عَنْ أَبِي ذَرٍّ رَضِیَ اَللهُ عَن‍‍‍‍ْهُ عَنِ النَّبِىِّ ﷺ قَالَ: «ثَلاَثَةٌ لاَ يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَلاَ يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ، وَلاَ يُزَكِّيهِمْ، وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ» قَالَ فَقَرَأَهَا رَسُولُ اللَّهِ ﷺ ثَلاَثَ مِرَارٍ، قَالَ أَبُو ذَرٍّ: خَابُوا وَخَسِرُوا، مَنْ هُمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: «الْمُسْبِلُ اِزَارَهُ وَالْمَنَّانُ، وَالْمُنَفِّقُ سِلْعَتَهُ بِالْحَلِفِ الْكَاذِبِ». (مسلم/106)


از ابوذر رَضِیَ اَللهُ عَن‍‍‍‍ْهُ روایت است که نبی اکرم صلی اللّٰه علیه وآله وسلم فرمود: «روز قیامت، الله متعال با سه گروه، حرف نمی‌زند، به سوی آنان، نگاه نمی‌کند، آنها را پاک نمی‌گرداند و دچار عذاب دردناکی می‌شوند». رسول الله صلی اللّٰه علیه وآله وسلم این جملات را سه بار، تکرار نمود. ابوذر رَضِیَ اَللهُ عَن‍‍‍‍ْهُ گفت: ناکام شدند و زیان کردند؛ یا رسول الله! آنان چه کسانی هستند؟ فرمود: «کسی‌که ازارش را پایین می‌اندازد، و کسی‌که می‌بخشد و منت می‌گذارد، و کسی‌که با سوگند دروغین، بازار کالایش را گرم می‌کند».

عَنْ أَنَسٍ«رَضي اللّٰه عنه» أَنَّ رَجُلاً جَاءَ فَدَخَلَ الصَّفَّ وَقَدْ حَفَزَهُ النَّفَسُ، فَقَالَ: الْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ، فَلَمَّا قَضَى رَسُولُ اللَّهِ ﷺ صَلاتَهُ قَالَ: «أَيُّكُمُ الْمُتَكَلِّمُ بِالْكَلِمَاتِ»؟ فَأَرَمَّ الْقَوْمُ، فَقَالَ: «أَيُّكُمُ الْمُتَكَلِّمُ بِهَا، فَإِنَّهُ لَمْ يَقُلْ بَأْسًا». فَقَالَ رَجُلٌ: جِئْتُ وَقَدْ حَفَزَنِي النَّفَسُ، فَقُلْتُهَا، فَقَالَ: «لَقَدْ رَأَيْتُ اثْنَيْ عَشَرَ مَلَكًا يَبْتَدِرُونَهَا أَيُّهُمْ يَرْفَعُهَا».
صحیح مسلم600

انس«رضی الله عنه» می‌گوید: مردی نفس زنان آمد و به صف (نمازگزاران) پیوست و گفت: «الْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ». هنگامی که رسول الله ﷺ نمازش را تمام کرد، پرسید: «کدامیک از شما این کلمات را بزبان آورد»؟ مردم سکوت کردند. رسول الله ﷺ دوباره فرمود: «کدامیک از شما این کلمات را بزبان آورد؟ او چیز بدی به زبان نیاورد». مردی گفت: من نفس زنان آمدم و این کلمات را به زبان آوردم. آنحضرت ﷺ فرمود: «من دوازده فرشته را دیدم که برای بالا بردن این ذکر از یکدیگر سبقت می‌گرفتند»

وعَنْ أبي قَتَادَةَ رض، قَالَ: سمِعْتُ رسُول اللَّهِ ﷺ يقُولُ: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ يُنَجِّيَهُ اللَّه مِنْ كُرَبِ يَوْمِ القِيَامَةِ، فَلْيُنَفِّسْ عَنْ مُعْسِرٍ أوْ يَضَعْ عَنْهُ»»

رواهُ مسلمٌ ۱۵۶۳

از ابوقتاده رضی الله عنه، گفت: از پیامبر ﷺ شنیدم که می‌فرمود: «هرکس دوست دارد خداوند او را از زحمت‌ها و اندوه‌های روز قیامت نجات دهد ، در دریافت قرض، از بدهکار تنگدست، به او مهلت دهد یا (از همه یا قسمتی) از آن را صرف‌نظر کند»

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بنِ مَسعودٍ‍ رضی‌الله‌عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله و سلم : «أَوَّلُ مَا يُقْضَى بَيْنَ النَّاسِ، يَوْمَ الْقِيَامَةِ، فِي الدِّمَاءِ
مسلم(۱۶٧۸)

از عبدالله بن مسعود‍ رضی‌الله‌عنه روایت است که رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمود: «نخستین، فیصله‌ای که روز قیامت، میان انسان‌ها صورت می‌گیرد، در مورد خون‌ها (قتل‌ها) است». (و اولین پرسش از حقوق الهی، در مورد نماز است)

عن أبي الدرداء رضي الله عنه قال: قال رسول الله‌ صلى الله عليه و سلم :«لا يَكُونُ اللَّعَّانُونَ شُفَعاءَ وَلا شُهَدَاءَ يَوْمَ القِيامَةِ»
مسلم(۲۵۹۸)

ازابودرداء رضي الله عنه روایت است که رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمود: نفرین‌کنندگان، نه در قیامت شفاعت‌کننده خواهند بود و نه از آنان به عنوان گواه، استفاده می‌شود.

بی‌تردید، زبان یکی از نعمت‌های بزرگ الهی است که به انسان عنایت گردیده تا در زندگی اجتماعی به وسیله آن بتواند خواسته‌ها، پیشنهاد‌ها، درد دل‌های خویش را با دیگران در میان بگذارد. ارزش واقعی این قطعه گوشت گویا را، کسی می‌داند که از آن محروم است. اینک باید قدری فکر کرد که چرا الله این نعمت بزرگ را در اختیار انسان نهاده است. آیا ما توانسته‌ایم از آن، مطابق دستور الله استفاده کنیم؟
الله چنین انسان‌های بد دهن و نفرین‌کننده را دوست ندارد و روز قیامت جایی که دیگر مؤمنان حق شفاعت دارند و از آنان به عنوان گواه استفاده می‌شود، اینان نه حق شفاعت دارند و نه از آنان گواهی خواسته می‌شود.

عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللَّهﷺِ إِذَا مَرِضَ أَحَدٌ مِنْ أَهْلِهِ، نَفَثَ عَلَيْهِ بِالْمُعَوِّذَاتِ، فَلَمَّا مَرِضَ مَرَضَهُالَّذِي مَاتَ فِيهِ، جَعَلْتُ أَنْفُثُ عَلَيْهِ وَأَمْسَحُهُ بِيَدِ نَفْسِهِ، لأَنَّهَا كَانَتْ أَعْظَمَ بَرَكَةً مِنْ يَدِى.

مسلم/2192

حضرت عایشه رضی الله عنها می‌گوید: هرگاه، یکی از افراد خانواده‌ی رسول اللهﷺ بیمارمی‌شد، پیامبر اکرم ﷺسوره‌های اخلاص، فلق و ناس را می‌خواند و بر او فوتـ می‌نمود. لذاهنگامی که رسول اکرم در بیماری وفات بسر می‌برد، من ایشان را دمَ کرده و فوت می‌نمودم و دست خودش بر بدنش می‌کشیدم؛ زیرا که دستش، با برکت‌تر از دست من بود.

 

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِیَ اَللهُ عَن‍‍‍‍ْهُ عَنْ رسول الله ﷺ قَالَ: «لا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى تُقَاتِلُوا الْيَهُودَ حَتَّى يَقُولَ الْحَجَرُ وَرَاءَهُ الْيَهُودِيُّ يَا مُسْلِمُ هَذَا يَهُودِيٌّ وَرَائِي فَاقْتُلْهُ».

(بخارى: 2926)

ابوهریره رَضِیَ اَللهُ عَن‍‍‍‍ْهُ روایت می‌كند كه رسول الله ﷺ فرمود: «قیامت برپا نمی‌شود مگر این كه شما با یهود بجنگید تا آنجا كه سنگی كه یهودی پشت آن ، پنهان شده است، بگوید: ای مسلمان! این، یک نفر یهودی است كه پشت من پنهان شده، او را بقتل برسان.

مَنْ رَدَّ عَنْ عِرْضِ أَخِيهِ رَدَّ اللَّهُ عَنْ وَجْهِهِ النَّارَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
ترمزی(۱۹۳۱)

ابو الدرداء  رضى الله عنه از پيامبر  صلى الله عليه و سلم  روايت مى كند كه فرمودند: هرکس از آبروی برادرش دفاع کند، الله متعال در روز قيامت آتش دوزخ را از او دور می گرداند.

اين حديث فضيلت كسى را بيان مى كند كه از ناموس و شرف برادر مسلمانش دفاع مى كند، و اگر در مجلسى يكى از حاضران برادر مسلمانت را غيبت كرد، بر تو واجب مى گردد از برادر مسلمانت دفاع كنى، و مرد غيبت كننده را ساكت كنى، و اين منكر را نپذيرى، اما اگر غيبت كننده را به حال خود گذاشتى اين نشانه ى خوار كردن برادر مسلمانت است، و از مواردی که دلالت دارد مراد از این روایت، دفاع از او در غیابش می باشد، حديث اسماء بنت يزيد است كه از رسول الله صلى الله عليه و سلم  روايت كرده كه فرمودند: هرکس از گوشت برادرش در غیاب او دفاع کند، این حق بر عهده ی الله است که او را از آتش دوزخ نجات دهد.

عن جَابِرٍ رضي الله عنه ، قَالَ: جَاءَ أَبُو حُمَيْدٍ، رَجُلٌ مِنَ الأَنْصَارِ، مِنَ النَّقِيعِ، بِإِنَاءٍ مِنْ لَبَنٍ إِلَى النَّبِيَّ صلى الله عليه و سلم ، فَقَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و سلم : أَلاَّ خَمَّرْتَهُ، وَلَوْ أَنْ تَعْرُضَ عَلَيْهِ عُودًا
متفق‌علیه
بخاری(۵۶۰۵)مسلم(۲۰۱۱)

جابر می‌گوید رضي الله عنه : ابو حمید که یک نفر انصارى بود، از محلى به نام نقیع، یک ظرف شیر براى رسول‌الله صلى الله عليه و سلم آورد، رسول‌الله صلى الله عليه و سلم گفت: چرا سر این ظرف را نپوشانیده‌اى؟! اگر هیچ چیزى براى سرپوش آن پیدا نمى‌کردى حداقل با یک تکه چوب  آن را مى‌پوشاندى بهتر بود»

این حدیث حاوی سنت مهمی است که سر ظروف را بپوشانیم اگر چه چوبی را ضربدری بر آن بگذاریم و این در صورتی است که چیزی برای پوشاندن آن نیابیم.
بسم الله گفتن قبل از سرپوش گذاشتن  حفظ آن از شیطان ؛ و شیطان پوشش را باز نمی کند.
سرپوش آن را از بیماری همه گیر ناپاکی و پلیدی و حشرات و حیوانات موذی حفظ می کند.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ أَحَبُّ الْبِلاَدِ إِلَى اللَّهِ مَسَاجِدُهَا وَأَبْغَضُ الْبِلاَدِ إِلَى اللَّهِ أَسْوَاقُهَا
مسلم(۶۷۱)

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «محبوب ترين مکان ها نزد الله، مساجد و منفورترين مکان ها نزد الله، بازارها هستند»

در این حدیث بیان شده که محبوبترین و برترین مکان ها نزد الله متعال مساجد هستند، زیرا در مساجد نماز برپا می شود، ذکر الله و حلقه های علم است و به مردم امور دینی آنها آموزش داده می شود. در مقابل، بدترین و منفورترین اماکن نزد الله متعال بازارها می باشند، چون در بازار کارهای نادرست و بیهوده زیاد است و سوگند و فریب و دروغ و غفلت از یاد الله متعال به کثرت قابل مشاهده است

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ إِيَّاكُمْ وَالظَّنَّ، فَإِنَّ الظَّنَّ أَكْذَبُ الْحَدِيثِ، وَلاَ تَحَسَّسُوا، وَلاَ تَجَسَّسُوا، وَلاَ تَحَاسَدُوا، وَلاَ تَدَابَرُوا، وَلاَ تَبَاغَضُوا، وَكُونُوا عِبَادَ اللَّهِ إِخْوَانًا.‏
بخاری(۶۰۶۴)مسلم(۲۵۶۳)

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول‌الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«از گمان برحذر باشید، زیرا گمان دروغ‌ترین سخن است. و در پی پوشیده‌ها [و اسرار مردم] نباشید و تجسس نکنید و به یکدیگر حسادت نورزید و به هم پشت نکنید و با هم کینه نورزید و بندگان الله [و] برادران هم باشید.

رسول‌الله صلی الله علیه وسلم  از برخی اموری که به جدایی و دشمنی بین مسلمانان می‌انجامد نهی می‌کند و نسبت به آن هشدار می‌دهد. از جمله:
(گمان)و آن تهمتی است که بدون دلیل در دل می‌افتد. و رسول الله‌ صلی‌الله‌علیه‌وسلم بیان داشته‌اند که گمان از دروغ‌ترین سخنان است.
و از (تَحَسُّس) یعنی جستجوی پوشیده‌ها و اسرار و معایب مردم با چشم و گوش.
و از (تَجَسُّس) یعنی جستجوی امور پوشیده، این کلمه بیشتر دربارهٔ جستجویی که به هدف بد باشد به کار می‌رود.
و از (حسد) یعنی بد دانستن برخورداری دیگران از نعمت.
و از (تَدابُر) (پشت کردن به یکدیگر) به این صورت که از هم روی‌گردانند و به هم سلام نکنند و به دیدار برادر مسلمانش نرود.
و از (تباغُض) (کینه ورزیدن به هم) یعنی کراهت و نفرت از هم، مانند آزار رساندن به دیگران و رو ترش کردن و بد رفتاری با هم.
سپس رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم سخنی جامع و مختصر و مفید می‌فرماید که به وسیله‌ی آن، رابطهٔ مسلمانان با یکدیگر اصلاح می‌شود. بندگان الله، برادران یکدیگر باشید. برادری، رابطه‌ای است که با وجود آن روابط میان مردم پیوسته می‌ماند و محبت و الفت میان آنها بیشتر می‌شود

عَن عَبْدَ اللَّهِ بْنَ يَزِيدَ الأَنْصَارِيَّ قَالَ: «نَهَى النَّبِيُّ صلى الله عليه و سلم عَنِ النُّهْبَى وَالمُثْلَةِ»
بخاری(۲۴٧۴)

از عبدالله بن یزید انصاری رضي الله عنه روایت است که گفت: رسول الله صلى الله عليه و سلم از چور و چپاول و مثله کردن، نهی فرموده‌اند

چور و چپاول عبارت از آن است که هرکس به اندازه که می‌تواند از مالی بدون توزیع و تقسیم معین برای خود جمع نماید، عرب‌ها در زمان جاهلیت عادت داشتند که بر قبائل و قوافل یک دیگر حمله می‌کردند، و اگر غالب می‌شدند، اموال آن‌ها را چور می‌کردند. چور و چپاول کردن همان طوری که در اموال ممنوع است، در خوردن نیز ممنوع است، مثلا: اگر چند نفری با هم نان می‌خوردند روا نیست که طعام را از نزد یک دیگر چور کنند، و بدون مراعات ادب نان خوردن، نان بخورند.

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ إِنَّ الْبَرَكَةَ تَنْزِلُ وَسَطَ الطَّعَامِ فَكُلُوا مِنْ حَافَتَيْهِ وَلاَ تَأْكُلُوا مِنْ وَسَطِهِ
ترمذی(۱۸۰۵)

از ابن عباس رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمودند: «برکت در وسط غذا نازل می شود؛ پس از دو طرفِ آن بخوريد و از وسطِ آن نخوريد.


این حدیث بیانگر یکی از آداب غذا خوردن جمعی از کاسه یا سینی یا ظرفی مشابه می باشد. چنانکه رسول الله صلی الله علیه وسلم به غذا خوردن از کناره های ظرف امر می کند و اینکه از وسط غذا خورده نشود؛ چون خیر و برکت الله در وسط غذا نازل می شود. از نشانه های برکت الله متعال این است که غذایی اندک، افراد زیادی را کفایت می کند و غذای مذکور خوشمزه می شود. و در این صورت اگر غذایی باقی بماند، غذایی دست نخورده و تمیز است که دیگران هم می توانند از آن استفاده کنند. اما از وسط خوردن، غذا را خراب کرده و آن را برای دیگران چندش آور می کند و اگر غذای زیادی هم باقی مانده باشد، کسی رغبت به خوردن آن نمی کند

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُغَفَّلٍ الْمُزَنِيِّ، قَالَ نَهَى النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْخَذْفِ وَقَالَ ‏ "‏ إِنَّهُ لاَ يَقْتُلُ الصَّيْدَ، وَلاَ يَنْكَأُ الْعَدُوَّ، وَإِنَّهُ يَفْقَأُ الْعَيْنَ، وَيَكْسِرُ السِّنَّ
بخاری (۶۲۲۰) مسلم(۱۹۵۴)


از عبدالله بن مغفل رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: از پرت کردن سنگ ريزه با انگشت نهی کرد و فرمود: اين کار، صيد (شکار) را نمی کشد و دشمن را از پا درنمی آورد؛ ولی چشم را کور می کند و دندان را می شکند.


به این معناست که انسان سنگریزه ای را بین انگشت سبابه دست راست و سبابه ی دست چپ یا بین سبابه و ابهام قرار دهد به گونه ای که سنگریزه را بر روی ابهام بگذارد و با سبابه آن را پرتاب کند یا آن را بر سبابه قرار داده و با ابهام پرتابش کند. رسول الله صلی الله علیه وسلم از این کار نهی کرد و علت نهی را کور نمودن چشم و شکستن دندان بیان داشت. «لاَ تَصِيدُ صَيداً»: «با اين کار نمی توان شکار کرد» چون به این ترتیب قابلیت نفوذ در بدن شکار را ندارد. «ولا يَنْكَأُ الْعَدُو»: «و دشمن را از پا درنمی آورد» چون دشمن با تیر از پای در می آید نه با این سنگریزه های کوچک