" کە کەسێک دێتە لام و باسی کێشە و موصیبەتەکەی ئەکات و داوا ئەکات چارەسەرێکی پێ بڵێم، پێی ئەڵێم: چی بە خوا ناکرێ با بۆت بکەم!"
"کاتێک زۆری بۆی دێت، ئەڵێت بەس دەرگای خوا ماوە(دوعا)، کێشەی ئێمە ئەوەیە وا ئەزانین ئەو دەرگایە بچووکە(دوا شت کە پەنای بۆ ببەین ئەوێیە) لە کاتێکا دەرگا گەورەکە و چارەسەرەکە هەر لەوێیە"
مامۆستا نورالدین
"کاتێک زۆری بۆی دێت، ئەڵێت بەس دەرگای خوا ماوە(دوعا)، کێشەی ئێمە ئەوەیە وا ئەزانین ئەو دەرگایە بچووکە(دوا شت کە پەنای بۆ ببەین ئەوێیە) لە کاتێکا دەرگا گەورەکە و چارەسەرەکە هەر لەوێیە"
مامۆستا نورالدین
" كل ما الإنسان يلجأ للقرآن قراءةً أو سماعًا أو تدبرًا يتردد على بالي قول الدكتور أحمد عبدالمنعم:
" الإنسان أضعف من تحمّل كَبَد هذه الدنيا بغير كلامٍ من خالقه، فالحمد لله الذي أنزل على عبده الكتاب .."
" الإنسان أضعف من تحمّل كَبَد هذه الدنيا بغير كلامٍ من خالقه، فالحمد لله الذي أنزل على عبده الكتاب .."
ڕێگای نور
" كل ما الإنسان يلجأ للقرآن قراءةً أو سماعًا أو تدبرًا يتردد على بالي قول الدكتور أحمد عبدالمنعم: " الإنسان أضعف من تحمّل كَبَد هذه الدنيا بغير كلامٍ من خالقه، فالحمد لله الذي أنزل على عبده الكتاب .."
مرۆڤ زۆر لەوە لاوازترە بتوانێت ئێش و زەحمەتیەکانی ئەو دونیایە هەڵبگرێت بەبێ گوتە و کەلامی پەروەردگاری جل جلالە،سوپاس و ستایش بۆ پەروەردگاری جیهانیان کە کتێبەکەی خۆی کە قورئانە بۆ بەندەکەی موحەممەدە ﷺ ناردە خوارەوە
د. ئەحمەد عەبدولمونیعم
د. ئەحمەد عەبدولمونیعم
Forwarded from کــتێبخــانـــە و فــێربـوون✏️ (Saifadin)
"ئەی پەروەردگارە ئەی خواوەندی میهرەبان و دلۆڤان لە ڕاستیدا ئێمە نازانین بە چ زمانێکـ و بەچ شێوەیەکـ سوپاست بکەین، مەگەر خۆت ئیلهاممان بکەیت بەهەندێ ڕستەی پیرۆز کە شایستەی تۆی ڕێزدار و خۆشەویست بێت بێگومان ئەو قەدر و ڕێزە ئەو ژیانە بێ وێنەیە، ئەو سەعادەت و بەختیاری و کامەرانی و شادییە بێ سنوورە بۆ ئەو کەسانەیە کە لە خەشم و قینی پەروەردگاریان لە دونیادا دەترسن، فەرمانەکانی ئەنجام دەدەن،ترس و هیوا هاوڕێ لەگەڵ غەڕانەبوون و بەچاکەکانیان لە ناخیاندا دەدرەوشێتەوە،ئەوان لەدونیادا زۆر بەتەنگی ڕەزامەندی پەروەردگاری ئازیزیانەوەبوون......"
لە تەفسیری: "لە سایەی فی ظلال"
بەرگی حەوتەم
لە تەفسیری: "لە سایەی فی ظلال"
بەرگی حەوتەم
Forwarded from باوکی عبدالله
السلام علیكم ورحمة الله وبركاته
بەرنامەیەکی زۆر عیبادی و ئیمانی
بۆ کۆتا دەشەوی مانـگی ڕەمەزانی
بێ گومان ئەم دەشەوە گەورەترین ڕەحمەتی خوای ڕەحمانە.
بۆ دروستبون و جێگیر بونی ئیمانە.
بۆ تەدەبورو کردن و پەروەردە بونە لەسەر ئەم قورئانە.
بۆ زۆر دوعاکردن و پاڕانەوەیە بەزەلیلیە بۆ خوای ئاسمانە.
بۆ تەوبەو گەڕانەوەیە لەگشت گوناح و تاوانە .
دە شەوی بەخشینی ماڵ و سامانە.
شەوانی دڵ ئاوەدانکردن و دڵ تەڕ کردنە بەزیکرو یادی ڕەحماە.
دەشەوی سیلەی ڕەحمە بەتایبەت لەگەڵ دایە گیانە.
دە شەوی خشوع و ملکەچی بۆ خوا لەنوێژە فەرزو شەونوێژەکانە.
