Telegram Web Link
رسانه تاریخی Historium
#خبر #باستان‌شناسی 🔺نمایشگاه «عصر طلایی باستان‌شناسی» در ترکیه🔺 نمایشگاه و اهداف دولت ترکیه: ترکیه نمایشگاه بزرگی با عنوان "عصر طلایی باستان‌شناسی" در محل کتابخانه ملی پایتخت، در آنکارا برگزار کرده است که شامل ۵۷۰ شیء باستانی است؛ بیشترشان طی دو سال…
۱. افزایش کاوش‌های باستان‌شناسی

🔸از سال ۲۰۲۳ هزاران باستان‌شناس و مدیر سایت‌های باستانی در ترکیه به کاوش‌ها اعزام شده‌اند، فصل حفاری‌ها در تمام‌سال ادامه یافته و مراکز بازدید و موزه‌های محلی ساخته شده‌اند. شمار کاوش‌های فعال طی دهه اخیر بیش از یک‌سوم افزایش یافته و به حدود ۸۰۰ رسیده است. اردوغان هنگام گشایش این نمایشگاه اعلام کرد که ترکیه اکنون در باستان‌شناسی زمینی و زیرآبی «پیشتاز جهان» است.

۲. یافته‌های برجسته و تمدن‌های مختلف

🔸این نمایشگاه، آثار تمدن‌های گوناگون از معابد کهن گوبکلی‌تپه و کاراهان‌تپه تا امپراتوری هیتی، شهرهای یونانی–رومی و آثار بیزانسی، سلجوقی و عثمانی را گرد آورده است. در میان اشیا، کاسه‌های سنگی با نقوش حیوانی (۹۶۰۰ تا ۸۲۰۰ ق.م)، تندیس سر انسان از سنگ آهک، گردنبند مهره‌های سنگی و لوحی دو زبانه شامل زبان ناشناخته کالاسما دیده می‌شود که کشفیات جدید و مهمی محسوب می‌شوند.

۳. بازگشت اشیای خارج شده از کشور

🔸در یکی از مهم‌ترین بخش‌های این نمایشگاه، مجسمه‌ی برنزی امپراتور رومی مارکوس اورلیوس به نمایش در آمده که در دهه ۱۹۶۰ از ترکیه قاچاق شده و در موزه هنر کلیولند نگهداری می‌شد. پس از یک دعوای حقوقی طولانی، این اثر در ۲۰۲۵ به ترکیه بازگردانده شد. تنها در یک سال گذشته حدود ۱۲۰۰ شیء باستانی به ترکیه بازگردانده شده است. مقامات ترکیه می‌گویند این پیام آشکار به موزه‌ها و مجموعه‌داران است که نگهداری اموال غارت‌شده دیر یا زود پیگیری و بازپس گرفته خواهد شد.

۴. چالش‌ها و دیدگاه‌ها

🔸در کنار این تلاش‌ها، منتقدان هشدار می‌دهند که فشار گردشگری بر محوطه‌های آسیب‌پذیر، دخالت‌های سیاسی در اولویت پژوهش‌ها و احتمال کاهش منابع کشف‌شده در آینده خطرساز است. با این حال مقامات وزارت فرهنگ ترکیه تأکید دارند که تنها بخش اندکی از محوطه‌ها کاوش شده و هر سال به‌طور میانگین ۲۵ هزار شیء جدید وارد موزه‌ها می‌شود؛ بنابراین مسیر کاوش‌ها تازه آغاز شده است.


🔺پ.ن: متن ترجمه و خلاصه شده توسط رسانه Historium از خبرگزاری The Art Newspaper


▪️ @HistoriumClub ▪️
👍81
💠تأثیر تاریخ نگاری دوره ساسانی بر ایران دوره اسلامی💠



🔴سبک تاریخ نویسی در ایران پس از اسلام به گونه ای چشمگیر، از الگوهای استادانه دوره ساسانی همچون خردنامک، آیین نامک، اندرزنامه ها ، کارنامک و رویدادنامه شاهان، شاهزادگان و پهلوانان ایران پیش از اسلام، تأثیر پذیرفته است. در این دوره، مفهوم تاریخ بر اساس بنیادهای اخلاقی استوار بود


🟠و تاریخ نگار در واقع پیش برنده آن ارزشهای اخلاقی اجتماعی و سیاسی بودند که بزرگان ساسانی آن را گرامی می داشتند. در سه سده نخستین دوره اسلامی، تاریخ نگاران، روایت ها و سنت های دوره ساسانی را به عربی ترجمه میکردند و همین ترجمه ها در آینده مواد و منبع تاریخی ارزشمندی برای تاریخنگاری های ایرانی شدند.


📚منبع


📕امپراتوری مغول بین افسانه و واقعیت، پروفسور دنیس آگل، ترجمه عبدالله پور محمد،۱۴۰۱، ص ۴۱ و ۴۲


🌹@HistoriumClub🌹
👍134
#خبر


🔺حضور ارکستر ملی ارمنستان در تخت جمشید🔺


معاون هماهنگی گردشگری استان فارس اعلام کرد که کنسرت صدمین سال تأسیس ارکستر ملی ارمنستان، روز شنبه ۱۵ شهریور، در محوطه جهانی تخت جمشید برگزار می‌شود. این رویداد بین‌المللی با حضور نمایندگان فرهنگی ۲۳ کشور همراه خواهد بود و بخشی از سازها و همکاری‌های هنری نیز از سوی شیراز و ارکستر ملی ایران تأمین می‌شود.

🔸ایده برگزاری کنسرت پس از سفر سفیر ارمنستان به شیراز مطرح شد. او با اشاره به نقش برجسته تخت جمشید که در آن ارمنی‌ها نخستین گروه هدیه‌آورندگان جشن نوروز هستند، پیشنهاد اجرای این رویداد را داد که با استقبال استاندار فارس روبه‌رو شد. همچنین جشنواره مشترک خوراک ایران و ارمنستان نیز برای تقویت روابط فرهنگی در دستور کار قرار دارد.

🔸ارکستر ملی ارمنستان با ۲۵۰ عضو به ایران خواهد آمد و هنرمندان فارس هم در اجرا همراهی خواهند کرد. برای این برنامه ۱۵۰۰ صندلی در نظر گرفته شده است و حضور گسترده سفرا و شخصیت‌های فرهنگی از ۲۳ کشور، بر اهمیت دیپلماسی فرهنگی و میراث مشترک دو ملت تأکید دارد.


▪️ @HistoriumClub ▪️
👍1412👎4
🔺عیاران در دوره اشکانی🔺


هرچند اصطلاح «عیار» در منابع مستقیم اشکانی دیده نمی‌شود، اما متون تاریخی اسلامی (مانند سنی ملوک الارض حمزه اصفهانی و تاریخ بخارا نرشخی) ریشه‌ی این سنت را به ایران باستان و به‌ویژه دوره‌ی اشکانی پیوند می‌دهند.

🔸در این دوره، به سبب ساختار ایلی و ضعف نسبی دولت مرکزی، گروه‌هایی از جوانان دلیر برای دفاع از مردم در برابر دشمن خارجی (مانند رومیان و سکاها) و مقابله با ظلم حکام محلی شکل گرفتند.

🔸این گروه‌ها، که بعدها به نام «عیاران» شناخته شدند، میراثی از سنت‌های پهلوانی و آیین‌های کهن ایران (مانند مهرپرستی موجود در آیین زرتشتی) را در خود حفظ کردند: جوانمردی، وفاداری به پیمان و حمایت از ضعیفان.

🔸بنابراین، عیاران را می‌توان بازمانده‌ی نهادهای اجتماعی–رزمی اشکانی دانست که در سده‌های بعد به صورت نهادی فرهنگی و اخلاقی برجای ماندند.


📚منابع:
• حمزه اصفهانی، سنی ملوک الارض و الانبیا
• نرشخی، تاریخ بخارا
• Arthur Christensen, L’Iran sous les Sassanides
• باستانی پاریزی، عیاران و جوانمردان


@AshkaniPodcast
@HistoriumClub
👍176
#خبر
#باستان‌شناسی


🔺کشف شگفت‌انگیز در دریا🔺


باستان‌شناسان در سواحل سیسیل یک کلاه‌خود رومی کاملاً سالم از جنگ اول پونیک (۲۴۱ ق.م) پیدا کردند؛ نبردی سرنوشت‌ساز که به شکست کارتاژ و آغاز قدرت‌گیری روم انجامید.


ادامه و متن خبر...👇


▪️ @HistoriumClub ▪️
👍121
رسانه تاریخی Historium
Photo
باستان‌شناسان موفق شدند یک کلاه‌خود برنزی رومی بسیار سالم را از بستر دریا در نزدیکی جزایر اِگادی سیسیل بیرون بکشند؛ جایی که نبرد سرنوشت‌ساز اِگاتس در سال ۲۴۱ پیش از میلاد رخ داد. این کلاه‌خود از نوع مونت‌فورتینو بوده و محافظ‌های گونه آن پس از دو هزار سال در آب همچنان سالم باقی مانده است؛ کشفی نادر و ارزشمند.


🔹نبرد اِگاتس، پایان‌بخش جنگ اول پونیک میان روم و کارتاژ بود؛ جنگی ۲۳ ساله برای تسلط بر مدیترانه غربی. پیروزی روم موجب تسلیم کارتاژ، پرداخت غرامت سنگین و واگذاری سیسیل شد؛ استانی که نخستین قلمرو فراسرزمینی روم به شمار آمد و سرآغاز سلطه این امپراتوری در منطقه بود.


🔹کشف این کلاه‌خود بخشی از پروژه‌ باستان‌شناسی‌ای است که بیش از ۱۵ سال در اطراف جزایر اِگادی انجام می‌شود. تاکنون بیش از ۳۰ کلاه‌خود، ۲۷ دندانه برنزی کشتی‌های جنگی، شمشیر، نیزه، زوبین، سفال و سکه از بستر دریا به دست آمده است. همچنین با فناوری‌های نوین مانند سی‌تی‌اسکن، جزئیات سلاح‌های رسوب‌گرفته بدون آسیب‌زدن به سطح آن‌ها آشکار شده و حتی نام مقام رومی «سرویوس سولپیکیوس» روی یکی از دندانه‌ها خوانده شده است.


🔹کارشناسان می‌گویند کلاه‌خود تازه کشف‌شده یکی از کامل‌ترین نمونه‌های کلاه‌خود سبک «مونت‌فورتینو» است و پیوندی زنده با سربازان رومی جنگ پونیک برقرار می‌کند. این کشفیات، سیسیل را به یکی از مهم‌ترین مراکز باستان‌شناسی زیرآب در جهان تبدیل کرده‌اند؛ جایی که میراث جنگ‌های بزرگ باستانی همچنان در اعماق دریا حفظ شده است.


🔺برای مطالعه متن کامل خبر🔺


▪️ @HistoriumClub ▪️
👍93
💠جایگاه علم و‌ دانش در دوره طاهریان(بخش یکم)💠



🔴امرای طاهری توجه و گرایش خاصی به علم و علما داشتند. آنان در یک خانواده فرهنگ دوست پرورش یافته بودند. طاهر و عبدالله که شاعران و نویسندگان توانایی بودند در رعایت حال علما بسیار می کوشیدند چنان که طاهر عاشق علم و مشوق عالمان و نیز درصدد تشویق آنان بود در راستای همین تربیت عبدالله گفته بود: علم به ارزانی و نا ارزانی بباید داد که علم خویشتن دار تر از آن است که با ناارزانیان قرار کند.


🟠سخن عبدالله که نشانه توجه او به تربیت همگانی است عاملی برای جذب و توجه عموم مردم به دانش بود به همین سبب وی را می بایست از بنیانگذاران حرکتی در راستای فراگیری علم و سواد آموزی در آن دوره به حساب آورد.علاقه طاهریان به علم و دانش مسلماً در ایجاد کتابخانه توسط آنها نقش داشته است زیرا کتابهایی را که علما برای آنها می نوشتند در خزانه خود نگه داری میکردند، چنان که عبد الرحمان خلیل بن احمد، بعضی از نسخ این کتابها را از خزانه طاهریان به بغداد برد‌.


🟢بنا به گزارش ابن طیفور در زمان طاهر بن حسین در مرو کتابخانه ای عظیم مربوط به عهد یزدگرد سوم وجود داشت که علاقمندانی چون عتابی برای نسخه برداری از کتابهای مورد نیاز خود رنج سفر طولانی به مرو را بر خود هموار می کردند. گمان می رود این کتابها بعداً توسط عبدالله به نیشابور آورده شده باشند. اداره این کتابخانه را ابوالعميثل بر عهده داشت.کتب این کتابخانه در دربار نیز مورد استفاده قرار میگرفته است، چنان که افراد خاندان طاهری که احتمالاً خود از این کتب بهره گرفته اند، به تألیف آثار مختلف همت گماشتند‌.


🌹@HistoriumClub🌹
👍133
💠جایگاه علم و دانش در دوره طاهریان(بخش دوم)💠



🔴منصور بن طلحه که او را حکیم آل طاهر می نامیدند، در فلسفه کتابهای مشهوری دارد کتاب المونس فى الموسیقی از جمله این کتابها است. آثار دیگر او عبارت بودند از:۱- کتاب بانته عن افعال الفلک ۲-کتاب الوجود ٣۔ كتاب رسالة في العدد والمعدودات ۴- كتاب الدليل والاستدلال.عبيدالله بن عبدالله بن طاهر نیز که از شاعران و موسیقیدانان معروف بود آثاری داشت که عبارت بودند از :۱- کتاب الاشارة في اختيار الشعر۲- كتاب رسالة فى السياسة الملوكية ۳- كتاب مراسلاته لعبد الله بن المعتز ۴- كتاب البراعة و الفصاحة


🟠با سقوط دولت طاهری آوازه این خاندان در علم و دانش همچنان بر سر زبانها بود. در زمان سامانیان طاهر پسر محمد بن عبدالله طاهری از مشهورترین و هوشمندترین اهالی خراسان به شمار میرفت تلاش طاهریان در حمایت از علما سبب شده بود تا بسیاری از ادبا و علما به دربار آنها تمایل یافته و رنج سفر طولانی برای رسیدن به نیشابور را تحمل کنند هر چند که اطلاعات ما بیشتر از شعرایی است که با ورود به دربار طاهریان از بخششهای هنگفت آنها بهره مند شده اند ولی علمای دیگر نیز دلبستگی زیاد به طاهریان داشته اند.


🟢چنان که ابوعثمان سهل بن منجم و ابوعبید قاسم بن سلام در خدمت طاهر بن حسین بودند.عبدالله بن طاهر، شاعر و نویسنده ای خوش ذوق و در میان ادیبان صاحب شهرت و آوازه بود. وی نسبت به علما، فروتنی از خود نشان میداد، چنان که در سفر به شام برای پرسیدن یک سؤال دینی ساعتها بر در خانه محمد بن یوسف فریابی از علمای شام منتظر ماند همچنین در نیشابور نیز چون محمد بن اسلم توسی علاقه ای به دیدار با عبدالله از خود نشان نداد، عبدالله آن قدر بر در خانه او منتظر ایستاد تا در وقت بیرون آمدن برای نماز او را ملاقات کند.


🔵اسحاق بن راهویه از جمله علمای معروف زمان عبدالله در نیشابور بود که ظاهراً در مجالس او حضور می یافت چنان که ابوالحسن عامری ادیب و فقیه معروف، اسحاق بن راهویه را برای رسیدن به دربار عبدالله واسطه خود قرار داد.حمایت طاهریان از علما و اقدام آنها در انتقال مرکز حکومت از مرو به نیشابور، باعث برخاستن ،ادیبان فقها و دانشمندان بسیار از این شهر شد، چنان که در زمان طاهریان، علمایی چون امام مسلم نیشابوری و کوسج مروی، داود ظاهری، از جمله علمایی بودند که از نیشابور برخاسته و یا در آن جا پرورش یافته بودند.


📚منبع

📗تاریخ حکومت طاهریان از آغاز تا انجام،دکتر امیر اکبری، ۱۳۸۷، ص ۳۲۳ تا ۳۲۶


🌹@HistoriumClub🌹
👍134
💠زبان و ادب فارسی در دوره طاهریان💠



🔴با توجه به تمامی مساعی طاهریان در گسترش علم و دانش، نقش آنها در ادب فارسی بسیار کمرنگ دیده میشود عدم اشاره و اذعان مورخان و محققان در این زمینه این شایبه را پدید آورده است که دودمان طاهریان نسبت به اشاعه و ترویج زبان و ادبیات فارسی هیچ گونه نقشی ایفا ننموده اند، در صورتی که می بایستی تلاشهای این خاندان را در پیدایش، تحقق و بسط نخستین تبلور در زبان و ادب فارسی از نظر دور نداشت. در واقع احیای زبان و ادب فارسی در این عهد پدیدار گردیده و در روزگاران صفاری و سامانی نمود عینی یافته است.(۱)


🟠خود امیران طاهری زبان و‌ ادب فارسی علاقه داشتند مثلا گویند هنگامی که مامون نخستین بار به مرو آمد عبدالله بن طاهر او را در قصیده ای فارسی خوش آمد گفت.(۲)نوشته اند واپسین سخنی که از طاهر شنیده شده بود این جمله فارسی بود: در مرگ نیز مردی وایذ [باید].(۳)در دوره طاهریان زبان فارسی دری که به طور مستقل از عهد باستان در مشرق ایران رواج داشت، در دوره ساسانی نیز به موازات پارسی میانه به کار می رفت و مقارن با حکومت طاهریان به عنوان زبان توده مردم متداول بود.


🟢قراین گواه بر این است که شعر فارسی در جامعه عصر طاهری وجود داشته است. خراسان و به خصوص نیشابور که در عصر طاهری مرکز ذوق ادبی و نیز نقطه امید ادبا به شمار می رفت، از وجود شعر فارسی نمی توانست بی بهره باشد. در این میان اگر چه تجدید حیات زبان فارسی در زمان سامانیان آغاز شد، ولی مسلماً زمینه های لازم برای توجه به زبان و ادب فارسی و تحول شگرف این ادب در عصر سامانی نتیجه تلاش طاهریان می بایست به حساب آید.در این میان به برخی شاعران پارسی گوی این دوره اشاره خواهیم کرد.(۱)



📚منابع


📙۱.تاریخ حکومت طاهریان از آغاز تا انجام،دکتر امیر اکبری، ۱۳۸۷، ص ۳۲۹ تا ۳۳۱

📗۲.تاریخ ایران کمبریج، جلد چهارم،از اسلام تا سلاجقه، گردآورنده : ریچارد نلسون فرای،مترجم : حسن انوشه،۱۳۶۳، ص ۹۳

📕۳.تاریخ طبری، محمد بن جریر طبری، ۱۳۸۰، ج ۱۳ ، ص ۵۷۰۷

🌹@HistoriumClub🌹
👍142
💠۱.حنظله بادغیسی شاعر پارسی گوی معروف دوره طاهریان💠



🔴او را یکی از نخستین شاعران پارسی گوی میدانند که در دوره طاهریان می‌زیسته‌ است و از اهالی بادغیس در نزدیکی هرات بود. روایتی از کتاب چهارمقاله نظامی عروضی سمرقندی درباره او هست:


احمد بن عبدالله خجستانی را پرسیدند تو مردی خربنده بودی، به امارت خراسان چون رسیدی؟ گفت: روزی دیوان حنظلهٔ بادغیسی همی‌خواندم بدین دو بیت رسیدم:


مهتری گر به کام شیر در است
شو خطر کن ز کام شیر بجوی

یا بزرگی و عز و نعمت و جاه
یا چو مردانت مرگ رویاروی



💥داعیه‌ای در باطن من پدید آمد که به هیچ وجه در آن حالت که اندر بودم راضی نتوانستم بود. خران را بفروختم و از وطن خویش رحلت کردم…


🟠عوفی نیز شعر زیر را به وی منسوب کرده‌است:

یارم سپند، گرچه بر آتش همی فکند
از بهر چشم، تا نرسد مر ورا گزند

او را سپند و آتش، ناید همی به کار
با روی همچو آتش و با خال چون سپند



🌹@HistoriumClub🌹
👍188
💠۲.محمود وراق هروی شاعر دوره طاهریان💠



🔴محمودِ وراق هروی از شاعران پارسی‌گو، هم‌ دوره با طاهریان بود که از اهالی هرات بود. از او تنها یک دوبیتی به جا مانده‌است:


نگـاریـنـا بـه نقـد جانـت ندهم
گـرانـی در بـهـا، ارزانـت ندهم

گرفتستم به‌جان دامانِ وصلت
دهم جان از کف و دامانت ندهم



🟠محمود وراق هروی را از معاصران محمد طاهری آخرین پادشاه طاهری دانسته اند.


📚منبع

📘تاریخ حکومت طاهریان از آغاز تا انجام،دکتر امیر اکبری، ۱۳۸۷، ص ۳۳۱


🌹@HistoriumClub🌹
👍135
🔺میان کشتن کسی با چوب و کشتن کسی با شمشیر تفاوتی وجود دارد؟!🔺


منسیوس خطاب به پادشاه خوای لیانگ گفت: «میان کشتن کسی با چوب و کشتن او با شمشیر تفاوتی وجود دارد؟»

پادشاه گفت: «خیر، تفاوتی وجود ندارد.»

منسیوس ادامه داد: «میان کشتن کسی با شمشیر و کشتن او با سیاست تفاوتی وجود دارد؟»

پادشاه گفت: «خیر، تفاوتی با یکدیگر ندارند.»

منسیوس گفت: «مردم از گرسنگی رنگ بر چهره ندارند، در حومهٔ شهر عده‌ای از گرسنگی مرده‌اند درحالی که مطبخ شما مملو از گوشت است و در اصطبل شما اسب‌های فربه وجود دارد. این گونه انسان‌ها طعمهٔ حیوانات و پرندگان می‌شوند. وقتی زمامداری خود را پدر مردمش می‌نامد، چطور می‌تواند آنان را به حال خود رها کند تا طعمه حیوانات شوند؟ آیا این گونه نقش پدر را برای آن‌ها بازی می‌کند؟!»


📕کتاب "منسیوس"
🖊ترجمه: احسان دوست‌محمدی
📄 صفحه ۱۰_۱۱

پ.ن: (منسیوس از معروف‌ترین فیلسوفان مکتب کنفوسیوس است. منسیوس همانند کنفوسیوس چهل سال سراسر چین را پیموده و به پند و اندرز پادشاهان پرداخته است. او در قرن ۴ پیش از میلاد می‌زیست.)


▪️ @HistoriumClub ▪️
👍22
🔺روایت بیزانسی از سقوط اشکانیان و خیزش ساسانیان🔺


یوآنس زوناراس، راهب و مورخ بیزانسی قرن ۱۲ میلادی است. او در کتاب ۱۸ جلدی خود با نام «تاریخ‌ گزیده»، داستان متفاوتی درمورد ظهور سلسله ساسانی روایت می‌کند که در ادامه خواهد آمد.

ادامه متن...👇

▪️ @HistoriumClub ▪️
👍96
رسانه تاریخی Historium
🔺روایت بیزانسی از سقوط اشکانیان و خیزش ساسانیان🔺 یوآنس زوناراس، راهب و مورخ بیزانسی قرن ۱۲ میلادی است. او در کتاب ۱۸ جلدی خود با نام «تاریخ‌ گزیده»، داستان متفاوتی درمورد ظهور سلسله ساسانی روایت می‌کند که در ادامه خواهد آمد. ادامه متن...👇 ▪️ @HistoriumClub…
📜«اردشیر پارسی، که از خانواده‌ای گمنام و بی‌افتخار بود، فرمانروایی پارتیان را به دست پارسیان سپرد و بر آنان حکومت کرد. پس از مرگ اسکندر مقدونی، جانشینان مقدونی او برای مدتی طولانی هم بر پارسیان و هم بر پارت‌ها و دیگر اقوام فرمان راندند، اما با یکدیگر جنگیدند و یکدیگر را نابود کردند.

🔸هنگامی که ایشان بدین‌سان ضعیف شدند، نخست «ارشک پارتی» دست به شورش علیه آنان زد، بر پارت‌ها تسلط یافت و فرمانروایی خود را به بازماندگانش سپرد، که آخرین ایشان اردوان بود.

🔸پس از آنکه اردوان در سه نبرد شکست خورد، اردشیر یادشده او را اسیر کرده و کشت. سپس به سوی ارمنستان نیز لشکر کشید، اما در آنجا شکست خورد؛ چرا که ارمنیان و مادها همراه با پسران اردوان بر او تاختند.

🔸پس از آنکه دوباره نیرو گرفت، این بار فرصت را غنیمت شمرد و با سپاهی بزرگ‌تر به سوی میان‌رودان و سوریه حمله برد و تهدید کرد که تمامی سرزمین‌هایی را که از نیاکان به پارسیان به ارث رسیده بود، بازپس خواهد گرفت.»


📚منبع
📘The History of Zonaras: From Alexander Severus to the Death of Theodosius the Great
🖊Trans. by Thomas M. Banchich and Eugene N. Lane.
📄p 40_41


▪️ @HistoriumClub ▪️
👍159
💠طاهریان دشمنان فرهنگ ایرانی یا دوستداران آن؟(‌ رد یک شبهه)- بخش یکم💠



🔴 دولتشاه سمرقندی در کتاب تذکره الشعراء قضاوت ناصحیحی را در نقش آفرینی طاهریان نسبت به ادب فارسی روا داشته است. وی می نویسد: و حکایت کنند که امیر عبدالله بن طاهر که به روزگار خلفای عباسی، امیر خراسان بود. روزی در نیشابور نشسته بود شخصی کتابی آورد و به تحفه پیش او بنهاد. پرسید که این چه کتابی است ؟ گفت این قصه وامق و عذراست و خوب حکایتی است که حکما به نام شاه انوشیروان جمع کرده اند.


🟠امیر عبدالله بن طاهر فرمود که ما مردم قرآن خوانیم و به غیر از قرآن و حدیث پیغمبر چیزی نمیخوانیم ما را از این نوع کتاب در کار نیست و این کتاب تألیف مغان است و پیش ما مردود است و فرمود تا آن کتاب را در آب انداختند و حکم کرد که در قلمرو من هر جا از تصانیف عجم و مغان کتابی باشد، جمله را بسوزانند. از این جهت تا روز آن سامان اشعار عجم را ندیده اند.


🟢سخنان دولتشاه سمرقندی که در اواخر قرن نهم هجری تدوین شده توسط هیچ مؤلف دیگری در فاصله قرون سوم تا نهم هجری ذکر نشده است. به همین دلیل، این مطلب با وجود عدم اطمینانی که بر روایات تاریخی مؤلف وارد است، بر هیچ سند و منبع تاریخی پیش از خود نیز متکی نمیباشد.همین مسأله موجب تردید کامل در این روایت مجعول و مردود دانستن آن تلقی میگردد. اصل سخن دولتشاه با طرز تفکر عبدالله و علاقه ای که به شعر و ادب داشته منافات دارد.


🌹@HistoriumClub🌹
👍124👎1
💠طاهریان دشمنان فرهنگ ایرانی یا دوستداران آن؟(‌ رد یک شبهه)- بخش دوم💠



🔴عبدالله که دیگران را به فراگیری علم و دانش تشویق می کرد و در توقیع نویسی شیوه نگارش فارسی، و همچنین در شعر‌ و موسیقی مهارت بسیار داشت. بنابراین بعید می نماید که او مخالفتی با دانش و کتاب و ادب فارسی داشته باشد گزارش ابن طیفور مبنی بر وجود یک کتابخانه فنی در مرو از زمان یزدگرد ساسانی دلیل بر وجود بسیاری از کتب پهلوی در این کتابخانه بوده است، به گونه ای که عتابی شاعر معروف با مطالعه این کتب معانی آن را مهم دانسته و زبان فارسی را آموخته بود. همچنین اهدای بسیاری از کتابها به عبدالله بن طاهر و محافظت آنها در خزانه او نمیتواند نشان بی توجهی وی به کتب مختلف باشد.


🟠 از سوی دیگر عبدالله بن طاهر هیچ خصومتی با زرتشتیان برای این اقدام نیز نداشته و بالعکس در هجو برخی از شعرا نیز زاده آتشکده خوانده شده است.همچنین تلاش کسانی چون علان شعوبی در مدح طاهریان و پیوندشان با افتخارات باستانی که با عدم اعتراض آنها نیز همراه بود، عاملی برای ارتباط بیشتر طاهریان با سنتهای باستانی به شمار می رفت که در نتیجه آن دلیلی بر نابودی آثار زرتشتیان چه از نظر شخصی و چه از نظر تعصب مذهبی در نظر آنها وجود نداشته است.


🟢داستان دولتشاه سمرقندی که احتمال ساختگی بودن آن زیاد است میتواند نشانگر تعصب کسانی باشد که تنها زبان عربی را مناسب و شایسته نوشتن شعر یا علوم میدانستند. به همین دلیل نگارش و توجه طاهریان به زبان عربی را عاملی برای بی توجهی آنها نسبت به زبان فارسی دانسته اند. (۱)در حالی که طاهریان از هر دو زبان فارسی و عربی استفاده میکردند. پیش تر آوردیم که عبدالله بن طاهر اولین بار که به مأمون به مرو آمد با قصيده ای فارسی از او استقبال کرد پس اگر طاهریان دشمن زبان فارسی بودند قاعدتا نباید از زبان و ادب فارسی استفاده می کردند.(۲)


📚منابع


📙۱.تاریخ حکومت طاهریان از آغاز تا انجام،دکتر امیر اکبری، ۱۳۸۷، ص ۳۲۷ و ۳۲۸

📗۲.تاریخ ایران کمبریج، جلد چهارم،از اسلام تا سلاجقه، گردآورنده : ریچارد نلسون فرای،مترجم : حسن انوشه،۱۳۶۳، ص ۹۳


🌹@HistoriumClub🌹
👍124👎1
#خبر
#باستان‌شناسی


🔺کشف ۴۰ آرامگاه باستانی در عراق بر اثر خشکسالی🔺


به گزارش Artnews و به نقل از خبرگزاری CBS، خشکسالی شدید و کاهش سطح آب سد موصل در شمال عراق، منجر به آشکار شدن ۴۰ آرامگاه باستانی بیش از ۲۳۰۰ ساله شد که به دوره‌ی هلنیستی–سلوکی نسبت داده می‌شوند.

🔸به گفته‌ی «بکاس بریفکانی» مدیر اداره باستا‌ن‌شناسی دهوک: هرچند خشکسالی پیامدهای منفی برای کشاورزی و برق دارد، اما فرصتی برای کاوش‌های تازه ایجاد می‌کند. تیم او اکنون مشغول انتقال این آرامگاه‌ها به موزه دهوک است تا پیش از بازگشت آب، تحت مطالعه و حفاظت قرار گیرند.

🔸این نخستین بار نیست که خشکسالی چنین کشفیاتی را ممکن کرده است؛ در سال ۲۰۲۲ نیز یک شهر غرق‌شده ۳۴۰۰ ساله در دجله نمایان شد. امسال یکی از خشک‌ترین سال‌های‌ کشور عراق از سال ۱۹۳۳ تاکنون است و ذخایر آبی عراق به تنها ۸ درصد ظرفیت رسیده؛ شرایطی که تغییرات اقلیمی و سدهای بالادست در ایران و ترکیه آن را وخیم‌تر کرده‌اند.

▪️ @HistoriumClub ▪️
👍2114
2025/10/23 17:55:30
Back to Top
HTML Embed Code: