قصۀ میلاد عیسى‌بن مریم
به‌مناسبت ۴ دی/ ۲۵ دسامبر، زادروز وی
اما حدیث عیسى‌بن مریم علیه‌السلام چنان بود که زکریا علیه‌السلام یکى حجره داشت که از بهر مریم پرداخته بود و هیچ خلق بدان حجره نرفتى هرگز، مگر زکریا. و چون [مریم] به جایگاه حیض رسید، یک بار حایض شد و پاک گشت و دوم بار حایض شد و پاک گشت. پس زکریا بفرمود تا او را آب بردند تا سر بشورد. و چون آب برده بودند، مریم درِ خانه استوار کرد و پرده بر سر بام ببست و سر خویش بشست و جامه اندر پوشید و درِ خانه همچنان محکم بسته بود. ناگاه نگاه کرد، مردى را دید آنجا ایستاده! و مریم از او بشکوهید و بهراسید و گفت: بازداشت خواهم به خداى از تو، اگر پرهیزگارى. و آن مرد جبریل علیه‌السلام بود به صورت مردى آنجا ایستاده. پس چون جبریل علیه‌السلام دانست که او بترسیده‌است از وى، همان‌گاه خویشتن را آشکارا کرد و گفت: مترس که من جبریلم، رسول خداى عزوجل، و آمدهام تا ترا بدهم غلامى پاک. پس مریم گفت: چگونه باشد مرا فرزندى، و هیچ آدمى مرا بِنَساویده‌است [= لمس نکرده‌است] و گِرد من نگردیده و من نیز نبودم بلاوه [= بلایه: زن بدکاره]. گفت: آرى چنین است، ولکن خداى تعالى گفت بیافرینم آنچه خواهم. پس جبریل به مریم اندر دمید تا مریم بار گرفت با عیسى. و همچنان همى بود تا وقت بار نهادن.
پس چون مریم را درد زادن گرفت، برخاست و از شهر بیرون رفت و بدان صحرا یک بُنِ [= درختِ] خرما بود خشک‌شده و بر بُنِ [= پایِ] آن درخت بنشست و درد همى خورد و همى بود از درد زادن که بگرفته بود و از شرم مردمان می‌گفت که اى واى! بارى [= ای کاش] من بِمُردمى پیش از این یا هرگز خود نبودمى. پس بدان بُنِ خرمابُن رفت و دست در آن خرمابن زد. و سال‌ها بود تا آن خرمابن خشک شده بود. و چون مریم دست در آن زد، حق‌تعالى به قدرت خویش آن را سبز گردانید و خرما بدو پیدا آمد.
و چون عیسى از مادر در وجود آمد، همان ساعت مادر را آواز داد و گفت: هیچ اندوه مدار که خداى عزوجل بدان جوىْ آبِ روان بازداد. برخیز و این درخت را بجنبان تا خرما فرو ریزد و خرما بخور و آب که در جو می‌آید بخور و هیچ اندوه مبر و با هیچ خلق سخن مگوى و هر کس که پیش تو آید و سخنى پرسد یا گوید، بگو که من روزۀ نذر کردهام. و در آن وقت هر کس که روزه داشتى با کسى سخنى نگفتى. پس چون مریم آواز شنید که اینک آب روان بخور و از این درختْ خرما فرو ریز و بخور، مریم گفت: یا رب، چون بود که در آن وقت که بدان حجره اندر می‌بودم، در زمستان میوۀ تابستانى سو[ى] من می‌فرستادى و در تابستان میوۀ زمستانى و اکنون این درخت را همى باید جنبانید تا خرما فرو ریزد و بخورم؟ آوازى آمد که: از بهر آن‌که اکنون دلت دو تا گشته‌است و در آن وقت یک تا بود.
پس مردمان جمله روىْ سوى زکریا نهادند و او را گفتند که: این زن را چرا نگاه نداشتى تا آبستن گشت و فرزندى آورد؟ زکریا گفت: هرگز هیچ آدمى سوى او نرفت و او را چنان نگاه داشتم که هیچ خلقى روى او نیز هم ندید. پس جمله مردمان برخاستند و پیش مریم رفتند و گفتند که: اى مریم، تو این کودک را از کجا آوردى؟ و هرگز تو هیچ شوهر نکردهاى. پس مریم ایشان را چنان نمود که من روزه مىدارم و با کس سخن نمىگویم. و روزۀ ایشان بدان وقت چنان بود که از سخن و گفتار بازایستادندى و هیچ سخن با کس نگفتندى و از طعام خوردن بازایستادندى. [آن‌گاه] اشارت کرد سوى عیسى. ایشان گفتند که: چگونه با کودکى که در گهواره است سخن گوییم؟ عیسى علیه‌السلام گفت: منم بندۀ خداى عزوجل و مرا بدهد کتاب، یعنى انجیل، و مرا پیغامبرى کند و مرا کند مبارک، هر کجا که باشم، و مرا اندرز کرد به روزه و نماز و زکات دادن تا زنده باشم. مرا فرمود نیکى کردن با مادرِ من و نکرد مرا جبارى بدبخت. پس گفت: سلام باد از خداى بر من آن روز که بزادم از مادر و آن روز که بمیرم و آن روز که مرا برانگیزند.
پس چون عیسى علیه‌السلام این سخن‌ها بگفت، خلق بر او فتنه شدند و خلق از بهر عیسى به سه گروه شدند. گروهى گفتند عیسى پسر خدای است و گروهى گفتند عیسى خود خدای است که بر آسمان بود و اکنون فرو آمد و به شکم مریم اندر شد و اکنون بیرون آمد و با خلقان سخن همى گوید و گروهى گفتند نه، که او پیغامبر خدای است.
