بولاية أمیرالمؤمنین عليه السلام
@tazvir3
⬅️ کناره‌گیری از مردم و عزلت گزیدن، و خود را اخته کردن و زنجیر در گردن آویختن، و تحمل مشقات و ریاضات شاقه که در دین نهی شده است
⬅️ ترک لذات حلال و ترک مجامعت با زنان و منزل کردن در صومعه‌ها، خانقاه‌ها، و کوه و صحرا
📚 مرآة العقول، ج ٢٠، ص ٣٠١، و ج ٧، ص ٩٠
✍🏻 ایشان در جای دیگر می‌نویسد:
«بدان كه رهبانيت امرى است مركب از ترك زنان، و عزلت اختيار نمودن از مردمان، و ترك مطعومات و مشروبات لذيذه و ملبوسات فاخره. و در امت حضرت عيسى اكثر اينها ممدوح بوده است و خود را خصى مى‌كرده‌اند و در غارها و كوهها جای مى‌گرفته‌اند و رخت‌هاى خشن مى‌پوشيده‌اند. و سنت پيغمبر ما برخلاف اينها جارى گرديده و رهبانيت مذموم است و نكاح كردن و زنان و كنيزان داشتن سنت مؤكد است.
چنانچه ابن بابويه رحمه الله در كتاب "خصال" بسند معتبر از حضرت رسول صلى الله عليه و آله روايت كرده است كه: در امت من رهبانيت نيست، و دنياگردى و سياحت و عبادتِ خاموشى در امت من نيست. و در حديث ديگر فرمود كه: رهبانيتِ امت من جهاد در راه خداست، و خصى كردنِ امت من در روزه داشتن است.
➖ و بسند صحيح از ابراهيم بن عبدالحميد منقول است كه: سكين بن اسحاق نخعى متعبد شد، و متوجه رياضت شد، و ترك زنان و بوى خوش و طعامهاى لذيذ كرد و در اين باب عريضه‌اى بخدمت حضرت صادق عليه السلام نوشت كه معلوم كند كه اين كار او خوب است يا نه. حضرت در جواب نوشتند كه: اما ترك زنان؛ پس می‌دانى كه حضرت رسول صلى الله عليه و آله زن داشت و با ايشان معاشرت مى‌فرمود. و اما ترك طعام لذيذ؛ پس حضرت رسول صلى الله عليه و آله گوشت و عسل تناول مى فرمود.
✴️ بدان كه چنانچه از احاديث متواتره ظاهر می‌شود، اعتزال از عامهٔ خلق در اين امت ممدوح نيست، چنانچه احاديث بسيار در فضيلت: ديدن برادران مؤمن و ملاقات ايشان و عيادت بيماران ايشان و اعانت محتاجان ايشان و حاضر شدن به جنازه مُرده‌هاى ايشان و قضاى حوايج ايشان واقع شده است. و هيچ يك از اينها با عزلت جمع نمى‌شود. و ايضا به اجماع و احاديث متواتره، جاهل را تحصيل مسائل ضروريه واجب است، و بر عالِم، هدايت خلق و امر به معروف و نهى از منكر واجب است. و هيچ يك از اينها با عزلت حاصل نمى‌گردد. چنانچه كلينى رحمه الله بسند معتبر روايت كرده است كه: شخصى خدمت حضرت صادق عليه السلام عرض كرد كه: کسی هست كه مذهب تشيع را دانسته است، و اعتقاد خود را درست كرده است، و در خانه خود نشسته است و بيرون نمى‌آيد، و با برادران خود آشنايى نمى‌كند. حضرت فرمود كه: اين مرد چگونه مسائل دين خود را ياد مى گيرد.⁉️»
📗 عین الحیات، نشر قدیانی، ص ۴٠٨
🌸 الحمدلله الذي جعلنا من المتمسکین بولاية أمیرالمؤمنین عليه السلام
@tazvir3
#علمای_شیعه
🔹فقیه گرانقدر، آیت الله شبیری زنجانی حفظه الله:
«وجه مشترکِ تعالیمِ بزرگان اخلاق از علمای شيعه، این بوده که کسی که می‌خواهد در اخلاق کار کند، باید واجبات را درست انجام بدهد و محرمات را ترک کند. پایه اخلاق و سلوک معنوی، مراقبت در عمل به واجبات و ترک محرماتی است که در شریعت آمده است. انسان مراقب باشد غیبت نکند. این کار سنگینی است. ما به این مسئله اهمیت نمی‌دهیم. همه می‌گوییم غیبت گناه کبیره است اما انجام می‌دهیم. ترک غیبت جزء اهم امور است اما به آن توجه نمی‌کنیم. البته گاهی هم کج‌سلیقگی‌هایی ایجاد می‌شود و در مقابل سیره معصومین علیهم‌السلام و روش علمای گذشته، عده‌ای برای خود دُکان و دستگاهی تدارک می‌بینند، اما آنچه برای ما باید مهم باشد سخنان معصومین علیهم‌السلام و اجرای آن در جامعه است.»
🎙دیدار با اعضای بیت آیت الله مؤمن، ١٩ اسفند ١٣٩٧
✅ براستی که در زهد و تقوا و سلوک، ستارگانی در شیعه درخشیده است که هزاران صوفی را قدرت مقابله با نور آنان نیست. برخی را گمان این است که سیر تربیت_اخلاق را باید در کتب عرفاء بجویند، اما کافیست یکبار کتاب "حلیة المتّقین" علامه مجلسی رحمه الله را بخوانند.
@tazvir3
🔹فقیه گرانقدر، آیت الله شبیری زنجانی حفظه الله:
«وجه مشترکِ تعالیمِ بزرگان اخلاق از علمای شيعه، این بوده که کسی که می‌خواهد در اخلاق کار کند، باید واجبات را درست انجام بدهد و محرمات را ترک کند. پایه اخلاق و سلوک معنوی، مراقبت در عمل به واجبات و ترک محرماتی است که در شریعت آمده است. انسان مراقب باشد غیبت نکند. این کار سنگینی است. ما به این مسئله اهمیت نمی‌دهیم. همه می‌گوییم غیبت گناه کبیره است اما انجام می‌دهیم. ترک غیبت جزء اهم امور است اما به آن توجه نمی‌کنیم. البته گاهی هم کج‌سلیقگی‌هایی ایجاد می‌شود و در مقابل سیره معصومین علیهم‌السلام و روش علمای گذشته، عده‌ای برای خود دُکان و دستگاهی تدارک می‌بینند، اما آنچه برای ما باید مهم باشد سخنان معصومین علیهم‌السلام و اجرای آن در جامعه است.»
🎙دیدار با اعضای بیت آیت الله مؤمن، ١٩ اسفند ١٣٩٧
✅ براستی که در زهد و تقوا و سلوک، ستارگانی در شیعه درخشیده است که هزاران صوفی را قدرت مقابله با نور آنان نیست. برخی را گمان این است که سیر تربیت_اخلاق را باید در کتب عرفاء بجویند، اما کافیست یکبار کتاب "حلیة المتّقین" علامه مجلسی رحمه الله را بخوانند.
@tazvir3
✍🏻 استاد سید قاسم علی احمدی حفظه الله:
در حکم به بطلان مرام تصوف، احتیاج به آیه و روایت خاصی در رد آن نیست، مانند دیگر مذاهب و فرقه های باطل که صِرف عدم انطباق آنها با قواعد و اصول دین و مذهب، برای بطلان آنها کافی است اگر چه نصّ خاصی هم در بین نباشد. مثلا در حکم به بطلان بهائیت،احتیاج به ورود نص خاصی از کتاب و سنت در مورد آنها نیست، بلکه هرگاه اعتقادات و سلوک این فرقه با آنچه از موازین و قواعد کلیه و اصول دینیه که از محکمات ادله شرعیه بدست آمده است، انطباق نداشته باشد، برای حکم به بطلان و فساد آنها کافی است.
📔 شرح رساله اعتقادات علامه مجلسی رحمه الله، ص ۸۱
✅ این سخن، بسیار عالِمانه و دقیق است، زیرا خط‌کش ثقلین انحرافات را روشن می‌کند و مبنای صحیح را بدست می‌دهد، حال هر عقیده و هر فرقه‌ای مطابق با ثقلین نبود، تکلیفش روشن است.
@tazvir3
در حکم به بطلان مرام تصوف، احتیاج به آیه و روایت خاصی در رد آن نیست، مانند دیگر مذاهب و فرقه های باطل که صِرف عدم انطباق آنها با قواعد و اصول دین و مذهب، برای بطلان آنها کافی است اگر چه نصّ خاصی هم در بین نباشد. مثلا در حکم به بطلان بهائیت،احتیاج به ورود نص خاصی از کتاب و سنت در مورد آنها نیست، بلکه هرگاه اعتقادات و سلوک این فرقه با آنچه از موازین و قواعد کلیه و اصول دینیه که از محکمات ادله شرعیه بدست آمده است، انطباق نداشته باشد، برای حکم به بطلان و فساد آنها کافی است.
📔 شرح رساله اعتقادات علامه مجلسی رحمه الله، ص ۸۱
✅ این سخن، بسیار عالِمانه و دقیق است، زیرا خط‌کش ثقلین انحرافات را روشن می‌کند و مبنای صحیح را بدست می‌دهد، حال هر عقیده و هر فرقه‌ای مطابق با ثقلین نبود، تکلیفش روشن است.
@tazvir3
#صوفیه_در_صفویه 4⃣
👈🏻 گذشت که ملا محمدتقی مجلسی رحمه الله، یکی از علمای تأثیرگذار در دوره صفویه و یکی از عوامل نشر روایات در آن دوره بود. ایشان بدلیل زهد و اهتمام به عبادات، و دارا بودن روحیه‌ای که غالبا شبیه به عُرفاست، نزد برخی متهم به "صوفی‌گری" شده است. مثلا ایشان بعضا رؤیا یا کشف و شهودی را از خود نقل می‌کند، یا بیان می‌دارد که اهل ذکر و فکر است. حال باید دید آیا ایشان واقعا صوفی بوده، یا نه؟! با استفاده از نظرات علماء و بررسی احوالات ایشان، می‌توان به نتایج روشنی رسید.
🔹اما لازم به ذکر است که نزد صوفیه، هرکس اهتمامی به فکر و ذکر و عبادت و زهد داشته باشد، صوفی است. صوفیه برای اینکه خود را حق جلوه دهد، تمام بزرگان یا غالب آنان را بخود منتسب می‌کند، از رسول اکرم صلی الله علیه و آله گرفته تا امام رضا علیه السلام و برخی خواص را. مثلا #عطار نیشابوری در تذکرة الاولیاء، امام صادق و امام باقر علیهم السلام را هم در کنار مشایخ صوفیه یاد می‌کند و مطالبی را به ایشان منتسب می‌دارد. لذا غالب افرادی که توجه خاصی به زهد و تقوا و فکر و ذکر و ریاضات شرعی داشته‌اند، متهم به تمایل به تصوف شده‌اند. البته این در مورد همه نیز صدق نمی‌کند.
❇️ آقا احمد كرمانشاهی، (فرزند فقیه ذوالفنون، آقا محمد علی کرمانشاهی "بهبهانی" صوفی ستیز معروف) درباره مجلسی اول رحمه الله نوشته است: «بعد از اوان تحصيل، مدتى در نجف اشرف در مقام مهدى عليه السلام به رياضت مشغول شد، و در كسب اخلاق و تهذيب باطن به حدّى كوشيد كه به تصوف متهم گرديد.»
📚 مرآة الأحوال، ج ١، ص ۶٠
💠 محدث نورى رحمه الله در "فیض القدسی" بحثی دربارۀ علايق ملا محمد تقى مجلسى رحمه الله به مباحث عرفانی_تهذیب آورده است و در عين حال، آنچه را علامه مجلسى رحمه الله در تبرئه پدرش از انجام اعمال صوفيان آورده، تأييد كرده است. وى با اشاره به تهذيب نفس و روايات مربوط به آن، كار او را در اين جهت دانسته، نه عمل به آنچه كه ميان صوفيان معمول بوده است.
رساله‌اى نيز با عنوان "مجاهده" از مجلسى اول در دست می‌باشد كه دربارۀ رياضات و عبادات بوده و عبارت نخست آن چنين است: «و بعد چون بناى ايقان و ايمان بر رياضات و مجاهدات است... و شكى نيست كه مراد از اين مجاهده، مجاهدۀ اكبر است.»
📚 دانش پژوه، فهرست دانشگاه، ج ١٢، ص ٢٢٧٠
علامۀ مجلسى رحمه الله در "رسالۀ اعتقادات" اين تصور را كه پدرش از متصوفه بوده، انكار كرده و تمسك وى را به اخبار اهل بيت عليهم السلام، دليل اين امر دانسته است. وى او را ملكۀ زهد و ورع دانسته و رفت و آمد وى را با صوفيه در ابتدا، براى هدايت آنان عنوان كرده، مى‌نويسد: زمانى كه فهميد جمعى از آنها هدايت شدنى نيستند، از آنها تبرّى جسته و حتى تكفيرشان كرد. علامه آنچنان كه خود اظهار مى‌دارد، بدليل اين كه فرزند اوست در اين باره اطلاع بيشترى دارد:
«و لمّا رأى فى آخر عمره أن تلك المصلحة قد ضاعت و رفعت أعلام الضلال و علم أنّهم أعداء الله صريحا، تبرّأ منهم و كان يكفّرهم... و أنا أعرف بطريقته، و عندى خطوطه فى ذلك.»
👈🏻 شاید طرح پرسشى دربارۀ صوفيان از مجلسی اول و پاسخ وى، تا حدی روشنگر موضع وی باشد:
سؤال:
در باب #ذکر_جلی_خفی و ساير اعمال صوفيه چه مى‌فرمايند؟
جواب:
اين فقير نيافته‌ام در اين ذكر ارتباط بسيارى. و هريك از صوفيه ذكر خفى خاصى ذكر كرده‌اند و اين ذكر از مشايخ نوربخشیه است، و از ائمۀ هدى عليهم السلام نديده‌ايم؛ و عبادت دانستن اينها و چرخ زدن و دست زدن و برجستن و امثال اينها تشريع (بدعت) است، و ذكر بلند بد نيست، اگرچه آهسته بهتر است، و ذكر قلبى بهتر است اگر بمقام قلب رسيده باشد. و الله اعلم.
📖 میراث اسلامی ایران، دفتر ششم، ج ٣، ص ۶٩٩
ادامه دارد ...
@tazvir3
👈🏻 گذشت که ملا محمدتقی مجلسی رحمه الله، یکی از علمای تأثیرگذار در دوره صفویه و یکی از عوامل نشر روایات در آن دوره بود. ایشان بدلیل زهد و اهتمام به عبادات، و دارا بودن روحیه‌ای که غالبا شبیه به عُرفاست، نزد برخی متهم به "صوفی‌گری" شده است. مثلا ایشان بعضا رؤیا یا کشف و شهودی را از خود نقل می‌کند، یا بیان می‌دارد که اهل ذکر و فکر است. حال باید دید آیا ایشان واقعا صوفی بوده، یا نه؟! با استفاده از نظرات علماء و بررسی احوالات ایشان، می‌توان به نتایج روشنی رسید.
🔹اما لازم به ذکر است که نزد صوفیه، هرکس اهتمامی به فکر و ذکر و عبادت و زهد داشته باشد، صوفی است. صوفیه برای اینکه خود را حق جلوه دهد، تمام بزرگان یا غالب آنان را بخود منتسب می‌کند، از رسول اکرم صلی الله علیه و آله گرفته تا امام رضا علیه السلام و برخی خواص را. مثلا #عطار نیشابوری در تذکرة الاولیاء، امام صادق و امام باقر علیهم السلام را هم در کنار مشایخ صوفیه یاد می‌کند و مطالبی را به ایشان منتسب می‌دارد. لذا غالب افرادی که توجه خاصی به زهد و تقوا و فکر و ذکر و ریاضات شرعی داشته‌اند، متهم به تمایل به تصوف شده‌اند. البته این در مورد همه نیز صدق نمی‌کند.
❇️ آقا احمد كرمانشاهی، (فرزند فقیه ذوالفنون، آقا محمد علی کرمانشاهی "بهبهانی" صوفی ستیز معروف) درباره مجلسی اول رحمه الله نوشته است: «بعد از اوان تحصيل، مدتى در نجف اشرف در مقام مهدى عليه السلام به رياضت مشغول شد، و در كسب اخلاق و تهذيب باطن به حدّى كوشيد كه به تصوف متهم گرديد.»
📚 مرآة الأحوال، ج ١، ص ۶٠
💠 محدث نورى رحمه الله در "فیض القدسی" بحثی دربارۀ علايق ملا محمد تقى مجلسى رحمه الله به مباحث عرفانی_تهذیب آورده است و در عين حال، آنچه را علامه مجلسى رحمه الله در تبرئه پدرش از انجام اعمال صوفيان آورده، تأييد كرده است. وى با اشاره به تهذيب نفس و روايات مربوط به آن، كار او را در اين جهت دانسته، نه عمل به آنچه كه ميان صوفيان معمول بوده است.
رساله‌اى نيز با عنوان "مجاهده" از مجلسى اول در دست می‌باشد كه دربارۀ رياضات و عبادات بوده و عبارت نخست آن چنين است: «و بعد چون بناى ايقان و ايمان بر رياضات و مجاهدات است... و شكى نيست كه مراد از اين مجاهده، مجاهدۀ اكبر است.»
📚 دانش پژوه، فهرست دانشگاه، ج ١٢، ص ٢٢٧٠
علامۀ مجلسى رحمه الله در "رسالۀ اعتقادات" اين تصور را كه پدرش از متصوفه بوده، انكار كرده و تمسك وى را به اخبار اهل بيت عليهم السلام، دليل اين امر دانسته است. وى او را ملكۀ زهد و ورع دانسته و رفت و آمد وى را با صوفيه در ابتدا، براى هدايت آنان عنوان كرده، مى‌نويسد: زمانى كه فهميد جمعى از آنها هدايت شدنى نيستند، از آنها تبرّى جسته و حتى تكفيرشان كرد. علامه آنچنان كه خود اظهار مى‌دارد، بدليل اين كه فرزند اوست در اين باره اطلاع بيشترى دارد:
«و لمّا رأى فى آخر عمره أن تلك المصلحة قد ضاعت و رفعت أعلام الضلال و علم أنّهم أعداء الله صريحا، تبرّأ منهم و كان يكفّرهم... و أنا أعرف بطريقته، و عندى خطوطه فى ذلك.»
👈🏻 شاید طرح پرسشى دربارۀ صوفيان از مجلسی اول و پاسخ وى، تا حدی روشنگر موضع وی باشد:
سؤال:
در باب #ذکر_جلی_خفی و ساير اعمال صوفيه چه مى‌فرمايند؟
جواب:
اين فقير نيافته‌ام در اين ذكر ارتباط بسيارى. و هريك از صوفيه ذكر خفى خاصى ذكر كرده‌اند و اين ذكر از مشايخ نوربخشیه است، و از ائمۀ هدى عليهم السلام نديده‌ايم؛ و عبادت دانستن اينها و چرخ زدن و دست زدن و برجستن و امثال اينها تشريع (بدعت) است، و ذكر بلند بد نيست، اگرچه آهسته بهتر است، و ذكر قلبى بهتر است اگر بمقام قلب رسيده باشد. و الله اعلم.
📖 میراث اسلامی ایران، دفتر ششم، ج ٣، ص ۶٩٩
ادامه دارد ...
@tazvir3
animation.gif
247.3 KB
#عشق #شاهد_بازی #مشترکات_عرفانی
👈🏻 سؤال:
"المجاز قنطرة الحقيقة" که صوفیان در باب "عشق مجازی" گویند، حديث است يا نه⁉️
✍🏻 مجلسی اول رحمه الله:
"المجاز قنطرة الحقيقة" را نه در حديثى ديده‌ام و نه در كلام معتمدى ديده‌ام، و در حديث است كه از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام پرسيدند كه عشق چه چيز است؟ حضرت فرمود كه: «دلى چند است كه از حق سبحانه و تعالى غافل شده‌اند و حق سبحانه و تعالى آن جماعت را به اين مبتلا كرده است.» و در حديث است كه «نظركردن تيرى است از تيرهاى زهرآلوده شيطان و هركس از جهت رضاى الهى ترك كند، حق تعالى ايمانى تازه به او عطا كند كه لذت او را بيابد.»
📚 میراث اسلامی ایران، دفتر ششم، ص ٧٠٠
@tazvir3
👈🏻 سؤال:
"المجاز قنطرة الحقيقة" که صوفیان در باب "عشق مجازی" گویند، حديث است يا نه⁉️
✍🏻 مجلسی اول رحمه الله:
"المجاز قنطرة الحقيقة" را نه در حديثى ديده‌ام و نه در كلام معتمدى ديده‌ام، و در حديث است كه از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام پرسيدند كه عشق چه چيز است؟ حضرت فرمود كه: «دلى چند است كه از حق سبحانه و تعالى غافل شده‌اند و حق سبحانه و تعالى آن جماعت را به اين مبتلا كرده است.» و در حديث است كه «نظركردن تيرى است از تيرهاى زهرآلوده شيطان و هركس از جهت رضاى الهى ترك كند، حق تعالى ايمانى تازه به او عطا كند كه لذت او را بيابد.»
📚 میراث اسلامی ایران، دفتر ششم، ص ٧٠٠
@tazvir3