سخنرانی سیّد مصطفی محقّق داماد، رئیس شورای تولیت بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار در مراسم «ایران را چرا باید دوست داشت؟» به مناسبت صدسالگی ایرج افشار

https://youtu.be/q1Cp1dvGHOg?si=daYHI1NSZ9tS7_x2

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

سخنرانی ژاله آموزگار، عضو شورای تولیت و هیئت گزینش کتاب و جایزۀ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار در مراسم «ایران را چرا باید دوست داشت؟» به مناسبت صدسالگی ایرج افشار

https://youtu.be/lWWm_qo7T_o?si=wEXUcxyrS5wn0oDV

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

سخنرانی هوشنگ دولت‌آبادی در مراسم «ایران را چرا باید دوست داشت؟» به مناسبت صدسالگی ایرج افشار

https://youtu.be/1R6DeXXUi8M?si=uEZ-J3HT3IbmcWI3

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

سخنرانی کاوه بیات، عضو هیئت گزینش کتاب و جایزۀ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار در مراسم «ایران را چرا باید دوست داشت؟» به مناسبت صدسالگی ایرج افشار

https://youtu.be/D6V4lN0yWSk?si=81SSYUy-VBlbHl6J

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

شعرخوانی مهدی فیروزیان در مراسم «ایران را چرا باید دوست داشت؟» به مناسبت صدسالگی ایرج افشار

https://youtu.be/VCYZ1_JS2H0?si=c94BIhHhPu1OS2Hp

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

سخنرانی مجید تفرشی در مراسم «ایران را چرا باید دوست داشت؟» به مناسبت صدسالگی ایرج افشار

https://youtu.be/wDRmu26OlM8?si=ZY_j4ZfJTJOtDzYN

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

سخنرانی جواد بشری در مراسم «ایران را چرا باید دوست داشت؟» به مناسبت صدسالگی ایرج افشار

https://youtu.be/iURI1ermVJ4?si=25tRaRtLz1x1FopT

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

سخنرانی محمّدرضا شفیعی کدکنی، عضو شورای تولیت و هیئت گزینش کتاب و جایزۀ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار در مراسم «ایران را چرا باید دوست داشت؟» به مناسبت صدسالگی ایرج افشار

https://youtu.be/X9bqkjIRnrE?si=tNt4flDf3bVSiSzD

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

‍ ‍ فهلوی زبانی صاحب ادبیّات بوده است که دورۀ تکوینش احتمالاً به زمان اشکانیان باز می‌گردد و جای تردید نیست که در سراسر عهد ساسانیان نیز در مناطق مشخّصی از ایران از اقبال فراوان برخوردار بوده و بدان زبان آثار ادبی تصنیف می‌شده است؛ یعنی در کنار فارسی که زبان دیوان و مراسلات دیوانی بوده و مثلاً اسناد پهلویِ (/ فارسی میانۀ) قم از قرن اوّل هجری گواه متأخّری بر آن است، فهلوی زبانِ داستانهای کهن حماسی و عاشقانۀ همان مناطق بوده و در بین نجبا و صاحبانِ نسبْ ادبیّات را از نسلی به نسل دیگر می‌رسانیده و این انتقال البته تنها شفاهی هم نبوده است. بقیّةالسیف ادب فهلوی از عهد ساسانیان احتمالاً منظومۀ درخت اسوری است که خلاف رای غالب نه اصلش به زبان پهلوانی بوده و بعدتر در روند نسخه برداشتن فارسی شده، و نه آن‌طور که نگارنده خود سابقاً گمان می‌برد به گونه‌ای از فارسی میانۀ رایج در شمال غرب ایران سروده شده؛ بل به ظنّ قوی زبانِ آنْ گونه‌ای از همین زبانِ ادبیِ مشترکِ فهلوی است که بعضی صورتهای زبانیش در پشت خط پهلوی مخفی مانده است. در قرون اوّلیۀ اسلامی آثار ادبیِ فهلوی به خطّ عربی نوشته می‌شد و اسم بعضی از آنها به ما رسیده است: منظومه‌های مکتوبی چون نامۀ پیران ویسه، شروین دشتبی و ویس و رامین. فهلویّات تاریخ قم نیز شاید ابیاتی از یک منظومۀ گم‌شده باشد.

[فهلویّات: پژوهشی در اشعار بازمانده از زبان ادبی مشترک عراق عجم و آذربایجان، دکتر پژمان فیروزبخش، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ص ۱۱۴]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

نشست «ایران را چرا باید دوست داشت؟» به مناسبت صدسالگی ایرج افشار

چهارشنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۴
کانون زبان پارسی
باغ موقوفات دکتر محمود افشار

https://youtu.be/AZ3Wv59-Azs

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

خلیج فارس به چاپ سوم رسید.

کتاب خلیج فارس اثر دریادار غلامعلی بایندر از نخستین آثار پژوهشی حاصل از دور جدیدی از توجّه ایرانیان به خلیج فارس و اعادۀ حاکمیّت ملّی کشور بر آن سامان است. این کتاب که اوّل بار در سال ۱۳۱۷ انتشار یافت در نوع خود، یعنی کتابی مطابق با اصول جدید تحقیق و پژوهش، نخستین اثری بود که به فارسی در این موضوع منتشر می‌شد. خلیج فارس در کنار ارائۀ مجموعه‌ای از اطّلاعات تاریخی و جغرافیایی کلّی دربارۀ این منطقه، به‌ویژه در مورد وضعیت بحرین نیز مطالبی دارد که خود گویای توجه خاصی است که در آن ایّام نسبت به این موضوع در حال شکل‌گیری بود.

[خلیج فارس (همراه سه نقشه)، غلامعلی بایندر، با یادداشت کاوه بیات، تهران، انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ سوم ‌۱۴۰۴]

علاقه‌مندان می‌توانند از بیست و هفتم مهر تا دهم آبان، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۳۹۳۶-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

‍ بیست و هشتم مهرماه سالروز درگذشت نذیر احمد، منتخب نخستین جایزۀ ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار

شبه‌قارۀ هند از پایگاه‌های تاریخی زبان فارسی و از نخستین جایگاه‌های بررسی زبان و ادبیات فارسی در یکصد و پنجاه سال پیش است. گروهی از ایران‌شناسان انگلیسی در این سرزمین به آموختن فارسی پرداخته و در همان‌جا تحقیق و تجسس علمی را مرسوم ساخته و آثار زیادی را در آن زمینه‌ها منتشر کرده‌اند. همچنین گروهی از دانشمندان مسلمان و هندو به دنبال آنها خدمات بسیار باارزشی کرده و آثار زیادی چه به زبانهای اردو، هندی، بنگالی و پنجابی و چه به انگلیسی و فارسی در همان ابواب بر جای گذارده‌اند.
پژوهندگان ناموری چون محمد اسحق، هادی حسن، محمد اقبال (غیر از محمد اقبال لاهوری شاعر)، سید حسن، سید عبدالله، حافظ محمود شیرانی، محمد شفیع لاهوری از آن زمره‌اند. پس از استقلال هند و پاکستان، دانشمندان زیادی از این دو کشور بیش از آنچه در پیش مرسوم بود به تجسس در ادبیات و زبان فارسی پرداختند، مخصوصاً علاقه‌مندی خاصی به نوشته‌ها و آثاری نشان داده‌اند که در قدیم در شبه‌قاره به زبان فارسی تألیف شده و هریک از آنها پیوندهایی را با تاریخ و فرهنگ در هندوستان داراست. کشش و کوشش آنها از زمانی که دانشگاه تهران جوانان دانشجوی هند و پاکستان را به ایران فراخواند تا تحقیقات دوره‌های عالی و تحقیقی خود را در ایران ادامه بدهند، افزایش و گسترش یافت.
این اقدام مبارک از سال ۱۳۲۶ آغاز شد و از جمله دکتر نذیر احمد (استاد بازنشستۀ دانشگاه علیگره) از دانشجویانی بود که به ایران آمد و پس از ختم تحصیلات به هندوستان بازگشت و بی‌وقفه به تحقیق و تجسس علمی و تدریس دانشگاهی در زمینۀ زبان و ادبیات فارسی پرداخت و آثاری متنوع منتشر کرد که همه ارزشمند و درخور تحسین است. به همین ملاحظه نخستین جایزۀ ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار از طرف این موقوفات به ایشان اهدا شد. پس از آن گروه گزینش کتاب موقوفات، چاپ مجموعه‌ای از مقالات تحقیقی ایشان را که پیشنهاد کرده بودند در انتشارات این موقوفه به چاپ برسد، پذیرفت.
موجب خوش‌وقتی است این مجموعه با کوشش‌های دکتر سید حسن عباس و زحمات آقای محمدرسول دریاگشت در دسترس علاقه‌مندان گذاشته می‌شود و پس از هفتصد سال که از سروده شدن این بیت حافظ می‌گذرد:

