🔶 اوضاع شهروندان سر و سامان پیدا نمی‌کند مگر با شایستگی و سالم بودن مسئولان و مدیران؛
و مسئولان و مدیران به شایستگی و سالم بودن دست نمی‌یابند مگر با ایستادگی و پایداری ورزیدن شهروندان بر روی مطالبه حقوق اساسی خود.

📗 (بخشی از خطبه ٢١۵ نهج البلاغه)



#شب_قدر
@Bonyadbazargan

🔶 عبدالعلی بازرگان: امر به معروف و نهی از منكر حق مردم در برابر حكومت است، نه بر عکس آن


📌سوال از عبدالعلی بازرگان درباره امر به معروف و نهی از منکر

شما در سخنرانی امنیت اجتماعی و عدالت از قول امام علی گفته‌اید که حکومت وظیفه ای در ترویج دین و نظارت بر اعمال مردم ندارد
پس، امر به معروف و نهی از منکر چه می‌شود و رابطه آن با آیه : لا اکراه فی الدین قد تبین رشد من الغی چه می شود؟


📌پاسخ عبدالعلی بازرگان

     امر به معروف و نهی از منكر وظيفه و نقش و حق مردم در برابر حكومت است، نه برعكس آن. آنچنان كه در ايران انجام مي‌شود. آيا امام حسين كه براي امر به معروف قيام كرد نگران بی‌حجابي مردم بود يا بی‌عدالتی يزيد ؟ اتفاقا " لا اكراه في الدين ...." تاييد سخن بنده است، نه عملكرد حاكمان.
@Bonyadbazargan

🔸 یدالله سحابی؛ اسوه‌ای از متانت و پایداری در دنیای مدرن

🔹 به مناسبت بیست و دومین سالگرد درگذشت دکتر یدالله سحابی



سخنرانان:
-محمد ترکمان (تاریخ‌نگار و پژوهشگر)
-لطف‌الله میثمی (فعال سیاسی ملی-مذهبی)
-عبدالعلی بازرگان (عضو نهضت آزادی ایران و قرآن‌پژوه)
-فریدون سحابی (استاد دانشگاه و اولین رییس سازمان انرژی اتمی پس از انقلاب)

زمان برگزاری:
جمعه ۱۲ آپریل ۲۰۲۴ مورخ ۲۴ فروردین‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۲۰:۳۰ به وقت ایران و ۱۹:۰۰ به وقت اروپای مرکزی

برگزاری در بستر:
کلاب «گفتگوهای ملی» :
https://www.clubhouse.com/house/گفتگوهای-ملی

@Bonyadbazargan

🔶نماز عيد فطر ١٣٣٧ انجمن اسلامی دانشگاه تهران

مهندس بازرگان، آيت الله طالقانی، استاد مطهری، دكتر شريعتی، دكتر يزدی، دكتر توسلی، محمد علی رجایی، مهندس والی و مهندس بدیع زادگان

@Bonyadbazargan

🔶سحابی و کشف انتهای امکان

✍️ مقصود فراستخواه

📌این مسیر تکامل مستمر و پایدار که امثال دکتر سحابی پیمودند، چگونه میسر شد؟ این سرمایه‌های فکری در این سرزمین چطور پیدا شدند؟ چطور بازرگان و سحابی پیدا شدند، تربیت شدند و به ثمر رسیدند؟ چطور می‌شود که یدالله سحابی به پایداری می‌رسد؟ در مجلس امروز بخشی از کتاب «استادانِ استادان چه کردند» را برای شما قرائت می‌کنم. این کتاب بخشی از تاریخ اجتماعی و فرهنگی نهادهای علمی، اجتماعی تاریخ معاصر در ایران از پسامشروطه تا دوره پهلوی است.

📌این کتاب به شرح اینکه استادانِ استادانِ استادان در این سرزمین چگونه به وجود آمدند و چه کارهایی کردند، می‌پردازد که بخشی‌هایی از آن را برای شما می‌خوانم:«سحابی و بازرگان از دوقلوهای نادر ایرانی در خلق و خوی و منش و بینش و کنش هستند. هر دو در علم‌آموزی نوین پیشکسوت، هر دو دانش‌آموخته دارالمعلمین، هر دو استاد دانشگاه تهران، هر دو در سیاست‌ورزی سالم، هر دو در احوال شخصی و تعهد اجتماعی خود عمیقاً مومن، هیچ‌کدام پای علم‌آموزی و حیات آکادمیک و درس و بحث علمی و حرفه‌ی دانشگری را با سیاست درنیامیختند...نهادهای مدنی، صنفی و مردم‌بنیاد متعدد دایر کردند، از جمله مدرسه، شرکت، حزب و انجمن.

