Осмонга сакраётган олтин сабаб захираларимиз 55 млрд.долларга етган, захираларнинг тез ўсиши хавотирли ҳам
Чунки олтин васвасаси туфайли (иқтисодиётимиз самарали бўлиб қолгани учунмас) шишаётган захираларимиздан кўзи ўйнаётган ўғри олигархлар ва уларнинг малай шотирлари зараркунанда гигант лойиҳаларни ясашга ҳар қачонгидан кўра кўпроқ уриниб кўришади.
Демак, сентябрда халқаро захираларимиз 4,9 млрд.долларга ошиб, 55,0 млрд.долларга етган. Захираларнинг валюта қисми 735,7 млн.долларга, 10,2 млрд.долларгача, олтин қисми эса 4,2 млрд.долларга 44,2 млрд.долларгача кўпайган.
Олтиннинг физик ҳажми қисқаришда давом этмоқда, яъни ишлаб чиқарилганидан кўра кўпроқ олтин сотилмоқда. Сентябрдаги қисқариш 140 минг унцияни ташкил этган (йил бошидан бери қисқариш 680 минг унция), демак, ўтган ойда 450-500 минг унция миқдорида олтин сотилган (1,8-2 млрд.долларлик).
Захиралардаги ФРРУ ликвид активлари таркиби ва динамикаси номаълумлигича қолмоқда.
Чунки олтин васвасаси туфайли (иқтисодиётимиз самарали бўлиб қолгани учунмас) шишаётган захираларимиздан кўзи ўйнаётган ўғри олигархлар ва уларнинг малай шотирлари зараркунанда гигант лойиҳаларни ясашга ҳар қачонгидан кўра кўпроқ уриниб кўришади.
Демак, сентябрда халқаро захираларимиз 4,9 млрд.долларга ошиб, 55,0 млрд.долларга етган. Захираларнинг валюта қисми 735,7 млн.долларга, 10,2 млрд.долларгача, олтин қисми эса 4,2 млрд.долларга 44,2 млрд.долларгача кўпайган.
Олтиннинг физик ҳажми қисқаришда давом этмоқда, яъни ишлаб чиқарилганидан кўра кўпроқ олтин сотилмоқда. Сентябрдаги қисқариш 140 минг унцияни ташкил этган (йил бошидан бери қисқариш 680 минг унция), демак, ўтган ойда 450-500 минг унция миқдорида олтин сотилган (1,8-2 млрд.долларлик).
Захиралардаги ФРРУ ликвид активлари таркиби ва динамикаси номаълумлигича қолмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Марказий банки
Ўзбекистон Республикасининг халқаро захиралари
ЎзРВБ валюта бозорида маркет-мейкерлар кўпаймоқда: навбатдагиси — Асакабанк
ЎзРВБ валюта бозорини янада фаол ва барқарор қилиш йўлида навбатдаги қадамни қўйди.
“Асакабанк” АЖ USD/UZS_TOM инструмент бўйича USD-MM PRO дастури доирасида маркет-мейкер мақомини қўлга киритди.
Бу — бозорда фаол иштирокчилар сони ортиб бораётгани, савдо жараёнларининг ликвидлиги ва шаффофлиги янада мустаҳкамланаётганини англатади.
Маркет-мейкер — бозордаги талаб ва таклиф мувозанатини сақлаб турувчи профессионал иштирокчи бўлиб, у валюта хариди ва сотуви бўйича котировкаларни мунтазам эълон қилиб боради. Бу эса савдо ҳажмларининг ортиши ва иштирокчилар учун доимий таклифнинг мавжуд бўлишини таъминлайди.
ЎзРВБнинг бундай ташаббуслари валюта бозорини халқаро стандартларга яқинлаштириш ва мамлакат молия тизимидаги барқарорликни кучайтиришга хизмат қилади.
Реклама
ЎзРВБ валюта бозорини янада фаол ва барқарор қилиш йўлида навбатдаги қадамни қўйди.
“Асакабанк” АЖ USD/UZS_TOM инструмент бўйича USD-MM PRO дастури доирасида маркет-мейкер мақомини қўлга киритди.
Бу — бозорда фаол иштирокчилар сони ортиб бораётгани, савдо жараёнларининг ликвидлиги ва шаффофлиги янада мустаҳкамланаётганини англатади.
Маркет-мейкер — бозордаги талаб ва таклиф мувозанатини сақлаб турувчи профессионал иштирокчи бўлиб, у валюта хариди ва сотуви бўйича котировкаларни мунтазам эълон қилиб боради. Бу эса савдо ҳажмларининг ортиши ва иштирокчилар учун доимий таклифнинг мавжуд бўлишини таъминлайди.
ЎзРВБнинг бундай ташаббуслари валюта бозорини халқаро стандартларга яқинлаштириш ва мамлакат молия тизимидаги барқарорликни кучайтиришга хизмат қилади.
Реклама
Аҳолининг инфляцион кутилмалари янги давр тарихий минимумини такрорлаган (лекин саволлар бор)
Сентябрь сўровларида аҳолининг инфляцион кутилмалари 12,0%гача пасайган (-0,2%). Бу курсаткич кутилмалар бўйича сўровлар ўтказилаётган янги давр учун тарихий минимумнинг такрорланиши ҳисобланади (2024 йил июлда ҳам минимум юз берган). Бизнеснинг кутилмалари 11,7%гача тушган (-0,1%). Бу ҳам 2024 йил июлдан бери минимум.
Аҳоли кутилмалари бўйича ўтган ойда Тошкент шаҳри мисолида бўлгани каби ҳудудлардаги сакровчи ҳалинчак натижалар кутилмалар росмана яхшиланиб бораётганига саволлар туғдиради. Масалан, Сурхондарёда ўтган ойдаги энг баланд кутилмалар 14,4%дан 11,2%гача тушган, Кейинги ўриндаги Самарқандда эса 13,5%дан 11,6%гача пасайган. Бундай натижалар олинган тақдирда аномал шовқинларга (балки улар сунъийдир) эътибор қаратиш керак бўлади.
Коммунал хизматлар, ёқилғи ва энергия ресурслари қимматлашиши асосий хавотирлигича қолмоқда.
Даромадлар қирқимида кам даромадли 2-4 млн.сўм ва 10 млн.сўмдан юқори даромадли тўқларнинг инфляцион кутилмалари кескин ёмонлашган. 20-30 млн.сўм даромад эгаларининг кутилмалари 17,8%га етган (+3,4%).
Сентябрь сўровларида аҳолининг инфляцион кутилмалари 12,0%гача пасайган (-0,2%). Бу курсаткич кутилмалар бўйича сўровлар ўтказилаётган янги давр учун тарихий минимумнинг такрорланиши ҳисобланади (2024 йил июлда ҳам минимум юз берган). Бизнеснинг кутилмалари 11,7%гача тушган (-0,1%). Бу ҳам 2024 йил июлдан бери минимум.
Аҳоли кутилмалари бўйича ўтган ойда Тошкент шаҳри мисолида бўлгани каби ҳудудлардаги сакровчи ҳалинчак натижалар кутилмалар росмана яхшиланиб бораётганига саволлар туғдиради. Масалан, Сурхондарёда ўтган ойдаги энг баланд кутилмалар 14,4%дан 11,2%гача тушган, Кейинги ўриндаги Самарқандда эса 13,5%дан 11,6%гача пасайган. Бундай натижалар олинган тақдирда аномал шовқинларга (балки улар сунъийдир) эътибор қаратиш керак бўлади.
Коммунал хизматлар, ёқилғи ва энергия ресурслари қимматлашиши асосий хавотирлигича қолмоқда.
Даромадлар қирқимида кам даромадли 2-4 млн.сўм ва 10 млн.сўмдан юқори даромадли тўқларнинг инфляцион кутилмалари кескин ёмонлашган. 20-30 млн.сўм даромад эгаларининг кутилмалари 17,8%га етган (+3,4%).
Сентябрда ижара ҳақи августга нисбатан юқори даражада қимматлаган, пенсионерлар юқори инфляцияни сезмоқда
Сентябрь сўровларига кўра, сезилган инфляция 12,4%гача пасайган (-0,6%). Бу 2024 йил июлдан буён минимум.
Энг юқори сезилган инфляция пойтахт Тошкентда бўлиб қолмоқда (13,9%). Ўтган ойнинг етакчилари бўлган Сурхондарё (14,4%дан 11,0%гача) ва Самарқандда (14,4%дан 12,5%гача) сезилган инфляция кескин пасайган.
Аҳоли тоифалари орасида энг ижтимоий қатлам пенсионерлар энг юқори инфляция сезмоқда.
Даромад гуруҳлари бйўича 30 млн.сўмдан кўп даромад олувчиларнинг сезган инфляцияси 16,9%гача кўтарилган (+5,4%).