شکّرشکن شوند همه طوطیان هند
زین قند پارسی که به بنگاله می‌‌رود

این بار قند پارسی از سوی یکی از طوطیان گویا و دانای هند به سوی ایران ارمغان می‌شود. پس این موقوفه شایسته دانست که بر کتاب نام «قند پارسی» گذاشته شود.

ایرج افشار

[قند پارسی: هجده گفتار ادبی و تاریخی (ج ۱)، نذیر احمد، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۳۹۹، ص ۱۵-۱۶]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

‍ حماسۀ مسیّب‌نامه‌ به چاپ دوم رسید.

مسیّب‌نامه بزرگ‌ترین میراث داستانی نثر فارسی در ادبیّات عاشوراست. مسیّب‌ بن قعقاع خزاعی شخصیّتی تاریخی و از یاران علی (ع) و حضرت حسنین (ع) و از سران نهضت توّابین است. مسیّب‌نامه گزارش نخستین قیام خون‌خواهان حسینی علیه یزید و مروان حکم است و هدف آن، منحصر به آزاد ساختن امام زین‌العابدین (ع) و اسرای کربلا و بازگرداندن سرهای شهدا به مزار ایشان است. مسیّب‌نامه پرداختۀ ابوطاهر طرسوسی در سدۀ ششم هجری است، امّا قرن‌ها بعد، محمد بقای وارس بخاری بر اساس نقل ابوطاهر، تحریر بزرگ‌تری از آن را در ماوراءالنهر ترتیب داده است. در این پژوهش هر دو تحریر تصحیح و معرّفی شده‌اند.

[حماسۀ مسیّب‌نامه، محمد بقای وارس بخاری و ابوطاهر طرسوسی، تصحیح و تحقیق دکتر میلاد جعفرپور، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۳ ج، چاپ دوم ۱۴۰۴]

علاقه‌مندان می‌توانند از بیست و نهم مهر تا دوازدهم آبان، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۳۹۳۶-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

حکایت

هرگز از دور زمان ننالیده بودم و روی از گردش آسمان در هم نکشیده مگر وقتی که پایم برهنه مانده بود و استطاعت پای‌پوشی نداشتم. به جامع کوفه درآمدم دلتنگ. یکی را دیدم که پای نداشت. سپاس نعمت حق به جای آوردم و بر بی‌کفشی صبر کردم.

مرغ بریان به چشم مردم سیر
کمتر از برگ ترّه بر خوان است
وآن که را دستگاه و قوّت نیست
شلغم پخته مرغ بریان است

گلستان، باب سوم: در فضیلت قناعت

[کلّیات سعدی، به اهتمام محمّدعلی فروغی، با مقدّمه‌ای از محمّد افشین‌وفایی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۳، ص ۲۰۴]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

‍ یکم آبان روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی

خواجه بوالفضل ای روانت شاد در خرّم‌بهشت
که روانمان زین کراسه (۱) هر دمی شادان کنی