📌 ملی به معنای حقیقی کلمه بودند. به اصل و اساس نهضت ملی ایران به رهبری محمد مصدق وفادار بودند و به منافع عمومی تقید جدی داشتند. تجددخواه، تحول‌خواه، آزادی‌خواه و خردگرا بودند. به اصول و ارزش‌های اصیلی که باورش کرده بودند جداً پایبند ماندند، چه در سال‌های تحصیل در اروپا و چه در ایام موفقیت‌های آکادمیک و رسیدن به منزلت‌های اجتماعی و چه در مسئولیت‌های مدیریتی. چه در سال‌های مخوف زندان، چه آنگاه که مردمان و اروپا و حتی روشنفکران از آنها روی برگرداندند و چه آنگاه که به آنها روی آوردند. این دو از آن رهبران قلیلی بودند که برخلاف رسم معمول سیاسیون زمانه، پوپولیست نشدند، موج‌سواری نکردند، فریب ندادند و با خود و دیگران و هستی بیکران صادق بودند.»

📌تیپ‌های ایده‌ال در سطح سحابی و بازرگان را می‌توان در سه سطح کلان، متوسط و خرد توضیح داد. در سطح کلان فهم تاریخ و زمانه‌ای لازم است که نسل سحابی از آن برخاسته است. سده 1200 خورشیدی، دوران رنسانس ناتمام ایران بود. در این سده کاغذ اخبار، ماشین چاپ، دارالفنون، رشدیه، دارالترجمه، انجمن معارف، مدرسه سیاسی، شرکت فرهنگ، خاندان فروغی، بانو استرآبادی، تلگراف و مشروطه، جنبش مطبوعاتی، جنبش مدارس جدید عالی را داریم و در این سده است که دارالمعلمین مرکزی و سپس عالی به وجود می‌آید و در این منطق تاریخیت در محضر علمی اساتیدی چون ذوالفنون، غلامحسین رهنما، محمود شیمی، سیدمحمدکاظم عصار، جلال همایی، سحابی و بازرگان از این محضر بیرون می‌آیند و دوره زمانه پویایی ایران را می‌بینیم. سده 1200 دوران رویای ایرانی و معاصر شدن و تجدد و تمدن ایرانی است.

📌اما این مسیر تکاملی تاریخ چرا اینگونه بالا و پایین شد؟ هیچ کجا و هیچ‌وقت مسیر تکاملی یک جامعه به‌طور خطی پیش نمی‌رود. جواب آن را باید در آنتروپی‌های کشور دید. ایران اکنون در دوره خاصی از این مسیر تکامل است و با دوره ماند(ایستا) و لختی ایران در برخی سطوح مواج هستید. اما کار تمام نیست. یک نگاه رئالیستی و یک منطق تاریخی به ما می‌گوید که ذخیره‌ها باقی ماندند و انرژی‌های آزادشده از آن کنش‌ها و تقلاها اکنون در زیر پوست این جامعه می‌خزند و رویاها به خاطره تبدیل شده‌اند. ما به داستان نیاز داریم، تاریخ ملت‌ها را همانطور که رویاها می‌سازند، همانطور نیز خاطرات‌شان می‌سازند. پس ما به داستان نیاز داریم، به داستان یدالله سحابی، عزت‌الله سحابی، مهدی بازرگان و... نیاز داریم.


🔷 منبع: روزنامه هم‌میهن

B2n.ir/z31288

@Bonyadbazargan

🔶 پیام دکتر سید محمد مهدی جعفری به مناسبت بیست و دومین سالگرد درگذشت زنده یاد دکتر یدالله سحابی

📌 اخلاق والای انسانی، فروتنی و تواضع کم‌مانند، خضوع علمی و رفتار صمیمانه، دکتر سحابی را به الگویی برای کسانی که می‌خواهند زیست انسانی داشته باشند تبدیل می‌کند.

📌 زندان قصر و دژ برازجان به برکت وجود مهندس بازرگان و دکتر سحابی به یک مجتمع بزرگ آموزشی تبدیل شده بود. هر کسی در هر رشته‌ای تخصص داشت بی‌دریغ به آموزش علاقه‌مندان می‌پرداخت.

📌 دکتر سحابی استادی جامع بود که در رشته‌های گوناگونی تخصص داشت. زمین‌شناسی، جانور شناسی، گیاه‌شناسی، زیست‌شناسی، زبان فرانسه و..

📌 قران،اخلاق، سیاست و سلوک انسانی را هم عملا می‌آموخت.

📌 کتاب «خلقت انسان» دکتر سحابی از آثار مهم احیای اندیشه دینی در دوران معاصر است.

@Bonyadbazargan

🔶"بازرگان؛ کارآفرین پیشگام"

📌بازشناسی شخصیت مهندس بازرگان در کِسوت یک کارآفرین ایرانی

سخنران: علی ملک‌پور

بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان

@Bonyadbazargan

🔶چرا مرحوم بازرگان نخست‌وزیری را پذیرفت؟

📌مرحوم ابراهیم یزدی: مرحوم طالقانی با شناختی که داشت معتقد بود مهندس بازرگان نمی‌تواند با روحانیان کار کند.

@Bonyadbazargan

🔶 شادروان دکتر یزدی: مهندس بازرگان معتقد بود مردم به جمهوری اسلامی رای دادند، نه به حکومت روحانیون

@Bonyadbazargan

🔶انسان و خدا

🔷 منبع: خلاصه مجموعه آثار (۲) مهندس مهدی بازرگان

📌 بشریت در طی ده‌ها هزار سال عمر خود، پس از آنکه از حالت فطری آزاد بدوی به مرتبه دون­ حیوانی یعنی قبول بندگی همنوع و حکومت­‌های سلطنتی تنزل نمود، تدریجاً میل به­ رهائی و آزادی و درك دموکراسی نمود و در اثر آن همکاری اجتماعی و ترقیات ناگهانی میسر گردید. با احساس حق انسانی و شخصیت ، مدارج علم و کمال را با سرعت زیاد پیموده و لاجرم بر وسعت نظر و قدرت عمل یعنی بر میراث انسانیت او افزوده شد و رفته رفته واقف به قدر و منزلت ذاتی خویش گشت.

📌 پیغمبران می­‌گویند: عوض آنکه تمام هم و غم تو متوجه و مصروف دنیای خودت باشد، دنیای دیگران را هم آباد کن. من دنیای شما را آبادکنم، شما دنیای او را، او دنیای دیگری و بالاخره آن دیگری دنیايی مرا آباد خواهد کرد. همگی دست به دست هم می­‌دهیم و دنیای همگی آباد می­‌شود.

📌به طور خلاصه سیستم تربیتی مکتب انبیاء این اختلاف اساسی دیگر را با سیستم‌های پرورشی و مسلک­‌های اجتماعی و سیاسی دارد، که در عین اداره و آبادی اجتماع ، به شخصیت فرد و به عمق ذات او عنایت داشته و از طریق تزکیه و تربیت افراد و تمرین آنها برای خدمت به اجتماع، عدالت اجتماعی را فراهم و جامعه را متقی و مترقی می­‌سازد.

📌آن مکتب­‌ها و دکترین­‌هائی که می­‌گویند فرد انسانی بی­‌ارزش است و باید فدای اجتماع شود، یقیناً اشتباه می­‌کنند و از شاهراه طبیعی و تاریخی تمدن که مسیر و مقصدش ارتقاء و عزت انسان است،­ خارج­ می­‌شوند. اصلاً­ اگر بنا باشد یک فرد­ مساوی صفر باشد، حاصل­ضرب صفر در هر عدد و جمعیتی باز صفر بوده و خود اجتماع بی­‌ارزش می­شود.

📌راه نجات بشر بازگشت: به اصل خویش یعنی به مرجع مطلق ارزش‌ها و بازگشت به خداست. انسان همه­ راه­ها را رفت و­ تجربه کرد و به اینجا رسید که امروز هست و از چالش­‌های عظیم رهایی یافت. چالش­‌های بزرگی را رفع کرد ولی باز تنگناهایی بزرگتر را موجب شد. عقل انسان بی­‌هدایت و حمایت و وحی مشکل‌گشای مشکل­ آفرین است و آرامش قرار پایدار برای آدمی نخواهد آورد. آنجایی که خدا باشد آرامش و طمائینه است و لاغیر.


B2n.ir/k28795


@Bonyadbazargan

🔶 برگرفته از سازگاری ایرانی

🔷 منبع: مجموعه آثار (۴) مهندس مهدی بازرگان

📌 مملکت ما و ممالک عقب افتاده، به طور کلی وضع عجیبی در دنیای متحرک مرتبط امروز دارند. از یک طرف مبادلات و همبستگی­‌های سیاسی و اقتصادی و غیره هر مملکتی را وادار می­‌سازد خود را از جهاتی با سایرین انطباق دهد و به قافله برساند. ولی از جهات دیگر چون هنوز رشد و درک و استعداد و امکانات لازم را احراز نکرده­‌اند نمی­‌توانند همه چیز خود را مثل آنها بکنند و پا به پایشان حرکت نمایند.

📌 آنچه در سایر جاها محصول و مظهر رشد اجتماع و تحول زندگی و افکار و اسباب تکامل و رفاه می­‌باشد، در این جاها مجوز و بهانه­‌ای برای اجرا و احیای رویه­‌های کهنِ استبداد و وسیلۀ خفقانِ شخصیت و ابتکار و استعدادها می­‌شود. دول استعماری نیز این طریقه را که به سود تأمین منافع خود می­‌دانند تحت عنوان تجدد و اصلاحات تقویت می­‌کنند.

@Bonyadbazargan

🔶 قرآن‌شناسی بازرگان

🔷 علی ملک‌پور

۵ اردیبهشت ۱۴۰۳

@Bonyadbazargan

🔶 ما معلمیم یا مربّی؟

🔷 منبع: مجموعه آثار (۴) مهندس مهدی بازرگان

📌 لازم است ما معلمين اين فكر را كه بايد معلمی كنيم و با چيز ياد دادن كارها درست می‌شود به كلی از سر خود دور بريزيم. غرض نهايی و هدف عالی دانشگاه يك چيز بيشتر نيست و آن تأمين استقلال كشور از راه تقويت حس ابداع و پرورش دانشمندان چاره­‌جوی با ابتكار می‌باشد.

📌در ميدان رقابت دنيا شرط بقا و ترقی هر جامعه استعداد سازندگی و زايندگی آن جامعه است و در هر كشور، دستگاهی كه صلاحيت و مأموريت احيا و توسعه و رشد اين حس را در افراد دارد تا اندازه­ای فرهنگ و بالاختصاص دانشگاه می‌باشد.

📌 فردی كه صاحب شخصيت باشد، كفايت و جرأت و جسارت و توكل داشته باشد، دارای رأی و فكر و قدرت ابتكار باشد، عشق به زندگی و ايمان و ايده­‌آل داشته و از مشكلات نترسد. زندگی و كار را استقبال و مشكلات را چاره جویی نموده و در برابر احتياجات به عوض قُرقُر و شانه خالی كردن و تكدی، دست اميد به فكر و ابتكار و اختراع بزند و موفق شود. چنين شخصی آزاد خواهد شد و چنين كشوری مستقل خواهد بود. پس سئوال، دیگر «چه کنیم» نیست، «چگونه عمل نماییم» است.

@Bonyadbazargan

#بازنشر به مناسبت روز معلم

🔶 پادکست «ما معلمیم یا مربی؟» از سلسله گفتارهای «گام به گام با بازرگان»

خلاصه‌ای از مجموعه آثار (۴) مهندس مهدی بازرگان، مقالات اجتماعی و فنی


متن و صدا: دکتر علی ملک‌پور

🔷 بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان


@Bonyadbazargan

🔶 توصیف مهندس بازرگان از شرایط اجتماعی و سیاسی فرانسه

🔷 منبع: مجموعه آثار (۶)، مدافعات

📌 در آنجا احترام و ارزش برای همه است. فرانسه مال همه است، همه برای آن خدمت می‌كنند‌.

📌اگر‌ همه‌ چیز به نام یک نفر، برای‌ يك نفر‌ و‌ به‌ فرمان‌ يك نفر‌ و‌ اختيار‌ يك نفر‌ بود‌، فرانسه‌ فرانسه‌ نمی‌شد.

📌 دنيا دار بده و بستان است. جامعه اروپائی و حكومت‌های اروپائی به فرد ارزش و حق آزادی می‌دهند و در مقابل، خدمت و فداكاری دريافت می‌كنند. مملكت به سود همه كس آباد و آزاد می‌شود.

@Bonyadbazargan

🔶 ملت ایران چه باید بکند؟

«یک تحلیل تاریخی برای مبارزه ملی»
بخش اول، از کوروش تا مشروطیت


🔷 منبع: خلاصه مجموعه آثار (۱۵) مهندس مهدی بازرگان

📌از اول لازم است بگوييم انتظار و اميد اينكه حاصل آثار انباشته شده در طى 2500 سال و رخنه­ كرده در تمام زواياى جغرافيايى، تاريخى، اجتماعى، اقتصادى، ادارى، فكرى، روحى، نژادى و ساختمانى مردم اين مرز و بوم، در طى چند روز و چند سال با يكى دو اقدام تند و با آنچه اصلاح و انقلاب ناميده می­‌شود، واژگون گردد و سرنوشت اين ملت بدون دگرگونی‌هاى عميق و عمومى درست شود، يك انتظار خام، جاهلانه، ساده­ لوحانه و احياناً مغرضانه است.

📌فراموش نکنیم که ما طبعاً و قهراً وارث و تحت تأثیر تاریخ حداقل 2500 ساله خود و ساکن زمینی هستیم که علاوه بر همسایگان، شرایط جرافیایی خاصی دارد.

📌در اينجا براى آنكه نام­گذارى صحيح و جامع روى دو بازيگر يكّه­ تاز، يا حـداقل اصلى صحنه­ كشور خودمان كرده باشيم- كه شامل گذشته و حال و آينده باشـد- دو عنوان استبداد و استيلا را- كه مخفّف استبداد سلطنتى و استيلاى خارجى اسـت - اتخاذّ و پيشنهاد می­نماييم.

📌 پديده­ مهم قرون جديد كه بايد پايه­ تجزيه و تحليل و برنامه­ ريزى مبارزه­ ملى باشد، در اينجاست: اتكاى متقابله اسـتبداد و اسـتيلا از يك طـرف، و احيـاء و ارتباط مليّت و مذهب از طرف ديگر.

📌 در استيلاى غربى جديد، دولت استبداد، نقش شريك دزد و رفيق قافله را پيدا می­كند. از يك طرف، پيوند طبيعى و همكارى صميمانه مابين استيلا و استبداد برقرار می­گردد، و از طرف ديگر ملت، استبداد را به عنوان مسئول و مقصود اصلى و دشمنِ مقدم در برابر خود می­بيند، بدون آنكه ديگر تفاهم و تعادل سابق با استبداد امكان­پذير باشد.


📌ورود آشكار ملت به ميدان، در واقع از زمان ناصرالدين شاه قاجار شروع شد و تجلّى آن همان طور كه غالب مورخان و تجزيه و تحليل­ كنندگان مبارزات ايران گفتـه­‌انـد، در نهضت تنباكو يا فتواى معروف ميرزاى شيرازى بنـا بـه توصـيه­ سـيدجمال­الـدين اسدآبادى بود.

📌به طور كلى می­‌توان گفت، احمدشاه مثل بسياری از مردم آن روز ايران «مشروطيت را باور كرده» و به سوگند خود در احترام به قانون اساسى و عدم­ دخالت در قوای مقنّنه و قضائیه وفادار ماند. او، پادشاه خیانتکاری­ نبود. اما باید گفت که در دوران سلطنت احمدشاه که اولین و آخرین حکومت در دوران مشروطیت ایران است از نابسامان­ترین و خراب­ترین دوران­های تاریخ محسوب می­‌شود.

📌اولین و یگانه آزمایش عملی مشروطیت و آزادی و دموکراسی در ایران بسیار بد نتیجه داد. چرا چنین شد؟ اگر جواب جامع كوتاه خواسته باشيد، بايد گفت؛ براى اينكه: «ملت ایران نه آزادی را خواسته و نه خود را برای آن ساخته بود.»

📌 حقیقت قضیه این است، همان­طوركه قبلاً نيز اشاره كرديم، آنچه ملت و روحانيت در روز اول می­‌خواستند و به خاطر آن وارد معركه شدند «عدالت» و كوتاه نمودن دست عمال دولت از تعدّى و توهين بود. اصول آزادى و حاكميت ملى را آن طور كه عده معدودى به عنوان ليبراليسم و دموكراسى از اروپا سوغات آورده بودند، نه درست درك كرده بودند و نه كسى عقيده و علاقه چندانى به آنها داشت.

📌انقلاب سياسى مملكت توأم با انقلاب فكرى و انتباه مذهبى نبود؛ بنابراين كمترين تغيير در روش و افكار و در اشتغالات روحانيت رخ نداد.

📌اگر روحانیت شیعه که معلّم و رهبر ملت بوده است به استقبال تمدن و علوم و فرهنگ و سیاست تازه وارد می­‌رفت و آن را در پرتوی اسلام، تصفیه و تکمیل می­‌کرد و تحویل مردم می­‌داد، هم به مذهب و به ملت و مملکت خدمت بزرگ می­‌نمود و هم نقش و مقام خود را متدرجاً از دست نمی­‌داد.

📌استبداد و استیلا در هیچ کجای دنیا تبدیل به مشروطیت و به حکومت ملّی، به هر صورت آن، نمی­شود و ملّت و مملکت اداره نمی­‌گردد مگر آنکه به جای آنها که می­روند یا باید بروند، خود مردم به صورت ملت جلو آمده و جای آنها را بگیرند و نگاه دارند.

B2n.ir/a02876

🔶 مردمی که به نفس خود و به همنوعان خود ظلم کنند و قبول مسئولیت و خدمت ننمایند، طبعاً طلب­ کننده و سازنده­ مدیران و متولیان ظالم و نگاه­ دارنده­ نظام­های استبدادی هستند. بالعکس، اگر ذاتاً و بنا به تربیت، حق پرست و نوع دوست باشند، هم از تنفس فضای ناحق رنج می­‌برند و برای دفاع از حق­‌های پایمال شده و نجات همنوعان ستمدید، قیام و مبازره می­‌کنند و دست مستبد و غاصب را کوتاه
می­‌نمایند؛ و هم برای قیام و دوام حق و برای رفاه و اعتلای ملّت، اقدام و خدمت خواهند کرد.

🔷 منبع: خلاصه مجموعه آثار (۱۵) مهندس مهدی بازرگان، ملت ایران چه باید بکند؟

@Bonyadbazargan

🔶 ملت ایران چه باید بکند؟ «یک تحلیل تاریخی برای مبارزه ملی»
بخش دوم/ از رضا شاه تا مصدّق

🔷 منبع: خلاصه مجموعه آثار (۱۵) مهندس مهدی بازرگان


📌اگر در 2400 سال تا انقلاب مشروطیت، سرزمین ایران صحنه­ ستیز میان استبداد و استيلا بود و تاريخ حرف چندانى نداشت كه از ملّت بزند، از اين به بعد با سير تحولى كه ملّت پيدا می­‌كند و گرفتاري­هايى كه تحمل می­‌نمايد، در ميدان نبرد در يك طرف «استيلا + استبداد» را می­بينيم و در طرف ديگر «مذهب + ملّت» را؛ درحالی­که رهبرىِ جبهه­ اول رفته­ رفته به­ دست استبداد می­‌رود و رهبرىِ دوم به دست مذهب و معتقدات.

📌انگليسی‌ها كه زرنگ­تر و واقع­‌نگرِ ملايم­ پيشه هستند، هم براى جلوگيرى از چنان پيشامد و حفظ سياست و هم براى ادامه­ تجارت و منافع خود و اداره­ امتياز نفـت جنوب، ضرورى می­‌ديدند وضع ايران سروسامانى پيدا كرده، مشروطيت و حكومت ملّى را كه به زيان مطامع خارجى است، به يك­نـوع استبداد- كـه راهى جز اتحّاد و اطاعت از آنها ندارد- تبديل كنند.

📌 بيست سال سلطنت رضا شاه، نمونه­ اتّحاد مدّبرانه­‌اى از استبداد با جناحى از استيلا بود كه يكّه­ تاز ميدان گرديد و در اثر ناشي­گری‌هاى خودى، نقشه­‌هاى خارجى و برنامه‌هاى رضاشاهى در برابر خود جبهه متّحد مذهب و ملّت را نمی­ديد.

📌با قیام و رهبری مصدّق، شاید بتوان گفت بزرگ­ترین جبهه­ مبارزه ملی، در کوتاه­ترین مدت، در تاریخ ایران تشکیل گردید و برای اولین بار، دولت و ملّت هم صدا و هم گام شدند. البته نام مصدّق و تقوای سیاسی و سوابق مبارزاتی او نقش بزرگی در تشکیل و تحرّک جبهه ملّی داشت ولی عامل اصلی، حالت طبیعیِ تاریخی و مقبولیت عمومی داشتن شعار انتخابی بود.

📌تشخیص و خواسته­ قلبی مردم از عالی و دانی و خواص و عوام، کوتاه کردن دست انگلیسی­‌ها از نفت و از دخالت در امور ایران بود. شعار ملت و دولت، ملّی کردن نفت و برنامه­ جبهه، حکومت کردن قانون شد.

📌انگلیسی­‌ها که ناراحت از تمکین به شرکت ملّی نفت ایران و ناگزیر از تخلیه­ مناطق نفت­‌خیز شده بودند، در خارج مملکت موضع انتظار و انتقام آغاز کردند. انگلیسی­‌ها درست برخلاف ایرانی­‌ها، ورزیده­‌ترین ملّت دنیا در خصلت صبر و استفاده از زمان هستند.

📌 متأسفانه جبهه­ داخلی نارس و ناپخته و دستپاچه، عاری از وحدت در هدف و برنامه، مسموم از تفرقه و تعصّب و خودخواهی، و به طور کلی مشحون از مفاسد اخلاقی و اجتماعی بود. حزب توده نیز از اصالت ضدملّی و مذهبی و نشأت استیلایی داشت، پیش آهنگ مخالفت­‌ها، چوب گذارنده لای چرخ­ها، و اسباب کار بُرنده­ حریفِ کهنه­‌کار گردید.

📌 اگر مصدق می­‌توانست طوری عمل کند که در جبهه­ مقابل نیز سستی و جدایی بیفتد و به نحوی مانع اتصال و استحکام آن­ها می­‌شد، شاید با گذشت زمان و دوام حکومت ملی و قانونی، پیشرفت و پیروزی نهایی حاصل می­‌گردید. اما ایرانی پرتوقع عجول، پیرو سیستم همه­ چیز یا هیچ­ چیز و تنگناهایی که ملیّون سختگیر ایده­‌آل طلب و چپی­‌های بهانه­‌جو برایش به وجود می­آوردند، به حریف مکاّر دانایِ بردبار، میدان داد که جریان را به نفع خود بگرداند.


B2n.ir/b87495

@Bonyadbazargan

🔶 ملت ایران چه باید بکند؟ «یک تحلیل تاریخی برای مبارزه ملی»

بخش سوم/ از کودتای 28 مرداد 1332 تا حقوق بشر کارتر

کودتای 28 مرداد 1332، محکم­ترین اتحاد استبداد و استیلا در تاریخ ایران

🔷 منبع: خلاصه مجموعه آثار (۱۵) مهندس مهدی بازرگان

📌دولت آمریکا که طبق نقشه­ انگلیسی­­‌ها وحشت­‌زده از افتادن ایران به دست توده­ای­‌ها و روس­‌ها و دریافت کننده­ وعده­ چرب و نرم در قرارداد آینده شده بود، به پیشنهاد سفیرشان هندرسن و تدبیر پلیس سیای­شان CIA دلّال منطقه گردید. طبق اطلاعات و اعترافاتی كه بعداً در روزنامه­‌هاى اروپا و گزارش­هاى­ سيا درآمد، به دست سرلشگر زاهدى، با بسيج­ كردن ملاهاى­‌دربارى، با به خيابان آوردن لات و لوت­ها­ و روسپی‌هاى هرجايى و فروختن دلارهاى وارداتى در بانك ملّى، كودتاى 28 مرداد كذايى را راه انداختند؛ شاه فرارى را با منّت و خفت به ايران برگرداندند و مصدّق و ياران و فادارش را به زندان و تبعيد انداختند.

📌یگانه حکومت ملی ایران پس از دو سال و 3ماه ساقط می­‌شود؛ ایدن وزیر خارجه انگلیس در مرخصی در روی آب­های مدیترانه نفس راحت می­کشد؛ امید ملت ایران به زیر سلطه­ استبداد به باد می­رود. مستحکم­ترین جبهه­ استبداد و استیلا در ایران برقرار می­‌شود.

📌قیام ملی کردن نفت با همه­ خامی و سستی و پراکندگی، آن اندازه پایه و مایه داشت، كه پس از شكست 1332 از سينه­ مردم محو نگردد و در صحنه­ تاريخ منقرض نشود. عكس­‌العمل فورى و طبيعى تظاهرات بازار و دانشگاه­‌ها و بعضى از اداری‌ها بود كه منتهى به تشكيل نهضت مقاومت ملى به رهبرى شخصيت­‌هاى روحانى، دانشگاهى، بازارى و احزاب ملّى گرديد.

📌نهضت مقاومت ملى چند سال به صورت زيرزمينى ادامه داشت و در شهرستان­‌ها، شعب و طرفداران و فعالان، متشكّل شده بودند تا آنكه در سال 1339 كه جبهه ملى به صورت علنى تشكيل گرديد، افراد و افكار نهضت مقاومت وارد آن شدند.

📌دكتر مصدق بعد از محاكمات تاريخى 1332 كه برگ­هاى درخشانى از تزهاى مبارزات قانونى ايران ارائه داد و­ پس از طى كردن سه سال محكوميت، باقي­مانده­ عمر خود را تا 14 اسفند 1345 نيز در اسارت و حفاظت شبانه روزى مأمورين انتظامى، به حالت تبعيد، در قريه احمدآباد به سر برد. على­‌رغم عدم ارتباط آزاد با مردم ، نام و نظريات او اميد به پيروزى و پرچم راهنماى مبارزه براى ملّت بود؛ ضمن اينكه افتخار ابدى براى ايران شد و تازه كننده­ عقده­‌هاى سوزان كينه و ناراحتى شاه در هر صحبت و رهگذر تا آخرين روزهاى سلطنت گرديد.

📌 استبداد وقتى در برابر ملّی­یون آگاه و آزادي­خواه قرار گيرد، اگر نخواهد تسليم شود، چاره اى جز خفقان فورى نطفه­‌هاى اعتراض براى ممانعت از رشد و توسعه آنها ندارد و همين كه اختناق و خشونت به كاربرده شد، اطلاعات و اعتراض­‌ها و انتقام جويي­‌ها زيادتر گرديده، از يك طرف فشار و ظلم و ستيزه دولت با ملّت، به صورت تصاعدى بالا مى­‌رود و از طرف ديگر كينه و تصميم ملّت در برانداختن استبداد اوج مى­گيرد.

📌درحقيقت شاه رهبرى، جبهه متّحد استبداد و استيلا را اشغال نموده و نشان داد كه حريف كهنه كارِ درجـه اولِ ملت، استبداد شاهانه است و كنار آمدن ملت با استبداد، منطقاً و اصولاً محال است.

📌در سال 1340 (سال دوم شروع فعاليت مجدّد جبهه ملى) افرادى از فعالان و بنيان­گذاران نهضت مقاومت ملّى، رسالت و ضرورت بزرگ تاريخى تشكيل يك جمعيت منظم و با برنامه و هدف و ايدئولوژى را احساس كردند؛ نيازهاى روز جامعه را تشخيص دادند و با توجه به معتقدات و خواسته هاى مردم مسلمان ايران، «نهضت آزادى ايران» را تشكيل دادند.

📌 «نهضت آزادى ايران» كه­ در شرايط تاريخى­ مخصوص به خود تشكيل شد، داراى دو خصوصيت زير بود:
1- مؤثرو مقصر اصـلى شناختن شاه، و طرف مستـقيم مـبارزه­ ملـّت خواستنِ او.
2- الهام گرفتن از ايمان اسلامى و فرايض دينى، براى مبارزه و تدوين ايدئولوژى و مرام­نامه.

📌 «نهضت آزادى ايران» كه از طرف دستگاه، به­ عنوان دشمن شماره يك­ خود، در داخل جبهه ملى شناخته شد، طليعه­‌اى براى تحرك و ظهور روزافزون جنبش­‌هاى با روح و رنگ اسلامى و احياناً خصلت انقلابى گرديد.

B2n.ir/y92399

@Bonyadbazargan