انگیزهٔ نوشتن:
این را که می‌بینی،
توی ذهن‌وضمیرت
گفتنی‌هایی می‌جوشد.
پیش خودت نگهش ندار.
اینجا راحت بنویسش، عزیز.
از بقیه را هم بخوان، همراهِ گل.
www.tg-me.com/virastaran/3422

شگردهای زبانی در گلستان سعدی
حسن ذوالفقاری، ۶آبان۱۳۸۸
www.tg-me.com/virastaran/2831 :نیز

‏صبح رفتم آزمایش دادم.
برگشتنی، یکی جلویم را گرفت و گفت:
«آقا، شما چقدر قیافه‌ات ناشتاست!»
@virastaran #طنز

میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی

زبان فارسی و راه‌های گسترش نوین آن اکنون دهه‌هاست که به پرسشی دارای فعلیت بدل شده و صاحب‌نگران دراین‌باره تقریباً به‌تفصیل سخن گفته‌اند و استدلال‌های عمده را باز نموده‌اند؛ از جمله بعضی از دانشمندان، آمیختگی واژه‌های عربی با واژه‌های فارسی را در شمار کاستی‌ها و عیب‌های زبان فارسی می‌دانند و می‌کوشند تا زبان فارسی را به‌خاطر گسترش و غنای هرچه بیشتر آن، از این عیب بپالایند و زبانی «پاک» و یکدست بپرورانند.

البته، همچنان‌که پیش از این نیز اشاره کردیم، ما نیت پاک و والا و حتی تعصب نیک‌اندیشانۀ ایشان را تقدیس می‌کنیم و به خدمت‌های ایشان به زبان پارسی ارج می‌نهیم؛ لیکن هنگامی که نوبت به دید کلی و داوری در زبان پارسی و زبان به‌طور کلی می‌رسد، باید بگوییم که پاکی نیت تضمینی برای صحت داوری نمی‌باشد: هرچند ما مطرح‌شدن استدلال‌های خالص، چونان اصل‌های تنظیم‌کننده را از جانب صاحب‌نگران برای پیشبرد زبان فارسی سخت سودمند می‌دانیم، ولی خود برآنیم که دست‌کم در زبان، محلی برای منزّه‌طلبی و نژادپرستی و تعصب موجود نباید باشد.

هر زبانی برای وظیفه‌ای که در برابر خود دارد، رساست و بدین‌سان همهٔ زبان‌ها هم‌ارز و هم‌ترازند و هیچ‌گونه برتری و فروتری در کار نیست و چنین ارزش‌داوری‌ها هرچند با صداقت صورت گیرند، ممکن است نتوانند در برابر حقیقت‌های سرد برون‌ذهنی پایدار بمانند.

بااین‌همه، هر گلی بوی خودش را دارد و هر زبانی ویژگی‌های خویش را داراست. برای نمونه، یونانی و آلمانی ذاتاً و عملاً زبان‌های فلسفی‌اند و لاتین و عربی که ضمناً چونان زبان‌های حقوقی مقوله‌بندی می‌شوند، در شمار دقیق‌ترین زبان‌های روزگارند. از سوی دیگر، یونانی و عربی از نگرگاه واژگان، در شمار غنی‌ترین زبان‌ها محسوب می‌شوند. انگلیسی در توصیف، سخت قوی است و فرانسه، روشن‌ترین زبان. فارسی زبانی است بسیار هنری و شعر او چنان‌که همگان می‌دانند، مطلق و در جهان بی‌نظیر. و این زبان‌ها چنان‌اند که هستند، نه چنان که یک سخنگوی واحد در پندار خود بپندارد که در آینده چگونه باید بشوند.

سپس، همچنان‌که پیش از این نیز طرح کردیم، رساندن آگاهی‌ها و اندیشه‌ها به دیگران و دریافتن آگاهی‌ها و اندیشه‌ها از دیگران، اگر تنها وظیفهٔ زبان نباشد، از وظیفه‌های «اصلی»، یا بهتر بگوییم، «گوهرین» زبان است. وسیله‌های این عمل، یعنی ریشه و نژاد واژه‌ها یا قالب واژه‌ها، البته اهمیت دارند؛ اما این اهمیت ثانوی است: آیا واژهٔ فارسی «گل» را که از ریشهٔ ایرانی نیست و عربی و سامی هم نیست، نباید به کار برد؟

آیا «مهندس» را که از ریشهٔ فارسی و ایرانی است (اندازه یا هَنداچک)، چون دارای قالب عربی است، باید به دور افکند؟ آیا باید «سوابق نژادی مشکوک» را در ساحت زبان نیز مطرح ساخت؟ اندیشه کنید!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پیشگفتار مترجم بر ترجمهٔ فارسی‌اش از: ایمانوئل کانت، سنجش خِرد ناب، تهران: امیرکبیر، ۱۳۶۲، صL.
@ketabfanoospub :نقل در

@virastaran

از زبان خودشان
instagram.com/reel/CyVSK0EonNK

instagram.com/reel/CycjP8yoExi

instagram.com/reel/Cya-gd-oRw7

www.tg-me.com/elahiatik/412

b2n.ir/b32707

در کتابخانۀ ملی نصب بود.
با هم ویرایشش کنیم؟
شما بیاغازید.

‌
کارگاه «ویرایش و درست‌نویسی»
حضوری در دو شهر، ۳۵ ساعت
آغاز هر دو: دوشنبه ۸آبان۱۴‌۰۲
virastaran.net/vho تهران

heydarisani.ir/product/v مشهد

۱۳ سال سابقهٔ پیوسته
تمرین‌محور و کارگاهی
تضمین بی‌قیدوشرط رضایت

شیوا و گیرا بنویس.
مسیر نوشتنت را هموار کن.
ویراستار متن‌های نویسندگان باش.
بهتر کتاب بخوان، بهتر بیندیش، بهتر بگو.

بعد از مدتی باز در مشهدیم
تا کارگاه حضوری ویرایش و درست‌نویسی
برگزار کنیم و این بار در فضای باصفای کافه‌کتاب آفتاب.

🔸مشهد هستید؟ قدم‌رنجه کنید و بیایید.
🔹مشهد نیستید؟ مجازی شرکت کنید.
🔸مشهدی‌ها را دوست دارید؟ خبرشان کنید.

اطلاعات بیشتر و نام‌نویسی:
heydarisani.ir
@heydarisani
09157029266
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خانهٔ ویراستار خانۀ خودتان است.
@heydarisani_ir

‌
سه #طنز زبانی

‏کاسب خوب از
آشپز حرفه‌ای هم
دندان‌پزشک‌تر است.

در زمان ساسانیان، وقتی منابع خزانه تَه
می‌کشید، اوضاع مملکت نابساسان می‌شد.

ربّ چین‌چین هست؛
ولی ربّ ژاپن‌ژاپن نیست؛
چون گوجه را می‌چینند. نمی‌ژاپُنند.

از جامعۀ محتوانویسی است
و پاکیزه‌کار در تبلیغ‌نویسی
و حساس به درست‌نویسی.

پیِ «محتوازیست» را بگیرید
و از حسین وجدانی بیاموزید.
www.tg-me.com/content_life/447

سلام گیرای صادق‌زاده، مجری توانمند بوشهری،
به‌گویش‌ها و زبان‌های گوناگون ایرانی.
www.tg-me.com/virastaran/2768 #لهجه

قدیم‌ها، خواننده خودش را تربیت می‌کرد
که نثر و شعر بخواند، هرچه دشوار باشد.
سعی کنید این شعر را بخوانید، معنادار و آهنگین:

آمد بر من که یار کی وقت سحر
ترسنده ز که ز خصم خصمش که پدر

دادمش دو بوسه بر کجا بر لب تر
لب بد نه چه بد عقیق چون بد چو شکر

رودکی، رباعی ۱۴
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
امروزه، نویسنده و ویراستار باید بکوشند
تا متن کم‌دست‌انداز باشد و روان‌خوان:

آمد برِ من، که؟ یار، کِی؟ وقت سحر
ترسنده ز که؟ ز خصم، خصمش که؟ پدر

دادمْش دو بوسه، بر کجا؟ بر لبِ تر
لب بُد؟ نه، چه بُد؟ عقیق، چون بُد؟ چو شکر
@virastaran

به حد نصاب رسیده است
و از عصر این دوشنبه
۲۲آبان۱۴‌۰۲ آغاز می‌شود:
ـــــــــــــــــ
کارگاه حضوریِ
«ویرایش و درست‌نویسی»
ـــــــــــــــــ
گفتنی‌های کامل و دقیق:
virastaran.net/vho
کارگاهی، مهارت‌آموز، دوستانه،
پشتیبانی نامحدود، تضمین رضایت.
09002981388

‌
#نمونه_ویرایش #تمرین
virastaran.net/a/11213

ژاله آموزگار، گُل گفتی و دُر سُفتی:
«عمیق خواندن را از دست داده‌‌ایم.»