کاروان مصر بستی زین کراسه‌یْ دلپذیر
تا هماره نرخ شکّر در جهان ارزان کنی

یا که گوهرهای محمود از فتوح سومنات
ریختی بر آستین تا بر ورق افشان کنی

یا نه خود عمّانِ گوهرزایت اندر ناطقه
که عبارت را ازو پر لؤلؤ و مرجان کنی

یا مگر فردوس‌گوهر لعبتان را آشکار
از بهشت آری برون تا در سخن پنهان کنی

باغی افکندی چو مینو از شکفته‌گلبنان
بس به روی هر گلی بر، شبنمی غلتان کنی

خسروانی‌پرنیانی بافی از گفتار خوب
پس به یاقوت و گهر آموده‌(۲)‌اش دامان کنی

می‌ندانم سرّ این دستان که بهر داستان
کاغذی گیری به دست و روضۀ رضوان کنی

وه چه شیرین‌منطق و خوش‌لهجتی آنجا که تو
مدحت خواجه‌یْ کلان بونصرِ بنْ مشکان کنی

گوهر جان را همی‌ماند نتیجه‌یْ کلک تو
تو مگر آب دویت از چشمۀ حیوان کنی

کو ابواسحق و کو ابن‌العمید و کو بدیع
تا بر ایشان روز روشن چون شب تاران کنی

هندسه‌یْ تألیف الفاظ آن‌چنان دانی درست
که قلیدس را درین ره خیره و حیران کنی

خط نشانی از برون‌سو بر دو نقطه از محیط
ور شغب آرد مجادل، تو دوصد برهان کنی

در شکر غلتد چو طوطی هرکه خواند این کتاب
هین بخوان ای خواجه تا بر قول من ایقان کنی

ادیب پیشاوری

(۱) دفتر و کتاب.
(۲) پر و مملو.

[ای زبان پارسی...، به کوشش دکتر میلاد عظیمی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۲، ج ۳، ص ۱۵۷۵-۱۵۷۶]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

‍ سوم آبان سالروز درگذشت فریدون مشیری، منتخب یازدهمین جایزهٔ ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار

سرود گل

با همین دیدگانِ اشک‌آلود،
از همین روزن گشوده به دود،
به پرستو، به گل، به سبزه درود!

به شکوفه، به صبحدم، به نسیم،
به بهاری که می‌رسد از راه،
چند روز دگر به ساز و سرود

ما که دلهایمان زمستان است،
ما که خورشیدمان نمی‌خندد،
ما که باغ و بهارمان پژمرد،
ما که پای امیدمان فرسود،
ما که در پیش چشممان رقصید،
این‌همه دود زیرِ چرخِ کبود
سرِ راهِ شکوفه‌های بهار
گریه سر می‌دهیم با دل شاد
گریۀ شوق، با تمام وجود!

سالها می‌رود که از این دشت
بوی گل یا پرنده‌ای نگذشت
ماه، دیگر دریچه‌ای نگشود
مهر، دیگر تبسّمی ننمود...

اشک در چشم برگها نگذاشت
مرگِ نیلوفرانِ ساحلِ رود...

شاید ای خستگانِ وحشت دشت!
شاید ای ماندگانِ ظلمتِ شب!
در بهاری که می‌رسد از راه
گلِ خورشید آرزوهامان
سر زد از لای ابرهای حسود

شاید اکنون کبوترانِ امید
بال در بال آمدند فرود...
پیش پای سحر بیفشان گل
سرِ راهِ صبا بسوزان عود

به پرستو، به گل، به سبزه درود!

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

امتداد زاینده‌رود

زهرا قراخانی

پاییز و زمستان ۱۴۰۰

جمعه ۲ آبان تا ۷ آذر ۱۴۰۴

۱۲ ظهر تا ۷ بعد از ظهر
نگارخانۀ افشار
خیابان ولی‌عصر، باغ فردوس، خیابان عارف‌نسب، پلاک ۱۲، باغ موقوفات دکتر محمود افشار

شنبه‌ها نگارخانه تعطیل است.

