💔«Мне пашанцавала — многія прайшлі праз больш сур'ёзныя выпрабаванні»

Сяргей Спарыш, пабыўшы амаль месяц на волі, кажа, што адчувае сябе агулам нармальна:

«Агулам, я нядрэнна захаваўся. Мне пашанцавала, бо многія прайшлі праз больш сур'ёзныя выпрабаванні. Я не прайшоў праз сапраўдныя катаванні. Для мяне самым цяжкім быў штодзённы псіхалагічны ціск».

Былы палітвязень асобна адзначыў: галоўнае, што не выявілі СНІД і гепатыт:

«Бо турмы — гэта рассаднік інфекцыйных захворванняў. Напрыклад, у калоніі № 15, дзе я сядзеў апошнім часам, былі так званыя "наряды" — прызначэнні на бульбу. І на іх адпраўлялі, у тым ліку, зняволеных з гепатытам. А ўзбуджальнік гэтага захворвання можа захоўвацца дастаткова доўга у час кантакту з паветрам. Таксама ў калоніі вельмі шмат сухотнікаў, і я меў з імі кантакты. Часта было так, што чалавек кашляе паўгода, і толькі потым яму кажуць, што ў яго сухоты і лёгкіх амаль няма».

🔹«Калі чалавек гатовы да гэтых выпрабаванняў, турма яго не зменіць», — Сяргей Спарыш

«Кожны дзень — гэта катаванне». Праваабаронца «Вясны» распавёў на канферэнцыі АБСЕ пра лёсы палітвязняў

На сайд-івэнце «Бяляцкі, Калеснікава і сотні іншых. Як вызваліць беларускіх палітвязняў?», праведзеным 10 кастрычніка ў рамках канферэнцыі АБСЕ па чалавечым вымярэнні, юрыст Праваабарончага цэнтра «Вясна» Алег Пашкевіч распавёў пра сітуацыю з крымінальным пераследам па палітычных матывах на сённяшні дзень.

Прайшло ўжо пяць гадоў пасля масавых рэпрэсій 2020 года ў Беларусі. Амаль 3000 чалавек за гэты час адбылі свае тэрміны і звыш 1200 знаходзяцца цяпер за кратамі. Сярод іх лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру Алесь Бяляцкі, а таксама палітычная лідарка апазіцыі Марыя Калеснікава.

Чытаць па спасылцы 👉 https://spring96.org/be/news/118867

📝З пачатку верасня палітвязнямі былі прызнаныя ажно 107 чалавек

Па стане на сёння ў Беларусі прызнаныя палітычнымі вязнямі больш за 1200 чалавек, агулам жа праваабаронцам вядома пра больш за 7000 фігурантаў крымінальных палітычных справаў з 2020-га году. Відавочна, што гэта далёка не ўсе людзі, якія сутыкнуліся з палітычным пераследам у Беларусі за апошнія гады.

❗️Калі нехта з вашых блізкіх ці знаёмых апынуўся за кратамі, але пра іх лёс нічога невядома праваабаронцам, калі ласка, паведамляйце пра гэта «Вясне»: @ViasnaSOS, @Viasnainfo

📱У мэтах бяспекі, вы можаце перадаць такую інфармацыю праз знаёмых, што знаходзяцца за мяжой.

✍️Дапамажыце зафіксаваць усе факты рэпрэсій, каб паказаць свету маштаб катастрофы з правамі чалавека ў Беларусі!

📝Пачаўся збор заявак на прэмію імя Францішка Аляхновіча 2025

@PENBelarus распачынае прыём заявак на прэмію імя Францішка Аляхновіча за найлепшы твор, напісаны ў зняволенні або на тэму зняволення.

Да ўдзелу прымаюцца дакументальныя і мастацкія творы на беларускай і рускай мовах – апублікаваныя, часткова апублікаваныя ці неапублікаваныя. Разглядаюцца працы, створаныя з кастрычніка 2024 да верасня 2025 года.

🖍 Каб падаць заяўку, неабходна запоўніць адпаведную google-форму і дадаць да яе творы.
⏳ Тэрмін падачы заявак – да 15 кастрычніка 2025 года (23:59 беларускага часу).
👉 Усе дэталі, статут і рэгламент прэміі чытайце тут.

Заснавальнікі прэміі, Беларускі ПЭН і «Радыё Свабода», абвесцяць вынікі прэміі 15 лістапада, у Дзень зняволенага пісьменніка.

Прэмія імя Францішка Аляхновіча будзе ўручацца, пакуль сітуацыя ў краіне будзе даваць для гэтага падставы, але арганізатары спадзяюцца, што неўзабаве прэмія страціць сваю актуальнасць.

💔«Там дзе я, там мой дом» — Наталля Дуліна

Калі Наталля толькі апынулася ў Літве, то была ў вельмі вялікім адчаі.

«Але літаральна на другі дзень я пагутарыла з маці. Яна мне сказала, што і яна, і мой муж вельмі шчаслівыя, што я па-за Беларуссю. Таксама маці сказала, што нарэшце яе трывога скончылася. Пакуль я была ў Беларусі, у 2022 годзе мяне арыштоўвалі тры разы па 15 сутак. Тады мае блізкія пачалі заклікаць, каб я з’язджала з Беларусі іначай мяне пасадзяць. Я ведала, што так будзе. Я толькі вельмі хацела, каб мне далі дагуляць лета. Я выйшла з апошняга адміністарцыйнага арышту 18 чэрвеня і вельмі хацела надыхацца празапас свежага паветра. Мне сапраўды пашанцавала, бо мяне затрымалі 3 кастрычніка. То-бок, далі магчымасць мне пагуляць.

Я сабе сказала, што калі я апынулася тут, то павінна даць сабе ўстаноўку – там дзе я, там мой дом. Я павінна звіць гняздо тут і зрабіць усё, што ад мяне залежыць».

🔹«Мы абіраем паміж дэпартацыяй і турмой»: былая палітзняволеная Наталля Дуліна

«Недахоп сну біў па нервовым стане» — Сяргей Спарыш пра суткі на Акрэсціна

Са словаў Сяргея, супраць затрыманых паводле палітычных матываў у месцах зняволення выкарыстоўваюцца розныя спосабы ціску, але адным з самых жорсткіх са свайго досведу ён назваў пазбаўленне сну на Акрэсціна ў 2020 годзе:

«Цягам двух тыдняў, начамі, кожныя трыццаць хвілін супрацоўнікі грукалі ў дзверы камеры — нібыта правяралі, ці жывы. А я мусіў устаць і падняць рукі. Калі я не ўстаю, то яны заходзяць і самі мяне падымаюць. Як толькі засынаю — мяне адразу будзяць. Днём, вядома, нельга спаць. Вочы заплюшчу — грукаюць. Недахоп сну біў па нервовым стане. Гэта быў проста здзек.

А тыя жанчыны-супрацоўніцы, якія гэтым займаліся, хацелі з'ехаць у Еўропу. Не здзіўлюся, калі яны ўжо атрымалі палітычны прытулак. Я чуў іх дыялог. Адна кажа: "Хачу з'ехаць у Еўропу. Скажу, што я палітычная", а другая на гэта сказала: "Я б таксама з задавальненнем"».

🔹«Калі чалавек гатовы да гэтых выпрабаванняў, турма яго не зменіць», — Сяргей Спарыш

Маладога блогера і захавальніка архіва Клічаўскага краязнаўчага музея асудзілі за «садзейнічанне экстрэмісцкай дзейнасці»

Яўгену Старавойтаву 26 гадоў. Ён родам з Клічава. Пасля школы паступіў у Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Куляшова, дзе вучыўся на археолага. Яўген — патрыёт сваёй малой радзімы. Ён доўгі час працуе ў Клічаўскім краязнаўчым музеі, захоўвае хронікі музея і арганізоўвае там мерапрыемствы.

А тры гады таму Старавойтаў стварыў праект «Магілёўскія хронікі». Гэта відэаблог пра цікавосткі і займальныя факты з гісторыі Магілёўскага края. Ён мае больш за 4000 падпісчыкаў у ютубе і больш за 7000 — у інстаграме. Праект намініраваўся на конкурс «Падарожнічаем па сінявокай».

Хлопец знік з сацсетак у канцы траўня — яго змясцілі ў СІЗА. Выйшаў ён на пачатку верасня, ужо пасля прысуду па ч. 1 і ч. 2 арт. 361‑4 КК — «садзейнічанне экстрэмісцкай дзейнасці». Яўгену прысудзілі хатнюю хімію. Ён працягвае распавядаць пра свой родны край, піша «Наша Ніва».

🥀Сёння Вітольду Ашурку споўнілася б 55 гадоў

Вітольд — актывіст з Бярозаўкі, супраць якога ў жніўні 2020-га распачалі крымінальную справу за паслявыбарчыя падзеі. Суддзя Максім Філатаў прысудзіў Ашурку 5 гадоў калоніі. 21 траўня 2021 года Вітольд памёр у шклоўскай калоніі пры нявысветленых абставінах. Крымінальнай справы па факце ягонай смерці дагэтуль няма.

У гонар Вітольда «Вясна» абвясціла 21 траўня — Днём палітвязня ў Беларусі.

«Далі пяць гадоў, хай бы сядзеў. Ну яшчэ пяць дайце! Навошта было забіваць? Шкадую, што паміраў адзін у чужых людзях, у такім болі. Не было побач нікога з блізкіх людзей, хто б пашкадаваў, прытуліў яго перад смерцю. Але што цяпер паробіш? Думаю, такая была Божая воля. Ён сам абраў гэты шлях. Я да самай смерці буду плакаць», — казала маці Вітольда.

На фотаздымку Вітольд у верасні 2020-га года — гэта апошняе вядомае фота Ашурка з волі.

Дойліда з Брэстчыны, які будаваў цэрквы ў некалькіх краінах, адправілі калонію па чатырох палітычных артыкулах

Алегу Кіневу 56 гадоў. Ён жыве ў аграрадку Першамайская (Блудзень) у Бярозаўскім раёне. Ён прадпрымальнік, займаецца дахавымі працамі. Ягоная спецыялізацыя — выраб купалаў для праваслаўных цэркваў. Спачатку ён працаваў з брыгадай як наёмны працаўнік, а праз некалькі гадоў адкрыў сваю справу.

Кінеў рэканструяваў купал Патрыяршага прадстаўніцтва РПЦ, ствараў купал для царквы вайсковай часці ў Слоніме, рабіў дубовы мост, прыстань і альтанку на выспачцы побач з сядзібай графа Гутэн-Чапскага ў Станькаве і часоўню ў заапарку. Агулам жа ягоныя працы раскіданыя па розных гарадах і вёсках Беларусі, піша «Наша Ніва».

Нядаўна яго асудзілі па чатырох артыкулах — «распальванне варожасці» (ч. 1 арт. 130 КК), «абраза Лукашэнкі» (ч. 1 арт. 368 КК), «абраза прадстаўніка ўлады» (арт. 369 КК) і «стварэнне экстрэмісцкага фармавання або ўдзел у ім» (ч. 3 арт. 361‑1 КК).

Прысуд невядомы.

📙У гомельскім СІЗА-3 ужо некалькі месяцаў няма бібліятэкара

На дадзены момант падследным дазволілі, каб падпіску на перыядычныя выданні афармлялі іх сваякі ці знаёмыя з волі. Раней гэта маглі зрабіць толькі яны самі, выкарыстоўваючы грошы на сваім асабістым рахунку.

Аднак адсутнасць бібліятэкара азначае і адсутнасць нармальнага карыстання кнігамі з бібліятэкі СІЗА. Паводле інфармацыі @MAYDAYMog, бібліятэкара ў гомельскім СІЗА няма з лета.

🔗Хроніка палітычнага пераследу

Ігар Лосік распавёў пра сустрэчу з Эдуардам Пальчысам за кратамі

Пра гэта былы палітвязень напісаў на сваёй старонцы ў Facebook.

«3 жніўня ў “сталыпіне” ехаў з Пальчысам. Пашанцавала гадзіны 2-3 паразмаўляць. Трымаецца ён годна і па баявому. Адмаўляецца падпісваць памілухі і здымацца для інтэрвію, крэмень, адным словам.

Выканаў яго просьбу сустрэцца з яго жонкай і дачкой і падарыць кветкі ад яго)».

Нагадаем, у 2021-ым годзе палітзняволенаму Эдуарду Пальчысу прысудзілі 13 гадоў калоніі.

Палітзняволеную пенсіянерку з Гомеля пасадзілі ў калонію за «абразу Лукашэнкі», «дыскрэдытацыю Беларусі» і «экстрэмісцкае фармаванне»

Ірыне Кролікавай — 62 гады. На пенсіі Ірына заняла рукадзеллем. Яна вяжа — кручком і спіцамі. Таксама ўласнаручна ўпрыгожвае свой падворак, піша «Наша Ніва».

Апошні раз Ірына ўваходзіла ў «Аднакласнікі» ў студзені. А нядаўна яе асудзілі па трох палітычных артыкулах Крымінальнага кодэксу — «уваходжанне ў склад экстрэмісцкага фармавання» (ч. 3 арт. 361‑1 КК), «абраза Лукашэнкі» (ч. 1 арт. 368 КК) і «дыскрэдытацыя Беларусі» (арт. 369‑1 КК).

Падрабязнасці справы, як і дакладны прысуд невядомыя. Але Ірына застаецца за кратамі, значыць, прысуд звязаны з пазбаўленнем волі.

🔗Хроніка палітычнага пераследу

Працягваюцца затрыманні і суды па «справе Гаюна»

«Вясна» мае інфармацыю пра як мінімум 88 пацверджаных фігурантаў «справы Гаюна», якіх змясцілі пад варту. Агульная ж лічба затрыманых значна больш. Затрыманні адбываюцца да гэтага часу па ўсёй Беларусі, але большая частка — у Гомельскай вобласці.

З пачатку верасня ў «Спіс экстрэмістаў» дадалі 68 чалавек, асуджаных за «садзейнічанне экстрэмізму». Гэта больш чым траціна ад усіх людзей, якіх дадалі ў спіс за гэты час. Частка з гэтых людзей — фігуранты «справы Гаюна», пра якіх невядома праваабаронцам.

Таксама ў Беларусі амаль кожны дзень адбываюцца суды па гэтай справе. Фігурантам прызначаюць як «хімію з накіраваннем», так і калонію. Справы некаторых людзей перадаюць з Мінску ў рэгіянальныя суды.

🔗Хроніка палітычнага пераследу

🌿Калі вашых блізкіх затрымалі па гэтай справе, паведаміце, калі ласка, праваабаронцам праз тэлеграм @Viasnainfo

💔«Я перастаў любіць свой дом, бо яны зрабілі з яго турму»: як у Беларусі адбываюць «хатнюю хімію»

Аляксандр Іванавіч (імя героя змененае з меркаванняў бяспекі) амаль год правёў на «хатняй хіміі» ў Беларусі. Так называюць від пакарання — абмежаванне волі без накіравання ў калонію, калі чалавек абавязаны жыць па месцы жыхарства пад кантролем міліцыі.

Да гэтага наш герой некаторы час правёў у СІЗА, а пасля суда яго адпусцілі дадому — праўда, для яго гэта больш не было «каменнай сцяной» праз пастаянныя праверкі ды прэсінг. Расказваем яго гісторыю.

«Яны як быццам разумеюць, што робяць "дзіч" і ўвесь час нібыта паддобрываюцца з табой, фонам увесь час адчуваецца няёмкасць, яны нібыта хочуць сказаць: "Ну, вы ж усё разумееце". Робяць мярзоту, незаконна затрымліваюць, асуджаюць і катуюць, здзекуюцца — але ўсё адно паводзяць сябе так, быццам яны ні пры чым. Хоць, вядома, хапала і мярзотнікаў, якія ўсё выдатна разумелі»

Чытаць па спасылцы 👉 https://spring96.org/be/news/118870

🌿Чытаць з Беларусі праз сайт-люстэрка

Спецыяліста па бяспецы, які працаваў у МТБ і Белсвісбанку, асудзілі па палітычным артыкуле

Сяргею Пяткевічу 34 гады. Ён мінчук. Па прафесіі — спецыяліст па бяспецы. Сяргей працаваў у банку МТБ, а пасля перайшоў у БСБ-Банк.

У яго ёсць жонка і непаўналетні сын. Сям'я ў іх моцная, разам яны ездзяць на адпачынак і ўвогуле праводзяць шмат часу супольна. Разам з сынам Сяргей вёў тыкток-канал vlad_is_puzzle, дзе разам збіралі пазлы, рабілі арыгамі і розныя вырабы, піша «Наша Ніва».

Апошні раз Сяргей быў анлайн у красавіку 2025 года. Прыкладна ў гэты час ён быў арыштаваны. Пяткевіча асудзілі па ч. 3 арт. 361 КК — «заклікі да санкцыяў ці іншых мераў, накіраваных на прычыненне шкоды Беларусі». Прысуд невядомы.

Студэнта ЕГУ, які прыехаў на летнія канікулы ў Беларусь, выклікалі ў КДБ

Яму прапаноўвалі супрацоўніцтва. Задавалі пытанні ажно да размяшчэння кабінетаў. Хлопец ад супрацоўніцтва адмовіўся і змог з’ехаць з Беларусі. Ці быў гэта адзіны выпадак ці масавае з’ява, Hrodna.life даведацца не ўдалося.

«Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт у цяперашні час аналізуе працэсы і прадпрымае дзеянні, якія патрабуюць асаблівай увагі для забеспячэння бяспекі нашай супольнасці. Улічваючы сітуацыю, якая склалася, мы часова не даем каментары СМІ», — адказалі ў прэс-службе ЕГУ.

Нагадаем, у верасні стала вядома, што генпракурор Швед накіраваў у Вярхоўны Суд заяву аб прызнанні Еўрапейскага гуманітарнага ўніверсітэта «экстрэмісцкай арганізацыяй».

🔗Хроніка палітычнага пераследу
🗣Паведаміць пра затрыманне
⚖️Атрымаць бясплатную юрыдычную кансультацыю
📝Абскардзіць дзеянні дзяржаўных органаў
✍️Звязацца з журналістамі «Вясны»