﴿ یَـٰجِبَالُ أَوِّبِی مَعَهُۥ وَٱلطَّیۡرَۖ وَأَلَنَّا لَهُ ٱلۡحَدِیدَ [سُورَةُ سَبَإٍ: ١٠]

كاتێك بەندەیەك لەژێر دەسەڵات و پاراستنی خوای گەورە بێت
هەموو خەم و خەفەتی دەڕوات
بەڵکو بە هەموو نەرمو نیانییەك دەورە دەدرێت

ئایە نازانیت کە هاوەڵانی ئەشکەوت (أصحاب الكهف) چۆن خەوتن
لە کاتێکدا بەدوایان دەگەڕان، و بەتەمای کوشتیان بوون؟!

ئەگەر خوای گەورە پارێزگاریت لێ بکات ئەو کات هەموو شتێك بۆت زەلیل دەبێت،
ئەگەر لەچاو تۆدا شتێك بێت موستەحیل و مەحاڵیش بێت.

ئەی خوایە لەو کەسانە بین کە خۆت ئاگاداریانی و پارێزگارییان لێ دەکەیت.

#تدبرات_القرآنية
#لە_بارەی_خوداوە_بۆت_دەدوێم

یەقینم هەیە ئەمە عقوبەیەکی خوای گەورەیە بۆ من لەسەر کارێکی گەورە پێشووتر کردوومە، پرسیارم لێی کرد: ئایە پێشتر تاوانت ئەنجامداوە؟

وتی: بەڵێ، پێشووتر زینا و داوێنپیسیم زۆر کردووە -پەنا بەخوا- لە کاتێکدا خێزاندارم، بەردەوام بووم لەسەری تا توشی ئەم حاڵەتە نەفسی و دەروونی یە بووم.
ئێستا من ناتوانم ماوەیەکی زۆرە دەربچم لە ماڵەوە، تەنانەت ناتوانم هەستم لە زۆری ترس و خەفەت و قەلەق و دڵەڕاوکێی، تێکەڵ نابم لەگەڵ هیچ کەسێك نە لە کەسە نزیکەکان و جگە لەوانیش.
منیش ئامۆژگاریم کرد بەوەی تەوبە بکات و بگەڕێتەوە بۆلای خوای گەورە.
وتی: ئایە تۆبە کردن بۆمن هەیە؟
وتم: بەڵێ، دەرگای تەوبەكردن کراوەیە، ئەگەر ڕاست بکەیت لەگەڵ خوای گەورە ئەوا خوای گەورە دەرگای خێرت لێ دەکاتەوە، و خەم و خەفەتت لەسەر لادەبات، لە تاوانەکانیشت خۆش دەبێت.
ئەم بەسەرهات و چیرۆکە دەرسی تیایە بۆ ئەوانەی توشی زینا بوونە، یان لەپێناو زینا سەفەریان کردووە، بەڵکو بە خەبەر بێنەوە پێش ئەوەی دونیا بەجێ بێڵن، و پێش ئەوەی توشی ئەو وەسوەسە نییە ببن کە ژیانیان لێ تێك بدات.
-ئەی کوڕی خۆم- باسی هەوکارێکی خۆمت بۆ دەکەم لە کاتی خوێندنم، لەسەر ڕێگەیەکی هەڵەبوو، هەندێك تاوانی بە ئاشکرا ئەنجام دەدا، بۆ ماوەیەك خوای گەورە مۆڵەتی دا (تا بەخۆیدا بچێتەوە و بگەڕێتەوە)، ئەویش بەردەوام بوو لەسەری نەیزانی ئەو مۆڵەتەی خوای گەورە واتای ئەوە نییە ئیهمالی کردبێت و تۆڵەی لێ نەکاتەوە، ئەم لەززەتە لە تاوان بەدەست لە ڕاستیدا " مۆڵەتێکە پلە پلەیە تا خوای گەورە وردە وردە دەیباتەوە، توشی سزایەك دەبێت زۆر بەئێش و ئازارە، و مەحروم دەبێت لە هەموو لەززەت و خۆشییەکان، وەکو ئەوە وایە کەسێك خواردنێکی خۆشی بۆ هێنرابێت بەڵام ژەهراوی کرابێت کە چۆن وردە وردە لەناوی دەبات.
خوای گەورە فەرموویەتی: ﴿وَٱلَّذِینَ كَذَّبُوا۟ بِـَٔایَـٰتِنَا سَنَسۡتَدۡرِجُهُم مِّنۡ حَیۡثُ لَا یَعۡلَمُونَ (١٨٢) وَأُمۡلِی لَهُمۡۚ إِنَّ كَیۡدِی مَتِینٌ (١٨٣)﴾
[سُورَةُ الأَعۡرَافِ: ١٨٢-١٨٣].
هەندێك لە سەلەف لە تەفسیری ئەو ئایەتە فەرموویانە: هەرکاتێك تاوانێکمان ئەنجام دابێت ئەوا نیعمەتێکمان لە دەست چووە.
وە خوای گەورە فەرموویەتی: ﴿فَلَمَّا نَسُوا۟ مَا ذُكِّرُوا۟ بِهِۦ فَتَحۡنَا عَلَیۡهِمۡ أَبۡوَ ٰ⁠بَ كُلِّ شَیۡءٍ حَتَّىٰۤ إِذَا فَرِحُوا۟ بِمَاۤ أُوتُوۤا۟ أَخَذۡنَـٰهُم بَغۡتَةࣰ فَإِذَا هُم مُّبۡلِسُونَ (٤٤) فَقُطِعَ دَابِرُ ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِینَ ظَلَمُوا۟ۚ وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَـٰلَمِینَ (٤٥)﴾
[سُورَةُ الأَنۡعَامِ: ٤٤-٤٥].
وە خوای گەورە دەربارەی ئەو کەسانەی خەریکی تاوان و سەرپێچین و لەززەت لەوە دەبینن فەرموویەتی: ﴿أَیَحۡسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِۦ مِن مَّالࣲ وَبَنِینَ (٥٥) نُسَارِعُ لَهُمۡ فِی ٱلۡخَیۡرَ ٰ⁠تِۚ بَل لَّا یَشۡعُرُونَ (٥٦)﴾
[سُورَةُ المُؤۡمِنُونَ: ٥٥-٥٦].
وە خوای گەورە دەربارەیان فەرموویەتی: ﴿فَلَا تُعۡجِبۡكَ أَمۡوَ ٰ⁠لُهُمۡ وَلَاۤ أَوۡلَـٰدُهُمۡۚ إِنَّمَا یُرِیدُ ٱللَّهُ لِیُعَذِّبَهُم بِهَا فِی ٱلۡحَیَوٰةِ ٱلدُّنۡیَا وَتَزۡهَقَ أَنفُسُهُمۡ وَهُمۡ كَـٰفِرُونَ﴾ [سُورَةُ التَّوۡبَةِ: ٥٥].<¹>
دەرەنجامی ئەو لەززەتانە لە کۆتاییدا دەگۆڕێت بۆ گەورەترین ناڕەحەتی و ئازار "<²>

چەند ساڵێکی بەسەردا چوو، کاتێك گەیشتە تەمەنی چل ساڵی لە پڕا توشی نەخۆشی نەفسی و دەروونی بوو، بەهۆیەوە کارەکەی ماڵ و مناڵی لەدەستدا، لەماڵەوە بەتەنها مایەوە، داوای سەلامەتی و عافییەت دەکەین لە خوای گەورە.
ــــــــــــــــــــــــــ
<¹> بۆ تەفسیری ئایەتەکان تەماشای تەفسیری ڕێبەر بکە، ئامادەکردنی م. صلاح الدين عبدالکریم
<²> الداء والدواء لابن القيم رحمه الله، لاپەڕە (٢٥٥) بە کەمێك دەستکارییەوە.



📚 نصيحتي لك يا ولدي، لاپەڕە (٥١-٥٢-٥٣).
١٣ ربیع الأول ١٤٤٧
٢٠٢٥/٩/٥ هەینی
#أحمد_الطيار
#بەشی_چیرۆك
✍ وەرگێڕانی هشام لطیف بەرزنجی

تەواو بوو الحمد لله

ئایە ئەم پۆشاك و جل و بەرگەی منت بە دڵ نەبوو؟

#أحمد_الطيار
#بەشی_ئافرەتان
#بەشی_چیرۆك

✍ وەرگێڕانی: هشام لطیف بەرزنجی

https://youtube.com/shorts/Hik_vz3gNVI?si=BCI2cNMdhYdooskg

مەحوی چۆن وەسفی خۆشویستنی پێغەمبەری خوا ﷺ دەکات
#کورتە_وتار

🔹 حیکمەت لە خۆرگیران و مانگ گیران 🌒 🌑 :

١- توانا و دەسەڵاتی خوای گەورە دەردەخات کە چۆن کە چی بەسەر خۆر یان مانگدا دێت.
٢- ناشرینی ئەوە دەردەخات ئەو کەسانەی خۆر یان مانگ دەپەرستن (ئەوەی ئێوە دەیپەرستن ڕێگە مەدەن ئەوەی بەسەردا بێت، ئایە دەتوانن ڕێگەی لێ بگرن!؟).
٣- بۆئەوەی خەڵکی ببینن وەکو نمونە هێنانەوە کە خۆیان لە ڕۆژی دوایی چییان بەسەردێت.
٤- گۆڕینی هەردووکیان وە گەڕانەوەیان بۆ دۆخی پێشوو بە تەواوی، ئاماژەیە بۆ ترس و ئومێد بوونیان بە خوای گەورە.



📚 الدليل العلمي، لاپەڕە (٨٥-٨٦).

#بە_کورتی
✍ هشام لطيف بەرزنجی

🔹 ئەو کار و کردەوانەی وا باشە و سوننەتە لە کاتی خۆرگیران و مانگ گیران ئەنجام بدرێت 🌒 🌑 :

١- ئازادکردنی کۆیلە.
٢- خێرکردن.
٢- گەڕانەوە و پەشیمان بوونەوە لە کردەوانەی دەبێتە ھۆی تووڕەوبوونی خوای گەورە.
٤- کەم پێکەنین.
٥- پەلەکردن و ڕۆیشتن بۆ نوێژی خۆرگیران یان مانگ گیران.
٦- دوعا و پاڕانەوە.
٧- استغفار و داوای لێخۆشبوون لە خوای گەورە.
٨- الله اکبر کردن.


📚 الدليل العلمي، لاپەڕە (٨٤-٨٥).

#بە_کورتی

✍ هشام لطيف بەرزنجی

💧چاککردنەوەی دڵە شکاوەکان و دڵدانەوەیان
تەنها ئەوە نییە قسەیان بۆ بکەیت یان یارمەتیان بدەیت یان ....
بەڵکو جاری واھەیە لە چ حاڵێکدایە تۆش خۆت بکەیتە ئەو حاڵەی ئەو تا ئارامییەك بێت بۆ دڵی ...

تەماشا بکە، دایکمان عائیشە لە ڕووداوی (إفك) کە بوختانەکەی بۆ کرا ...
باسی ئەو حاڵە دەکات و دەفەرمووێت: دوو شەو و ڕۆژێك گریام تا وامزانی گریان جگەرم لەت دەکات.. لەو کاتەدا ئافرەتێکی ئەنصاری داوای ڕوخسەتی کرد بێتە ژوورە، منیش ڕوخستەمدا
هات لە تەنیشتمەوە دانیشت و دەستی کرد بە گریان...

#بیربکەرەوە ئەو حاڵ و هەڵوێستە لەبیر ناکات و باسی دەکاتەوە ..

بۆیە دەزانیت کەسێك لە تاڕەحەتیدایە ئاوهابە لەگەڵی وەکو پارچەیەك لەلاشەی، نەك بە پێچەوانەوە...

#جبر_الخواطر
✍ هشام لطیف بەرزنجی

🎀 مەرجەکان و یاساکانی خۆ ڕازاندنەوەی ئافرەتان

الزينة: هەموو شتێك دەگرێتەوە بۆ خۆ ڕازاندنەوە بەکاردێت.

مەرجی یەکەم: خۆ شوبهاندنی تیا نەبێت بە پیاوان.
مەرجی دووەم: خۆ شوبهاندنی تیا نەبێت بە کافر و ئەهلی بیدەع و فاسق و کەسانی خراپ (لە ڕووی ئەخلاق و کۆمەڵایەتی ئاستێکی نزمیان هەیە، بەهۆی نەبوونی ئەدەب و ئەخلاقی باش) لەناو خەڵك.
مەرجی سێ یەم: ئەو خۆ ڕازاندنەوەیە زیانی لێ نەدات.
مەرجی چوارەم: ئەو خۆ ڕازاندنەوەیە زیادەڕەوی تیا نەبێت.
مەرجی پێنجەم: گۆڕینی دروستکراوی خوای گەورە نەبێت.
مەرجی شەشەم: غەش و فێڵکردن و هەڵخەڵەتاندنی تیا نەبێت.

📚 فقه لباس المرأة وزينتها، لاپەڕە (٧٩-٨٣).
#بەشی_ئافرەتان
#بە_کورتی
✍ نەبێتە جێگەی فیتنە ...

تەوازوع و خۆ بەکەمزانین ..
هەرچییەك بیت ..
هەر ئینسانێکی لاوازیت
نەخۆشی ڕووت لێ دەکات
بارو دۆخ و حاڵەتەکان دەتهەژێنێت

📚 لم تكتمل، لاپەڕە (٨٥).
✍ بەڵێ، بارودۆخەکان  کاریگەری قووڵی لەسەر کەسەکە دەبێت و ..
چ لە ڕووی دەرونی
چ لە ڕووی جەستەییەوە. ..

#وتە

ئێمە لە سەردەمی نەرم و نیانین ..
خەڵك دڵیان وەکو دڵی منداڵ وایە ..

بەرگەی ڕەقی و زبری ناگرێت

📚 لم تكتمل، لاپەڕە (٦٨).

#وتە

#وتراوە
ڕاستترین وەفا لەلای ئینسان
بۆ خواردنە

✍ نەك بۆ کەسەکان، ئەمڕۆ مەگەر ئەوەی خوا ڕەحمی پێ کردبێت، کێ وەفای هەیە؟!
لە کەسە نزیکەکان، لە دۆست و برادەر و ...
تەماشا بکە و #بیربکەرەوە بزانە دەبینیت ..

#وتە

💎 ئیسلام پەروەردەكردنی كچی داناوە بە هۆكارێك بۆ چونە بەهەشت:

_ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رضي الله عنهم حَدَّثَهُمْ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: « مَنْ كَانَ لَهُ ثَلَاثُ بَنَاتٍ، يُؤْوِيهِنَّ، ويَكْفِيهِنَّ، وَيَرْحَمُهُنَّ، فَقَدْ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ الْبَتَّةَ ». فَقَالَ رَجُلٌ مِنْ بَعْضِ الْقَوْمِ: وَثِنْتَيْنِ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: « وَثِنْتَيْنِ ».<¹>
واتە: جابری كوڕی عبدالله (ڕەزای خوایان لێبێت) دەگێڕێتەوە‌و دەفەرمووێت: پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی: هەركەسێك سێ‌ كچی هەبێت پەنایان بدات‌و جێگەیان دابین بكات‌و بێ‌ پێویستیان بكات‌و ڕەحمیان پێ بكات ئەوا بەهەشتی بۆ مسۆگەر دەبێت‌و گەڕانەوەی نییە » پیاوێك كە لەوێ‌ دانیشتبوو فەرمووی: دوو كچیش بێت ئەی پێغەمبەری خوا ﷺ؟ فەرمووی: « دوو كچیش بێت ».
_ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضي الله عنه، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ﷺ: « مَنْ عَالَ جَارِيَتَيْنِ حَتَّى تَبْلُغَا، جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَنَا وَهُوَ" وَضَمَّ أَصَابِعَه ». وَفي لَفظٍ: « دَخَلْتُ أَنَا وَهُوَ الجَنَّةَ كَهَاتَيْنِ"، وَأَشَارَ بِأُصْبُعَيْهِ السبَّابَةِ والَّتِي تَلِيها »<²>.
واتە: لە ئەنەسی كوڕی مالك (ڕەزای خوای لێبێت) دەفەرمووێت: پێغەمبەری خوا ﷺ فەرموویەتی: « هەركەسێك دوو كچ بەخێو بكات تا پێدەگەن‌و بالغ دەبن <³> لە ڕۆژی دواییدا من‌و ئەو كەسە وەكو ئەو دوو پەنجەیە واین پێكەوە ». لە ڕیوایەتێكی تردا: « من‌و ئەو كەسە وەكو ئەو دوو پەنجەیە دەچینە بەهەشتەوە"، ئاماژەی بە پەنجەی شایتمان‌و ئەوەی تەنیشتی كرد پەنجەی ناوەڕاست ».
__
<¹> حديثٌ حسن: أخرجهُ أحمد في "المسند" (22/150) (14247)، والبُخاري في "الأدب المفرد" (78). صحيح الأدبُ الـمُفرد: رقمُ الحديث: (57).
<²> حديث صحيح: أخرجه البخاري في "الأدب المفرد" (894)، والحاكم في "المستدرك" (4/196) (7350) وصححه ووافقه الذهبي. سلسلة الأحاديث الصحيحة: (2/1049) رقم الحديث: (6565)، و صحيح الترغيب والترهيب، رقم الحديث: (1970).
<³> یان شو دەكەن‌و دەگەنە لای مێردی خۆیان.
(مِرقاەُ المفاتیح شرح مشكاە المصابیح: (7/3101) رقمُ الحدیث: (4950) -وەرگێڕ-.

📚 پەروەردەکردنی منداڵ لە ژێر ڕۆشنایی قورئان و سوننەتدا
وەرگێڕانی: هشام لطیف البرزنجي

#بەشی_ئافرەتان

#وتراوە

ئەوەی گۆشەگیری بە دەستێك پێت دەدات
لە دەستی چەپەوە هاوشێوەی ئەوە و زیاتری لێ دەسەنێتەوە.

📚 ما لا ينبغي جهله
منمنمات نفسية اجتماعية، لاپەڕە (٤٢).

✍ ئەگەر سوودێکی هەبێت (ئاسوودەیی و کاتی خوێندنەوە)، بەڵام زیانی زۆر زیاتری دەبێت (تەنهایی و دابڕان و دەروونی خراپ و ...)

سەعدی كوڕی ئەبی وەقاص (ڕەزای خوای لێبێت) دەفەرمووێت:
من یەكەم كەس بووم تیرم تێ گرت لە پێناو خوای گەورەدا بەرامبەر بە موشریكەكان.
صحيح البخاري (٣٧٢٨).

#بەشی_سیرە

پرسیارکرا لە یەكێك لە داناکان
ئایە هاوڕێ یان کەسی نزیك لەلای تۆ خۆشەویستترە؟
وتی: کەسی نزیك پێویست دەکات، هاوڕێ بێت.

#هاوڕێ_برادەر

#وتراوە:

هەرکەسێك بەردەوام بێت لە ڕەخنەگرتن
ئەوا برادەری بۆ نامێنێت (چونکە هەموو کەسێك هەڵەی هەیە ..)

#هاوڕێ_برادەر

یەکەم کافر لە ئیسلامدا کوژرا
عەمری كوڕی حەزڕەمی بوو
کە واقدی کوڕی عبداللە تەمیمی (ڕەزای خوای لێبێت)
تیرێکی تێ گرت و کوشتی.
#بەشی_سیرە