Ижара ҳақи августга нисбатан юқори қимматлаган товар ва хизматларда энг катта динамикани кўрсатган. Гўшт ва сут, бензин ва ёқилғи, электр ва табиий газ нархлари юқори даражада ўсишда умумий етакчилигича қолмоқда.
Сентябрь сўровларига кўра, сезилган инфляция 12,4%гача пасайган (-0,6%). Бу 2024 йил июлдан буён минимум.
Энг юқори сезилган инфляция пойтахт Тошкентда бўлиб қолмоқда (13,9%). Ўтган ойнинг етакчилари бўлган Сурхондарё (14,4%дан 11,0%гача) ва Самарқандда (14,4%дан 12,5%гача) сезилган инфляция кескин пасайган.
Аҳоли тоифалари орасида энг ижтимоий қатлам пенсионерлар энг юқори инфляция сезмоқда.
Даромад гуруҳлари бйўича 30 млн.сўмдан кўп даромад олувчиларнинг сезган инфляцияси 16,9%гача кўтарилган (+5,4%).
Ижара ҳақи августга нисбатан юқори қимматлаган товар ва хизматларда энг катта динамикани кўрсатган. Гўшт ва сут, бензин ва ёқилғи, электр ва табиий газ нархлари юқори даражада ўсишда умумий етакчилигича қолмоқда.
Ўзбек банклари хориждаги мижозларини ҳам эшитишлари керак
Иқтисодчи Ботир Кобилов хориждаги ватандошларимиз учун оғриқли бўлган муаммони яна кўтармоқда.
"Аксарият ўзбек банклари банк хизматларидан фойдаланишда: банк иловасига кириш, пул ўтқазиш, тўловни амалга ошириш учун мижозларга тасдиқлаш ва авторизация кодларини фақат СМС орқали юборишади. Устига СМСни фақат +998 кодли рақамга юборишади. Энг муқобил альтернатива бўлмиш e-mail орқали ҳам юборишмайди. Нимага десам Ўзбекистонда e-mailдан ҳеч ким фойдаланмайди дейишади. Шу ҳам жавобми энди? Мен айтмаяпман, авторизацияни фақат e-mail орқали қилиш керак деб, балки мижозга авторизация қилишга қўшимча канал бериш керак ва энг муҳими банк иши хавфсизроқ бўлиши учун 2FAни жорий қилиш, учинчи иловалар орқали авторизация имконини беришни (DUO) айтяпман.
Фақат СМС кодга боғланган банк хизмати муаммолари:
Биринчидан, агар сиз Ўзбекистонда бўлсангиз ҳам турли сабабларга кўра мобил телефонингизда алоқа бўлмай қолса сиз банк хизматидан ёки пул ўтқазадиган финтехдан фойдалана олмайсиз. Шунчаки иловага кира олмайсиз, транзакцияни тасдиқлай олмайсиз. Масалан, Тошкент шаҳрининг қоқ марказида ҳам, Ўзбекистоннинг чеккароқ ҳудудларида ҳам мобил алоқа яхши ишламаса, мижоз телефони зарядкаси ўтириб қолса, телефони ўғирлаб кетилса мижоз банкдан бутунлай узилади. Шу пайтда компьютер олдида ёки WIFI тармоғига уланган бўлса ҳам банкдан фойдалана олмайди!
Иккинчидан, Худога шукур ўзбекистонликлар четга тез-тез қатнашни бошлашди. Ўзбек тадбиркорлари Сан Францискога стартап қилгани, ўзбек саёҳатчилари Абу-Дабига концерт ва футбол кўргани боришмоқда. Лекин, +998 рақами у ўлкаларда ишламаса (ҳа, роуминг йўқ дейлик) банкининг иловасига кира олмайди, ўтқазмани ҳам қила олишмайди.
Учинчидан, чет элда узоқроқ муддатда бўлган ўзбекистонликлар ҳам бор. Лекин улар ўзбек банклари билан алоқани узмасдан тўловларни амалга ошириш, хизматлардан фойдаланишни хоҳлайдилар. Ҳозир 10 дақиқа олдин Кореяда таҳсил оладиган ёрдамчим билан гаплашиб қолдим, у ҳам ўзбек банкларидан СМС талаби деб фойдалана олмай қийналганини айтди.
Қандайдир қўлбола йўллар орқали ечимлар бу ечим эмас. Иловага кириш учун VPN'ни ёқиб Ўзбекистонни танлаш, банкдан келадиган смс учун +998 рақамини мунтазам равишда роуминг билан ёқиб юриш каби ечимлар (мен шундай қиламан) бу муаммони янада кўпайтиради. Ёки, банкингизни ўзгартиринг дейишади менга.
...
Кўчада 2025 йил. Биз эса ҳалиям банкимиз иловасига кира олмаймиз, тўловни тасдиқлай олмаймиз. Кириш учун код учинчи шахсларнинг қўлида (қариндош, дўст ёки телефонни ўғирлаган фирибгарда). Муаммони бир дастурчи 2 қатор код ёзиб ҳал қилса бўлади. Лекин, қилмаслиги сабаби буни ҳеч ким тушунмаслигидами, хоҳламаслигидами ёки қандайдир талабми. Билмайман".
Барака топгур ҳалол-пок бонкирлар, ўзбек банклари ҳавошка эмаску мижозларига кўндаланг қўйган. Биламан, айрим банкларда ҳам телефон, ҳам e-mail орқали тасдиқлаш коммуникацияси мавжуд. Лекин шулар ҳам потенциал мижозларига иловалари имкониятларини етказиб бера олмаган. Регулятор шундай талабни қўйишини кутмай ҳам бажарса бўлади, ахир бу сизнинг фойдангиз бўлади.
Иқтисодчи Ботир Кобилов хориждаги ватандошларимиз учун оғриқли бўлган муаммони яна кўтармоқда.
"Аксарият ўзбек банклари банк хизматларидан фойдаланишда: банк иловасига кириш, пул ўтқазиш, тўловни амалга ошириш учун мижозларга тасдиқлаш ва авторизация кодларини фақат СМС орқали юборишади. Устига СМСни фақат +998 кодли рақамга юборишади. Энг муқобил альтернатива бўлмиш e-mail орқали ҳам юборишмайди. Нимага десам Ўзбекистонда e-mailдан ҳеч ким фойдаланмайди дейишади. Шу ҳам жавобми энди? Мен айтмаяпман, авторизацияни фақат e-mail орқали қилиш керак деб, балки мижозга авторизация қилишга қўшимча канал бериш керак ва энг муҳими банк иши хавфсизроқ бўлиши учун 2FAни жорий қилиш, учинчи иловалар орқали авторизация имконини беришни (DUO) айтяпман.
Фақат СМС кодга боғланган банк хизмати муаммолари:
Биринчидан, агар сиз Ўзбекистонда бўлсангиз ҳам турли сабабларга кўра мобил телефонингизда алоқа бўлмай қолса сиз банк хизматидан ёки пул ўтқазадиган финтехдан фойдалана олмайсиз. Шунчаки иловага кира олмайсиз, транзакцияни тасдиқлай олмайсиз. Масалан, Тошкент шаҳрининг қоқ марказида ҳам, Ўзбекистоннинг чеккароқ ҳудудларида ҳам мобил алоқа яхши ишламаса, мижоз телефони зарядкаси ўтириб қолса, телефони ўғирлаб кетилса мижоз банкдан бутунлай узилади. Шу пайтда компьютер олдида ёки WIFI тармоғига уланган бўлса ҳам банкдан фойдалана олмайди!
Иккинчидан, Худога шукур ўзбекистонликлар четга тез-тез қатнашни бошлашди. Ўзбек тадбиркорлари Сан Францискога стартап қилгани, ўзбек саёҳатчилари Абу-Дабига концерт ва футбол кўргани боришмоқда. Лекин, +998 рақами у ўлкаларда ишламаса (ҳа, роуминг йўқ дейлик) банкининг иловасига кира олмайди, ўтқазмани ҳам қила олишмайди.
Учинчидан, чет элда узоқроқ муддатда бўлган ўзбекистонликлар ҳам бор. Лекин улар ўзбек банклари билан алоқани узмасдан тўловларни амалга ошириш, хизматлардан фойдаланишни хоҳлайдилар. Ҳозир 10 дақиқа олдин Кореяда таҳсил оладиган ёрдамчим билан гаплашиб қолдим, у ҳам ўзбек банкларидан СМС талаби деб фойдалана олмай қийналганини айтди.
Қандайдир қўлбола йўллар орқали ечимлар бу ечим эмас. Иловага кириш учун VPN'ни ёқиб Ўзбекистонни танлаш, банкдан келадиган смс учун +998 рақамини мунтазам равишда роуминг билан ёқиб юриш каби ечимлар (мен шундай қиламан) бу муаммони янада кўпайтиради. Ёки, банкингизни ўзгартиринг дейишади менга.
...
Кўчада 2025 йил. Биз эса ҳалиям банкимиз иловасига кира олмаймиз, тўловни тасдиқлай олмаймиз. Кириш учун код учинчи шахсларнинг қўлида (қариндош, дўст ёки телефонни ўғирлаган фирибгарда). Муаммони бир дастурчи 2 қатор код ёзиб ҳал қилса бўлади. Лекин, қилмаслиги сабаби буни ҳеч ким тушунмаслигидами, хоҳламаслигидами ёки қандайдир талабми. Билмайман".
Барака топгур ҳалол-пок бонкирлар, ўзбек банклари ҳавошка эмаску мижозларига кўндаланг қўйган. Биламан, айрим банкларда ҳам телефон, ҳам e-mail орқали тасдиқлаш коммуникацияси мавжуд. Лекин шулар ҳам потенциал мижозларига иловалари имкониятларини етказиб бера олмаган. Регулятор шундай талабни қўйишини кутмай ҳам бажарса бўлади, ахир бу сизнинг фойдангиз бўлади.
Telegram
Uzbekonomics
O'zbek banklari va ba'zi fintexlari bilan menda bir muammo bor. Lekin, bu faqat mening muammoyim emasligi va tajribadan ayta olishim uchun yozyapman.
Aksariyat o'zbek banklari bank xizmatlaridan foydalanishda: bank ilovasiga kirish, pul o'tqazish, to'lovni…
Aksariyat o'zbek banklari bank xizmatlaridan foydalanishda: bank ilovasiga kirish, pul o'tqazish, to'lovni…
bakiroo
“Қиймати 2 млрд доллардан кам бўлади” Ахмедходжаев: “[Станция] қиймати 2 млрд доллардан кам бўлади. Бу биз интилаётган мақсадли кўрсаткич”. Бу қиймат қанчалик асосли ёки шиширилган, билмайман. Лекин Янги Ўзбекистон тарихида ҳали биронта мега лойиҳа, айниқса…
Кичик АЭС қиймати кўз ўнгимизда шишаяпти
6 реакторли қуввати 330 МВт бўлган аввалги лойиҳанинг қиймати 2 млрд.доллардан кам бўлмайди, деганди 6 ой аввал Ахмедхаджаев жаноблари, энди Калмуратов дегани номидан 2 реакторлик қуввати 110 МВтлик кичик АЭСнинг қийматини 1 млрд.доллардан кам бўлмайди, дея оғиз кўпиртиришмоқда. Ўзбекистон халқи устидан ўтказиладиган синов лойиҳанинг харажатлари тўлиқ бюджет ҳисобидан бўлади, яъни ўзимизнинг пулга ўзимизнинг устимиздан синов ўтказишади (ва бу пуллар кимнинг чўнтагига оқишини кеча эшитдингиз).
Ҳали ҳеч ким килмаган лойиҳа — Катта ва кичик АЭСнинг бирга қуриш харажатларни 10%га қисқартиради, дея лоф уришганди ёзда. Қувват нуқтаи назаридан қаралса, кичик АЭСнинг нархи ҳозирнинг ўзида 33%га шишди.
АЭС лойиҳасининг якуний қиймати аниқмас (1 кВт.соат электр энергияси қанча тушишини ҳеч ким билмайди), буларга қолса қурилишни лойиҳалаш билан амалга ошириб, шишириб боришаверади (GTL заводни ясаш-у, Бойсундан Ёшлик конигача қимматлаштириш методичкаси шунақа бўлганку).
6 реакторли қуввати 330 МВт бўлган аввалги лойиҳанинг қиймати 2 млрд.доллардан кам бўлмайди, деганди 6 ой аввал Ахмедхаджаев жаноблари, энди Калмуратов дегани номидан 2 реакторлик қуввати 110 МВтлик кичик АЭСнинг қийматини 1 млрд.доллардан кам бўлмайди, дея оғиз кўпиртиришмоқда. Ўзбекистон халқи устидан ўтказиладиган синов лойиҳанинг харажатлари тўлиқ бюджет ҳисобидан бўлади, яъни ўзимизнинг пулга ўзимизнинг устимиздан синов ўтказишади (ва бу пуллар кимнинг чўнтагига оқишини кеча эшитдингиз).
Ҳали ҳеч ким килмаган лойиҳа — Катта ва кичик АЭСнинг бирга қуриш харажатларни 10%га қисқартиради, дея лоф уришганди ёзда. Қувват нуқтаи назаридан қаралса, кичик АЭСнинг нархи ҳозирнинг ўзида 33%га шишди.
АЭС лойиҳасининг якуний қиймати аниқмас (1 кВт.соат электр энергияси қанча тушишини ҳеч ким билмайди), буларга қолса қурилишни лойиҳалаш билан амалга ошириб, шишириб боришаверади (GTL заводни ясаш-у, Бойсундан Ёшлик конигача қимматлаштириш методичкаси шунақа бўлганку).
Spot
Стоимость малой АЭС в Узбекистане составит менее $1 млрд — глава Дирекции
Работы на площадке размещения АЭС ведутся за счет госбюджета. «Это полностью узбекистанский проект», — заявил Калмуратов.
Чегирма ва имтиёзлар навбатдаги хато қарорлар занжирини яратаверади
Маҳаллий ишлаб чиқарувчиларга мис учун 4%лик чегирманинг берилиши хато қарор бўлганини тан олмагунимизгача, ўша хато қарор оқибатларини тузатмагунча янги ва янги тўсиқларни қўйишда давом этаверамиз. Мис симга энди 5%лик экспорт божи ҳам етарли бўлмай қолади (газга 20%лик бож газ экспортини тўхтатиб қолаётгани йўқку). Айниқса мис нархи тинимсиз ўсиш трендини (тоннаси 11 минг долларга яқинлашмоқда) намойиш этаётган пайтда, 8 700 доллардан олинган мис билан боғлиқ спекуляция тўхтамайди.
Нархларнинг эркин шаклланишига аралашув ва имтиёзлар доим шунақа оқибатлар яратаверади, кейин оқибатлар билан курашиб янги тўсиқлар қўямиз ва иқтисодиётга янада кўпроқ зиён етказамиз.
Маҳаллий ишлаб чиқарувчиларга мис учун 4%лик чегирманинг берилиши хато қарор бўлганини тан олмагунимизгача, ўша хато қарор оқибатларини тузатмагунча янги ва янги тўсиқларни қўйишда давом этаверамиз. Мис симга энди 5%лик экспорт божи ҳам етарли бўлмай қолади (газга 20%лик бож газ экспортини тўхтатиб қолаётгани йўқку). Айниқса мис нархи тинимсиз ўсиш трендини (тоннаси 11 минг долларга яқинлашмоқда) намойиш этаётган пайтда, 8 700 доллардан олинган мис билан боғлиқ спекуляция тўхтамайди.
Нархларнинг эркин шаклланишига аралашув ва имтиёзлар доим шунақа оқибатлар яратаверади, кейин оқибатлар билан курашиб янги тўсиқлар қўямиз ва иқтисодиётга янада кўпроқ зиён етказамиз.
Telegram
O'zbekiston 24 ǀ Rasmiy kanal
Axborot 24 | O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti elektrotexnika sanoatini yanada rivojlantirish va eksport salohiyatini oshirish bo‘yicha taqdimot bilan tanishdi
#8okt
mtrk.uz | Instagram | Youtube | Facebook | Telegram
#8okt
mtrk.uz | Instagram | Youtube | Facebook | Telegram
Анжанликлар Истанбулга Ўшдан учишади
Анжанликларнинг бахтига шундоқ ёнида Ўш бор. Россиягами, Туркиягами, Саудия ё Қувайтгами икки карра арзонга учишади.
Севимли монопол Ҳавошкамиз Андижон-Истанбул қатновини қўйишдан аввал мундоқ Дўстликдан Ўш орқали учиб кетишга кетаётганларни ёки учиб келаётганларни кузатиши кифоя бўларди.
Битта тўймас олигархни боқиш учун қилинаётган зараркунандалик туфайли бутун Ўзбекистон неча йилдирки оғзидаги ошини олдириб ётипти.
Анжанликларнинг бахтига шундоқ ёнида Ўш бор. Россиягами, Туркиягами, Саудия ё Қувайтгами икки карра арзонга учишади.
Севимли монопол Ҳавошкамиз Андижон-Истанбул қатновини қўйишдан аввал мундоқ Дўстликдан Ўш орқали учиб кетишга кетаётганларни ёки учиб келаётганларни кузатиши кифоя бўларди.
Битта тўймас олигархни боқиш учун қилинаётган зараркунандалик туфайли бутун Ўзбекистон неча йилдирки оғзидаги ошини олдириб ётипти.
Forwarded from Mirkonomika
Савдо даромадларни оширади. Уни чеклашга ҳаракат қилиш ўз оёғига болта уруш билан тенг
Мустақилликдан буён нега даромадларимиз тезроқ ўсмади деган савол кўпчиликни қийнаб келади. Хусусан, ўша вақтларда биз билан даромади тенгроқ ёки биздан паст бўлган давлатлар тезроқ ўсиш эвазига бугун биздан фаровонроқ яшамоқда. Ёки биздан даромади юқорироқ бўлган давлатлар билан орамиздаги фарқ янада кенгайган.
Албатта, савдо тезроқ иқтисодий ўсишни таъминловчи ягона восита ёки сабаб эмас. Лекин савдони эркинлаштириш иқтисодий ўсишни янада тезлаштириши уни ёпиш эса ривожланишни орқага тортувчи фактор бўлиб хизмат қилиши мумкин.
1991 йилда мамлакатимизда жон бошига даромад Ҳиндистондан 2 баробар юқори бўлган бўлса, 2024 йилга келиб даромадимиз Ҳиндистондан ҳалигача юқори, лекин мустақилликнинг илк йилларидаги каби 2 баробар эмас балки 17 фоизга. Бангладеш билан ҳам худди шу трендни кузатиш мумкин. 1991 йилда ўртача ўзбекистонлик ўртача бангладешликдан 2 баробар бойроқ бўлган бўлса, бугун бу кўрсаткич 22 фоизни ташкил этади. Хитой билан даромадлар фарқи 1991 йилда 2 баробар эди, лекин ўртача Хитойлик бугун ўртача ўзбекистонликдан 4,2 марта бойроқ.
Нима учун юқоридаги давлатларни мисол сифатида келтирилдим. Сабаби бу давлатлар айнан 1990 йилларда савдосини эркинлаштирган ёки эркинлаштиришни бошлаган. Албатта, юқорида айтганимдек савдо ривожланишни таъминловчи ягона сабаб бўлмаслиги мумкин лекин савдонинг очилиши бу давлатларда иқтисодий ўсишга ижобий таъсир қилганлиги шубҳасиз (балки бироз вақт ўтиши билан).
Ўйлайманки, сўнгги 34 йилда Ҳиндистонда даромадларнинг 8,8 баробар, Бангладешда 9,5 баробар, Хитойда 39,8 баробар, бизда эса 4,8 баробар ўсишида савдонинг роли катта бўлган.
Савдони эркинлаштириш, ишлаб чиқариш ресурсларининг нисбатан нисбий устунликка эга секторларга қайта тақсимланиши ҳамда бу секторларда ихтисослашувнинг ортиши, маҳаллий ишлаб чиқарувчиларга қўшимча рақобат натижасида самарадорликнинг ўсиши, инновацияни тезроқ ўзлаштириш, импортнинг арзонлашиши ва кенгайиши ҳисобига истеъмолчилар фаровонлигининг ортиши каби йўналишларда ривожланишни тезлаштиради.
Иқтисодчилар одатда жуда кам мавзуларда якдил фикр билдиришади, айниқса макроиқтисодиётда, лекин савдо масаласида кўпчилик иқтисодчилар нисбатан эркин савдо сиёсати юритиш мақсадга мувофиқлигини таъкидлайди. Савдони эркинлаштириш кўп ресурс талаб қилмайдиган лекин тезроқ фаровонликка олиб келиши мумкин бўлган энг самарали воситалардан бири. Лекин мустақилликдан кейинги даврда турли асоссиз сабаблар билан эркин савдога тўсқинлик қилиб келинди.
Сўнгги йилларда эса ижобий жараёнларни хусусан Жаҳон савдо ташкилотига аъзо бўлиш ҳаракатларини кўриш мумкин. Шунга қарамасдан, вақти-вақти билан савдони тўсувчи (хоҳ экспортда, хоҳ импортда) қарорларнинг пайдо бўлиб қолаётганлиги савдони эркинлаштиришнинг аҳамиятини тўлиқ англаб етмаганлигимизни кўрсатади, чамамда.
Узоқ йиллардан буён саноатни ривожлантиришга қаратилган саъй ҳаракатларимиз саноатнинг кескин ривожланишига олиб келмади, балки саноатимиз ривожланмаётганлиги айни ўша қўллаб қувватлашлардандир, балки нисбатан эркин савдо бизни саноатлашган иқтисодиётга айлантирар.
@Mirkonomika
Мустақилликдан буён нега даромадларимиз тезроқ ўсмади деган савол кўпчиликни қийнаб келади. Хусусан, ўша вақтларда биз билан даромади тенгроқ ёки биздан паст бўлган давлатлар тезроқ ўсиш эвазига бугун биздан фаровонроқ яшамоқда. Ёки биздан даромади юқорироқ бўлган давлатлар билан орамиздаги фарқ янада кенгайган.
Албатта, савдо тезроқ иқтисодий ўсишни таъминловчи ягона восита ёки сабаб эмас. Лекин савдони эркинлаштириш иқтисодий ўсишни янада тезлаштириши уни ёпиш эса ривожланишни орқага тортувчи фактор бўлиб хизмат қилиши мумкин.
1991 йилда мамлакатимизда жон бошига даромад Ҳиндистондан 2 баробар юқори бўлган бўлса, 2024 йилга келиб даромадимиз Ҳиндистондан ҳалигача юқори, лекин мустақилликнинг илк йилларидаги каби 2 баробар эмас балки 17 фоизга. Бангладеш билан ҳам худди шу трендни кузатиш мумкин. 1991 йилда ўртача ўзбекистонлик ўртача бангладешликдан 2 баробар бойроқ бўлган бўлса, бугун бу кўрсаткич 22 фоизни ташкил этади. Хитой билан даромадлар фарқи 1991 йилда 2 баробар эди, лекин ўртача Хитойлик бугун ўртача ўзбекистонликдан 4,2 марта бойроқ.
Нима учун юқоридаги давлатларни мисол сифатида келтирилдим. Сабаби бу давлатлар айнан 1990 йилларда савдосини эркинлаштирган ёки эркинлаштиришни бошлаган. Албатта, юқорида айтганимдек савдо ривожланишни таъминловчи ягона сабаб бўлмаслиги мумкин лекин савдонинг очилиши бу давлатларда иқтисодий ўсишга ижобий таъсир қилганлиги шубҳасиз (балки бироз вақт ўтиши билан).
Ўйлайманки, сўнгги 34 йилда Ҳиндистонда даромадларнинг 8,8 баробар, Бангладешда 9,5 баробар, Хитойда 39,8 баробар, бизда эса 4,8 баробар ўсишида савдонинг роли катта бўлган.
Савдони эркинлаштириш, ишлаб чиқариш ресурсларининг нисбатан нисбий устунликка эга секторларга қайта тақсимланиши ҳамда бу секторларда ихтисослашувнинг ортиши, маҳаллий ишлаб чиқарувчиларга қўшимча рақобат натижасида самарадорликнинг ўсиши, инновацияни тезроқ ўзлаштириш, импортнинг арзонлашиши ва кенгайиши ҳисобига истеъмолчилар фаровонлигининг ортиши каби йўналишларда ривожланишни тезлаштиради.
Иқтисодчилар одатда жуда кам мавзуларда якдил фикр билдиришади, айниқса макроиқтисодиётда, лекин савдо масаласида кўпчилик иқтисодчилар нисбатан эркин савдо сиёсати юритиш мақсадга мувофиқлигини таъкидлайди. Савдони эркинлаштириш кўп ресурс талаб қилмайдиган лекин тезроқ фаровонликка олиб келиши мумкин бўлган энг самарали воситалардан бири. Лекин мустақилликдан кейинги даврда турли асоссиз сабаблар билан эркин савдога тўсқинлик қилиб келинди.
Сўнгги йилларда эса ижобий жараёнларни хусусан Жаҳон савдо ташкилотига аъзо бўлиш ҳаракатларини кўриш мумкин. Шунга қарамасдан, вақти-вақти билан савдони тўсувчи (хоҳ экспортда, хоҳ импортда) қарорларнинг пайдо бўлиб қолаётганлиги савдони эркинлаштиришнинг аҳамиятини тўлиқ англаб етмаганлигимизни кўрсатади, чамамда.
Узоқ йиллардан буён саноатни ривожлантиришга қаратилган саъй ҳаракатларимиз саноатнинг кескин ривожланишига олиб келмади, балки саноатимиз ривожланмаётганлиги айни ўша қўллаб қувватлашлардандир, балки нисбатан эркин савдо бизни саноатлашган иқтисодиётга айлантирар.
@Mirkonomika
Ўзбекистонликлар четга чиқиб кийинишда ва қопда кийим ташишда давом этишади
ЕОИИ кийим-кечак учун божхона божларини 10%дан 15%гача оширмоқда. Бу табиийки, нафақат иттифоқнинг чўқинтирган отаси Россияда, ЕОИИга кирган давлатлар, хусусан, бизга қўшни Қирғизистон ва Қозоғистонда кийим-кечаклар қимматлашишини англатади.
