تفکر و تمعق فردی :
ما چه‌نوع حضوری کنار خودمان و دیگری داریم؟!

تقاضا:
اگر مایل بودید از تجربه‌تان برایمان بنویسید یا بگویید.🌻

من به آن می‌گویم:
"برگرداندن خودم به زندگی"

تقاضا؛
پیشنهاد میکنم که ویدئو زیرنویس شده را ببینید.

اول: آگاهی واقعی و روزانه از ارزش‌هایمان.
به عبارتی مرتبط بودن با خودمان و مواجه شدن مستمر با این سوال که « چگونه می‌خواهیم زندگی کنیم؟»

دوم: تمرین، تمرین، تمرین.
دومین نکته، تمرین مداوم و مستمر است.  اینکه یاد بگیریم در لحظاتی که نمی‌توانیم به شیوه‌ی زرافه صحبت کنیم، یا وقتی شغال شده‌ایم، آن تجربه را یادداشت کنیم. سپس، در زمانی که آرامش بیشتری داریم، از خود بپرسیم:
● آن لحظه، طرف مقابل چه احساسی داشت؟ چه نیازی داشت که من متوجه نشدم؟
● من چگونه می‌توانستم احساسات و نیازهای خودم را بیان کنم؟
زیرا هر اشتباه، فرصتی برای یادگیری است.

سوم: عضویت در یک جامعه زرافه‌ای.
سومین چیزی که به‌طرز چشمگیری در بهتر شدن در زبان زرافه مؤثر است، عضویت در یک جامعه‌ی زرافه‌ای است.
یعنی گروهی از انسان‌ها که ارزش‌های مشترک دارند و می‌خواهند یاد بگیرند چگونه به شیوه‌ای ارتباط برقرار کنند که این ارزش‌ها را در زندگی روزمره به ظهور برسانند.

خشونت همیشه فریاد زدن یا آسیب‌ فیزیکی نیست.
گاهی نادیده گرفتن یک نیاز انسانی یا بی‌توجهی به ساختارهای پنهان زندگی، خود نوعی خشونت است.
در واقع، همه‌چیز از جایی میان ما آغاز می‌شود؛ جایی که دیگر صدای هم را نمی‌شنویم.

در همین زمینه، نغمه ثمینی در فایل‌ صوتی که ضمیمه شده است، با نقل‌قولی از ژیژک می‌گوید: «خشونت، محصول عدم شناخت ماست.»
به بیان دیگر، زمانی که شناخت کافی نداریم، ممکن است دست به کارهایی بزنیم که در بستر آن‌ها خشونت نهفته است.
برای مثال، وقتی نمی‌دانیم طرف مقابلمان چه احوالی دارد، ممکن است بی‌مقدمه دستمان را روی بوق بگذاریم؛ در حالی که شاید او غمگین یا در حال تجربه‌ی سوگ باشد.
شاید اگر آگاهی و شناخت بود نوع مواجهه متفاوت می‌شد!

در ادامه‌ی این نگاه، درک من اینست که مارشال روزنبرگ، بنیان‌گذار نظریه‌ی ارتباط بدون خشونت، نیز خشونت را ریشه‌دار در ناتوانی ما در شناخت و بیان احساسات و نیازهای واقعی می‌داند.
زمانی که نتوانیم نیازهای خود و دیگران را بفهمیم یا به‌درستی بیان کنیم، خشونت جای گفت‌وگو و ارتباط همدلانه را می‌گیرد.


در نتیجه، نادیده گرفتن نیازهای انسانی، شکلی از خشونت خاموش است.
و هر زمانی که فراموش کنیم با انسانی شبیه خودمان—با احساسات، نیازها و آسیب‌پذیری‌های مشترک—روبه‌رو هستیم، ناخودآگاه به ادامه‌ی چرخه‌ی خشونت کمک کرده‌ایم.

تقاضا:
و شما چه کپشنی را مناسب این برش از فیلم می‌دانید؟
یا با چه مفهومی از ارتباط بدون خشونت مرتبط شدید و برایتان یادآور شد؟

این تجربه مرا به یاد گفته‌ای از وندل جانسن، معناشناس انداخت؛ کسی که زبان را ابزاری ناقص می‌داند؛ ابزاری که بیشتر برای سلطه بر واقعیت به کار می‌رود تا بازتاب بی‌طرفانهٔ آن.
به باور او، این ویژگی موجب می‌شود زبان نتواند به‌درستی پیچیدگی و پویایی تجربه‌های انسانی را منتقل کند.

از دیدگاه جانسن، یکی از ریشه‌های این ناکارآمدی در منشأ تاریخی زبان نهفته است؛ زبانی که محصول جوامع ابتدایی و فاقد خودآگاهی بوده، و از همین رو، پاسخگوی نیازهای ارتباطی انسان مدرن با واقعیت‌های چندلایه‌ و متغیر نیست.


نقطه مقابل این ناکارآمدی، نظریه «ارتباط بدون خشونت» (Nonviolent Communication)  قرار دارد، زبانی‌ست زنده انگارانه و مخالف تعمیم های ایستا!
با اجتناب از برچسب‌زنی، ارزیابی و داوری می‌کوشد زمینه‌ گفت‌وگویی اصیل‌تر و انسانی‌تر را فراهم آورد؛ گفت‌وگویی که در آن، فهم متقابل جایگزین تقابل می‌شود.

از این منظر، NVC نه‌تنها یک ابزار ارتباطی، بلکه تلاشی برای بازاندیشی در ماهیت زبان و بازیابی ظرفیت‌های آن برای خلق پیوندهای انسانیِ معنا‌دار است.

تقاضا:
شاید بتوان نگاهی دوباره به زبان، نه فقط به عنوان ابزاری برای انتقال داده، بلکه به مثابه پلی برای درک و همدلی بیندازیم.
مشتاقیم نظر شما را هم بدانیم🌻

آشنایی با ارتباط بدون خشونت، غالباً به تغییری عمیق در زبان و شیوهٔ گفت‌وگو منجر می‌شود. این تغییر، اگرچه نشانه یا حاصل رشد درونی است، اما ممکن است برای اطرافیان ناآشنا یا حتی مصنوعی به نظر برسد. برخی ممکن است با شگفتی یا حتی انتقاد بپرسند:

● «چرا این‌طور حرف می‌زنی؟»
● «چرا ادای معلم‌ها را در میاوری؟»
● «نکند کتاب جدیدی خوانده‌ای؟ »
● «یا کلاس جدیدی رفته‌ای؟!»

هنگام مواجهه در اینگونه موارد به گفته‌ٔ مارشال روزنبرگ، به جای آن‌که از زبان و شیوهٔ بیان خود دفاع کنیم یا وارد توضیحی تحلیلی شویم، بهتر است تلاش کنیم نیازهای پنهان در پس واکنش‌های دیگران را بشنویم؛ زیرا اعتراض یا تمسخر نیز می‌تواند حامل رنجی دیده‌نشده یا نیازی برآورده‌نشده باشد.

او باور دارد: «هر انتقاد، بیانی وارونه از یک نیاز است.» و شاید در عمق خود، فریادی برای درک شدن باشد.

از این منظر، آنگونه که من درک می‌کنم هدف ارتباط بدون خشونت، نه اصلاح صِرف گفتار و نه تنزل آن به مجموعه‌ای از تکنیک‌های خشک و ماشینی‌ست؛  بلکه تغییر در کیفیت رابطه‌ انسانی است.
رابطه‌ای که بر پایه‌ی همدلی و مسئولیت‌پذیری در برابر احساسات و نیازهای مشترک بنا شده باشد.

گام اول ؛
در چنین بحران‌هایی، اهمیت مراقبت از کودکان و تأثیر این فضا بر سلامت روان آن‌ها بارها و به‌درستی مورد تأکید قرار می‌گیرداما شاید پیش از آن یک بُعد مهم دیگر نباید فراموش شود:
مراقبت از خودِ ما؛ پدرها، مادرها، معلم‌ها، خواهرها، برادرها، همسران، و هر کسی که بار حمایت از دیگران را هم بر دوش دارد.
همه‌ی ما انسانیم. ترسیده‌ایم، نگرانیم، پر از  سؤالیم ــ و در عین حال، مسئولیت مراقبت از دیگرانی را به عهده داریم.
گاهی با خود فکر می‌کنم:
«چگونه می‌توانم برای فرزندانم پناه باشم، اگر خودم در طوفان بی‌پناه مانده‌ام؟»
و‌شاید قدم اول برای ساختن پناه، همین باشد:
پناه دادن به خود

پیشنهاد ما این است که در گام اول خودمان را آغوش بگیریم.
این مراقبت می‌تواند بسیار ساده باشد:
● چند دقیقه نفس عمیق در روز
●  گفت‌وگو با دوستی که حال‌مان را می‌فهمد.
●  نوشتن بی‌واسطه‌ی آن‌چه بر ما می‌گذرد.
● قدم‌زدن
● کم‌کردن از حجم اخبار نگران‌کننده.
●  گوش‌دادن به موسیقی.
● در آغوش کشیدن کسی که دوستش داریم.
● گرفتن یک دوش آب سرد

دیدن خودمان فارغ از نقش؛
و شاید در این روزها، بیش از همیشه به یادآوری یک نکته نیاز داریم:
ما فقط نقش‌های‌مان نیستیم — فقط پدر، مادر، همسر، فرزند یا مراقب دیگران نیستیم. ما خودمان هم انسانی هستیم؛ با احساس، با نیاز، با ترس‌ها و امیدهایی که حق دارند شنیده شوند، جدی گرفته شوند و مهم شمرده شوند.

به خودمان برگردیم.
با مهربانی، با پذیرش.
برای آن‌که بتوانیم فردا را — حتی اگر نامطمئن باشد — با دلی آرام‌تر و نگاهی روشن‌تر بسازیم.

و در گام دوم؛
□ بعد از اینکه ماسک اکسیژن خود را زدید نوبت به زدن ماسک اکسیژن برای کودک‌تان و بغل دستی تان است.

□ نکته مهم دیگر برای حفظ امنیت شما و اطرافیانتان مراقبت از روتین زندگی است. در این دوران فرصت لمس فیزیکی و آغوش را برای خود و اعضای خانواده‌تان بیشتر فراهم کنید.
□ جلسات خانوادگی تشکیل دهید. هم از احساسات خودتان بگویید و هم پذیرای احساسات سایر اعضای خانواده و بویژه کودکان باشید. برای تخلیه احساسات موقعیت‌هایی فراهم کنید. بازی‌های خَلقی، کلامی و حرکتی بسیار کمک‌کننده خواهند بود. (مثل خمیر بازی،آوابازی و بپربپر)
□ در مواجهه با سوالات کودکان نیز صادقانه اما در حد توان و هضم آنها پاسخ دهید. خیالشان را آسوده کنید که در کنارشان در همه شرایط  هستید و جایشان امن است. استفاده از مثال‌هایی شبیه زندگی روزمره کمک‌کننده باشد. یک پاسخ ساده می‌تواند چیزی شبیه این باشد که همانطور که شما و دوستت گاهی با هم دعوا میکنید، کشورها هم گاهی باهم دعوا می‌‌کنند.

در نهایت به یکدیگر یادآوری کنیم در تجربه‌ی این غم، استیصال و ناامیدی، تنها نیستیم و کنار هم دست در دست هم پناهگاه امن یکدیگر خواهیم بود.

تو مگو همه به جنگند و زِ صلح من چه آید
تو یکی نِه‌ای هزاری تو چراغِ خود برافروز
که یکی چراغِ روشن زِ هزار مُرده بهتر
که بِهْ است یک قَدِ خوش زِ هزار قامتِ کوز

وقتی فکرِ جنگ، در هر شکل و خبری، نفسمان را بند می‌آورد،
وقتی هر جمله، زخمی تازه می‌نشاند بر دل...
شاید لازم باشد که بافتن دلخوشی‌های کوچک را از یاد نبریم.
نه از سر بی‌خیالی و سِر شدن، بلکه برای زنده ماندن، برای دوام آوردن.

شبیه قصه‌ای از سرزمین پرنده‌ها؛
«پرنده‌هایی که بلد بودند دلخوشی ببافند»
جایی که پرنده‌مادر سرش را خم کرد، با نوکش آرام پرِ بالِ جوجه‌اش را صاف کرد و گفت:
«ما ممکن است دوباره بترسیم، حتی بزرگ‌ترها هم می‌ترسند.
اما ما یک کار مهم بلدیم:
ما می‌توانیم کنار هم باشیم،
می‌توانیم دلخوشی ببافیم،
می‌توانیم نفس بکشیم و آرام شویم...»

دلخوشی‌های کوچک ما هم می‌توانند رنگ و بوی متفاوتی داشته باشند:
● شاید لبخند کوتاهی باشد میان دو نفر در صف نان،
●  شاید دستی که بی‌صدا و بی‌منت، کمک می‌کند،
●  گاهی دیدن نوری که صبح از پنجره به زمین می‌تابد،
●  چای گرمی که با امید دم می‌شود،
●  یا صدای کودکی که هنوز می‌خندد و توپ بازی می‌کند...
●  دلخوشی، شاید پیامی کوتاه باشد از دوستی قدیمی،
●  یا نگاهی که بی‌کلام می‌گوید: "می‌فهممت."
●  قدردانی از حضور کسانی که دلمان به بودنشان گرم است،
●  شنیدن صدای مادری که احوالمان را می‌پرسد،
●  یا نوشتن چند خط در دفترچه‌ای که فقط برای خودمان است.

لازم است زنده بمانیم.
و برای زنده ماندن، دل‌مان باید گرم باشد — حتی اگر اندکی.
دلخوشی‌های کوچک، مانند نخ نازکی هستند
که ما را آرام‌آرام از لبه‌ی سقوط عقب می‌کشند.
در این روزهای پرابهام و پرالتهاب،
شاید همین بافتن دلخوشی‌های کوچک باشد
که بتواند فردا را روشن کند...

دلخوشی‌های کوچک شما چیست؟
بیایید آن‌ها را با هم قسمت کنیم.
شاید دل کسی، در همین نزدیکی، به خواندن دلخوشی شما گرم شود.

۲ تیر ۱۴۰۴