መንፈሳዊ ግጥም ብቻ 971

Forwarded from Kesatebirhan Ze Tewahdo (Channel Manneger፹)

መስቀል እና ኢትዮጵያ
@boaneerges

መስቀል ማለት የተመሳቀለ ዕፅ/ እንጨት/ ማለት ነው፡፡ መስቀል በብሉይ ኪዳን ላይ/ በኦሪት ህግ/ የእርግማን ምልክት ነበረ፡፡ ‹‹በእንጨት ላይ የተሰቀለ በእግዚእሄር ዘንድ የተረገመ ነው፡፡›› (ዘዳ 21፣23) ክብር ይግባውና ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ እስኪሰቀልበት ድረስ የእርግማን ምልክት ተደርጎም ይወሰድ የነበረ ነው፡፡ ከክርስቶስ ስቅለት በኀላ ግን ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ በእንጨት/ዕፅ/ ምክንያት ከገባንበት እርግማን በእንጨት ላይ ተሰቅሎ ከእርግማናችን ነፃ አውጥቶናል፡፡ስለዚህ ቅዱስ መስቀል የእርግማን ምልክት መሆኑ ቀርቶ የድኅነት ምልክት ፣የነፃነት አርማ፣ መመኪያችን፣ መዳኛችን፣ ትምክህታችን ሆኗል፡፡
ወደ ርዕሳችን መለስ እንበልና ስለ መስቀልና ኢትዮጵያውያን እንነጋገር፡፡ ለኢትዮጲያውያን ስለ መስቀል መናገር ለቀባሪው ማርዳት ቢሆንብንም ባለን ውስን አቅም ግን አይንን ለመክፈት ልብን ለማንቃት የምትሆን ነገር ለመናገር እንሞክራለን፡፡
በአለም ላይ ለመስቀል ቅርብ ከሆኑት ሀገራት መካከል የግንባር ቀደሙን ቦታ የምትይዘው ኢትዮጵያ ናት፡፡ ምንም እንኳን ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ የተሰቀለበትን መስቀል በጊዜው ጠንካራ የአለም መንግስታት የነበሩት ሲከፋፈሉት ለኢትዮጵያውያን ባይደርስም በ15ኛው ክፍለ ዘመን በጻድቁ አፄ ዘርዓ ያዕቆብ የንግስና ዘመን ላይ በግብፅ የነበረው የቀኙ ግማደ መስቀል ወደ ሀገራችን ገብቶ በግሽን አምባሰል ተራራ ላይ ሊቀመጥ ችሏል፡፡ለምን ወደ ሀገራችን ሊገባ ቻለ ለሚለው ሰፊ ማብራሪያ ቢኖረውም እኛ ግን አንድ ነገር ጠቅሰን እንለፍ፡፡ ስለ መስቀሉ ኢትዮጲያ መምጣት ባሰብን ጊዜ ወደ ልባችን ጊዜ አንድ ቃል ሁል ጊዜ ታቃጭላለች ‹‹ መስቀሌን በመስቀለኛ ቦታ ላይ አስቀምጥ›› ለዚህች ቃል ብዙዎቻችን አዲስ አይደለንም፡፡ እስኪ አንድ ጊዜ የአዕምሮአችንን ባቡር እናስነሳና የኢትዮጲያን ትክክለኛ ካርታ አሰሳ እንውጣ ማለቴ ኤርትራ ያልተገነጠለችበትን መሬታችንም ለጂቡቲና ለሱዳንና ያልተሸጡባትን ካርታ ማለቴ ነው፡፡ አገኛቹት? አዎ ምልክቱ ምን ይመስላል? ብዙ አትጠራጠር የመስቀል ቅርፅ ነው ያለው፡፡ ስለዚህ ከላይ ባነበብነው ቃል መሰረት ለቅዱስ መስቀል ትክክለኛ ማረፊያ ማነች? ኢትዮጲያ!!! መስቀለኛው ተራራ ደግሞ ግሽን ላይ ነው፡፡
አሁን ደግሞ ኢትዮጲያ ለመስቀል ያላትን ክብርና ቦታ ለሁለት ከፍለን እንመልከት፡
ዕምነታዊ ክብርና ቦታ
ባህላዊ ክብርና ቦታ
❖ዕምነታዊ ክብርና ቦታ፡ ለስንዱዋ እመቤት ለኢትዮጲያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተክርስቲያን መስቀል ማለት የክርስቶስ ምልክት፣ ከሲኦል መከራና ስቃይ የዳነችበት፣ የነፃነት አርማዋና መመኪያዋም ነው፡፡ ለዛም ነው በዕለት ተዕለት አገልግሎቶቿ ላይ መስቀልን በአፏ ትመሰክራለች፣ በወንጌልዋ ትሰብከዋለች፣ በአገልግሎቷ ትይዘዋለች፡፡ ይህም ማለት በመሰረታዊ የሃይማኖት ጸሎቶቿ ውስጥ ‹‹መስቀል ሃይላችን ነው ሃይላችን መስቀል ነው የሚያፀናን መስቀል ነው መስቀል ቤዛችን ነው መስቀል የነፍሳችን መዳኛ ነው አይሁድ ይክዱታል እኛ ግን እናምነዋለን ያመነው እኛም በመስቀሉ እንድናለን ድነናልም›› ብላ ዘወትር የምትጸልየውና የምትመሰክረው፡፡