شەوانی پەروەردەکردنی خواپەرست و نیەت پاکانە.
①زۆر خوێندنی قورئان بەتێگەیشتن و تەدەبوروگریانەوە.
②زۆر دوعاکردن و پاڕانەوە بەزەلیلی و لەکاتەکانی دوعا زیاتر قبوڵە .
③زۆرو بەردەوام دڵ تەڕکردن بەیادو زیکری خوای گەورە بەئامادەبونی دڵ و مێشک و هۆشی تەواو.
④زۆر لێدانی سەڵاوات لەسەر رسول اللە .
(صلی الله علیه وسلم )
⑤زۆر زۆر زۆر پارێزی کردن لەنوێژەکان بەتایبەت نوێژە فەرزەکان ، وەکردنیان بەخشوع و لەسەر خۆیی و ئامادەبونی دڵەوە .
⑥ زۆر مانەوە لەسوجدەو ڕوکوعو زۆر دوعاکردن تیایاندا.
⑦پارێزیکردنی تەواو لەکردنی گشت نوێژە سونەتەکان ، بەتایبەت سوونەتی بەیانی و ویترو سونەتە ڕەواتیبەکان .
⑧زۆر تەوبەکردن و گەڕانەوە لەگشت وناحەکان ، وەزۆر کردن و وتنی استغفراللە بەنیەتی لێخۆشونی پەروەردگار لەگوناحەکانت .
⑨ زۆر بیرکردنەوە لەدروستکراوەکانی پەروەردگار بەتایبەت ، ئەرزو ئاسمان و ، شەوو ڕۆژوو ، نەفسی خۆت و چۆنیەتی لەدایکبون و شوێنی لەدایکبونت، ڕوبارو چیاکان ، تاکۆتایی دروستکراوە سەرنج ڕاکێشەکان، بەنیەتی خواناسین و خۆشەویستنی پەروەردگارو ترسان لەم خالیق و معبودە گەورەو عەزیمەو جێگیر بونی ئیمان و عقیدەیەکی بەهێزو بتەوو بەردەوام لەدڵەکانە .
⑩ زۆر بیرکردنەوە لەمردن و ئازارەکانی مردن و نارەحەتیەکانی دوای مردن لەعەزابی گۆڕو تەسکی و تاریکی گۆڕو چۆلی شوێنەکەو غەریبی و تەنیایت لەگۆڕی تاریکت،
بەنیەتی تەرکردنی گوناح و ڕوکردنە عیبادەت .
11) زۆربیرکردنەوە لەبەهەشت و خۆشی نازو نیعمەتە بێ وەسف و بەردەوەمەکانی،
ئەم بەهەشتەی نەهیچ چاوێک بینیویەتی وە نەگوێ بیستیویەتی وە بەخەیاڵی هیچ دڵێک داهاتبێت ،
بەنیەتی خۆیەکلاکردنەوەی تەواوو بەکردەوە بۆ بەدەست هێنانی خۆشترین و بەرزترین پلەی بەهەشت و ، وەهەڵبژاردنی بەسەر ژیانی دونیای کاتی و پڕ ناخۆشی و نەخۆشی .
12) بیرکردنەوە لەدوو گەورەترین و خۆشترین و بەتامترین و بەلەزەترینی نیعمەتەکانی بەهەشت ئەویش
(یەکەمی بێ هاوتا کە بینینی جوانی و کەمال و جەمالی پڕ نوری پەروەردگاری دروسکاری بەهەشتە ، ئیتر کاتێک ئەهلی بەهەشت پەروەردگار دەبینن خۆیان و هۆشیان و هەموو نیعمەتەکانی بەهەشت لەبیر دەکەن، )
(دووەم گەورەترین و خۆشترین نیعمەتی بەهەشت دانیشتن و بینینی جوانی و کەمال و جەمالی پێغەمبەری ڕەحمەت و شەفعی دونیاو قیامەتمانە بەڕوح و بەهەموو کەس و کارو دونیامان فیدای یەک هەناسەی بین .
13) زۆر بیڕکردنەوە لەئاگری سەخت و گەورەو بەردەوام و بلێسە داری دۆزەخ ، بیرکردنەوەت لەم ڕۆژەی مناڵە بێ گوناحەکەت لەبەرسەختی دۆزەخ سەری سپی دەبێت❗
ئینجا بیر لەحاڵی زۆری گوناحت و پڕ تاوانت بکەوە ، دوای بڵێ گەر لەم ڕۆژە پەروەردگار لەگوناحم خۆش نەبێت چی لێ ڕودەدات، حاڵ و چارەنوست بەرەو کوێ دەچێت ، بیر لەوە بکەوە بەرگەی ئاگری دۆزەخ دەگریت ، بەنیەتی ئەوەی ئیتر ترسی دۆزەخ و سەختی سزاکەی و گەورەی ئاگرەکەو زۆری توڕەبونی پەروەردگار وات لێبکات یەکسەر وازلەگوناح بهێنیت بەتەواوی هەموو شەهوەتی دونیا لەدڵت دەربکات،
وەترسی دۆزەخ و خوای گەورە تەواوو پڕاوپڕی دڵت دابگرێت .
14) بیرکردنەوەت لەسەخترین عەزابی دۆزەخ کەکەم کافرو موسوڵمان بیری لێدەکاتەوە ، ئەویش دووری و بێ بەشبونی دۆزەخیەکانە لەبینینی جەمال و کەمالی پڕ نوری موتڵەقی پەروەردگارە ،
ئینجا بیر لەوە کەوە لەدۆزەخ لەگەڵ فیرعەون و قارون و هامان و قەومی لوت و ثمودو صالح و نوح بیت، لەدۆزەخ لەگەڵ ابوو جەهل و عوتبەو ولیدی کوڕی موغیرەو لینین و ستالین و مولیحدو زاڵم و تاغوتەکان بیت .
15)ئینجا بیر لەسەخترین و قورسترین و بەئازارترین عەزابێکی تری دۆزەخ بکەوە ئەویش ئەوە پەروەردگار پێت بفەرموێت : بڕۆ بۆ هەتا هەتایی لەئاگری سەختی دۆزەخ بمێنەوە .
#نوسین_و_ئامادەکردنی_باوکی_عبداللە
بەرنامەیەکی زۆر عیبادی و ئیمانی
بۆ کۆتا دەشەوی مانـگی ڕەمەزانی
بێ گومان ئەم دەشەوە گەورەترین ڕەحمەتی خوای ڕەحمانە.
بۆ دروستبون و جێگیر بونی ئیمانە.
بۆ تەدەبورو کردن و پەروەردە بونە لەسەر ئەم قورئانە.
بۆ زۆر دوعاکردن و پاڕانەوەیە بەزەلیلیە بۆ خوای ئاسمانە.
بۆ تەوبەو گەڕانەوەیە لەگشت گوناح و تاوانە .
دە شەوی بەخشینی ماڵ و سامانە.
شەوانی دڵ ئاوەدانکردن و دڵ تەڕ کردنە بەزیکرو یادی ڕەحماە.
دەشەوی سیلەی ڕەحمە بەتایبەت لەگەڵ دایە گیانە.
دە شەوی خشوع و ملکەچی بۆ خوا لەنوێژە فەرزو شەونوێژەکانە.
شەوانی پەروەردەکردنی خواپەرست و نیەت پاکانە.
①زۆر خوێندنی قورئان بەتێگەیشتن و تەدەبوروگریانەوە.
②زۆر دوعاکردن و پاڕانەوە بەزەلیلی و لەکاتەکانی دوعا زیاتر قبوڵە .
③زۆرو بەردەوام دڵ تەڕکردن بەیادو زیکری خوای گەورە بەئامادەبونی دڵ و مێشک و هۆشی تەواو.
④زۆر لێدانی سەڵاوات لەسەر رسول اللە .
(صلی الله علیه وسلم )
⑤زۆر زۆر زۆر پارێزی کردن لەنوێژەکان بەتایبەت نوێژە فەرزەکان ، وەکردنیان بەخشوع و لەسەر خۆیی و ئامادەبونی دڵەوە .
⑥ زۆر مانەوە لەسوجدەو ڕوکوعو زۆر دوعاکردن تیایاندا.
⑦پارێزیکردنی تەواو لەکردنی گشت نوێژە سونەتەکان ، بەتایبەت سوونەتی بەیانی و ویترو سونەتە ڕەواتیبەکان .
⑧زۆر تەوبەکردن و گەڕانەوە لەگشت وناحەکان ، وەزۆر کردن و وتنی استغفراللە بەنیەتی لێخۆشونی پەروەردگار لەگوناحەکانت .
⑨ زۆر بیرکردنەوە لەدروستکراوەکانی پەروەردگار بەتایبەت ، ئەرزو ئاسمان و ، شەوو ڕۆژوو ، نەفسی خۆت و چۆنیەتی لەدایکبون و شوێنی لەدایکبونت، ڕوبارو چیاکان ، تاکۆتایی دروستکراوە سەرنج ڕاکێشەکان، بەنیەتی خواناسین و خۆشەویستنی پەروەردگارو ترسان لەم خالیق و معبودە گەورەو عەزیمەو جێگیر بونی ئیمان و عقیدەیەکی بەهێزو بتەوو بەردەوام لەدڵەکانە .
⑩ زۆر بیرکردنەوە لەمردن و ئازارەکانی مردن و نارەحەتیەکانی دوای مردن لەعەزابی گۆڕو تەسکی و تاریکی گۆڕو چۆلی شوێنەکەو غەریبی و تەنیایت لەگۆڕی تاریکت،
بەنیەتی تەرکردنی گوناح و ڕوکردنە عیبادەت .
11) زۆربیرکردنەوە لەبەهەشت و خۆشی نازو نیعمەتە بێ وەسف و بەردەوەمەکانی،
ئەم بەهەشتەی نەهیچ چاوێک بینیویەتی وە نەگوێ بیستیویەتی وە بەخەیاڵی هیچ دڵێک داهاتبێت ،
بەنیەتی خۆیەکلاکردنەوەی تەواوو بەکردەوە بۆ بەدەست هێنانی خۆشترین و بەرزترین پلەی بەهەشت و ، وەهەڵبژاردنی بەسەر ژیانی دونیای کاتی و پڕ ناخۆشی و نەخۆشی .
12) بیرکردنەوە لەدوو گەورەترین و خۆشترین و بەتامترین و بەلەزەترینی نیعمەتەکانی بەهەشت ئەویش
(یەکەمی بێ هاوتا کە بینینی جوانی و کەمال و جەمالی پڕ نوری پەروەردگاری دروسکاری بەهەشتە ، ئیتر کاتێک ئەهلی بەهەشت پەروەردگار دەبینن خۆیان و هۆشیان و هەموو نیعمەتەکانی بەهەشت لەبیر دەکەن، )
(دووەم گەورەترین و خۆشترین نیعمەتی بەهەشت دانیشتن و بینینی جوانی و کەمال و جەمالی پێغەمبەری ڕەحمەت و شەفعی دونیاو قیامەتمانە بەڕوح و بەهەموو کەس و کارو دونیامان فیدای یەک هەناسەی بین .
13) زۆر بیڕکردنەوە لەئاگری سەخت و گەورەو بەردەوام و بلێسە داری دۆزەخ ، بیرکردنەوەت لەم ڕۆژەی مناڵە بێ گوناحەکەت لەبەرسەختی دۆزەخ سەری سپی دەبێت❗
ئینجا بیر لەحاڵی زۆری گوناحت و پڕ تاوانت بکەوە ، دوای بڵێ گەر لەم ڕۆژە پەروەردگار لەگوناحم خۆش نەبێت چی لێ ڕودەدات، حاڵ و چارەنوست بەرەو کوێ دەچێت ، بیر لەوە بکەوە بەرگەی ئاگری دۆزەخ دەگریت ، بەنیەتی ئەوەی ئیتر ترسی دۆزەخ و سەختی سزاکەی و گەورەی ئاگرەکەو زۆری توڕەبونی پەروەردگار وات لێبکات یەکسەر وازلەگوناح بهێنیت بەتەواوی هەموو شەهوەتی دونیا لەدڵت دەربکات،
وەترسی دۆزەخ و خوای گەورە تەواوو پڕاوپڕی دڵت دابگرێت .
14) بیرکردنەوەت لەسەخترین عەزابی دۆزەخ کەکەم کافرو موسوڵمان بیری لێدەکاتەوە ، ئەویش دووری و بێ بەشبونی دۆزەخیەکانە لەبینینی جەمال و کەمالی پڕ نوری موتڵەقی پەروەردگارە ،
ئینجا بیر لەوە کەوە لەدۆزەخ لەگەڵ فیرعەون و قارون و هامان و قەومی لوت و ثمودو صالح و نوح بیت، لەدۆزەخ لەگەڵ ابوو جەهل و عوتبەو ولیدی کوڕی موغیرەو لینین و ستالین و مولیحدو زاڵم و تاغوتەکان بیت .
15)ئینجا بیر لەسەخترین و قورسترین و بەئازارترین عەزابێکی تری دۆزەخ بکەوە ئەویش ئەوە پەروەردگار پێت بفەرموێت : بڕۆ بۆ هەتا هەتایی لەئاگری سەختی دۆزەخ بمێنەوە .
#نوسین_و_ئامادەکردنی_باوکی_عبداللە
ئێمە لە زەمەنی ونکردن و گۆڕینی ناسنامەداین ، لەزەمەنی لەدەست چوونی و بەزایەدانی سەوابیت و بڵاوبوونەوەی گومانەکان و دروستکردن و بەرهەمهێنانی پوچگەرایی و گاڵتەجارخوازیداین ....
لەبەرئەوە هەوڵ بدە ئەو کتێبانە بخوێنیتەوە کە دەتکەن بە پەیامدارێکی خەمخۆر و دڵسۆز ،
ئەو کتێبانەی کە ناسنامەیەکت بۆ دروست دەکات وەک موسوڵمانێک ،
ئەو کتێبانەی کە کە ئیمان و یەقینت زیاد دەکەن ،
ئەو کتێبانەی کە وات لێدەکەن خەمخۆرو خاوەن هەڵوێست و کردار بیت
نەک ئەو کتێبانەی کە وات لێبکەن بیربکەیتەوە و لەپێناو بیرکردنەوەدا *!
د. أحمد عبد المنعم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*شێخ لەبەرئەوەی خۆی تەواوی محازەڕە و زنجیرە دەرسەکانی لەخزمەت لێوردبوونەوە وچنینەوەی واتە جوان و بەنرخەکانی قورئانە لەبەرئەوە لێرەدا مەبەستی لەو کتێبانە قورئان و تەفسیرو ئەو کتێبانەیە کە لەسایەی وەحی ئیلاهی نوسراون نەوەک ئەو کتێبانەی کە کەسەکە ون دەکەن و لەگێژاوی بێناسنامەییدا و بیرکردنەوەی بێهودە و ئاڵۆزکردنی وەڵامەکان تاک دەخولێنێتەوە و سەری لەگومڕایی و بێچارەیی و نەزانی دەردەچێت ..
لەبەرئەوە هەوڵ بدە ئەو کتێبانە بخوێنیتەوە کە دەتکەن بە پەیامدارێکی خەمخۆر و دڵسۆز ،
ئەو کتێبانەی کە ناسنامەیەکت بۆ دروست دەکات وەک موسوڵمانێک ،
ئەو کتێبانەی کە کە ئیمان و یەقینت زیاد دەکەن ،
ئەو کتێبانەی کە وات لێدەکەن خەمخۆرو خاوەن هەڵوێست و کردار بیت
نەک ئەو کتێبانەی کە وات لێبکەن بیربکەیتەوە و لەپێناو بیرکردنەوەدا *!
د. أحمد عبد المنعم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*شێخ لەبەرئەوەی خۆی تەواوی محازەڕە و زنجیرە دەرسەکانی لەخزمەت لێوردبوونەوە وچنینەوەی واتە جوان و بەنرخەکانی قورئانە لەبەرئەوە لێرەدا مەبەستی لەو کتێبانە قورئان و تەفسیرو ئەو کتێبانەیە کە لەسایەی وەحی ئیلاهی نوسراون نەوەک ئەو کتێبانەی کە کەسەکە ون دەکەن و لەگێژاوی بێناسنامەییدا و بیرکردنەوەی بێهودە و ئاڵۆزکردنی وەڵامەکان تاک دەخولێنێتەوە و سەری لەگومڕایی و بێچارەیی و نەزانی دەردەچێت ..
Forwarded from ڕێگای نور
ڕێگای نور
Photo
مرۆڤی تەماشاکار
کارا هوفەر، لە توێژینەوەیەکی نازاریدا بەناوی «پشێوی هەستەکی لە ژیانی سەردەم و دەرکەوتنی جیاوازی هەستەکی»، ئاماژە بە جیاوازییەکی گرنگ دەکات، پوختەکەی: ئێمەیەکی مرۆڤ لەم چەرخەداین، بۆ یەکەمجارە زیادەڕەوییەکی زۆر دەکەین لە بەکارهێنانی هەستی بینین، ئەویش وەک سەرچاوەیەکی سەرەکی وەرگرتنی زانیاری کە زاڵە بەسەر هەستەکانی دیکەدا. بگرە تەنیا پشت بە هەست دەبەستین بۆ دروستکردنی وێنا و دیدگەمان لەسەر ژیان و دەورووبەرمان.
بەپێی توێژینەوە سەرەتایییەکان، پێشبینکراوە لە ٢٠٥٠، نیوەی (٥٠٪) دانیشتوانی جیهان تووشی «کورتبینی» ببن بەهۆی زۆر بڵاوی ئەم شاشە هەڵگیراوانە و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان کە وەک ناوەندێکی بەریەککەوتنی مرۆییی ڕۆڵ دەبینێت.
سەرباری ئەمانە -بەداخەوە- دابەزینی ئاستی بیستن و بۆنکردن کەم دەبێتەوە؛ ئەم دوو هەستەش مۆرکێکی چەشەییی و قەشەنگیی تایبەتی هەیە لە نیوەی ڕۆژهەڵاتی جیهاندا–ئاڵەت و بۆنی خۆش و وردبوونەوە بە بێدەنگیی و دەشتنشینی، ئەمانە ئەزموونێکی ڕەوانی (ڕۆحی) دانسقە دەدەن بە زۆرێک لە خاوەن فەرهەنگەکانی (کولتوور) جیهان.
گی دیپوری بیرمەند، لە پەڕتووکەکەی «کۆمەڵگەی تەماشاکەر»، ڕەخنەیەکی گرنگ لە کۆمەڵگە نوێیەکانی مرۆڤایەتی دەگرێت و هەروەها گۆڕانی چالاکییە مرۆییەکانی بۆ «وێنە»، ئەمیش وەک ناوبەندێکی سەرەکی پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان و ئەزموونەکانی ژیان، جیهانێکی ساختە کە مرۆڤەکان هێندەی کاردانەوەی لەگەڵ وێنەی کەتوار هەیە، بەقەد ئەوە گرنگی بە کەتوار (واقع) خۆی نادەن!
موحەممەد توممەلیە ئەم بیرۆکەی زۆر جوان داڕشتووەتەوە:
پیاسەکەرانی نێو باخێکی گشتی، هەرگیز گرنگی بە پیاوێک نادەن کە تەنیا لەسەر کورسییەکی دوو کەسی ڕۆنیشتووە، بەڵام هەر ئەمانە زۆر دەوەستن بەرانبەر نیگارێکی سەر دیوار کە پیاوێک دەر دەرخات لەسەر کورسییەکی دوو کەسی دانیشتووە!
واتای ئەمە، ئەو گرتەیەیی کە لەسەر قوربانیانی جەنگ بڵاوی دەکەینەوە، لە قوربانیانی جەنگەکە خۆی گرنگترە! بگرە کارەکە دەبێتە ئەوەی ڕکابەری بکەن لە گواستنەوەی وێنە، نەک وەستاندنی تاوان؛ ئیدی شەڕە دەبێتە ئەوەی کێ ناشرینترین وێنەی ئەم کەتوارە ناشرینە بگوازێتەوە.
ئەوە کۆمەڵگەی نمایشە، نمایشی بە ئازارترین وێنە و دڕندانەترین و خوێناویترین. ئەمە ئەو سەردەمەیە مرۆڤ گرنگی بە کۆپی دەدەات و ڕەسەنەکە لەبیر دەکات، هەروەها کاردانەوە لەگەڵ وێنە، نەک چوونە نێو ژیانی ڕاستی. بەم جۆرە ژیان دەبێتە پێشانگەیەکی پلاستیکی گەورە، لەسەر کەڵکەبوونی زۆرترین وێنە بەندە و، ڕۆڵی مرۆڤیش تەنیا تەماشاکردن و ڕوانینە.
ئەمە لە گرنگی گواستنەوەی وێنە کەم ناکاتەوە، یان هەواڵ و ڕۆڵی ئەرێنی ئامرازە کۆمەڵایەتییەکان کە توێژێکی چاکی کۆمەڵگە ڕۆژاوایییەکان ئاگەدار دەکەنەوە بە ئازار و شۆڕش و دۆزەکانمان. ئەوەی لێرە مەبەستمانە: ناخ و کردەوەمان لەگەڵ کەتوار، بەرەو بەرهەمهێنانی وێنە و ئاڵوودەبوونی وێنە بچێت و تەنیا سەیری بکەین.
* چ نەفرەتێکی سەرمایەداری بەرۆکی مرۆڤایەتی گرتووە تا تەماشاکردن ببێتە چالاکییەکی پەسەند؟
گی دیپور ویستی گەیاندنی ئەمەی هەبوو؛ ڕێڕەوی ژیانی ڕۆژانە ڕووەو «بەرهەمهێناهی تەماشاکاری» دەچێت. ئاخر شوێن نابێت بە شوێن گەر شیاوی تەماشاکردن نەبێت، ڕووداویش ڕووداو نییە گەر لای تەماشاکاران برەوی نەبێت.
ئەمە بیرکردنەوەی ژیانی ئەوڕۆکەیە کە تەماشاکردنی کردووە بە بنمیچی کردەی مرۆڤ، بگرە ئەوپەڕی کارایی مرۆڤایەتییە.
خەڵکی نایانەوێت تێکەڵی سیاسەت ببن بەشێوە سروشتییەکەی، کەچی دەشیانەوێت کاریگەری هەبێت لە ژیانیان، ئەویش تەنیا بە شین و شەپۆڕ و گریانیان و بڵاوکردنەوەی قێزەونترین وێنە.
یاخود وەک وتراوە: هەموو دەیانەوێت بچنە بەهەشت، کەچی کەس نایەوێت بمرێت!
وردەوردە کردەی سیاسی لەم بیست ساڵەی دواییدا بەرەو بەرخۆدانی زارەکیی چووە کە لەسەر کەنارخستنی خەڵکی (فەرهەنگی هەڵوەشانەوە-cancel culture) و دادگایی کردنی خەڵکی لەسەر دەربڕینەکانیان: (بێژە و مەیەژە!)؛ (بۆچی جنێاوی نێرینەت بەکارهێنا و جنێاوی مێینەت بەکار نەهێا؟) ئەم هەموو ڕاوەدوونانی زمانەوانییە، شێوەکانی بەرخۆدانی بچووککردووەتەوە لە دەربڕینی زارەکی؛ وای لێهاتووە زۆرترین شتێک پێمان بکرێت، ئەوانە عەیبدار بکەین کە گرنگی بە ژینگە و یانی مافی ئاژەڵان و حەزە جنسییەکان.
ئەمە هەڵوێستگەلێکی بێنرخە:
سەرخستنێکە بێ باجی کەسی
بەرخۆدانێکە بێ قوربانییەکی ڕاستیی!
ئەمە لە توێژینەوەیەکی پەیمانگای شاهانەی تەکنەلۆجیای سوید ئاماژەی پێداروە کە لەسەر دیاردەی «شۆڕش بە کرتە clicktivism» و ئەو هەستەی کە لە بەرخۆدانی ئەلکترۆنییەوە دروست دەبێت، ناویان لێناوە بە «خاوبوونەوە salcktivism» واتە ئەو هەستە خۆشەی کە لە بەرخۆدانی ئەلکترۆنییەوە دروست دەبێت، بەبێ ئەوەی هیچ کاریگەرییەکی سیاسیی هەبێت لە ژیانی ڕاستی.
کارا هوفەر، لە توێژینەوەیەکی نازاریدا بەناوی «پشێوی هەستەکی لە ژیانی سەردەم و دەرکەوتنی جیاوازی هەستەکی»، ئاماژە بە جیاوازییەکی گرنگ دەکات، پوختەکەی: ئێمەیەکی مرۆڤ لەم چەرخەداین، بۆ یەکەمجارە زیادەڕەوییەکی زۆر دەکەین لە بەکارهێنانی هەستی بینین، ئەویش وەک سەرچاوەیەکی سەرەکی وەرگرتنی زانیاری کە زاڵە بەسەر هەستەکانی دیکەدا. بگرە تەنیا پشت بە هەست دەبەستین بۆ دروستکردنی وێنا و دیدگەمان لەسەر ژیان و دەورووبەرمان.
بەپێی توێژینەوە سەرەتایییەکان، پێشبینکراوە لە ٢٠٥٠، نیوەی (٥٠٪) دانیشتوانی جیهان تووشی «کورتبینی» ببن بەهۆی زۆر بڵاوی ئەم شاشە هەڵگیراوانە و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان کە وەک ناوەندێکی بەریەککەوتنی مرۆییی ڕۆڵ دەبینێت.
سەرباری ئەمانە -بەداخەوە- دابەزینی ئاستی بیستن و بۆنکردن کەم دەبێتەوە؛ ئەم دوو هەستەش مۆرکێکی چەشەییی و قەشەنگیی تایبەتی هەیە لە نیوەی ڕۆژهەڵاتی جیهاندا–ئاڵەت و بۆنی خۆش و وردبوونەوە بە بێدەنگیی و دەشتنشینی، ئەمانە ئەزموونێکی ڕەوانی (ڕۆحی) دانسقە دەدەن بە زۆرێک لە خاوەن فەرهەنگەکانی (کولتوور) جیهان.
گی دیپوری بیرمەند، لە پەڕتووکەکەی «کۆمەڵگەی تەماشاکەر»، ڕەخنەیەکی گرنگ لە کۆمەڵگە نوێیەکانی مرۆڤایەتی دەگرێت و هەروەها گۆڕانی چالاکییە مرۆییەکانی بۆ «وێنە»، ئەمیش وەک ناوبەندێکی سەرەکی پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان و ئەزموونەکانی ژیان، جیهانێکی ساختە کە مرۆڤەکان هێندەی کاردانەوەی لەگەڵ وێنەی کەتوار هەیە، بەقەد ئەوە گرنگی بە کەتوار (واقع) خۆی نادەن!
موحەممەد توممەلیە ئەم بیرۆکەی زۆر جوان داڕشتووەتەوە:
پیاسەکەرانی نێو باخێکی گشتی، هەرگیز گرنگی بە پیاوێک نادەن کە تەنیا لەسەر کورسییەکی دوو کەسی ڕۆنیشتووە، بەڵام هەر ئەمانە زۆر دەوەستن بەرانبەر نیگارێکی سەر دیوار کە پیاوێک دەر دەرخات لەسەر کورسییەکی دوو کەسی دانیشتووە!
واتای ئەمە، ئەو گرتەیەیی کە لەسەر قوربانیانی جەنگ بڵاوی دەکەینەوە، لە قوربانیانی جەنگەکە خۆی گرنگترە! بگرە کارەکە دەبێتە ئەوەی ڕکابەری بکەن لە گواستنەوەی وێنە، نەک وەستاندنی تاوان؛ ئیدی شەڕە دەبێتە ئەوەی کێ ناشرینترین وێنەی ئەم کەتوارە ناشرینە بگوازێتەوە.
ئەوە کۆمەڵگەی نمایشە، نمایشی بە ئازارترین وێنە و دڕندانەترین و خوێناویترین. ئەمە ئەو سەردەمەیە مرۆڤ گرنگی بە کۆپی دەدەات و ڕەسەنەکە لەبیر دەکات، هەروەها کاردانەوە لەگەڵ وێنە، نەک چوونە نێو ژیانی ڕاستی. بەم جۆرە ژیان دەبێتە پێشانگەیەکی پلاستیکی گەورە، لەسەر کەڵکەبوونی زۆرترین وێنە بەندە و، ڕۆڵی مرۆڤیش تەنیا تەماشاکردن و ڕوانینە.
ئەمە لە گرنگی گواستنەوەی وێنە کەم ناکاتەوە، یان هەواڵ و ڕۆڵی ئەرێنی ئامرازە کۆمەڵایەتییەکان کە توێژێکی چاکی کۆمەڵگە ڕۆژاوایییەکان ئاگەدار دەکەنەوە بە ئازار و شۆڕش و دۆزەکانمان. ئەوەی لێرە مەبەستمانە: ناخ و کردەوەمان لەگەڵ کەتوار، بەرەو بەرهەمهێنانی وێنە و ئاڵوودەبوونی وێنە بچێت و تەنیا سەیری بکەین.
* چ نەفرەتێکی سەرمایەداری بەرۆکی مرۆڤایەتی گرتووە تا تەماشاکردن ببێتە چالاکییەکی پەسەند؟
گی دیپور ویستی گەیاندنی ئەمەی هەبوو؛ ڕێڕەوی ژیانی ڕۆژانە ڕووەو «بەرهەمهێناهی تەماشاکاری» دەچێت. ئاخر شوێن نابێت بە شوێن گەر شیاوی تەماشاکردن نەبێت، ڕووداویش ڕووداو نییە گەر لای تەماشاکاران برەوی نەبێت.
ئەمە بیرکردنەوەی ژیانی ئەوڕۆکەیە کە تەماشاکردنی کردووە بە بنمیچی کردەی مرۆڤ، بگرە ئەوپەڕی کارایی مرۆڤایەتییە.
خەڵکی نایانەوێت تێکەڵی سیاسەت ببن بەشێوە سروشتییەکەی، کەچی دەشیانەوێت کاریگەری هەبێت لە ژیانیان، ئەویش تەنیا بە شین و شەپۆڕ و گریانیان و بڵاوکردنەوەی قێزەونترین وێنە.
یاخود وەک وتراوە: هەموو دەیانەوێت بچنە بەهەشت، کەچی کەس نایەوێت بمرێت!
وردەوردە کردەی سیاسی لەم بیست ساڵەی دواییدا بەرەو بەرخۆدانی زارەکیی چووە کە لەسەر کەنارخستنی خەڵکی (فەرهەنگی هەڵوەشانەوە-cancel culture) و دادگایی کردنی خەڵکی لەسەر دەربڕینەکانیان: (بێژە و مەیەژە!)؛ (بۆچی جنێاوی نێرینەت بەکارهێنا و جنێاوی مێینەت بەکار نەهێا؟) ئەم هەموو ڕاوەدوونانی زمانەوانییە، شێوەکانی بەرخۆدانی بچووککردووەتەوە لە دەربڕینی زارەکی؛ وای لێهاتووە زۆرترین شتێک پێمان بکرێت، ئەوانە عەیبدار بکەین کە گرنگی بە ژینگە و یانی مافی ئاژەڵان و حەزە جنسییەکان.
ئەمە هەڵوێستگەلێکی بێنرخە:
سەرخستنێکە بێ باجی کەسی
بەرخۆدانێکە بێ قوربانییەکی ڕاستیی!
ئەمە لە توێژینەوەیەکی پەیمانگای شاهانەی تەکنەلۆجیای سوید ئاماژەی پێداروە کە لەسەر دیاردەی «شۆڕش بە کرتە clicktivism» و ئەو هەستەی کە لە بەرخۆدانی ئەلکترۆنییەوە دروست دەبێت، ناویان لێناوە بە «خاوبوونەوە salcktivism» واتە ئەو هەستە خۆشەی کە لە بەرخۆدانی ئەلکترۆنییەوە دروست دەبێت، بەبێ ئەوەی هیچ کاریگەرییەکی سیاسیی هەبێت لە ژیانی ڕاستی.
ڕێگای نور
Photo
* وەڵامەکە -خوێنەری بەڕێز- لای ئەو شەیتانەیە کە قایلی کردوویت بەوەی تۆ هیچت پێ ناکرێت و تۆ لە خانەی «نکۆڵی دڵدایت» و تۆ ئیمانت لاوازە!
گەر ئەمە باشترین وەڵامت بێت کاتێک دەچیتە خزمەتی پەروەردگاری بەرز و بەهێز، جا بیر لێ بکەوە کێ حەوچار دەبێت ئەوکاتە!
مەحموود ئەبووعادی
#پایە
یونس شیخ عمر
گەر ئەمە باشترین وەڵامت بێت کاتێک دەچیتە خزمەتی پەروەردگاری بەرز و بەهێز، جا بیر لێ بکەوە کێ حەوچار دەبێت ئەوکاتە!
مەحموود ئەبووعادی
#پایە
یونس شیخ عمر
دەخیلت بم کوڕی ئەمڕۆ بە، فەردا وادەکەم هیچە
چ فەرداها تیا نەکراوە کارێک و بووە دوێنێ
مەحوی گەرەکیەتی پێمان بێژێ بیکە لە ڕاهی خوا ئەمڕۆ چیو لەدەس یەت بیکە ، ئیشی ئەمڕۆ و مەخە سبەینێ و دەغەڵ مەبە ، ئەگەر خۆ و گێل بکەیت و دوای خەی کاتێک ئەزانی هەموو "سبەینێ" کانت بوون بە "دوێنێ" و تۆش خۆمان خۆش
فەردا :سبەینێ
چ فەرداها تیا نەکراوە کارێک و بووە دوێنێ
مەحوی گەرەکیەتی پێمان بێژێ بیکە لە ڕاهی خوا ئەمڕۆ چیو لەدەس یەت بیکە ، ئیشی ئەمڕۆ و مەخە سبەینێ و دەغەڵ مەبە ، ئەگەر خۆ و گێل بکەیت و دوای خەی کاتێک ئەزانی هەموو "سبەینێ" کانت بوون بە "دوێنێ" و تۆش خۆمان خۆش
فەردا :سبەینێ