Бу биз оддий ўзбекистонликлар учун ҳам яхши хабар эмас, зеро ўртаҳол ватандошларимиз Ўзбекистонда кийим-кечак қимматлиги учун яқинлигига қараб Қирғизистон ва Қозоғистондан бозорлик қилиб келишга ўрганишган (бойлар кийингани Истанбул, Дубай ва Европага боради).
Нима учун шундай? Чунки Ўзбекистонда кийим-кечак ва пойафзал учун жуда юқори 20%лик (яна донасига 4 долларгача) божлар ўрнатилган. ҚҚС, божхона харажатлари ва йўлкира ҳисобга олинса, кийим нархига 50% ўтиради. Шунинг учун, Истанбул рейсларидан Дўстлик чегара постигача Ўзбекистонга қайтаётган ватандошларни сумка-сумка кийим ва қоп билан қайтаётганини кўриш одатий картинага айланган (айримлар бор шу ҳолатдан уялади ҳам). Афсуски, бу ёқимсиз картинани қоп кўтарган ватандошлардан уяладиган қарор қабул қилувчиларнинг ўзлари ясаган.
Мен барибир умид қиламан, бу аждарҳо божлар бир кун бекор бўлади. Ўзбекистонликлар дунё бўйлаб қоп ва сумкаларни кўтариб юрмайди, керак бўлса, шундай бир қулай савдо режими яраладики, қўшниларимиз Ўзбекистонга келиб шоппинг қилинг кетишади.
ЕОИИ кийим-кечак учун божхона божларини 10%дан 15%гача оширмоқда. Бу табиийки, нафақат иттифоқнинг чўқинтирган отаси Россияда, ЕОИИга кирган давлатлар, хусусан, бизга қўшни Қирғизистон ва Қозоғистонда кийим-кечаклар қимматлашишини англатади.
Бу биз оддий ўзбекистонликлар учун ҳам яхши хабар эмас, зеро ўртаҳол ватандошларимиз Ўзбекистонда кийим-кечак қимматлиги учун яқинлигига қараб Қирғизистон ва Қозоғистондан бозорлик қилиб келишга ўрганишган (бойлар кийингани Истанбул, Дубай ва Европага боради).
Нима учун шундай? Чунки Ўзбекистонда кийим-кечак ва пойафзал учун жуда юқори 20%лик (яна донасига 4 долларгача) божлар ўрнатилган. ҚҚС, божхона харажатлари ва йўлкира ҳисобга олинса, кийим нархига 50% ўтиради. Шунинг учун, Истанбул рейсларидан Дўстлик чегара постигача Ўзбекистонга қайтаётган ватандошларни сумка-сумка кийим ва қоп билан қайтаётганини кўриш одатий картинага айланган (айримлар бор шу ҳолатдан уялади ҳам). Афсуски, бу ёқимсиз картинани қоп кўтарган ватандошлардан уяладиган қарор қабул қилувчиларнинг ўзлари ясаган.
Мен барибир умид қиламан, бу аждарҳо божлар бир кун бекор бўлади. Ўзбекистонликлар дунё бўйлаб қоп ва сумкаларни кўтариб юрмайди, керак бўлса, шундай бир қулай савдо режими яраладики, қўшниларимиз Ўзбекистонга келиб шоппинг қилинг кетишади.
Коммерсантъ
Текстилю перекраивают наценку
Цены на одежду могут вырасти на 4–6% вслед за увеличением пошлин
5,8 миллиард долларлик “Мустақилликнинг 25 йиллиги” газ-кимё мажмуаси тақдири қандай бўлади?
Бойсунда аҳоли қишга кўмир олиш учун курашмоқда.
Шу Бойсунимизда 150 млрд.куб газ бор, дея баҳоланиб, 8 йил аввал эълон қилинган оламшумул режалар ва қарорлар амалга ошганида бойсунликлар бугун кўмир учун талашиши эмас, эҳтимол уйида газ ёқиши керак эди, минглаб бойсунликлар газ-кимё мажмуасида ишлаши керак эди.
Ваъда қилинган муддатлар ўзи қандай эди, бир эслайлик?
2019 йил. 2018-2022 йилларга мўлжалланган биринчи босқичда йилига 5 миллиард куб метр газни қайта ишлаш қувватига эга завод қурилади. 2023-2025 йилларга мўлжалланган иккинчи босқичда 1,5 миллиард куб метр газни қайта ишлаш ҳисобига йилига 500 минг тонна полимер маҳсулотлари ишлаб чиқариш қувватига эга газ-кимё мажмуаси барпо этилади.
2023 йил. Лойиҳанинг биринчи босқичи келгуси йил май ойида ишга туширилади, 2025 йилда тўла қувватга чиқади.
Лекин 2024 йил сентябрдаги авариядан кейин газ ҳам йўқ, қиймати тобора шишиб борган ва муддати қайта-қайта узайтириб ётган мажмуа ҳам ишга тушмаган, 5,8 млрд.долларлик лойиҳанинг кейинги тақдири ҳам ноаниқ. Эҳтимолий зарарлар кимнинг бўйнида бўлади ва тақсимланади, оператор ва пудратчининг масъулияти қанақа (ўзи иккиси бир чўнтак), Мирзамаҳмудов бош энергорасмийлардан бирон чиқиш қилингани йўқ.
Гўёки шунча совурилган миллиардлар, табиатга ва аҳолига етказилган зарарлар учун ҳеч ким жавобгар эмас, лекин ўзбекистонликларнинг ўзи балогардондек.
Операторнинг ўзбекчаси йўқ расмий сайтида охирги хабар 2023 йил февралида жойлаштирилган.
Бойсунда аҳоли қишга кўмир олиш учун курашмоқда.
Шу Бойсунимизда 150 млрд.куб газ бор, дея баҳоланиб, 8 йил аввал эълон қилинган оламшумул режалар ва қарорлар амалга ошганида бойсунликлар бугун кўмир учун талашиши эмас, эҳтимол уйида газ ёқиши керак эди, минглаб бойсунликлар газ-кимё мажмуасида ишлаши керак эди.
Ваъда қилинган муддатлар ўзи қандай эди, бир эслайлик?
2019 йил. 2018-2022 йилларга мўлжалланган биринчи босқичда йилига 5 миллиард куб метр газни қайта ишлаш қувватига эга завод қурилади. 2023-2025 йилларга мўлжалланган иккинчи босқичда 1,5 миллиард куб метр газни қайта ишлаш ҳисобига йилига 500 минг тонна полимер маҳсулотлари ишлаб чиқариш қувватига эга газ-кимё мажмуаси барпо этилади.
2023 йил. Лойиҳанинг биринчи босқичи келгуси йил май ойида ишга туширилади, 2025 йилда тўла қувватга чиқади.
Лекин 2024 йил сентябрдаги авариядан кейин газ ҳам йўқ, қиймати тобора шишиб борган ва муддати қайта-қайта узайтириб ётган мажмуа ҳам ишга тушмаган, 5,8 млрд.долларлик лойиҳанинг кейинги тақдири ҳам ноаниқ. Эҳтимолий зарарлар кимнинг бўйнида бўлади ва тақсимланади, оператор ва пудратчининг масъулияти қанақа (ўзи иккиси бир чўнтак), Мирзамаҳмудов бош энергорасмийлардан бирон чиқиш қилингани йўқ.
Гўёки шунча совурилган миллиардлар, табиатга ва аҳолига етказилган зарарлар учун ҳеч ким жавобгар эмас, лекин ўзбекистонликларнинг ўзи балогардондек.
Операторнинг ўзбекчаси йўқ расмий сайтида охирги хабар 2023 йил февралида жойлаштирилган.
Kun.uz
Кўмир учун кураш: Бойсунда кўмир тарқатиш пунктида талатўп юзага келди
Тармоқларда Сурхондарё вилоятининг Бойсун туманида кўмир учун юзага келган навбат ва бунинг оқибатида юз берган талатўп акс этган видео тарқалди.
Энергетиклар иссиқхоналарга газ бермаса нима бўлади?
Фармонга кўра, табиий газда ишлайдиган иссиқхона хўжаликларига октябрь-март ойларида ҳар ой учун 50 фоиз олдиндан тўловлар асосида табиий газ кафолатли ҳажмда етказиб берилиши белгиланмоқда. Энергетика вазирлиги шартномаларда табиий газ етказиб берилмагани натижасида йўқотилган ҳосил учун етказиб берувчининг жавобгарлигини аниқ белгилаб бериши керак.
Ҳар йили куз-қиш мавсумига киришимиз билан иссиқхоналарга газ етказиб берилиши бўйича ҳужжатлар қабул қилинсада, кафолатлар берилсада, амалда биринчи қор ёғиб, ҳарорат манфийлашиши билан иссиқхоналар газдан узиларди. Ҳеч ким йўқотишлар учун жавоб бермасди. Кўрамиз бу йил қандай бўлади. Ўзи 2023 йилдаги энергокасофатдан кейин минглаб иссиқхоналар газдан узиб ташланган эди. Яъни вилоятлар қирқимида олсак, газга уланган иссиқхоналар саноқли қолган (аксари каттаконларга тегишли). Агарда бу йилга шартномалар қайта тузилса, газ узатиладиган иссиқхоналар сони янада камайиши аниқ.
Ҳа, айтгандек, кескин қисқариб бораётган газ қазиб олиш фонида газ экспортини чеклаш ва тақиқлаш ҳалигача кун тартибига чиқарилмаган. Ўғри олигархия яширин қарорлар билан ўзбек халқига тегишли газни ёки ўзбек халқининг солиқлари ҳисобига субсидияланган импорт газни ёздаям, қишдаям экспорт қилиб ётипти.
Нима бўлгандаям, қиш яқин. Кўрамиз. Ананасдан қиммат помидор ва бодринг еймизми ёки...
Фармонга кўра, табиий газда ишлайдиган иссиқхона хўжаликларига октябрь-март ойларида ҳар ой учун 50 фоиз олдиндан тўловлар асосида табиий газ кафолатли ҳажмда етказиб берилиши белгиланмоқда. Энергетика вазирлиги шартномаларда табиий газ етказиб берилмагани натижасида йўқотилган ҳосил учун етказиб берувчининг жавобгарлигини аниқ белгилаб бериши керак.
Ҳар йили куз-қиш мавсумига киришимиз билан иссиқхоналарга газ етказиб берилиши бўйича ҳужжатлар қабул қилинсада, кафолатлар берилсада, амалда биринчи қор ёғиб, ҳарорат манфийлашиши билан иссиқхоналар газдан узиларди. Ҳеч ким йўқотишлар учун жавоб бермасди. Кўрамиз бу йил қандай бўлади. Ўзи 2023 йилдаги энергокасофатдан кейин минглаб иссиқхоналар газдан узиб ташланган эди. Яъни вилоятлар қирқимида олсак, газга уланган иссиқхоналар саноқли қолган (аксари каттаконларга тегишли). Агарда бу йилга шартномалар қайта тузилса, газ узатиладиган иссиқхоналар сони янада камайиши аниқ.
Ҳа, айтгандек, кескин қисқариб бораётган газ қазиб олиш фонида газ экспортини чеклаш ва тақиқлаш ҳалигача кун тартибига чиқарилмаган. Ўғри олигархия яширин қарорлар билан ўзбек халқига тегишли газни ёки ўзбек халқининг солиқлари ҳисобига субсидияланган импорт газни ёздаям, қишдаям экспорт қилиб ётипти.
Нима бўлгандаям, қиш яқин. Кўрамиз. Ананасдан қиммат помидор ва бодринг еймизми ёки...
Ўзбекистон қачон газ экспортини тўхтатади?
Газ қазиб олиш қўрқинчли тарзда қисқариб бораётганига қарамай, Ўзбекистон иккинчи йилдирки газ экспортини тинимсиз ошириб бормоқда. Охирги 8 ойда қарийб 500 млн.долларлик ёки минтақаладаги нархлар ҳисобга олинса қарийб 2,5 млрд.куб ҳажмида газ экспорт қилинган. Бу мисол учун, Ўзбекистоннинг барча иссиқхоналарига камида 3 мавсумга етадиган газ дегани.
Қазишнинг қисқараётгани, ўсиб бораётган иқтисодиёт ва қўшилган қиймат афзалликлари инобатга олинса, Ўзбекистон аллақачон газ экспортини тўхтатиши керак эди. Бу масала аввал бир неча марта кўтарилган.
2020 йил. "2025 йилгача Ўзбекистон табиий газ экспортини тўхтатиш, уни ўзимизда тўлиқ қайта ишлаш ишлаш, шунингдек қўшилган қийматли маҳсулотлар ишлаб чиқаришни кенгайтириш чораларини кўради".
2022 йил. "Табиий газ экспортининг тўхташи тахминан 2025-2026 йилларга тўғри келади".
Лекин амалда энг оғир келган ва бутун энерготизим издан чиққан йилларда ҳам, газ экспорти (гарчи тўхтади дейилганига қарамай) тўхтамай, давом эттирилган.
Газ қазиб олиш қўрқинчли тарзда қисқариб бораётганига қарамай, Ўзбекистон иккинчи йилдирки газ экспортини тинимсиз ошириб бормоқда. Охирги 8 ойда қарийб 500 млн.долларлик ёки минтақаладаги нархлар ҳисобга олинса қарийб 2,5 млрд.куб ҳажмида газ экспорт қилинган. Бу мисол учун, Ўзбекистоннинг барча иссиқхоналарига камида 3 мавсумга етадиган газ дегани.
Қазишнинг қисқараётгани, ўсиб бораётган иқтисодиёт ва қўшилган қиймат афзалликлари инобатга олинса, Ўзбекистон аллақачон газ экспортини тўхтатиши керак эди. Бу масала аввал бир неча марта кўтарилган.
2020 йил. "2025 йилгача Ўзбекистон табиий газ экспортини тўхтатиш, уни ўзимизда тўлиқ қайта ишлаш ишлаш, шунингдек қўшилган қийматли маҳсулотлар ишлаб чиқаришни кенгайтириш чораларини кўради".
2022 йил. "Табиий газ экспортининг тўхташи тахминан 2025-2026 йилларга тўғри келади".
Лекин амалда энг оғир келган ва бутун энерготизим издан чиққан йилларда ҳам, газ экспорти (гарчи тўхтади дейилганига қарамай) тўхтамай, давом эттирилган.
Ўзсаноатқурилишбанк (SQB) ўзининг ахборот тизимини янги замонавий Intel сервер архитектурасига ўтказди. Бу дегани — банкнинг ички жараёнлари энди анча тез ва самарали ишлайди.
Мижозлар учун бу нима дегани?
• Тўловлар ва операциялар тезроқ амалга оширилади
• Интернет-банкинг ва мобил илова янада барқарор ишлайди
• Техник носозликлар ва кечикишлар камаяди
• Хизмат сифати янада юқори бўлади
Энди SQB мижозларга янада тезкор, ишончли ва қулай хизмат кўрсатиш имкониятига эга.
Лойиҳа “Fido-Biznes” МЧЖ (IABS тизими ишлаб чиқувчиси) ҳамда “Dell Technologies” компаниясининг Ўзбекистон Республикасидаги титулли ҳамкори — “Omni System” МЧЖ билан ҳамкорликда амалга оширилди.
Бу — SQBнинг рақамли трансформация йўлидаги яна бир катта қадами ҳисобланади.
Манба | Реклама
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Узоқ муддатли кафолатланган ижара хизматларидан фойдаланган бўлармидингиз?
Ўзбекистонда ипотека кредитлари бўйича субсидия ажратиш тизимини такомиллаштиришга йўналтирилган таклифлар ишлаб чиқиш мақсадида ижтимоий сўров ўтказилмоқда.
Хусусан, сўровларда респондентлар субсидиялаш тизимини ислоҳ қилишдан ташқари узоқ муддатли ижара ҳуқуқи бўйича ҳам ўз таклиф ва танловларини билдиришлари мумкин бўлади.
Урбанизация жараёнлари фаоллашиб борган сари нормал дунёда мавжуд илғор тажрибаларни кўпроқ ўзлаштиришимиз керак. Давлат бюджет ҳисобидан ҳар йили триллионлаб маблағларни субсидиялаш ва имтиёзли ипотека учун йўналтирмоқда. Бу яхши. Лекин субсидиялашг ва имтиёзли ипотека қамрови юқори эмас. Юзминглаб ватандошларимиз (айниқса ёшлар) қуш ҳуқуқидаги ва спекулятив жараёнга айланган, яширин иқтисодиётнинг қисми бўлган қисқа муддатли ижарадан фойдаланишга мажбур бўлиб қолмоқда.
Агар ижарада яшовчиларнинг ҳуқуқлари кафолатланса ва ижара муносабатларида қулайликлар оширилса, узоқ муддатли ижара хизматларидан, албатта, фойдаланишган бўлишарди.
Ўзбекистонда ипотека кредитлари бўйича субсидия ажратиш тизимини такомиллаштиришга йўналтирилган таклифлар ишлаб чиқиш мақсадида ижтимоий сўров ўтказилмоқда.
Хусусан, сўровларда респондентлар субсидиялаш тизимини ислоҳ қилишдан ташқари узоқ муддатли ижара ҳуқуқи бўйича ҳам ўз таклиф ва танловларини билдиришлари мумкин бўлади.
Урбанизация жараёнлари фаоллашиб борган сари нормал дунёда мавжуд илғор тажрибаларни кўпроқ ўзлаштиришимиз керак. Давлат бюджет ҳисобидан ҳар йили триллионлаб маблағларни субсидиялаш ва имтиёзли ипотека учун йўналтирмоқда. Бу яхши. Лекин субсидиялашг ва имтиёзли ипотека қамрови юқори эмас. Юзминглаб ватандошларимиз (айниқса ёшлар) қуш ҳуқуқидаги ва спекулятив жараёнга айланган, яширин иқтисодиётнинг қисми бўлган қисқа муддатли ижарадан фойдаланишга мажбур бўлиб қолмоқда.
Агар ижарада яшовчиларнинг ҳуқуқлари кафолатланса ва ижара муносабатларида қулайликлар оширилса, узоқ муддатли ижара хизматларидан, албатта, фойдаланишган бўлишарди.
Telegram
Iqtisodiyot va moliya vazirligi
🟥 Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti (MHTI) O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi bilan hamkorlikda O‘zbekistonda ipoteka kreditlari bo‘yicha subsidiya ajratish tizimini takomillashtirishga yo‘naltirilgan takliflar ishlab chiqish…
Хатоларни вақтида ва мардларча тан олиш ҳам иқтисодий тараққиётга хизмат қилади
2017 йилдан пандемиягача бўлган даврда жуда кўп халқпарвар ва иқтисодий соғлом қадамлар ва ўзгаришларнинг катта қисми эски давр хатоларини тан олиш ва тузатиш билан боғлиқ эди. Лекин пандемиядан кейинги ўтган беш йилда иқтисодий тараққиётни секинлаштираётган ва истеъмолчиларга ҳам, бизнесга ҳам зиён етказаётган янги ва янги хатоларга йўл қўйилдики, уларни ҳам тан олиш ва тузатиш вақти аллақачон етган.
Шу маънода бир ярим йил аввал киритилган маъмурий чеклов — мева-сабзавот маҳсулотлари учун минимал экспорт нархларини белгилаш амалиётининг бекор қилинишини фақат олқишлаш мумкин. Минимал экспорт нархлари жуда эгилувчан шароитларда ишловчи кичик ва ўрта бизнесга зарба бергани, концентрацияни оширгани, янги экспорт бозорларига рақобатли нархлар билан кириб боришни тўхтатгани, эгри схемаларни шакллантиргани ва бозор динамикасини тушунмайдиган янги бюрократияни яратгани қолди холос.
Энди шу билан тўхтаб қолмаслик керак. Тўқимачилик, чарм-пойабзал ва электротехника маҳсулотларининг экспорт нархларига ҳам минимал чекловлар ўрнатилган. Оқибатлар билан курашишдан бошқа натижа бермаган бу қарор ҳам бекор қилиниши лозим. Ўзи умуман нархларга маъмурий аралашув билан боғлиқ норматив ҳужжатлар тўлиқ инвентаризациядан ўтказилса яхши бўларди.
2017 йилдан пандемиягача бўлган даврда жуда кўп халқпарвар ва иқтисодий соғлом қадамлар ва ўзгаришларнинг катта қисми эски давр хатоларини тан олиш ва тузатиш билан боғлиқ эди. Лекин пандемиядан кейинги ўтган беш йилда иқтисодий тараққиётни секинлаштираётган ва истеъмолчиларга ҳам, бизнесга ҳам зиён етказаётган янги ва янги хатоларга йўл қўйилдики, уларни ҳам тан олиш ва тузатиш вақти аллақачон етган.
Шу маънода бир ярим йил аввал киритилган маъмурий чеклов — мева-сабзавот маҳсулотлари учун минимал экспорт нархларини белгилаш амалиётининг бекор қилинишини фақат олқишлаш мумкин. Минимал экспорт нархлари жуда эгилувчан шароитларда ишловчи кичик ва ўрта бизнесга зарба бергани, концентрацияни оширгани, янги экспорт бозорларига рақобатли нархлар билан кириб боришни тўхтатгани, эгри схемаларни шакллантиргани ва бозор динамикасини тушунмайдиган янги бюрократияни яратгани қолди холос.
Энди шу билан тўхтаб қолмаслик керак. Тўқимачилик, чарм-пойабзал ва электротехника маҳсулотларининг экспорт нархларига ҳам минимал чекловлар ўрнатилган. Оқибатлар билан курашишдан бошқа натижа бермаган бу қарор ҳам бекор қилиниши лозим. Ўзи умуман нархларга маъмурий аралашув билан боғлиқ норматив ҳужжатлар тўлиқ инвентаризациядан ўтказилса яхши бўларди.
Қарор қабул қилувчилар бу мақолани ўчириб юборилмагунча ўқийдими?
Масалан, Иқтисодиёт ва молия вазирлиги?
Камбағаллик вазирлиги?
Марказий банк? Жаноблар, қоғозда ишчи ўрни ясашдан кўра, камбағаллик ва ишсизликни кўпайтираётган бу зараркунандаликка жим қараб турмаслик манфаатлироқдир? Камбағаллик ва ишсизликни қисқартириш деб триллионлар сарфламоқдасиз, бир сўм сарфламанг, мана шу қоракўзларга ёрдам кўрсатинг, бўлди.
Ўзбекистонликларни очиқча талаб триллионлар ўзлаштираётган “дубайлик пулхўрлар” бу Газета мақоласини ҳам худди аввалгиларини ўчиртиргани сингари ўчиришга уриниб кўришлари мумкин.
“Бу ишга шу камбағаллар йиғилади-да. Камбағаллар энди кўтарилиб, ишли бўламан деганда, «права» қилиб қўйишди. Шу одамлар ҳам кўтарилсин. Буларга «права» нимага керак? Энди уларнинг бола-чақасини ким боқади? Ҳамма бадбахтлар вилоятлардан, бола-чақамни боқай, деб келади”.
“Қонун бўйича 2024 йилда олинган скутерлар 30 cентябргача рўйхатдан ўтказиш керак экан. Афсуски, улгурмай қолдим. Рўйхатдан ўтишга борсам, қанақадир счёт-фактура сўраркан, менда йўқ эди. Шу билан рўйхатдан ҳам ўтолмадим.
Энди нима қилишга ҳам ҳайронман. Қолаверса, рақам билан рўйхатдан ўтказиш рақамини ҳам вилоятга бориб олишим керак экан. Бу скутерни 8−10 соатлик узоқ йўлга олиб бориб, олиб келиш ҳам қўшимча харажат”.
“Олаётганимда маҳалладан ҳоким ёрдамчиси камбағалликни қисқартириш дастури бўйича Халқ банкидан имтиёзли кредитга электроскутерлар бериляпти, ҳеч қанақа ҳужжат сўрамайди, деб ишонтирган. Шу билан ҳам тирикчилик, ҳам кредитни тўлаб келаётган эдим. Кредитнинг яна етти ойлик муддати қолган. Ҳар ой 1,5 миллион сўм кредит тўлайман. Билмадим, энди оила боқаманми, ё кредит тўлайманми?”.
“Мана буни қаранг, (харитани кўрсатади — таҳр.) олдин шу ерлар сап-сариқ бўларди. Бу ҳамма буюртмаларнинг эгаси борлигини билдирарди. Энди қаранг, буюртма кўплигидан қип-қизил бўлиб ётибди. Жуда кўпайган-да. Мижозларга иложи борича тез етказиб беришга ҳаракат қиляпмиз. Лекин шунча курьер ишсиз қолди”.
Масалан, Иқтисодиёт ва молия вазирлиги?
Камбағаллик вазирлиги?
Марказий банк? Жаноблар, қоғозда ишчи ўрни ясашдан кўра, камбағаллик ва ишсизликни кўпайтираётган бу зараркунандаликка жим қараб турмаслик манфаатлироқдир? Камбағаллик ва ишсизликни қисқартириш деб триллионлар сарфламоқдасиз, бир сўм сарфламанг, мана шу қоракўзларга ёрдам кўрсатинг, бўлди.
Ўзбекистонликларни очиқча талаб триллионлар ўзлаштираётган “дубайлик пулхўрлар” бу Газета мақоласини ҳам худди аввалгиларини ўчиртиргани сингари ўчиришга уриниб кўришлари мумкин.
“Бу ишга шу камбағаллар йиғилади-да. Камбағаллар энди кўтарилиб, ишли бўламан деганда, «права» қилиб қўйишди. Шу одамлар ҳам кўтарилсин. Буларга «права» нимага керак? Энди уларнинг бола-чақасини ким боқади? Ҳамма бадбахтлар вилоятлардан, бола-чақамни боқай, деб келади”.
“Қонун бўйича 2024 йилда олинган скутерлар 30 cентябргача рўйхатдан ўтказиш керак экан. Афсуски, улгурмай қолдим. Рўйхатдан ўтишга борсам, қанақадир счёт-фактура сўраркан, менда йўқ эди. Шу билан рўйхатдан ҳам ўтолмадим.
Энди нима қилишга ҳам ҳайронман. Қолаверса, рақам билан рўйхатдан ўтказиш рақамини ҳам вилоятга бориб олишим керак экан. Бу скутерни 8−10 соатлик узоқ йўлга олиб бориб, олиб келиш ҳам қўшимча харажат”.
“Олаётганимда маҳалладан ҳоким ёрдамчиси камбағалликни қисқартириш дастури бўйича Халқ банкидан имтиёзли кредитга электроскутерлар бериляпти, ҳеч қанақа ҳужжат сўрамайди, деб ишонтирган. Шу билан ҳам тирикчилик, ҳам кредитни тўлаб келаётган эдим. Кредитнинг яна етти ойлик муддати қолган. Ҳар ой 1,5 миллион сўм кредит тўлайман. Билмадим, энди оила боқаманми, ё кредит тўлайманми?”.
“Мана буни қаранг, (харитани кўрсатади — таҳр.) олдин шу ерлар сап-сариқ бўларди. Бу ҳамма буюртмаларнинг эгаси борлигини билдирарди. Энди қаранг, буюртма кўплигидан қип-қизил бўлиб ётибди. Жуда кўпайган-да. Мижозларга иложи борича тез етказиб беришга ҳаракат қиляпмиз. Лекин шунча курьер ишсиз қолди”.
Газета.uz
Ўзбекистонда скутер ва мопедлар учун янги тартиб кучга киргач вазият қандай? Gazeta ўрганиши
Ўзбекистонда 1 октябрдан мопед ва скутер ҳайдовчиларидан авторақам ва ҳайдовчилик гувоҳномасини талаб қилиш бошланди. Gazeta шу сабаб ишга чиқолмаётган ёки транспортини алмаштирган курьерлар билан суҳбатлашди, автомактаблар ва етказиб берувчи компаниялардаги…
bakiroo
Ликвид улушлар Миллий инвестиция жамғармасига, ноликвидроғи Давактив ва Иқтисодиёт ва молия вазирлигига? Қарорга кўра, бир йил аввал Миллий инвестиция жамғармасига берилган Микрокредитбанк (40%) ва Бизнесни ривожлантириш банки (25%) улушлари Иқтисодиёт ва…
Ўзбекистон почтаси "хусусийлаштирилдими"?
Турли ўзаро мустақил манбалар Ўзбекистон почтаси "хусусийлаштирилган"и ҳақида маълум қилишмоқда. "Инвестор" шимоллик маркетплейслардан эмиш.
Бир неча ҳафта аввал Миллий инвестиция жамғармасининг Ўзбекистон почтасидаги улуши (25%) Давактивга ўтказилганди.
2025 йилнинг Хусусийлаштириш дастурига кўра, Алоқабанк эгалигидаги Ўзбекистон почтасининг 29,4% улуши оммавий савдоларга чиқарилиши белгиланган эди.
Ўзбекистон почтаси бир неча йиллар аввал шимолдан таклиф этилган шоввоз миллиардлаб зарарга тиқиб кетгач, энди фойдага кириб оёққа тураётганди.
Турли ўзаро мустақил манбалар Ўзбекистон почтаси "хусусийлаштирилган"и ҳақида маълум қилишмоқда. "Инвестор" шимоллик маркетплейслардан эмиш.
Бир неча ҳафта аввал Миллий инвестиция жамғармасининг Ўзбекистон почтасидаги улуши (25%) Давактивга ўтказилганди.
2025 йилнинг Хусусийлаштириш дастурига кўра, Алоқабанк эгалигидаги Ўзбекистон почтасининг 29,4% улуши оммавий савдоларга чиқарилиши белгиланган эди.
Ўзбекистон почтаси бир неча йиллар аввал шимолдан таклиф этилган шоввоз миллиардлаб зарарга тиқиб кетгач, энди фойдага кириб оёққа тураётганди.
Telegram
bakiroo
Ўликни тирилтириш. Иккинчи, балки учинчи уриниш
Баҳорда карантин чекловлари бошлангач, ўйлагандимки, мана - феълан ўлик ҳолга келиб қолган бўлса ҳам "Ўзбекистон почтаси" учун шанс - ички ва ташқи бозорда куръерлик ва етказиб бериш хизматини кенгайтириб…
Баҳорда карантин чекловлари бошлангач, ўйлагандимки, мана - феълан ўлик ҳолга келиб қолган бўлса ҳам "Ўзбекистон почтаси" учун шанс - ички ва ташқи бозорда куръерлик ва етказиб бериш хизматини кенгайтириб…
Ўлпон тўловини истеъмолчилар тўлаётган электротехника ишлаб чиқарувчиларига шунча имтиёз камми?
Маҳаллий электротехника ишлаб чиқарувчилар ҚҚС тўлашда импортёрларга тенглаштириш таклиф этилмоқда.
Йирик лойиҳаларни амалга оширишда хориждан келтирилган ускуналар ҳозирда ҚҚСдан озод қилингани ўзи хато. Бу хатони тузатиш ўрнига йилдан йилга имтиёз ва тақиқлар ҳисобига тушови ошаётган электротехника ишлаб чиқарувчиларга шу каби навбатдаги имтиёзларнинг берилиши хатони ва товони истеъмолчилар бўйнига тушадиган зараркунандаликнинг яна кенгайтирилиши бўлади.
Электротехника ишлаб чиқарувчи "маҳаллийлаштирувчи"ларга аждарҳо божлар ва нотариф тўсиқлар қўйиб берилгани камми?
Давлат харидларида маҳаллий ишлаб чиқарилган электротехника ва электромаиший маҳсулотларга нисбатан 20 фоизгача нарх преференцияси камлиқ қилдими?
Фойда солиғи ва мол-мулк солиғи бўйича ставкаларни 50 фоизга тушириб берилгани, сувтекин кредитлар, расмий дилерлик талаблари дея рақобатни ўлдириб берилган тўсиқлар етмаяптими?
Бўлди-да энди. Шунча имтиёзлар ва преференциялар, "иссиқхона режимлари" ҳам етмаса, сизлар учун бозоримизни ёпиб танловимиздан воз кечсак ҳам, камлик қилаётган бўлса, дўконни ёпиб қўяверинглар. Ўзбекистонликлар бу самарасизларнинг яна қанча юкини кўтариши керак, яна қанча муддат ўлпон тўлаши керак? 30 йиллик хато - автосаноатдаги самарасизликдан ҳам ўтиб кетилдику. Бизга очиқ ва соғлом рақобатдан қўрқадиган бунақа чайқовчи маҳаллийлаштирувчиларниг нима кераги бор ўзи, дейдиган пайт келмадими?
Маҳаллий электротехника ишлаб чиқарувчилар ҚҚС тўлашда импортёрларга тенглаштириш таклиф этилмоқда.
Йирик лойиҳаларни амалга оширишда хориждан келтирилган ускуналар ҳозирда ҚҚСдан озод қилингани ўзи хато. Бу хатони тузатиш ўрнига йилдан йилга имтиёз ва тақиқлар ҳисобига тушови ошаётган электротехника ишлаб чиқарувчиларга шу каби навбатдаги имтиёзларнинг берилиши хатони ва товони истеъмолчилар бўйнига тушадиган зараркунандаликнинг яна кенгайтирилиши бўлади.
Электротехника ишлаб чиқарувчи "маҳаллийлаштирувчи"ларга аждарҳо божлар ва нотариф тўсиқлар қўйиб берилгани камми?
Давлат харидларида маҳаллий ишлаб чиқарилган электротехника ва электромаиший маҳсулотларга нисбатан 20 фоизгача нарх преференцияси камлиқ қилдими?
Фойда солиғи ва мол-мулк солиғи бўйича ставкаларни 50 фоизга тушириб берилгани, сувтекин кредитлар, расмий дилерлик талаблари дея рақобатни ўлдириб берилган тўсиқлар етмаяптими?
Бўлди-да энди. Шунча имтиёзлар ва преференциялар, "иссиқхона режимлари" ҳам етмаса, сизлар учун бозоримизни ёпиб танловимиздан воз кечсак ҳам, камлик қилаётган бўлса, дўконни ёпиб қўяверинглар. Ўзбекистонликлар бу самарасизларнинг яна қанча юкини кўтариши керак, яна қанча муддат ўлпон тўлаши керак? 30 йиллик хато - автосаноатдаги самарасизликдан ҳам ўтиб кетилдику. Бизга очиқ ва соғлом рақобатдан қўрқадиган бунақа чайқовчи маҳаллийлаштирувчиларниг нима кераги бор ўзи, дейдиган пайт келмадими?