ያዕቆብ ዘአልበረዲ ሰዎች ወደ ክርስትና ዕምነት አምጥቶ በሚያጠምቅበት ሰዓት ሁለቴ ጥምቀት ስለሌለ የተጠመቁትን ካልተጠመቁት ለመለየት በአንገታቸው ላይ ክር ያስር ነበር፡፡ የትውፊት ሁሉ መገኛ የሆነቸውን የኢትዮጵያ ኦርቶዶከስ ቤተክርስቲያንም የያዕቆብ ዘአልበረዲን ፈለግ በመከተል ልጆቿን ከአሕዛብና ከመናፍቃን ለመለየት በአንገታቸው ላይ የክርስቶስን መስቀል እንዲያስሩ ታስተምራለች፡፡ ቤተ ክርስቲያንም ስታንፅ በጉልላቷ ላይ መስቀልን የምታደርግበትም ምክንያት መስቀል ለቤተክርስቲያኗ አርማና መለያ ስለሆነ ነው፡፡
በቅዳሴዋና በኪዳኗ ላይም መስቀልን ይዛ ስለ ነፃነታችን ትሰብካለች፡፡ ከመስቀሏ በረከትን እንድናገኝ በካህናቷ ታሳልማለች፣ ትባርካለችም፡፡
ከዚህ በተጨማሪም በአደባባይ ወታ ለመስቀሉ መገኘት ዋነኛ ምክንያት የሆነውን የደመራን በዓል በመስከረም 16 ላይ በድምቀት ታከብራለች፡፡ ከ18ቱ የጌታ በዓላትም አንዱ ነው ብላ ታስተምራለች፡፡
❖ባህላዊ ክብርና ቦታ፡ ኢትዮጵያውያንና ለመስቀል ያላቸው ቁርኝነት ጠበቅ ያለ ነው፡፡ ግንኙነታቸው የሚጀምረው ግማደ መስቀሉ ወደ ሀገራችን ከገባበት ዘመንም ይቀድማል፡፡ ለዚህም ማሳያ የሚሆነን በስማቸው፣ በአለባበሳቸው፣ በመሀላቸው፣ በተለያዩ ኪነህንፃዎቻቸው ላይ መጠቀማቸው ነው፡፡
ለምሳሌ በ6ኛው ክፍለ ዘመን በሀገራችን ላይ የነገሰውን አፄ ገብረ መስቀልን ልብ ይሏል፡፡
በ12ኛው ክፍለ ዘመን በኢትዮጲያ ኪነ ህንፃ ላይ ደማቅ አሻራውን ያኖረው ቅዱስ ላሊበላ የገነባቸው 11ዱ አብያተ ክርስቲያናት መመልከት በራሱ ኢትዮጵያና መስቀል ያላቸውን ግንኙነት በሰፊው ያሳያል፡፡ በተለይም የመስቀል ቅርፅ ያለውን ቤተ ጊዮርጊስን ማየት ብቻ በቂ ነው፡፡
የኢትዮጲያውያንን የባህል ልብስ ለተመለከተ ደግሞ ከላይ ከአንገታቸው አካባቢ በክብ ጥለት ይወርድና በእግራቸው ላይ ከፊት ለፊት በኩል መስቀል ከኃላ ደግሞ ጥለት ተደርጎ ይሰራል፡፡ጥለቱ የአለም ምሳሌ ሲሆን መስቀሉ ደግሞ የመንፈሳዊ ህይወት ምሳሌ ነው፡፡ ይህም ማለት ጥለት የሆነውን አለም ወደ ኃላ ትቼ መንፈሳዊነትን ከፊቴ አስቀድሜያለው ማለት ነው፡፡
አብዛኛው የደቡብ ኢትዮጵያ ሕዝቦችም የዘመን መለወጫቸውን የመስቀል በዓል ላይ ተመርኩዘው ማክበራቸውም ለመስቀልና ኢትዮጵያውያን ግንኙነት እንደማሳያ ነው፡፡
በአጠቃላይ መስቀል በኢትዮጵያና በጵያውያን ላይ በእምነታቸው፣ በባህላቸውና በአመለካከታቸው ውስጥ ታላቅ ሚና ያለው ነው፡፡ ሁላችንም
ስንጀምር አብሮን የነበረ እስክንፈፅም የረዳን የአባቶቻችን አምላክ እግዚአብሔር ይክበር ይመስገን፤ የመስቀሉ ፍቅርና በረከት በሁላችን ላይ ይደር፤ አሜን!!!
‹‹ወስበሀት ለእግዚአብሄር፣ ወለወላዲቱ ድንግል፣ ወለመስቀሉ ክቡር››
ተፃፈ በናሆም ግርማ
@Boaneerges
ለአስተያየት እና ጥያቄ
@AskBoaBot

12.4K views13:23