ویژه‌نامهٔ هشت مارس مجلهٔ زنان امروز


مجموعهٔ پیش‌رو، به‌منظور گسترش گفت‏وگوهای فمینیستی، فارغ از فضاهای «دوقطبی‌شدۀ» رايج تهیه شده تا در حد امکان به فهم دغدغه‌های يكديگر و همدلی‌های بيشتر دامن بزند. چراكه بدون همدلی، هم‌قدمی و همبستگی امكان‌پذير نيست و بدون همبستگی، ايجاد تغيير به نفع زنان ناممكن می‌شود.
مقالات چندصدایی‌اند؛ برخی دو نویسنده دارند که از منظرهای مختلف به موضوع پرداخته‌اند و برخی ماحصل گفت‌وگو دربارهٔ تجربیات زیستهٔ زنان و مردان در پساژینا است. اين گفت‏وگوها با اين اميد در كنار هم قرار گرفته‌اند كه در آينده، ديگر گروه‌های خُردِ زنان بتوانند در سطحي وسيع‌تر، به چنين گفت‏وگوهایی دامن بزنند تا بتوان از دل آن به قسمی از «همبستگی» در ميان كنش‌گران زن با ديدگاه‌های گوناگون دست يافت.
لینک دانلود رایگان این مجموعه مقاله:

zananemrooz.com/article/همبستگی،-ضرورتی-در-تعلیق/

@zanan_emrooz

📁 ویژه‌نامهٔ هشت مارس

همبستگی، ضرورتی در تعلیق
پرسش‌هایی برای گفت‌وگوی جمعی

در بهمن ماه ۱۴۰۳ میزگردی به گردانندگی فاطمه علمدار و با حضور مهدی سلیمانیه، حسام سلامت و ایمان واقفی در مجله زنان برگزار شد که در آن هر یک از افراد موقعیت‎هایی را از تجربه زیسته‎شان بیرون کشیدند و سعی کردند به فهم عمیق‎تری از تجربیات جنسیتی در دنیای پساژینا نزدیک شوند.

🎧نسخهٔ شنیداری این میزگرد را می‌توانید در پادکست هشت (پادکست مجله زنان امروز) در کست باکس و تمامی پادگیرها بشنوید.
https://castbox.fm/vd/785811016


🔗 لینک حمایت از پادکست:

store.zananemrooz.com/محصول/کمک-مالی/

زیبا میرحسینی پژوهشگری مستقل است که در‌زمینۀ انسان‌شناسی حقوقی تخصص دارد و ساکن بریتانیاست. او نویسندۀ کتاب‌های ازدواج در دست دادرسی (۱۹۹۳) و اسلام و جنسیت (۱۹۹۹) است. در سال ۲۰۲۲ کتاب سوم زیبا میرحسینی با عنوان سفرهایی به‌سوی برابری جنسیتی در اسلام منتشر شد. او در این کتاب به این پرسش‌ها می‌پردازد: اگر عدالت ارزش ذاتی در اسلام است، چرا در سنت حقوقی اسلام با زنان به‌مثابۀ شهروند درجۀ دو رفتار می‌شود؟ و امروز که در مفاهیم معاصرِ عدالتْ برابری به‌منزلۀ اصلی اساسی تثبیت شده است، آیا می‌توان از دل سنت اسلامی برای برابری زن و مرد استدلال آورد؟ کتاب این پرسش‌ها را در گفت‌وگوهایی با شش اصلاح‌طلب مسلمان — عبداللهی النعیم، آمنه ودود، اسماء المرابط، خالد ابوالفضل، محسن کدیور و صدیقه وسمقی — برمی‌رسد. متنی که در ادامه می‌آید گزیده‌ای از فصل سوم این کتاب است که در آن زیبا میرحسینی با آمنه ودود، قرآن‌پژوه و فمینیست امریکایی، گفت‌وگو می‌کند.

این متن را در سایت «زنان امروز» بخوانید:

zananemrooz.com/article/از-سلفیگری-تا-برابریخواهی/

در طول دهه‌ها مبارزه، هنر به یکی از ابزارهای قدرتمند هنرمندان فلسطینی برای روایت رنج‌ها و مقاومت‌هایشان تبدیل شده ‌است. نویسنده در این نوشتار، با نگاهی به وقایع تاریخی و بستر تحولات فلسطین، و با نام بردن از برخی زنان هنرمند هر دوره، به معرفی چهار هنرمند زن فلسطینی پرداخته‌ است که در سه نسل مختلف، هر‌یک در تلاش برای روایت آنچه بر مردم فلسطین گذشته نقشی مهم ایفا کرده‌اند.

این مطلب را در سایت «زنان امروز» بخوانید:

zananemrooz.com/article/ابزار-مقاومت-در-تاریکترین-لحظات-زنان/

بخش اجتماعی شماره ۵۲، چهار مقاله دارد که سه تای آنها به نقد روابط عاشقانه و تاثیر ساختارهای اجتماعی بر این روابط می‌پردازد. مقاله چهارم و آخر تلاش می‌کند به این سوال پاسخ دهد که چگونه در شهر تهران پرسه‌های فمینیستی بزنیم؟

مائده صدیقی در مقاله‌ای با عنوان «من، تو نخواهم شد: نگاهی به الگوهای استعماری در عشق رمانتیک» به تاثیر پنهان ساختارهای اجتماعی و فرهنگی بر روابط عاشقانه می‌پردازد. آنچه در ابتدا تجربه‌ای شیرین و پرشور از عشق به نظر می‌رسد، می‌تواند به سوالات و تردیدهایی درباره هویت فردی، قدرت و نابرابری‌ها منجر شود. مائده تلاش می‌کند با کمک نظریات ماریا لوگونز نشان دهد عشق می‌تواند در قالبی مشابه استعمار، به طور تدریجی فرد را از خودش جدا کند و او را به ابژه‌ای برای تحقق ایگوی دیگری تبدیل کند.

«مشکل عشق: تاملی درباره نسبت عشق و مردسالاری» مقاله‌ای به قلم رها نبوتی است که تلاش می‌کند عشق را از دریچة فمینیستی نقد کند. او نشان می‌دهد عشق از ساختارهای سلطه جدا نیست، بلکه عشق، میل و سلطه در هم تنیده‌اند. رها با اشاره به نظریات بل هوکس و آدری لرد، از ضرورت بارتعریف عشق می‌نویسد: مفهوم «اروس»، امکانی برای بازتعریف عشق به‌مثابه نیرویی رهایی‌بخش و جمعی پیشنهاد می‌دهد. این نگاه به عشق، آن را از تقلیل‌ به رابطة دگرجنس‌گرایانه‌ی سلطه‌محور رها کرده و مرز آن را با دوستی کم‌رنگ می‌کند.

فردوس شیخ‌الاسلام در «نامه به معشوقی که هرگز زاده نشد» از رابطه‌ای پر ابهام همراه با درگیری‌های درونی می‌نویسد و نشان می‌دهد چطور مسائل اجتماعی بر تجربة عشق اثرگذارند: «سالیان طولانی مطمئن بودم قدرت عشق ورزیدن ندارم. از مشاور خانواده و تراپیست گرفته تا دوستان و نزدیکان مرا سرزنش می‌کردند که تقصیر خودم است. تراپیستم می‌گفت تو مردها را اخته می‌کنی، نمی‌گذاری نزد تو قدرت و حمایتی را که می‌خواهند تجربه کنند داشته باشند. نه تو به‌قدر کافی زن هستی و نه می‌گذاری آنها مرد باشند..».

در نهایت «تهران به روایت زنان: چگونه در شهر تهران پرسه‌های فمینیستی بزنیم؟» گزارشی است به قلم سوگل دانایی و محمدکریم آسایش که در آن تلاش کردند فضاهایی که در شهر تهران به نوعی با رخدادهای مرتبط با زنان پیوند داشته‌اند و در حافظة جمعی ثبت شدند را با کمک نظرسنجی از زنان فعال در حوزه‌های مختلف و از نسل‌های متفاوت ثبت کنند. آنها در این گزارش به ده مکان اشاره می‌کنند؛ از گراند هتل و پارک دانشجو تا کتابخانه صدیقه دولت‌آبادی و قهوه‌خانه عموحسن.

لینک خرید این شماره:

store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره

در بخش تاریخ شماره ۵۲ مجله زنان امروز، از آنجا که ارتباط بین زن و مرد یکی از عرصه‌های مورد مناقشه و پرچالش تاریخ معاصر ایران بوده است، تلاش کرده‌ایم به سهم خود، به بخشی از این صورت مسألهٔ بازِ تاریخی‌مان بپردازیم. اینکه تغییرات اجتماعی در تاریخ معاصر چگونه باعث تغییر روابط زن و مرد و زناشویی ایرانی شده است؛ تغییری که هنوز نیز ادامه دارد. در این مسیر، برخی از محورهای رابطه زن و مرد را از منظر تغییرات فضای شهری، ادبیات، مجادلات روزنامه‌ای و نامه‌ها بازیابی کردیم.

در بخش تاریخ این شماره می‌خوانیم:

▪️مقالهٔ «فلانورهای ایرانی، عشق و لاله‌زار» نوشتهٔ مریم رضایی، تغییرات نوظهور فضای شهری و حضور زنان و مردانی که برای پرسه‌زنی در شهر از خانه بیرون می‌آمدند را در سال‌های پسامشروطه بررسی کرده است. در این مقاله، فضای لاله‌زار به‌عنوان اولین خیابان مدرن شهری، شیوه‌های تازه پرسه‌زنی سوژه‌های شهری و تولید امکان‌های نو در فضای شهر از یک طرف و مقابله‌های پلیسی با حضور زنان در خیابان و تلاش پلیس شهری در بیرون راندن زنان از فضای عمومی و اشغال مردانهٔ آن با کنترل فضا و زمان، از طرف دیگر، از منظر روایت‌های تاریخی، روزنامه‌ها و اولین رمان‌های عاشقانه‌ی شهری بررسی شده است.

▪️«از تادیب نسوان تا معایب رجال: نگاهی به توصیه‌های اخلاق زناشویی در اواخر عصر قاجار» نوشتهٔ مریم دژم‌خوی به مقابلهٔ دو الگوی اخلاق زناشویی در تاریخ معاصر ایران پرداخته است. در این مقاله می‌خوانید که چطور روایت تادیب النسوان‌ها در پی تغییرات اجتماعی نوظهور پیش از مشروطه، با نقد معایب‌الرجال‌ها مواجه شدند و برای اولین‌بار صدای زنان، حوزهٔ اخلاق زناشویی مردسالار در ایران را به چالش کشید؛ چالشی که به‌مرور تمامی عرصه‌های زناشویی زن و مرد ایرانی را با صورت مسأله‌های تازه‌ای روبرو کرد و به دنبال آن باعث تغییر شکل خانواده ایرانی شد. اینکه چطور زنان در پاسخ مردانی که اطاعت‌پذیری و صغارت زنان را به‌عنوان تجویز اخلاقی ترویج می‌کردند، بر الگوهای انسانی‌تر و عاشقانه‌تر در ارتباط زن و مرد پافشاری کردند.


▪️مقالهٔ «عروس فرنگی یا زوجهٔ ایرانی؟ بازخوانی یک مجادلهٔ روشنفکری» نوشته ساناز حمزه‌علی به یکی از جنجالی‌ترین موضوعات اوایل دوران پهلوی و اواخر قاجار، یعنی ترجیح مردان ایرانی تحصیل‌کرده در ازدواج با زن فرنگی می‌پردازد. موضوعی که نشان می‌دهد عقب نگه داشته شدن زن ایرانی، چگونه بر ترجیحات زناشویی مردان مدرن ایرانی تأثیر گذاشته است. در این میان، مجادلات بر سر درستی یا نادرستی ازدواج با زن فرنگی بین مدرنیست‌های ایرانی و برخی از زنان فمینیست همچون صدیقه دولت‌آبادی عرصهٔ نقد شرایط زنان ایرانی می‌شود.
▪️«دو مرگ، دو خاکسپاری، دو زن» به قلم شیرین کریمی به یک صورت مسألهٔ تازه و پرداخته نشده در مورد حواشی مرگ و تنهایی دو زن هنرمند و رادیکال ایرانی؛ فروغ فرخزاد و قمرالملوک وزیری پرداخته است. خاکسپاری این دو که اتفاقاً در قبرستان ظهیرالدوله تهران صورت می‌گیرد، عرصهٔ تعمق در شکل زیستن، تنهایی و مرگ آنها به‌عنوان دو زن آوانگارد هنرمند توسط نویسنده شده است.

لینک خرید این شماره:
store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره-۵۲/

📣 آغاز به کار کانال تلگرامی "کارزار سه‌شنبه‌های نه به اعدام" | No to Execution Tuesdays Campaign

با تبریک سال نو به تمامی مردم ستمدیده و همراهان کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» و با امید به برچیده شدن چوبه‌های دار در سال ۱۴۰۴، به آگاهی می‌رسانیم که کانال رسمی این کارزار از نخستین هفتهٔ سال جدید فعالیت خود را آغاز می‌کند.

از تمامی کسانی که تاکنون به هر شیوه‌ای در مقابله با اعدام تلاش کرده‌اند، صدای کارزار و دادخواهان بوده‌اند، و رنج محکومان به اعدام و خانواده‌های آنان را بازتاب داده‌اند، صمیمانه سپاسگزاریم.

از شما دعوت می‌کنیم با معرفی و گسترش این کانال، ما را در تداوم این مبارزه یاری نمایید.
با سپاس و به امید آزادی

#کارزار_سه‌شنبه‌های_نه_به_اعدام

🔸🔸🔸
لینک کانال کارزار:

https://www.tg-me.com/No_To_Execution_Tuesdays

من، تو نخواهم شد
نگاهی به الگوهای استعماری در عشق رمانتیک
🖊 مائده صدیقی

اول. آنچه در رابطه‌ام با او تجربه کرده بودم حس غیرقابل وصفی بود که علایم ظاهری‌اش از سرخ ‌شدن گونه‌ها تا تپش قلب به نیرویی گرمابخش همراه با اضطرابی شدید در بدنم تبدیل می‌شد. عشق بود آن نیروی رهایی‌بخش، نیرویی ماورایی که بدن‌ را بر آنچه از پیش بود می‌شوراند. عشقی که من می‌شناختم و در کتاب‌ها خوانده بودم همین بود. آنها گفته بودند زبانشان در وصفش الکن و ابتر است. و من سرخوش از اینکه بالاخره فهمیده‌ام این نیروی ماورایی غیرقابل وصف چیست، در ابتدای جوانی، خودم را با او تعریف و تصور می‌کردم. بدون او من هیچ بودم. همه آنچه داشتم او بود و همه آنچه می‌خواستم. اما مانند اغلب داستان‌های عاشقانه در دنیای واقعی، سرانجامش خوش نبود. نشد و من همه‌ چیز را از دست دادم. مدت‌ها به این فکر کردم که چرا من بی او هیچ‌کسی نیستم، و چطور نتوانستم آنچه را داشتم حفظ کنم و بیشتر به ‌دستش بیاورم. از اینکه آن‌قدر شکننده و ضعیف بودم می‌ترسیدم و بدم می‌آمد. سال‌ها بعد دوست عزیزی، در روز ولنتاین، متنی از یک فمینیست مصری برایم فرستاد که در آن از تجربۀ عشق ورزیدن در ۵۰ سالگی‌اش می‌گفت و اینکه چطور دوباره توانسته عشق را بی‌پروای با بروز آسیب‌پذیری از نو معنا کند. این را تعریف کردم که بگویم آن متنی که دوستم در روز ولنتاین برایم فرستاده بود، وقتی خود را دوباره آسیب‌پذیر و شکننده و بی‌پناه می‌دیدم، جرقه‌ای بود که بیش از پیش به سیطرۀ الگوهای مردسالارانه بر روابط عاشقانه فکر کنم.
دوم. کنجکاوی‌ام نسبت به موضوع «توسعه»، با معانی و تعاریف متنوعش، من را به مبحث استعمار و سپس به بخشی از مطالعات پسااستعماری رساند. جایی که می‌شد آنچه می‌توانستیم باشیم، آنچه هستیم، و آنچه می‌خواهیم باشیم را در جغرافیای آشفته‌مان دقیق‌تر جست‌وجو کنم. اما بیش از هرچیز، ظرایف و پویایی رابطۀ استعمارگر و مستعمره مجذوبم کرد، آنجا که در نقشه‌ای بزرگ‌تر می‌شد روابط قدرت و هنجارهای مردسالارانه را نه‌فقط در اشکال مرئی، که در اشکال نرم و نامرئی هم جست‌وجو کرد. استعمار قدرت ایدۀ توسعه و پیشرفت را به استعمارشده تحمیل می‌کند. این کار از‌طریق ایجاد دوگانه‌های ایدئولوژیک (متمدن و عقب‌مانده) و فرافکنی خیالات و آرزوهای استعمارگر بر مستعمره انجام می‌شود. این نه‌تنها چارچوبی برای واکاوی هستی‌شناسانۀ استعمار در ساحت مرئی، که از نظرم یک دستگاه فکری است که در تاروپود جهان روابط عاشقانه نیز بازتاب پیدا می‌کند.

ادامهٔ این مطلب را در سایت زنان امروز
zananemrooz.com/article/من،-تو-نخواهم-شد/
و یا در نسخه چاپی شماره ۵۲
store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره-۵۲/
بخوانید.

در بخش ادبیات شمارهٔ ۵۲، عشق، قدرت و هویت زنانه در مواضعی تحلیل می‌شوند که در تجربه‌های زیستهٔ زنان نویسنده و روشنفکر شکل می‌گیرند. این بخش با گفت‌و‌گوی مفصل و خواندنیِ مهشاد شهبازی با ناصر صفاریان با عنوان همهٔ زخم‌های او از عشق بود آغاز می‌شود؛ نگاهی به رابطهٔ فروغ فرخزاد و ابراهیم گلستان و تأملی بر پیوند عشق و رنج در زیست شاعرانه زنی روشنفکر.
در ادامه، سمیه آقاجانی در مقالهٔ من معشوقه نیستم با بررسی رمان کام آخر از هیفا بیطار، نویسندهٔ عرب، به روایت زنی می‌پردازد که تلاش می‌کند از نقش تثبیت‌شدهٔ معشوقه بودن فراتر رود و در دل رابطه‌ای عاطفی، اقدام به بازتعریف خود کند.
در آخر، مهشاد شهبازی در گفتار عشق، اندیشه و قدرت در روابط روشنفکرانه، از جایگاه زنانی می‌نویسد که در پیوندهای عاطفی با مردان نویسنده و روشنفکر، همواره در سایه آنان قرار گرفته‌اند؛ نگاهی انتقادی به مناسبات نابرابر قدرت در روابطی که در ظاهر بر برابری و هم‌اندیشی بنا شده‌اند، اما در ژرفا، ساختار قدرت را بازتولید می‌کنند.
این بخش دعوتی است به بازاندیشی در روایت‌هایی از عشق و قدرت و فرصتی برای شنیدن صداهایی که از مرزهای خاموشی عبور کرده‌اند.

لینک خرید این شماره:

store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره-۵۲/