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

سیر العباد الی المعاد به چاپ دوم رسید.

سیر العباد الی المعاد از مهم‌ترین آثار عرفانی فارسی سدۀ ششم هجری است. در این مثنوی سنایی با زبانی تمثیلی سفر روح به عالم جسمانی و سپس بازگشت آن به عالم علوی را شرح داده است. سیر العباد از حیث ساختار استوارترین مثنوی سنایی است و به سبب زبان خاص، فواید ادبی، سبک تعلیمی و ظرائف حکمی خود، همواره مورد توجه پژوهشگران شرق و غرب بوده است.
در این کتاب متن سیر العباد بر اساس چهارده نسخۀ معتبر تصحیح و سپس ابیات آن شرح شده است.

[سیر العباد الی المعاد، ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی، تصحیح و شرح دکتر مریم مشرّف، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۴]

علاقه‌مندان می‌توانند از چهارم تا هفدهم آبان‌ماه، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۳۹۳۶-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

‍ توضیحِ مفهومِ «رویین‌تنی» اسفندیار به معنای کارگر نبودنِ رزم‌افزارها بر اندام او دو بار در این داستان دیده می‌شود. نخست در گفتگویِ مجادله‌آمیزِ دو پهلوان در سراپردۀ اسفندیار که البتّه بنابر موقعیّت و اقتضای کلام، به گونۀ طنز و تعریض از زبان رستم بیان می‌شود و جهان‌پهلوانِ پیر می‌گوید بی‌اثر بودنِ شمشیر جنگجویان بر اسفندیار در آوردگاه سخنی است که اطرافیان وی می‌گویند و او (اسفندیار) نیز آن را پذیرفته و باور کرده است ولی فردا در میدان نبرد خواهد دید که نیزۀ رستم از نوعِ سلاحِ یلانِ دیگر نیست که بر پیکر اسفندیار کارگر نباشد. امّا برخلافِ این گُواژه‌زنی و مفاخره، در پیکارگاه رستم در برابرِ اسفندیار در می‌ماند و زخمی می‌شود و «نیامد بر او تیر رستم به کار» و پس از بازگشت به ایوان خویش نزد زال و زواره و فرامرز و رودابه اذعان می‌کند که تیغ و تیرش بر سر و پیکرِ هماورد زخم نمی‌زند و این، گواهِ بسیار مهم و روشنِ ویژگیِ «رویین‌تن» بودنِ اسفندیار به معنایِ عینی و لغوی آن (یعنی آسیب‌ناپذیری اندامهای او) در شاهنامه است و تأیید می‌کند که صفت «رویین‌تن» برای این پهلوان در معنی اصلی و حقیقیِ ترکیب به کار رفته است و مفهومِ کنایی ندارد.
در داستانهایِ پیش از پیکارِ رستم و اسفندیار در دورۀ پادشاهی گشتاسپ که اسفندیار در آنها حضور دارد و دلاوریها می‌کند هیچ تصریحی به «رویین‌تنی» او نیست و این البتّه به منبع/ منابعِ منثورِ شاهنامه برمی‌گردد که در آن داستانها به رویین‌تنیِ این پهلوان اشاره نکرده و فقط در روایتِ رستم و اسفندیار بر این ویژگی او تأکید کرده‌اند. شاید به دلیلِ اهمیّتِ این نبرد در کارنامۀ کردارهایِ پهلوانیِ اسفندیار و اشتهار و هیبت و صلابتِ حریف او یعنی رستم، این صفتِ اسفندیار که در روایات و کارهای پیشینِ وی چندان مهم یا موردِ نیاز نبوده در این داستان/ رویاروییِ بسیار مهم و دشوار و سرنوشت‌ساز، برای راویان توجّه‌برانگیز شده است.

[راز رویین‌تنی اسفندیار، دکتر سجاد آیدنلو، انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۴، ص ۹۷-۹۹]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation

فهرست انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، آبان‌ماه ۱۴۰۴

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation