❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز

دوشاب پزی در تالش

قسمت ششم

۸- زرده ویش

یعنی به زردی گراییدن

وقتی که بیش از یک سوم مایع میوه های خرمالو " راوه" در تشت به علت جوشیدن بخار شد کم کم رنگ آن به زرد متمایل به قرمز می گراید و نسبتا رنگ و شکل دوشاب به خود می گیرد . به این حالت به زبان تالشی زرده ویش می گویند

۹-مرجوا گل

یعنی جوش یا جوشیدن به شکل عدسی
به زبان تالشی به عدس مرجو و به جوشیدن گل می گویند .

۱۰- پلا گل

یعنی جوشیدن مانند جوش آب برنج در موقع پخت برنج به صورت کته .

وقتی بیش از دو سوم آب دوشاب به صورت کامل بر اثر حرارت کوره در داخل تشت بخار شد این مایع دو جوش پشت سر هم هر کدام به اندازه ی ۵ دقیقه به نام مرجوا گل و پلا گل را پشت سر می گذارد .

پایان قسمت ششم

منبع

سایت پایگاه تالش شناسی

نوشته آقای تقی اسکندری تاسکوه

چاپ شده در ماهنامه تالش شماره ۵۸

انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

آموزش زبان تالشی جنوبی گویش شاندرمنی
بخش ۲۷

معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
😍🌺💚🌺😍
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺💚🌺

پیله خدا نومی نَه

تالشی: "اوری خدا ویندمَه"

اجرا: پیمان شکورزاده @peyman_shakourzadeh_official

تالشَه لَه لَه، نی تالشی: استاد خوش برش

نویسنده:مهرداد برزگردوست #دیل_گِتَه_تالش @mehrdad_barzegardost_original

#اکسپلور_میای_فالو_لایک_کامنت👇👇
@mehrdad_barzegardost_original

معنی خودمونی این نوشته😍

امروز خدارو دیدم که توی مزرعه ما بود و راه می رفت
امروز خدارو توی خنده ی خاله ی مهربونم دیدم
امروز خدارو پیش مادرم دیدم زمانی که کنار تنور نان سنتی درست می کرد
امروز خدارو توی آسمان آبی دیدم زمانی که آفتاب زمین رو روشن کرده بود
امروز خدارو توی خنده های از ته دل یه کودک دیدم
امروز نام خدارو از آواز خواندن پرنده ها شنیدم
امروز خدارو توی چشم پدرم دیدم وقتی که با احشام در حال کوچ کردن به سمت ییلاق بود
امروز خدارو در شادی بچه های تالش دیدم زمانی که قایم موشک و گردو بازی می کردن
امروز خدارو در بین بلبل ها دیدم زمانی که سرمست از دیدن گلها داشتن آواز می خوندن
امروز خدارو در حال و هوای گله دارها دیدم زمانی که گله ها رو برمیگردوندن
امروز خدارو توی عروس بران سنتی تالشی دیدم زمانی که عروس و داماد دست در دست هم در حال تماشای رقص سنتی تالشه وَشتن خانواده شون بودن
امروز خدارو همه جا دیدم و حسش کردم و بهش گفتم: خدایا تو خیلی مهربون و بزرگی
خدایا شکرت⚘🙏⚘
https://www.instagram.com/tv/Cfx4mUElBoK/?igshid=MTc4MmM1YmI2Ng==

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

#تالشَه_لَه_لَه[نی] همراه با تصاویر زیبایی از سرزمین تالش👌👌
بداهه نوازی توسط استاد #شهرام_جمال

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز

دوشاب پزی در تالش

قسمت هفتم

۱۱- تشت آگری

یعنی پایان آوردن تشت از کوره

بعد از بخار شدن بیش از دو سوم راوه داخل تشت روی کوره داغ و جوش های مرجوا گل و پلا گل حالا نوبت پایین آوردن آن که فقط دوشاب خالص را داراست .

به این کار در تالشی تشت اگری می گویند.

اگر فرض کنیم که تشتی مثلا ۱۵ لیتر ظرفیت دارد . و آن را پر از مایع میوه های خرمالو ( راوه) کنیم و روی کوره داغ بگذاریم تا تبدیل به دوشاب گردد . از ۱۵ لیتر بیش از ۱۰ لیتر آن باید بر اثر جوشیدن در تشت های که بیش از ۲ آقای ۳ ساعت روی کوره قرار می گیرند بخار می گردد .

بدین ترتیب حدود ۵ لیتر آن بصورت دوشاب باقی می ماند به همین خاطر اسم این مایع دوشاب است .یعنی دو قسمت آن آب است که بخار می شود و یک قسمت آن باقی می ماند که به ان دوشاب می گویند .

لازم به ذکر است هر رهگذری که از کنار کوره های دوشاب پزی عبور می کند به صاحبان کوره می گویند . دوشاور شیرین یعنی دوشابت شیرین باشد . صاحبان کوره هم در جواب هم در کوره جواب می گویند . زیوون شیرین یعنی زبانت شیرین باشد .

درخت خرمالو درختی است وحشی به اندازه تقریبی درخت های ممرز و لیلگی که دارای میوه های کوچکی به اندازه گیلاس می باشد .


ضرب المثلی در باره درخت خرمالو ی وحشی
هم گیلونی اربا کو دلیکیمه هم بغدادی خرما کو
یعنی هم از خرمالو ی گیلان بی بهره شدیم و هم از خرمای بغداد.

این ضرب المثل برای افرادی بکار می رود که می خواهد همزمان از دو کار و یا دو جریان سود ببرد که از هر دو تا بی بهره می شود.

پایان قسمت هفتم

منبع سایت پایگاه تالش شناسی

نوشته آقای تقی اسکندری تاسکوه

چاپ شده در ماهنامه تالش شماره ۵۸

انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

بخش ۲۸ آموزش زبان تالشی جنوبی گویش شاندرمنی
اجرا محمد طاها پورمحمد
تهیه و تنظیم مهرداد پورمحمد مدرس فیزیک گیلان

معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
😍🌺💚🌺😍
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺💚

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز دوشاب پزی در تالش

قسمت هشتم

۱۲- تشته آلیسی

لیسیدن و خوردن دوشاب های باقیمانده داخل تشت بعد از خالی کردن آن
وقتی که تشت را از روی کوره برداشتند و بر زمین گذاشتند . کمی از دوشابی را که داخل ظرف خالی می کنند در بدنه درونی آن باقی می ماند که بچه ها حتی بزرگساِ لان قبل از پایین آوردن تشت از روی کوره دور کوره را برای تشته آلیسی محاصره کردند و منتظر این کار هستند .

بلافاصله بچه های خردسال با تکه چوبی به اندازه چوب کبریت دور تا دور تشت می نشینند و مشغول زدن چوب به داخل تشت می شوند وبه وسیله ی آن چکه ای دوشاب باقیمانده را برداشته و می خوردند.

بعد از تشته آلیسی دوباره زن ها تشت را برمی دارند و کاملا می شویند و سپس از مایع میوه های درخت خرمالو یا راوه آن را پر می کنند و دوباره آن را روی کوره می گذارند و بدین ترتیب مراسم اربا تیما به پایان می رسد .

)
مطالبی که ادامه و پایان هشتمین قسمت دوشاب پزی در تالش آورده می شود یادداشت جناب آقای دکتر علی عبدلی موسس و مدیر سایت تالش شناسی می باشد که تحت عنوان اشاره در پایان مقاله آقای اسکندری نگاشته اند )


اشاره
در گذشته دوشاب یکی از مهم ترین محصولات تالش بوده و از منابع قابل توجه در آمد برای روستائیان.
چنانکه طبق یک آمار رسمی در سال ۱۲۷۶ شمسی تنها در بلوک تالشدولاب ۱۱۰۰ خروار دوشاب تولید شده بود ولی متاسفانه بر اثر سیاست های نادرست و به بهانه حفاظت از جنگل جامعه ما از این حجم تولید محروم شده است . در حالی که برای تولید دوشاب درختی قطع نمی شود .

بلکه در گذشته کمی از سر شاخه های درختان اربا خرمالو بریده می شد .اما امروز با وجود ابراز و امکانات کافی حتی نیازی به بریدن آن سر شاخه ها هم نیست .

توضیح اینکه اصطلاحات تالشی به گویش ماسالی است و در گویش های زبان تالشی اندکی تفاوت می باید .

پایان
منبع سایت پایگاه تالش شناسی

نوشته آقای تقی اسکندری تاسکوه

چاپ شده در ماهنامه تالش شماره ۵۸

انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

بخش ۲۹ آموزش زبان تالشی جنوبی گویش شاندرمنی
اجرا محمد طاها پورمحمد
تهیه و تنظیم مهرداد پورمحمد مدرس فیزیک گیلان

معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
😍🌺💚🌺😍
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺💚

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز نگاهی کوتاه به نقش آلیان در نهضت جنگل بر پایه منابع شفاهی
قسمت اول

هرچند هرچند نهضت جنگل و رویکرد مسلحانه مبتنی بر شیوه چریکی جلوه‌گر شد، اما آرمانی تقریباً مطابق با دموکراسی داشت.
این موضوع در واقع برای این حرکت امتیاز مثبتی تلقی می شود ،کما اینکه از دید یک نویسنده این امر وجه اشتراک بین این نهضت و انقلاب مشروطه نیز به شمار می‌رود .
به نظر برخی محققین از این جهت نهضت جنگل به لحاظ ایدئولوژی به انقلاب مشروطه شباهت پیدا می کند ، بلکه مهم تر این که به نظر نگارنده پیدایش این نهضت ریشه در انقلاب مشروطه و تحولات پس از آن دارد .
انقلاب مشروطه ۱۲۸۵ شمسی برابر با ۱۹۰۶ میلادی
ایران اگرچه در زمره انقلاب‌های بسیار کم خشونت قرن بیستم قرار می گیرد، اما در مقابل پیروزی آسان و کم دردسرش، سرنوشت دشوار و پر دردسر پیدا کرد.
مشروطه‌خواهان نتوانستند ساز و کارهای مناسب برای استقرار یک حاکمیت مقتدر و برنامه‌ریز، کارآمد و مسلط به اوضاع و احوال کشور را ایجاد کنند، در نتیجه کشور در گردابی از انواع گرفتاری های امنیتی، اجتماعی، سیاسی ،فرهنگی و غیره گرفتار شد.
رژیم پس از مشروطه چنان درمانده و ناتوان بود که خلایق حسرت وار شرایط امنیتی بهتر پیش از مشروطه را به یاد می‌آورند .
در ده سال بین انقلاب مشروطه تا آغاز نهضت جنگل دل مشغولی اصلی ایرانیان چگونگی خروج از گرداب مشکلات وخلاصی ای از اوضاع قمر در عقرب در آن روزگار بود.‌ این بیان ما را به ریشه اصلی پیدایی نهضت جنگل بسیار نزدیک می‌سازد.
انقلاب مشروطه اگرچه به جهت طرح اندیشه های نو در سیاست و حکومت و گشودن شدن فضای تازه‌ای برای تفکر سیاسی در ایران تا حدود بسیاری کامیاب بود ،اما در استقرار رژیم کارآمد ناکام ماند.
پیدایش نهضت جنگل هم چون برخی دیگر از حرکت های سیاسی آن روزگار ریشه در ناکامی انقلاب مشروطه داشت.
در تحلیل نهایی این ناکامی حتی بر افتادن سلسله قاجار و استقرار یک نظامی در اریکه پادشاهی را نیز در پی داشت.
میرزا کوچک رهبر پرآوازه ،اما بد فرجام نهضت جنگل عنوان جوانی ۲۵ ساله امیدوارانه در انقلاب مشروطه شرکت داشت، این مشروطه‌خواه جوان اما ۱۰ سال بعد ناچارشد اسلحه به دست گرفته و نبرد قهرآمیز را برای اندیشه‌ای دموکراتیک دنبال کند.
پس ازآغاز نهضت جنگل ،دو‌ منطقه به کانون‌های اصلی آن تبدیل شدند، کسما وآلیان حلقه وصل این دو کانون البته گوراب زرمیخ بود، اما با دقت در سیر تحول نهضت جنگل آشکار می شود که هر قدر این جنبش ادامه می‌یافت بیشتر به منطقه آلیان تکیه می کرد.
این مقاله به اختصار به نقش قوم تالش منطقه آلیان در نهضت جنگل می‌پردازد، هرچند شاید بهتر باشد که این نوشتار در حکم یک مقدمه برای بحث گسترده تر در این خصوص به حساب آید .
همچنانکه در تاریخ شفاهی مربوط به تحولات معاصر ایران به طور عام ،کمتر مورد توجه اهل تحقیق قرار گرفته، به همان نسبت به این امر، در خصوص نهضت جنگل نیز واقعیتی انکارناپذیر است .
اغلب افراد برای آگاهی از سر گذشت نهضت جنگل بیشتر به دو کتاب سردار جنگل مرحوم ابراهیم فخرایی و کتاب تاریخ انقلاب جنگل اثر مرحوم محمد علی گیلک مراجعه می‌کنند.
اگرچه هر دو این اثر از تاریخ شفاهی نیز بهره برده اند .اما تحولات مربوط به منطقه آلیان در ارتباط با نهضت جنگل در آنان چندان پررنگ نیست علاوه بر این دو اثر ،که البته پاره ای از حوادث نظامی منطقه مربوط به منطقه آلیان از جمله نبرد ماکلوان و ماسوله را یادآور شدند در آثار در آثار پژوهشی که در سال‌های اخیر منتشر شده‌اند .به مناسبت نامی از منطقه آلیان و قوم تالش نیز برده شده است، این نقص را کتاب حسن خان الیانی نوشته دکتر شاپور آلیانی از نوادگان حسن خان، تا حدودی جبران کرده است، اما این اثر بیشتر به
گونه ای ستایش گرایانه به کارنامه حسن خان و زندگی وی اختصاص یافته است.

پایان قسمت اول
امنبع
کتاب مجموعه مقالات نهضت جنگل با رویکرد به زندگی نامه میرزا حسن خان کسمایی ص ۲۵۸,۲۵۹
به کوشش دکتر فریدون شایسته
نویسنده مقاله آقای فریدون واحدی پور دهرانی
انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

بخش ۳۰ آموزش زبان تالشی جنوبی گویش شاندرمنی
اجرا محمد طاها پورمحمد
تهیه و تنظیم مهرداد پورمحمد مدرس فیزیک گیلان

با کانال تالشه گف
معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
😍🌺💚🌺😍
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺💚🌺
محل فیلمبرداری صومعه سرا طاهر گوراب
منار بازار

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز
نگاهی کوتاه به نقش آلیان در نهضت جنگل بر پایه منابع شفاهی
قسمت دوم
یکی از منابع اصلی و به نظر نگارنده بسیار پر اهمیت، خاطرات، اخبار و اطلاعات افرادی است که خود در صحنه تحولات در منطقه آلیان حضور داشته اند.
آنان مستقیم به عنوان نیروهای چریک نهضت و یا غیرمستقیم، به افراد ساکن در منطقه شاهد وقایع بوده اند اما اکنون از چریک های نهضت و یا نسل همزمان با نهضت در منطقه کسی در قید حیات نیست.
بدتر آن که ،حال با نسل دومی که از پدران خود اطلاعاتی از نهضت جنگل اندوخته اند، نیز در حال وداع هستیم.
چرا که آنان اصولاً در کهن سالی به سر می‌برند، باید گفت اگر از علاقه مندان به تاریخ نهضت جنگل، فقط چند سالی هم درنگ کنند با فقدان این افراد تنها فرصت دسترسی ما به خاطرات و اخبار جالب آنان نیز از دست خواهد رفت .
به جهت آنکه زادگاه نگارنده دهکده ای از منطقه آلیان است. از سال ها پیش، کمابیش در جستجوی وقایع مربوط به نهضت جنگل در منطقه بوده ام و این جستجو تا تدوین مقاله ادامه داشته است .
در اینجا لازم می دانم از کسان بسیاری که با اطلاعات خود به تکمیل این مقاله کمک کرده اند سپاسگزار باشم خاطرات برخی از افراد، البته بیشتر سودمند بوده است از جمله خاطرات مرحوم هدایت واحدی پور، پدر بزرگ نگارنده که همزمان با نهضت جنگل دوران نوجوانی را سپری می‌کرد، پدرش مشهدی حیدر، از چریک های نهضت بود او همچنین خاطرات جالبی از کربلایی رحمان میان رزی داشت.
کسی که میرزا کوچک در روزهای پایانی نهضت، مدتی مخفیانه مهمان وی بود.
مرحوم مشهدی رجب خانوانه ای، که کوچک خان به خاطر قد کوتاهش به شوخی او را سرباز کوچولو صدا میکرد، در آخرین گریز جنگلی ها آنان را همراهی می کرد.

خاطرات و نقل های وی به واسطه فرزندش حبیب که اکنون ۸۱ سال دارد، مورد استفاده قرار گرفته است.
یکی از نزدیکترین افراد به نهضت جنگل و میرزا کوچک، مرحوم ملا جعفر آلیانی بود.
وی که در حدود ۱۳۴۷ شمسی از دنیا رفت منشی میرزا بود و بسیاری از نامه ها و اسناد، به قلم او که مردی اهل دانش بود نگارش یافته است.
منصور آلیانی، یکی از پسرانش که اکنون ۷۷ سال دارد ،با حافظه خوب خود، می تواند ساعت ها از نهضت جنگل و آلیان سخن بگوید، او به نقل از ملاجعفر ،قادر است بسیاری از حوادث را با ذکر جزئیات و نقش افراد بیان کند، کمک مقاله ارزشمند بود.
مشهدی حجت بلوری ساکن روستای شالتوک فرزند مرحوم نوروز از سربازان نهضت جنگل با سواد و دارای حافظه خوب و منظمی است.
مشهدی حجت هم به نقل از پدر و هم بسیاری دیگر ،اطلاعات خوبی برای عرضه دارد، سن او اکنون به ۹۰ نزدیک شده است.
آقای سید صدر فلاحی که همزمان با پایان نهضت جنگل به دنیا آمد، نیز اخباری از نهضت جنگل در ذهن خود دارد، علاوه بر این از خاطرات کسان دیگری جان محمد آلیانی حدود ۸۰ ساله، مرحوم حسن الیانی مرحوم خدیجه آلبانی و دیگران در این نوشتار استفاده شده است برای زندگانی بخش تندرستی و برای درگذشتگان و آرامش ملکوتی تمنا دارم.

پایان قسمت دوم
منبع
کتاب مجموعه مقالات جنگل نهضت جنگل با رویکرد به زندگی نامه میرزا حسین خان کسمایی ص ۲۵۹؛۲۶۰
به کوشش دکتر فریدون شایسته

نویسنده مقاله آقای فریدون واحدی پور دهرانی
انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

بخش ۳۱ آموزش زبان تالشی جنوبی گویش شاندرمنی
اجرا محمد طاها پورمحمد
تهیه و تنظیم مهرداد پورمحمد مدرس فیزیک گیلان

معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
😍🌺💚🌺😍
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺💚🌺
محل فیلمبرداری صومعه سرا طاهر گوراب
منار بازار
برج دیده بانی میرزاکوچک خان و همرزمانش

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز
نگاهی کوتاه به نقش الیان در نهضت جنگل بر پایه منابع شفاهی
قسمت سوم
چگونگی پیوند آلیان با نهضت جنگل

منطقه زیبا و فرحبخش الیان در غرب شهرستان فومن از حدود ۲۰ روستا و آبادی تشکیل شده است.
این پهنه از یک سو به کوهستان تکیه داده و از سوی دیگر، پای خود را در دشت دراز کرده است، کوهستان ها در شمال الیان به سمت غرب تا ماسوله داغ امتداد می یابند و الیان بخش سردار جنگل ماکلوان و ماسوله رودخان، مجموعه یکپارچه،از سکونت‌گاه‌های را تشکیل می دهند که ساکنانش تالش زبانند
. مجموعه پهنه الیان تا ماسوله را می توان از چشم نواز ترین مناطق دنیا به شمار آورد.
موضوعی که هر گردشگری به آن اعتراف می کند.
ساکنان این پهنه عمدتاً به دامپروری و کشاورزی اشتغال دارند و چراگاه های کوهستان های این پهنه همواره مملو از هزاران راس بز و گوسفند و گاو اسب است که با آرامش کامل از سرسبزی فراوان آن بهره می‌گیرند .
کمی پس از آغاز جنگ جهانی اول در سال ۱۲۹۳شمسی برابر با سال ۱۹۱۴ میلادی این منطقه نیز دستخوش ناامنی و هرج و مرج گسترده ای شده، اگرچه این ناامنی، به شکل محدودتری از قبل نیز وجود داشت.
دسته‌های راهزن و غارتگر که از مناطق پیرامون آن شکل گرفته بودند ،به طور مداوم مشغول غارت و چپاول بودند و ناتوانی حاکمان محلی که خود از ضعف دولت‌های پس از مشروطه ناشی می‌شد ،این امر را تشدید می کرد.
در چنین شرایطی حضور اشغالگران روس در منطقه مردم محلی با تعبیر کلی قزاق ها از آن یاد می‌کنند نیز اوضاع را بسیار وخیم تر می کرد.
قزاق ها در رویارویی با مردم ،هیچ ملاحظه را در نظر نمی‌گرفتند و هر آنچه را که اراده می کردند انجام می دادند .
در خصوص رفتار روسها با اهالی گزارشات تکان‌دهنده‌ای نقل می‌شود به گفته یک راوی آنان خانه ما را- خانه مرحوم حاج اکبر الیانی متوفی به سال ۱۳۱۵ شمسی آتش زدند و ما شب با استفاده از روشنایی ناشی از سوختن و خاکستر شدن خانه به سویی دامنه دوال کوه فرار کردیم .
قزاق ها به ویژه زمانی که از مقاومت ها و سرسختی ساکنان عصبانی می شدند، به هیچ چیزی رحم نمی کردند، به نقل از یک شاهد عینی آنها یک بار از صومعه سرا به سوی ماسوله، نزدیک به ۳۰۰ خانه و کلبه را به آتش کشیدند.
حیوانات را تفریحی وار هدف می‌گرفتند برنج و سایر مایحتاج مردم را به غنیمت می بردند. گونی‌های شالی را خوراک اسبان خود می کردند و حتی زنبورستان ها را به آتش می کشیدند و لانه های مرغان را می‌سوزاندند.
با اشغال خانه‌ها مردم به کوهستان می گریختند و پس از ترک محل توسط قزاق ها ،خلایق دوباره باز می گشتند تا از ویرانه ها زندگی بسازند .
در چنین شرایطی و برای مقابله با خطر غارتگران منطقه‌ای از یک سو و متجاوزان خارجی از سوی دیگر، بزرگان قوم تالش در منطقه در صدد چاره جویی بر آمدند و شخصی را که به تدبیر و شایستگی از پیش می شناختند و اکنون در کربلا مشغول کسب و کار بود به کمک و همکاری فراخواندند :حسن خان کیش دره ای معروف معروف به حسن خان آلیانی.

