Audio
خطای شناختی چیست؟ فرایندهای نادرست و ناخودآگاه ذهن انسان که در تصمیم‌گیری مزاحمت ایجاد می‌کند.
در اپیزودهای بعدی می‌خواهیم:
✔️چند مفهوم پایه را توضیح بدهیم و به چند سوال اساسی درباره شناخت و خطاهای شناختی پاسخ دهیم.
✔️ خطاهای شناختی را معرفی کنیم و آنها را شرح دهیم.
✔️ در پایان با تمرین و مرور خطاهای شناختی بتوانیم به خوبی آنها را یاد بگیریم تا در تصمیم‌گیری عملکرد بهتری داشته باشیم.
⏰ مدت زمان: ۴:۱۷ دقیقه
📚منبع: کتاب ۶۶ خطای شناختی در تصمیم‌گیری/محمدرضا سلیمی
📌برای کمک به فهم بیشتر موضوع در هر اپیزود ممکنه از تجربه‌های شخصی، رویدادهای واقعی و مثال‌هایی خارج از متن کتاب گفته شود.
@TheDailyLaws
در اپیزودهای بعدی می‌خواهیم:
✔️چند مفهوم پایه را توضیح بدهیم و به چند سوال اساسی درباره شناخت و خطاهای شناختی پاسخ دهیم.
✔️ خطاهای شناختی را معرفی کنیم و آنها را شرح دهیم.
✔️ در پایان با تمرین و مرور خطاهای شناختی بتوانیم به خوبی آنها را یاد بگیریم تا در تصمیم‌گیری عملکرد بهتری داشته باشیم.
⏰ مدت زمان: ۴:۱۷ دقیقه
📚منبع: کتاب ۶۶ خطای شناختی در تصمیم‌گیری/محمدرضا سلیمی
📌برای کمک به فهم بیشتر موضوع در هر اپیزود ممکنه از تجربه‌های شخصی، رویدادهای واقعی و مثال‌هایی خارج از متن کتاب گفته شود.
@TheDailyLaws
📄 سوگیری استقلال
autonomy bias
📝 محمدرضا سلیمی
استقلال فکری¹ فضیلتی است که شخص مسئولیت ابتکار عمل در زندگی و تفکر خود را بر عهده می‌گیرد. متفکران نقاد خودشان تعیین می‌کنند چه تصمیمی بگیرند؛ آنها خودشان درباره‌ی موضوعات و موقعیت‌ها تا دستیابی به نتیجه و راه‌حل نهایی می‌اندیشند و تصمیم میگیرند. اما سوال این است که تاچه‌حد ما مجازیم مستقل بیندیشیم و خودمان به‌تنهایی تصمیم بگیریم. آیا در هر شرایطی باید خودمان واکسن کرونا بسازیم؟ آیا باید در تمام زمینه‌ها خودکفا باشیم؟ آیا نباید در تصمیم‌گیری با دیگران مشورت کنیم و از آنها کمک بخواهیم؟ مسلماً، استقلال فکری مشورت کردن با دیگران را برای تصمیم‌گیری بهتر نفی نمی‌کند.
ما انسان‌ها تمایل داریم برای باورها، تجربه‌ها، ترجیحات و دانش خودمان بیش‌ازحد ارزش قائل شویم و آنها را محور کارهایمان قرار دهیم. حتی اگر تجربه‌ها و توصیه‌های دیگران به ما کمک کنند بهتر تصمیم بگیریم، آنها را کاملاً نادیده می‌گیریم و تجربه‌ها و ترجیحات خودمان را ملاک تصمیم‌گیری قرار می‌دهیم. این تمایل از سوگیری استقلال یا استقلال‌طلبی نشئت می‌گیرد.
سوگیری استقلال (استقلال‌طلبی) زمانی اتفاق می‌افتد که ما تمایل داریم صرفاً بر مبنای تجربیات، ترجیحات و دانش خودمان تصمیم بگیریم و نصیحت‌های دیگران را، حتی اگر به نفعمان باشد، کاملاً نادیده بگیریم. سوگیری استقلال نتیجه‌ی استقلال‌طلبی بیش‌ازحد ماست. استقلال‌طلبی یکی از نیازهای مهم روانی ما انسان‌هاست، اما در مواقعی این تمایل به ما آسیب می‌زند.
ما تمایل داریم مسئولیت تمام تصمیم‌هایمان را خودمان بر عهده بگیریم، و دوست نداریم دیگران درباره‌ی تصمیم‌هایمان ما را نصیحت کنند و به ما راه‌حل بدهند. در سوگیری استقلال ما خیال می‌کنیم دیگران می‌خواهند با توصیه‌ها و نصیحت‌هایشان ما را کنترل و در کارهایمان دخالت کنند.
مدیران و مسئولان از جمله افرادی هستند که در دام خطای استقلال می‌افتند. نوجوانان نیز مستعد این خطای شناختی هستند. استقلال‌طلبی اوج دوره‌ی بلوغ نوجوانان است. این تمایل ممکن است موجب فاصله گرفتن آنها از خانواده‌شان بشود. اینجاست که والدین باید بسیار مراقب باشند و با آگاهی از خطای شناختی استقلال و با رفتار درست و منطقی مانع طرد شدن و منزوی شدن فرزندانشان در خانواده شوند.
📙 ۱۰۱ سوگیری در سیاست (در دست تالیف)
@wikifallacy
autonomy bias
📝 محمدرضا سلیمی
استقلال فکری¹ فضیلتی است که شخص مسئولیت ابتکار عمل در زندگی و تفکر خود را بر عهده می‌گیرد. متفکران نقاد خودشان تعیین می‌کنند چه تصمیمی بگیرند؛ آنها خودشان درباره‌ی موضوعات و موقعیت‌ها تا دستیابی به نتیجه و راه‌حل نهایی می‌اندیشند و تصمیم میگیرند. اما سوال این است که تاچه‌حد ما مجازیم مستقل بیندیشیم و خودمان به‌تنهایی تصمیم بگیریم. آیا در هر شرایطی باید خودمان واکسن کرونا بسازیم؟ آیا باید در تمام زمینه‌ها خودکفا باشیم؟ آیا نباید در تصمیم‌گیری با دیگران مشورت کنیم و از آنها کمک بخواهیم؟ مسلماً، استقلال فکری مشورت کردن با دیگران را برای تصمیم‌گیری بهتر نفی نمی‌کند.
ما انسان‌ها تمایل داریم برای باورها، تجربه‌ها، ترجیحات و دانش خودمان بیش‌ازحد ارزش قائل شویم و آنها را محور کارهایمان قرار دهیم. حتی اگر تجربه‌ها و توصیه‌های دیگران به ما کمک کنند بهتر تصمیم بگیریم، آنها را کاملاً نادیده می‌گیریم و تجربه‌ها و ترجیحات خودمان را ملاک تصمیم‌گیری قرار می‌دهیم. این تمایل از سوگیری استقلال یا استقلال‌طلبی نشئت می‌گیرد.
سوگیری استقلال (استقلال‌طلبی) زمانی اتفاق می‌افتد که ما تمایل داریم صرفاً بر مبنای تجربیات، ترجیحات و دانش خودمان تصمیم بگیریم و نصیحت‌های دیگران را، حتی اگر به نفعمان باشد، کاملاً نادیده بگیریم. سوگیری استقلال نتیجه‌ی استقلال‌طلبی بیش‌ازحد ماست. استقلال‌طلبی یکی از نیازهای مهم روانی ما انسان‌هاست، اما در مواقعی این تمایل به ما آسیب می‌زند.
ما تمایل داریم مسئولیت تمام تصمیم‌هایمان را خودمان بر عهده بگیریم، و دوست نداریم دیگران درباره‌ی تصمیم‌هایمان ما را نصیحت کنند و به ما راه‌حل بدهند. در سوگیری استقلال ما خیال می‌کنیم دیگران می‌خواهند با توصیه‌ها و نصیحت‌هایشان ما را کنترل و در کارهایمان دخالت کنند.
مدیران و مسئولان از جمله افرادی هستند که در دام خطای استقلال می‌افتند. نوجوانان نیز مستعد این خطای شناختی هستند. استقلال‌طلبی اوج دوره‌ی بلوغ نوجوانان است. این تمایل ممکن است موجب فاصله گرفتن آنها از خانواده‌شان بشود. اینجاست که والدین باید بسیار مراقب باشند و با آگاهی از خطای شناختی استقلال و با رفتار درست و منطقی مانع طرد شدن و منزوی شدن فرزندانشان در خانواده شوند.
📙 ۱۰۱ سوگیری در سیاست (در دست تالیف)
@wikifallacy
سخنرانی در گوگل‌میت
موضوع: مغالطه‌های قلعهی حیوانات
Animal Farm Fallacies
سخنران: محمدرضا سلیمی
🗓 زمان: سه‌شنبه ۱۰ مهر
🕗 ساعت: ۸ شب
رمان قلعهی حیوانات (Animal Farm)، شاهکار جورج اورول، منبع بسیار مناسبی برای یادگیری و آموزش خطاهای شناختی و مغالطه‌هاست. خواننده با مطالعه‌ی این کتاب متوجه خواهد شد که چگونه خوک‌ها با کمک سگ‌ها و گوسفندان موفق شدند حیوانات مزرعه را فریب دهند تا بتوانند بر آنها حکومت کنند. در این رمان می‌توانیم حداقل ۶۰ مغالطه بیابیم که عمدتاً خوک‌ها (به‌ویژه اِسکویلِر، ماله‌کش معروف قلعهی حیوانات)، باکسر (اسب زحمتکش مزرعه)، سگ‌ها و گوسفندان مرتکب می‌شوند. شرح تمام این مغالطه‌ها در یک جلسه امکان‌پذیر نیست.
در این جلسه به ۴۴ مغالطه که حیوانات، به‌ویژه خوک‌ها، در مزرعه مرتکب می‌شوند اشاره می‌کنیم و آنها را به اختصار شرح می‌دهیم. البته، برخی از این مغالطه‌ها همپوشانی دارند. این مغالطه‌ها عبارت‌اند از:
۱. توسل به تجربه (توسل به سن)
۲. توسل به عواطف
۳. توسل به ترس
۴. توسل به شعار (قافیه به‌جای دلیل)
۵. توسل به آینده
۶. توسل به جهل
۷. توسل به ترحم
۸. توسل به تهدید
۹. توسل به تلاش
۱۰. توسل به انزجار
۱۱. توسل به نفرت
۱۲. توسل به ناباوری شخصی
۱۳. علت کاذب
۱۴. معلول کاذب
۱۵. برابری کاذب
۱۶. دوراهی کاذب (مغالطهی یا...یا...)
۱۷. اعتراف کاذب
۱۸. تفکر سیاهوسفید
۱۹. مغالطهی تعمیم کلی
۲۰. مغالطهی ساده‌سازی
۲۱. مغالطهی تبانی (زدوبند)
۲۲. مغالطهی فرار به جلو
.
۲۳. مغالطهی گواهی
۲۴. مغالطهی ژرف‌نمایی
۲۵. مغالطهی تکرار
۲۶. مغالطهی پارازیت
۲۷. مغالطهی حقیقت ناقص
۲۸. مغالطهی زبان عاطفی
۲۹. مغالطهی اطاعت کورکورانه
۳۰. مغالطهی سخت‌کوشی
۳۱. مغالطهی ماله‌کشی
۳۲. مغالطهی آماری
۳۳. مغالطهی اقتدار
۳۴. مغالطهی خبرگی
۳۵. مغالطهی تغییر
۳۶. مغالطهی ابطال‌ناپذیری
.
۳۷. مغالطهی مقصر (سپر بلا)
۳۸. مغالطهی سوال موذیانه
۳۹. مغالطهی نام‌گذاری
۴۰. مغالطهی اپوزیسیون
۴۱. مغالطهی منتقد خائن
۴۲. مغالطهی معنوی
۴۳. مغالطهی مسموم کردن چاه
۴۴. مغالطهی بازیابی تعریف
رمان قلعهی حیوانات درباره‌ی گروهی از جانوران اهلی است که در اقدامی آرمان‌گرایانه و انقلابی صاحب مزرعه، آقای جونز، را از مزرعه‌اش فراری می‌دهند تا خودشان اداره‌ی مزرعه را به‌دست بگیرند و «برابری» و «رفاه» را در مزرعه ایجاد کنند. رهبری این جنبش را گروهی از خوک‌ها در دست دارند، اما پس از مدتی این گروه نیز به رهبری خوکی به نام ناپلئون همچون آقای جونز به بهره‌کشی از حیوانات مزرعه می‌پردازند و هرگونه مخالفتی را سرکوب می‌کنند. نکته‌ی مهم اخلاقی این رمان این است که قدرت مطلقه و غرور بیش‌ازحد فسادآور است و کاریزما و شهرت افراد مبارز را به تباهی می‌کشاند. برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی رمان قلعهی حیوانات به سایت زیر مراجعه کنید. 👇
https://fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%AD%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA
✅ ضمناً فایل‌های صوتی کتاب قلعهی حیوانات در همین کانال به اشتراک گذاشته می‌شود. لطفاً قبل از ورود به جلسه به این فایل‌ها گوش کنید.
لینک ورود به جلسه 👇
meet.google.com/juu-bghd-jeg
ساعت ورود: ۷:۵۵ دقیقه، سه‌شنبه شب
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
موضوع: مغالطه‌های قلعهی حیوانات
Animal Farm Fallacies
سخنران: محمدرضا سلیمی
🗓 زمان: سه‌شنبه ۱۰ مهر
🕗 ساعت: ۸ شب
رمان قلعهی حیوانات (Animal Farm)، شاهکار جورج اورول، منبع بسیار مناسبی برای یادگیری و آموزش خطاهای شناختی و مغالطه‌هاست. خواننده با مطالعه‌ی این کتاب متوجه خواهد شد که چگونه خوک‌ها با کمک سگ‌ها و گوسفندان موفق شدند حیوانات مزرعه را فریب دهند تا بتوانند بر آنها حکومت کنند. در این رمان می‌توانیم حداقل ۶۰ مغالطه بیابیم که عمدتاً خوک‌ها (به‌ویژه اِسکویلِر، ماله‌کش معروف قلعهی حیوانات)، باکسر (اسب زحمتکش مزرعه)، سگ‌ها و گوسفندان مرتکب می‌شوند. شرح تمام این مغالطه‌ها در یک جلسه امکان‌پذیر نیست.
در این جلسه به ۴۴ مغالطه که حیوانات، به‌ویژه خوک‌ها، در مزرعه مرتکب می‌شوند اشاره می‌کنیم و آنها را به اختصار شرح می‌دهیم. البته، برخی از این مغالطه‌ها همپوشانی دارند. این مغالطه‌ها عبارت‌اند از:
۱. توسل به تجربه (توسل به سن)
۲. توسل به عواطف
۳. توسل به ترس
۴. توسل به شعار (قافیه به‌جای دلیل)
۵. توسل به آینده
۶. توسل به جهل
۷. توسل به ترحم
۸. توسل به تهدید
۹. توسل به تلاش
۱۰. توسل به انزجار
۱۱. توسل به نفرت
۱۲. توسل به ناباوری شخصی
۱۳. علت کاذب
۱۴. معلول کاذب
۱۵. برابری کاذب
۱۶. دوراهی کاذب (مغالطهی یا...یا...)
۱۷. اعتراف کاذب
۱۸. تفکر سیاهوسفید
۱۹. مغالطهی تعمیم کلی
۲۰. مغالطهی ساده‌سازی
۲۱. مغالطهی تبانی (زدوبند)
۲۲. مغالطهی فرار به جلو
.
۲۳. مغالطهی گواهی
۲۴. مغالطهی ژرف‌نمایی
۲۵. مغالطهی تکرار
۲۶. مغالطهی پارازیت
۲۷. مغالطهی حقیقت ناقص
۲۸. مغالطهی زبان عاطفی
۲۹. مغالطهی اطاعت کورکورانه
۳۰. مغالطهی سخت‌کوشی
۳۱. مغالطهی ماله‌کشی
۳۲. مغالطهی آماری
۳۳. مغالطهی اقتدار
۳۴. مغالطهی خبرگی
۳۵. مغالطهی تغییر
۳۶. مغالطهی ابطال‌ناپذیری
.
۳۷. مغالطهی مقصر (سپر بلا)
۳۸. مغالطهی سوال موذیانه
۳۹. مغالطهی نام‌گذاری
۴۰. مغالطهی اپوزیسیون
۴۱. مغالطهی منتقد خائن
۴۲. مغالطهی معنوی
۴۳. مغالطهی مسموم کردن چاه
۴۴. مغالطهی بازیابی تعریف
رمان قلعهی حیوانات درباره‌ی گروهی از جانوران اهلی است که در اقدامی آرمان‌گرایانه و انقلابی صاحب مزرعه، آقای جونز، را از مزرعه‌اش فراری می‌دهند تا خودشان اداره‌ی مزرعه را به‌دست بگیرند و «برابری» و «رفاه» را در مزرعه ایجاد کنند. رهبری این جنبش را گروهی از خوک‌ها در دست دارند، اما پس از مدتی این گروه نیز به رهبری خوکی به نام ناپلئون همچون آقای جونز به بهره‌کشی از حیوانات مزرعه می‌پردازند و هرگونه مخالفتی را سرکوب می‌کنند. نکته‌ی مهم اخلاقی این رمان این است که قدرت مطلقه و غرور بیش‌ازحد فسادآور است و کاریزما و شهرت افراد مبارز را به تباهی می‌کشاند. برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی رمان قلعهی حیوانات به سایت زیر مراجعه کنید. 👇
https://fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%AD%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA
✅ ضمناً فایل‌های صوتی کتاب قلعهی حیوانات در همین کانال به اشتراک گذاشته می‌شود. لطفاً قبل از ورود به جلسه به این فایل‌ها گوش کنید.
لینک ورود به جلسه 👇
meet.google.com/juu-bghd-jeg
ساعت ورود: ۷:۵۵ دقیقه، سه‌شنبه شب
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
Wikipedia
قلعه حیوانات
رمانی از جُرج اوروِل نویسنده انگلیسی
قلعه حیوانات 1
@audiobo0ok
🎧کتاب صوتی
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۱/۱۰
مدت: ۲۰:۴۳
حجم فایل: ۱۱ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۱/۱۰
مدت: ۲۰:۴۳
حجم فایل: ۱۱ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
قلعه حیوانات 2
@audiobo0ok
🎧کتاب صوتی
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۲/۱۰
مدت: ۱۹:۳۳
حجم فایل: ۱۱ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۲/۱۰
مدت: ۱۹:۳۳
حجم فایل: ۱۱ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
قلعه حیوانات 3
@audiobo0ok
🎧کتاب صوتی
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۳/۱۰
مدت: ۱۵:۵۶
حجم فایل: ۸:۶ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۳/۱۰
مدت: ۱۵:۵۶
حجم فایل: ۸:۶ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
قلعه حیوانات 4
@audiobo0ok
🎧کتاب صوتی
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۴/۱۰
مدت: ۱۳:۲۰
حجم فایل: ۷:۳ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۴/۱۰
مدت: ۱۳:۲۰
حجم فایل: ۷:۳ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
قلعه حیوانات 5
@audiobo0ok
🎧کتاب صوتی
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۵/۱۰
مدت: ۲۲:۴۵
حجم فایل: ۱۲ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۵/۱۰
مدت: ۲۲:۴۵
حجم فایل: ۱۲ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
قلعه حیوانات 6
@audiobo0ok
🎧کتاب صوتی
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۶/۱۰
مدت: ۱۹:۳۰
حجم فایل: ۱۱ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۶/۱۰
مدت: ۱۹:۳۰
حجم فایل: ۱۱ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
قلعه حیوانات 7
@audiobo0ok
🎧کتاب صوتی
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۷/۱۰
مدت: ۲۶:۱۷
حجم فایل: ۱۴ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۷/۱۰
مدت: ۲۶:۱۷
حجم فایل: ۱۴ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
قلعه حیوانات 8
@audiobo0ok
🎧کتاب صوتی
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۸/۱۰
مدت: ۲۸:۳۲
حجم فایل: ۱۵ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۸/۱۰
مدت: ۲۸:۳۲
حجم فایل: ۱۵ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
قلعه حیوانات 9
@audiobo0ok
🎧کتاب صوتی
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۹/۱۰
مدت: ۲۵:۰۸
حجم فایل: ۱۳ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۹/۱۰
مدت: ۲۵:۰۸
حجم فایل: ۱۳ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
قلعه حیوانات 10
@audiobo0ok
🎧کتاب صوتی
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۱۰/۱۰
مدت: ۲۳:۱۱
حجم فایل: ۱۲ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
📚 قلعهی حیوانات
✍جورج اورول
قسمت: ۱۰/۱۰
مدت: ۲۳:۱۱
حجم فایل: ۱۲ مگابایت
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
Audio
جزم‌اندیشی
dogmatism
سخنران: دکتر محمدباقر باقری
✅ در این سخنرانی دکتر باقری به این سوال‌ها درباره‌ی جزم‌اندیشی پاسخ می‌دهند:
۱. جزم‌اندیشی چیست؟
۲. جزم‌اندیش کیست؟
۳. افراد جزم‌اندیش چه ویژگی‌هایی دارند و چگونه می‌اندیشند؟
۴. تفاوت «باور» و «یقین» چیست؟
۵. انواع باورها کدام‌اند؟
۶. چه باورهایی را می‌توان به طور یقین پذیرفت؟
۷. چگونه پی ببریم که جزم‌اندیش هستیم یا نه؟
۸. چگونه از شر جزم‌اندیشی خلاص شویم؟
✅ افراد جزم‌اندیش مغالطه‌ها و خطاهای شناختی متعددی را مرتکب می‌شوند، از جمله:
۱. مغالطهی مخالف
۲. مغالطهی دوپارگی کاذب
۳. تفکر سیاهوسفید
۴. خطای تعهد
۵. خطای خودمحوری
۶. خطای برچسب‌زنی
۷. مغالطهی هزینه‌ی هدررفته
۸. خطای واکنشی (مقاومت)
۹. خطای خصومت‌ورزی
۱۰. مغالطهی توسل به خشم
۱۱. خطای اطاعت کورکورانه
کانال یوتیوب دکتر باقری 👇
https://youtube.com/@drbagheri.critical.thinking?si=Y08UZJ22UjnjkDW7
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
dogmatism
سخنران: دکتر محمدباقر باقری
✅ در این سخنرانی دکتر باقری به این سوال‌ها درباره‌ی جزم‌اندیشی پاسخ می‌دهند:
۱. جزم‌اندیشی چیست؟
۲. جزم‌اندیش کیست؟
۳. افراد جزم‌اندیش چه ویژگی‌هایی دارند و چگونه می‌اندیشند؟
۴. تفاوت «باور» و «یقین» چیست؟
۵. انواع باورها کدام‌اند؟
۶. چه باورهایی را می‌توان به طور یقین پذیرفت؟
۷. چگونه پی ببریم که جزم‌اندیش هستیم یا نه؟
۸. چگونه از شر جزم‌اندیشی خلاص شویم؟
✅ افراد جزم‌اندیش مغالطه‌ها و خطاهای شناختی متعددی را مرتکب می‌شوند، از جمله:
۱. مغالطهی مخالف
۲. مغالطهی دوپارگی کاذب
۳. تفکر سیاهوسفید
۴. خطای تعهد
۵. خطای خودمحوری
۶. خطای برچسب‌زنی
۷. مغالطهی هزینه‌ی هدررفته
۸. خطای واکنشی (مقاومت)
۹. خطای خصومت‌ورزی
۱۰. مغالطهی توسل به خشم
۱۱. خطای اطاعت کورکورانه
کانال یوتیوب دکتر باقری 👇
https://youtube.com/@drbagheri.critical.thinking?si=Y08UZJ22UjnjkDW7
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
متفکران نقاد چه ویژگی‌هایی دارند و چگونه می‌اندیشند؟
♻️ قسمت اول
📝 محمدرضا سلیمی
آلبرت انیشتین، هنری فورد، ماری کوری و زیگموند فروید از جمله متفکران نقادی بودند که دنیای ما را تغییر دادند. سؤال: این افراد چه ویژگی‌هایی داشتند و چگونه می‌اندیشیدند که توانستند جهان بشریت را به طور چشمگیری تغییر دهند؟ آیا به صرف داشتن اطلاعات زیاد می‌توان جهان را تغییر داد؟ آیا صرف متفکر بودن می‌توان زندگی بشر را دگرگون کرد؟
لازم است به این نکته توجه کنیم که تفکر نقادانه صرفاً جمع‌آوری اطلاعات نیست و کسی که حافظه‌ای قوی دارد و از دانش و اطلاعات فراوانی برخوردار است الزاماً متفکر نقاد نیست. متفکر نقاد کسی است که بتواند اطلاعات جمع‌آوری‌شده یا در دسترس را درست تحلیل و ارزیابی کند و به بهترین نتیجه‌ٔ ممکن دست یابد.
متفکران نقاد فراتر از جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات پیش می‌روند تا به بهترین نتیجه‌ٔ ممکن دست یابند. متفکران نقاد مدام دانششان را ارتقا می‌دهند و البته چیزی فراتر از دانش در ذهنشان می‌پرورانند. آنها انعطاف‌پذیرند و با نگاهی خاص به جهان و پدیده‌های آن می‌نگرند. آنها صرفاً مخزن اطلاعات نیستند، بلکه می‌توانند اطلاعات را درست، دقیق و علمی تحلیل و ارزیابی کنند و به خلاقیت دست یابند.
✅ متفکران نقاد ویژگی‌های متعددی دارند. در اینجا به پنج ویژگی این افراد اشاره می‌کنیم و به‌اختصار آنها را شرح می‌دهیم.
۱. متفکران نقاد مشاهده‌گران ماهری‌اند. مشاهدهٔ دقیق یعنی توانایی جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از طریق حواس پنج‌گانه. مشاهدهٔ متفکر نقاد به تبیین دقیق و فهم عمیق از جهان می‌انجامد.
۲. متفکران نقاد کنجکاوند. کنجکاوی و پرسشگری جوهره‌ٔ متفکران نقاد است. کنجکاوی و علاقه‌مند‌بودن به افراد و جهان صفت بارز متفکران نقاد است. این حس کودکانه (کنجکاوی) دائماً با آنها همراه است. به‌تدریج که ما بزرگ‌تر می‌شویم حس کنجکاوی کودکانه در ما کاهش می‌یابد، اما متفکران نقاد این حس را تا آخر عمر حفظ می‌کنند. کنجکاوی سبب می‌شود دانش افراد عمیق‌تر و فهمشان از جهان دقیق‌تر بشود.
۳. متفکران نقاد عینی‌گرا هستند. ذهن‌گرایی یکی از آفت‌های تفکر نقادانه است. ذهن‌گرایان معتقدند که عقاید همه به طور یکسان درست است، اما متفکران نقاد بر اساس شواهد و داده‌های عینی قضاوت و سعی می‌کنند هيجاناتشان بر قضاوتشان تأثیر نگذارند. البته، برای این افراد غیرممکن است که به طور کامل عینی‌گرا باشند؛ زیرا ذهنیتشان با دیدگاه‌ها، تجربه‌ها و چشم‌اندازها شکل گرفته است. آگاهی از خطاهای شناختی اولین گام در مسیر عینی‌گرا بودن است.
۴. متفکران نقاد حقیقت‌جو هستند. افراد حقیقت‌جو تمایل ندارند عقایدشان را به دیگران تحمیل کنند. حتی اگر نتیجه‌ٔ استدلال و بحث و گفت‌وگو برخلاف عقایدشان باشد، آن را می‌پذیرند. آنها دیدگاه‌هایشان را مجدداً تحلیل و ارزیابی و در صورت لزوم اصلاح می‌کنند. وقتی تأمل صادقانه نشان می‌دهد که تغییر ضروری است، متفکران نقاد دیدگاه‌هایشان را تغییر می‌دهند.
۵. متفکران نقاد گشوده‌ذهن‌اند. متفکران نقاد دیدگاه‌های گوناگون را درک می‌کنند و دربارهٔ تعصبات احتمالی‌شان واقع‌بین‌اند. اولویت افراد گشوده‌ذهن تشخیص این واقعیت است که به دیگران حق داشتن و حفظ دیدگاه‌های خودشان را می‌دهند. این افراد «پذیرای» نظرات دیگرانند، بدون اینکه آن نظرات را بدون دلیل «بپذیرند».
📙 خانواده‌‌ٔ خردمند: چگونه در خانواده نقادانه بیندیشیم (صص ۸۰-۷۹)
@wikifallacy
♻️ قسمت اول
📝 محمدرضا سلیمی
آلبرت انیشتین، هنری فورد، ماری کوری و زیگموند فروید از جمله متفکران نقادی بودند که دنیای ما را تغییر دادند. سؤال: این افراد چه ویژگی‌هایی داشتند و چگونه می‌اندیشیدند که توانستند جهان بشریت را به طور چشمگیری تغییر دهند؟ آیا به صرف داشتن اطلاعات زیاد می‌توان جهان را تغییر داد؟ آیا صرف متفکر بودن می‌توان زندگی بشر را دگرگون کرد؟
لازم است به این نکته توجه کنیم که تفکر نقادانه صرفاً جمع‌آوری اطلاعات نیست و کسی که حافظه‌ای قوی دارد و از دانش و اطلاعات فراوانی برخوردار است الزاماً متفکر نقاد نیست. متفکر نقاد کسی است که بتواند اطلاعات جمع‌آوری‌شده یا در دسترس را درست تحلیل و ارزیابی کند و به بهترین نتیجه‌ٔ ممکن دست یابد.
متفکران نقاد فراتر از جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات پیش می‌روند تا به بهترین نتیجه‌ٔ ممکن دست یابند. متفکران نقاد مدام دانششان را ارتقا می‌دهند و البته چیزی فراتر از دانش در ذهنشان می‌پرورانند. آنها انعطاف‌پذیرند و با نگاهی خاص به جهان و پدیده‌های آن می‌نگرند. آنها صرفاً مخزن اطلاعات نیستند، بلکه می‌توانند اطلاعات را درست، دقیق و علمی تحلیل و ارزیابی کنند و به خلاقیت دست یابند.
✅ متفکران نقاد ویژگی‌های متعددی دارند. در اینجا به پنج ویژگی این افراد اشاره می‌کنیم و به‌اختصار آنها را شرح می‌دهیم.
۱. متفکران نقاد مشاهده‌گران ماهری‌اند. مشاهدهٔ دقیق یعنی توانایی جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از طریق حواس پنج‌گانه. مشاهدهٔ متفکر نقاد به تبیین دقیق و فهم عمیق از جهان می‌انجامد.
۲. متفکران نقاد کنجکاوند. کنجکاوی و پرسشگری جوهره‌ٔ متفکران نقاد است. کنجکاوی و علاقه‌مند‌بودن به افراد و جهان صفت بارز متفکران نقاد است. این حس کودکانه (کنجکاوی) دائماً با آنها همراه است. به‌تدریج که ما بزرگ‌تر می‌شویم حس کنجکاوی کودکانه در ما کاهش می‌یابد، اما متفکران نقاد این حس را تا آخر عمر حفظ می‌کنند. کنجکاوی سبب می‌شود دانش افراد عمیق‌تر و فهمشان از جهان دقیق‌تر بشود.
۳. متفکران نقاد عینی‌گرا هستند. ذهن‌گرایی یکی از آفت‌های تفکر نقادانه است. ذهن‌گرایان معتقدند که عقاید همه به طور یکسان درست است، اما متفکران نقاد بر اساس شواهد و داده‌های عینی قضاوت و سعی می‌کنند هيجاناتشان بر قضاوتشان تأثیر نگذارند. البته، برای این افراد غیرممکن است که به طور کامل عینی‌گرا باشند؛ زیرا ذهنیتشان با دیدگاه‌ها، تجربه‌ها و چشم‌اندازها شکل گرفته است. آگاهی از خطاهای شناختی اولین گام در مسیر عینی‌گرا بودن است.
۴. متفکران نقاد حقیقت‌جو هستند. افراد حقیقت‌جو تمایل ندارند عقایدشان را به دیگران تحمیل کنند. حتی اگر نتیجه‌ٔ استدلال و بحث و گفت‌وگو برخلاف عقایدشان باشد، آن را می‌پذیرند. آنها دیدگاه‌هایشان را مجدداً تحلیل و ارزیابی و در صورت لزوم اصلاح می‌کنند. وقتی تأمل صادقانه نشان می‌دهد که تغییر ضروری است، متفکران نقاد دیدگاه‌هایشان را تغییر می‌دهند.
۵. متفکران نقاد گشوده‌ذهن‌اند. متفکران نقاد دیدگاه‌های گوناگون را درک می‌کنند و دربارهٔ تعصبات احتمالی‌شان واقع‌بین‌اند. اولویت افراد گشوده‌ذهن تشخیص این واقعیت است که به دیگران حق داشتن و حفظ دیدگاه‌های خودشان را می‌دهند. این افراد «پذیرای» نظرات دیگرانند، بدون اینکه آن نظرات را بدون دلیل «بپذیرند».
📙 خانواده‌‌ٔ خردمند: چگونه در خانواده نقادانه بیندیشیم (صص ۸۰-۷۹)
@wikifallacy
متفکران نقاد چه ویژگی‌هایی دارند و چگونه می‌اندیشند؟
♻️قسمت دوم
📝محمدرضا سلیمی
در این قسمت ۱۰ ویژگی دیگر متفکران نقاد را شرح می‌دهیم.
۶. متفکران نقاد تحلیل‌گرند. تحلیل یکی از کلیدی‌ترین مهارت‌ها در یادگیری تفکر نقادانه است. تحلیل یعنی تعمق درباره اطلاعات ازطریق تفکیک اجزای سازنده آن به منظور ارزیابی و پی بردن به ماهیت آن اجزا. فرد تحلیلگر اجزای تفکر را باهم یا به طور مجزا ازطریق معیارهای فکری ارزیابی و درنهایت نتیجه‌گیری می‌کند. تحلیل با مشاهده و پرسشگری آغاز می‌شود. درواقع، پرسشگری ابزار تحلیل است.
۷. متفکران نقاد از سوگیری‌هایشان آگاهند. تعصب و جانبداری سم تفکر نقادانه است. متفکران نقاد تفکرشان را به چالش می‌کشند تا شواهدی که باورها و تمایلاتشان را شکل می‌دهند بیابند و معین کنند آیا این شواهد معتبرند یا نه.
۸. متفکران نقاد اطلاعات مرتبط را تشخیص می‌دهند. یکی از سخت‌ترین بخش تفکر نقادانه تشخیص مرتبط‌ترین و مهمترین اطلاعات درباره موضوع موردبحث برای بررسی آنهاست. ممکن است اطلاعات باارزش اما کم‌اهمیت باشند. ربط‌داری یکی از معیارهای مهم برای ارزیابی تفکر خودمان و تفکر دیگران است.
۹. متفکران نقاد منطقی استنباط می‌کنند. استنباط یعنی توانایی نتیجه‌گیری از داده‌ها و کشف بروندادها یا نتایج بالقوه. برای مثال، اگر شما بفهمید که کودکتان بی‌حال است، استنباط می‌کنید او «بیمار» است. اگر پی بردید فردی ۱۲۰ کیلو وزن دارد، استنباط می‌کنید که او بیش‌ازحد چاق است. متفکران نقاد بهترین نتیجه بالقوه را از اطلاعات میگیرند و منطقی‌ترین تفسیر را ارائه می‌دهند.
۱۰. متفکران نقاد همدلانه می‌اندیشند. همدلی فکری یعنی اینکه با قوه تخیل خودمان را جای دیگران بگذاریم تا بتوانیم آنها را خوب بفهمیم. البته، همدلی فکری معادل هم‌فکری نیست. درواقع، درک کردن دیگران به معنای پذیرفتن باورهایشان نیست. در تفکر همدلانه باید به طور موقت دیدگاه‌ها و استدلال‌های خودمان را کنار بگذاریم و با دیدگاه‌ها و استدلال‌های دیگران بیندیشیم. باوجوداین، احساساتی بودن درک ما را از واقعیت منحرف می‌کند. اما هدف همدلی فکری این است که صرفاً به داده‌ها و واقعیت‌ها با نگاه سرد و بی‌روح نگاه نکنیم. هر کاری که درباره اطلاعات می‌کنیم به انسان هم ربط دارد. تفکر فقط درباره داده‌ها و واقعیت‌ها نیست؛ درباره انسان هم هست.
۱۱. متفکران نقاد متواضعانه می‌اندیشند. متفکران نقاد خوب آگاهند که درباره همه‌چیز نمی‌دانند. آنها می‌دانند که شناختشان بسیار محدود است. آنها همچنین فراتر از چیزی که می‌دانند ادعا نمی‌کنند. نقطه مقابل تواضع فکری غرور فکری است. افراد مغرور خود را «همه‌چیزدان» می‌دانند و برای حل مشکلاتشان با کسی مشورت نمی‌کنند.
۱۲. متفکران نقاد مشتاقانه وضع موجود را به چالش می‌کشند. تفکر نقادانه یعنی به چالش کشیدن عرف‌های دیرینه که در جامعه نهادینه شده‌اند. متفکران نقاد روال معمول را به چالش می‌کشند؛ اینکه سنتی مرسوم است بدین معنا نیست که باید تا ابد ادامه یابد. متفکران نقاد به‌دنبال پاسخ‌های هوشمندانه و عقلانی برای وضعیت موجود نامطلوب‌اند.
۱۳. متفکران نقاد خویشتن‌نگرند. خویشتن‌نگری یا درون‌کاوی یعنی آگاهی یافتن از احساسات، افکار و عواطف خودمان. متفکران نقاد درباره نحوه زندگی کردن خودشان می‌اندیشند؛ یعنی به درون ذهن خودشان سرک می‌کشند نه به درون زندگی دیگران. درون‌کاوی سبب می‌شود که از نحوه تفکر خودمان و خطاهایمان آگاه شویم. متفکران نقاد بیشتر دربارهٖ خودشان می‌اندیشند و قضاوت می‌کنند نه درباره دیگران. درواقع، متفکران نقاد خویشتن‌نگرند نه خویشاوند‌نگر. آنها دیده به گریبان خود فرو می‌برند و به عیب دیگران نمی‌نگرند. هدف تفکر نقادانه هم همین است که خویشتن‌نگر باشیم و درون خودمان را بکاویم. نظامی گنجوی در این زمینه می‌گوید:
عیب کسان منگر و احسان خویش/دیده فرو کن به گریبان خویش
۱۴. متفکران نقاد سیستمی می‌اندیشند. به مجموعه‌ای از اجزای مرتبط‌به‌هم که برای دستیابی به هدفی مشترک در تعامل‌اند سیستم می‌گویند. تفکر سیستمی مستلزم شناخت اجزای سیستم، ارتباط آن اجزا باهم و هدف یا کارکرد سیستم است. متفکران نقاد سیستمی می‌اندیشند؛ یعنی می‌توانند اجزای یک مجموعه را از هم تشخیص دهند و کارکرد هر کدام را جداگانه یا باهم بررسی و بین آن اجزا ارتباط برقرار کنند. (در فصل پنجم تفکر سیستمی را به‌تفصیل شرح خواهیم داد.)
۱۵. متفکران نقاد خودتنظیم‌گرند. خودتنظیمگری یعنی مراقبت از مراحل تفکر خود به‌منظور آگاهی یافتن از رویدادهای ذهنی و تصحیح و تنظیم آنهاست. خودتنظیمگری مستلزم جدا کردن مفروضات و عقاید خودمان از مفروضات و عقاید دیگران است. مولوی درباره خودتنظیمگری می‌گوید:
ساعتی میزان آنی ساعتی موزون این/بعد از این میزان خود شو تا شوی موزون خویش
📙خانواده خردمند: چگونه در خانواده نقادانه بیندیشیم
@wikifallacy
♻️قسمت دوم
📝محمدرضا سلیمی
در این قسمت ۱۰ ویژگی دیگر متفکران نقاد را شرح می‌دهیم.
۶. متفکران نقاد تحلیل‌گرند. تحلیل یکی از کلیدی‌ترین مهارت‌ها در یادگیری تفکر نقادانه است. تحلیل یعنی تعمق درباره اطلاعات ازطریق تفکیک اجزای سازنده آن به منظور ارزیابی و پی بردن به ماهیت آن اجزا. فرد تحلیلگر اجزای تفکر را باهم یا به طور مجزا ازطریق معیارهای فکری ارزیابی و درنهایت نتیجه‌گیری می‌کند. تحلیل با مشاهده و پرسشگری آغاز می‌شود. درواقع، پرسشگری ابزار تحلیل است.
۷. متفکران نقاد از سوگیری‌هایشان آگاهند. تعصب و جانبداری سم تفکر نقادانه است. متفکران نقاد تفکرشان را به چالش می‌کشند تا شواهدی که باورها و تمایلاتشان را شکل می‌دهند بیابند و معین کنند آیا این شواهد معتبرند یا نه.
۸. متفکران نقاد اطلاعات مرتبط را تشخیص می‌دهند. یکی از سخت‌ترین بخش تفکر نقادانه تشخیص مرتبط‌ترین و مهمترین اطلاعات درباره موضوع موردبحث برای بررسی آنهاست. ممکن است اطلاعات باارزش اما کم‌اهمیت باشند. ربط‌داری یکی از معیارهای مهم برای ارزیابی تفکر خودمان و تفکر دیگران است.
۹. متفکران نقاد منطقی استنباط می‌کنند. استنباط یعنی توانایی نتیجه‌گیری از داده‌ها و کشف بروندادها یا نتایج بالقوه. برای مثال، اگر شما بفهمید که کودکتان بی‌حال است، استنباط می‌کنید او «بیمار» است. اگر پی بردید فردی ۱۲۰ کیلو وزن دارد، استنباط می‌کنید که او بیش‌ازحد چاق است. متفکران نقاد بهترین نتیجه بالقوه را از اطلاعات میگیرند و منطقی‌ترین تفسیر را ارائه می‌دهند.
۱۰. متفکران نقاد همدلانه می‌اندیشند. همدلی فکری یعنی اینکه با قوه تخیل خودمان را جای دیگران بگذاریم تا بتوانیم آنها را خوب بفهمیم. البته، همدلی فکری معادل هم‌فکری نیست. درواقع، درک کردن دیگران به معنای پذیرفتن باورهایشان نیست. در تفکر همدلانه باید به طور موقت دیدگاه‌ها و استدلال‌های خودمان را کنار بگذاریم و با دیدگاه‌ها و استدلال‌های دیگران بیندیشیم. باوجوداین، احساساتی بودن درک ما را از واقعیت منحرف می‌کند. اما هدف همدلی فکری این است که صرفاً به داده‌ها و واقعیت‌ها با نگاه سرد و بی‌روح نگاه نکنیم. هر کاری که درباره اطلاعات می‌کنیم به انسان هم ربط دارد. تفکر فقط درباره داده‌ها و واقعیت‌ها نیست؛ درباره انسان هم هست.
۱۱. متفکران نقاد متواضعانه می‌اندیشند. متفکران نقاد خوب آگاهند که درباره همه‌چیز نمی‌دانند. آنها می‌دانند که شناختشان بسیار محدود است. آنها همچنین فراتر از چیزی که می‌دانند ادعا نمی‌کنند. نقطه مقابل تواضع فکری غرور فکری است. افراد مغرور خود را «همه‌چیزدان» می‌دانند و برای حل مشکلاتشان با کسی مشورت نمی‌کنند.
۱۲. متفکران نقاد مشتاقانه وضع موجود را به چالش می‌کشند. تفکر نقادانه یعنی به چالش کشیدن عرف‌های دیرینه که در جامعه نهادینه شده‌اند. متفکران نقاد روال معمول را به چالش می‌کشند؛ اینکه سنتی مرسوم است بدین معنا نیست که باید تا ابد ادامه یابد. متفکران نقاد به‌دنبال پاسخ‌های هوشمندانه و عقلانی برای وضعیت موجود نامطلوب‌اند.
۱۳. متفکران نقاد خویشتن‌نگرند. خویشتن‌نگری یا درون‌کاوی یعنی آگاهی یافتن از احساسات، افکار و عواطف خودمان. متفکران نقاد درباره نحوه زندگی کردن خودشان می‌اندیشند؛ یعنی به درون ذهن خودشان سرک می‌کشند نه به درون زندگی دیگران. درون‌کاوی سبب می‌شود که از نحوه تفکر خودمان و خطاهایمان آگاه شویم. متفکران نقاد بیشتر دربارهٖ خودشان می‌اندیشند و قضاوت می‌کنند نه درباره دیگران. درواقع، متفکران نقاد خویشتن‌نگرند نه خویشاوند‌نگر. آنها دیده به گریبان خود فرو می‌برند و به عیب دیگران نمی‌نگرند. هدف تفکر نقادانه هم همین است که خویشتن‌نگر باشیم و درون خودمان را بکاویم. نظامی گنجوی در این زمینه می‌گوید:
عیب کسان منگر و احسان خویش/دیده فرو کن به گریبان خویش
۱۴. متفکران نقاد سیستمی می‌اندیشند. به مجموعه‌ای از اجزای مرتبط‌به‌هم که برای دستیابی به هدفی مشترک در تعامل‌اند سیستم می‌گویند. تفکر سیستمی مستلزم شناخت اجزای سیستم، ارتباط آن اجزا باهم و هدف یا کارکرد سیستم است. متفکران نقاد سیستمی می‌اندیشند؛ یعنی می‌توانند اجزای یک مجموعه را از هم تشخیص دهند و کارکرد هر کدام را جداگانه یا باهم بررسی و بین آن اجزا ارتباط برقرار کنند. (در فصل پنجم تفکر سیستمی را به‌تفصیل شرح خواهیم داد.)
۱۵. متفکران نقاد خودتنظیم‌گرند. خودتنظیمگری یعنی مراقبت از مراحل تفکر خود به‌منظور آگاهی یافتن از رویدادهای ذهنی و تصحیح و تنظیم آنهاست. خودتنظیمگری مستلزم جدا کردن مفروضات و عقاید خودمان از مفروضات و عقاید دیگران است. مولوی درباره خودتنظیمگری می‌گوید:
ساعتی میزان آنی ساعتی موزون این/بعد از این میزان خود شو تا شوی موزون خویش
📙خانواده خردمند: چگونه در خانواده نقادانه بیندیشیم
@wikifallacy
متفکران نقاد چه ویژگی‌هایی دارند و چگونه می‌اندیشیدند؟
♻️ قسمت سوم
📝 محمدرضا سلیمی
✅ در این قسمت ۵ ویژگی دیگر متفکران نقاد را شرح می‌دهیم.
۱۶. متفکرانه نقاد خطاهایشان را می‌پذیرند. متفکران نقاد بر این باورند که افراد شرکت‌کننده در بحث و گفت‌وگو باید مشتاقانه خطاهایشان را بپذیرند. آنها فکر نمی‌کنند که باورها و دیدگاه‌هایشان قابل دفاع‌ترین باورها و دیدگاه‌هاست. آنها معتقدند که هیچ‌کس کامل نیست و نباید خودش را در بند دیدگاه‌هایش اسیر کند.
۱۷. متفکرانه نقاد شفاف می‌اندیشند. شفاف اندیشیدن مهمترین گام در تفکر نقادانه است. شفاف اندیشیدن یعنی تفکرمان را بدون ابهام، ایهام، کلی‌گویی، کنایه، طعنه و زبان عاطفی بیان کنیم. متفکران نقاد طوری تفکرشان را بیان می‌کنند که احتمال سوء‌ارتباط، سوء‌برداشت یا سوء‌تفاهم وجود نداشته باشد. نقطه‌ی مقابل شفاف اندیشیدن ابهام، کلی‌گویی، کنایه و طعنه‌زدن است.
۱۸. متفکران نقاد شهامت فکری دارند. شهامت فکری یعنی آگاهی از دیدگاه‌ها و باورهای مخالف و تمایل به مواجه شدن با آنها. متفکران نقاد از مواجه شدن با دیدگاه‌هایی که به آنها عواطف منفی قوی دارند واهمه‌ای ندارند. از سوی دیگر این شهامت را دارند که باورهایشان را به چالش بکشند و اصلاح کنند.
۱۹. متفکران نقاد شک معقول دارند. شک معقول نقطه‌ی مقابل زودباوری است. افراد زودباور به دیگران زود اعتماد می‌کنند و سخن دیگران را بی‌درنگ و بدون تأمل می‌پذیرند. افرادی که شک معقول دارند هر باوری را زود نمی‌پذیرند، مگر اینکه ادله‌ی موجهی را برای پذیرفتن آن در اختیار داشته باشند. این افراد مستدل می‌اندیشند؛ یعنی به دنبال دلایل و شواهدی برای تایید ادعاهای خود و دیگران هستند. آنها بدون شواهد منطقی باوری را نمی‌پذیرند. درواقع، آنها زودباور نیستند.
۲۰. متفکران نقاد استقلال فکری دارند. متفکران نقاد به‌طور مستقل می‌اندیشند. آنها برده‌ی فکری دیگران نیستند؛ یعنی از سیاستمداران، سلبریتی‌ها و سخنوران کورکورانه اطاعت نمی‌کنند و کنترل ارزش‌ها و باورهایشان را به دست خودشان می‌سپارند. البته، استقلال فکری بدین معنا نیست که با کسی مشورت نکنیم یا توصیه‌ای را نپذیریم. حتی مشورت کردن هم از استقلال فکری نشئت می‌گیرد؛ یعنی فرد خودش تصمیم می‌گیرد با چه کسی، چگونه و چه سوال‌هایی را مطرح کند. نقطه‌ی مقابل استقلال فکری دنباله‌روی فکری است.
📙 خانواده خردمند: چگونه در خانواده نقادانه بیندیشیم
@wikifallacy
♻️ قسمت سوم
📝 محمدرضا سلیمی
✅ در این قسمت ۵ ویژگی دیگر متفکران نقاد را شرح می‌دهیم.
۱۶. متفکرانه نقاد خطاهایشان را می‌پذیرند. متفکران نقاد بر این باورند که افراد شرکت‌کننده در بحث و گفت‌وگو باید مشتاقانه خطاهایشان را بپذیرند. آنها فکر نمی‌کنند که باورها و دیدگاه‌هایشان قابل دفاع‌ترین باورها و دیدگاه‌هاست. آنها معتقدند که هیچ‌کس کامل نیست و نباید خودش را در بند دیدگاه‌هایش اسیر کند.
۱۷. متفکرانه نقاد شفاف می‌اندیشند. شفاف اندیشیدن مهمترین گام در تفکر نقادانه است. شفاف اندیشیدن یعنی تفکرمان را بدون ابهام، ایهام، کلی‌گویی، کنایه، طعنه و زبان عاطفی بیان کنیم. متفکران نقاد طوری تفکرشان را بیان می‌کنند که احتمال سوء‌ارتباط، سوء‌برداشت یا سوء‌تفاهم وجود نداشته باشد. نقطه‌ی مقابل شفاف اندیشیدن ابهام، کلی‌گویی، کنایه و طعنه‌زدن است.
۱۸. متفکران نقاد شهامت فکری دارند. شهامت فکری یعنی آگاهی از دیدگاه‌ها و باورهای مخالف و تمایل به مواجه شدن با آنها. متفکران نقاد از مواجه شدن با دیدگاه‌هایی که به آنها عواطف منفی قوی دارند واهمه‌ای ندارند. از سوی دیگر این شهامت را دارند که باورهایشان را به چالش بکشند و اصلاح کنند.
۱۹. متفکران نقاد شک معقول دارند. شک معقول نقطه‌ی مقابل زودباوری است. افراد زودباور به دیگران زود اعتماد می‌کنند و سخن دیگران را بی‌درنگ و بدون تأمل می‌پذیرند. افرادی که شک معقول دارند هر باوری را زود نمی‌پذیرند، مگر اینکه ادله‌ی موجهی را برای پذیرفتن آن در اختیار داشته باشند. این افراد مستدل می‌اندیشند؛ یعنی به دنبال دلایل و شواهدی برای تایید ادعاهای خود و دیگران هستند. آنها بدون شواهد منطقی باوری را نمی‌پذیرند. درواقع، آنها زودباور نیستند.
۲۰. متفکران نقاد استقلال فکری دارند. متفکران نقاد به‌طور مستقل می‌اندیشند. آنها برده‌ی فکری دیگران نیستند؛ یعنی از سیاستمداران، سلبریتی‌ها و سخنوران کورکورانه اطاعت نمی‌کنند و کنترل ارزش‌ها و باورهایشان را به دست خودشان می‌سپارند. البته، استقلال فکری بدین معنا نیست که با کسی مشورت نکنیم یا توصیه‌ای را نپذیریم. حتی مشورت کردن هم از استقلال فکری نشئت می‌گیرد؛ یعنی فرد خودش تصمیم می‌گیرد با چه کسی، چگونه و چه سوال‌هایی را مطرح کند. نقطه‌ی مقابل استقلال فکری دنباله‌روی فکری است.
📙 خانواده خردمند: چگونه در خانواده نقادانه بیندیشیم
@wikifallacy
متفکران نقاد چه ویژگی‌هایی دارند و چگونه می‌اندیشند؟
♻️ قسمت چهارم (قسمت آخر)
📝 محمدرضا سلیمی
✅ در این قسمت ۵ ویژگی دیگر متفکران نقاد را شرح می‌دهیم.
۲۱. متفکران نقاد نزاکت فکری دارند. نزاکت فکری یعنی احترام گذاشتن به دیگران و توانایشان در استدلال کردن. نزاکت فکری به معنی مؤدب بودن نیست. نزاکت فکری یعنی تعهد به جدی گرفتن دیگران در مقام متفکر و احترام گذاشتن به نظرات و دیدگاه‌هایشان، نه مرعوب کردن آنها. نقطه‌ی مقابل نزاکت فکری بی‌نزاکتی فکری است. بی‌نزاکتی فکری یعنی به نظر و دیدگاه‌های دیگران حمله کنیم.
۲۲. متفکران نقاد پشتکار فکری دارند. پشتکار فکری یعنی عمل کردن به بینش‌های ارزشمندی که به دست آورده‌ایم. پشتکار فکری مستلزم به چالش کشیدن پرسش‌ها، ابهام‌ها و دشواری‌هاست. متفکران نقاد برای حل مشکلاتشان انرژی و وقت صرف می‌کنند. نقطه‌ی مقابل پشتکار فکری تنبلی فکری است. افرادی که تنبلی فکری دارند مشکلات را جدی نمی‌گیرند و آنها را سرسری حل می‌کنند؛ حتی اگر شواهدی علیه باورهایشان باشند، آنها را نادیده میگیرند یا ناچیز می‌شمرند.
۲۳. متفکران نقاد خلاق‌اند. جنبه‌ی خلاقانه‌ی تفکر نقادانه این است که به تفکرمان سروسامان بدهیم و به آن ساختار تازه‌ای ببخشیم. متفکران نقاد می‌توانند با تأمل به افکارشان نظم بدهند. خلاقیت و تفکر نقادانه با هم عجین‌اند. کیفیت بخشیدن به تفکر نوعی خلاقیت است. زمانی که نقد می‌کنیم، درواقع، خلق می‌کنیم و وقتی خلق می‌کنیم، نقد هم می‌کنیم.
۲۴. متفکران نقاد خوب گوش می‌کنند. متفکران نقاد افراد خوش‌صحبتِ منفعل نیستند؛ آنها به آنچه دیگران می‌گویند به‌دقت گوش می‌دهند و نکته‌های مهم را جذب می‌کنند. متفکران نقاد سازنده و نقادانه سؤال می‌کنند. درواقع، پرسیدن سؤال‌های به‌جا در حین گوش دادن مهمترین ویژگی متفکران نقاد است. همچنین، برای فهم سخنان دیگران سکوت می‌کنند؛ هم سکوت فیزیکی، هم سکوت فکری. سکوت فیزیکی یعنی وسط حرف دیگران نمی‌پرند و سکوت فکری یعنی روی سخن طرف مقابل تمرکز می‌کنند.
۲۵. متفکران نقاد ذهن‌آگاهند. ذهن‌آگاهی یعنی حضور در لحظه. بسیاری از ما وقت خودمان را صرف فکر کردن درباره‌ی گذشته و آینده می‌کنیم و از زمان حال غافليم. ممکن است آرزو کنیم که ای کاش زندگی‌مان جور دیگری بود، یا ممکن است رفتار دیگران ما را در فکر فرو ببرد. متفکران نقاد از زمان حال آگاهند و تمرکزشان بر اتفاقات «حال» است نه بر رویدادهای «گذشته» و «آینده».
📙خانواده‌ی خردمند: چگونه در خانواده نقادانه بیندیشیم
@wikifallacy
♻️ قسمت چهارم (قسمت آخر)
📝 محمدرضا سلیمی
✅ در این قسمت ۵ ویژگی دیگر متفکران نقاد را شرح می‌دهیم.
۲۱. متفکران نقاد نزاکت فکری دارند. نزاکت فکری یعنی احترام گذاشتن به دیگران و توانایشان در استدلال کردن. نزاکت فکری به معنی مؤدب بودن نیست. نزاکت فکری یعنی تعهد به جدی گرفتن دیگران در مقام متفکر و احترام گذاشتن به نظرات و دیدگاه‌هایشان، نه مرعوب کردن آنها. نقطه‌ی مقابل نزاکت فکری بی‌نزاکتی فکری است. بی‌نزاکتی فکری یعنی به نظر و دیدگاه‌های دیگران حمله کنیم.
۲۲. متفکران نقاد پشتکار فکری دارند. پشتکار فکری یعنی عمل کردن به بینش‌های ارزشمندی که به دست آورده‌ایم. پشتکار فکری مستلزم به چالش کشیدن پرسش‌ها، ابهام‌ها و دشواری‌هاست. متفکران نقاد برای حل مشکلاتشان انرژی و وقت صرف می‌کنند. نقطه‌ی مقابل پشتکار فکری تنبلی فکری است. افرادی که تنبلی فکری دارند مشکلات را جدی نمی‌گیرند و آنها را سرسری حل می‌کنند؛ حتی اگر شواهدی علیه باورهایشان باشند، آنها را نادیده میگیرند یا ناچیز می‌شمرند.
۲۳. متفکران نقاد خلاق‌اند. جنبه‌ی خلاقانه‌ی تفکر نقادانه این است که به تفکرمان سروسامان بدهیم و به آن ساختار تازه‌ای ببخشیم. متفکران نقاد می‌توانند با تأمل به افکارشان نظم بدهند. خلاقیت و تفکر نقادانه با هم عجین‌اند. کیفیت بخشیدن به تفکر نوعی خلاقیت است. زمانی که نقد می‌کنیم، درواقع، خلق می‌کنیم و وقتی خلق می‌کنیم، نقد هم می‌کنیم.
۲۴. متفکران نقاد خوب گوش می‌کنند. متفکران نقاد افراد خوش‌صحبتِ منفعل نیستند؛ آنها به آنچه دیگران می‌گویند به‌دقت گوش می‌دهند و نکته‌های مهم را جذب می‌کنند. متفکران نقاد سازنده و نقادانه سؤال می‌کنند. درواقع، پرسیدن سؤال‌های به‌جا در حین گوش دادن مهمترین ویژگی متفکران نقاد است. همچنین، برای فهم سخنان دیگران سکوت می‌کنند؛ هم سکوت فیزیکی، هم سکوت فکری. سکوت فیزیکی یعنی وسط حرف دیگران نمی‌پرند و سکوت فکری یعنی روی سخن طرف مقابل تمرکز می‌کنند.
۲۵. متفکران نقاد ذهن‌آگاهند. ذهن‌آگاهی یعنی حضور در لحظه. بسیاری از ما وقت خودمان را صرف فکر کردن درباره‌ی گذشته و آینده می‌کنیم و از زمان حال غافليم. ممکن است آرزو کنیم که ای کاش زندگی‌مان جور دیگری بود، یا ممکن است رفتار دیگران ما را در فکر فرو ببرد. متفکران نقاد از زمان حال آگاهند و تمرکزشان بر اتفاقات «حال» است نه بر رویدادهای «گذشته» و «آینده».
📙خانواده‌ی خردمند: چگونه در خانواده نقادانه بیندیشیم
@wikifallacy
Audio
جلسه سی و نهم آشنایی با خطاهای شناختی
ارائه دهنده: عبدالرضا معروف
۱۲ آذرماه ۱۴۰۳
در این جلسه می‌شنویم:
• مرور مبحث قبلی (لذت آنی)
• خطای لنگر انداختن (anchoring bias )
@baaghehamsafaran
ارائه دهنده: عبدالرضا معروف
۱۲ آذرماه ۱۴۰۳
در این جلسه می‌شنویم:
• مرور مبحث قبلی (لذت آنی)
• خطای لنگر انداختن (anchoring bias )
@baaghehamsafaran
تفاوت ادعا و باور
Claims vs. Beliefs
ترجمه و بازنویسی: محمدرضا سلیمی
۱. باورها به اثبات نیاز ندارند، درحالیکه ادعاها به اثبات نیاز دارند. برای مثال، اگر کسی بگوید «من باور دارم که جن وجود دارد»، درواقع دارد باور خودش را بیان می‌کند و نیازی به ارائه‌ی شواهد نیست. اما اگر تلاش کند ما را متقاعد کند که جن وجود دارد باید دلیل بیاورد.
۲. باور دانش نیست، اما ادعا دانش است. وقتی ما به چیزی ایمان داریم، این بدین معنی است که ما آن را بدون شواهد قطعی جایی شنیده‌ایم. درواقع، باورها دانش ما را افزایش نمی‌دهند، زیرا هیچ تضمینی برای صحت آنها وجود ندارد. اما ادعاها از شواهد قطعی نشئت میگیرند و دانش ما را افزایش می‌دهند.
۳. هیچ‌کس مالکیت باورها را بر عهده نمی‌گیرد، درحالیکه ادعاها مالک دارند. به بیان دیگر، هیچ‌کس مسئولیت باورهایش را نمی‌پذیرد، اما افراد در برابر ادعاهایشان مسئولیت‌پذیرند. باورها از منابع ناشناس نشئت میگیرند. معمولاً ما باورها را بدون اینکه بدانیم چه کسی گفته می‌پذیریم. برای مثال، ما باور داریم که خوردن هویج باعث تقویت قوه‌ی بینایی می‌شود، درحالیکه نمی‌دانیم مالک این باور کیست. اما ادعاها از منابع خاصی نشئت میگیرند و افراد مسئولیت ادعاهایشان را بر عهده میگیرند.
✅ متفکران نقاد باید تفاوت بین باورها و ادعاها را بدانند تا بتوانند به باورهایی که می‌توانند در آینده به عنوان واقعیت پذیرفته شوند بیشتر اهمیت بدهند و صحت و سقم آنها را بررسی کنند.
📄منبع:
https://learnfromblogs.com/differences-between-claims-and-beliefs
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
Claims vs. Beliefs
ترجمه و بازنویسی: محمدرضا سلیمی
۱. باورها به اثبات نیاز ندارند، درحالیکه ادعاها به اثبات نیاز دارند. برای مثال، اگر کسی بگوید «من باور دارم که جن وجود دارد»، درواقع دارد باور خودش را بیان می‌کند و نیازی به ارائه‌ی شواهد نیست. اما اگر تلاش کند ما را متقاعد کند که جن وجود دارد باید دلیل بیاورد.
۲. باور دانش نیست، اما ادعا دانش است. وقتی ما به چیزی ایمان داریم، این بدین معنی است که ما آن را بدون شواهد قطعی جایی شنیده‌ایم. درواقع، باورها دانش ما را افزایش نمی‌دهند، زیرا هیچ تضمینی برای صحت آنها وجود ندارد. اما ادعاها از شواهد قطعی نشئت میگیرند و دانش ما را افزایش می‌دهند.
۳. هیچ‌کس مالکیت باورها را بر عهده نمی‌گیرد، درحالیکه ادعاها مالک دارند. به بیان دیگر، هیچ‌کس مسئولیت باورهایش را نمی‌پذیرد، اما افراد در برابر ادعاهایشان مسئولیت‌پذیرند. باورها از منابع ناشناس نشئت میگیرند. معمولاً ما باورها را بدون اینکه بدانیم چه کسی گفته می‌پذیریم. برای مثال، ما باور داریم که خوردن هویج باعث تقویت قوه‌ی بینایی می‌شود، درحالیکه نمی‌دانیم مالک این باور کیست. اما ادعاها از منابع خاصی نشئت میگیرند و افراد مسئولیت ادعاهایشان را بر عهده میگیرند.
✅ متفکران نقاد باید تفاوت بین باورها و ادعاها را بدانند تا بتوانند به باورهایی که می‌توانند در آینده به عنوان واقعیت پذیرفته شوند بیشتر اهمیت بدهند و صحت و سقم آنها را بررسی کنند.
📄منبع:
https://learnfromblogs.com/differences-between-claims-and-beliefs
آموزش تفکر نقادانه
https://www.tg-me.com/wikifallacy
Learnfromblogs
Claims vs. Beliefs: Understanding the Difference
- Scrutinize the differences between claims and beliefs. Understand how assertions and convictions shape perspectives and influence decision-making.1. BELIEFS DO NOT NEED PROOF WHILE CLAIMS DO. Let us take an example. If you say that you believe in paranormal…