ترجمۀ تفسیر طبری (چاپ دوم: تهران، توس، ۱۳۵۶)، به کوشش حبیب یغمایی، ج ۱، ص ۲۱۴ تا ۲۱۸ (با اندکی تلخیص و ویرایش)
#پرسه_در_متون
۱۴۰۱/۱۰/۰۴
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
به‌مناسبت ۴ دی/ ۲۵ دسامبر، زادروز وی
اما حدیث عیسى‌بن مریم علیه‌السلام چنان بود که زکریا علیه‌السلام یکى حجره داشت که از بهر مریم پرداخته بود و هیچ خلق بدان حجره نرفتى هرگز، مگر زکریا. و چون [مریم] به جایگاه حیض رسید، یک بار حایض شد و پاک گشت و دوم بار حایض شد و پاک گشت. پس زکریا بفرمود تا او را آب بردند تا سر بشورد. و چون آب برده بودند، مریم درِ خانه استوار کرد و پرده بر سر بام ببست و سر خویش بشست و جامه اندر پوشید و درِ خانه همچنان محکم بسته بود. ناگاه نگاه کرد، مردى را دید آنجا ایستاده! و مریم از او بشکوهید و بهراسید و گفت: بازداشت خواهم به خداى از تو، اگر پرهیزگارى. و آن مرد جبریل علیه‌السلام بود به صورت مردى آنجا ایستاده. پس چون جبریل علیه‌السلام دانست که او بترسیده‌است از وى، همان‌گاه خویشتن را آشکارا کرد و گفت: مترس که من جبریلم، رسول خداى عزوجل، و آمدهام تا ترا بدهم غلامى پاک. پس مریم گفت: چگونه باشد مرا فرزندى، و هیچ آدمى مرا بِنَساویده‌است [= لمس نکرده‌است] و گِرد من نگردیده و من نیز نبودم بلاوه [= بلایه: زن بدکاره]. گفت: آرى چنین است، ولکن خداى تعالى گفت بیافرینم آنچه خواهم. پس جبریل به مریم اندر دمید تا مریم بار گرفت با عیسى. و همچنان همى بود تا وقت بار نهادن.
پس چون مریم را درد زادن گرفت، برخاست و از شهر بیرون رفت و بدان صحرا یک بُنِ [= درختِ] خرما بود خشک‌شده و بر بُنِ [= پایِ] آن درخت بنشست و درد همى خورد و همى بود از درد زادن که بگرفته بود و از شرم مردمان می‌گفت که اى واى! بارى [= ای کاش] من بِمُردمى پیش از این یا هرگز خود نبودمى. پس بدان بُنِ خرمابُن رفت و دست در آن خرمابن زد. و سال‌ها بود تا آن خرمابن خشک شده بود. و چون مریم دست در آن زد، حق‌تعالى به قدرت خویش آن را سبز گردانید و خرما بدو پیدا آمد.
و چون عیسى از مادر در وجود آمد، همان ساعت مادر را آواز داد و گفت: هیچ اندوه مدار که خداى عزوجل بدان جوىْ آبِ روان بازداد. برخیز و این درخت را بجنبان تا خرما فرو ریزد و خرما بخور و آب که در جو می‌آید بخور و هیچ اندوه مبر و با هیچ خلق سخن مگوى و هر کس که پیش تو آید و سخنى پرسد یا گوید، بگو که من روزۀ نذر کردهام. و در آن وقت هر کس که روزه داشتى با کسى سخنى نگفتى. پس چون مریم آواز شنید که اینک آب روان بخور و از این درختْ خرما فرو ریز و بخور، مریم گفت: یا رب، چون بود که در آن وقت که بدان حجره اندر می‌بودم، در زمستان میوۀ تابستانى سو[ى] من می‌فرستادى و در تابستان میوۀ زمستانى و اکنون این درخت را همى باید جنبانید تا خرما فرو ریزد و بخورم؟ آوازى آمد که: از بهر آن‌که اکنون دلت دو تا گشته‌است و در آن وقت یک تا بود.
پس مردمان جمله روىْ سوى زکریا نهادند و او را گفتند که: این زن را چرا نگاه نداشتى تا آبستن گشت و فرزندى آورد؟ زکریا گفت: هرگز هیچ آدمى سوى او نرفت و او را چنان نگاه داشتم که هیچ خلقى روى او نیز هم ندید. پس جمله مردمان برخاستند و پیش مریم رفتند و گفتند که: اى مریم، تو این کودک را از کجا آوردى؟ و هرگز تو هیچ شوهر نکردهاى. پس مریم ایشان را چنان نمود که من روزه مىدارم و با کس سخن نمىگویم. و روزۀ ایشان بدان وقت چنان بود که از سخن و گفتار بازایستادندى و هیچ سخن با کس نگفتندى و از طعام خوردن بازایستادندى. [آن‌گاه] اشارت کرد سوى عیسى. ایشان گفتند که: چگونه با کودکى که در گهواره است سخن گوییم؟ عیسى علیه‌السلام گفت: منم بندۀ خداى عزوجل و مرا بدهد کتاب، یعنى انجیل، و مرا پیغامبرى کند و مرا کند مبارک، هر کجا که باشم، و مرا اندرز کرد به روزه و نماز و زکات دادن تا زنده باشم. مرا فرمود نیکى کردن با مادرِ من و نکرد مرا جبارى بدبخت. پس گفت: سلام باد از خداى بر من آن روز که بزادم از مادر و آن روز که بمیرم و آن روز که مرا برانگیزند.
پس چون عیسى علیه‌السلام این سخن‌ها بگفت، خلق بر او فتنه شدند و خلق از بهر عیسى به سه گروه شدند. گروهى گفتند عیسى پسر خدای است و گروهى گفتند عیسى خود خدای است که بر آسمان بود و اکنون فرو آمد و به شکم مریم اندر شد و اکنون بیرون آمد و با خلقان سخن همى گوید و گروهى گفتند نه، که او پیغامبر خدای است.
ترجمۀ تفسیر طبری (چاپ دوم: تهران، توس، ۱۳۵۶)، به کوشش حبیب یغمایی، ج ۱، ص ۲۱۴ تا ۲۱۸ (با اندکی تلخیص و ویرایش)
#پرسه_در_متون
۱۴۰۱/۱۰/۰۴
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
به‌مناسبت بزرگداشت پدر شعر فارسی
رودکی سمرقندی (۲۴۴ - ۳۲۹ ق)
دو کتاب در شناخت آثار و احوال رودکی:
۱) ابوالقاسم رادفر، کتابشناسی آثار رودکی، چاپ اول: تهران، مؤسسهٔ تحقیقات و توسعهٔ علوم انسانی، ۱۳۸۶، ۲۸۸ ص
فهرست اجمالی: کتاب‌ها (ایرانی و غیرایرانی)؛ ترجمه‌ها، فرهنگ‌ها، تذکره‌ها، و پایان‌نامه‌ها؛ رودکی در کتاب‌های فارسی عمومی؛ مقاله‌ها (ایرانی و غیرایرانی)؛ رودکی‌شناسان (ایرانی و غیرایرانی)؛ اعلام و نمایۀ مقاله‌ها، کتاب‌ها، روزنامه‌ها، و نشریه‌ها.
۲) ابوالقاسم رادفر، رودکی آن شاعر تیره‌چشم روشن‌بین، چاپ اول: تهران، مؤسسهٔ تحقیقات و توسعهٔ علوم انسانی، ۱۳۸۷، ۱۷۶ ص
این کتاب دربردارندۀ چهارده مقاله است از: بدیع‌الزمان فروزانفر؛ جلال‌الدین همایی؛ سعید نفیسی؛ محمد معین؛ مهدی بیانی؛ عبدالحسین زرین‌کوب؛ غلامحسین یوسفی؛ هادی حائری؛ تاج‌الدین نورالدین مردانی؛ میرزا ملا احمد؛ روشن رحمانی؛ نصرالله امامی؛ اسماعیل شفق؛ داریوش ذوالفقاری.
تصویر: آرامگاه رودکی در پَنجَکِنت تاجیکستان
#کتاب_خوب_بخوانیم
۱۴۰۱/۱۰/۰۵
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
رودکی سمرقندی (۲۴۴ - ۳۲۹ ق)
دو کتاب در شناخت آثار و احوال رودکی:
۱) ابوالقاسم رادفر، کتابشناسی آثار رودکی، چاپ اول: تهران، مؤسسهٔ تحقیقات و توسعهٔ علوم انسانی، ۱۳۸۶، ۲۸۸ ص
فهرست اجمالی: کتاب‌ها (ایرانی و غیرایرانی)؛ ترجمه‌ها، فرهنگ‌ها، تذکره‌ها، و پایان‌نامه‌ها؛ رودکی در کتاب‌های فارسی عمومی؛ مقاله‌ها (ایرانی و غیرایرانی)؛ رودکی‌شناسان (ایرانی و غیرایرانی)؛ اعلام و نمایۀ مقاله‌ها، کتاب‌ها، روزنامه‌ها، و نشریه‌ها.
۲) ابوالقاسم رادفر، رودکی آن شاعر تیره‌چشم روشن‌بین، چاپ اول: تهران، مؤسسهٔ تحقیقات و توسعهٔ علوم انسانی، ۱۳۸۷، ۱۷۶ ص
این کتاب دربردارندۀ چهارده مقاله است از: بدیع‌الزمان فروزانفر؛ جلال‌الدین همایی؛ سعید نفیسی؛ محمد معین؛ مهدی بیانی؛ عبدالحسین زرین‌کوب؛ غلامحسین یوسفی؛ هادی حائری؛ تاج‌الدین نورالدین مردانی؛ میرزا ملا احمد؛ روشن رحمانی؛ نصرالله امامی؛ اسماعیل شفق؛ داریوش ذوالفقاری.
تصویر: آرامگاه رودکی در پَنجَکِنت تاجیکستان
#کتاب_خوب_بخوانیم
۱۴۰۱/۱۰/۰۵
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
عَیّار تنها
مستندی کوتاه، دیدنی، و برای اولین بار از زندگی و زمانهٔ استاد بهرام بیضایی، به‌مناسبت ۵ دی، زادروز وی
@bahrambeyzaei
نویسنده و کارگردان: علاء محسنی
تهیه‌کننده: رادیو فردا
#منهای_ویرایش #ادبیات
۱۴۰۱/۱۰/۰۶
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
مستندی کوتاه، دیدنی، و برای اولین بار از زندگی و زمانهٔ استاد بهرام بیضایی، به‌مناسبت ۵ دی، زادروز وی
@bahrambeyzaei
نویسنده و کارگردان: علاء محسنی
تهیه‌کننده: رادیو فردا
#منهای_ویرایش #ادبیات
۱۴۰۱/۱۰/۰۶
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
به‌مناسبت ۸ دی، زادروز فروغ فرخزاد ناگفته‌ها و خاطره‌هایی از زندگی و زمانۀ فروغ فرخزاد، از زبان ابراهیم گلستان (فیلم‌ساز و نویسنده)، در برنامۀ پرگار با عنوان «فروغ در یاد ابراهیم گلستان» #منهای_ویرایش ۱۴۰۰/۱۰/۰۸ سید محمد بصام @Matnook_com inst…
گوش کن
وزش ظلمت را می‌شنوی؟
در شب اکنون چیزی می‌گذرد
ماه سرخ است و مشوش
و بر این بام که هر لحظه در او بیم فروریختن است
ابرها همچون انبوه عزاداران
لحظهٔ باریدن را گویی منتظرند...
فروغ فرخزاد، تولدی دیگر (چاپ اول: تهران، مروارید، ۱۳۴۲)، ص ۲۲
#منهای_ویرایش
۱۴۰۱/۱۰/۰۸
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
وزش ظلمت را می‌شنوی؟
در شب اکنون چیزی می‌گذرد
ماه سرخ است و مشوش
و بر این بام که هر لحظه در او بیم فروریختن است
ابرها همچون انبوه عزاداران
لحظهٔ باریدن را گویی منتظرند...
فروغ فرخزاد، تولدی دیگر (چاپ اول: تهران، مروارید، ۱۳۴۲)، ص ۲۲
#منهای_ویرایش
۱۴۰۱/۱۰/۰۸
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Mosahebehe Iraj Gorgin Ba Forough Farrokhzad
Forough Farokhzad
گفت‌وگوی ایرج گرگین در سال ۱۳۴۳ با فروغ فرخزاد دربارهٔ شعر امروز ایران
رادیو ایران، برنامهٔ صدای شاعر
بازنشر به‌مناسبت ۸ دی، زادروز وی
#منهای_ویرایش #ادبیات
۱۴۰۱/۱۰/۰۸
سید محمد بصام
@Matnook_com
رادیو ایران، برنامهٔ صدای شاعر
بازنشر به‌مناسبت ۸ دی، زادروز وی
#منهای_ویرایش #ادبیات
۱۴۰۱/۱۰/۰۸
سید محمد بصام
@Matnook_com
#چالش_ویرایش
متن زیر را ویرایش کنید و خود را محک بزنید:
آقای قاضی دوستای صمیمی فقط اونجاش که زنگ میزنی خونشون میفهمی دو ساعته با تو رفتن بیرون.
پاسخ:
آقای قاضی! دوستای صمیمی فقط اونجاش که زنگ میزنی خونه‌شون، میفهمی دو ساعته باهات رفته‌ن بیرون.
نکته:
۱) در گفتاری‌نویسی، «ه»ی ناملفوظ در پیوند با ضمیرهای شخصی حذف نمی‌شود. پس: خونه‌شون، نه *خونشون. بیشتر بدانید.
۲) فعل جمله باید ماضی نقلی باشد، نه ساده: دو ساعت است که با تو بیرون رفته‌اند. پس: رفته‌ن، نه *رفتن.
یادآوری:
ماضی نقلی رسمی:
رفته‌ام، رفته‌ای، رفته‌است، رفته‌ایم، رفته‌اید، رفته‌اند
ماضی نقلی گفتاری:
رفته‌م، رفتی، رفته، رفتیم، رفتید/ رفتین، رفته‌ن
#گفتاری‌نویسی
۱۴۰۱/۱۰/۱۰
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
متن زیر را ویرایش کنید و خود را محک بزنید:
آقای قاضی دوستای صمیمی فقط اونجاش که زنگ میزنی خونشون میفهمی دو ساعته با تو رفتن بیرون.
پاسخ:
آقای قاضی! دوستای صمیمی فقط اونجاش که زنگ میزنی خونه‌شون، میفهمی دو ساعته باهات رفته‌ن بیرون.
نکته:
۱) در گفتاری‌نویسی، «ه»ی ناملفوظ در پیوند با ضمیرهای شخصی حذف نمی‌شود. پس: خونه‌شون، نه *خونشون. بیشتر بدانید.
۲) فعل جمله باید ماضی نقلی باشد، نه ساده: دو ساعت است که با تو بیرون رفته‌اند. پس: رفته‌ن، نه *رفتن.
یادآوری:
ماضی نقلی رسمی:
رفته‌ام، رفته‌ای، رفته‌است، رفته‌ایم، رفته‌اید، رفته‌اند
ماضی نقلی گفتاری:
رفته‌م، رفتی، رفته، رفتیم، رفتید/ رفتین، رفته‌ن
#گفتاری‌نویسی
۱۴۰۱/۱۰/۱۰
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
#چالش_ویرایش
ویراسته:
سلام. خوبی رفیق؟ می‌خوام ازت دعوت کنم تا یک بار داستان کوتاه کوک چهارم‌و بخونی. خیلی‌خیلی قشنگه. یادت نره‌ها! خداحافظ.
مهم‌ترین نکته‌ها:
۱) «یک بار» عدد + معدود (گروه اسمی) است و بافاصله نوشته می‌شود: یک/ ده/ صد بار؛ یک بار/ دفعه/ مرتبه. این را هم ببینید: فاصله‌گذاری ۳۳۵ واژه و عبارت «یک»دار.
۲) صورت گفتاری «را»، اگر پس از واژۀ پایان‌یافته به صامت بیاید، «-و» است و با نیم‌فاصله نوشته می‌شود: داستان کوتاه کوک چهارم‌و.
۳) داستان را مطالعه نمی‌کنند، می‌خوانند. پس «خواندن» بهتر است.
۴) «خیلی‌خیلی» با نیم‌فاصله نوشته می‌شود. دلیلش را اینجا ببینید.
۵) نوشتن واژه‌بست «-ها» با املای «آ» نادرست است. بیشتر بدانید: واژه‌بست «-ها».
#گفتاری‌نویسی
۱۴۰۱/۱۰/۱۲
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
ویراسته:
سلام. خوبی رفیق؟ می‌خوام ازت دعوت کنم تا یک بار داستان کوتاه کوک چهارم‌و بخونی. خیلی‌خیلی قشنگه. یادت نره‌ها! خداحافظ.
مهم‌ترین نکته‌ها:
۱) «یک بار» عدد + معدود (گروه اسمی) است و بافاصله نوشته می‌شود: یک/ ده/ صد بار؛ یک بار/ دفعه/ مرتبه. این را هم ببینید: فاصله‌گذاری ۳۳۵ واژه و عبارت «یک»دار.
۲) صورت گفتاری «را»، اگر پس از واژۀ پایان‌یافته به صامت بیاید، «-و» است و با نیم‌فاصله نوشته می‌شود: داستان کوتاه کوک چهارم‌و.
۳) داستان را مطالعه نمی‌کنند، می‌خوانند. پس «خواندن» بهتر است.
۴) «خیلی‌خیلی» با نیم‌فاصله نوشته می‌شود. دلیلش را اینجا ببینید.
۵) نوشتن واژه‌بست «-ها» با املای «آ» نادرست است. بیشتر بدانید: واژه‌بست «-ها».
#گفتاری‌نویسی
۱۴۰۱/۱۰/۱۲
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
#چالش_ویرایش
عکس‌نوشته را ویرایش کنید و خود را محک بزنید.
بزنید روی متن ناویراستۀ زیر تا کپی شود:
www.tg-me.com/Matnook_com/4053
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
عکس‌نوشته را ویرایش کنید و خود را محک بزنید.
بزنید روی متن ناویراستۀ زیر تا کپی شود:
شما در گذشته نیز اقدام به مشاهده این فیلم کرده‌اید. در صورت تمایل می‌توانید ادامه آن را تماشا کنید.
پاسخ را اینجا ببینید:www.tg-me.com/Matnook_com/4053
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
فرهنگِ کهنِ عربی ـ فارسی
از نویسنده‌ای ناشناخته و به‌گمان از سدۀ هفتم
تصحیح میلاد بیگدلو
نام و نویسندهٔ این فرهنگ نامعلوم است و از ویژگی‌های زبانی آن و برخی قرائن چنین برمی‌آید که در منطقۀ ماوراءالنهر و در سدۀ هفتم هجری نوشته شده‌است. برابرهای فارسی آن، از نظر زبانی، ارزشمند و برخی از آن‌ها کم‌یاب یا نایاب است و در متنهای کهن فارسی دیده نشده‌است. عکس نسخۀ خطی این فرهنگ نیز به پایان کتاب افزوده شده‌است. این کتاب در ۱۴۲ + ۹۴ صفحه به همت انتشارات کتاب بهار چاپ شده‌است.
سفارش:
@Ketabe_Bahar
#کتاب_خوب_بخوانیم
۱۴۰۱/۱۰/۱۸
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
از نویسنده‌ای ناشناخته و به‌گمان از سدۀ هفتم
تصحیح میلاد بیگدلو
نام و نویسندهٔ این فرهنگ نامعلوم است و از ویژگی‌های زبانی آن و برخی قرائن چنین برمی‌آید که در منطقۀ ماوراءالنهر و در سدۀ هفتم هجری نوشته شده‌است. برابرهای فارسی آن، از نظر زبانی، ارزشمند و برخی از آن‌ها کم‌یاب یا نایاب است و در متنهای کهن فارسی دیده نشده‌است. عکس نسخۀ خطی این فرهنگ نیز به پایان کتاب افزوده شده‌است. این کتاب در ۱۴۲ + ۹۴ صفحه به همت انتشارات کتاب بهار چاپ شده‌است.
سفارش:
@Ketabe_Bahar
#کتاب_خوب_بخوانیم
۱۴۰۱/۱۰/۱۸
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Forwarded from Matnook | ﻣﺘﻨﻮک (سید محمد بصام)
یک نکته‌ات بگویم!
شاخص‌های پایان‌یافته به واکۀ /e/ (یا های بیان حرکت)، مانند «علامه»، بدون سَریا یا «یِ» نوشته می‌شوند (سریا «یِ»یِ دُم‌بریده‌ای است که روی «ه» گذاشته می‌شود: ۀ). بنابراین می‌نویسیم «علامه مصطفوی»، نه *علامۀ/ *علامه‌ی مصطفوی. اگر برای این شاخص‌ها صفت بیاوریم، سریا یا «یِ» را می‌گذاریم: علامۀ/ علامه‌ی فقید مصطفوی.
این را هم ببینید: شاخص چیست؟
#املا_رسم‌الخط #دستورزبان
۱۴۰۰/۱۰/۱۴
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
شاخص‌های پایان‌یافته به واکۀ /e/ (یا های بیان حرکت)، مانند «علامه»، بدون سَریا یا «یِ» نوشته می‌شوند (سریا «یِ»یِ دُم‌بریده‌ای است که روی «ه» گذاشته می‌شود: ۀ). بنابراین می‌نویسیم «علامه مصطفوی»، نه *علامۀ/ *علامه‌ی مصطفوی. اگر برای این شاخص‌ها صفت بیاوریم، سریا یا «یِ» را می‌گذاریم: علامۀ/ علامه‌ی فقید مصطفوی.
این را هم ببینید: شاخص چیست؟
#املا_رسم‌الخط #دستورزبان
۱۴۰۰/۱۰/۱۴
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
#چالش_ویرایش عکس‌نوشته را ویرایش کنید و خود را محک بزنید. بزنید روی متن ناویراستۀ زیر تا کپی شود: شما در گذشته نیز اقدام به مشاهده این فیلم کرده‌اید. در صورت تمایل می‌توانید ادامه آن را تماشا کنید. پاسخ را اینجا ببینید: www.tg-me.com/Matnook_com/4053 ۱۴۰۱/۱۰/۱۵…
مثلث سه‌میم در ویرایش
در ویرایش، متن و موضوع و مخاطب اهمیت بسزایی دارد. این سه مقولۀ میم‌دار مثلثی را به نام «مثلث سه‌میم» می‌سازند که سبک و گونۀ زبانیِ هر نوشته‌ای را تعیین می‌کند و معیاری است برای ویرایش و حتی نگارش (در کارگاه، دربارۀ آن به‌تفصیل سخن می‌گویم).
متن: آنچه بتوان آن را خواند و فهمید و انتقال‌دهندۀ پیامی باشد.
موضوع: آنچه دربارۀ آن سخن می‌گویند یا می‌نویسند.
مخاطب: آن‌که برای او سخن می‌گویند یا می‌نویسند.
برای مثال، متنی با موضوع زبان‌شناسی برای متخصصان یا دانشجویان این رشته است و متنی با ژانر داستانِ کوتاه برای عموم مردم. پس سبک و گونۀ زبانیِ هریک (مثلاً معیار یا غیررسمی) باید مطابق و متناسب با موضوع و مخاطب آن متن باشد و بر همان اساس هم ویرایش شود.
دو اصطلاح در ویرایش:
۱) درست‌نویسی؛ یعنی از نظر زبانی به‌گونه‌ای بنویسیم که متناسب با متن، موضوع، و مخاطب اثر باشد (مثلث سه‌میم).
۲) ساده‌نویسی؛ یعنی به‌گونه‌ای بنویسیم که نوشتۀ ما آسان خوانده و ساده فهمیده شود، نه این‌که لزوماً از تعابیر ساده و پیش‌پاافتاده استفاده کنیم. به عبارت دیگر، ساده‌نویسی یعنی هر جمله‌ای ـ با هر موضوعی و برای هر مخاطبی که باشد ـ فقط یک بار خوانده شود و با یک بار خوانده شدن نیز به‌آسانی فهمیده شود.
بنابر آنچه گفته شد، به نمونه‌های زیر بنگرید.
ناویراسته:
شما در گذشته نیز اقدام به مشاهده این فیلم کرده‌اید. در صورت تمایل می‌توانید ادامه آن را تماشا کنید.
ویراسته:
در گذشته، بخشی از این فیلم را دیده‌اید. اکنون می‌توانید ادامهٔ آن را هم ببینید.
ناویراسته:
براساس برخی گزارش‌ها، دست‌کم شش تیراندازی و دو انفجار انتحاری در پاریس انجام شده‌است و این برای نخستین بار در تاریخ فرانسه است که عملیات انتحاری در خاک این کشور انجام می‌شود.
ویراسته:
طبق برخی از گزارش‌ها، دست‌کم شش تیراندازی و دو انفجار انتحاری در پاریس روی داده، که در تاریخ فرانسه بی‌سابقه بوده‌است.
این را هم ببینید: جمله‌های «دیریاب» و «زودیاب».
#ویرایش_زبانی #تمرین_ویرایش
۱۴۰۱/۱۰/۱۹
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
در ویرایش، متن و موضوع و مخاطب اهمیت بسزایی دارد. این سه مقولۀ میم‌دار مثلثی را به نام «مثلث سه‌میم» می‌سازند که سبک و گونۀ زبانیِ هر نوشته‌ای را تعیین می‌کند و معیاری است برای ویرایش و حتی نگارش (در کارگاه، دربارۀ آن به‌تفصیل سخن می‌گویم).
متن: آنچه بتوان آن را خواند و فهمید و انتقال‌دهندۀ پیامی باشد.
موضوع: آنچه دربارۀ آن سخن می‌گویند یا می‌نویسند.
مخاطب: آن‌که برای او سخن می‌گویند یا می‌نویسند.
برای مثال، متنی با موضوع زبان‌شناسی برای متخصصان یا دانشجویان این رشته است و متنی با ژانر داستانِ کوتاه برای عموم مردم. پس سبک و گونۀ زبانیِ هریک (مثلاً معیار یا غیررسمی) باید مطابق و متناسب با موضوع و مخاطب آن متن باشد و بر همان اساس هم ویرایش شود.
دو اصطلاح در ویرایش:
۱) درست‌نویسی؛ یعنی از نظر زبانی به‌گونه‌ای بنویسیم که متناسب با متن، موضوع، و مخاطب اثر باشد (مثلث سه‌میم).
۲) ساده‌نویسی؛ یعنی به‌گونه‌ای بنویسیم که نوشتۀ ما آسان خوانده و ساده فهمیده شود، نه این‌که لزوماً از تعابیر ساده و پیش‌پاافتاده استفاده کنیم. به عبارت دیگر، ساده‌نویسی یعنی هر جمله‌ای ـ با هر موضوعی و برای هر مخاطبی که باشد ـ فقط یک بار خوانده شود و با یک بار خوانده شدن نیز به‌آسانی فهمیده شود.
بنابر آنچه گفته شد، به نمونه‌های زیر بنگرید.
ناویراسته:
شما در گذشته نیز اقدام به مشاهده این فیلم کرده‌اید. در صورت تمایل می‌توانید ادامه آن را تماشا کنید.
ویراسته:
در گذشته، بخشی از این فیلم را دیده‌اید. اکنون می‌توانید ادامهٔ آن را هم ببینید.
ناویراسته:
براساس برخی گزارش‌ها، دست‌کم شش تیراندازی و دو انفجار انتحاری در پاریس انجام شده‌است و این برای نخستین بار در تاریخ فرانسه است که عملیات انتحاری در خاک این کشور انجام می‌شود.
ویراسته:
طبق برخی از گزارش‌ها، دست‌کم شش تیراندازی و دو انفجار انتحاری در پاریس روی داده، که در تاریخ فرانسه بی‌سابقه بوده‌است.
این را هم ببینید: جمله‌های «دیریاب» و «زودیاب».
#ویرایش_زبانی #تمرین_ویرایش
۱۴۰۱/۱۰/۱۹
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Forwarded from Matnook | ﻣﺘﻨﻮک (سید محمد بصام)
یک نکته‌ات بگویم!
واژۀ ایتالیایی influenza از طریق زبان فرانسوی وارد فارسی شده‌است. املای این بیماری، مطابق با تلفظ رایج آن در فارسی، «آنفولانزا» است و درست است. در متنهای پزشکی و تخصصی، معمولاً «آنفلوآنزا» می‌نویسند و اشکالی ندارد.
یادآوری:
گاهی برخی از واژه‌ها یا نام‌ها، معمولاً به‌دلیل دشواری تلفظشان و تفاوت نظام آوایی زبان‌ها با یکدیگر، به شیوۀ دیگری تلفظ می‌شوند و رواج می‌یابند. در این صورت، تلفظ رایجشان معیار است و بهتر است که با همان املا نیز نوشته شوند.
#واژه‌شناسی #املا_رسم‌الخط
۱۴۰۰/۱۰/۲۱
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
واژۀ ایتالیایی influenza از طریق زبان فرانسوی وارد فارسی شده‌است. املای این بیماری، مطابق با تلفظ رایج آن در فارسی، «آنفولانزا» است و درست است. در متنهای پزشکی و تخصصی، معمولاً «آنفلوآنزا» می‌نویسند و اشکالی ندارد.
یادآوری:
گاهی برخی از واژه‌ها یا نام‌ها، معمولاً به‌دلیل دشواری تلفظشان و تفاوت نظام آوایی زبان‌ها با یکدیگر، به شیوۀ دیگری تلفظ می‌شوند و رواج می‌یابند. در این صورت، تلفظ رایجشان معیار است و بهتر است که با همان املا نیز نوشته شوند.
#واژه‌شناسی #املا_رسم‌الخط
۱۴۰۰/۱۰/۲۱
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
#چالش_ویرایش
عکس‌نوشته را ویرایش کنید و خود را محک بزنید.
بزنید روی متن ناویراستۀ زیر تا کپی شود:
www.tg-me.com/Matnook_com/4073
۱۴۰۱/۱۰/۲۱
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
عکس‌نوشته را ویرایش کنید و خود را محک بزنید.
بزنید روی متن ناویراستۀ زیر تا کپی شود:
زنی که حالش با یك کتاب، یك شعر، یك ترانه، یا فنجانی قهوه بهتر می شود را، هیچ کس نمی تواند شکست دهد!
پاسخ را اینجا ببینید:www.tg-me.com/Matnook_com/4073
۱۴۰۱/۱۰/۲۱
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Forwarded from Matnook | ﻣﺘﻨﻮک (ادمین مؤسسهٔ متنوک)
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
۱) عبارت «روی کسی یا چیزی حساب کردن» یکی از هزاران گرده‌برداریِ رایج در زبان فارسی است و درست است. عبارت انگلیسی آن این است:
to count on someone or something.
۲) این عبارت در گونۀ غیررسمی و گفتاری به‌کار می‌رود و، مانند هزاران تعبیر مَجازی دیگر، درست است. بسنجید با «سر کسی توی حساب بودن» و «کسی را به‌حساب آوردن»، و مانند این‌ها.
۳) اگر بخواهیم «روی کسی یا چیزی حساب کردن» را ــ صِرف این‌که گرده‌برداری است ــ نادرست بدانیم، باید هزاران عبارت این‌چنینی و همانند آن را هم نادرست بدانیم.
۴) این عبارت را می‌توانیم در متنهای گفتاری و غیررسمی، برای مثال در داستان، به‌کار ببریم و در متنهای معیار، به‌مناسبت، از دیگر تعابیر مشابه استفاده کنیم.
اگر مترجم یا ویراستارید، اینجا را ببینید.
#گرده‌برداری
۱۴۰۰/۱۰/۱۶
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
to count on someone or something.
۲) این عبارت در گونۀ غیررسمی و گفتاری به‌کار می‌رود و، مانند هزاران تعبیر مَجازی دیگر، درست است. بسنجید با «سر کسی توی حساب بودن» و «کسی را به‌حساب آوردن»، و مانند این‌ها.
۳) اگر بخواهیم «روی کسی یا چیزی حساب کردن» را ــ صِرف این‌که گرده‌برداری است ــ نادرست بدانیم، باید هزاران عبارت این‌چنینی و همانند آن را هم نادرست بدانیم.
۴) این عبارت را می‌توانیم در متنهای گفتاری و غیررسمی، برای مثال در داستان، به‌کار ببریم و در متنهای معیار، به‌مناسبت، از دیگر تعابیر مشابه استفاده کنیم.
اگر مترجم یا ویراستارید، اینجا را ببینید.
#گرده‌برداری
۱۴۰۰/۱۰/۱۶
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
گفت‌وگوی ۱ - معرفی مقولهٔ تابوها و حوزه‌های مختلف آن
حسین سامعی
تابوها در زبان فارسی (۱)
گفت‌وگویی با دکتر حسین سامعی
زبان‌شناس و استاد دانشگاه اِموری آمریکا
گفت‌وگوکننده: رضا صدر (فراگفتار)
#زبان‌شناسی #واژه‌شناسی
۱۴۰۱/۱۰/۲۴
سید محمد بصام
@Matnook_com
گفت‌وگویی با دکتر حسین سامعی
زبان‌شناس و استاد دانشگاه اِموری آمریکا
گفت‌وگوکننده: رضا صدر (فراگفتار)
#زبان‌شناسی #واژه‌شناسی
۱۴۰۱/۱۰/۲۴
سید محمد بصام
@Matnook_com
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
#چالش_ویرایش عکس‌نوشته را ویرایش کنید و خود را محک بزنید. بزنید روی متن ناویراستۀ زیر تا کپی شود: زنی که حالش با یك کتاب، یك شعر، یك ترانه، یا فنجانی قهوه بهتر می شود را، هیچ کس نمی تواند شکست دهد! پاسخ را اینجا ببینید: www.tg-me.com/Matnook_com/4073 ۱۴۰۱/۱۰/۲۱…
سه نکتۀ دستوری ـ ویرایشی
۱) در ویرایش، نباید به‌طور کلی آرایش واژه‌ها را هنگامی که ایرادی ندارند تغییر دهیم یا جمله‌‌ها را بازنویسی کنیم. متن تمرین (تصویر پیوست) نوعی متن ادبی است که در آن، مفعول در آغاز جمله آمده تا بر آن تأکید شود. پس نباید جمله را به‌اصطلاح «دستورمند» کنیم؛ یعنی نباید ابتدا فاعل را بیاوریم و سپس مفعول و فعل را.
۲) «یک» در زبان فارسی دست‌کم ده کاربرد و معنای متفاوت دارد (عدد، نشانۀ نکره، قلت، تقریب، شدت، حصر، تأکید، و ...). «زنی که حالش با یک کتاب، یک شعر، و ... بهتر می‌شود» یعنی «زنی که با همین چیزهای به‌ظاهر پیش‌پاافتاده بهتر می‌شود/ زنی که فقط (یا حتی) با همین‌ها بهتر می‌شود». آن «-ی» نکره در «فنجانی قهوه» نیز همین مفهوم را دارد. بنابراین این «یک»ها بجا و درست‌اند.
۳) مفعول در فارسی یا واژه و عبارت (گروه نحوی) است یا جمله. در تصویر پیوست، جمله است: «زنی که کتاب می‌خواند» [گروه اسمی + «-ی» محدودگر] + [«که» + جملۀ پیرو توصیفی]. بنابراین جای «را» در این بافت کاملاً درست است (چون پس از مفعول آمده) و نیازی به جابجایی ندارد.
بنابر آنچه گفتیم، عکس‌نوشته فقط چند اشکال صوری (نشانه‌گذاری و فاصله‌گذاری) دارد و ویراستۀ آن چنین است:
زنی که حالش با یک کتاب، یک شعر، یک ترانه، یا فنجانی قهوه بهتر می‌شود را هیچ‌کس نمی‌تواند شکست دهد. (جبران خلیل جبران)
#دستورزبان #ویرایش_زبانی
۱۴۰۱/۱۰/۲۴
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
۱) در ویرایش، نباید به‌طور کلی آرایش واژه‌ها را هنگامی که ایرادی ندارند تغییر دهیم یا جمله‌‌ها را بازنویسی کنیم. متن تمرین (تصویر پیوست) نوعی متن ادبی است که در آن، مفعول در آغاز جمله آمده تا بر آن تأکید شود. پس نباید جمله را به‌اصطلاح «دستورمند» کنیم؛ یعنی نباید ابتدا فاعل را بیاوریم و سپس مفعول و فعل را.
۲) «یک» در زبان فارسی دست‌کم ده کاربرد و معنای متفاوت دارد (عدد، نشانۀ نکره، قلت، تقریب، شدت، حصر، تأکید، و ...). «زنی که حالش با یک کتاب، یک شعر، و ... بهتر می‌شود» یعنی «زنی که با همین چیزهای به‌ظاهر پیش‌پاافتاده بهتر می‌شود/ زنی که فقط (یا حتی) با همین‌ها بهتر می‌شود». آن «-ی» نکره در «فنجانی قهوه» نیز همین مفهوم را دارد. بنابراین این «یک»ها بجا و درست‌اند.
۳) مفعول در فارسی یا واژه و عبارت (گروه نحوی) است یا جمله. در تصویر پیوست، جمله است: «زنی که کتاب می‌خواند» [گروه اسمی + «-ی» محدودگر] + [«که» + جملۀ پیرو توصیفی]. بنابراین جای «را» در این بافت کاملاً درست است (چون پس از مفعول آمده) و نیازی به جابجایی ندارد.
بنابر آنچه گفتیم، عکس‌نوشته فقط چند اشکال صوری (نشانه‌گذاری و فاصله‌گذاری) دارد و ویراستۀ آن چنین است:
زنی که حالش با یک کتاب، یک شعر، یک ترانه، یا فنجانی قهوه بهتر می‌شود را هیچ‌کس نمی‌تواند شکست دهد. (جبران خلیل جبران)
#دستورزبان #ویرایش_زبانی
۱۴۰۱/۱۰/۲۴
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
Telegram
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
#چالش_ویرایش
عکس‌نوشته را ویرایش کنید و خود را محک بزنید.
بزنید روی متن ناویراستۀ زیر تا کپی شود:
زنی که حالش با یك کتاب، یك شعر، یك ترانه، یا فنجانی قهوه بهتر می شود را، هیچ کس نمی تواند شکست دهد!
پاسخ را اینجا ببینید:
www.tg-me.com/Matnook_com/4073
۱۴۰۱/۱۰/۲۱…
عکس‌نوشته را ویرایش کنید و خود را محک بزنید.
بزنید روی متن ناویراستۀ زیر تا کپی شود:
زنی که حالش با یك کتاب، یك شعر، یك ترانه، یا فنجانی قهوه بهتر می شود را، هیچ کس نمی تواند شکست دهد!
پاسخ را اینجا ببینید:
www.tg-me.com/Matnook_com/4073
۱۴۰۱/۱۰/۲۱…