بازگشت حسن خان همزمان بود با شکل‌گیری و توسعه نهضت جنگل به سوی منطقه کسما. اقدامات فوری حسن خان که با حمایت اغلب و بزرگان تالش همراه بود در بهبود اوضاع امنیتی موثر واقع شد.
جسارت ،قاطعیت، سرعت عمل ،تیزهوشی و سخت گیری حسن خان باعث شد شهرت وی به گوش سران جنگل در کسما برسد و البته پیوستگی جغرافیایی کسما از طریق گوراب زرمیخ به آلیان نیز در این انتقال موثر بود .از این رو می توان پی برد که چرا کوچک خان دست یاری به سوی آلیان درست کرد و آلیان به نهضت جنگل پیوست.

پایان قسمت سوم

منبع
کتاب مجموعه مقالات نهضت جنگل با رویکرد به زندگی نامه میرزا حسین خان کسمایی ص۲۶۱؛۲۶۲
به کوشش دکتر فریدون شایسته
نویسنده مطلب آقای فریدون واحدپور دهرانی
انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

بخش ۳۳
پخش اول
آموزش زبان تالشی جنوبی گویش شاندرمنی
اجرا محمد طاها پورمحمد
تهیه و تنظیم مهرداد پورمحمد مدرس فیزیک گیلان

معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
😍🌺💚🌺😍
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺💚🌺
محل فیلمبرداری صومعه سرا
گوراب زرمیخ
روستای سه سار
تیمور کوه استخر مسیر گوراب زرمیخ به ماسوله

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز
نگاهی کوتاه به نقش آلیان در نهضت جنگل بر پایه منابع شفاهی

قسمت ششم

مروری کوتاه بر روند تحولات نهضت جنگل در آلیان
اگر چه نمی توان آرمان نهایی نهضت جنگل را در رهایی گیلان و سراسر ایران از وضع رنج‌آور امروز نادیده گرفت، اما گسترش آن به منطقه الیان و سپس استقرار در این منطقه شرایط ویژه ای را با توجه به مقتضیات نظامی جنبش پیش آورد .

مسئله مهم، برای بزرگان تالش و مردم منطقه چگونگی ایجاد تعادل بین آرمانهای کوچک خان و نیاز فوری مردم به امنیت و برچیدن چپاول و غارت عناصر بدگوهر بود.
واقعیت این است که پیوستن آلیان، نواحی اطراف و ماسوله روخون به نهضت جنگل به معنی کشیده شدن پای این پهنه به درگیری‌های نظامی بین نیروهای جنبش و نهضت مخالف نیز بود، این خود
می توانست وضع موجود را که البته بد بود بدتر کند، هرچند امید آن بود که با پیروز شدن نهضت اوضاع تغییر کند .
محققان ، تاکید دارند که جنگلی ها جنبش خود را راهی برای مبارزه با هیات حاکم و نیز نفوذ خارجیان در ایران می دانستند.
از این رو اکنون هم نیروهای حکومتی و هم عناصر خارجی درآلیان حضور پیدا می‌کردند.
به دنبال اقداماتی که صورت گرفته بود، موقعیت جنگلی ها اکنون بهتر به نظر می رسید.
حسن خان با استفاده از پشتیبانی بزرگان تالش و حمایت اطاعت گونه توده ها، دست بالا داشت.
او در روستای زیده در جوار آلیان ساکن شده بود و با ساختن بنا های جدید، شامل یک عمارت که مجموعه ای از فضاهای لازم برای انبار ضروریات چریک ها را شامل می شد ،وضع مناسبی را برای رهبران جنگل فراهم کرده بود .
جمع آوری چریک ها با کمک بزرگان هر یک از آبادی ها، منظم تر و گردش کارها ،روان تر شده بود.
البته آنان همواره می باید در کار و آمادگی برای فراخوانی ورزم سیر می کردند.
نقل است که حسن خان خود، به آموزش نظامی و سازماندهی چریک ها توجه ویژه ای داشت، او کنجکاو بود و با ریختن باروت در بعضی از محفظه های محکم، قدرت آن را آزمایش می کرد .
برای جنگلی ها، در رویارویی نظامی از قضا، اول شاهنامه خوش بود.
در سال ۱۲۹۴ شمسی و در اولین برخورد که در ماکلوان سر راه آلیان به ماسوله روی داد، حدود ۳۰۰ قزاق روس و ۵۰ قزاق ایرانی قزاق با تجهیزات کامل از حدود ۶۰ چریک جنگل شکست خوردند .
تدبیر نظامی نبرد ماکلوان به حسن خان، نسبت داده می شود .
چریک های جنگل که در تپه های دو سوی راه ماسوله ،موضع گرفته بودند ،با استفاده از اصل غافلگیری و کمین ،به یک باره قزاق ها را هدف قرار دادند.
کشته های مجاهدین کمتر از ۱۰ نفر بود، آنان ضمن کسب یک پیروزی روحیه‌بخش، به غنائمی از جمله ۲۷۰ راس اسب ، و مقداری فشنگ، بالاپوش زمستانی و ابزار و وسایل جنگی دست یافتند و روز بعد ،در جانب غرب منطقه و در امتداد رودخانه رهسپار ماسوله شدند.
این اولین پیروزی اما گوارا نبود .چرا که بر سر نحوه تقسیم و نگهداری اسب ها بین سران اختلاف بروز کرد و کمی بعد در نبرد تلافی جویانه ای که روس ها تدارک دیدند ، شکست سنگینی در بهمن آن سال در ماسوله بر جنگلیها تحمیل شد.
اختلاف در نهضت جنگل واقعیتی است که اغلب محققان با آن به عنوان عامل مهم در تعیین سرنوشت و فرجام آن توجه کرده اند بین کوچک خان و حسن خان بر سر
رویه ای که باید نسبت به طرف مقابل در پیش گرفت، همواره تفاوت وجود داشت. کوچک خان شیوه‌ای نرم خویانه و حسن خان روشی سرسختانه را در نظر داشت.
حسن خان معتقد بود که نباید بین دشمن داخلی و بیگانه تفاوتی قائل شد .

پایان قسمت ششم

منبع
کتاب مجموعه مقالات نهضت جنگل با رویکرد به زندگی نامه میرزا حسین خان کسمایی صفحه ۲۶۵ و ۲۶۶
به کوشش آقای دکتر فریدون شایسته

نویسنده مطلب آقای فریدون واحدپور دهرانی انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

آموزش زبان تالشی بخش ۳۵
اجرا محمد طاها پورمحمد
تهیه و تنظیم مهرداد پورمحمد مدرس فیزیک گیلان
محل اجرا ماسوله فومن

هر نوع فیلم،عکس،ترانه،شعر،دکلمه و دلنوشته های فارسی،تالشی،تاتی،مازنی، گیلکی،لری و کردی و... می‌خوای ببینی و بشنوی بزن رو این لینک و بیا ببین چه خبره😍بزن روش👇😍👇😍👇😍👇
https://www.tg-me.com/Deelgeta_talesh

من با نام @‌‎mehrdad_barzegardost_original‌‏ در Instagram هستم. برای دنبال کردن عکس‌ها و ویدیوهای من این برنامه را نصب کنید. ‌‎https://www.instagram.com/invites/contact/?i=mybrtrlskes6&utm_content=32in7ug‌‏

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

دیلی دیلَه کو ناجَه پَر آگِتَه
اَجَلی اشتَن دومنَه سَر آگِتَه

علیِ عبدلی دِه مَندَه نی یَه
گیلی چمَه تاریخی وَر آگِتَه

✍️م_ب #دیل_گِتَه_تالش

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز
نگاهی کوتاه به نقش آلیان در نهضت جنگل بر پایه منابع شفاهی
قسمت نهم
پایان کار
نهضت جنگل، به جهت بروز حوادث تاثیرگذار بر سرنوشتش، و اصولاً خوش‌شانس نبود نه تنها و تحولات سیاسی داخل ایران همچون کودتای اسفند ۱۲۹۹ شمسی برایش گران تمام شد، بلکه پیش از آن نیز وقوع انقلاب روسیه اندیشه صدور انقلاب بلشویکی به دو دستگی و پیدایش یک جناح چپ گرا به رهبری احسان الله در آن منجر شده بود.
اما در درون جنگل نیز اوضاع خوشایندی حاکم نبود، وزیر جنگ با حضور در گیلان، اکنون بر
نکته ی تاکید داشت که تالش را از همان آغاز در همکاری با نهضت جنگل به آن می اندیشیدند برقراری آرامش و امنیت .
در سال پایانی نهضت جنگل ،میرزا کوچک و جناح چپ ،با اندک رمقی که برایشان مانده بود به جان هم افتادند و همان توان اندک خود را به طور کامل تحلیل بردند .
در حالی که نیروهای قزاق دولت مرکزی، بر منطقه تسلط یافته بودند، همکاری جمعی از عناصر را به خود جلب کردند.
برای حسن خان، میرزا کوچک و دیگر نیروهای های باقی مانده، تنها راه بقا ،تلاش برای حفظ جان خود و سپردن سرنوشت خویش به دست تقدیر بود.
در شرایطی که یافتن میرزاکوچک‌خان ،حسن‌خان و بقایای نهضت جنگل در دستور کار قزاق‌ها قرار داشت آنان به طور پراکنده در آبادی‌های منطقه
پنهان شدند، برای میرزا کوچک خان میزبانی محکم و استواری در نظر گرفته شد، کربلایی رحمانی میان رزی.
گفته می‌شود میرزا حدود یک ماه پایان زندگی خود را مهمان پنهان او بود. کربلایی رحمان با پذیرفتن خطر تمامی حوادث پیش رو با این اقدام باردیگر شجاعت بلندنظری و فداکاری خود را اثبات کرد .
آخرین راهپیمایی جنگلی ها از منطقه از آلیان به سوی گیلوان، زمانی آغاز شد که قزاق ها از یافتن آنان عاجز مانده بودند، اما میرزاکوچک ادامه ماندن در منطقه را یاس آور می‌دانست.
در اینجا روایات قابل توجهی وجود دارد که برساخته های فیلم ها و سریال ها و آثار و تصویری را در این پایان کار کاملا نادرست می نمایاند .
ما به لطف حضورو گزارش های مرحوم مشهدی رجب خانوانه ای ، مرحوم فرضی موسا کویی تو چند تن دیگر ،در آخرین سفر، نه تنها قادریم مسیر پیموده شده را از آغاز تا پایان بشناسیم بلکه از تحولات طی مسیر نیز اخباری در دست داریم.
در این مسیر میرزا کوچک و حسن خان با جمعیتی در حدود ۱۲ نفر حرکت می کردند .
در حالی که کربلایی نقره ،به همراه جمعی دیگر و گروهی از قزاق ها ، نیز در تعقیب آنان بودند.
با توجه به فراخنای جنگل، وجود مناطق صعب العبور و و پوشیده از بیشه و درخت، صخره ها و گذرگاه های پر خطر ، در صورت نبود راهنمایان محلی، قزاق ها هرگز قادر به پیمایش این مسیر نبودند. در تعقیب و گریز دو طرف پا به پای هم از آلیان تا نزدیک دهرا، در پای قله توروشم و سپس با حرکت به جناح راست از بالای منطقه چسلی تا بی آوه بره پیش رفتند .
پایان قسمت نهم
منبع
کتاب مجموعه مقالات نهضت جنگل با رویکرد به زندگی نامه میرزا حسین خان کسمایی صفحه ۲۶۹ و ۲۷۰
به کوشش دکتر فریدون شایسته
نوشته نویسنده مطلب آقای فریدون واحدپور دهرانی
انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی .